ویتامین K، یک ویتامین محلول در چربی، نقشی مهم در حفظ سلامت استخوان و قلب ایفا می کند.
اصطلاح ویتامین K به خانواده ای از ترکیبات با ساختار شیمیایی مشترک ۲-متیل-۱، ۴-نفتوکینون ارجاع می شود.
این ترکیبات شامل فیلوکینون (ویتامین K1) و یک سری مناکینون ها (ویتامین K2) می شوند.
به عنوان یک ویتامین محلول در چربی، بدن ویتامین K را در بافت چربی و کبد ذخیره می کند.
نشانه های کمبود ویتامین K
کمبود ویتامین K می تواند به اختلال در لخته شدن خون، خونریزی افزایش یافته و پوکی استخوان منجر شود.
برخی از نشانه های کمبود این ویتامین شامل کبودی آسان، ترشح از بینی یا لثه، دوره های قاعدگی سنگین، خونریزی دستگاه گوارش، خون در ادرار و خونریزی بیش از حد از جای زخم، سوراخ ها، تزریق ها یا برش های جراحی می شوند.
افراد مبتلا به سوء تغذیه مزمن، معتاد به الکل یا بیماری هایی که از جذب ویتامین ها از مواد غذایی جلوگیری می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود ویتامین K قرار دارند.
چه میزان ویتامین K نیاز دارید؟
موسسه ملی سلامت آمریکا جدول زیر را برای مصرف روزانه ویتامین K بر مبنای میکروگرم و بر اساس سن و جنسیت ارائه کرده است. بیماری های مشخص ممکن است موجب تغییر در این مقادیر شوند.
| میزان مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین K |
| بانوان | آقایان | سن |
| ۲ میکروگرم | ۲ میکروگرم | ۰ تا ۶ ماه |
| ۲٫۵ میکروگرم | ۲٫۵ میکروگرم | ۷ تا ۱۲ ماه |
| ۳۰ میکروگرم | ۳۰ میکروگرم | ۱ تا ۳ سال |
| ۵۵ میکروگرم | ۵۵ میکروگرم | ۴ تا ۸ سال |
| ۶۰ میکروگرم | ۶۰ میکروگرم | ۹ تا ۱۳ سال |
| ۷۵ میکروگرم | ۷۵ میکروگرم | ۱۴ تا ۱۸ سال |
| ۹۰ میکروگرم | ۱۲۰ میکروگرم | ۱۹ سال به بالا |
بهترین منابع ویتامین K
برای دریافت ویتامین K همواره می توانید مصرف مکمل ها را پس از مشورت با پزشک مد نظر قرار دهید. با این وجود، منابع طبیعی بسیاری نیز برای این ویتامین در دسترس هستند.
سبزیجات برگدار و سبزیجات چلیپایی دو نمونه از بهترین منابع برای ویتامین K محسوب می شوند.
از آن جمله می توان به کلم کیل، برگ کولارد، اسفناج، برگ شلغم، برگ چغندر سوئیسی، جوانه های بروکسل، گل کلم، جعفری، بروکلی، مارچوبه و کاهو اشاره کرد.
از دیگر منابع غذایی برای این ویتامین می توان ناتو (سویای تخمیر شده)، آلو، خیار، جگر گاو، چای سبز، سبزیجات دریایی، ماهی، تخم مرغ، ریحان خشک شده، سبوس گندم، و فرآورده های لبنی تخمیر شده مانند ماست و پنیر را مد نظر قرار داد.
در ادامه با برخی از فواید سلامت ویتامین K بیشتر آشنا می شویم.
تنظیم لخته شدن خون
یکی از عملکردهای اولیه ویتامین K تنظیم لخته شدن خون محسوب می شود، که نیازمند مجموعه ای خاص از مولکول ها است که به طور مداوم در جریان خون گردش می کنند.
همچنین، ویتامین K به انتقال کلسیم در سراسر بدن کمک می کند، که برای تنظیم لخته شدن خون مورد نیاز است.
به طور همزمان، ویتامین K به بهبود اختلالات خونی به نام سندرم میلودیسپلاستیک کمک می کند.
همچنین، این ویتامین برای معکوس کردن آثار داروهای رقیق کننده خون هنگامی که بیش از اندازه مصرف می شوند، کاربرد دارد.
افزون بر این، ویتامین K در پیشگیری از مشکلات لخته شدن خون در نوزادان نقش دارد.
بهبود سلامت استخوان
ویتامین K نقش مهمی در بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر شکستگی آن ایفا می کند.
دریافت ویتامین K به طور ویژه برای بانوان یائسه که در معرض خطر پوسیدگی استخوان قرار دارند، مهم است.
بدن به ویتامین K برای استفاده از کلسیم در استخوان سازی نیاز دارد.
مقدار کافی از ویتامین K، به ویژه ویتامین K2، برای استئوکلسین فعال، پروتئینی که در خون گردش می کند و یون های کلسیم را به ماتریس استخوان پیوند می دهد
و از این رو، استخوان را قوی‌تر می سازد، نیاز است.
افرادی که دارای مقادیر کافی از ویتامین K هستند، تراکم استخوانی بیشتری دارند، در شرایطی که سطوح پایین این ویتامین با پوکی استخوان پیوند خورده است.
پشتیبانی از سلامت قلب
ویتامین K برای سلامت قلب یک ماده مغذی خوب محسوب می شود.
این ویتامین به واسطه جلوگیری از ساخت مواد معدنی در شریان ها به کاهش فشار خون کمک می کند.
این شرایط به قلب اجازه می دهد آزادانه خون را به سراسر بدن پمپ کند.
ویتامین K به کاهش التهاب و محافظت از سلول های موجود در رگ های خونی، هم سرخرگ ها و هم سیاه رگ ها، کمک می کند.
این شرایط به نوبه خود احتمال ایست قلبی یا حملات قلبی را کاهش می دهد.
مبارزه با سرطان
به واسطه آثار ضد سرطانی، ویتامین K در مبارزه با سرطان های روده بزرگ، معده، کبد، دهان، پروستات و بینی نقش ایفا می کند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۳ در نشریه Alternative Medicine Review منتشر شد، نشان داد، از ۳۰ بیمار مبتلا به یک نوع سرطان کبد که ویتامین K1 خوراکی دریافت کرده بودند،
بیماری در شش بیمار تثبیت شد، هفت بیمار واکنش نسبی نشان دادند و هفت بیمار بهبود عملکرد کبد را تجربه کردند.
اگر به سرطان مبتلا هستید یا سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید باید از مصرف ویتامین K به میزان کافی اطمینان حاصل کنید
و در همین راستا، حتی ممکن است نیازمند افزودن مکمل ویتامین K به رژیم غذایی خود باشید.
افزایش حساسیت به انسولین
ویتامین K برای افزایش مقاومت به انسولین و کاهش خطر ابتلا به دیابت مفید است.
همان گونه که پیش‌تر اشاره شد، دو نوع ویتامین K شامل K1 و K2 وجود دارند.
کاهش درد قاعدگی و خونریزی شدید
ویتامین K عاملی کلیدی در انعقاد خون است و بدون آن خون به طور موثر و درست لخته نمی شود.
این شرایط می تواند به خونریزی شدید طی قاعدگی منجر شود که درد و گرفتگی عضلات هر چه بیشتر را به همراه دارد.
به طور همزمان، ویتامین K گرفتگی های عضلانی ناشی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و دیگر دردهای قاعدگی را به واسطه تنظیم عملکرد هورمون ها کاهش می دهد.
توجه: افرادی که داروهای تجویزی ضد انعقاد را مصرف می کنند هرگز نباید مکمل ویتامین K مصرف کنند.
مکمل ویتامین K طی دوران بارداری ممکن است خطر زردی در نوزادان را افزایش دهد.
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین K توسط مادران شیرده به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود.
افرادی که دوزهای بالا از آسپرین و گنه گنه (کینین) دریافت می کنند ممکن است به افزایش مصرف ویتامین K نیاز داشته باشند. با پزشک خود مشورت کنید.
پشتیبانی از عملکرد مغز
شواهد رو به افزایشی وجود دارند که به پشتیبانی ویتامین K از سلامت مغز اشاره دارند. این ویتامین دارای ویژگی ضد التهابی است که از مغز در برابر استرس اکسیداتیو شکل گرفته توسط رادیکال های آزاد محافظت می کند. استرس اکسیداتیو می تواند به سلول های مغز آسیب وارد کند و موجب ابتلا به بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون و موارد دیگر شود.
ویتامین K برای سوخت و ساز اسفنگولیپید نیاز است. اسفنگولیپیدها دسته ای از مولکول های طبیعی موجود در غشای سلول های مغزی هستند. این مولکول ها در طیف گسترده ای از فعالیت های سلولی نقش دارند، که به ساخت و پشتیبانی از مغز کمک می کنند.
منبع:asriran.com
