غده تیروئید با تولید هورمون روی تمام عملکردهای مربوط به سوخت و ساز در بدن تاثیر می‌گذارد. اختلالات غده تیروئید می‌توانند بی‌خطر باشند و نیازی به درمان ندارند یا اینکه در حد سرطان خطرناک باشند.
آیا باید در مورد بیماری های غده تیروئید نگران بود
تیروئید غده‌ای است که درون گردن شما قرار دارد و وظیفه‌ی تولید هورمون‌های مربوط به تنظیم سوخت و ساز را به عهده دارد.
اگر مشاهده می‌کنید که به هیچ دلیل وزن اضافه کرده‌اید، کمتر به دستشویی می‌روید، احساس می‌کنید به مرطوب کردن پوست‌تان نیاز دارید یا اینکه همیشه احساس خستگی می‌کنید علی‌رغم اینکه به خوبی استراحت کرده‌اید یا ضخامت موهای شما کم شده است و ناخن‌های‌تان شروع به شکستن کرده‌اند احتمالاً از کم‌کاری تیروئید رنج می‌برید که به معنای تولید هورمون تیروئید ناکافی است.
نشانههای یک غده تیروئید پرکار شامل کاهش وزن ناگهانی، مرتب عرق کردن، ضربان قلب بالا و خستگی است.
حتی اگر از هیچ‌کدام از علائم بالا رنج نمی‌برید شاخص‌هایی وجود دارند که شما را ملزم می‌کنند تحت آزمایش خون قرار بگیرید. ابتلا به بیماری خودایمنی (مثل: دیابت نوع ۱)، کم‌خونی مهلک، اقوام درجه ۱ مبتلا به بیماری غده تیروئید، بعضی بیماریهای روانی، مصرف داروهای آمیودارون یا لیتیوم که به عملکرد ناقص تیروئید مربوط هستند.
البته افرادی که بدون هیچ‌گونه سابقه خانوادگی یا حادثه‌ای دچار افسردگی می‌شوند و افراد مضطربی که نشانههای فیزیکی خاصی از خود نشان می‌دهند نیز باید مورد آزمایش قرار بگیرند.
بیماریهای مرتبط با تیروئید
بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو با نام تیروئیدیت مزمن لنفاوی نیز شناخته میشود. این بیماری یکی از علل وجود اختلال کم‌کاری تیروئید است. این بیماری در هر سنی رخ میدهد اما بیشتر در بین زنان میانسال شایع است. این بیماری زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه و آرامی به غده تیروئید حمله می‌کند و توانایی تولید هورمون آن را با مشکل مواجه می‌سازد.
با انجام تست سطح هورمون تیروئید می‌توانید در مراحل اولیه متوجه بیماری بشوید. این تست‌ها شامل سنجش حملات آنتی‌بادی‌ها علیه غده‌ی تیروئید نیز هست.
بیماری گریوز
بیماری گریوز به نام دکتری که ۱۵۰ سال پیش آن را کشف کرده بود شناخته میشود. این بیماری عامل اصلی پرکاری تیروئید است. این بیماری هم مربوط به دستگاه خود ایمنی بدن و حمله آن به غده تیروئید است. این بیماری باعث تولید بیشتر هورمون تیروئید در تنظیم سوخت و ساز میشود.
این بیماری ارثی است و میتواند در هر سن و جنسیتی رشد پیدا کند اما در بین زنان ۲۰-۳۰ ساله بیشتر شایع است. نشانههای این بیماری شامل: اضطراب، بی‌قراری، خستگی، ضربان نامنظم قلب، عرق کردن زیادی، مشکل در خوابیدن، اسهال و مشکلات بینایی است.
علاوه بر تست خون با مشاهده مردمک چشم‌ها و برآمده شدن غده‌ی تیروئید می‌توان این بیماری را تشخیص داد. روش درمانی مشخصی برای توقف حملات دستگاه ایمنی به غده تیروئید وجود ندارد هرچند نشانههای این بیماری میتواند با استفاده از چند روش کنترل شود.
بیماری گواتر
گواتر بزرگ شدن غیرسرطانی غده‌ی تیروئید است. علت عمومی ابتلا به گواتر کمبود ید در رژیم غذایی است. گواتر میتواند هر فردی را در هر سنی به خود مبتلا کند. البته این بیماری در زنان بالای ۴۰ سال بیشتر شایع است. نشانههای این بیماری شامل: باد کردن پوست، سفتی در ناحیه گردن، سرفه کردن و خشن شدن صدا است.
علاوه بر تست خون پزشک میتواند با آزمایش‌های فیزیکی هم این بیماری را تشخیص دهد. با استفاده از ید و یا ید رادیواکتیو هم میشود غده‌ی تیروئید را کوچک‌تر کرد.
ندول‌های تیروئید
ندول‌های تیروئید، درون یا روی غده‌ی تیروئید رشد می‌کنند. علت این بیماری همیشه قابل شناسایی نیست اما کمبود ید و بیماری هاشیموتو از علل ایجاد آن هستند. ندول‌ها می‌توانند جامد یا مایع باشند. اغلب آنها خوش‌خیم هستند. این بیماری نیز در بین زنان بیشتر شایع است و ریسک ابتلا با بالا رفتن سن بیشتر میشود.
اغلب ندول‌های تیروئید باعث ایجاد هیچ نشانه‌ای نمی‌شوند اما اگر به اندازه کافی بزرگ شوند می‌توانند باعث مشکل در بلعیدن و حتی تنفس شوند. نشانههای این بیماری مانند پرکاری تیروئید است: افزایش فشار خون، عصبانیت، افزایش اشتها، لرزش، کاهش وزن و پوست سرد و مرطوب.
این بیماری نیز با انجام تست‌های فیزیکی قابل تشخیص است. این بیماری خطر جانی ندارد و عموماً نیازی به درمان هم ندارد. پزشک احتمالاً استفاده از رادیواکتیو ید را توصیه خواهد کرد تا جلوی رشد بیشتر را بگیرد.
نتیجه‌گیری
میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا به نشانههای اختلال در عملکرد غده تیروئید مبتلا هستند بدون اینکه از آن اطلاع داشته باشند. شما ممکن است از یک خستگی کاذب در تمام عمر خود رنج ببرید و هیچ‌گاه به پزشک مراجعه نکنید. اما می‌توانید با انجام چند تست ساده به وجود این بیماری‌ها پی ببرید و خود را از عوارض آن خلاص کنید.
