ادتان می آید در دوران خوش کودکی مان، چقدر خوره اختراع داشتیم؟ بزرگ تر هم که شدیم، همیشه دلمان می خواست ایده جدیدی را به دنیا معرفی کنیم که در فکر و خیالمان می توانست صنعت جهانی را تکان دهد… اما همیشه چیزی کم بود. فقدان آگاهی کافی ما و نبود شرایط لازم و از همه مهم تر، عدم وجود یک استارت یا نیرو محرکه اولیه، به فراموشی این ایده ها دامن زد.
حالا می خواهم به شما مژده بدهم که در این چند سالی که شما حواستان نبوده و مشغول گرفتاری های شخصی تان بوده اید، دنیایتان دستخوش تغییرات بزرگی شده و آن آرزوی همیشگی، محقق شده است. الان، هستند کسانی که به ایده شما بها دهند، کسانی که صرف نظر از سنگینی جیب شما و تنها با توجه به ارزش ایده تان برایتان وقت و انرژی صرف کنند و تنها با شراکت در۱۰ تا ۲۰ درصد از کسب و کار شما، شرایط اولیه لازم برای شروع کارتان را مهیا کرده و تیمی از متخصصان را به شما اختصاص دهند.
سرزمین های پیشرفته دنیا، بخش عظیمی از موفقیت های اخیرشان را مدیون همین ایده ها هستند و هستند کسانی که با ابتدای ترین و مسخره ترین ایده ها هم بازار را متحول کرده اند. شمار افرادی که ایده های فراوانی در سر داشته اند و از همین خوش فکری شان پول خوبی به جیب زده اند رو به افزایش است و حالا اسمشان در لیست ثروتمندترین های دنیاست. نام این نوع از کسب و کار، start-up (کسب و کار نوپا) است که در ادامه به توضیح بیشتر آن خواهیم پرداخت.
استارت آپ دقیقا چیست؟
لفظ استارت آپ، به شرکت یا سازمانی موقت گفته می شود که در راستای ارائه راه حل های نو برای راه اندازی یک مدل کسب و کار توسعه پذیر و تکرارشدنی ایجاد می شود. به عبارتی ساده تر، استارت آپ کسب و کاری نوپا است که از یک ایده شروع شده و با سهام داری بخش هایی تحت عنوان شتاب دهنده ها، به مرحله عرضه در بازار می رسد. اغلب این ایده ها و بازاریابی ها در راستای تکنولوژی های نوین و رسانه هستند و مهم است که بنیان گذاران این کسب و کار از مالکیت معنوی ایده های خود محافظت کنند.
شتاب دهنده ها
این ایده ها همیشه بوده اند، اما بی سرانجامی شان به شرایط و امکانات فرد بر می گردد. شتاب دهنده ها، مراکز و مجموعه هایی هستند که این کمبودها را برطرف می کنند و درواقع عامل اصلی عملی شدن این قبیل ایده ها به حساب می آیند. اکسِلِیترها یا شتاب دهنده ها این جا، شرکت هایی هستند که از ابتدای کار یک استارت آپ، آن را تحت پوشش قرار می دهند. شتاب دهنده ها ابتدا برای مدتی ایده های شرکت کننده های گوناگون را مورد بررسی قرار می دهند و بعد از میان آن ها، بهترین ها را انتخاب می کنند.
بعد از این گزینش، مبلغ کمی حدود ۲۰ هزار دلار، در اختیار استارت آپ ها قرار می گیرد و تیم مجربی از متخصصان هم به افراد با ایده های گلچین شده اختصاص می یابد. گروه های شرکت کننده، چیزی در حدود شش ماه فرصت دارند تا طرح های خود را اثبات کرده و آن را به مرحله تجاری برسانند. نکته این جاست که در مقابل این ۲۰ هزار دلار (معادل ۶۵ میلیون تومان)، شتاب دهنده ۱۰ تا ۲۰ درصد از سهام استارت آپ را از آن خواهدکرد. در حالی که اگر ایده ای عملی هم نشود یا در مرحله های بعدی شکست هم بخورد، این پول بازگردانده نمی شود و تا این جای کار چیزی به عنوان خسارت یا ضرر وجود ندارد.
بعد از گذراندن این مراحل، تیم ها شش ماه برای پیاده کردن ایده های خود فرصت دارند. شتاب دهنده ها این جا هم فضا و امکاناتی را شامل تیمی از مربیان، در اختیار استارت آپ ها قرار می دهند و در پایان این مرحله، استارت آپ ها باید دوباره نتیجه کارشان را برای داوران توضیح دهند. این جا، تعداد دیگری از تیم ها حذف می شوند و تنها چند تیم باقی مانده این فرصت را دارند تا سرمایه اصلی را از شتاب دهنده دریافت کنند. این سرمایه محدوده ای بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار دلار را شامل شده و به طبع با افزایش مقدار آن، سهام شرکت شتاب دهنده هم در کسب و کار استارت آپ بیشتر خواهدشد.
ایده های اینترنتی یا مرتبط با تکنولوژی روز دنیا در حال حاضر بهترین بازخورد را از جانب شتاب دهنده ها گرفته اند. جدولی از ۲۴ زمینه برای ایده های قابل سرمایه گذاری تهیه شده است که در زیر می بینید. دنیای مجازی، دنیای انسان های خلاق و باهوش است. همان هایی که تنها با یک ایده برنده، الان صاحب بزرگ ترین کسب و کارهای جهانی شده اند. اکنون بیایید با موفق ترین استارت آپ های اینترنتی و میزان درآمد آن ها آشنا شویم.
Amazon
سالانه ۳۴٫۲۰۴٫۰۰۰٫۰۰۰ دلار، هر ثانیه ۱۰۸۴ دلار
این سایت ابتدا در سال ۱۹۹۴ فعالیتش را تحت عنوان بزرگ ترین کتاب فروشی دنیا، یا به عبارتی اولین مجموعه مجازی از بیشترین مقدار کتاب ها آغاز کرد و بعد از رو به رویی با استقبال امیدبخش مردم، گسترش یافت. سایت آمازون چنان چه در لگویش پیداست، از a تا z را شامل می شود و از طریق آن هر کالای که فکرش را بکنید، می توان تهیه کرد. آمازون حالا با بیش از ۳۴ هزار نفر کارمند در سراسر دنیا، با اختلاف زیادی پردرآمدترین فروشنده آن لاین است و در بین تمامی سایت های وب هم بالاترین درآمد را دارد.
Google
سالانه ۰۰۰,۰۰۰,۳۲۱,۲۹ دلار، هر ثانیه ۹۲۹ دلار
گوگل، بله همین رفیق عزیز ما که بیشتر از هر چیز و هرکس برایمان فایده داشته است. گوگل گرچه فعالیتش را دیرتر از مایکروسافت و یاهو آغاز کرد، ولی رشدی چند برابر داشت. گوگل در هر زمینه ای دستی دارد، شبکه اجتماعی می سازد، سیستم عامل می سازد و سخت افزارهای رایانه ای و الکترونیک عرضه می کند، ولی هم چنان بیشترین درآمدش از طریق موتور جست و جوگرش در می آید و بعد هم از تبلیغاتش در سایت های زیرمجموعه.
eBay
سالانه ۰۰۰,۰۰۰,۱۵۶,۹ دلار، هرثانیه ۲۹۰ دلار
این سایت بهترین جایگزین برای فروشگاه های آن لاین سنتی است و از طریق آن هرکسی می تواند کالای نو یا دست دوم یا محصول تولیدی خود را مستقیما به خریدار عرضه کند. این سایت در ۱۳ سال گذشته ۳۵ شرکت مشابه را از صاحبانشان خرید تا یکه تاز مسیر خود باشد و حالا با اختلاف زیاد بزرگ ترین حراجی آن لاین جهان شناخته می شود.
در ادامه این فهرست، «» با سالانه ۰۰۰,۰۰۰,۳۲۴,۶ دلار، هر ثانیه ۲۰۰ دلار، «علی بابا» با سالانه ۰۰۰,۶۰۰,۵۷۷,۳ دلار، هر ثانیه ۱۷۶ دلار، «نت فلیکس» با سالانه ۰۰۰,۰۰۰,۱۶۰,۲ دلار، هر ثانیه ۶۸ دلار و «فیس بوک» با سالانه ۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۲ دلار، هر ثانیه ۶۳ دلار ذکر شده اند.
در این میان، فیس بو از جالب ترین هاست. مارک زاکربرگ صاحب فیس بوک، جوان ترین میلیاردر دنیاست که از داستان به ثروت رسیدنش فیلم هم ساخته شده است. او فیس بوک را در سال ۲۰۰۴ افتتاح کرد که اکنون غالب بر ۷۵۰ میلیون عضو در سراسر دنیا دارد. بیش از ۸۰ درصد درآمد فیس بوک از طریق تبلیغات است و بالغ بر ۱۰ درصد دیگر از درآمدش هم از طریق بازی های فراوان شرکت Zynga تامین می شود.
این استارت آپ های مشهور چگونه شروع به کار کردند؟
بی شک یکی از مشترکات استارت آپ های موفق، ذهن پویا و خلاق یک «جوان» پشت ایده است. استارت آپ ها همیشه هم چندان با برنامه و محکم و مقتدر شروع به کار نکرده اند. خیلی از این کسب و کارهای نوپا در ابتدا تنها جنبه تفریحی داشته اند یا محض برطرف کردن یک نیاز نه چندان مبرم راه اندازی شده اند. خیلی هایشان حتی با ایده های احمقانه و ساده ای شروع به کار کرده اند…
فیس بوک: ابتدا تنها برای تعدادی از دانشجویان درس خوان هاروارد درست شد تا بتوانند بیشتر با هم تعامل داشته باشند، بعد از آنجایی که هارواردی ها باحال هستند، طولی نکشید که همه دانشگاه به عضویت آن درآمدند و به تبع آن ها بقیه دانشگاه و بعد هم همان طور که می بینید، همه دنیا، حتی می توان دید که بوفه ای پیر دانشکده تان یا دکه ای سر کوچه تان هم حالا سر از فیس بوک درآورده اند.
دراپ باکس (Dropbox): چقدر راحت می شود اگر بتوانیم فایل هایمان را با هم به اشتراگ بگذاریم بدون این که حجمی روی رایانه مان را اشغال کند، نه؟ این ایده حتی جدید هم نیست، بازارش اشباع شده است و کمپانی های بزرگ تری نظیر مایکروسافت آن را پشتیبانی کرده اند، اما ما می توانیم در سایتمان تنها همین یک کار را به نحو احسن انجام دهیم. بله، دراپ باکس این چنین به یکی از موفق ترین استارت آپ های جهانی تبدیل شد.
آی او اس (iOS): بیایید یک سیستم عامل جدید بسازیم که یکی از میلیون ها بازی و نرم افزار موجود در جهان هم رویش اجرا نشود. Cut و paste هم نداشته باشد. درعوض فضای جدید و userfriendlyتری داشته باشد. شرط می بندم مردم اولش فرض کنند فضا برایشان پیچیده تر شده است، ولی بعد از یک ساعت به همه رفیق هایشان از این دنیای جدید و متفاوت بگویند.
بازی برای بزرگ سالان: angry birds حالا مدت مدیدی از موفقیتش می گذرد، اما نگران نباشید، آن چند جوان خلاق هنوز هم با ایده های درخشانشان گلیمشان را از آب بیرون می کشند. برنامه نویسان ۲۰۴۸ و clash of clans هم از ایده هایی که سادگی شان مبرهن است، شروع کرده اند و قطعا هیچ فکر شهرت و ثروت فعلی شان را نمی کردند.
این قصه پایان ندارد، تا هرکجا که بشود، می توان ادامه داد و دلیلش هم واضح است. Amazon خواست فروشگاه آن لاین باشد، PayBal بدون پشتوانه مالی و با نام مستعار واسطه مبادله مالی مردم شد، Instagram برای عکس ها فیلتر ارائه داد و اجازه داد مردم لحظه هایشان را شریک شوند… همه این ها، از ایده هایی ساده و ابتدایی، ولی توسعه پذیر و قابل تکرار شروع کردند و چنان که می بینید، به طرز شگفت آوری رشد کردند.
استارت آپ در ایران
شاید ما همیشه چند قدم دیرتر پا در عرصه های نوین تکنولوژی بگذاریم، ولی وقتی وارد میدان می شویم، تازه نفس می آییم و همه تلاشمان را به کار می گیریم. ایران به تازگی در عرصه استارت آپ ها قدم گذاشته و تا این جای کار را هم، خوب پیش آمده است. چنان که در هفته نامه مشهور اکونومیست، مجموعه Word Startup Report نام ایران را در کنار سایر کشورها همراه با استارت آپ های برترمان ذکر کرد. طبق این گزارش، دیجی کالا با ارزش تخمینی ۱۵۰ میلون دلار، سایت ویدیویی آپارات با ارزش ۳۰ میلیون دلار، کافه بازار با ارزش تخمینی ۲۰ میلیون دلار و سرویس تبلیغاتی Anetwork با ارزش تخمینی پنج میلیون دلار استارت آپ های برتر ایرانی به شمار می روند.
دیجی کالا، موفق ترین استارت آپ ایرانی، به گفته یکی از بنیان گذارانش فروش روزانه حدود ۲۰۰۰ سفارش با ۶۰۰ هزار تومان بهای میانگین دارد. با یک ضرب ساده می بینیم که فروش روزانه این مجموعه ۰۰۰,۰۰۰,۲۰۰,۱ تومان (درآمد ناخالص) می شود. این سایت در سال ۱۳۸۵ با قصد فروش کالاهای اینترنتی با پنج نیرو آغاز شد و حالا بیش از ۲۰۰ نفر پرسنل هر آن چه فکرش را کنید، از پرینتر تا ریش تراش و بیگودی و میز تحریر را عرضه می کند.
از دیجی کالا تا آپارات و فیدیلو و کافه بازار و… همه از رمزهای موفقیت استارت آپ ها در ایران، به چند عامل کوتاه اشاره می کنند: استمرار و پشتکار، شرط اول است، کسب اعتماد مردم با فاصله اندکی شرط دوم می شود و نقشی اساسی و بنیادین در موفقیت استارت آپ می شود. عدم وجود رقیب خارجی هم که از اصل برای ایرانی ها در عرصه تکنولوژی و فضاهای مجازی فراهم است. عدم وابستگی به شرایط مکانی و زمانی هم که خاصیت کسب و کارهای الکترونیکی است و عملی کردن آن در سایر انواع استارت آپ ها نیز می تواند نقش موثری داشته باشد.
شتاب دهنده های ایرانی هم به خوبی از پس کارشان بر آمده اند. آواتک، از شعارش، «پل اتصال کسب و کارها به موفقیت» پیداست که خوب با این بازار آشناست و با ارائه برنامه های شش ماهه، فضاهای کاری خلاق را حمایت کرده و برای تیم های کارآفرینی سرمایه گذاری می کند. گروه دیموند و مجموعه مپس هم عملکرد مشابه دارند و از دیگر شتاب دهنده های ایرانی به حساب می آیند.
اگر هنوز هم ایده های نوین در سر دارید، وقتتان را تلف نکنید. فراموش نکنید در هیمن ۱۰ دقیقه ای که وقتتان را گذاشتید پای خواندن این گزارش، سایت آمازون ۶۵۰٫۴۰۰ دلار درآمد داشته است. حالا که دنیا به ایده های ما احترام می گذارد، پس به خوش فکری مان اعتماد کنیم و با آگاهی از همه موانع احتمالی و ریسک ها در این راه، بگذاریم روی ایده هایمان سرمایه گذاری شود و با استمرار و پشتکار منتظر نتیجه ای شگفت انگیز شویم.
