شیوه متفاوت معلم سنندجی: ۳۷ سال الفبای عاشقی

او در تدریس خود ساختار خشک لحن و بیان مونولوگ تدریس را به دیالوگ تغییر داد و در نظام جدید هم مشارکت گروهی و عاشقانه دانش‌آموزان در فرآیند نمایشنامه خوانی، قصه گویی، روایت داستانی و شعرخوانی را از رمزهای موفقیت در الگوهای تدریس می‌داند. همین مسأله موجب شد که به لطف دوستان و قضاوت و ارزیابی کارشناسان آموزش و پرورش به علت قبولی بیش از 96 درصد دانش‌آموزان در ثلث اول، در سال‌های تحصیلی 70 تا 78 موفق به کسب عنوان معلم برتر در روش‌ها و الگوهای تدریس در استان و منطقه شود. این آموزگار در استراتژی تدریس هیچ تمایزی بین دانش‌آموزان قائل نیست و در مکتب خانه او همه یکسانند.
او تبحر بسیاری در ابداع شیوه‌های نوین آموزشی دارد. کسب عنوان معلم برتر منطقه در ارائه بهترین الگوهای روش‌ تدریس پایه اول ابتدایی در سال‌های تحصیلی 70 تا 78 به صورت مستمر نمادی از توانایی واستعداد این بانوی آموزگار در روش‌ تدریس است. ابراهیمی نظر متفاوتی درباره کتب درسی پایه اول دبستان دارد: «مفاهیم کتب پایه اول ابتدایی در نظام آموزشی قدیم به لحاظ محتوا وپیام ارزشمند بود و اکثر دانش‌آموزان اشعار و نثرمنظوم دروس را حفظ می‌کردند و با نمادهای مفهومی آن ارتباط کنش و واکنش برقرار می‌کردند.
اکثر کودکان دانش‌آموز در نظام قدیم با درونمایه اصلی مفاهیم که راوی ایثار دهقان فداکار، همکاری امین و اکرم به پدر در ساخت خانه، رعایت حقوق شهروندی در صف نانوایی، اقتصاد کشاورزی در درس داس - سبد وآیین‌های نوروزی وفرهنگ عیادت از بیمار وآشپزی در درس نمک- نمکدان و دیگر عناصر درون وبرون متن زندگی همذات پنداری می‌کردند و درگفتار و رفتار دانش‌آموزان نمود عینی می‌یافت.»
او همچنین درباره تدریس و ارزشیابی نظام قدیم در میزان ارتقای یادگیری و آموزش دانش‌آموزان می‌گوید: «در نظام قدیم رابطه روحی ملموس‌تر بود و رابطه بین دانش‌آموز ومعلم یک رابطه فرا استادی و تلمذی بود فرآیند آموزش دانش بیشتر مبتنی بر یادگیری مستقیم و درس پس دادن بود. در اسلوب تدریس نظام قدیم روش ارزشیابی و عشایری مرسوم بود مثلاً کل ساختار یک کلمه از بخش کردن تا صداکشی با رویکرد «کل به جز» توسط محصل انجام می‌شد اما در نظام جدید روش تدریس و پایش توصیفی است در این شیوه از پروسه تدریس، دانش‌آموز با مشاهده تصاویر، بحث وگفت‌و‌گو، داستان سرایی، قصه‌گویی، شعرخوانی ونقاشی پیرامون موضوع درس به صورت گروه‌‌بندی مشارکت می‌کند اما یکی از معایب این دوره از نظام آموزشی فقردانش‌آموزان در املا وانشانویسی است که حذف انشا به نوعی چشمه جوشش خلاقیت و استعداد دانش‌آموزان را خشکانیده است.
امروزه ذهن وفکر دانش‌آموزان با ابزارهای مدرن گره خورده است واین آسیب بحران زا مانع ظهور و بروز استعدادهای خلاقه ذاتی برخی از دانش‌آموزان شده است.» او البته درباره تنبیه دانش‌آموزان، نظری متفاوت دارد: «از تنبیه بدنی وحتی تحقیر لفظی دانش‌آموزان متنفرم، کاشتن تخم کین در ذهن پاک ومعصوم یک کودک هفت ساله عمل زشتی است که با الفبای آموزش زندگی وخط بطلان بیسوادی و روشن کردن مشعل روشنایی منافات دارد واز منظر من هرکس در هر مقام و منزلتی به چنین روشی متوسل شود به آیینه ناشفاف هویت خود سنگ زده است. در طول این 37 سال تنها یک بار آن هم در نخستین سال تجربه تدریس در اوایل دهه 50 در دبستان روستای صلوات آباد که محیط روستا در زمستان آغشته به گل ولای بود کفشی نو به پا داشتم که درحین املا گفتن به دانش‌آموزان وچرخیدن در محیط کلاس یکی از دانش‌آموزان که دختری زیبا رو با لباس مندرس بود مدام نوک کفش نایلونی گل آلودش را به کفشم می‌سایید ومن نیز با لحنی تند شماتتش کردم که تا سال‌ها زخم این گفتار تند بردلم ماند وهرگز داغمه نبست.»
گفته می‌شود که از پنج فرزند او، چهار فرزند ذکورش در اول دبستان شاگرد مادر بوده‌اند اما او در ردای معلم از تفرعن فرزندش گذشت نکرده است و یکی از فرزندان او که امروز از چهره‌های مشهور نوازندگی در هنر موسیقی است می‌گوید «روزی از سر نافرمانی و عصیان دفتر املایم را به عمد جا گذاشتم و هنگامی که مادرم در کسوت معلم از من پرسش کرد که دفترت کجاست؟ سر به زیر چشم به نوک کفش‌های پاشنه تختش دوختم و غرغر و لابه‌کنان گفتم خانم معلم یادم رفته است او با مهربانی اما با لحنی جدی از من خواست که هرچه سریع‌تر به منزل بروم و دفترم را بیاورم و با قاطعیت گفت تو اینجا دانش‌آموز هستی نه فرزند من، میان جهان خانه و جهان مدرسه از این جهان تا آن جهان فاصله است این پند را آویزه گوش‌ات کن»
صدیقه در گفتارش صادق است و از عمق چشمان عاشقش هویداست که در طول دوران تدریس با لبه تیز خط کش و نهال چوب نمدار خیس عرعر و بلوط بر فرق سر وگودی کف دستان کوچک کودکان نکوفته است و تعادل جسمی و شخصیت هیچ دانش‌آموزی را با گونه‌های سرخگون پای تخته سیاه سر به زیر با اعمال تنبیه روی یک پا ایستادن به صلابه نکشیده و با فشردن سفت خودکارسخت، ولای انگشت دست هیچ دانش‌آموزی را سیاه و کبود نکرده است.
او با این اوصاف در جذب قلب کوچک دانش‌آموزان گریزپای پایه اول از محیط دبستان استاد است و به تبحر در ابداع شیوه‌های نوین و شیرین آموزشی مشهور است و کسب عنوان معلم برتر منطقه در ارائه بهترین الگوهای روش تدریس پایه اول ابتدایی در سال‌های تحصیلی 70تا 78 به صورت مستمر نمادی از توانایی و استعداد این بانوی آموزگار در روش تدریس است.(شیروان یاری/ایران)

شیوه حرفه‌ای‌ها برای کور کردن اشتها

«دلتان درد می‌گیرد و ندایی در شما به وجود می‌آید که باعث می‌شود به سمت یخچال رفته و یک خوراکی بخورید.» این صحنه دقیقا‌‌ همان چیزی است که بسیاری از پزشکان تغذیه آن را بد‌ترین لحظات برای سلامتی بدن می‌دانند زیرا خوردن خوراکی و رفتار کردن به سلیقه اشت‌ها باعث افزایش وزن و غیر قابل کنترل شدن وزن می‌شود. برای آنکه بتوانید از این مشکلات دوری کنید باید راهکارهای طلایی مقابله با اشتها را در ذهن داشته باشید.

من گرسنه نیستم

ذهن خود را برای یک دوره مبارزه با اشتها آماده کنید. برای اینکار لازم است تا سوالهای مختلفی را ذهنتان پرورش دهید. این سوال‌ها به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر با این موضوع روبرو شوید. از خودتان بپرسید که آیا خوردن خوراکی می‌تواند اشتها را کنترل کند؟ یا اینکه جملاتی مانند من گرسنه نیستم را زیرلب تکرار کنید.

سرگرم شوید

در‌‌ همان حال که فکر غذای خاصی به ذهن شما وارد شده است سریعا خود را به کاری مشغول کنید. می‌توانید در زمانی که اشتها شما به کار افتاده است تلفن را برداشته و به یکی از دوستانتان زنگ بزنید. صحبت کردن با تلفن یا انجام بازی‌های رایانه‌ای از جمله راه‌های توصیه شده توسط متخصصین است.

زمان بندی داشته باشید

برای خوردن وعده‌های غذایی یا حتی میان وعده‌ها زمان بندی داشته باشید تا مشکلات اشتها یا گرسنگی سراغتان نیاید. زمانی که شما برای خوردن زمانبندی داشته باشید، بدنتان نیز به این زمان عادت کرده و پس از مدتی خودش را تنظیم می‌کند. این کار باعث می‌شود تا حس گرسنگی‌های بی‌موقع از بین برود.

کمتر خرید کنید

خرید کردن بتنهایی می‌تواند باعث چاق شدن شود. هنگام خرید بسته‌ای یا به میزان زیاد مواد خوراکی را تهیه نکنید. می‌توانید به جای خرید یک بسته بیسکوییت تنها چهارعدد بردارید. این باعث می‌شود تا شما کمتر غذا خورده و دیر‌تر چاق می‌شوید.

شریک غذایی پیدا کنید

خوراکی‌های خود را با دیگران تقسیم کنید زیرا این کار از نظر اخلاقی پسندید است و به لاغری شما نیز کمک به سزایی خواهد کرد. تقسیم کردن خوراکی‌ها باعث می‌شود تا کمتر غذا برای شما باقی مانده و مجبور می‌شوید به میزان کمتری غذا بخورید. اشت‌ها شما نیز با نبودن هیچ خوراکی برای استفاده کاهش خواهد یافت.(باشگاه خبرنگاران جوان)

۵ شیوه برای تبدیل رویا به واقعیت

گفتن اینکه شما یک خیالباف و یا عملگر هستید، مانند این است که گفته شود شما خوب یا بد هستید. هیچ کس۱۰۰ درصد در یک مسیر یا مسیر دیگر نیست، اما ممکن است بعضی ویژگی‌ها در برخی افراد ضعیف‌تر یا قوی‌تر باشد. رویا‌پرداز یا عملگرا بودن یک طیف است و خبر خوب برای شما این است که می‌توانید الگوی این طیف را تغییر داده و در تعادل و وضعیت بهتری قرار بگیرید. به یاد داشته باشید که عملگرا بودن لزوما از خیالباف بودن بهتر نیست. برای موفقیت، شما باید هر دو ویژگی را داشته باشید.

اگر شما کلاً از لحاظ فعالیت خاموش هستید و تمایلات خیلی بیشتری برای خیالبافی دارید، حالا زمان اقدام است. در اینجا برخی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای در آغوش کشیدن فاعل درونیتان وجود دارد تا خیال پردازیتان بتواند کمی استراحت کند. به یاد داشته باشید که بدون اتخاذ رویکردی جامع و متعادل، شما تنها در جا خواهید زد.

اهداف را یادداشت کنید و به آن‌ها فرجه (زمان برای اتمام) دهید

شما می‌گویید می‌خواهم یک رمان بنویسم و آن را برای ارسال به انتشارات آماده سازم. فوق العاده است، اما چقدر از این هدف دور هستید؟ تعریف شما از «آماده ساختن رمان برای ارسال» چیست؟ شما در هر روز چقدر می‌توانید بنویسید و آیا برای آن، مانند رفتن به کار و یا رفتن به باشگاه، برنامه ریزی کرده‌اید؟ بسته به وضعیتی که پیش نویس رمان شما در حال حاضر قرار دارد، آخرین مهلت برای آماده سازی رمان خود را انتخاب کنید و یا چند زمان برای اتمام هر فصل از آن در نظر بگیرید. این رویکرد نه تنها برای یک رمان، بلکه برای هر هدفی کاراست.

خواسته‌ها و نیاز‌ها را در تعادل قرار دهید

هر بار که شما تصمیم می‌گیرید تا کاری را انجام دهید، یک لیست از مراحلی که نیاز دارید طی کنیدتا آن اتفاق بیافتد را بنویسید. ممکن است هدف شما صرفه جویی مقدار مشخصی پول برای یک رویداد خاص، مانند عروسیتان باشد. اگر می‌خواهید در یک سال ۱۰ میلیون تومان صرفه جویی کنید، به بودجه خود نگاه کنید و آنچه را که نیاز است قطع کنید تا آن اتفاق بیافتد، را کشف کنید. شما همچنین ممکن است نیاز پیدا کنید تا ساعات بیشتری را در محل کار بگذرانید، شغل دوم دست و پا کنید و یا زندگی‌ای با صرفه‌تر را تمرین کنید.

خودتان را با فعالان احاطه کنید

پنج نفر از بهترین دوستان شما چه کسانی هستند؟ خیالباف‌ها از یکدیگر تقلید می‌کنند، اما اگر شما در اطراف افراد عملگرا هستید، آن‌ها به شما الهام می‌بخشند. به یاد داشته باشید: شما مسئول شبکه اطرافیان و دوستان خود و تبعاتی که از وجود آن‌ها حاصل می‌شود، هستید.

کاری که جواب نمی‌دهد را متوقف کنید

شما تفاوت عاقل از مجنون را می‌دانید، پس چرا در آن مخمصه گیر کردید؟ اگر شما در مورد چیزی خیالبافی می‌کنید، اما تلاش‌های شما به نتایج مثبت منجر نمی‌شود، زمان آن است که خیال‌هایتان را متوقف کنید، آن‌ها را مجدد ارزیابی کرده و کشف کنید چه چیزی اشتباه است. سپس برای اتخاذ یک رویکرد تازه دست به کار شوید. شما هرگز با انجام متوالی یک اشتباه، به جایی نخواهید رسید.

فرض کنید همه چیز طولانی‌تر شود

یکی از جنبه‌های منفی خیالباف بودن این است که اکثر افراد در مرحله خیالبافی، به همه چیز از جنبه مثبت نگاه می‌کنند. با این حال، تقریبا همه کار‌ها و فعالیت‌ها به گرفتن پول و زمان بیشتری از آنچه که
شما در ابتدا تصور می‌کنید، تمایل دارند. وقتی که برنامه عملی خود را می‌نویسید، زمان و پول را ده درصد افزایش داده و به خودتان یک سپر بدهید. در بد‌ترین سناریوی ممکن، شما با زمان و پول باقی مانده موفق می‌شوید.

در انت‌ها اجازه ندهید که درون عملگرا شما گرایش‌های خیالبافیتان را تحت اختیار بگیرد. خیال‌پردازی اگر به نحو مثبت استفاده شود، می‌تواند برای شما منبع الهام، خلاقیت و راهی برای رسیدن به ستاره‌ها باشد.(مجله مهر)

راهنمای زنان جوان: شیوه های افزایش احتمال بارداری

برای بالا بردن احتمال باروری کارشناسان پیشنهاد‌های متعددی دارند که برخی از آنها در مطلب پیش رو آورده شده است.

از سه ماه قبل از اقدام به بارداری، قرص نخورید

مصرف قرص‌های ضدبارداری آسیبی به کیفیت دوره‌های قاعدگی یا باروری شما نمی‌زند؛ اما بدن نیاز به کمی زمان دارد تا دوباره آمادگی لازم برای باروری را پیدا کند. احتمالا بعد از قطع مصرف این داروها بی‌نظمی‌هایی در قاعدگی یا لکه‌بینی بین عادت‌ها خواهید داشت؛ اما لازم است که از سه ماه قبل‌تر از اقدام به بارداری، مصرف این قرص‌ها به‌طور کامل قطع شود. به عقیده متخصصان زنان و زایمان، اگر بدن به‌طور کامل از اثرات هورمون‌های ناشی از قرص‌های ضدبارداری خلاص نشده باشد، امکان سقط‌جنین بالا خواهد رفت؛ در نتیجه توصیه می‌شود قبل از بارداری بهتر است سه بار پریود شوید.

چکاپ کامل داشته باشید

نگرانی از وضع سلامت بدن ممکن است باعث کاهش باروری شود؛ برای مثال، داشتن اضافه‌وزن، مصرف دخانیات، تغذیه نامناسب، خستگی زیاد، استرس‌های شدید و... ممکن است روی احتمال باروری تاثیر منفی بگذارد؛ در نتیجه لازم است قبل از اقدام به باروری به پزشک مراجعه کنید و چکاپ کامل شوید. علاوه بر این، در صورت وجود هر نوع بیماری مزمن یا ژنتیکی، درمان‌های سنگین دارویی، کم‌کاری تیروئید، دیابت، فشارخون بالا یا سابقه خانوادگی بیماری‌های جدی لازم است که قبل از بارداری بررسی‌های لازم روی سلامت زن و شوهر انجام شود. بهتر است آزمایش خون بدهید، هورمون‌هایتان بررسی شود و واکسن‌های لازم را بزنید. داشتن آگاهی از وضع سلامت‌تان باعث می‌شود با خیال راحت و آرامش بیشتری اقدام به بارداری بکنید. حتما با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا آزمایش‌های لازم را برایتان تجویز کند.

به دوره تخمک‌گذاری حساس‌تر باشید

اگر سیکل قاعدگی‌تان مرتب است، می‌توانید بسادگی دوره تخمک‌گذاری را که 14 روز قبل از شروع قاعدگی است، تخمین بزنید. از سه روز قبل تا سه روز بعد از این تاریخ، دوره باروری شما کلید می‌خورد. چون اسپرم به مدت سه روز در داخل دستگاه تناسلی زن زنده می‌ماند. اگر قاعدگی نامنظمی دارید، باید زمان تخمک‌گذاری را به شیوه دیگری محاسبه کنید. در این صورت باید به علائم فیزیکی بدن مانند درد در زیر شکم، ترشحات واژینال و احساس درد در ناحیه سینه‌ها حساس‌تر باشید. دمای بدن نیز نشان‌دهنده زمان تخمک‌گذاری است. از روز بعد از تخمک‌گذاری دمای بدن افزایش چشمگیری می‌یابد. می‌توانید هر روز صبح در یک ساعت و شرایط مشخص دمای بدن‌ خود را اندازه بگیرید. همچنین می‌توانید از تست‌های تخمک‌گذاری استفاده کنید. این تست‌ها میزان هورمون Lh در ادرار را (که 24 تا 36 ساعت قبل از تخمک‌گذاری آزاد می‌شود) اندازه‌گیری می‌کند.

نزدیکی را بیشتر کنید

علاوه بر شناسایی دوره تخمک‌گذاری بهتر است که برقراری رابطه را بیشتر کنید؛ چون در اوج نظم دوره قاعدگی نیز امکان دارد تاریخ تخمک‌گذاری جابه‌جا شود. مراقب خود و همسرتان باشید و سعی کنید روابط بیشتری برقرار کنید. چهار بار نزدیکی در هفته به جای یک بار، احتمال بارداری در عرض شش ماه را از 17 به 83 درصد افزایش می‌دهد.

حالت‌های مناسبی انتخاب کنید

منی‌دانه‌ها شناور هستند و به‌واسطه سیگنال‌های شیمیایی هدایت می‌شوند؛ اما بیشتر متخصصان توصیه می‌کنند که برای هدایت هرچه بیشتر منی‌دانه وضع مناسبی برای آمیزش انتخاب شود. یعنی بدن در وضعی قرار بگیرد که بیشترین منی‌دانه به گردنه رحم برسد. در نتیجه لازم است حالتی انتخاب کنید که زاویه دخول در بیشترین و میزان خروج اسپرم در پایین‌ترین حد خود باشد.

بعد از نزدیکی دراز بکشید

بعد از اتمام نزدیکی بلافاصله از جای خود بلند نشوید و به مدت 10 دقیقه به پشت بخوابید و در گرفتن دوش عجله نکنید.

تغذیه سالم داشته باشید

بی‌شک تجربه‌اش را داشته‌اید که تغذیه نامناسب و رژیم‌های لاغری سفت و سخت روی عادت ماهانه‌ شما تاثیر می‌گذارد. رژیم‌های سخت لاغری باعث کمبود ویتامین در بدن می‌شود و علاوه بر آن شما را خسته و افسرده می‌کند؛ البته اضافه‌وزن نیز به‌طور مستقیم روی باروری تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین لازم است که تغذیه سالم و متنوعی داشته باشید. روزانه پنج واحد میوه و سبزیجات، دو سهم غذایی پروتئین‌های حیوانی و گیاهی (ماهی، گوشت، تخم‌مرغ، عدس، سویا و...)، سه سهم غذایی قندهای دیرجذب (غلات کامل، پاستا، برنج، نان تهیه‌شده از آرد کامل)، سه محصول لبنی (ماست، شیر، پنیر) و چربی‌های سالم (ماهی، روغن‌های‌گیاهی، دانه‌ها و مغزها) داشته باشید. فراموش نکنید که از مصرف مواد غذایی چرب و قندی بکاهید و روزانه آب کافی بنوشید.

ورزش کنید

برای افزایش احتمال باروری لازم است‌ وزن خود را مهار کنید و احساس سلامت زیادی داشته باشید. وقتی بدن‌ شما از نظر جسمی و روحی در آمادگی کامل باشد، میلتان به برقراری رابطه بیشتر افزایش می‌یابد و احتمال باروری‌تان نیز بیشتر می‌شود. ورزش‌های مناسب و سبکی انجام دهید. نرمش‌های آرام‌تنی کمک زیادی به شما خواهد کرد.

استرس‌تان را مهار کنید

استرس باعث افزایش هورمون کورتیزول می‌شود که به هورمون استرس معروف است. این هورمون‌ها روی هیپوتالاموس تاثیر می‌گذارند و باعث کاهش ترشح هورمون GnRH (هورمون تاثیرگذار روی هیپوفیز و تحریک‌کننده ترشح هورمون‌های جنسی FSH وLH) می‌شود. این تاثیر باعث بروز اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود تا جایی که حتی به قطع قاعدگی هم منجر می‌شود.

مصرف ماست کم‌چرب را کاهش دهید

نتایج یک پژوهش آمریکایی نشان می‌دهد خانم‌هایی که روزانه بیش از دو محصول لبنی کم‌چرب مصرف می‌کنند بیشتر در معرض ناباروری قرار می‌گیرند. مصرف بیش از اندازه ماست و شیر کم‌چرب باعث افزایش اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود. شیر کم‌چرب در مقایسه با شیر کامل حاوی بیشترین میزان آندروژن، پرولاکتین و فاکتور رشد است. در نتیجه لازم است که روزانه دو محصول لبنی کامل میل کنید.

ترکیبات سمی ممنوع

همه ما بدون این‌که بدانیم، در معرض ترکیباتی سمی قرار داریم که روی باروری تاثیر منفی می‌گذارد. در عرض کمتر از 50 سال که تولید ترکیبات شیمیایی در سراسر جهان با افزایش 85 درصدی همراه بوده است، کمیت منی‌دانه‌ها به میزان 50 درصد کاهش و میزان ابتلا به سرطان بیضه نیز 50 درصد افزایش یافته است. قرارگیری در معرض ترکیبات سمی موجود در هوا، مصرف مواد غذایی آلوده به آفت‌کش‌ها، نوشیدن آب حاوی ترکیبات شیمیایی یا تماس با شوینده‌ها و... باعث کاهش احتمال باروری می‌شود.

مایعات سالم بنوشید

آبمیوه‌های طبیعی یا آب معمولی جزو بهترین گزینه‌هاست. توجه داشته باشید که مصرف زیاد قهوه یعنی بیش از شش فنجان در روز نیز باعث کاهش باروری می‌شود.

سیگار دشمن سلامت و باروری

مصرف دخانیات احتمال باروری را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. لازم است قبل از بارداری سیگار را ترک کنید. باید بدانید که مصرف دخانیات در طول بارداری خطر سقط‌جنین و ناهنجاری‌های جدی در نوزاد را بالا می‌برد.

تاثیر گرما در اسپرم

منی‌دانه‌ها از گرما بیزار هستند. بیضه‌ها داخل کیسه بیضه و با فاصله از بدن قرار دارند و دمای آنها 4ـ2 درجه کمتر از دمای بدن است. افزایش دمای بیضه‌ها حتی به میزان یک تا دو درجه، کمیت و کیفیت منی‌دانه‌ها را به خطر می‌اندازد؛ در نتیجه لازم است که آقایان از سونا، حمام و جکوزی‌های خیلی گرم بپرهیزند. از نشستن‌های طولانی‌مدت و بخصوص انداختن پا روی هم و نشستن طولانی‌مدت روی صندلی‌های گرم‌کننده اتومبیل بپرهیزید. از پوشیدن لباس‌های تنگ با جنس الیاف مصنوعی خودداری کنید. جنس‌های کتان و نخی را انتخاب کنید. انجام برخی از ورزش‌ها را محدود کنید. لپ‌تاپ را روی پاهایتان قرار ندهید. استفاده طولانی‌مدت از تلفن‌های همراه به سلامت‌ شما‌ آسیب می‌زند و احتمال پدر و البته مادر شدن را کاهش می‌دهد.‌

مترجم: فاطمه مهدی‌پور
منبع: topsante و Espacesanteleslucioles - (ضمیمه سیب روزنامه جام جم)

انتخاب شیوه زایمان را به پزشک واگذار کنید

دکتر نگین رضاوند گفت: طبیعتا زایمان طبیعی در مقایسه با سزارین روش بهتری است، اما گاهی انجام این روش سلامت مادر و جنین را به مخاطره می‌اندازد و همین مساله باعث می‌شود تا پزشک شیوه سزارین را برای مادر باردار تجویز کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه افزود: پزشکان با انجام معاینات و آزمایش‌های لازم بهترین روش زایمان را به مادر باردار توصیه کرده و از این طریق ریسک خطر زایمان را برای جنین و مادر پایین می‌آورند.

رضاوند با تاکید بر اینکه اصرار مادران باردار بر انجام زایمان به روش طبیعی یا سزارین کار درستی نیست، به زنان باردار توصیه کرد: تصمیم‌گیری در این خصوص را به پزشک خود موکول کنند. در صورتی که پزشک روش زایمان طبیعی را توصیه می‌کند و دلیل قانع کننده‌ای برای انجام سزارین وجود ندارد، بر انجام این روش اصرار نکنند و با شرکت در کلاس‌های آمادگی از روش‌های زایمان طبیعی بدون درد استفاده کنند.

این متخصص زنان و زایمان در ادامه با بیان اینکه مادران در زایمان‌های طبیعی کمتر با مشکل‌ مواجه می‌شوند و به راحتی می‌توانند به نوزاد خود شیر دهند، گفت: این در حالیست که زایمان به روش سزارین ممکن است برای مادر عوارض متعددی نظیر مشکلات بیهوشی، خونریزی، چسبندگی داخل شکم و... به همراه داشته باشد. سزارین به عنوان یکی از عمل‌های جراحی به بیهوشی و بی‌حسی نیاز دارد و با توجه به عوارض زیاد آن فقط در موارد اورژانسی و زمانی که شرایط زایمان طبیعی وجود نداشته باشد ارجحیت می‌یابد. زایمان به روش طبیعی از مزایای ویژه‌ای برخوردار است و به تمامی مادران بارداری که شرایط آن را دارند، توصیه می‌شود.

به گفته این پزشک متخصص، مادرانی که به روش سزارین زایمان می‌کنند، دیرتر می‌توانند فعالیت عادی خود را آغاز کنند. (خبرگزاری ایسنا)

431

شیوه جدید ویزیت برخی از پزشکان: معاینه و درمان با «وایبر»!

در نرم‌افزار وایبر انواع و اقسام پیام تبریک و تسلیت و شایعه ... دست‌به‌دست می‌چرخد و این نرم‌افزار آن‌قدر برای مردم کاربرد دارد که خیلی‌ها دنبال گوشی‌های وایبردار هستند! حالا همین نرم‌افزار کار خیلی‌ها را راحت کرده، حضورها را کمرنگ کرده و همه‌چیز را مجازی و اینترنتی کرده. تنها مردم عادی نیستند که هوادار این نرم‌افزار پیام‌رسان شده‌اند. پای برخی پزشکان هم به استفاده از این نرم‌افزار باز شده، نه برای حال و احوال و ردوبدل کردن عکس‌های شخصی و خانوادگی که برای ویزیت و حتی درمان بیماران.
ماجرا از آنجایی شروع شد که برخی پزشکان به‌ هزار و یک دلیل در بیمارستان‌ها حاضر نمی‌شدند و این نبودشان را تلفنی جبران می‌کردند، جواب آزمایش‌ها، نوار قلب‌ها و هر چیزی را که کاغذی بود فکس شده می‌دیدند. پرستار و رزیدنت اینها را برای پزشکان می‌فرستادند و آنها هم از راه دور تشخیص می‌دادند و نسخه می‌نوشتند.
حالا ولی با روی کار آمدن تکنولوژی‌های جدید، فکس جای خودش را به نرم‌افزارهای پیام‌رسان اینترنتی داده و کار را حتی از قبل هم ساده‌تر کرده.
پرستار یکی از بیمارستان‌ها، از تجربه شخصی‌اش در این‌باره می‌گوید. او که در بخش‌ آی‌سی‌یو یکی از بیمارستان‌های آموزشی تهران مشغول به کار است، توضیح می‌دهد: «همین چند روز پیش بود که به‌خاطر نبود پزشک در بیمارستان، مجبور شدیم، از نوار قلب بیمار عکس بگیریم و با وایبر برای پزشک معالج بفرستیم.»
او می‌گوید: «فقط نوار قلب نیست، جواب سی‌تی‌اسکن و ... را هم با همین سیستم برای پزشک می‌فرستند تا او از روی عکس تشخص درمان دهد.»
پرستار یکی دیگر از بیمارستان‌ها هم با تأیید این موضوع می‌گوید: «اخیرا برخی پزشکانی که بر بالین بیمار نیستند از پرسنل حاضر در شیفت می‌خواهند تا گرافی‌ها و جواب آزمایش‌ها را با وایبر برایشان بفرستند.» این پرستار تأکید می‌کند که این کار پزشکان باعث می‌شود تا خطا در تشخیص بیماری بالا برود و در نهایت خطای پزشکی افزایش پیدا کند.
همین‌طور هم هست، تجویز تلفنی‌ درصد خطا را بالا می‌برد. تشخیص‌ها را نادرست می‌کند و در نهایت دود همه این کارها، به چشم بیماران از همه‌جا بی‌خبر می‌رود.

محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار است، او می‌گوید که این اتفاق بیش از همه ممکن است در بیمارستان‌های خصوصی اتفاق بیفتد. چرا که در بیمارستان‌های آموزشی، اگر پزشک هم نباشد، رزیدنت‌ها هستند، آنها می‌توانند تشخیص دهند و در صورت بروز مشکل با استادشان تماس می‌گیرند و تلفنی راهنمایی می‌گیرند. اما در بیمارستان‌های خصوصی، معمولا وقتی پزشکان نیستند، پرستاران این کار را برای پزشکان انجام می‌دهند.
او در توضیح بیشتر می‌گوید: «کم نیستند پزشکانی که با این روش برای بیماران نسخه تجویز می‌کنند، در حالی ‌که با این روش نمی‌توان درمان را شروع کرد چرا که علاوه بر نتایج آزمایش یا عکس سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن، باید علایم بالینی بیمار هم در نظر گرفته شود، نمی‌توان تنها با یک عکس، تشخص بیماری داد.»
او همه اینها را به‌دلیل حضور نیافتن پزشکان در بیمارستان‌ها می‌داند.
از دیگر سو، سوپروایزر بیمارستان بوعلی می‌گوید: که این اتفاقات در بیمارستان‌ها دور از ذهن نیست. او در توضیح این موضوع می‌گوید: «برخی بیمارستان‌ها، پزشک آنکال مقیم دارند، برای تشخیص مشکل بیمار، چاره‌ای جز فرستادن نتیجه گرافی‌ها با وایبر یا پرس‌وجوی تلفنی وجود ندارد، در حالی ‌که هیچ بیماری را نباید غیرحضوی ویزیت کرد.»
حمید چراغی به ماجرای دیگری اشاره می‌کند: «برخی پزشکان هم هستند که با وجود مقیم بودن در بیمارستان، وقتی سوپروایزر یا پرستار آنها را از پاویون صدا می‌کند، عصبانی می‌شوند که چرا من را صدا کردید و ...، به ‌هر حال پزشکی که صبح تا شب جراحی داشته، شب هم شیفت بیمارستان است، نمی‌تواند تا صبح بیدار بماند، این توجیه کار نیست اما باید فکری برای این مشکل شود.»
به گفته چراغی ویزیت غیرحضوری، منجر به درمان اشتباه می‌شود. «انتقال اطلاعات بیمار به این شکل، احتمال خطا و تشخیص نادرست را افزایش می‌دهد. نباید میان بیمار و پزشک معالج فاصله‌ای وجود داشته باشد.»
سوپر وایزر بیمارستان بوعلی معتقد است که این اتفاق‌ها تنها محدود به بیمارستان‌های خصوصی نیست، در بیمارستان دولتی هم اتفاق می‌افتد: «بارها در مقابل من این اتفاق افتاده، چرا که برخی رزیدنت‌ها به‌ویژه ‌سال اولی‌ها، نمی‌توانند آن‌طور که باید و شاید در بعضی بیماری‌ها، تشخیص درست دهند، به همین خاطر به این روش‌ها متوسل می‌شوند.»
درمان وایبری مورد انتقاد وزارت بهداشت هم است. محمدحسین میردهقان، مدیرکل نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت می‌گوید: «اگر پزشکی به صورت غیرحضوری تلفنی، وایبری یا فکسی و ... تشخیص پزشکی دهد، علاوه بر این‌که مرتکب تخلف شده، اقدام غیراخلاقی هم انجام داده است.»
او تأکید می‌کند که از این مسائل در بیمارستان‌ها خیلی کم اتفاق می‌افتد. چرا که ویزیت بیمار بدون حضور پزشک معنا ندارد. «این اقدام جزو اصول اخلاق پزشکی نیست و جامعه پزشکی هم به شدت با آن برخورد می‌کند.»
طرح تحول نظام سلامت که اجرا شد، قرار بر این شد تا بیمارستان‌ها یک پزشک مقیم داشته باشند، پزشکی که شب تا صبح را در بیمارستان حاضر باشد و پاسخگوی بیماران و مراجعه‌کنندگان شود اما در تمام بیمارستان‌ها این کار آن‌طور که وزارت بهداشت گفته بود، عملی نشد. برخی پزشکان یا در شیفت شبانه‌شان حاضر نمی‌شوند یا اگر هم می‌ماندند، شب را در پاویون بیمارستان‌ها می‌گذرانند.
مدیرکل نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت، در توضیح این موضوع می‌گوید: «تمام بیمارستان‌ها پزشک مقیم دارند، البته پزشک مقیم در برخی بیمارستان‌ها هنوز کامل نشده و باید به تدریج عملی شود. به ‌هر حال وزارت بهداشت برای حضور این پزشکان، بسته‌های نظارتی دارد، حتی پرداخت‌های آخر ماه هم براساس حضور این پزشکان و امتیازهایی که رئیس بیمارستان به این پزشکان می‌دهد، صورت می‌گیرد، در همین زمینه هم شیوه‌نامه‌های انضباطی نوشته شده، به همین خاطر پزشک نمی‌تواند در پاویون بنشیند و برای ویزیت به بخش‌ها نرود، اگر موردی اینگونه اتفاق بیفتد، تخلف است و باید برخورد شود.»
با همه اینها میردهقان تأکید می‌کند: «ممکن است در برخی بیمارستان‌ها، اصول اخلاقی رعایت نشود، مسئولیت این موضوع هم به عهده وزارت بهداشت است که باید نظارت‌ها را تشدید کند.»
او درباره ویزیت بیماران از سوی رزیدنت‌ها در بیمارستان‌های آموزشی هم توضیحاتی می‌دهد. «انترن‌ها در بیمارستان حق طبابت ندارند، اما رزیدنت‌ها به‌ هر حال پزشک هستند و در حال گذراندن دوره تخصص. آنها می‌توانند وارد پروسه درمان شوند، بنابراین مشکلی برای ویزیت بیماران وجود ندارد.»
نبود برخی متخصصان در بیمارستان موضوع دیگری است که برای بیماران و پرستاران مشکل ایجاد کرده، بیش از همه این بیماران هستند که ساعت‌های طولانی باید منتظر حضور پزشک باشند، پرستاران هم در پروسه تلاش برای حضور پزشک بر بالین بیمار، درگیر مسائل زیادی می‌شوند.
این مسئول در وزارت بهداشت اما می‌گوید: «در تمام دنیا سیستم آنکالی برای پزشکان تعریف شده، براساس این سیستم، در برخی رشته‌های غیراورژانس که تعداد پزشکان آن هم کم هستند، معمولا پزشکان به صورت آنکال هستند، برای نمونه در رشته روماتولوژی یا فوق تخصص زانو و ... نیازی به حضور پزشک در بیمارستان آن‌هم به صورت مقیم نیست. تنها کافی است که این پزشکان در دسترس باشند.»
او تأکید می‌کند: «اتفاقی که با طرح تحول نظام سلامت در مقیم بودن پزشکان افتاده، روند بسیار قابل توجهی از بعد از انقلاب است.» (زهرا جعفرزاده/شهروند)

488

آسیب‌های تک‌فرزندی؛ تربیت به شیوه گلخانه‌ای

چالش‌های جمعیتی در قالب محورهایی نظیر جمعیت و شهرنشینی، جمعیت و اشتغال، جمعیت و محیط زیست، توزیع درآمد و فقر، امنیت غذایی، سواد و آموزش، برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان، سیاست اجتماعی، بهداشت و سلامت، تغییر ساختار سنی جمعیت و پیامدهای آن و آینده باروری در ایران مطرح و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. جمعیت ایران هم‌اکنون جزو ده کشوری است که بسرعت به سمت کهنسالی در حال حرکت است و از این جهت در جایگاه ششم جهان قرار دارد. به گونه‌ای که در 20 سال آینده، وارد مرحله اول سالمندی جمعیتی خواهد شد و در ده سال آینده، مرحله دوم سالمندی را تجربه خواهد کرد. این خطری بالقوه برای کشور محسوب می‌شود؛ زیرا کاهش جمعیت به معنای کاهش نیروی انسانی کارآمد و فعال است و چاره آن وارد کردن نیروی کار و کارشناسان فنی از دیگر کشورهاست، که خود راه دیگری برای ورود فرهنگ بیگانه به کشور است.

پیامدهای کاهش جمعیت

مهم‌‌ترین نیاز اولیه توسعه اقتصادی، وجود نیروهای جوان، فعال و کارآمد است، از آنجا که کاهش جمعیت موجب پیری جمعیت می‌شود که خود مانعی برای رشد و توسعه اقتصادی خواهد بود. به عبارت دیگر، در شرایط کنونی که جامعه اسلامی ما با معضل کاهش جمعیت مواجه است می‌توان این امر را عامل مهمی برای عقب‌ماندگی و عدم توسعه کشور دانست.با کاهش و رشد منفی جمعیت، جمعیت جامعه پیر می‌شود و از نشاط و سرزندگی لازم برخوردار نخواهد بود؛ زیرا جوانان مایه پویایی و سرزندگی جوامع هستند و اغلب نوآوری‌ها، خلاقیت‌ها و نیز جهش‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از سوی نیروهای جوان به منصه ظهور می‌رسد.

آسیب‌های اخلاقی و تربیتی

از یک سو، به آسیب‌های اخلاقی و تربیتی‌ای که متوجه خانواده‌های کم‌جمعیت، بویژه تک‌فرزندی است و از سوی دیگر، به منافع و فوایدی که در خانواده‌های پرجمعیت وجود دارد، باید توجه کرد زیرا کودکان در خانواده‌های کم‌جمعیت، بویژه تک‌فرزندی، همواره با سلسله خواست‌ها و انتظارات بی‌پایانی رشد می‌کنند که همه یا اکثر آنها برآورده می‌شود. از این رو، فرزندان در چنین خانواده‌هایی با مفاهیم ارزشی و اخلاقی‌ای نظیر قناعت، ایثار، گذشت، کمک به همنوعان، صبر، شکیبایی، تحمل و مدارا بیگانه خواهند بود. از سوی دیگر، به دلیل اصالت رفاه و لذت، والدین نیز فرزند بیشتر را «مزاحم» تلقی می‌کنند. والدین در چنین خانواده‌هایی، از نعمت فرزندان، بی‌بهره خواهند بود.

برخی آسیب‌های تک‌فرزندی

1ـ فرزندسالاری: در خانواده‌های تک‌فرزندی، بیش از حد به خواسته‌ها و مطالبات فرزند توجه شده و اغلب افراط و زیاده‌روی والدین در برآوردن خواسته‌های تنها فرزندشان مشاهده می‌شود. این توجه بیش از حد والدین و قرار دادن فرزند در کانون توجهات اثرات سوئی بر شخصیت کودک دارد. این گونه کودکان غالبا حساس، زودرنج، پرتوقع و کم‌صبر هستند، نمی‌توانند عواقب اشتباهات خود را آزموده و مسئولیت عمل خود را بپذیرند. این کودکان از جامعه پیرامونشان انتظار دارند همانند والدین با آنها رفتار کرده و چتر حمایتی خود را بر سر آنان بگسترانند. تک‌فرزندها کمتر با مشکلات مواجه شده و در معرض تجربه کردن شکست، ناکامی، رانده شدن و... قرار نمی‌گیرند و شرایطی را که لازمه بلوغ روحی و روانی است تجربه نمی‌کنند. در بسیاری از اوقات از آنجا که دنیای واقعی کاملا مطابق میل و خواسته‌های کودکان و پاسخگوی توقعاتشان نیست، دچار سرخوردگی و ناسازگاری می‌شوند. به علاوه فرزندسالاری مانع شکل‌گیری شخصیت فعال فرزند می‌شود.

2 ـ بلوغ زودرس: فرزند در دوره اولیه کودکی بیشتر نیازمند حضور والدین خود است. ولی در دومین دوره کودکی‌اش نقش همسالان بارزتر می‌شود و مهارت‌های زیادی را از آنان می‌آموزد. وجود خواهر یا برادر بزرگ‌تر نیز می‌تواند زمینه مناسب برای کسب مهارت‌های اجتماعی شدن او را فراهم کند. حال اگر فرزند تک باشد به ناچار باید در کنار بزرگسالان پرورش یابد. در نتیجه او تجربه‌ای از کودکی و نوجوانی خود نداشته و با بازی‌ها، کارها و نقش‌های این گروه سنی آشنا نیست. وی از لحاظ روحی و روانی بسیار سریع‌تر رشد کرده و دنیا را از دید بزرگسالان می‌بیند. حضور در چنین خانواده‌ای که فقط شامل افراد بالغ است سبب بلوغ زودرس کودک می‌شود. از عوارض بلوغ زودرس این است که افراد در سنین کودکی در مقابل استرس‌های زمان جوانی قرار گرفته و نمی‌دانند چه باید بکنند.

3ـ کم شدن روابط اجتماعی و جامعه‌پذیری ناقص : فضای زندگی خانوادگی توأم با فرصت‌های کافی برای روابط متقابل متنوع بوده، برای فرزندان الگوهای رفتاری و زمینه‌های تبادل تجارب و تمایلات و عواطف را به وجود آورده و از عوامل موثر در بهبود مهارت در روابط اجتماعی است. اما در خانواده‌‌های هسته‌ای و محدود و با فرزندان کم و به خصوص تک‌فرزند، برخورداری از فضای زندگی خانوادگی ممکن نیست.گرایش به انزوا، افسردگی، ضعف در برقراری ارتباط با همسالان، توجه بیش از حد به بازی‌های رایانه‌ای و انفرادی و ترس یا تنفر از حضور در گروه‌های اجتماعی از جمله خصوصیات تک‌فرزندهاست. محدودیت روابط اجتماعی در خانواده‌های تک‌فرزند می‌تواند دنیای روانی و اجتماعی افراد را محدود جلوه دهد و در این شرایط اگر مشکلی برای فرد به وجود آید ممکن است پیامدهای تهدیدکننده‌ای پدید آورد، زیرا فرد می‌ترسد با از دست دادن یک نقطه امید و اتکا نتواند به کانون دیگری چشم امید داشته باشد. همچنین وقتی روابط محدود است، جزئیات آن می‌تواند اشتغال ذهنی زیادی برای افراد ایجاد کند.

4 ـ کاهش انسجام خانواده: یکی از مؤلفه‌های خانواده منسجم، پیوند‌های عاطفی و میزان وابستگی فرزندان به والدین و بالعکس است. به همان میزان که وابستگی متعادل ضروری و دارای مزایای فراوان است افراط و تفریط در آن دارای آسیب بوده و مشکل‌زاست. در خانواده‌های تک‌فرزند میزان وابستگی افراط و تفریط دارد. به این معنا که گاهی اوقات فرزند به سبب اشتغال والدین مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار می‌گیرد و گاهی نیز در کانون توجه بیش از حد والدین است. تعدد فرزندان می‌تواند سبب ایجاد هماهنگی لازم و شکل‌گیری وابستگی متعادل باشد. کاهش وابستگی فرزندان به خانه و خانواده در خانواده‌های تک‌فرزند سبب احساس تنهایی عمیق، ترویج فرهنگ استقلال‌طلبی، کم شدن قبح تک‌زیستی و تجرد، کاهش قداست و اهمیت تشکیل خانواده و افزایش سن ازدواج می‌شود. در حاشیه شهرها که اصولا خانواده‌ها جدا شده از شبکه خویشاوندی هستند شاهد افزایش کودک‌آزاری، کودکان رها شده و افزایش بزه هستیم.

5 ـ تضعیف شبکه ارتباطی: خویشاوندی، تجربه و ادراک مستقیم روابط انسانی در قالب زندگی «خانوادگی» به شکل سنتی آن، احساس ناشی از داشتن «خواهر» یا «برادر» و در شبکه روابط خویشاوندی مثل«عمو»، عمه، دایی و خاله است که عامل پیوندها و ثبات عاطفی در روابط اجتماعی نخستین هستند. سیاست تک‌فرزندی می‌تواند تبعات مخرب عاطفی داشته و نسل بر آمده از این خانواده‌ها به سمت انزوا و تنهایی سوق داده می‌شوند.به علاوه خانواده‌هایی با فرزندان بیشتر با نشاط‌تر هستند و در یک خانواده کامل که به مثابه یک سیستم است هر نسبتی اعم از برادر، خواهر، عمو، عمه، خاله و دایی در آن حضور دارند. بر اساس تحقیقات روان‌شناسان، رفتار‌های پسری که خواهر دارد به‌هنجارتر از رفتارهای پسری است که خواهر ندارد.

ثریا نعمتی‌شهری ‌/ ‌جام‌جم

خوابیدن روی آتش: درمان سرطان به شیوه کباب‌پز! [عکس]

بروک جیا‌ بینهو، ۲۵ساله که دچار بیماری لوسمی شده است می‌گوید به دلیل نداشتن هزینه درمان و مراجعه به بیمارستان تصمیم گرفته است به روش پخت کباب در بالای تخت‌گونه‌ای روی آتش بخوابد که حرارت ۴۲درجه را به بدنش می‌رساند.

جیا معتقد است برخی پزشکان سنتی چین بر این باورند که سلول‌های سرطانی در دمای ۴۲درجه سانتی‌گراد کشته می‌شوند و از همین رو تصمیم به انجام چنین کاری گرفته است. (ویبو)

119

لبخند یا قهقهه؟ به کدام شیوه باید خندید؟!

او می‌نویسد: در جامعه ما، افراد معمولا در اولین آشنایی‌های خود، به‌طور خفیفی می‌خندند یا به عبارتی به هم لبخند می‌زنند. حتی خوش‌اخلاق بودن افراطی طرف مقابل نیز سبب نمی‌شود تا صدا و نوع خنده‌ها از حجم معینی بالاتر رود. علاوه‌بر این همان‌طور که لبخند زدن به دیگران در اولین ملاقات می‌تواند ارزش مثبت تلقی شود، با صدای بلند خندیدن دارای بار ارزشی منفی است.
علاوه‌بر این معمولا متناسب با افزایش شناخت ما از افرادی که با ما رابطه دارند، شکل و نوع خنده‌های ما نیز تفاوت پیدا می‌کند. به‌هرحال ما معمولا در محیط‌ها و زمان‌هایی که خوشایند بوده و زمان و محیط شادی محسوب می‌شود، می‌خندیم. در این موارد نیز خنده ما معطوف به دیگران است چرا که محیط ما یا با حضور فیزیکی دیگران شکل می‌گیرد، یا با حضور ارزش‌ها و هنجارهایی که همه اعضا درباره آن اتفاق نظر دارند.
خنده همیشه برای اظهار شادی نیست. گاهی‌اوقات خنده برای تمسخر دیگران یا تنبیه‌کردن و دست انداختن آنها صورت می‌گیرد، این‌که خنده به چه منظوری باشد، اشکال متفاوتی پیدا می‌کند که در غالب اوقات با قرینه‌هایی همراه است.

خفیف‌ترین نوع خنده را می‌توان لبخندزدن نامید که با ریشخندزدن هم قرینه است. درحالی‌که لبخندزدن نشان موافقت با دیگران است، ریشخندزدن، معمولا به‌عنوان عدم موافقت و گاهی تمسخر و تنبیه به کار می‌رود. میزان باز شدن دهان و حجم صدا در هر دو یکسان است، با این حال حالات چهره کاملا در تضاد با هم قرار دارد. در لبخندزدن معمولا عضلات صورت منبسط می‌شود، درحالی‌که در تمسخر عضلات صورت منقبض می‌شود. به‌نظر می‌رسد لبخند و ریشخند دو حالت یکسان برای دو منظور متفاوت باشند.
نوع دیگر خنده را می‌توان خندیدن معمولی نامید که با لبخندزدن متفاوت است، اما قهقهه نیز نیست. در این نوع خنده نیز دهان به میزان معمولی باز شده و صدای خنده هم درحد متوسطی قرار دارد. خنده‌هایی که معمولا اکثر افراد جامعه، در کنش‌های متقابل خود به کار می‌برند، از این نوع نیست. هرچند قرینه شخصی برای این نوع از خنده‌ها نمی‌توان مشخص کرد، اما به‌نظر می‌رسد حالت شدید تمسخر و ریشخندی که از طریق خنده باشد، هم قرینه این نوع خندیدن باشد.
سرانجام، می‌توان به قهقهه به‌عنوان شکل شدید خندیدن اشاره کرد که با باز شدن کامل دهان و بالاترین حجم صدا همراه است. قهقهه‌ها معمولا در محیط‌هایی شکل می‌گیرد که روابط صمیمی و نزدیکی بین طرفین وجود دارد. علاوه‌بر این در جامعه شهری و در محیط‌های عمومی معمولا قهقهه‌ها با واکنش منفی افراد جامعه روبه‌رو می‌شود. (شهروند)

با «فصد» آشنا شوید؛ یک شیوه درمانی در طب ایرانی-اسلامی

این شیوه درمانی سنتی «فصد» نام دارد. در روایات آمده است که فصد یک روش درمانی مجاز و مطلوب است و همچون حجامت آن را از درمان‌های قابل پذیرش شمرده‌اند.

دکتر محمدعلی زارعیان، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: فصد واژه‌ای عربی و در اصل به معنای شکافتن و زدن رگ است که در گذشته به وسیله یک ابزار کوچک فلزی به نام «نیشتر» انجام می‌شد که شکل و اندازه آن برای هر رگ متفاوت بود.

به گفته این پژوهشگر طب سنتی، هنگام ضرورت، به خارج کردن خون از وریدها (سیاهرگ‌ها) برای مداوای برخی بیماری‌ها فصد گفته می‌شود. برخی پزشکان به این روش درمانی نگرش منفی دارند و آن را مضر می‌دانند چون بر این باورند که اهمیت و منافع خون برای بدن به حدی است که نباید آن را از بدن خارج کرد. اما تعداد زیادی از حکما و پزشکان طب سنتی معتقدند زمانی که کمیت اخلاط چهارگانه بدن به واسطه پرخوری، روی هم‌خوری و کم‌تحرکی در بدن افزایش یابد یکی از مسیرهای مناسب برای درمان این حالت فصد و خارج کردن خون از وریدهاست.

حکما بدن انسان را تشکیل یافته از چهار خلط خون، بلغم، صفرا و سودا می‌دانند و معتقدند اگر میزان این چهار خلط در حد تعادل و تناسب باشد بدن در حالت سلامت قرار دارد، اما اگر تعادل و تناسب بدن به سبب کاهش یا افزایش این اخلاط دستخوش تغییراتی شود بدن دچار بیماری می‌شود.

هدف از فصد کردن چیست؟

در طب قدیم گاهی به منظور کم کردن زیادی خون و گاه برای انحراف خون از عضو آسیب دیده فصد صورت می‌گرفت. مثلا فردی که دچار التهاب و پرخونی ناشی از التهاب در عضوی می‌شد برای تقلیل درد و التهاب و پرخونی، فصد را در نزدیک‌ترین رگ محل درد انجام می‌داد و مقداری خون می‌گرفت، اما اگر منظور پیشگیری از درد باشد دورترین رگ را برای فصد انتخاب می‌کنند. زارعیان در این باره می‌گوید: معمولا فصد رگ‌های نواحی مختلف بدن همچون گردن، پیشانی، پشت زانو و... را برای التیام دردهای مختلف از جمله درد بواسیر، درد رحم، سوءهاضمه، کمر درد، واریس، خونریزی شدید بینی، پرفشاری خون و برای درمان برخی نازایی‌ها به کار می‌برند.

تفاوت فصد با حجامت

وی با اشاره به این که فصد و حجامت هر دو با خارج کردن مقداری خون از بدن، روشی برای پیشگیری و درمان برخی بیماری‌هاست می‌گوید: البته این دو روش درمانی تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند. در فصد، رگ را کاملا می‌گشایند تا مقدار مشخصی خون از بدن بیمار خارج شود، اما در حجامت رگی شکافته نمی‌شود بلکه توسط وسایلی خاص بدن را ـ اغلب در پشت، صورت، دست و پا ـ بادکش کرده و محل را با ابزار مخصوصی خراش می‌دهند تا خون مویرگی از قسمت‌های سطحی بدن و پوست و اغلب از مویرگ‌های داخل عضله خارج شود. در واقع خون خارج شده در حجامت از مویرگ‌هاست ولی در فصد از عروق اصلی است. خون حجامت رقیق و نواحی سطحی پوست را از اخلاط پاک می‌کند ولی خون فصد غلیظ و از عمق بدن اخلاط و سموم را خارج می‌کند.

فصد به چه کسانی و چه زمانی توصیه می‌شود؟

چون میزان خون خارج شده در فصد بیشتر است امکان ضعف فرد و ضرر به اعضای اصلی بدن همچون کبد، کلیه و قلب وجود دارد. به همین دلیل بنابر گفته این پژوهشگر طب سنتی فصد برای کودکان و افراد سالمند مناسب نیست و برای افراد بالغ گرم مزاج در مناطق گرمسیر کشور و بخصوص در فصل بهار و در ساعات اولیه روز پس از هضم غذا و بعد از کار کردن شکم پیشنهاد می‌شود.

علت مناسب بودن فصد در فصل بهار این است که در این فصل بدن انسان با هیجاناتی همراه است و اخلاط و فضولات در خون به جریان در می‌آیند و در نتیجه خون گرفتن باعث دفع این فضولات خواهد شد و همچنین فشار خون در حدی است که بیم عوارض ناشی از فصد کمتر وجود دارد. در حالی که در فصل‌های سرد، فضولات غلیظ و ساکن شده و خون گرفتن موجب دفع قسمت بیشتری از بخش مفید خون می‌شود. این متخصص طب سنتی توصیه می‌کند در فصل تابستان و نیز در فصول سرد سال جز به ضرورت و تجویز درمانگر حاذق فصد انجام نشود.

چگونگی انجام فصد و مراقبت‌های لازم

به گفته این پزشک طب سنتی برای انجام فصد باید سن بیمار، مزاج بدنی، نوع فصل، نوع بیماری، آب و هوا، محل زندگی، چاقی یا لاغری بیمار و قوت و ضعف معده در نظر گرفته شود و پس از ملاحظه این شرایط، اگر مانعی برای اجرای فصد نباشد با توجه به رگ مورد نظر، عمق شکاف، مقدار خون و نوبت‌های خونگیری، عمل فصد را انجام می‌دهند. این روش درمانی به دلیل آن که مضرات احتمالی همچون ضعف نیروی بدن، سستی و رخوت، بی‌اشتهایی، ضعف معده و کبد، سوءمزاج و... را به همراه دارد، برای افراد تب‌دار، ساکنان مناطق سردسیر و افرادی که از شدت بیماری چهره‌ای زرد دارند ممنوع است.

همچنین افرادی که قبل از عمل فصد به حمام رفته و ضعف معده و کبد دارند یا بشدت گرسنه بوده یا برعکس پرخوری کرده‌اند، نباید فصد کنند. ضمن این که بیمار تا 12 ساعت پیش از فصد نباید مقاربت زناشویی داشته باشد چرا که قوای بدنش تحلیل رفته و امکان بیهوشی یا افت فشار خون او هنگام عمل فصد وجود دارد.

وی می‌افزاید: پیش از فصد به منظور کاهش صفرا نوشیدنی‌های ترش مزه مانند آب انار، آبغوره، آب سیب ترش یا خوراک‌های ترش مناسب است و به بیمار توصیه می‌شود پس از فصد از پرخوری اجتناب و غذاهای لطیف مانند انواع سوپ مصرف کند و آهسته بخورد و هنگام استراحت به پشت دراز بکشد، اما به خواب نرود و از خوردن غذاهای شور و دودی بپرهیزد. این متخصص با اشاره به این که فصد یک کار تخصصی است و هر کسی اجازه انجام آن را ندارد می‌گوید: تجربه، مهارت کافی و دانش شناخت دقیق محل و نوع رگ‌ها و اعضای بدن و آگاهی از ویژگی‌های عمومی فرد بیمار و توجه به سن و سال بسیار ضرورت دارد. هر گونه اشتباه در انجام فصد پیامدهای جبران‌ ناپذیری به دنبال دارد که گاهی به مرگ بیمار منجر می‌شود و برای پزشک پیامدهای حقوقی و کیفری دارد.

به دلیل آن که فصد همواره خطراتی برای بیماران دارد، جز در مواقع اضطرار نباید به آن اقدام کرد. در طول تاریخ افرادی بوده‌اند که خودسرانه و بدون تجویز پزشک فصد کرده‌اند و با عواقب جبران‌ناپذیری مواجه شده‌اند.

فاخره بهبهانی / گروه سلامت