به گزارش جام جم آنلاین از مهر، دکتر آدیت گیند، سرپرست تیم تحقیق در این باره می گوید: «بعد از مطالعه این گروه از بیماران به مدت یک سال، ما شاهد کاهش ۴۰ درصدی بیماری تنفسی حاد در بین افرادی بودیم که دوز بالای ویتامین D مصرف کرده بودند.»
وی در ادامه می افزاید: «ویتامین D می تواند موجب بهبود توانایی سیستم ایمنی در مقابله با عفونت ها شود چراکه خط مقدم دفاع سیستم ایمنی را پرورش می دهد.»
به گفته گیند، غالبا در افراد مسن خط مقدم دفاع ضعیف و معیوب می شود اما ویتامین D می تواند موجب تقویت آن شده و از بیماری های نظیر ذات الریه، برونشیت و آنفلوآنزا پیشگیری کند.
همچنین ممکن است از بروز عفونت ها و تشدید بیماری انسدادی مزمن ریوی نظیر آمفیزم پیشگیری کند.
همزمان گیند دریافت افرادی که دوز بالاتر ویتامین D دریافت کرده بودند شاهد افزایش در زمین خوردن بودند. میزان زمین خوردن در افرادی که دوز کمتر ویتامین D مصرف کرده بودند به مراتب کمتر از گروه دریافت کننده دوز بالاتر ماهانه ویتامین D بود.
در این آزمایش، ابتدا تاثیر ویتامین D بر عفونت های تنفسی ۱۰۷ بیمار با میانگین سنی ۸۴ سال که در خانه سالمندان زندگی می کردند در یک دوره ۱۲ ماهه بررسی شد.
از بین این تعداد ۵۵ بیمار دوز بالای ویتامین D یا ۱۰۰ هزار واحد در ماه (میانگین ۳۳۰۰ تا ۴۳۰۰ واحد در روز) دریافت کردند و ۵۲ نفر دوز پایین تر بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد در روز دریافت کردند.
افرادی که دوز بالاتر ویتامین دریافت کرده بودند میزان بیماری تنفسی حادشان به نصف کاهش یافته بود. همچنین میزان زمین خوردن شان دو برابر شده بود.
به گفته گیند، یافته ابتدایی در مورد تاثیر ویتامین D بر کاهش بیماری تنفسی حاد می تواند گام مهمی در درمان این عفونت خطرناک باشد.
جام جم سرا:متاسفانه چند سالی است آمارهای هشداردهندهای درباره کمبود این ویتامین در ایرانیها به گوش میرسد. از آنجا که ویتامین D از اهمیت بالایی برخوردار است و کمبود آن مشکلات اساسی به بار میآورد، متخصصان بر این باورند که بهترین راه مقابله با این مشکل، غنیسازی مواد غذایی با این ماده مغذی است. در این باره با دکتر کورش صمدپور، متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفتوگو کردهایم.
***
نقش ویتامین D در بدن چیست و روزانه به چه میزان از آن نیاز داریم؟
ویتامین D یکی از ویتامینهای محلول در چربی است. کمبود این ویتامین باعث بروز بیمارهایی مانند راشیتیسم، نرمی استخوان، پوکی استخوان و بالاخره ضعف و کاهش توده عضلانی میشود. نیاز روزانه بدن در گروههای سنی متفاوت است؛ برای مثال افراد بالای 65 سال، کودکان و خانمها نیاز بیشتری به ویتامین D دارند. بهطور متوسط بدن ما روزانه به 400 تا 600 واحد بینالمللی از این ویتامین نیاز دارد که البته این میزان تنها برای پیشگیری از بیماریهای متابولیک استخوانی است. اگر نقشهای دیگر ویتامین D مانند پیشگیری از ابتلا به بعضی بیماریهای مزمن را در نظر بگیریم، این نیاز به 1000 تا 2000 واحد بینالمللی در روز افزایش مییابد.
شنیده میشود کمبود ویتامین D در ایران بسیار شایع شده. این ادعا تا چه میزان صحت دارد و چه عواملی باعث این کمبود شده است؟
ویتامین D جزو شایعترین کمبود ریزمغذیها در ایران است. نتایج اخیر بررسی کشوری ریزمغذیها نشان میدهد حدود 80 درصد مردم بخصوص جمعیت شهرنشین، دچار کمبود این ویتامین هستند. تحقیقاتی هم که به صورت پراکنده در بعضی مراکز استانها انجام شده نشان میدهد افراد بزرگسال جامعه ایران، بین 40 تا 80 درصد کمبود ویتامین D دارند که آمار هشداردهندهای است.
منبع اصلی ویتامین D نور خورشید است و منابع غذایی آن محدود. از منابع غذایی این ویتامین میتوان به ماهی بخصوص سالمون و ساردین، روغن کبد ماهی، زرده تخممرغ (به میزان کم) و لبنیات اشاره کرد. متاسفانه ماهی و روغن کبد ماهی در برنامه غذایی ایرانیها جایگاه بالایی ندارد. البته در صورت مصرف کافی این مواد غذایی نیز تنها 20 درصد نیاز روزمره تامین میشود. واقعیت این است که نور آفتاب بیش از 80 درصد نیاز روزانه به این ویتامین را تامین میکند؛ اما وضع شهرنشینی، آلودگی هوا، نوع پوشش، رنگ پوست تیره، ترس از مضرات نور آفتاب و استفاده از کرمهای ضدآفتاب باعث شده مردم کمتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرند و در نتیجه کمبود این ویتامین شایع شده است. البته کمبود ویتامین D یک مشکل جهانی است.
اشاره کردید بچهها به مکمل نیاز دارند. این مکملها به چه صورتی باید مصرف شوند؟
نوزادان باید روز پانزدهم تولدشان از قطره ویتامین A+D یا مولتیویتامین استفاده کنند. معمولا روزانه 25 قطره که معادل 400 واحد بینالمللی است تجویز میشود که باید تا یک سالگی استفاده شود. البته کودکانی که با شیرخشک تغذیه میشوند، نیازی به این مکملها ندارند؛ زیرا شیرخشکها حاوی این ویتامین هستند، اما برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند مصرف این قطرهها اجباری است که خوشبختانه در مراکز بهداشتی سراسر کشور ارائه میشوند.
گفته میشود یکی از روشهای مقابله با این کمبود، غنیسازی محصولات غذایی با این ویتامین است. آیا این شیوه در ایران اجرا میشود؟
یکی از راهکارهای مقابله با کمبود ریزمغذیها، غنیسازی است. در کشور ما غنیسازی با ویتامین D خیلی محدود است. در دورهای غنیسازی شیر با ویتامین D انجام شد، اما بعدها بنا به دلایلی مانند به صرفه نبودن از نظر اقتصادی یا فقدان فرهنگسازی ادامه پیدا نکرد. امروز بهصورت محدود شیر یا دوغ را با ویتامین D غنی میکنند، اما این محصولات به صورت گسترده توزیع نمیشوند.
غنیسازی محصولات غذایی به چه صورتی انجام میشود و چه نهادهایی متولی این امر هستند؟
غنیسازی معمولا روی غذاهایی که قوت غالب مردم هر کشوری است، انجام میشود. ویتامینها یا املاحی به این مواد غذایی افزوده میشوند تا کمبود آن جبران شود؛ برای مثال به آرد، آهن و اسیدفولیک افزوده میشود. این روند را غنیسازی میگویند. البته روش دیگری نیز وجود دارد که به آن بازسازی میگویند. برای مثال در فرآیند تهیه آرد، سبوس از گندم جدا میشود. بیشتر مواد مغذی مانند ویتامینهای گروه B در همین پوسته گندم قرار دارد. در بیشتر کشورها بخصوص آمریکا، بازگرداندن این مواد مغذی به آرد اجباری است. این کار را که در واقع بازگرداندن مواد مغذی به محصول است بازسازی میگویند. اما غنیسازی در واقع افزودن ماده مغذی به محصولی است که فاقد آن است؛ مانند اسیدفولیک و آهن به آرد، ویتامین D به شیر یا ید به نمک. برای دستیابی به غنیسازی محصولات غذایی در سطح ملی، همکاری بین وزارت بهداشت، وزارت صنعت و معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کشور لازم است. اما مهمترین سازمانی که در کشورهای دیگر نیز متولی این امر است، سازمان غذا و داروی آن کشور است که باید مجوزهای لازم را برای انجام این کار صادر کند و همیشه نظارت مستمر داشته باشد.
غنیسازی ویتامین D در چه محصولاتی امکانپذیر است؟
با وجود شیوع بالای کمبود ویتامین D و هشدار متخصصان اقدامهای جدی درباره غنیسازی محصولات غذایی با ویتامین D انجام نشده است. اخیرا بعد از سه سال وقفه، کمیته کشوری غنیسازی تشکیل جلسه داده و افزودن ویتامین D به آرد را مصوب کرده است که این امر نیاز به بررسیهای بیشتری دارد؛ زیرا تجربه موفق جهانی درباره اضافه کردن ویتامینD به آرد محدود است. تجربه کشورهای دیگر نشان داده بهترین ماده حامل برای ویتامین D شیر است، زیرا مصرف ویتامین D بدون اصلاح کلسیم بدن نمیتواند مشکلگشا باشد. در واقع کلسیم و ویتامین D لازم و ملزوم و تنظیمکننده همدیگر هستند. بنابراین شیر بهعنوان منبع خوب کلسیم بهترین گزینه برای غنیسازی است. در بعضی کشورها مانند آمریکا یا کانادا غنیسازی شیر با ویتامین D سابقهای 90 ساله دارد. توصیه میشود در کنار کار تحقیقاتی مصوب این کمیته برای غنیسازی آرد با ویتامینD، که به احتمال زیاد بین سه تا چهار سال طول میکشد، از تجربههای انستیتو تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران و انستیتو تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی استفاده شود و کارخانههای تولیدکننده محصولات لبنی به تولید شیر و دوغ غنیشده با ویتامین D در سطح گسترده تشویق شوند.
از سوی دیگر، مطبوعات، صدا و سیما و متخصصان باید آگاهیهای لازم را برای تشویق مردم به استفاده از این محصولات ارائه بدهند. در کشورهای دیگر محصولاتی مانند آبمیوهها، بخصوص آبپرتقال و مارگارین و همچنین غذاهای کودکان مانند غلات صبحانه را نیز با این ویتامین غنی کردهاند. در کشور ما یکی دیگر از گزینههای مناسب برای غنیسازی، دوغ است که یک نوشیدنی سنتی و پرطرفدار ایرانیها محسوب میشود؛ البته به شرطی که نمک موجود در آن کنترل شود.
در حال حاضر موفقترین محصول غنیسازیشده در ایران چیست؟
نمک غنیشده باید موفقترین محصول غنیسازیشده در ایران است. نتایج تحقیقاتی که هر ده سال درباره بیماری گوارتر انجام میشود، بیانگر کاهش چشمگیر شیوع گواتر نسبت به زمان قبل از غنیسازی نمک با ید است. از نظر سازمان بهداشت جهانی، ایران جزو کشورهای موفق در کنترل این بیماری شناخته شده؛ اما مهمترین مساله در بحث غنیسازی، نظارت مستمر است. اگر نظارتها به طور دقیق انجام نشود امکان دارد در روند غنیسازی مشکل ایجاد شود، زیرا در هر زمانی امکان دارد افراد سودجو نمکهای غیریددار را وارد بازار کنند.
آیا پیشنهاد غنیسازی محصولاتی مانند انواع کیکها یا پفک و... که مورد علاقه بچهها هستند منطقی است؟
در بعضی کشورها این کار انجام میشود. اما در واقع یک اصل مهم در غنیسازی انتخاب غذاهایی است که قوت غالب مردم آن کشور است؛ برای مثال ذرت در مکزیک یا آرد در بیشتر کشورهای خاورمیانه انتخاب مناسبی است. از آنجا که کیکها، پفکها و... ارزش غذایی ندارند و مصرف آنها توصیه نمیشود، غنیسازی آنها را نیز توصیه نمیکنند. البته در ایران در برههای غنیسازی بعضی کیکها با زینک (که بهعنوان میانوعده برای کودکان استفاده میشد) صورت گرفت؛ اما چون هدف اصلی کاهش انرژی دریافتی مردم از مصرف غذاهای نامناسب است، غنیسازی این محصولات نیز توصیه نمیشود.
آیا امکان دارد مصرف مواد غذایی غنیشده با مواد مغذی باعث مصرف بیش از اندازه و مسمومیت شود؟
سازمان غذا و دارو حساسیت زیادی روی کنترل میزان مورد استفاده از این ویتامینها در ماده حامل دارد. معمولا این مواد مغذی به میزانی به این محصولات افزوده میشود که در چارچوب تغذیه مناسب مشکلزا نمیشود، اما باز مساله کنترل و نظارت بسیار پررنگ است.
در پایان اگر نکتهای به نظرتان میرسد بفرمایید.
با توجه به کمبود شدید ویتامین D در بین همه طبقات اجتماعی و خطرات بالقوه نور زیاد خورشید، مانند احتمال ابتلا به سرطان پوست، نیاز به اقدام فوری برای غنیسازی موادغذایی با ویتامین D و مکمل یاری ویتامین D زیر نظر پزشکان احساس میشود. مصرف خودسرانه مکمل این ویتامین که در بین مردم مشاهده میشود، احتمال خطر مسمومیت را بهدنبال دارد. استقبال کارخانههای تولیدکننده لبنیات در تولید محصولات غنیشده و همکاری سازمان غذا و دارو در این زمینه و استقبال مردم از خرید محصولات غذایی غنیشده با ویتامینD ممکن است راهکاری فوری و موثر باشد.
عواقب کمبود ویتامین D برای سلامت بدن
میزان ویتامین D شیر مادر به میزان کافی نیست، به همین دلیل نوزادان در معرض خطرند و باید از روز پانزدهم تولد از مکملهای ویتامین D استفاده کنند. خوشبختانه این مساله در پروتکل مکمل یاری کشوری است و کودکان حداقل تا یک سالگی باید از مکمل ویتامین A+D استفاده کنند. کودکانی که با کمبود این ویتامین مواجهاند، دچار بیماری راشیتیسم میشوند که نوعی اختلال استخوانی است. در بزرگسالان این مشکل خود را بهصورت استئومالاسی که با علائمی مانند ضعف عضلانی و دردهای استخوانی همراه است و در نهایت به صورت پوکی استخوان بروز میکند. کمبود ویتامین D تنها به این عوارض ختم نمیشود، نتایج پژوهشهای جدید نشان داده دریافت نکردن کافی ویتامین D خطر ابتلا به بیماریهایی مانند اماس، دیابت، انواع سرطانها مانند سرطان پروستات، روده بزرگ و سینه را در خانمها افزایش میدهد و باعث ضعف دستگاه ایمنی بدن میشود. متاسفانه اخیرا در کشور بیماری اماس نسبت به دو دهه گذشته شایعتر شده است. بیشتر این افراد دچار کمبود ویتامین D هستند، بنابراین تامین ویتامین D کافی برای بدن یکی از روشهای پیشگیری از ابتلا به این بیماری و بیماریهای مزمن دیگر است. (ضمیمه سیب)
فاطمه مهدیپور
«سما کومار»، پزشک غدد اطفال در کلینیک مایو، به مدت ۱۰ سال در زمینه تاثیرات مکمل های ویتامین D بر روی کودکان مطالعه کرده است. تا به امروز او و تیم تحقیقاتی اش تمرکز خود را بر روی منافعی که ویتامین D برای کودکان دارد متمرکز ساخته است. آخرین پژوهش آنها نیز معطوف به تاثیراتی است که درمان به وسیله ویتامین D۳ بر روی عملکرد اندوتلیال نوجوانان مبتلا به چاقی می گذارد.
به گزارش مهر، بر اساس اطلاعات منتشر شده بیش از یک سوم جمعیت نوجوانان اضافه وزن دارند. مطالعات مشاهده ایی دیگری که در این زمینه انجام گرفته نیز به ارتباط بین کمبود ویتامین D و مجموعه ای از بیماری های عوارض با اضافه وزن اشاره کرده است. از این عوارض می توان به انواع بیماری های قلبی و عروقی و همچنین مقاومت به انسولین اشاره کرد. به همین منظور نیز در برخی از موارد، مسئولین برای کاهش یا معکوس کردن عوارض جانبی ناشی از چاقی مصرف میزان بالای مکمل های ویتامین D را توصیه می کنند.
دکتر کومار در این باره بیان می کند که مطالعات پیشین به رابطه میان میزان ویتامین D در خون و بهبود کارکرد قلبی اشاره دارند به این ترتیب اغلب والدین، کودکان چاق را در رژیمی سرشار از ویتامین D قرار می دهند. گاهی مصرف روزانه این ویتامین به بیش از ۵ الی ۱۰ برابر مقدار نرمال آن می رسد. به این ترتیب می توان گفت که مصرف زیاد این ویتامین نه تنها برای بدن مفید نخواهد بود بلکه مضرات فراوانی را نیز به همراه خواهد داشت.
حدود 80 تا 90 درصد ویتامین D از طریق خورشید جذب بدن میشود و برای مقابله با برخی از بیماریهای قلبی عروقی، افسردگی فصلی و پیشگیری از بروز «دیابت نوع یک» مفید است.
کمبود ویتامین D مشکلاتی برای بدن به همراه دارد که در ادامه به آنها اشاره میشود.
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. نیاز روزانه بدن ما نسبت به این ویتامین بر حسب جنسیت و سن و سال متفاوت است اما به طور معمول همه ما روزانه به 400 الی 600 واحد بین المللی ویتامین D نیاز داریم البته افراد سالمند و کودکان و خانمها نیاز بیشتری به این ویتامین دارند.
تبیان نوشت: به عقیده محققان آمریکایی کودکانی که از دریافت نور خورشید و در نتیجه جذب کافی این ویتامین محروم هستند بیشتر در معرض راشیتیسم قرار میگیرند. افراد بزرگسالی نیز که با این کمبود روبه رو میشوند در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. کمبود ویتامین D همچنین باعث تشدید خطر ابتلا به پرفشاری خون و دیابت نوع 2 میشود.
به عقیده محققان افرادی که دچار بیماریهای مزمن هستند نیاز بیشتری به این ویتامین دارند که این نیاز به حدود 1000 تا 2000 واحد بین المللی نیز میرسد.
به عقیده محققان انجمن مقابله با سرطان آمریکا، در سنین بالاتر (بعد از 50 سالگی) پوست به اندازهی کافی ویتامین D سنتز نمیکند و کلیهها کارایی لازم در تبدیل آن به نوع قابل استفاده بدن را از دست میدهند.
علاوه بر این افراد سالمند بنا به شرایط بدنیشان کمتر بیرون از منزل رفته و در معرض آفتاب قرار میگیرند بنابراین بیشتر با کمبود این ویتامین مواجه میشوند. علاوه بر این افرادی که دچار بیماریهای التهابی، بیماری سلیاک و کرون هستند بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار میگیرند؛ چون این قبیل بیماریها روی جذب چربیها تأثیر منفی دارند.
کمبود ویتامین D: دل و دماغ ندارید
اگر احساس می نید که بیحوصله و افسرده شدهاید و کوچکترین مسئلهای اسباب ناراحتیتان را فراهم میسازد به پزشک مراجعه کرده و میزان ویتامین D بدنتان را بررسی کنید.
به عقیده محققان آمریکایی ویتامین D میزان سروتونین بدن را افزایش میدهد. در نتیجه کمبود آن باعث تغییر در خلق و خوی شده و افسردگی میآورد. نتایج پژوهشی که در سال 1998 انجام شده است نشان میدهد افراد سالمی که در فصل زمستان مکمل ویتامین D دریافت میکنند وضعیت روحی بهتری نسبت به افرادی که از این مکملها محروم هستند دارند. برخی مواد غذایی مانند شیر گاو، ماهی آزاد، بادام و غیره حاوی این ویتامین هستند که در کنار قرار گرفتن در معرض نور خورشید باید در برنامهی غذایی گنجانده شوند.
کمبود ویتامین D: وزن اضافه میکنید
اگر هیچ تغییری در برنامه و عادات غذایی خود ندادهاید اما با سرعت در حال افزایش وزن هستید کمی گوش به زنگ باشید. یکی دیگر از علائم کمبود ویتامین D افزایش وزن بیدلیل است. این ویتامین محلول در چربی به تثبیت وزن و حفظ تناسب اندام کمک میکند. این مشکل با مشکلات دیگری مانند اختلالات هورمونی، عدم تحمل مواد غذایی، اختلالات تیروئیدی و غیره نیز همراه است.
کمبود ویتامین D: نفس کم میآورید
اگر اهل ورزش هستید باید در طول جلسات ورزشی استقامت بدن را حفظ کرده و بالا ببرید. اگر متوجه افت ناگهانی و بیدلیل مقاومت بدن خود شدهاید و به اصطلاح کم میآورید به میزان ویتامین D بدن خود شک کنید. این ویتامین برای افزایش و حفظ مقاومت جسمانی بدن لازم است. باید بدانید که ورزشکاران حرفهای روزانه از مکملهای این ویتامین و مواد غذایی حاوی آن استفاده کرده و به طور مرتب در معرض نور خورشید قرار میگیرند تا کم نیاورند.
کمبود ویتامین D: سرتان عرق میکند
تعریق منطقهای در ناحیه سر یکی از علائم احتمالی کمبود ویتامین D است. حدود یک قرن هست که متخصصان به مادرهای جوان نیز تأکید میکنند اگر نوزادشان از ناحیه سر دچار تعریق میشود به پزشک مراجعه کرده و میزان ویتامین D بدن نوزاد را بررسی کنند. تعریق در کل بدن و به طور همزمان ارتباطی با کمبود ویتامین ندارد و میتواند در نتیجه گرما باشد. اما تعریق ناحیه جمجمه و سر نیاز به بررسیهای پزشکی دارد.
کمبود ویتامین D: پوستتان مات تر شده است
نتایج پژوهشهایی متخصصین پوست نشان میدهد که کمبود ویتامین D روی رنگ پوست تأثیر دارد. پوست همه ما یک کرم ضدآفتاب طبیعی است. استفاده از کرم ضدآفتاب با SPF90 قدرت جذب این ویتامین توسط پوست را حدود 97 درصد کاهش میدهد.
افرادی که دارای پوست تیره و ماتی هستند باید 10 برابر بیشتر از افرادی که پوستی روشن و رنگ پریده دارند در معرض نور آفتاب باشند البته منظور این نیست که کرم ضدآفتاب استفاده نکنید. میتوانید روزانه دست ها و پاها را در معرض نور خورشید قرار دهید تا ویتامین از این طریق جذب شود.
کمبود ویتامین D: استخوان درد دارید
افرادی که دچار میزان ناکافی ویتامین D هستند و یا کمبود دارند بخصوص در فصل زمستان با مشکل درد در استخوانها و عضلات مواجه میشوند. اگر متوجه شدهاید که مفاصلتان در هنگام بیدار شدن خشک میشوند و درد میکنند آزمایش بدهید.
چگونه جذب ویتامین D را افزایش دهیم؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید بسیار مهم است اما به شرطی که پوست توسط کرمهای ضدآفتاب حفاظت نشده باشد. اگر جزو آن دسته افراد هستید که با نیم ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید (بدون استفاده از کرم ضدآفتاب) دچار سوختگی پوست میشوید، صرفاً 10 تا 15 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید و سپس کرم ضدآفتاب بزنید. حتماً دستها، بازوها، پاها و اگر برایتان ممکن است شکم و پشتتان را در معرض نور خورشید قرار دهید تا ویتامین D بهتر جذب بدنتان شود.
به گزارش جام جم سرا ، بسیاری از افراد به اندازه کافی ویتامین D را دریافت می کنند مگر در نواحی ای که آفتاب به اندازه کافی در دسترس نباشد و یا فرد دچار مشکلات در جذب ویتامین D باشد.
نور خورشید: اگرچه نور خورشید و قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش به صورت محافظت نشده، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد اما قرار گرفتن در معرض آفتاب همراه با استفاده منظم از کرم های ضد آفتاب منجر به سنتز ویتامین دی در بدن می شود. میزان این قرارگیری باید روزانه ۲۰ تا ۲۵ دقیقه باشد و اگر شما دارای پوست تیره هستید، میزان این قرارگیری در معرض آفتاب را باید افزایش دهید.
ماهی های چرب: ماهی های چرب از قبیل قزل آلا، ماهی تن و ماهی ساردین منابع غنی از ویتامین D هستند. هر سه اونس از فیله ماهی قزل آلا، شامل ۴۵۰ واحد بین المللی ویتامین D است ضمن این که اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در آن پاداشی برای حفظ سلامت قلب است.
کنسرو ماهی تن: هر ۴ اونس از این نوع ماهی، ۱۵۰ واحد ویتامین D دارد.
قارچ: قارچ ها به طور طبیعی به خاطر قرارگیری در معرض آفتاب حاوی مقادیر زیادی ویتامین D هستند و به اندازه مکمل ویتامین D، نیاز بدن به این ویتامین را تامین می کنند. محققان توصیه می کنند که نیم تا یک ساعت قبل از مصرف قارچ، آن را در معرض نور خورشید به طور مستقیم می توانید قرار دهید. چون قارچ همانند پوست انسان ویتامین D را از طریق نور خورشید سنتز می کند. مصرف یک پرس قارچ ۴۰۰ واحد از ویتامین D بدن را تامین می کند.
شیر غنی شده: تقریبا تمام محصولات شیر گاو غنی شده با ویتامین دی در هر ۸ اونس، حداقل ۱۰۰ واحد از میزان نیاز به این ویتامین را تامین می کنند. برخی از انواع شیر سویا و شیر برنج نیز با ویتامین دی غنی شده اند.
برخی از انواع آب پرتقال: یک لیوان ۸ اونسی از آب پرتقال غنی شده، ۱۰۰ واحد ویتامین D دارد.
مکمل های ویتامین D: در مصرف این مکمل ها البته باید احتیاط کنید و با پزشک تان مشورت نمایید چون مصرف بیش از حد ویتامین D می تواند سمیت ایجاد کند. میزان نیاز روزانه به ویتامین D در افراد معمولی و افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ واحد است.
زرده تخم مرغ: استفاده از این خوراکی یک راه مناسب برای جذب ویتامین D مورد نیاز است. یک عدد زرده تخم مرغ حاوی ۴۰ واحد ویتامین D است البته نباید سعی کنید کل نیاز روزانه خود به ویتامین D را از طریق خوردن زرده تخم مرغ جبران کنید. چون یک عدد تخم مرغ حاوی ۲۰۰ میلی گرم کلسترول است و توصیه انجمن قلب آمریکا این است که روزانه بیش از ۳۰۰ میلی گرم کلسترول برای حفظ سلامت قلب، دریافت نشود.
غلات غنی شده: غلات کم کالری غنی شده مانند دانه ها، در هر یک فنجان و نیم، حاوی ۹۰ واحد ویتامین دی هستند و می توان آنها را با شیر و یا آب پرتقال غنی شده با ویتامین دی مصرف کرد.
جگر گاو: هرچند جگر گاو منبع غذایی جذابی برای همه افراد نیست، اما هر وعده ۳.۵ اونسی از آن به صورت پخته شده، حاوی ۵۰ واحد ویتامین D و چندین ماده غذایی دیگر مانند ویتامین آ، آهن و پروتئین است. با این حال جگر گاو کلسترول بالایی دارد و نمی توانید از آن به عنوان تنها منبع ویتامین D استفاده کنید.
روغن ماهی: روغن کبد ماهی که با طعم دهنده هایی چون نعنا یا مرکبات و یا به شکل کپسول های مکمل ارائه می شود، منبع غنی از این ویتامین به شمار می آید.
چراغ ها و لامپ های فرابنفش: برای افرادی که در معرض خطر فقر شدید ویتامین D هستند، تجویز می شود.
منبع: مهر
ویتامین D نوعی چربی است و مواد غذایی غنی از ویتامین D شامل شیر، پنیر، کره، خامه و ماهیهای چرب مثل سالمون، ساردین و ماهی تن هستند. گوشت و تخم مرغ نیز دارای ویتامین D هستند، ولی چندان غنی نیستند.
عملکرد اصلی ویتامین D حفظ مخازن کلسیم و فسفر بدن است. این ویتامین با تاثیر روی مخاط روده باریک باعث میشود درصد زیادی از کلسیم و فسفر موجود در مواد غذایی جذب شود و مانع دفع این مواد با ارزش میشود.
یکی از مهم ترین علائم کمبود ویتامین D، دردهای استخوانی است.
کمبود ویتامین D به دلایل مختلفی ایجاد میشود. دلیل اول این است که مواد غذایی حاوی ویتامین D خیلی کم مصرف شود که این حالت در بیشتر نقاط جهان از جمله ایران نادر است.
دلیل دوم سوءجذب ویتامین D است؛ یعنی به رغم مصرف کافی مواد غذایی حاوی ویتامین، به دلیل بیماریهای مختلف رودهای این ویتامین جذب نشود و کمبود ویتامین D ایجاد شود. افراد مسن به دلیل بیماریهای مختلف رودهای در معرض این نوع کمبود ویتامین هستند.
سومین و مهمترین دلیل کمبود ویتامین D دوری از آفتاب است. درسالهای اخیر آپارتمان نشینی و استفاده روز افزون از ضد آفتابها عملا ساخته شدن ویتامین D را بسیار محدود کرده است.
کمبود ویتامین D باعث میشود سطح کلسیم خون پایین بیاید و رسوب کلسیم در استخوانها کم شود. به این ترتیب بیماری نرمی استخوان ایجاد میشود. علامت اصلی این بیماری درد شدید سراسری استخوانها، بخصوص استخوانهای تنه و لگن است. از دیگر علائم مهم این بیماری ضعف عضلانی بویژه عضلات ران و شانه است. بعلاوه استخوانهای نرم در معرض شکستگی قرار دارند.
افرادی که به آفتاب دسترسی ندارند و مواد غنی از ویتامین D نیز مصرف نمیکنند، به اجبار باید از انواع مکملهای ویتامینی موجود در بازار استفاده کنند. فقط باید دانست استفاده از این مکملها حداکثر به میزان هزار واحد در روز مورد نیاز است و مقادیر بیشتر میتواند باعث مسمومیت مزمن و خطرات ناشی از آن شود.
برخورد اشعه آفتاب به صورت، گردن، بازوها و دستها به مدت 15 دقیقه برای ساخته شدن ویتامین D کافی است و پس از آن میتوان از ضد آفتابها برای جلوگیری از مضرات اشعه فرابنفش استفاده کرد. این میزان پرتوی خورشید البته به شرط این که هوا صاف باشد و مانعی در مقابل آن وجود نداشته باشد اگر دو بار در هفته به بدن بتابد، تمام نیاز فرد به ویتامین D را تامین میکند و از بیماری نرمی استخوان پیشگیری میشود.
دکتر رضا کریمی
فوقتخصص بیماریهای غدد و متابولیسم
به گزارش جام جم آنلاین از مهر، دکتر آدیت گیند، سرپرست تیم تحقیق در این باره می گوید: «بعد از مطالعه این گروه از بیماران به مدت یک سال، ما شاهد کاهش ۴۰ درصدی بیماری تنفسی حاد در بین افرادی بودیم که دوز بالای ویتامین D مصرف کرده بودند.»
وی در ادامه می افزاید: «ویتامین D می تواند موجب بهبود توانایی سیستم ایمنی در مقابله با عفونت ها شود چراکه خط مقدم دفاع سیستم ایمنی را پرورش می دهد.»
به گفته گیند، غالبا در افراد مسن خط مقدم دفاع ضعیف و معیوب می شود اما ویتامین D می تواند موجب تقویت آن شده و از بیماری های نظیر ذات الریه، برونشیت و آنفلوآنزا پیشگیری کند.
همچنین ممکن است از بروز عفونت ها و تشدید بیماری انسدادی مزمن ریوی نظیر آمفیزم پیشگیری کند.
همزمان گیند دریافت افرادی که دوز بالاتر ویتامین D دریافت کرده بودند شاهد افزایش در زمین خوردن بودند. میزان زمین خوردن در افرادی که دوز کمتر ویتامین D مصرف کرده بودند به مراتب کمتر از گروه دریافت کننده دوز بالاتر ماهانه ویتامین D بود.
در این آزمایش، ابتدا تاثیر ویتامین D بر عفونت های تنفسی ۱۰۷ بیمار با میانگین سنی ۸۴ سال که در خانه سالمندان زندگی می کردند در یک دوره ۱۲ ماهه بررسی شد.
از بین این تعداد ۵۵ بیمار دوز بالای ویتامین D یا ۱۰۰ هزار واحد در ماه (میانگین ۳۳۰۰ تا ۴۳۰۰ واحد در روز) دریافت کردند و ۵۲ نفر دوز پایین تر بین ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ واحد در روز دریافت کردند.
افرادی که دوز بالاتر ویتامین دریافت کرده بودند میزان بیماری تنفسی حادشان به نصف کاهش یافته بود. همچنین میزان زمین خوردن شان دو برابر شده بود.
به گفته گیند، یافته ابتدایی در مورد تاثیر ویتامین D بر کاهش بیماری تنفسی حاد می تواند گام مهمی در درمان این عفونت خطرناک باشد.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از activebeat ، همان طور که گفتیم کمبود ویتامین دی، افراد را مبتلا به انواع بیماریهای خطرناک و حتی مرگ زودرس میکند.
1.خطر بیماریهای قلبی و عروقی
متخصصان قلب آمریکا دریافتند سطح پایین بیماریهای عروق کرونر را در حدود 32 درصد افزایش میدهد و همچنین حدود 20 درصد از بیماریهای مربوط به سیستم رگهای خونی قلب بالا میرود. روزانه باید حداقل 600واحد ویتامین دی به بدن برسد تا سیستم ایمنی بدن و عملکرد قلب افزایش یابد.
2.احتمال مرگ زودرس
یک پژوهش که در مجله آمریکایی بهداشت عمومی منتشر شد، نشان داد کمبود ویتامین دی منجربه مرگ زودرس افراد میشود در این تحقیق دانشمندان 32مطالعه مختلف روی اتصالات سطح خونی دارای ویتامین دی پایین انجام دادند و پی بردند کمبود این ویتامین با مرگ زودرس بیارتباط نیست. افرادی که سطح ویتامین دی بدنشان کمتر از 30 میلی لیتر است تا حد قابل توجهی خطر مرگ زودرس آنها را تهدید میکند و کمتر به انواع بیماریها مبتلا می شوند.
3.زوال عقل
سطح پایین ویتامین دی، افراد را در سن بالا به زوال عقل و آلزایمر مبتلا میکند. کمبود ویتامین دی حدود 122درصد خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش میدهد .
4.شانس نجات از سرطان
تحقیقات برجسته در مجله بالینی غدد درون ریز و متابولیسم نشان داده است، اگر بیماران مبتلا به سرطان در صورت داشتن سطح بالایی از ویتامین دی، بهبودی درصد بالاتری را داراست همچنین دانشمندان معتقدند افرادی که درگیر سرطانهای روده بزرگ، پستان و لنفوم هستند با داشتن سطح بالای ویتامین دی بهبودی آن ها 2 برابر افزایش مییابد.
5.کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
مدت زمان زیادی است که ارتباط بین ویتامین دی و سلامت سیستم ایمنی بدن تشخیص داده شده است. محققان دانشگاه فنلاند ارتباط بین کمبود ویتامین دی با بیماری ذات الریه را نیز به اثبات رساندند و ادعا کردند حدود 2.5 برابر با توجه به ضعف سیستم ایمنی بدن بیماری ذات الریه افزایش مییابد. همچنین سطح ویتامین دی درصد بیماریهای تفسی را افزایش میدهد.
6.افسردگی
همان طور که در ابتدا گفتیم سطح پایین ویتامین دی بر روی سلامت روان نیز بیتاثیر نیست. یک مطالعه منتشر شده در مجله انگلیسی روانپزشکی نشان داد سطح ناکافی ویتامین دی حدود 2 برابر میزان ابتلا به بیماریهای روانی از جمله افسردگی را افزایش میدهد. محققان با پژوهش روی 31هزار نفر دریافتند کمبود ویتامین دی عملکرد منطقهای را در مغز به نام هیپوکامپ مختل میکند.
7.سطوح بالاتری از درد و التهاب
هنگامی که از سطح ویتامین دی پایینی برخوردار هستید با ضربهای دچار التهابات شدید و دردناک میشوید. 30 درصد از بیمارانی که از کمبود ویتامین دی رنج میبرند مستعد ابتلا به یک بیماری ورم مفاصل به نام پسوریاتیک میشوند. به همین سبب تحقیقات نشان داده است حدود 62 درصد از افراد مبتلا به ورم مفاصل دچار سطح پایینی از ویتامین دی هستند.
8.افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات
موسسه ملی سرطان اعلام کرد، در بیماران با سطوح بالای ویتامین دی سرطانهای پروستات، لوزالعمده، سینه و روده بزرگ بسیار کم دیده شده است. در مردانی که سطح ویتامین دی پایینی دارند حدود 5 برابر بیشتر از دیگر مردان به سرطان پروستات مبتلا می شوند.
بیتا نوروزی
براساس نتایج مطالعات متعدد، ویتامین D که لقب ویتامین آفتاب نیز دارد، در حفظ سلامت انسان در هر مرحله ای از زندگی نقش مهمی دارد.
به همین دلیل در این مطلب اطلاعاتی درباره این ویتامین ارائه شده است تا به اهمیت تأمین این ویتامین در بدن در طول سال بیشتر پی ببرید.
ویتامین D چیست؟
ویتامین D ویتامین محلول در چربی است. ویتامین D2 و D3 مهمترین نوع آن برای بدن است و به اشکال مختلف ترکیب میشود:
* ویتامین D2 از گیاهانی که مصرف میکنیم مانند قارچ روییده شده در معرض نور خورشید، مواد غذایی غنیسازی شده و مکملهای ویتامین D2 تأمین می شود.
* ویتامین D3 هنگامیکه در معرض نور خورشید ماوراءبنفش B قرار میگیریم، در بدن ترکیب میشود؛ همچنین زمانی که غذاهای غنیسازی شده ،غذاهای حیوانی مانند ماهی چرب،روغن کبد ماهی ، تخممرغ و… و یا مکملهای ویتامین D3 مصرف میکنیم. با ترکیب شدن ویتامین D3 یا D2 در کلیهها یک نوع ویتامین D فعال به نام کالسیتریول به وجود میآید.
ویتامین D اضافه که در بدن تولید میشود، در بافتهای چرب و کبد ذخیره میشود و بدن را به منبع تأمینکننده ویتامین D مجهز میکند. زمانی که این ویتامین بهاندازه کافی تولید نمیشود، بدن از این منبع استفاده میکند.
نقش اصلی ویتامین D چیست؟
ویتامین D نقش مهمی دارد ، امکان جذب و متابولیسم کلسیم و فسفر را که برای بدن ما حیاتی است فراهم می کند. استخوان را سالم نگه میدارد و خطر بروز بیماری قلبی، بیماری قند و بعضی از انواع سرطان را کاهش میدهد.
به علاوه ، نتایج مطالعات نشان میدهد، این ویتامین به حفظ عملکرد مغز کمک میکند ، از سیستم ایمنی حمایت میکند، وزن سالم بدن را حفظ میکند و خطر بروز نرمی استخوان را کاهش میدهد.
بهترین راه برای اندازهگیری میزان ویتامینD در بدن، انجام آزمایش خون است .
دلایل کمبود ویتامین D
تابش کم نور آفتاب:
در برخی از نقاط دنیا اغلب در شمال که تابش نور خورشید کم است، افراد دچار کمبود این ویتامین میشوند که با مصرف مکمل برطرف می شود. همچنین افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار میگیرند از جمله به دلیل خارج نشدن از منزل یا استفاده از پوشش کامل، عدم تحمل نور خورشید و … با کمبود این ویتامین مواجه می شوند.
داشتن پوست تیرهتر :
افرادی که پوست تیرهتر دارند، ممکن است بیشتر از دیگران نیاز داشته باشند که در معرض تابش آفتاب قرار بگیرند.
افراد مسن بالای ۶۵ سال:
نتایج بررسی بالینی نشان می دهد در افراد مسنی که در معرض نور خورشید قرار میگیرند ، نسبت به جوانان ۷۵درصد ویتامین D کمتری تولید می شود.
کمبود مصرف مکمل:
اگر یکی از نکات ذکر شده در مورد شما صحت دارد، بدانید که با کمبود ویتامین Dمواجه هستید.
مواد غذایی سرشار از ویتامین D مانند ماهی، تخممرغ، پنیر و غذاهای غنیسازی شده میتواند مفید باشد اما حجم ویتامین D آن بسیار کم است بنابراین برای افزایش سطح ویتامین D ، مصرف مکمل آن ضروری است.
ویتامین D3 هنگامیکه در معرض نور خورشید قرار میگیریم، در بدن ترکیب میشود
عواقب کمبود ویتامین D:
بیشتر افراد مبتلا به کمبود ویتامین D ،با هیچ نوع علامتی رو به رو نمی شوند و به همین دلیل به این مشکل پی نمی برند. اما گاهی کمبود این ویتامین مهم عوارضی ایجاد می کند که می تواند نشان دهنده این مشکل باشد؛ این عوارض عبارتند از:
* درد عضله و مفاصل
* استخواندرد
* ضعف یا خستگی ،احساس خستگی هنگام تردد به محل کار یا مسافرت
* افسردگی
* عفونتهای مکرر
این علایم را میتوان بهراحتی با مشکلات دیگر از جمله مشغله کاری اشتباه گرفت ؛ به همین دلیل به آن بی توجهی می شود. بیشتر این علایم روی سلامت فرد تأثیر منفی می گذارد.
بهترین منبع ویتامین Dچیست؟
* نور خورشید، “بهترین منبع ویتامین D” است. اگرچه نباید خود را بدون محافظ در معرض نور خورشید قرارداد.
بهترین زمان برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید وسط روز است. پس از استفاده به مقدار کم از کرم ضد آفتاب، هفتهای ۳-۲ بار به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرید. هر چه بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرید، بدن ویتامین D بیشتری ترکیب میکند.
بهترین منبع غذایی ویتامین D:
تخممرغ ، سالمون و ماهیهای چرب دیگر مانند تن و ساردین. ماست و پنیر. قارچ ، مواد غذایی غنیسازی شده و به عمل آماده
مکملها:
مصرف روزی ۱۰ میکروگرم مکمل همراه با برنامه غذایی غنی از این ویتامین بهویژه در فصل زمستان به بزرگسالان توصیه میشود.
خطر مصرف ویتامین D بیش از حد:
اگرچه مواد غذایی و نور خورشید نمی تواند عارضه داشته باشد اما مکمل مصرفی نباید بیش از ۱۰ میکروگرم باشد. مصرف روزی بیش از ۱۰۰ میکروگرم میتواند مضر باشد.
منبع:salamatnews.com