مقدمه ای در مورد مغز
با دلگرم همراه باشید تا شما را با مغز و هر آنچه باید در مورد آن بدانید آشنا کنیم.
مغز انسان مرکز دستگاه عصبی اسـت. دستگاه عصبی مرکزی در درون حفاظی استخوانی به نام جمجمه و ستون فقرات قرار گرفته و شامل مغز و نخاع میباشد.
سیستم اعصاب مرکزی در زبان عام به دو قسمت با نام‌های مادهٔ سفید و مادهٔ خاکستری تقسیم میشود.
علاقه انسان ها به داشتن اطلاعاتی درمورد مغز و نحوه عملکرد آن به سال ها پیش باز می گردد. امروزه شواهد بسیاری وجود دارد که ثابت می کند هزاران سال قبل در کشورهایی نظیر مصر و یونان کنکاش و تحقیقات زیادی در مورد مغز انسان صورت گرفته اسـت. این ارگان پیچیده و شگفت انگیز همیشه برای پژوهشگران و دانشمندان سوژه جالب و بحث برانگیزی بوده اسـت.
در این مقاله سعی شده اسـت به شیوه بسیار ساده و قابل فهمی، چگونگی رشد و تکامل مغز و نوع کارکرد آن در مراحل مختلف زندگی از ابتدای پیدایش سلول های مغزی تا زمان پیری شرح داده شود.
برخی از نوشیدنی ها باعث تقویت مغز می شود. این نوشیدنی ها تولید خاص یک شرکت ویژه نیست بلکه نوشیدنی های طبیعی اسـت که مصرف آن برای سالم نگه داشتن مغز توصیه می شود.
از طرفی مصرف بعضی از نوشیدنی ها نیز منع شده اسـت. از جمله نوشیدنی های الکلی که به کبد ضرر می رساند و باعث کدر شدن مغز (Brain Fog) می شودمغز شامل قسمتهای متنوعی اسـت که هر کدام در عین ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر دارای کارها و وظائف گوناگونی هستند. مغزانسان شامل دو قسمت عصبی ومحیطی میباشد.
قسمت عصبی مرکز فعالیت ها ی ارادی وغیرارادی میباشد وقسمت محیطی .شامل اعصابی اسـت که قسمت های مختلف بدن را به بخش عصبی متصل میکند.
مغز انسان از دید ساختار٬ همانند مغز دیگر پستانداران اسـت ولی کورتکس آن در مقایسه با دیگر پستانداران دارای گسترش و پیشرفت بسیار زیادی‌اسـت. جانوران بزرگی مانند نهنگ‌ها و فیل‌ها در اندازه‌گیری مطلق دارای مغزی بزرگتر هستند، اما زمانی که اندازه‌گیری با استفاده از ضریب مغزی و پس از جبران اندازه و جثه بدن انجام گیرد، این مغز انسان اسـت که تقریباً دو برابر مغز دلفین پوزه‌بطری، و سه برابر مغز یک شامپانزه خواهد بود.
بخش عمده‌ای از گسترش و پیچیدگی مغز انسان مربوط به بخشی از مغز به نام قشر مغزی یا کورتکس، بویژه لوب پیشانی، که با توابع اجرایی از جمله خودلگامی یا اتوکنترل، برنامه‌ریزی، استدلال، و تفکر انتزاعی در ارتباط اسـت٬ میباشد. بخشی از قشر مخ ویژه بینایی نیز تا میزان زیادی در انسان بزرگتر اسـت.
آیا بالا رفتن سن سبب میشود که مغز انسان تحلیل رود یا به عبارت ساده‌تر عقل کم شود؟
اگر افزایش سن موجب فرسودگی مغز شود در نتیجه باید کار تمامی اعضا بدن نیز دچار اختلال گردد، زیرا مغز کنترل کننده تمامی فعالیت‌های درونی و بیرونی بدن اسـت.
سلولهای مغزی از جمله سلولهایی هستند که قدرت تقسیم ندارند یعنی در مغز سلول جدیدی ساخته نمی‌شود. این سلولها در صورت آسیب دید‌گی ترمیم و بازسازی هم نمی‌شوند، اما مغز هر کدام از ما از میلیاردها سلول تشکیل شده اسـت.
برای یادگیری یک موضوع بین تعدادی از سلولهای مغزی یک مدار تشکیل میشود. برای تشکیل این مدار سلولها باید با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. هر چقدر که موضوع پیچیده‌تر باشد سلولهای بیشتری در تشکیل مدار یاد شده شرکت می‌کنند.
هنگام تولد هر سلول مغز بیش از ۲۵ هزار نقطه ارتباطی دارد. اما تا سه سالگی این تعداد به ۱۵ هزار نقطه کاهش می‌یابد. این نقاط ارتباطی بدان جهت از بین می‌روند که از آنها استفاده نشده اسـت.
مغز انسان بسیار بزرگ اسـت...
میانگین وزن مغز یک فرد بالغ 1.3 تا 1.4 کیلوگرم اسـت. برخی از جراحان مغز و اعصاب بافت مغز زنده را مانند خمیردندان و مواد نیمه جامد دیگر توصیف می کنند. در حدود 80 درصد از محتوی جمجمه انسان را مغز فرا گرفته اسـت و مابقی آن از میزان یکسانی خون و مایع نخاعی انباشته شده اسـت به بیانی دیگر حجم مواد انباشته شده در جمجمه انسان با گنجایش بطری دو لیتری آب معدنی برابری می کند.
مغز انسان انرژی خوار اسـت؟
این عضو حیاتی که تنها دو درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد در حدود 20 درصد از اکسیژن و 25 درصد از گلوکز خون را مصرف می کند. این میزان مصرف انرژی مباحثاتی را در میان دانشمندان به راه انداخته اسـت تا دریابند چه ماده غذایی منجر به تکامل یافتن مغز بزرگ در انسان شده اسـت.
در ابتدا گوشت به عنوان عامل آغاز این تکامل انتخاب شد اما به دلیل غیر قابل اتکا بودن این منبع غذایی دانشمندان گیاهان غنی از انرژی را به عنوان ماده غذایی انتخاب کردند که باعث تکامل یافتن مغز انسان و بزرگ شدن آن شده اسـت. از دیگر نظریه هایی که برای توضیح بزرگ شدن مغز ارائه شده اند می توان به تغییرات آب و هوایی، نیاز محیطی و رقابتهای اجتماعی اشاره کرد.
سطح مغز انسان از شیارهای عمیقی در هم پیچیده شده و از فرورفتگی ها (Sulci) و برآمدگی ها (Gyri) تشکیل شده اسـت. این سطح غشای مغزی خوانده شده و منزلگاه 100 بیلیون نورون یا سلول عصبی اسـت. این ساختار پیچیده به مغز امکان می دهد تا در فضایی کوچک بیشتر فشرده شده و در نتیجه قدرت پردازش آن افزایش پیدا کند.
بیشتر سلولهای مغز نورونها هستند
دیدگاه قدیمی که انسان تنها از 10 درصد از مغزش استفاده می کند دیدگاهی نادرست اسـت اما اکنون آشکار شده اسـت زمینه به وجود آمدن این دیدگاه در واقع این اسـت که نورونها تنها 10 درصد از مغز انسان را تشکیل می دهند. بقیه سلولهای مغزی که بیش از نیمی از وزن مغز را به خود اختصاص داده اند سلولهای Glia نام دارند که به زبان یونانی به معنی چسب اسـت.
از این رو در گذشته عصب شناسان معتقد بودند این سلولها برای در کنار هم نگاه داشتن نورونها در مغز قرار دارند اما مطالعات جدید نشان داده اند که نقش این سلولها محافظت و ایجاد ایمنی برای رشد و عملکرد سیناپسها اسـت.
مغز باشگاهی خصوصی اسـت
ساختاری از سلولها در سیستم خونی مغز که دیواره خونی-مغزی نام دارد مانند نگهبانان در باشگاه های خصوصی تنها به چند مولکول اجازه ورود به بخش اصلی سیستم عصبی یعنی مغز را می دهد. مویرگهایی که تغذیه مغز را به عهده دارند در کنار سلولهایی که به یکدیگر چسبیده اند از ورود مولکولهای بزرگ جلوگیری می کنند، تنها پروتئینهای ویژه ای اجازه دارند موادغذایی و مواد دیگر مورد نیاز مغز را به داخل ببرند.
این دیواره در عین محافظت از مغز گاه می تواند از ورود داروهای حیاتی به مغز نیز جلوگیری کنند. تنها راهی که تا کنون توانسته اسـت ورود داروها از میان این مانع مغزی را امکانپذیر سازد فناوری نانو بوده اسـت.
در مطالعاتی که در سال 2009 در رابطه با درمان سرطان انجام گرفته بود دانشمندان توانستند نانوذرات ویژه ای را از میان این دیواره عبور داده و به دیواره تومورهای سرطانی اتصال دهند. در آینده می توان با ترکیب نانو ذرات و داروهای شیمی درمانی روشی موثر برای از بین بردن تومورهای مغزی به وجود آورد.
مغز در ابتدا به شکل لوله ای کوچک اسـت
پایه های مغز در اولین روزهای شکل گیری جنین بنا گذاشته می شوند. سه هفته پس از شکل گرفتن جنین لایه ای از سلولهای بنیادین که صفحه عصبی نام دارد شکل گرفته و به لوله ای عصبی تبدیل می شود. این نسج در واقع سیستم مرکزی عصبی را به وجود می آورد. لوله عصبی از ابتدایی ترین مراحل رشد جنین شکل گرفته و از دیگر بخشها متمایز می شود و شکل گیری نورونها و دیگر سلولها نیز از سه ماهه دوم آغاز خواهد شد.
چین خوردگی های مغز بسیار دیر آغاز می شود و در 24 هفتگی تعداد بسیار کمی از این چین خوردگی ها بر روی سطح مغز مشاهده می شود.
مغز کاملا تکامل نیافته اسـت
نقطه اوج رشد ماده خاکستری مغز به دوران بلوغ انسان تعلق دارد و در دوران نوجوانی و با گسترش بخشهای قدامی مغز که با قضاوت و تصمیم گیری در ارتباطند تکامل بیشتری پیدا می کند. مطالعات نشان داده اند بخشهایی که با عملکرد چندگانه انسان در ارتباط اسـت تا 16 یا 17 سالگی به طور کامل تکمیل نمی شوند و بسیاری از دیگر توانایی های مغز تا 20 سالگی به تکامل می رسند.
مغز هرگز از تغییر دست بر نمی دارد
زمانی دانشمندان بر این باور بودند که با پشت سر گذاشتن جوانی، توانایی شکل گیری اتصالات نورونی جدید نیز در انسان متوقف می شود. دیدگاهی که در سال 2007 مردود اعلام شد و دانشمندان دریافتند مغز در شرایط مختلف توانایی تشکیل دادن نورونهای جدید را دارد و مغز می تواند در دوران بزرگسالی نیز اتصالات جدید نورونی بسازد. همچنین تحقیقات بر روی مراقبه یا مدیتیشن نشان داده اسـت تمرین دادن شدید مغز می تواند ساختار و عملکرد مغز را تغییر دهد.
زنان از این پس دیگر ونوسی نیستند
فرهنگ های عام می گویند مغز زن و مرد با یکدیگر تفاوت دارند. درست اسـت که هورمونهای زنان و مردان بر روی گسترش مغز تاثیرات متفاوتی دارد و تا کنون تفاوتهایی در زمینه شیوه های احساس درد، تصمیمگیری های اجتماعی و کنار آمدن با فشارهای روحی میان زنان و مردان کشف شده اسـت اما در واقع بیشترین بخش مغز و قدرت مغزی زنان و مردان با یکدیگر یکسان اند.
مطالعاتی که در زمینه تفاوتهای جنسیتی انجام گرفته نشان می دهند 78 درصد از تفاوتهای جنسیتی گزارش شده نزدیک به صفر یا بسیار کوچک بوده اند. همچنین این مطالعات شایعات موجود در رابطه با توانایی های مختلف جنسیتهای متفاوت را رد کرده اسـت. مطالعه ای که در ژانویه سال جاری بر روی نیم میلیون دختر و پسر از 69 کشور جهان انجام گرفت نشان داد هیچ اختلافی در توانایی محاسبه و ریاضیات میان این دو جنسیت وجود ندارد.
ساختار مغز انسان
مغز انسان حدود ۱۵۰۰ گرم وزن دارد.
و حجم آن نیز حدود ۱۱۳۰ سانتیمتر مکعب در زنان و ۱۲۶۰ سانتیمتر مکعب در مردان اسـت.
هرچند از نظر ضریب هوشی یا آی‌کیو و سایر اندازه‌گیری‌های عملکردی و شناختی هیچ‌گونه و به هیچ وجه تفاوت نورولوژیک بین دو جنس مذکر و مونث تاکنون نشان داده نشده‌اسـت.
بافت مغز بیشتر از جنس چربی اسـت.
سه پرده با نام مننژ٬ مغز و نیز نخاع را محافظت می‌کنند. پرده داخلی چسبیده به مغز و نخاع که کار تغذیه بافت عصبی را انجام می‌دهد٬ پرده میانی یا عنکبوتیه که به پردهٔ خارجی چسبیده و از پرده داخلی کمی فاصله دارد و در پایان پرده خارجی که از بافت پیوندی تشکیل شده و به استخوانها چسبیده‌اسـت.
در فاصله بین عنکبوتیه و پرده داخلی مایعی شفاف حاصل از از ترشحات رگهای خونی بنام مایع مغزی-نخاعی یا لیکور قرار دارد و کار آن محافظت از بافت عصبی اسـت. مغز انسان مانند تمامی جانداران از یاخته‌های عصبی یا نورون و یاخته گلیال یا نوروگلیا و نیز رگهای خونی بسیاری تشکیل شده‌اسـت.
سلولهای گلیال انواع گوناگونی داشته و انجام تعدادی از عملکردهای مهم ازجمله پشتیبانی ساختاری، پشتیبانی متابولیک یا سوخت‌وساز یاخته، عایق و همچنین هدایت را به عهده دارند. نورونها، اما، معمولاً مهمترین یاخته‌های در مغز انگاشته می‌شوند.
تعداد نورونها، با توجه به آرایه‌های توموگرافی، روشی به مراتب دقیق‌تر از روش میکروسکوپی پیشین، حدود دویست میلیارد نورون در مغز انسان همراه یکصدوبیست‌وپنج تریلیون سیناپس در کورتکس یا قشر مغزی را نشان داده‌اسـت.
ویژگی یگانه یاخته عصبی در ایجاد و انتقال پیام به دورترین نقاط بدن اسـت.
مغز در انسان از بخشهای مختلفی مانند مخ، مخچه٬ تالاموس، هیپوتالاموس، پل مغزی، بطنهای مغز، ساقه مغز، بادامه مغز، عقده‌های قاعده‌ای تشکیل شده‌اسـت.
نیمکره‌های مغز یا مُخ بزرگترین قسمت مغز اسـت و بالای تمام ساختار مغز انسان قرار دارد که با یک لایه یا قشر مغزی (کورتکس) با توپوگرافی پیچ‌درپیچ پوشیده شده‌اسـت.
در زیر مخ ساقه مغز قرار دارد و شبیه ساقه‌ای به مخ متصل شده‌اسـت. در عقب مغز، در زیر مخ و در پشت ساقه مغز، مخچه با ساختاری ویژه بخاطر وجود سطحی با شیاربندی افقی قشر آن، که باعث می شود متفاوت از هر منطقه دیگر مغز نمایان کند٬ وجود دارد.
شکل کلی آن٬ همانند سایر پستانداران میباشد، اگرچه بطور قابل توجهی در اندازه نسبی متفاوت اسـت. به عنوان یک قاعده، هرچه مخ کوچکتر، کورتکس دارای قشر پیچ در پیچ کمتری اسـت. قشر مغزی یک موش تقریبا کاملا صاف اسـت اما قشرمغزی دلفین و یا نهنگ، پیچ در پیچ تر از کورتکس انسان اسـت.
مغز زنده بسیار نرم اسـت، چیزی شبیه به نرمی ژله اسـت و با وجود اینکه سلولهای خاکستری معروف هستند اما قشر زنده در واقع صورتی رنگ و کمی سفید در بخشهای داخلی اسـت.
بتازگی محققان دانشگاه نورت وسترن در آمریکا در حین مطالعه اثرات یک داروی ضد افسردگی بر روی موش ها به این نتیجه رسیدند که عملکرد مغزهای دو جنس نر و ماده در سطح مولکولی متفاوت اسـت.
دراین مطالعه یک تفاوت شیمیایی در میان مغزهای نر و ماده کشف شد و محققان دریافتند که این اختلاف در سطح مولکولی و در تعامل میان مولکول های ERalpha and mGluR1 اسـت.
لُوب‌های مغز
نیمکره چپ و راست مخ و کورتکس تا حدودی قرینه بوده که تصویری آینه‌ای از یکدیگر می‌سازند. هر نیمکره به چهار لب، لوب فرونتال، لوب آهیانه، لوب پس سری، و لوب تمپورال تقسیم شده‌اسـت. این تقسیم‌بندی لوب‌ها از ساختار قشر کورتکس مشتق نشده اسـت بلکه لوب‌ها از نام استخوان جمجمه که آنها را همپوشانی میکند نام میگیرند.
استخوان پیشانی، استخوان آهیانه، استخوان گیج‌گاهی و استخوان پس‌سری. مرزهای بین لوب‌ها در زیر سوتور یا بخیه که استخوان‌های جمجمه را به هم پیوند داده٬ قرار دارد البته به‌استثنای مرز بین لوب فرونتال و لوب آهیانه که در طول مرز آناتومیک شیار مرکزی، در محل تلاقی قشر سوماتوسنسور اولیه و قشر حرکتی اولیه قرار دارد.
مغز جنین انسان
مغز جنین و نوزاد تازه متولد شده به عقیده دانشمندان یک معمای پررمز و راز اسـت که به تازگی تلاش های زیادی برای پرده برداشتن از این رازهای پرابهام صورت گرفته اسـت. شروع این معمای پیچیده در رحم مادر اسـت. تنها چهار هفته بعد از لقاح و بارور شدن تخم، نخستین سلول های مغزی یعنی نورون ها، به میزان شگفت انگیز و حیرت آوری (حدود ۲۵۰ هزار نورون در هر دقیقه) شروع به رشد و تکثیر می کنند. میلیون ها سلول مغزی شروع به برقراری ارتباط با یکدیگر می کنند و بدین ترتیب میلیاردها میلیارد ارتباط میان سلول های مغزی ایجاد می شود.
تاثیر امواج بر عملکرد مغز
وی با این توضیح که امواج الکترومغناطیسی در مغز بین 40 تا 100 هرتز کار می کنند و از 40 هرتز بیشتر حالت استراحت مغز اسـت، افزود: مغز دارای امواجی با طول موج و فرکانس خاص خود اسـت و تنها عضوی اسـت که هیچ وقت استراحت ندارد و همیشه درحال کارکردن اسـت؛ حتی موقع خواب نسبت به زمانی که ریاضی حل می کنیم مغز بسیار بیشتر به قند و اکسیژن نیاز دارد.
ریاضی با بیان اینکه اولین تاثیر امواج در مغز اختلال در عملکرد طبیعی مغز اسـت، گفت: هر موجی با هر فرکانسی که بتواند در سلول های مغز نفوذ کند، ممکن اسـت در حافظه، یادگیری و یادآوری اختلال ایجاد کند.
وی در مورد تاثیر امواج در کارکرد مغز توضیح داد: از نظر تئوری در سطح دنیا این امکان که این امواج در کارکرد مغز تاثیرگذار باشند، وجود دارد. در آزمایش پذیرش اکسیژن از طرف هموگلوبین نیز که با همکاری دانشکده فنی دانشگاه تهران انجام شد، ثابت شد که امواج تلفن همراه سبب می شود هموگلوبین خون کمتر اکسیژن جذب کند.
ریاضی با تاکید بر اینکه باید تا حد امکان تلفن همراه را به ویژه در هنگام خواب از خود دور نگه داشت، افزود: مغز بین پنج تا 10 درصد از اکسیژن کل بدن را مصرف می کند بنابراین اگر موبایل داخل جیب کسی باشد، امواج سبب کاهش جذب اکسیژن توسط هموگلوبین می شود و در نتیجه اکسیژن کمتری به مغز می رسد.
تاثیر امواج بر حافظه
حافظه یک شبکه اسـت که با نوعی از پروتئین فعال (میکروتوبول)، داخل سلول های عصب کار می کند؛ امواج، حرکت این پروتئین را مختل می کند و اختلال در عملکرد این پروتئین سبب می شود اطلاعات به سلول بعدی نرسد.
در واقع حافظه یک شبکه اسـت و یک دی ان ای یا یک پروتئین نیست بنابراین هر اختلالی که در یک ناحیه از شبکه به وجود آید، کل شبکه را دچار اختلال می کند.
امواج سبب کاهش فعالیت آنزیم ها می شوند در چنین شرایطی انتقال دهنده ها (نروترنس ویترها) کار خودشان را انجام نمی دهند؛ در واقع امواج الکترومغناطیس کاری را انجام می دهند که حشره کش ها انجام می دهند و آنزیم های مربوط به حافظه و یادگیری را غیرفعال می کنند.
ما در تحقیقات خود سلول را استخراج کردیم و در مقابل این امواج قرار دادیم تا نتیجه گیری کنیم. در نهایت مشاهده کردیم که میدان های الکترومغناطیسی روی این آنزیم ها تاثیر بسیار زیادی داشته اسـت و می توان گفت که حافظه را دچار اختلال میکند.
این به معنی کاهش حافظه نیست؛ اما گاهی پرش‌های حافظه اتفاق می‌افتد به این معنی که مثلا دانش آموزی موقع امتحان به جای مطلب درسی، آهنگی به یادش می‌آید و هر چه می خواهد از این حالت خارج شود، نمی‌تواند.
مطالعه ای در این زمینه انجام نشده اسـت و نیاز داریم پژوهش هایی را به خصوص روی موجود زنده انجام دهیم؛ اما مشکل بزرگی که در این زمینه وجود دارد این اسـت که آزمایش ها بر موش یا میمون انجام می شود و نمی توان از این حیوانات پرسید که به چه فکر می کنند و به چه چیزی فکر نمی کنند.
به جز امواج تلفن همراه، سایر امواج الکترومغناطیس مانند امواجی که از لب‌تاپ‌ها، دکل‌ها و حتی دکل‌های برق ناشی میشود، نیز می توانند در اختلال حافظه نقش داشته باشند.
به طور کلی به ویژه به دانش آموزان و دانشجویان توصیه می کنیم که تلفن همراه را تا حد امکان از خود دور نگه دارند و با رایانه و ابزاری که میدان مغناطیسی دارد تنها در موارد ضروری و درسی و تحقیقاتی (نه برای بازی یا وب گردی) استفاده کنند.
ابراز امیدواری کرد که انجام آزمایش‌ها و تحقیقات بعدی نشان دهد که به عنوان مثال چند ساعت کارکردن با این دستگاه‌ها مشکلی به وجود نمی‌آورد؛ اما تا آن زمان بنابر احتیاط توصیه می‌کنیم تا حد امکان از این وسایل کمتر استفاده شود.
تاثیر امواج در بروز آلزایمر
در مورد نقش امواج روی آلزایمر هنوز تحقیقاتی صورت نگرفته اسـت. آلزایمر یک بیماری شناختی اسـت؛ درست اسـت که حافظه مرکز این بیماری اسـت اما این بیماری با بیماری Amnesia که یک بیماری فراموشی اسـت، تفاوتهایی دارد.
در این بیماری فرد برخی موارد را فراموش میکند اما شناخت او از بین نرفته اسـت؛ در بین عموم مصطلح شده اسـت که می گویند آلزایمر گرفته ایم در حالی که دچار بیماری فراموشی شده اند.
در بیماری آمنزیا مثلا فراموش می کنیم دفترچه بیمه خود را کجا گذاشته ایم اما در بیماری آلزایمر وقتی قاشق را به دست بیمار می‌دهند نمی داند این قاشق چه کاربردی دارد؛ از این دیدگاه این دو بیماری با هم متفاوت هستند اما بحث حافظه بین این دو بیماری مشترک اسـت. فردی که حافظه خود را از دست می دهد خودش را هم نمی شناسد.
حافظه محور اصلی و مرکزی بحث شناخت اسـت و به همین دلیل آلزایمر را به حافظه ارتباط می دهند.
این احتمال وجود دارد که با توجه به اینکه بیماری آلزایمر در بسیاری از کشورهای صنعتی در حال افزایش اسـت، امواج و مسائل دیگر مانند آلودگی هوا دلیل دیگری بر افزایش این بیماری باشد. وی در پاسخ به این سوال که آیا از مجموع مطالب مطرح شده، می توان این نتیجه را گرفت که اختلال حافظه ممکن اسـت به بروز بیماری آلزایمر و آمنزیا منجر شود، گفت: این یک فرضیه اسـت اما با توجه به شواهد موجود می تواند موثر باشد.
موادغذایی موثر در تقویت حافظه
تحقیقات این مرکز روی کندر و مواد استخراج شده از کندر مانند فسفوریک اسید نشان می دهد که این مواد حافظه موش را افزایش می‌دهند.
زعفران نیز همین توانایی را دارد، موادی را که از زعفران استخراج کردیم مانند کوروسین و کوروسیتین هر کدام به نوعی در افزایش حافظه موثر هستند. البته استفاده کردن از این مواد به میزان زیاد پیشنهاد نمی شود مگر به صورت دارو از سوی پزشک تجویز شود.
مواد غذایی و نوشیدنی های موثر بر روی مغز انسان
غذای مغز در وعده صبحانه میتواند عاملی برای ارتقای وضعیت مغزی فرد در طول روز باشد. خوردن یک صبحانه سلامت میتواند موتور مغز را با قدرت بسیار روشن کرده و به بهره وری و تمرکز در طول روز کمک کند. این 6 ماده غذایی در صورتی که در وعده صبحانه گنجانده شوند تأثیرات بسیاری در عملکرد مغز خواهند گذاشت.
تخم مرغ
کولین به عنوان شبه ویتامین B که در تخم مرغ وجود دارد نقش مهمی در عملکرد مغز و حافظه دارد. در تحقیقاتی که از 1400 مرد و زن انجام شده و نتایج آن در مجله تغذیه بالینی منتشر شده مشخص شده اسـت افرادی که غذاهای دارای کولین مصرف می‌کردند در آزمایشهای حافظه و یادگیری کلامی بهتر از دیگران عمل کرده اند.
تخم مرغ همچنین دارای پروتئین با کیفیتی اسـت، این پروتئین با ثابت نگاه داشتن قند خون به فرد کمک میکند تمرکز کند و برای مدت طولانی تری احساس سیری داشته باشد. مهم نیست که تخم مرغ در وعده صبحانه به صورت املت، همزده و یا پخته مصرف شود، آنچه اهمیت دارد این اسـت که تخم مرغ منبع غنی مواد مغذی اسـت که مغز و بدن را در تمام طول صبح تأمین میکند.
غلات
محصولات دارای غلات در وعده صبحانه دارای اهمیت هستند، چرا که بدن ما کربوهیدرات را به گلوکز تبدیل میکند. گلوکز نیز سوخت دارای اولویت مغز اسـت. غذاهای غنی از غلات و یا دارای غلات کامل دارای ویتامین بی هستند، ویتامینی که برای تمرکز و سالم ماندن مغز حائز اهمیت اسـت.
توصیه کلی این اسـت که نیمی از غلات مصرفی خود را از غلات کامل تأمین کنید. برای رسیدن به انرژی ثابت و عملکرد مغزی بهتر، توصیه شده اسـت که غلات خود را با پروتئین مصرف کنید.
چند ترکیب ساده غلات و پروتئین میتواند قدرت مغز را در طول صبح افزایش دهد برخی از این ترکیبها نان تست همراه کره بادام زمینی، وعده‌های تهیه شده با جو به همراه خانواده توتها و یا نانهای تست شده همراه با تخم مرغ همزده هستند.
انگور
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف انگورهای مختلف سبز، قرمز و سیاه نقش مهمی در بهبود دفاع آنتی اکسیدانی ما دارد و سلامت مغز را ارتقا می‌دهد.
در تحقیقات اولیه به نظر می‌رسید که انگورها به وسیله بی اثر کردن تنش اکسایشی و تورم به سلامت مغز کمک کرده و یا فعالیت برخی ژنهای خاص مرتبط با بیماریهای ناشی از کهولت سن مغز را هدف میگیرند.
بادام
بادام منبع عالی از ویتامین ایی اسـت و 37 درصد میزان توصیه شده جذب روزانه این ویتامین با خوردن 23 عدد بادام تأمین میشود.
تحقیقاتی که در مجله همه گیری شناسی آمریکا منتشر شده نشان می‌دهد که جذب ویتامین ای به ممانعت از تحلیل شناختی مغز به ویژه در سالخوردگان کمک میکند. بادام همچنین ترکیب سالمی از پروتئینها، فیبرها و چربیهای سالم اسـت که سطح قند خون را حفظ میکند و موجب میشود که فرد در طول روز متمرکز و با انرژی بماند.
جو
جو دارای آهن، روی، پتاسیم و ویتامینهای بی و همچنین مواد مغذی اسـت که به رشد مغز و عملکرد آن با ظرفیت کامل کمک میکند.
فیبر موجود در جو به احساس سیری تا وعده بعدی کمک میکند. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که در وعده صبحانه غذای تهیه شده با جو می‌خورند 20 درصد عملکرد بهتری در آزمونها دارند تا کودکانی که غلات شکردار می‌خورند. می‌توان این وعده غذایی را با آجیل، دارچین و یا موز صرف کرد.
سیب
سیبها سرشار از کرستین هستند، کرستین یک آنتی اکسیدان اسـت که از سلولهای مغز محافظت میکند و براساس تحقیقات محققان دانشگاه کورنل، کرستین از سلولهای مغزی در مقابل حملات رادیکالهای آزاد حفاظت میکند.
مصرف یک سیب در وعده صبحانه با پوست حائز اهمیت اسـت چرا که حجم بالایی از کرستین سیب در پوست آن وجود دارد.
آب انار
این میوه سرشار از آنتی اکسیدان های منحصر به فرد اسـت که علاوه بر بهبود حافظه، قدرت شناختی فرد را نیز افزایش می دهد. نوشیدن روزی یک لیوان آب انار مفید اسـت.
چای
چای سیاه یا سبز، در تقویت عملکرد مغز موثر اسـت. «EGCG» موجود در چای سبز علاوه بر تقویت حافظه باعث افزایش روند تولید سلول های مغز نیز می شود. چای سرشار از آنتی اکسیدان اسـت.
شکلات تلخ
فلاوانوئید کاکائو، دیواره رگ های خون را شل می کند و در کاهش فشارخون نقش دارد. این امر باعث می شود اثر تخریبی کمتری روی مغز ایجاد شود. مصرف یک فنجان شکلات داغ می تواند خطر بروز سکته را کاهش دهد.
چای دارچین و زردچوبه
دارچین حاوی ۲نوع ترکیب پروآنتوسیانین و سینامالدئید اسـت که میزان پروتئین های T در مغز را کاهش می دهد.
پروتئین های T رسوب مغزی ایجاد می کند که در بیماری اختلال حافظه نقش دارد. زردچوبه به علت داشتن ماده فعال به نام کورکومین مانع از پیشرفت این اختلال می شود. برای کسب نتیجه مطلوب مقدار کمی روغن زیتون نیز به این نوشیدنی اضافه کنید. روغن زیتون حاوی ترکیبی اسـت که از ابتلا به آلزایمر پیشگیری می کند.
آب معمولی
علاوه بر این که ۷۰درصد بدن انسان را آب تشکیل می دهد، برای دفع سموم و حفظ شادابی پوست، بدن نیاز به آب دارد. به همین دلیل اسـت زمانی که بدنتان دچار کمبود آب می شود، نمی توانید درست فکر کنید و دچار سردرد می شوید.
آب سیب، هویج و چغندر قرمز
نوشیدنی مخلوط این ۳ماده، سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامین ها و موادمعدنی اسـت. چغندر، میزان تولید اکسیدنیتریک را در مغز افزایش می دهد و گردش خون را بهبود می بخشد. هویج حاوی بتاکاروتن اسـت که نه فقط برای چشم مفید اسـت بلکه از استحاله مغز نیز جلوگیری می کند. سیب از بروز بیماری استحاله عصب از جمله آلزایمر پیشگیری می کند.
شیر نارگیل
تمامی مواد موجود در نارگیل برای بدن به ویژه مغز مفید اسـت. اختلال حافظه را می توان با مصرف این نوشیدنی به تأخیر انداخت. این نوشیدنی علاوه بر ایجاد تعادل الکترولیت ها، ویتامین ها و موادمعدنی، روند خون رسانی به مغز را بهبود می دهد.
ویدئو های مربوطه به عملکرد مغز انسان
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 2 - 0 
