تبیان به نقل از گزارش ایرنا این موسسه با کمک خیر جهرمی حاج علی رحمانیان با اعتبار 10 میلیارد ریال در سه طبقه و با زیربنای 720مترمربع با رویکرد قرآنی و پژوهشی به صورت تخصصی گشایش یافت.
7369/ 1876
خبرنگار: بهرام بشیری زاده جهرمی - دبیر: غلامرضا مالک زاده
این عوامل بسیار زیاد اسـت که امور زیر از مهمترین آنها اسـت:
طلاق از نظر قرآن
الف: توقعات نامحدود زن یا مرد یکى از مهمترین عوامل جدایى اسـت، و اگر هر کدام دامنه توقع خویش را محدود سازند، و از عالم رؤیا و پندار بیرون آیند، و طرف مقابل خود را به خوبى درک کنند، و در حدودى که ممکن اسـت توقع داشته باشند، جلوى بسیارى از طلاقها گرفته خواهد شد.
ب: حاکم شدن روح تجمل پرستى و اسراف و تبذیر بر خانواده ها عامل مهم دیگرى اسـت که مخصوصا زنان را در یک حالت نارضایى دائم نگه مى دارد، و با انواع بهانه گیریها راه طلاق و جدایى را صاف مى کند.
ج: دخالتهاى بیجاى اقوام و بستگان و آشنایان در زندگى خصوصى زوجین، و مخصوصا در اختلافات آنها، عامل مهم دیگرى محسوب مى شود.
تجربه نشان داده اسـت که اگر هنگام بروز اختلافات در میان زوجین آنها را به حال خود رها کنند و با جانبدارى از این یا از آن دامن به آتش این اختلاف نزنند چیزى نمى گذرد که خاموش مى شود، ولى دخالت اطرافیان که غالبا با تعصب و محبت هاى ناروا همراه اسـت کار را روز به روز مشکلتر و پیچیده تر مى سازد. البته این به آن معنا نیست که نزدیکان همیشه خود را از این اختلافات دور دارند، بلکه منظور این اسـت که آنها را در اختلافات جزئى به حال خود رها کنند، ولى هرگاه اختلاف به صورت کلى و ریشه دار درآمد با توجه به مصلحت طرفین ، و اجتناب و پرهیز از هر گونه موضع گیرى یکجانبه و تعصب آمیز دخالت کنند، و مقدمات صلحشان را فراهم سازند.
د: بى اعتنایى زن و مرد به خواسته های یکدیگر، مخصوصا آنچه به مسائل عاطفى و جنسى برمى گردد، مثلا هر مردى انتظار دارد که همسرش پاکیزه و جذاب باشد، همچنین هر زن نیز چنین انتظارى از شوهرش دارد، ولى این از امورى اسـت که غالبا حاضر به اظهار آن نیستند، اینجا اسـت که بى اعتنایى طرف مقابل و نرسیدن به وضع ظاهر خویش و ترک تزیین لازم ، و ژولیده و کثیف بودن ، همسر او را از ادامه چنین زندگی ای بازمیدارد، مخصوصا اگر در محیط زندگانى آنها افرادى باشند که این امور را رعایت کنند و آنها بى اعتنا از کنار این مساله بگذرند.لذا در روایات اسلامى اهمیت زیادى به این معنى داده شده ، چنانکه در حدیثى از امام صادق (علیه السلام ) مى خوانیم : لا ینبغى للمرئة ان تعطل نفسها: (سزاوار نیست که زن بدون زینت و آرایش براى شوهرش بماند و در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام ) آمده اسـت که فرمود: و لقد خرجن نساء من العفاف الى الفجور ما اخرجهن الا قلة تهیئة ازواجهن ! زنانى از جاده عفت خارج شدند و علتى جز این نداشت که مردان آنها به خودشان نمى رسیدند)!
ه: عدم تناسب فرهنگ خانوادگى و روحیات زن و مرد با یکدیگر نیز یکى از عوامل مهم طلاق اسـت ، و این مساله اى اسـت که باید قبل از اختیار همسر دقیقا مورد توجه قرار گیرد که آن دو علاوه بر اینکه ((کفو شرعى )) یعنى مسلمان باشند، (کفو فرعى ) نیز باشند، یعنى تنها تناسبهاى لازم از جهات مختلف در میان آن دو رعایت شود، در غیر این صورت باید از بهم خوردن چنین ازدواجهایى تعجب نکرد.
تفسیر نمونه جلد 24 صفحه228 و 229
مطالب مرتبط :
از سرعت طلاق بکاهید!!
آیا بازگشت بعد از طلاق درست اسـت یا نه؟
درخواست طلاق زن به خاطر تیپ نزدن شوهر!
زندگی پس از طلاق چگونه اسـت؟
شما هم از همسرتان طلاق جنسی گرفته اید؟
تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، اسامی حافظان کل قرآن قبول شده در هشتمین دوره آزمون سراسری حفظ کل همراه با ترجمه و تدبر «ترنم وحی» ویژه اعضاء مؤسسه کشوری مهد قرآن اعلام شد.
محمود کریمی معاون آموزش مؤسسه گفت: از تعداد ۱۸۰ حافظ کل شرکت کننده در آزمون «ترنم وحی» از هجده استان کشور در دو بخش شفاهی و کتبی (ترجمه و تدبر) کل قرآن کریم با قضاوت داوران ممتاز و بین المللی کشور تعداد ۹۴ حافظ کلبا کسب حد نصاب نمره موفق به دریافت گواهینامه قبولی به نشان پرافتخار حافظ کل قرآن نائل شدند.
بنابر این گزارش چهار تیم داوری با نظارت استاد شهریار پرهیزکار حافظ کل و داوری بین المللی در دو بخش خواهران و برادران امر قضاوت هشتمین دوره آزمون سراسری حفظ کل قرآن "ترنم وحی"ویژه حافظان کل عضو مؤسسه کشوری را برعهده داشتند.
این گزارش حاکیست مهد قرآن استان قزوین با قبولی ۲۶ حافظ کل و استان های یزد، مرکزی، تهران، اصفهان به ترتیب بیشترین درصد قبولی را در دوره آزمون هشتم «ترنم وحی» به خود اختصاص دادند.
یادآور می شود خانم حدیث نظری نیز با ۹ سال سن خردسال ترین حافظ کل از مهد قرآن شهرستان خوانسار قبول شده در آزمون "ترنم وحی"بود.
شایان ذکر اسـت مرحله کشوری هشتمین دوره آزمون سراسری حفظ کل قرآن به همراه ترجمه و تدبر "ترنم وحی" ویژه حافظان کل قرآن کریم عضو مؤسسه کشوری مهد قرآن و همایش مدیران مهد قرآن هفدهم تا نوزدهم شهریور ماه به میزبانی شهرهای گلپایگان و خوانسار برگزار گردیده اسـت.
6. نمونه هایی از معاشرت اخلاق محور در بین همسران در قرآن کریم
قرآن کریم، بر روابط اخلاق محور در خانواده بسیاراهتمام می ورزد و در این خصوص ارتباط مصلحانه و مشفقانه را در بین همسران نه تنها ترجیح می دهد، بلکه آن را الزامی اخلاقی به شمار می آورد، این بینش را می توان از زوایای گوناگون کلام پروردگار برداشت نمود. دراین مجال، از باب اختصار تنها به ذکر چند مورد اکتفا می شود.1-6. ادای سوگند ایوب در خطای همسر
خداوند متعال در جریان سوگند حضرت ایوب در ارتباط با خطای همسر او می فرماید : «یک بسته تر که به دستت برگیر و [همسرت را] با آن بزن و سوگند مشکن، ما او را شکیبا یافتیم...»(1)ابن عباس در این خصوص می گوید : «دلیل این تصمیم ایوب آن بود که شیطان درآستانه بهبودی او، بر همسرش آشکار گردید و به او گفت : من شوهرت را شفا می بخشم و برای این کار پاداشی جز این نمی خواهم که پس از بازیافت سلامتی اش بگویی: تو او را شفا بخشیده ای!» (طبرسی، 1380ش، ج12، ص419) برخی نیز به نقل از تفسیر مجمع البیان، آورده اند: «دلیل این تصمیم ایوب آن بود که همسرش از پی کاری روان شد و در بازگشت اندکی دیرآمد. آن بزرگوار که از فشار درد و رنج و تأخیر او ناراحت شده بود، سوگند یاد کرده که پس از بهبودی کامل یکصد تازیانه به او بزند.» (همان) گفتنی اسـت خداوند متعال ادای سوگند ایوب را حتمی می شمارد؛ اما از سویی دیگر، مصداق نذر ایوب را اخلاقی نمی شمارد، بلکه شکیبایی ایوب را می پسندد و به او می گوید : برای ادای سوگندت، دسته ای از «ضغث»2-6. صلح زن و احساس مرد
یکی دیگر از مصادیق اخلاقی روابط همسران، آنجاست که پروردگار غفور و محسن، علی رغم پذیرفتن حق دادخواهی زن در هنگام نشوز و نافرمانی مرد، الگوی شایسته ای را که به حق موجب حفظ نظام مقدس خانواده می گردد، ارائه می دهد و می فرماید: وَالصُّلْحُ خَیْرٌ(نساء:128) و از طرفی دیگر در ادامه، سوء استفاده مردان از قدرتشان را با حلقه احسان و تقوای الهی گره می زند و می فرماید : وَ إِنْ تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبیِراً. اینجاست که باور قرآنی مبنی برمحوریت معاشرت به معروف در خانواده، خود را نشان می دهد. برای درک این حقیقت، توجه به این نکته حایزاهمیت اسـت که زن در این خصوص می تواند به محکمه مراجعه نموده، خواهان حق خود باشد و مرد هم می تواند به طریقی همسر خود را طلاق دهد؛ اما ازآن رو که تکیه براین نوع حقوق، نمی تواند احیاگر محبت و صفای3-6. ادای مهریه با طیب خاطر
اعطای مهریه به زن، از جمله وظایف مرد در شریعت اسلامی اسـت. ازحیث حقوق، مرد وظیفه دارد که مهریه زن را به او پرداخت نماید؛ اما خداوند متعال دراین محور، تنها عملکرد حقوقی مرد را کافی نمی شمارد و ازاو می خواهد که مهریه را از روی رضایت خاطر تقدیم کند؛ چنان که در این رابطه می فرماید : «و مهر زنان را به عنوان هدیه ای از روی طیب خاطر به ایشان بدهید»(2)گفتنی اسـت که دراعمال حقوقی همچون پرداخت مهریه، نیت انسان ها مدخلیتی ندارد؛ اما خداوند متعال خواستار اعمال روابط حقوقی همسران، به شکل شایسته و پسندیده اسـت، به گونه ای که مرد در هنگام اعطای مهریه به همسرش، آن را از روی رضایت کامل و طیب خاطر تقدیم نماید. چنین نیتی نشان از آن دارد که معاشرت مرد با همسرش از منظر قرآن کریم، باید برپایه اخلاق و معاشرت پسندیده باشد.4-6. بخشش مهریه توسط زن
خداوند متعال طی آیاتی از قرآن کریم، بر اعطای حقوق زن توسط شوهر، تأکید ورزیده و آن را درقالب عباراتی همچون فَمَتّعُوهنّ (احزاب:49) و یا همان عبارت شریفه وَ آتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَهً ارائه می دهد؛ اما ازسویی دیگر، بخشش قسمتی از مهریه را توسط زن محترم شمرده و افزون بر حلال بودن آن برای مرد، آن را گوارا نیز می شمارد و می فرماید : «فَکُلُوهُ هَنِیئاًنتیجه
با عنایت به آنچه مطرح شد، چنین به دست می آید که طبق فرهنگ قرآنی، هر یک از همسران باید با یکدیگر معاشرتی به معروف داشته باشند و از هرگونه روابطی که جنبه ایذاء و آزار داشته باشد بپرهیزند. گر چه به دلایلی چند خداوند درآیاتی از قرآن کریم به مردان امر فرموده اسـت که با همسران خویش به معروف رفتارکنند، اما با عنایت به مجموعه آموزه های قرآنی، این دستور اسـت که همسران، اعم از زن و مرد، باید بدان رفتار نمایند. با بررسی معنای «معروف» بیان شد که تشخیص معروف با عقل سلیمی اسـت که متکی براصول و معیارهای شریعت اسلامی اسـت. مطابق این معنا، حسن معاشرت میان همسران عبارت از رفتاری اسـت که در نزد عرف خردمندانه متدین، پسندیده و رضایت بخش باشد. با توجه به اینکه مصادیق معروف می تواند در زمان ها مکان های مختلف، متفاوت باشد. بنابراین، در روابط خانواده، در هرعصری باید مطابق مصادیق معروف درآن زمانه که با اصول معارف دینی سازگاراست عمل شود. از این رو، لازم اسـت مسائل مربوط به رابطه همسران در هر عصری، همراه با پیشرفت و ترقی خردمندان متدین، تحت حاکمیت چنین اصلی قرار گیرد.پی نوشت ها :
1ـ وَ خُذْ بِیَدِک ضِغْثاً فَاضرِب بِّهِ وَ لا تحْنَث إِنَّا وَجَدْنَاهُ صابِراً (ص:44).
2 ـ وَ ءَاتُوا النِّساءَ صدُقَاتهِنَّ نحْلَهً (نساء:4).
تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام سید محمد نقیب، معاون پژوهشی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم از تکمیل مرحله اول طرح سیر مطالعاتی بینشی در این دانشگاه خبر داد و گقت: کرسی های آزاداندیشی با محوریت شش جلد کتاب مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی شهید مطهری(ره) در دانشکده ها برگزار می شود.
بنابر این گزارش، وی در این خصوص اظهار کرد: با توجه به برگزاری اولین مرحله از طرح سیر مطالعاتی بینشی مجموعه آثار شهید مطهری(ره) در تابستان گذشته با محوریت مطالعه شش جلد کتب مقدمه بر جهان بینی اسلامی به صورت غیرحضوری و به منظور تکمیل و تثبیت آموزه ها و همچنین بر طرف شدن شبهات، سؤالات و ابهامات دانشجویان شرکت کننده در این دوره، دستور کار انجمن های علمی دانشگاه بر مبنای برنامه جامع انجمن های علمی در سال گذشته، ابلاغ شد.
وی درباره زمان و نحوه برگزاری کرسی های آزاداندیشی بیان کرد: براساس طرح ابلاغی به انجمن های علمی، کرسی های آزاداندیشی با محوریت ۶ جلد کتاب مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی شهید مطهری(ره) باید در بازه زمانی ۳ تا ۱۴ مهرماه سال جاری در دانشکده ها برگزار شود.
نقیب گفت: در این جلسات که با حضور یک استاد انجام می گیرد، بررسی هر کتاب به یک دانشجو داده می شود و دانشجو با طرح مسئله یا موضوعی محوری از کتاب بحث را آغاز کرده و مورد نقد و نظر توسط دیگر دانشجویان قرار می دهد و در پایان بحث توسط دانشجو و با کمک استاد، جمع بندی و پاسخ نهایی به موضوع یا سوال مطروحه داده می شود.
وی همچنین در خصوص چگونگی برگزاری نشست های تبیینی نقد و نظر با محوریت ۶ جلد کتاب مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی شهید مطهری(ره) تاکید کرد: نشست تبیینی نقد و نظر نیز با حضور یک استاد برگزار می شود. استاد به بحث در مورد مباحث اصلی کتب پرداخته و در پایان به سوالات دانشجویان در این خصوص پاسخ می دهد. زمان برگزاری این نشست ها نیز ۱۷ تا ۲۸ مهرماه سال جاری اسـت.
اما به رغم این تکرارها، حلقههای اساسی قصه تکرار نمی شوند و اگر یکی از این حلقهها دوبار تکرار شود، برای بیان منظور جدیدی اســت که با منظور اول تفاوت دارد. اگر خوب در این تکرارها دقت کنید، در خواهید یافت که تاثیر جدیدی بر روی شما دارد، آن هم به شکلی کاملاً جدی و حیرتانگیز که فوق العاده تاثیر گذار اســت. اکنون خوب اســت توجه کنیم که چگونه جنبههای دینی و جنبههای هنری در قصههای قرآنی درهم میآمیزد.
اگر در این نکتهها خوب دقت کنیم، خواهیم دید که زیبایی، هم به عنوان هدف و هم به عنوان وسیله، آن هم به صورت همزمان در قرآن کریم به کار گرفته شده اســت.[ شعیب] گفت: «من میخواهم یکی از این دو دختر خود را [که مشاهده میکنی] به نکاح تو درآورم، به این [شرط] که هشت سال برای من کار کنی و اگر ده سال را تمام گردانی، اختیار با توست و نمی خواهم بر تو سخت گیرم و انشاءالله مرا از درستکاران خواهی یافت.»
[موسی] گفت: «این [قراداد] میان من و تو باشد که هر یک از دو مدت را به انجام رسانیدم، بر من تعدی [روا] نباشد و خدا بر آنچه میگوییم وکیل اســت.»پس چون حق از جانب ما برایشان آمد، گفتند: «چرا نظیر آنچه به موسی داده شد، به او داده نشده اســت؟» آیا به آنچه قبلاً به موسی داده شد کفر نورزیدند؟ گفتند: «دو ساحر با هم ساختهاند» و گفتند: «ماهمه را منکریم.»
بگو: «پس اگر راست میگویید، کتابی از جانب خدا بیاورید که از این دو هدایت کنندهتر باشد تا پیرویاش کنم.»و هرآنچه به شما داده شده اســت، کالای زندگی دنیا و زیور آن اســت، و[لی] آنچه پیش خداست بهتر و پایدارتر اســت؛ مگر نمیاندیشید؟
آیا کسی که وعدهی نیکو به او دادهایم و او به آن خواهد رسید، مانند کسی اســت که از کالای زندگی دنیا بهرهمندش گردانیدهایم. [ولی] او روز قیامت از [جمله] احضارشدگان [در آتش] اســت؟و مردی مومن از خاندان فرعون که ایمان خود را نهان میداشت، گفت: «آیا مردی را میکشید که میگوید پروردگار من خداست؟ و مسلماً برای شما از جانب پروردگارتان دلایل آشکاری آورده اســت و اگر دروغگو باشد، دروغش به زیان اوست و اگر راستگو باشد، برخی از آنچه به شما وعده میدهد، به شما خواهد رسید، چرا که خدا کسی را که افراط کار دروغزن باشد هدایت نمیکند.
ای قوم من! امروز فرمانروایی از آن شماست [و] بر این سرزمین مسلطاید، و[لی] چه کسی ما را از بلای خدا –اگر به ما رسد- حمایت خواهد کرد؟» فرعون گفت: «جز آنچه میبینم، به شما نمی نمایم و شما را به جز به راه راست راهبر نیستم.»آنچه مرا به سوی آن دعوت میکنید، به ناچار، نه در دنیا و نه درآخرت [در خور] خواندن نیست و در حقیقت، برگشت ما به سوی خداست و افراطگران همدمان آتشاند.
پس به زودی آنچه را به شما میگویم به یاد خواهید آورد و کارم را به خدا میسپارم؛ خداست که به [حال] بندگان [خود] بیناست.»و به موسی وحی کردیم که: «عصایت را بینداز!» پس [انداخت و اژدها شد] و ناگهان آنچه را به دروغ ساخته بودند، فرو بلعید.
پس حقیقت آشکار گردید و کارهایی که میکردند باطل شد.به زودی کسانی را که در زمین به ناحق تکبر میورزند، از آیاتم رویگردان سازم [به طوری که] اگر هر نشانهای را [از قدرت من] بنگرند، بدان ایمان نیاورند و اگر راه صواب را ببینند، آن را برنگزینند و اگر راه گمراهی را ببینند، آن را، راه خود قرار دهند. این بدان سبب اســت که آنان آیات ما را دروغ انگاشتند و غفلت ورزیدند.
و کسانی که آیات ما و دیدار آخرت را دروغ پنداشتند، اعمالشان تباه شده اســت. آیا جز در برابر آنچه میکردند کیفر میبینند؟و از اهالی آن شهری که کنار دریا بود، از ایشان جویا شو، آنگاه که به [حکم] روز شنبه تجاوز میکردند؛ آن گاه که روز شنبهی آنان، ماهیهایشان روی آب میآمدند و روزهای غیر شنبه به سوی آنان نمیآمدند. اینگونه ما آنان را به سبب آن که نافرمانی میکردند، میآزمودیم.
و آنگاه که گروهی از ایشان گفتند: «برای چه قومی را که خدا هلاک کنندهی ایشان اســت یا آنان را به عذابی سخت عذاب خواهد کرد، پند میدهید؟» گفتند: «تا معذرتی پیش پروردگارتان باشد و شاید که آنان پرهیزگاری کنند.»4. مخاطبان آموزه معاشرت به معروف
در آیه شریفه مورد بحث، خطاب معاشرت به معروف به شوهران، از صراحت و شفافیت کاملی برخورداراست، اما یقیناً چنین خطابی هرگز دلیل بر آن نمی شود که این اصل اخلاقی درباورقرآنی در باب روابط همسران یک طرفه باشد. ازاین رو، با این بینش، پرداختن به دو سؤال در این حوزه از سر تمهید لازم اسـت :5. نقش بنیادین معاشرت به معروف در روابط همسران
نقش اساسی معاشرت به معروف در روابط همسران از منظر قرآن کریم قابل انکار نیست. بلکه بی گمان، شیوه فرهنگی قرآن کریم در رابطه با نحوه رفتار همسران با یکدیگر، از ارزش های اخلاقی ای در خور اعتنا به شمار می رود. از بنیادین بودن اصل معاشرت به معروف در بین همسران، همان بس که پروردگار متعال، اکراه و اجبار هیچ یک از همسران را درقبالپی نوشت ها :
1ـ «وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَجاً لِّتَسکُنُوا إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکم مَّوَدَّهً وَ رَحْمَهً إِنَّ فى ذَلِک لاَیَتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» (روم:21): و ازنشانه های اواینکه از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدان ها آرام گیرید، و میانتان دوستی و رحمت نهاد. آری، دراین [نعمت] برای مردمی که می اندیشند قطعاً نشانه هایی اسـت.
2- «وَ إِنِ امْرَأَهٌ خَافَت مِن بَعْلِهَا نُشوزاً أَوْ إِعْرَاضاً فَلا جُنَاحَ عَلَیهِمَا أَن یُصلِحَا بَیْنهُمَا صلْحاً وَ الصلْحُ خَیرٌ وَ أُحْضرَتِ الاَنفُس الشحَّ وَ إِن تُحْسِنُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ کانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیراً» (نساء:128) : و اگر زنى از شوهر خویش بیم ناسازگارى یا رویگردانى داشته باشد، برآن دو گناهى نیست که از راه صلح با یکدیگر، به آشتى گرایند؛ که سازش بهتر اسـت. و[لى] بخل [و بىگذشت بودن]، در نفوس، حضور [و غلبه] دارد؛ و اگر نیکى کنید و پرهیزگارى پیشه نمایید، قطعاً خدا به آنچه انجام مىدهید آگاه اسـت.
3 ـ «یا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا لا یحِلُّ لَکُمْ أَن تَرِثُوا النِّساءَ کَرْهاً...»(نساء:19): اى کسانى که ایمان آوردهاید، براى شما حلال نیست که زنان را به اکراه ارث برید.
4 ـ «وَ کَیْف تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى بَعْضکمْ إِلى بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنکم مِّیثَاقاً غَلِیظاً» (نساء:21)
3. تفسیر «عاشروهن بالمعروف»
1-3. دیدگاه مفسران
با توجه به آنکه بخشی از فهم معروف در راستای انتظارات عرف شکل می یابد، مناسب می2-3. نقد و تحلیل اجمالی تفاسیر مذکور در رابطه با آیه مربوطه
شرح و تفسیرهای مطرح شده پیرامون عبارت شریفه «عاشروهن بالمعروف» به ترتیب ذیل، شایسته تحلیل و تبیین اسـت :چکیده
فضای روابط همسران ازمنظر قرآن کریم، مملو از بایسته ها و شایسته های ناب اخلاقی اسـت که پیوند مودت آمیز و عاشقانه همسران را محکم و استوار می نماید. ثمره شناخت اصول اخلاقی حاکم بر روابط همسران از منظر متعالی قرآن کریم، ارمغانی نوین و تمدنی ناب اسـت. از جمله آن اصول، اصل معاشرت به معروف اسـت. مطابق فرهنگ غنی قرآنی، هریک از همسران باید با یکدیگر به معروف رفتار نمایند. ازآن رو که دایره معنایی «معروف» محدود و ثابت نیست، بلکه در هر زمانه ای، افزون بر مطابقت با معیارهای شرعی، همواره با تحول زمان و پیشرفت خردمندان متدین قابل تغییراست، لازم اسـت مسائل مربوط به روابط همسران در هر زمانه ای، تحت حاکمیت چنین اصلی، لباس زیبای اخلاق را برتن کنند. این باور مقتضی آن اسـت که اندیشمندان و صاحب نظران اسلامی در تعیین روابط و وظایف همسران به راهنما و بنیادین بودن اصل معاشرت به معروف میان همسران اهتمام داشته باشند.مقدمه
درمنطق قرآن کریم، اصل معاشرت به معروف، یکی ازاصول اساسی حاکم بر روابط همسران اسـت. چنین اصلی در روابط همسران، یک اصل اخلاقی اسـت که به دلیل قرابت اخلاق و حقوق، در زمره مبانی و قواعد حقوقی حاکم بر روابط همسران نیز در آمده اسـت، به گونه ای که قانونگذار بدان عنایت ورزیده، ضمن ماده 1103 قانون مدنی، تصریح نموده اسـت: «زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند.»1. مفهوم «اصل»
«اصل» درلغت بر ته وبن هر چیز اطلاق می گردد. این معنا آن قدر وسعت یافته اسـت که به هرآنچه که وجود چیزی دیگر به آن بسته اسـت نیزاطلاق می گردد. ازاین رو، پدر برای پسر، و رود برای جوی اصل اسـت. اصل مقابل فرع اسـت و جمع ان اصول اسـت و بر قوانین نیز اطلاق می گردد.(جر، 1973 م، ص 109)2. گستره معنایی «معروف»
در این مبحث پس از تبیین معنای لغوی معروف، آن را ازمنظر قرآن کریم مورد بررسی قرار می دهیم و آنگاه از تشخیص معروف به وسیله عرف خردمندان متشرع سخن می گوییم.1-2. معروف از منظر لغت شناسان
«معروف» از جمله واژه هایی اسـت که همواره از سویی در معنای آن، وضوح و بداهت به چشم می خورد و از سویی دیگر، به دلیل عام بودن و یا کلیتش و یا نیاز به احاطه بر معرفت شناسی آن دراجتماع سالم دینی، از نوعی ابهام و پوشیدگی برخوردار اسـت.2-2. معروف از منظر قرآن
در عرصه جست و جوی «معروف» در قرآن کریم حدود 37 مرتبه در حوزه های گوناگون، این واژه به چشم می خورد. آنچه در ارتباط معنای آن واژه در قرآن کریم قابل برداشت اسـت، آن اسـت که معروف، معنایی اعم دارد که مطابق با قرینه مقرون به آن، بر معنای مقصود دلالت دارد؛ ضمن آنکه آن واژه، مشترک معنوی اسـت که درهمه مصادیق خود بر «آنچه نیک اسـت» گستره دارد. برای مثال، عبارت «وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ » (نساء:25)، دلالت بر ادای حقوق مادی به شیوه نیکو؛ عبارت «قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً معْرُوفاً» (نساء:8) دلالت بر ارائه سخن به نحو نیکو؛ عبارت عاشروهنّ بالمعروف (نساء:19) دلالت بر معاشرت به نیکو؛ و عبارت «الْوَصِیَّهُ لِلْوَالِدَیْنِ وَ الاَقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ »(بقره :180)، دلالت بر وصیت نیکو می کند. این جامعیت ازمنظر لغویان نیز قابل ارائه اسـت؛ چنان که گفته اند: «معروف اسم جامع اسـت برای هر آنچه که مربوط به اطاعت خداوند وتقرب به سوی او واحسان به معروف و... باشد»(ابن منظور، 2000 م، ج10، ص112)
تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری مهر، مهدی قره شیخلو، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم در آئین افتتاحیه دهمین دوره مسابقات سراسری دارالقرآن امام علی(علیه السلام) ویژه بانوان که صبح دیروز ۲۷ شهریورماه در مجموعه فرهنگی یادمان شهدای هفتم تیر برپا شد، طی سخنانی گفت: این مسابقات از جنس مردمی اسـت و برای برپایی این مسابقات، هیچ بودجه دولتی دریافت نمی شود.
وی ادامه داد: این مسابقه از بزرگترین و مفصل ترین رقابت های قرآنی اسـت که با حمایت بخش مردمی برگزار می شود، اگر می خواهیم فعالیت های قرآنی در کشور به سروسامان خوبی برسد راهی نداریم، جز اینکه خود مردم که دارای توانایی و تمکن مالی هستند برای توسعه و تعمیق فعالیت های قرآنی در کشور تلاش کنند.
قره شیخلو با اشاره به اینکه ۱۰ سال از برپایی این مسابقه در کشور می گذرد اظهار کرد: در این دوره از مسابقات بیش از پنج هزار نفر در بخش بانوان شرکت کرده اند که اگر مشغله مردمی نبود تعداد بیشتری در این مسابقات در بخش بانوان حضور پیدا می کردند که این حکایت از تعداد بالای بانوان قرآنی دارد.
رئیس سازمان دارالقرآن بیان کرد: نمونه هایی از این امور باید در طول سال در کشور و به طور فراوان انجام شود، فعالیت های خوبی از جنس مردمی در کشور برپا می شود، اما جای اینگونه برنامه ها خالی اسـت.
چه بهتر اسـت که در شب عاشورا و در کنار برپایی مراسم سوگواری و مصائب حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام)، هیئت های مذهبی اقدام به برپایی جلسات ختم قرآن به یاد قرآن خوانی امام حسین(علیه السلام) و یارانش داشته باشند.
این قاری بین المللی با اشاره به اینکه در آستانه فرا رسیدن ماه محرم الحرام هستیم بیان کرد: نزدیک به صد هزار هیئت مذهبی طی ایام محرم در کشور فعال اسـت که جای برنامه های قرآنی در این هیئات خالی اسـت که اگر یکی از موضوعات و برنامه های این هیئات به بحث قرآن اختصاص پیدا کند آن هنگام اسـت که نزدیک به صد هزار مرکز قرآنی در کشور خواهیم داشت.
وی افزود: چه بهتر اسـت که در شب عاشورا و در کنار برپایی مراسم سوگواری و مصائب حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام)، هیئت های مذهبی اقدام به برپایی جلسات ختم قرآن به یاد قرآن خوانی امام حسین(علیه السلام) و یارانش داشته باشند.
رئیس سازمان دارالقرآن ادامه داد: ان شاء الله برپایی اینگونه فعالیت ها به ارتقا فعالیت های قرآنی در سطح کشور کمک کند و امیدواریم این امر، الگویی شود برای دیگر افرادی که تمکن مالی دارند تا در موضوع قرآن ورود پیدا کنند.
قره شیخلو گفت: برپایی مسابقات قرآن، بخشی از توسعه فرهنگ قرآنی در سطح کشور اسـت در کنار آن باید به برپایی جلساتی در زمینه گسترش مفاهیم و تفسیر قرآن و فضاسازی قرآنی ... توجه شود تا مقدمه ای برای انس بیشتر با مفاهیم قرآن و عمل کردن به دستورات قرآن در زندگی مهیا شود.
رئیس سازمان دارالقرآن عنوان کرد: امیدواریم که زندگی و عملکرد قرآنی داشته باشیم؛ چرا که در قیامت به عمل قرآنی نمره داده می شود.
این مسابقات قرآنی با حضور بیش از ۵۲۰۰ نفر در بخش بانوان و در هفت رشته حفظ کل، حفظ بیست جزء، حفظ ۱۰ جزء ، حفظ پنج جزء، حفظ دو جزء، قرائت و ترتیل خوانی قرآن کریم در دو مقطع سنی زیر ۱۶ سال و بالای ۱۶ سال، طی یک هفته در مرکز فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی واقع در تهران، بهارستان، چهارراه سرچشمه، یادمان شهدای هفتم تیر برگزار می شود.