مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

مجله مطالب خواندنی

سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....

آموزش الگوی دانه برف کاغذی (ویژه تزیینات کریسمس)

[ad_1]

یکی از زیباترین تزیینات درخت کریسمس، استفاده از دانه های برف کاغذی است. در اینجا نحوه برش و ساخت الگوی دانه برف کاغذی را خواهید دید.

یکی از تزیینات زیبای ویژه کریسمس، ساخت دانه برف کاغذی و استفاده از آن به عنوان زیر بشقابی، آویز درخت کریسمس، آویز درب ورودی و ... است. این هنر ساده، جلوه خاصی به میز پذیرایی و منزل شما خواهد داد و علاوه بر آن، شما با صرف کمترین زمان و هزینه، یک تزیین جذاب و خاص خواهید داشت.

با آموزش کشیدن الگو و برش دانه برف کاغذی در شکل‌های مختلف با ما همراه باشید.

آموزش ساخت دانه برف کاغذی:

  1. برای ساخت دانه‌های برفی کاغذی زیبا ابتدا یک کاغذ سفید مناسب برداشت و آن را از وسط تا بزنید.
  2. کاغذ تاشده را دوباره از وسط تا کنید، به طوری که یک خط تای کوچک به وجود بیاورد.
  3. از همان خط تا، یک گوشه را به سمت داخل تا بزنید.
  4. سپس گوشه دیگر را به همان ترتیب به سمت داخل تا بزنید.
  5. آن‌ها را بر روی هم تا کنید تا شبیه شکل مرحله 5 شود.
  6. این مرحله را با دقت زیاد انجام دهید. کاغذ را دوباره از وسط تا کنید.
  7. با مداد خطوطی همانند الگوی تصویر 7 بکشید اما اگر بدون نیاز به خطوط راهنما می‌توانید آن را ببرید، نیازی به کشیدن نیست.
  8. از روی خطوط کاغذ را ببرید و تکه‌های اضافی را جدا کنید.
  9. حالا کاغذ را باز کنید. شکل ایجاد شده باید تصویری مانند عکس زیر باشد.
  10. با استفاده از همین روش ساده می‌توانید با کمی خلاقیت، دانه‌های برفی کاغذی با مدل‌های مختلف درست کنید.
ساخت دانه برف کاغذی، الگوی دانه برف، تزیینات کریسمس
شما می‌توانید از نمونه‌های زیر برای ساخت دانه برف کاغذی ایده بگیرید. همچنین می‌توانید دانه‌‌های برف کاغذی را در اندازه‌های کوچک تهیه کرده و آن‌ها را روی کاغذ کادوی تک رنگ و ساده بچسبانید و یک هدیده دست‌ساز و خاص به عزیزان‌تان بدهید.

حالا با استفاده از الگوی تا زدن کاغذ که در زیر آمده، طرح‌های پیشنهادی متعاقب آن را روی کاغذ پیاده کنید.

الگوی دانه برف کاغذی، دانه های برف کاغذی، ساخت برف کاغذی، تزیینات کریسمس

نمونه الگو دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس و شب یلدا:

گردآوری و ترجمه: مجله اینترنتی ستاره


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

آموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمسآموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس تزیین شمع مخصوص شب یلدا آموزش ساخت آموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس…زندگییکی از زیباترین تزیینات درخت کریسمس، استفاده از دانه های برف کاغذی است در اینجا نحوه آموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس…آموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس آموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه ساخت دانه برفی گوشه کودکان و والدین سرگرمی کودکانساخت دانه آموزش نقاشی با اعداد فروش ویژه لباس ستاره ستارهآموزش الگوی دانه برف کاغذی ویژه تزیینات کریسمس و ساخت الگوی دانه برف کاغذی را آموزش تصویری دانه برف کاغذیآموزشتصویریدانهآموزش تصویری دانه برف کاغذی ویژه اسلایدتم آموزش تصویری دانه برف کاغذی پیش دبستانی سه ستاره فرشته ها کاردستی دانه برفکاردستیدانهبرف کاردستی دانه برف با رول مقوایی داخل دستمال کاغذی لوله بخشنامه آموزش و دانلود براش کریسمس، برف … مجموعه فوق براش کریسمس و ایجاد دانه اگو ایجاد دانه برف آموزش ویدئویی ویژه با دانه های برف به استقبال کریسمس برویدبابا دانه های برف به استقبال کریسمس بروید کریسمس عید این بار با دانه های برف کاردستی آموزش کاردستی ساخت اشیا آموزش …تزیین درخت کریسمس آموزش تزیینات سالاد آموزش بافت یک نمونه ساده آویز اسفند دانه پیش دبستانی سه ستاره فرشته ها کاردستی آموزش با کمک همدیگه یک کاردستی دانه برف درست می کنیم


ادامه مطلب ...

الگوی نظریه پردازی در علوم بر پایه قرآن

[ad_1]

گروه دانشگاه: رئیس دانشگاه عدالت با تاکید بر ضرورت نظریه پردازی با اتکای به قرآن کریم و سنت، گفت: امروزه همه نظام های حقوقی تصریح می کنند که یکی از نظام های بزرگ حقوقی، نظام اسلام و علم اصیلی نظیر فقه است و ما در سایر ساحت های علوم نیز به همین سنخ کار نیازمند هستیم.

بخش قرآن تبیان

 

قرآن

تبیان به نقل از حجت الاسلام و المسلمین محمدحسین بیاتی، رئیس دانشگاه عدالت در گفت و گو با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، گفت: می دانیم که خلأ اساسی و عمده برای دهه ها فضای دانشگاهی ما را تحت تاثیر قرار داده که این مسئله در ساحت علوم انسانی  عبارت از ترجمه هایی است که از علوم انسانی غربی صورت گرفته است. علوم انسانی ترجمه شده ای که در مقطع و برهه ای افکار ظاهری مادی گرایی را حاکم کرده، به همراه بخشی از افکار چپ گرایانه در ادبیات و فرهنگ و دانشگاه ما بخش عمده ای از نخبگان را تحت تاثیر قرار داده بود.

وی گفت: لذا نقطه مشترک علوم انسانی وارداتی، بیگانگی با آموزه های دینی ملت ما و عدم تجانس با نیازهای علمی و عملی ما بوده است. این که علوم انسانی در کشور ما مهجور مانده و به عنوان یکی از مجموعه دروس دسته سوم بدان نگریسته می شود، یکی از عللش ابن است که از وقتی علوم انسانی آکادمیک شد، کارایی و کاربرد لازم برای حل مشکلات بالغعل را نداشت. علوم انسانی برخاسته از نظریه پردازی واقع گرایانه نبوده است. لذا علوم انسانی از دوره نوزایی به بعد اگرچه علمیت داشت، اما کاربردی هم بود.

وی با انتقاد از ترجمه صرف علوم انسانی افزود: زمانی که حرف هایی در فضای فکری خاص زده شده و همان سخنان ترجمه می شود و به عنوان علوم انسانی به مخاطب معرفی می شود، طبیعتا مخاطب ثمره اصلی و عملی این امر را احساس نمی کند و به این نکته پی می برد که این ترجمه ها هیچ سنخیتی با فضای فکری و فرهنگی ما ندارد. لذا در سال های اخیر نیز دغدغه مقام معظم رهبری(مدظله العالی) هم بر اصلاح علوم انسانی استوار بوده است که به خصوص پس از انقلاب اسلامی ایران پررنگ تر شده است.

رئیس دانشگاه عدالت گفت: همین انقلاب فرهنگی نیز هدفش بازنگری در علوم انسانی بود. منتهی اکنون، فاصله ما تا نقطه مطلوب بسیار زیاد است. از همین رو، بایستی با اتکا به قرآن کریم و سنت به نظریه پردازی بپردازیم. به عنوان نمونه علومی داریم که به عنوان علوم اصیل مطرح هستند؛ مثل فقه که در بعد غیر عبادی نظام حقوقی اسلام است. لذا امروزه همه نظام های حقوقی تصریح می کنند که یکی از نظام های بزرگ حقوقی، نظام اسلام است و این نظام به واقع از دل آیات و روایات استخراج شده تا به این نقطه رسیده است. لذا این امر فقط منوط به نظام حقوقی نیست چراکه در باقی ساحت های علوم نیز ما به همین سنخ کار نیازمند هستیم.

آسیب شناسی علوم انسانی اسلامی

بیاتی در ادامه افزود: یکی از آفات علوم انسانی این است که یک نظریه را اصل موضوع می گیرند و گمان می کنند که زمانی که موید قرآنی برای آن پیدا شد به علوم انسانی اسلامی نائل شده ایم. در حالی که قضیه از این قرار نیست. بلکه باید بدون پیش فرض و بیرون از کتاب و سنت برویم و ببینیم مثلا در خصوص اصالت فرد و جامعه قرآن کریم چگونه داد سخن سر می دهد. لذا تولید علم به این معنا است که به منابع خود برگردیم و نظریه پردازی کنیم و این کار به حق از عهده کسانی بر  می آید که اشراف تام بر کتاب و سنت داشته باشد، یعنی فقیه جامع  الشرایطی باشند. لذا دانشگاه عدالت هم توانسته است در این مدت کوتاه گام های قابل ملاحظه ای را بردارد.

محمدحسین بیاتی گفت: دانشگاه عدالت علاوه بر این که به جذب دانشجو در داخل کشور می پردازد، فعلا در خصوص رسالت بین المللی خود در حال انجام برنامه ریزی و رایزنی است. چرا که تحول علوم انسانی، فقط نیاز جامعه اسلامی ما نیست. ما نسبت به خیلی کشور های دیگر اسلامی علی رغم این که گله مند هستیم که نتوانستیم محتوای خوب اسلامی تولید کنیم، اما در عین حال پیشرفت های قابل ملاحظه ای هم داشته ایم.

امروزه همه نظام های حقوقی تصریح می کنند که یکی از نظام های بزرگ حقوقی، نظام اسلام است و این نظام به واقع از دل آیات و روایات استخراج شده تا به این نقطه رسیده است. لذا این امر فقط منوط به نظام حقوقی نیست چراکه در باقی ساحت های علوم نیز ما به همین سنخ کار نیازمند هستیم.

وی گفت: قوانین بسیاری از کشورهای اسلامی صرفا ترجمه قوانین کشورهای غربی است. لذا دانشگاه عدالت یکی از اهدافش این است که با تأسیس شعب در خارج از کشور و جذب دانشجوی خارجی فکر مقدس تحول علوم انسانی را که تضمین کننده استقلال علمی و عملی کشورهای اسلامی است، صادر کند. و از وجهی اثبات نماید که معنای وحدت حوزه و دانشگاه آن چیزی نیست که در بسیاری از موارد  تفسیر شده است، به این صورت که دانشجویان در کنار درس های دانشگاهی واحدهایی حوزوی هم بخوانند. این در حالی است که دانشگاه عدالت متونی تولید می کند که این متون واحد،  برگرفته از کتاب و سنت است و قابلیت این را دارند که هم در حوزه و هم در دانشگاه تدریس شوند.

رئیس دانشگاه عدالت پس از تشریح ساختار و اهداف دانشگاه گفت: نمایشگاهی که از روز یکشنبه 14 آذر ماه 95 برپا شده  و هم اکنون نیز دایر است، مجموعه دست آوردهای علمی آثار آیت الله العظمی هاشمی شاهرودی را به نمایش گذاشته است و مجموعه دیدارها و سخنرانی های این مرجع عالیقدر را در قالب کتابی به اسم صحیفه عدالت منتشر کرده است که در هفت مجلد به چاپ رسید و چون بیانات و نشست های سال های پایانی پیاده نشده  بود پس از تنقیح و پیاده شدن مطالب سعی بر این است که در 10 جلد به چاپ برسد. لذا در صحیفه عدالت به جهت این که مجموعه سخنرانی ها در 10 سال از یک فقیه روشنفکر و نواندیش منتشر می شود، بر مقتضیات روز اشراف دارد. لذا این ذخیره ارزشمندی است که باید قدر آن را بدانیم.

وی گفت: چون صحیفه عدالت به عنوان یک کتاب مرجع ممکن است برای مخاطب جذابیت نداشته باشد، لذا قرار بر این شد که کتاب تجزیه شود و مثلا کتاب هزار نکته اقتصادی از مجموعه 10 جلد استخراج و خودش به صورت کتاب درآید. در واقع این نمایشگاه، نمایشگاهی است که آثار موضوعی را که از صحیفه عدالت استخراج شده، در معرض دید قرار می دهد و مزیتش این است که نسبت به هرکدام از موضوعات، مهندسی علمی اعمال شده است و با استناد به آیات قرآن و روایات، ادله اسلام را نسبت مسائل گوناگون بیان کرده است.

بیاتی اظهار کرد: آیت الله العظمی هاشمی شاهرودی موضوعات زبده علوم انسانی را بررسی و کاربردی نموده اند که از اهداف دانشگاه عدالت است و می تواند راه گشای دغدغه ها و مسائل و مشکلات جهان اسلام هم باشد. در نتیجه در این کتابها بحث ها هم به صورت علمی و هم به صورت کاربردی مطرح شده است. از این روی هدف نهایی و اصلی برپایی این نمایشگاه این است که کتاب ها به جامعه دانشگاهی عرضه شود و پژوهشگران این مسایل را تعمیق کنند و بتوانند آنها را به کار بگیرند.

محمد حسینی بیاتی در پایان گفت: به جهت بار علمی آیت الله العظمی هاشمی شاهرودی، جا افتادن آثار ایشان در دانشگاه ها زمان نمی برد و بحث کاربردی بودن آثار باعث می شود که کامل جا بیفتد. لذا دانشگاه عدالت به حدود 3000 دستگاه مرتبط با مسائل اجرایی دعوت نامه ارسال کرد و کتاب های آیت الله شاهرودی هم به دستگاه های اجرایی ذیربط ارسال شده و استقبال بسیار خوبی هم صورت گرفته است. هم چنین طبق رصد های صورت گرفته، کتابها مبنا شده است و از همین جهت کتابها می تواند و باید در امر قانون گذاری مبنای اصیلی باشد.



[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

بررسی تطبیقی الگوی توسعه سیاسی هانتینگتون با الگوی …بررسی تطبیقی الگوی توسعه سیاسی هانتینگتون با الگوی رشد سیاسی در جامعه مهدویالگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملیبخش اول چکیده نظر به گستردگی ارتباطات و سهولت آشنایی با فرهنگ‌های مختلف، نظام حقوق فرزندان بر والدین در قرآنآیات متعددی از قرآن کریم، حقوق فرزندان بر والدین را به صراحت و اشاره بیان کرده و ما در کلید اسم اعظم خدا در قرآن قرآن را به راحتی در خواب حفظ کنید روش جدید حفظ قرآن در خواب را امتحان کنید شاید شما تحقیق و پژوهش در متوسطه علوم اجتماعیتحقیق و پژوهش در متوسطه علوم اجتماعی به وبلاگ علمی آموزشی و خبری خوش آمدیدمعلم میسوزد تا بسازد محمدرضا صفا پایه های اول تا ششم دبستان ارزشیابی تحصیلی چالشی بزرگ در آموزش ابتداییبررسی تطبیقی نظریه‌های لیبرال دموکراسی و …بررسی تطبیقی نظریه‌های لیبرال دموکراسی و مردم‌سالاری دینی از منظر امام خمینیره بررسی تطبیقی الگوی توسعه سیاسی هانتینگتون با الگوی رشد سیاسی بررسی تطبیقی الگوی توسعه سیاسی هانتینگتون با الگوی رشد سیاسی در جامعه مهدوی الگوی دینی رفتارها در خانواده و نقش رسانه ملی بخش اول چکیده نظر به گستردگی ارتباطات و سهولت آشنایی با فرهنگ‌های مختلف، نظام خانواده تحت حقوق فرزندان بر والدین در قرآن آیات متعددی از قرآن کریم، حقوق فرزندان بر والدین را به صراحت و اشاره بیان کرده و ما در حد تحقیق و پژوهش در متوسطه علوم اجتماعی تحقیق و پژوهش در متوسطه علوم اجتماعی به وبلاگ علمی آموزشی و خبری خوش آمدید کلید اسم اعظم خدا در قرآن مرحوم شیخ على اکبر عماد مى نویسد اسم اعظم خداوند تبارک و تعالى، آنهائى است که در اولش، لفظ معلم میسوزد تا بسازد محمدرضا صفا پایه های اول تا ششم دبستان ارزشیابی تحصیلی چالشی بزرگ در آموزش ابتدایی نتایج جستجو برای جمله نرم افزار برنامه ای برای طراحی و ساخت طرح سه بعدی قطعات و ماشین آلات صنعتی می بررسی تطبیقی نظریه‌های «لیبرال دموکراسی» و «مردم‌سالاری دینی بررسی تطبیقی نظریه‌های «لیبرال دموکراسی» و «مردم‌سالاری دینی» از منظر امام خمینیره


ادامه مطلب ...

تبیین راهبردهای پژوهشی استخراج الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت از دیدگاه شهید مطهری (ره)

[ad_1]
نویسندگان:
سید مجتبی عزیزی (1)
سیدجواد حسینی (2)

چکیده

شهید مطهری یکی از مشاهیر اسلام‌شناس معاصر و یکی از بهترین اندیشمندانی است که می‌توان از اندیشه‌ی او برای استخراج الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی استفاده نمود. به عبارت دیگر از اندیشه و آثار شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) می‌توان برای تبیین بنیان‌ها و زیرساخت‌های الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی بهره برد. این ادعا به دو دلیل است: 1. قدرت علمی شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) در اسلام شناسی؛ 2. تسلط او بر فرهنگ، تمدن و هویت ایرانی.
مقاله‌ی حاضر در پی دستیابی به راهبردهای پژوهشی برای استخراج الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از آثار و آرای استاد شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) است. بر این مبنا تلاش خواهد شد تا با ارائه‌ی برخی از مهم‌ترین راهبردهای پژوهشی مبتنی بر آثار و آرای این استاد شهید، زمینه برای تحقیقات بیشتر در جهت استخراج الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت فراهم شود. پنج محور پژوهشی زیر، مواردی هستند که مقاله‌ی حاضر به آنها خواهد پرداخت:
1. بارسازی مفاهیم اسلامی مانند سعادت، عدالت، تقوا، زهد، احیای فکر دینی و ... .
2. شناسایی و تبیین مؤلفه‌های جامعه‌ی دینی مانند: محبت، علم، جهاد، همبستگی و وحدت، پویایی و تحرک، تعادل و ... .
3. شناسایی و طرح الگوهای جامعه‌ی دینی مانند: الگوی جامعه‌ی نبوی، الگوی جامعه‌ی علوی و الگوی جامعه‌ی مهدوی (عجل الله تعالی فرجه الشریف).
4. بازتعریف مفاهیم حکومت اسلامی و ولایت فقیه مانند: بنیان‌های سیاسی اسلام، فقاهت، عدالت فقهی، امر به معروف و نهی از منکر، اجتهاد، قدرت، و... .
5. تبیین اصول مبنایی تمدن اسلامی مانند: اصل تقدم پیشگیری بر درمان، اصل اصلاح گری مبتنی بر بصیرت، اصل لحاظ نمودن مقتضیات زمان، اصل تعاطف و تراحم و... .

مقدمه

به طور قطع تبیین همه‌ی جوانب یک جامعه‌ی ایدئال و الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت به سوی چنین جامعه‌ای از نگاه شهید مطهری- رحمت الله علیه- کاری نیست که با یک یا چند مقاله‌ی محدود قابل تکمیل باشد؛ چنین موضوع گسترده و ذو ابعادی، نیازمند بررسی‌های مختلف است و حتی می‌توان مدعی شد که همه‌ی آثار استاد شهید در این زمینه کافی و وافی به مقصود نیستند. (3) از این رو آنچه باید مورد توجه قرار گیرد آن است که راهبردهای کلان متخذ از اندیشه‌ی شهید مطهری استخراج شوند و مبتنی بر آنها، زمینه‌های پژوهشی مختلفی را تعیین نمود که بر مبنای آن می‌توان در نهایت الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را ترسیم نمود. به این ترتیب مقاله‌ی حاضر مدعی آن نیست که الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت مبتنی بر آثار شهید مطهری را به نحو تام و کامل و جامع ارائه خواهد نمود، بلکه در پی آن است که حیطه‌های اصلی پژوهشی مورد نیاز برای رسیدن به چنین نتیجه‌ای را مشخص نماید و نشان دهد که نه تنها اندیشه‌ی بارور شهید مطهری در این زمینه توانایی مبنا قرار گرفتن را دارد بلکه در هر حیطه، شهید گرامی و استاد ارجمند ما گام‌های مهم و حیاتی اولیه را برداشته است و زمینه برای دست یابی به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را آماده نموده است.
با توجه به آنچه ذکر شد، باید توجه داشت که پنج محور اصلی این مقاله در حقیقت پنج راهبرد تحقیقاتی و پژوهشی در جهت ترسیم الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت هستند. به عبارت دیگر، برای دست یابی به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت لازم است که در پنج حیطه‌ی اصلی و اساسی زیر پژوهش‌های تفصیلی و عمیقی طراحی شوند. ما در این مقاله نشان خواهیم داد که شهید مطهری در هر پنج حیطه گام‌های اساسی و مهمی برداشته‌اند و زمینه را برای تکمیل این مباحث فراهم آورده‌اند. این پنج حیطه عبارتند از: 1. بازسازی مفاهیم اسلامی مانند سعادت، عدالت، تعاون، تقوا، زهد، احیای فکر دینی و...؛ 2. تبیین مؤلفه‌های جامعه‌ی دینی مانند محبت، علم، جهاد، همبستگی و وحدت، پویایی و تحرک، تعادل و...؛ 3. تعیین مفاهیم حکومت اسلامی و ولایت فقیه مانند بنیان‌های سیاسی اسلام، فقاهت، عدالت فقهی، امر به معروف و نهی از منکر، اجتهاد، قدرت، و... . 4. تبیین اصول مانند: اصل پیشگیری بر درمان، اصل اصلاح گری مبتنی بر بصیرت، اصل لحاظ نمودن مقتضیات زمان، اصل تعاطف و تراحام و...؛ 5. توجه به الگوهای جامعه‌ی دینی مانند: الگوی جامعه‌ی نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم)، الگوی جامعه‌ی علوی (سلام الله علیه) و الگوی جامعه‌ی مهدوی (عجل الله تعالی فرجه الشریف).
البته باید خاطر نشان کرد که راهبردهای پژوهشی موردنیاز برای طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت منحصر در پنج راهبرد مذکور نیست، اما این پنج مورد از موارد لازم و مورد نیازاند. بر این اساس در این مقاله ابتدا در قسمت مقدمه به تبیین جایگاه، شخصیت، نقش و آثار شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) می‌پردازیم و سپس تلاش خواهد شد تا در ذیل هر یک از بخش‌ها، به تبیین عنوان مشخص شده بپردازیم. ابتدا به مسئله‌ی بازسازی مفاهیم دینی از سوی شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) و اهمیت آن در جامعه‌ی امروزی خواهیم پرداخت. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) از جمله اندیشمندانی بود که به این مهم پی برد و درصدد رفع این خلأ برآمد. این بخش، بنیان مقاله می‌باشد؛ چرا که با تبیین این بخش، سایر بخش‌ها نیز معنا پیدا می‌کنند. در بخش بعدی به تبیین مؤلفه‌های جامعه‌ی دینی از سوی شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) خواهیم پرداخت. در این بخش درصدد آن هستیم برخی مؤلفه‌های جامعه‌ی دینی مطلوب را که در تفکر شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) مطرح شده است را برشماریم و سپس در مرحله‌ی بعد به توضیح بنیان‌های مفاهیم سیاسی اندیشه‌ی شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) به عنوان بخش اجرایی و ضامن اجرا شدن سایر مفاهیم خواهیم پرداخت. این بخش از آن سو مهم است که به تبیین حکومت و سیاست در زمان غیبت در تفکر شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) ورود خواهیم داشت. در ادامه به تبیین اصول تمدن اسلامی خواهیم پرداخت. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) معتقد بود که اسلام دارای تمدنی بزرگ و فراگیر بوده که امروز دچار نوعی افول و خمودگی شده است که باید با احیای فکر اسلامی درصدد بازسازی آن باشیم.
برای رسیدن به نقطه‌ی مطلوب در امر الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و عدالت نیازمند منظومه‌ی فکری منسجم و کامل هستیم؛ منظومه‌ی فکری منسجمی که از جهان بینی، ایدئولوژی، اصول و فروع مشخصی برخوردار باشد. به عبارت روشن‌تر نیازمند منظومه‌ی فکری‌ای هستیم که از یک مکتب سرچشمه گرفته شده باشد و برای تمامی سؤالات، مسائل و نیازهای زمان، جواب داشته باشد. به نظر می‌رسد با توجه به مبانی مفروض، اسلام مکتبی کامل و مبتنی بر جهان بینی توحیدی می‌باشد که به واسطه‌ی داشتن منبع غنی از معارف، توانایی پاسخ گویی به تمامی نیازها در تمامی زمان‌ها و مکان‌ها را دارا می‌باشد. اقتضای خاتمیت دین خاتم نیز چنین می‌باشد که در هر زمان و مکانی کمبود و محدودیت نداشته باشد. (4)

معرفی شهید مطهری

پیش از آنکه بخواهیم به تبیین راهبردهای الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از دیدگاه شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) بپردازیم، لازم است این نکته را روشن سازیم که چرا استاد شهید مطهری را برای چنین اقدامی انتخاب کرده‌ایم و چرا معتقدیم که با اتکا به مبانی معرفتی و چارچوب ارزشی- بینشی این متفکر معاصر می‌توان الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت را مطابق با نیازهای امروز جامعه‌ی اسلامی ایران ارائه نمود.
به نظر می‌رسد شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) از جمله اندیشمندانی بوده است که توانسته‌اند با نگاه مبتنی بر توحید محوری به ارائه‌ی منظومه‌ی فکری بپردازند. بی‌شک شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) از جمله اندیشمندان و روشنفکران قرن اخیر می‌باشد که آثار و منظومه‌ی فکری او هنوز از بهترین و عمیق‌ترین آثار موجود می‌باشد. عمق، تنوع، توانایی پاسخ گویی به شبهات و مشکلات، گستره‌ی مطالعات، آشنایی با مسائل روز و... از جمله ویژگی‌های شخصیت و آثار شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) می‌باشد.
در یک نگاه کلان می‌توان بیان داشت که شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) ارتباط بین انسان و سایر موجودات عالم را بر چهار نوع رابطه تقسیم می‌کند:
1. رابطه‌ی انسان با خدا؛
2. رابطه‌ی انسان با خود؛
3. رابطه‌ی انسان با انسان‌های دیگر؛
4. رابطه‌ی انسان با طبیعت. (مطهری، 1384: 29-30)
به این ترتیب در یک رویکرد جامع باید تمام مفاهیم متناسب و ناظر به این چهار رابطه، تبیین و توضیح داده شود. به نظر می‌رسد که در تفکر شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) می‌توان مبانی لازم برای پوشش دادن به چنین رویکرد جامعی را یافت و تنوع و کثرت آثار آن استاد گرامی و عمق و محتوای برجسته‌ی آن، امکان جامه‌ی عمل پوشاندن به چنین مهمی را ممکن ساخته است.
این استاد و فیلسوف مجاهد، شخصیتی ذوابعاد بود، که در حوزه و دانشگاه تأثیرات بسیار مهمی از خود برجای گذاشت. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) از جمله روحانیونی بود که در محیط حوزه به تحصیل پرداخت و در آن فضا رشد نمود و از محضر مراجع، علما و استوانه‌های حوزه‌ی علمیه‌ی قم استفاده نمود. سپس وارد محیط دانشگاهی شد و توانست با دانشی که از محیط حوزه بدست آورده بود، ارتباط وثیقی با نسل جوان و دانشگاهی ایجاد نماید. شخصیتی که در آشنا ساختن نسل جوان انقلابی و هدایت جامعه‌ی آن روز به سوی معارف اصیل اسلامی نقش بسیار تعیین کننده‌ای داشت؛ تأثیری که تا امروز نیز باقی است.
وى با جامعیت و آشنایی عمیقی که با معارف اسلامی داشت، توانست شبهات، مسائل و معضلات جامعه را به خوبی مورد بررسی قرار دهد و با استفاده از منابع دینی درصدد پاسخ گویی به آنها برآید. استاد گرامی ما در این زمینه به تصریح بیان می‌دارد:
این بنده از حدود بیست سال پیش که قلم به دست گرفته، مقاله یا کتاب نوشته‌ام، تنها چیزی که در همه‌ی نوشته‌هایم آن را هدف قرار داده‌ام حل مشکلات و پاسخ گویی به سؤالاتی است که در زمینه‌ی مسائل اسلامی در عصر مطرح است. نوشته‌های این بنده، برخی فلسفی، برخی اجتماعی، برخی اخلاقی، برخی فقهی و برخی تاریخی است. با اینکه موضوعات این نوشته‌ها کاملاً با یکدیگر مغایر است، هدف کلی از همه‌ی اینها یک چیز بوده و بس. دین مقدس اسلام یک دین ناشناخته است. حقایق این دین تدریجاً در نظر مردم، واژگونه شده است، و علت اساسی گریز گروهی از مردم، تعلیمات غلطی است که به این نام داده می‌شود. این دین مقدس در حال حاضر بیش از هر چیز دیگر از ناحیه‌ی برخی از کسانی که مدعی حمایت از آن هستند، ضربه و صدمه می‌بیند. هجوم استعمار غربی با عوامل مرئی و نامرئی‌اش از یک طرف، و قصور یا تقصیر بسیاری از مدعیان حمایت از اسلام در این عصر از طرف دیگر، سبب شده که اندیشه‌های اسلامی در زمینه‌های مختلف، از اصول گرفته تا فروع، مورد هجوم و حمله قرار گیرد. بدین سبب این بنده وظیفه‌ی خود دیده است که در حدود توانایی در این میدان انجام وظیفه نماید. (مطهری، 1372: 15)
شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) از این طریق توانست چهره‌ی اسلام را در قرن اخیر روشن‌تر سازد و بیان دارد که دین مبین اسلام توانایی پاسخ گویی به مسائل و مشکلات روز را دارد و همچنین توانست نسل جوان را با فرهنگ دینی تربیت کند که ثمره‌ی آن در انقلاب اسلامی نمودار شد. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) در باب دغدغه‌ی اصلی خود در تألیف آثارش تأکید می‌نماید:
"این بنده هرگز مدعی نیست که موضوعاتی که خودش انتخاب کرده و درباره‌ی آنها قلم فرسایی کرده است لازم‌ترین موضوعات بوده است. تنها چیزی که ادعا دارد این است که به حسب تشخیص خودش از این اصل، تجاوز نکرده که تا حدی که برایش مقدور است در مسائل اسلامی (عقده گشایی) کند و حتی الامکان حقایق اسلامی را آنچنان که هست ارائه دهد، فرضاً نمی‌تواند جلوی انحرافات عملی را بگیرد، باری حتی الامکان با انحرافات فکری مبارزه نماید و مخصوصاً مسائلی را که دستاویز مخالفان اسلام است، روشن کند و در این جهت (الأهم فالاهم) را- لااقل به تشخیص خود- رعایت کرده است. (همان، 16)"
بعد دیگری از شخصیت شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) که باید مورد توجه قرار بگیرد، عمق اطلاعات و تسلط ایشان بر منابع اسلامی است که او را می‌توان یکی از مهم‌ترین اسلام شناسان قرن اخیر دانست. امام خمینی (رحمة‌الله ‌علیه) نیز در پی شنیدن خبر شهادت شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) بر اسلام شناسی بودن ایشان تکیه می‌نمایند:
"اینجانب به اسلام و اولیای عظیم الشأن آن و به ملت اسلام و خصوص ملت مبارز ایران ضایعه‌ی اسف انگیز شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی مقام مرحوم آقای حاج شیخ مرتضی مطهری- قدس سره- را تسلیت و تبریک عرض می‌کنم. تسلیت در شهادت شخصیتی که عمر شریف و ارزنده‌ی خود را در راه اهداف مقدس اسلام صرف کرد و با کج روی‌ها و انحرافات مبارزه‌ی سرسختانه کرد، تسلیت در شهادت مردی که در اسلام شناسی و فنون مختلفه‌ی اسلام و قرآن کریم کم نظیر بود... . (صحیفه‌ی امام، 1380: 178)"
خصوصیت بارز دیگر استاد شهید، بیان روان و قلم گویای او است. زبان گویا و روان، جامعیت، تنوع و تلاش برای پاسخ گویی به مسائل و مشکلات روز جامعه از جمله مشخصه‌ها و ویژگی‌های شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) و آثار او می‌باشد. امام خمینی (رحمة‌الله ‌علیه) در اولین سال شهادت شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) به این نکته توجه دادند:
"... او با قلمی روان و فکری توانا در تحلیل مسائل اسلامی و توضیح حقایق فلسفی، با زبان مردم و بی‌قلق و اضطراب، به تعلیم و تربیت جامعه پرداخت. آثار قلم و زبان او بی‌استثنا آموزنده و روان بخش است... (همان، ج 14، 325)"
شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) در تمامی زمینه‌های علوم اسلامی ورود داشته و در بیشتر رشته‌های مهم علوم انسانی دارای مطالعات وسیع بودند. تنوع آثار شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) طیف وسیعی از رشته‌ها و زمینه‌ها را در بر می‌گیرد. نگاهی به مجموعه کتاب‌های ایشان نشان می‌دهد که دسته‌ی اول این کتاب شامل کتاب‌هایی است که در زمینه‌های فلسفه، منطق و کلام می‌باشد. این کتب عبارت‌اند از: اصول فلسفه و روش رئالیسم (6جلد)، الهیات شفاء (2جلد)، توحید، معاد، نبوت، عدل الهی، فلسفه‌ی اخلاق، فلسفه‌ی تاریخ (2جلد)، مقالات فلسفی (3جلد)، خاتمیت، ختم نبوت، پیامبر امّی، شرح منظومه (2 جلد)، شرح مبسوط منظومه (4 جلد)، حرکت و زمان در فلسفه‌ی اسلامی (2 جلد)، مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی (5 جلد)، شش مقاله (جهان بینی الهی و جهان بینی مادی)، اسلام و مقتضیات زمان (2 جلد)، فطرت، مسئله‌ی شناخت، انسان کامل، نقدی بر مارکسیسم، انسان و سرنوشت، علل گرایش به مادی گری، امداد‌های غیبی در سرنوشت بشر، تکامل اجتماعی انسان به ضمیمه‌ی هدف زندگی، تعلیم و تربیت در اسلام، حق و باطل به ضمیمه‌ی احیای تفکر اسلامی.
دسته‌ی دوم کتاب‌های شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) ذیل عنوان مبانی فقهی- حقوقی می‌گنجد که شامل با این کتاب‌ها می‌باشد: نظام حقوق زن در اسلام، مسئله‌ی حجاب، جهاد، آشنایی با علوم اسلامی (3جلد)، ده گفتار، بیست گفتار، حکمت‌ها و اندرز‌ها، مسئله‌ی ربا به ضمیمه‌ی بیمه.
دسته‌ی سوم کتب شهید مطهری شامل کتبی می‌باشد که در حیطه‌ی علوم قرآنی، تفسیر و حدیث می‌باشد. کتب آشنایی با قرآن (دوره‌ی 8 جلدی) و سیری در نهج البلاغه جزو این دسته می‌باشند.
دسته‌ی چهارم شامل کتبی است در زمینه‌ی ادبیات فارسی و عربی که عرفان حافظ، آینه‌ی جام، آشنایی با علوم اسلامی، جلد 1و3 می‌توان در این دسته جای داد.
دسته‌ی پنجم شامل کتبی است در زمینه‌ی تاریخ ایران و اسلام این کتب عبارت‌اند از: خدمات متقابل ایران و اسلام (جلد 1و2)، سیری در سیره‌ی نبوی، سیری در سیره‌ی ائمه‌ی اطهار (علیهم السلام)، سیری در نهج البلاغه، قیام و انقلاب مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، الغدیر و وحدت جهان اسلام، امامت و رهبری، پیامبر امّی، ختم نبوت، جاذبه و دافعه‌ی علی (علیه السلام)، حماسه‌ی حسینی (جلد 1-3)، ولاءها و ولایت‌ها.
دسته‌ی ششم از کتب شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) در ذیل عنوان زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می‌گنجد. کتاب‌هایی نظیر پیرامون انقلاب اسلامی، پیرامون جمهوری اسلامی، نهضت‌های اسلامی در صد سال اخیر، حماسه‌ی حسینی (3 جلد)، سیری در سیره‌ی نبوی، امامت و رهبری، آزادی معنوی، نقدی بر مارکسیسم، نظری به نظام اقتصادی اسلام، مسئله‌ی ربا به ضمیمه‌ی بیمه، مسئله‌ی حجاب، نظام حقوق زن در اسلام، جاذبه و دافعه‌ی علی (علیه السلام)، اخلاق جنسی در اسلام و غرب.
حتی می‌توان بیان داشت که شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) برای کودکان و نوجوانان نیز اثر ارزنده‌ای مانند کتاب داستان راستان را ارائه نموده است. هرچند که این کتاب خاص کودکان نیست. (5)
شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) تنها در حوزه‌ی نظری و فکری فعال نبودند بلکه در زمینه‌های بسترسازی فرهنگی و فعالیت‌های سیاسی نیز فعال بودند. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) نه تنها از جنبه‌های فکری و فرهنگی، بلکه در بُعد مبارزات سیاسی نیز بر خلاف تصور رایج که ایشان را از چهره‌های برجسته و تأثیرگذار سیاسی نمی‌داند، ورود داشتند. شاهد این ماجرا قرار گرفتن ایشان از سوی حضرت امام در صدر شورای انقلاب می‌باشد.

شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) و بازسازی مفاهیم دینی

بحث از مفاهیم و اثر آنها در شکل دهی به اندیشه و عمل اجتماعی یکی از مباحث مهم معرفت شناسی است. از جمله مهمترین اقداماتی که برای شکل دهی به یک منظومه‌ی معرفتی و تمدنی بایستی صورت گیرد بازتعریف و بیان تلقی آن منظومه‌ی فکری از مفاهیم مهم عرصه‌ی مطالعات انسانی و اجتماعی است. شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) خود در مورد اهمیت مفاهیم اسلامی الهی به جامعه و تعیین وضعیت کنونی ما در کتاب وزین ده گفتار و ضمن بحث از انحطاط مسلمین در عصر حاضر بیان می‌دارد:
"در میان کشورهای دنیا به استثنای بعضی کشورها، کشورهای اسلامی عقب مانده‌ترین و منحط‌ترین کشورهاست. نه تنها در صنعت عقب هستند، در علم عقب هستند، در اخلاق عقب هستند، در انسانیت و معنویت عقب هستند. چرا؟ یا باید بگوییم، اسلام، یعنی همان حقیقت اسلام در مغز و روح این ملت‌ها هست، ولی خاصیت اسلام این است که ملت‌ها را عقب می‌برد (دشمنان دین هم بزرگ‌ترین حربه‌ی تبلیغی آنها همین انحطاط فعلی مسلمین است) و یا باید اعتراف کنیم که حقیقت اسلام به صورت اصلی در مغز و روح ما موجود نیست بلکه این فکر اغلب در مغزهای ما به صورت مسخ شده موجود است، توحید ما توحید مسخ شده است، نبوت ما نبوت مسخ شده است، ولایت و امامت ما مسخ شده است، اعتقاد به قیامت ما کم و بیش همین طور. تمام دستورهای اصولی اسلام در فکر ما همه تغییر شکل داده. در دین صبر هست، زهد هست، تقوا هست، توکل هست. تمام اینها بدون استثناء به صورت مسخ شده در ذهن ما موجود است. شاید همان اندازه که تا به حال در این جلسات بحث شده است این مطلب را تا اندازه‌ای روشن کند. مثلاً راجع به تقوا بحث شده است. اگر مطالعه کرده باشید، شاید بتواند آن جزوه‌ها به شما ثابت بکند که تا به حال تقوا به یک صورت مسخ شده‌ای در ذهن ما بود. هر موضوعی که بحث شده همه این گونه است، که می‌فهماند اسلام معکوس شده است. (مطهری، 1368: 145)"
البته باید اذعان داشت که وضعیت کشورهای اسلامی و خاصه ایران اسلامی در طول قریب به چهل سالی که از زمان این ابراز نظر استاد شهید می‌گذرد، بسیار تفاوت کرده است و خصوصاً ایران اسلامی در دوران پرافتخار جمهوری اسلامی توانسته است گام‌هایی بلند در جهت رفع این معضلات بردارد. اما از این ابراز نظر استاد می‌توان دریافت که ایشان نقشی جدی و مهم برای تلقی‌های اجتماعی از مفاهیم اساسی مطالعات انسانی و اجتماعی در وضعیت جاری جوامع قائل هستند و علت وضع وخیم کشورهای اسلامی را در دوران خود- که تا وضعیت کنونی نیز کم و بیش ادامه دارد- تلقی‌های ناصحیح آنها از مفاهیم دینی می‌دانند.
بر مبنای آنچه ذکر شد، به نظر می‌رسد که به واسطه‌ی باز تعریف مفاهیم مذکور، یکی از مهم‌ترین بنیان‌های فکری تمدن شکل می‌گیرد و در تمام عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، علمی و... تحولی عظیم اتفاق می‌افتد. ما در ادامه نشان خواهیم داد که استاد شهید مطهری در این زمینه کاری بس عظیم انجام داده‌اند و مفاهیم اساسی بسیاری را مورد بازسازی و بازتعریف قرار داده‌اند. بررسی تفصیلی این مفاهیم البته نیازمند پژوهش‌های گسترده‌ای است که مقاله‌ی حاضر در پی طراحی استراتژیک آنهاست. نگاهی به مجموعه‌ای از این مفاهیم، زمینه‌ی تحقیق و بازتعریف سایر مفاهیم موردنیاز را فراهم می‌آورد. برخی از مفاهیم عبارت‌اند از:

1. تقیه

تقیه از ماده‌ی «وقی» است، مثل تقوا که از جای وقی است. تقیه معنایش این است: در یک شکل مخفیانه‌ای در یک حالت استتاری از خود دفاع کردن و به عبارت دیگر سپر به کار بردن، هرچه بیشتر زدن و هر چه کم‌تر خوردن؛ نه دست از مبارزه برداشتن حاشا و کلا. (مطهری، 1384: 150)

2. عدالت

... عدالت را به یک معنای دیگر می‌شود معنا کرد که اگر به آن توجه شود، می‌توان گفت آن هم مساوات است، اما مساوات به شکل دیگر. معنایی که قدما برای عدالت ذکر می‌کنند این است: اعطاء کل ذی حق حقه هر چیزی و هر شخصی در متن خلقت با یک شایستگی مخصوص به خود به دنیا آمده است. حقوق هم از همین جا یعنی از ساختمان ذاتی اشیا پیدا می‌شود (مطهری، 1384: 188)
پایه‌ی عدالت، حقوق واقعی است که وجود دارد. عدالت معنایش مساوات نیست، عدالت معنایش موازنه به شکلی که پای حقوق در کار نباشد نیست بلکه عدالت بر پایه‌ی حقوق واقعی و فطری استوار است. فرد حق دارد، اجتماع هم حق دارد. عدالت از اینجا پیدا می‌شود که حق هر فردی به او داده شود. عدالت رعایت همین حقوق است... . (همان، 204)
عدالت برای جامعه حکم همان اعتدال برای مزاج را دارد. (همان، 256)
تعریف عدالت از دیدگاه استاد شهید مطهری (رحمة‌الله ‌علیه) یعنی نقطه‌ی مقابل تبعیض (مطهری، 1372: 223)
عدالت هم عبارت است از اینکه به هر ذی حقی حقش را بدهیم. (همان، 224)
عدالت واقعیت دارد چون حق واقعیت دارد. حق از متن خلقت گرفته شده است؛ چون خلقت واقعیت دارد هر موجودی در متن خلقت یک شایستگی و یک استحقاق دارد. (همان)
از نظر مذهب و طریقه‌ی ما اصل عدل بسیار مهم است و در ردیف مسائلی از قبیل مسائل اخلاقی نیست. (مطهری، 1370: 11)
عدالت سائس و اداره کننده‌ی عموم است؛ چیزی است که پایه و مبنای زندگی عمومی و اساس مقررات است. (همان، 14) از نظر زندگی اجتماعی و از جنبه‌ی عمومی که افراد اجتماع را به صورت یک واحد در می‌آورد، از این نظر که بنگریم، می‌بینیم که عدل از جود بالاتر است. عدل در اجتماع به منزله‌ی پایه‌های ساختمان است و احسان از نظر اجتماع به منزله‌ی رنگ آمیزی و نقاشی و زینت ساختمان است. (همان، 16)

3. اخلاق

اخلاق عبارت است از ملکاتی که انسان باید خودش را براساس آنها بسازد. به عبارت دیگر اگر انسان مجموع استعدادهایش را متناسب با آنچه خلق شده است، پرورش بدهد (از حد افراط و تفریط پرهیز کند و در یک حد میانه قرار بدهد) دارای زیبایی عقلی می‌شود. (همان، 163)
پس اخلاق برمی‌گردد به توازن ریشه‌ی اخلاق عدل. عدل به معنای توازن اینکه می‌گویند عدالت یا عدل ریشه‌ی اخلاق است، مقصودشان توازن است. اخلاق یعنی حالت موازنه میان مجموع استعدادهای انسانی. (همان، 164)

4. زهد

به طور مسلم رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی مرتضی (علیه السلام) زاهدانه زندگی می‌کردند و در زندگی، بر خود سخت می‌گرفتند. این عمل را دو نحو می‌توان تفسیر کرد:
"یکی اینکه بگوییم دستور اسلام به طور مطلق برای بشر این است که از نعمت‌ها و خیرهای این جهان محترز باشد، اسلام همان طوری که به اخلاص در عمل و توحید در عبادت و به صدق و امانت و صفا و محبت دستور می‌دهد، به احتراز و اعراض از نعمت‌های دنیا هم دستور می‌دهد... . تفسیر دیگر اینکه بگوییم فرق است بین آن امور که مربوط به عقیده و یا اخلاق و یا رابطه‌ی انسان با خدای خودش است و بین این امر که مربوط به انتخاب طرز معیشت است، اینکه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و علی مرتضی (علیه السلام) بر خود در غذا و لباس و مسکن و غیره سخت می‌گرفتند نه از این جهت است که توسعه در زندگی بالذات زشت و ناپسند است، بلکه مربوط به چیزهای دیگر بوده؛ یکی مربوط بوده به وضع عصر و زمانشان که برای عموم مردم وسیله فراهم نبود، فقر عمومی زیاد بود، در همچو اوضاعی مواسات و همدردی اقتضا می‌کرد که به کم قناعت کنند و مابقی را انفاق کنند. به علاوه آنها در زمان خود زعیم و پیشوا بودند؛ وظیفه زعیم و پیشوا که چشم همه به او است با دیگران فرق دارد. (مطهری، 1370: 173-174)"
یک اصل ثابت و تغییرناپذیر این است که یک نفر مسلمان باید زندگی خود را از زندگی عمومی جدا نداند. باید زندگی خود را با زندگی عموم تطبیق دهد. معنی ندارد در حالی که عموم مردم در بدبختی زندگی می‌کنند، عده‌ی دیگر با مستمسک قرار دادن قُل مَن حَرَّمَ زِینَهَ اللهِ الَّتیِ أَخرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّیبَاتِ مِنَ الرِّزقِ در دریای نعمت غوطه ور بشوند هرچند فرض کنیم که از راه حلال به چنگ آورده باشند. (همان، 175) اصل ثابت و تغییرناپذیر دیگری که در همه‌ی حال و همه‌ی زمان‌ها پسندیده است، زهد به معنای عزت نفس و مناعت طبع و بلند نظری است که انسان در همه حال و همه‌ی زمان‌ها خوب است نسبت به امور مادی بی‌اعتنا باشد، دین را به دنیا و فضیلت و اخلاق را به پول و مقام نفروشد، به امور مادی به چشم وسیله نگاه کند و نه به چشم هدف و مقصد. اما سایر امور که مربوط به توسعه و تضییق و بود و نبود وسایل زندگی است، یک امر ثابت و تغییرناپذیری نیست، ممکن است در زمانی تکلیف جوری اقتضا کند و در زمانی دیگر جور دیگر، همان طوری که رسول خدا (علیه السلام) و علی مرتضی (علیه السلام) طوری زندگی کردند و سایر ائمه (علیهم السلام) طوری دیگر. (همان، 177)

5. آزادی

ببینیم معنی آزادی چیست؟ این آزادی و آزادگی که می‌گویند یعنی چه؟ آزادی یکی از لوازم حیات و تکامل است؛ یعنی یکی از نیازمندی‌های موجود زنده، آزادی است. فرق نمی‌کند که موجود زنده از نوع گیاه باشد، یا از نوع حیوان و یا از نوع انسان، به هرحال نیازمند به آزادی است. منتها آزادی گیاه متناسب با ساختمان آن است، آزادی حیوان طور دیگری است، انسان به آزادی‌های دیگری ماورای آزادی‌های گیاه و حیوان نیاز دارد. هر موجود زنده خاصیتش این است که رشد می‌کند، تکامل پیدا می‌کند متوقف نیست، سر جای خودش نایستاده است. جمادات که رشد و تکامل ندارند، نیازمند به آزادی هم نیستند، اصلاً آزادی برای جمادات مفهوم ندارد. ولی گیاه، باید آزاد باشد. (مطهری، 1373: 14)
آزادی یعنی چه؟ یعنی نبودن مانع، انسان‌های آزاد، انسان‌هایی هستند که با موانعی که در جلوی رشد و تکامل‌شان هست، مبارزه می‌کنند. انسان‌هایی هستند که تن به وجود مانع نمی‌دهند. این هم تعریف مختصری از آزادی. (همان، 15)

6. آزادی معنوی

نوع دیگر آزادی، آزادی معنوی است. تفاوتی که میان مکتب انبیا و مکتب‌های بشری هست در این است که پیغمبران آمده‌اند تا علاوه بر آزادی اجتماعی به بشر، آزادی معنوی بدهند، و آزادی معنوی است که بیشتر از هر چیز دیگر ارزش دارد. تنها آزادی اجتماعی مقدس نیست بلکه آزادی معنوی هم مقدس است و آزادی اجتماعی بدون آزادی معنوی میسر و عملی نیست و این است درد امروز جامعه‌ی بشری که بشر امروز می‌خواهد آزادی اجتماعی را تأمین کند ولی به دنبال آزادی معنوی نمی‌رود، یعنی نمی‌تواند، قدرتش را ندارد، چون آزادی معنوی را جز از طریق نبوت، انبیا، دین، ایمان و کتاب‌های آسمانی نمی‌توان تأمین کرد. حال ببینیم آزادی معنوی یعنی چه؟ انسان یک موجود مرکب و دارای قوا و غرایز گوناگونی است، در وجود انسان هزاران قوه‌ی نیرومند هست، انسان شهوت دارد، غضب دارد، حرص و طمع دارد. جاه طلبی و افزون طلبی دارد. در مقابل، عقل دارد، فطرت دارد، وجدان اخلاقی دارد. انسان از نظر معنا، از نظر باطن و از نظر روح، خودش ممکن است یک آدم آزاد باشد و ممکن هم هست یک آدم برده و بنده باشد؛ یعنی ممکن است انسان بنده حرص خودش باشد، اسیر شهوت خودش باشد، اسیر خشم خودش باشد، اسیر افزون طلبی خودش باشد و ممکن است از همه‌ی اینها آزاد باشد. (همان، 20)

7. آزادی اجتماعی

انسان یک موجود خاصی است و زندگی او زندگی اجتماعی است. علاوه بر این در زندگی فردی خود، موجود تکامل یافته‌ای است و با گیاه و حیوان بسیار تفاوت دارد. گذشته از آزادی‌هایی که گیا‌هان و حیوانات به آنها نیازمندند یک سلسله نیازمندی‌های دیگری هم دارد که ما آنها را به دو قسم منقسم می‌کنیم. یک نوع آزادی اجتماعی است. آزادی اجتماعی یعنی چه؟ یعنی بشر باید در اجتماع از ناحیه‌ی سایر افراد اجتماع، آزادی داشته باشد، دیگران مانعی در راه رشد و تکامل او نباشند، او را محبوس نکنند، به حالت یک زندانی در نیاورند که جلوی فعالیتش گرفته شود، دیگران او را استثمار نکنند، استخدام نکنند، استعباد نکنند؛ یعنی تمام قوای فکری و جسمی او را در جهت منافع خودشان به کار نگیرند. این را می‌گویند آزادی اجتماعی. خودِ آزادی اجتماعی هم می‌تواند انواعی داشته باشد که فعلاً کاری با آن نداریم. پس یکی از اقسام آزادی، آزادی اجتماعی است که انسان از ناحیه‌ی افراد دیگر آزاد و قدرتمند از قدرت خودشان سوءاستفاده کرده و افراد دیگری را در خدمت خودشان گرفته‌اند، آنها را به منزله‌ی برده‌ی خودشان قرار داده‌اند و میوه‌ی وجود آنان را که باید متعلق به خودشان باشد، به نفع خود چیده‌اند. می‌دانید کلمه‌ی استثمار یعنی چه؟ یعنی چیدن میوه‌ی دیگری. هر کسی وجودش مثل یک درخت پر میوه است. میوه‌ی درخت، وجود هر کسی یعنی محصول کار و فکرش، محصول کار و فکرش، محصول فعالیتش، محصول ارزشش، باید مال خودش باشد.
وقتی که افراد کاری می‌کنند که محصول درخت وجود دیگران را به خودشان تعلق می‌دهند. (همان، 15 و16)
در نص قرآن مجید، یکی از هدف‌هایی که انبیا داشته‌اند، این بوده است که به بشر آزادی اجتماعی بدهند یعنی افراد را از اسارت و بندگی و بردگی یکدیگر نجات بدهند. قرآن کتاب عجیبی است! بعضی از معانی و مفاهیم است که در یک عصر به اصطلاح گل می‌کند، زنده می‌شود، اوج می‌گیرد، و در عصرهای دیگر اگر نگاه بکنید، آن قدر اوج نداشته است. در بعضی از عصرها می‌بینیم که برخی از کلمات به حق اوج می‌گیرد. وقتی به قرآن مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم چقدر در قرآن این کلمه اوج دارد، و این عجیب است. یکی از حماسه‌های قرآنی، همین موضوع آزادی اجتماعی است. (همان، 17)

8. تربیت

تربیت عبارت است از یک سلسله عوامل که موجودات زنده برای رشدشان به آنها احتیاج دارند. مثلاً یک گیاه برای رشد و نموش به آب و خاک احتیاج دارد، به نور و حرارت احتیاج دارد. یک حیوان هم این نیازها را دارد، به علاوه یک سلسله احتیاجات انسانی که همه‌ی آنها در کلمه‌ی تعلیم و تربیت جمع است. این عوامل به منزله‌ی غذاهایی است که باید به یک موجود زنده برسد تا رشد بکند. باور نکنید که یک موجود زنده بتواند بدون غذا رشد بکند. قوه‌ی غاذیه یکی از لوازم زندگی موجود زنده است. (همان، 14)

9. امنیت

امنیت یعنی چه؟ یعنی موجود زنده چیزی را در اختیار دارد، حیات دارد، لوازم و وسایل حیات را هم دارد. باید امنیت داشته باشد، تا آنچه دارد از او نگیرند یعنی از ناحیه یک دشمن، از ناحیه‌ی یک قوه‌ی خارجی، آنچه دارد از او سلب نشود. انسان را در نظر می‌گیریم. انسان هم به تعلیم و تربیت احتیاج دارد و هم به امنیت یعنی جان دارد، جانش را از او نگیرند، ثروت دارد، ثروتش را از او نگیرند، سلامت دارد، سلامتش را از او نگیرند، آنچه دارد از او نگیرند. (همان، 15)

10. صنعت

صنعت عبارت است از «ساختن» به معنای اینکه شیء یا اشیایی را تحت یک نوع پیراستن‌ها آراستن‌ها قرار می‌دهند، میان اشیا و میان قوای اشیا ارتباط برقرار می‌کنند، قطع و وصل‌هایی صورت می‌گیرد در جهت مطلوب انسان و آنگاه این شیء می‌شود مصنوعی از مصنوع‌های انسان. فرض کنید که از طلا یک حلقه‌ی انگشتر یا یک زیور دیگری می‌سازیم، آن را می‌دهیم یا به قول معروف پرداخت می‌کنیم، وضع مخصوصی به آن می‌دهیم، و می‌شود یک مصنوع برای ما. ولی تربیت عبارت است از پرورش دادن، یعنی استعدادهای درونی‌ای را که بالقوه در یک شیء موجود است به فعالیت در آوردن و پروردن. لهذا تربیت فقط در مورد جاندارها یعنی گیاه و حیوان و انسان صادق است و اگر در مورد غیر جاندار این کلمه را به کار ببریم، مجازاً به کار برده‌ایم نه اینکه به مفهوم واقعی آن شیء را پرورش داده‌ایم. یعنی یک سنگ و یا یک فلز را نمی‌شود پرورش داد آن طور که یک گیاه یا یک حیوان و یا یک انسان را پرورش می‌دهند. (مطهری، 1373: 57 و58)

11. اجتهاد و فقاهت

اجتهاد به طور سر بسته به معنای صاحب نظر شدن در امر دین است، ولی صاحب نظر بودن و اعمال نظر کردن در امور دینی از نظر ما که شیعه هستیم، دو جور است: مشروع و ممنوع. همان طوری که تقلید نیز بر دو قسم است: مشروع و ممنوع.
اما اجتهادی که از نظر ما ممنوع است، به معنای تقنین و تشریع قانون است؛ یعنی مجتهد، حکمی را که در کتاب و سنت نیست، با فکر خودش و رأی خودش وضع کند. این را در اصطلاح «اجتهاد رأی» می‌گویند. این گونه اجتهاد از نظر شیعه ممنوع است. (مطهری، 1368: 97) به هر حال اجتهاد تدریجاً معنای صحیح و منطقی پیدا کرد، یعنی به کار بردن تدبر و تعقل در فهم ادله‌ی شرعیه که البته احتیاج دارد به یک رشته علوم که مقدمه‌ی شایستگی و استعداد تعقل و تدبر صحیح و عالمانه می‌باشند. علمای اسلام تدریجاً برخوردند که استنباط و استخراج احکام از مجموع ادله‌ی شرعیه احتیاج دارد به یک سلسله علوم و معارف ابتدایی از قبیل علوم ادبیه و منطق، و به دانستن قرآن و تفسیر و حدیث و رجال حدیث و شناختن قواعد علم اصول و حتی اطلاع بر فقه سایر فرق. (مجتهد) به کسی گفتند که این علوم را واجد باشد. (همان، 103)

امر به معروف و نهی از منکر

اگر در منطق اسلام امر به معروف و نهی از منکر آن اندازه توسعه نمی‌داشت، به ما نمی‌گفتند که: بها تقام الفرائض، و تأمن المذاهب، و تحل المکاسب، و ترد المظالم، و تعمر الارض، و ینتصف من الاعداء، و یستقیم الامر، زیرا این فکر کوچک و محدود که فعلاً در مغز ماها به نام امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد، هر اندازه هم که لباس عمل بپوشد ممکن نیست این همه آثار نیک به بار آورد. (همان، 79)

13. تقوا

چیزی که نسبتاً عجیب به نظر می‌رسد، ترجمه فارسی این کلمه به «پرهیزگاری» است. دیده نشده تاکنون احدی از اهل لغت مدعی شده باشد که این کلمه به این معنا هم استعمال شده (همان، 19)
از آنچه در اطراف لغت «تقوا» گفته شد تا اندازه‌ای می‌توان معنا و حقیقت تقوا را از نظر اسلام دانست ولی لازم است به موارد استعمال این کلمه در آثار دینی و اسلامی بیشتر توجه شود تا روشن گردد که تقوا یعنی چه. مقدمه‌ای ذکر می‌کنم.
انسان اگر بخواهد در زندگی اصولی داشته باشد و از آن اصول پیروی کند، خواه آنکه آن اصول از دین و مذهب گرفته شده باشد و یا از منبع دیگری، ناچار باید یک خط مشی معینی داشته باشد، هرج و مرج بر کارهایش حکمفرما نباشد. لازمه‌ی خط مشی معین داشتن و اهل مسلک و مرام و عقیده بودن این است که به سوی یک هدف و یک جهت، حرکت کند و از اموری که با هوا و هوس‌های آنی او موافق است اما با هدف او و اصولی که اتخاذ کرده منافات دارد، خود را «نگهداری» کند.
بنابراین تقوا به معنای عام کلمه، لازمه‌ی زندگی هر فردی است که می‌خواهد انسان باشد و تحت فرمان عقل زندگی کند و از اصول معینی پیروی نماید. تقوای دینی و الهی یعنی اینکه انسان خود را از آنچه از نظر دین و اصولی که دین در زندگی معین کرده، خطا و گناه و پلیدی و زشتی شناخته شده، حفظ و صیانت کند و مرتکب آنها نشود. چیزی که هست حفظ و صیانت خود از گناه که نامش تقواست به دو شکل و دو صورت ممکن است صورت بگیرد، و به تعبیر دیگر ما دو نوع تقوا می‌توانیم داشته باشیم: تقوایی که ضعف است و تقوایی که قوت است. (همان، 21)

14. رشد

اگر بخواهیم کلمه‌ی رشد را به مفهوم عام خودش که شامل همه‌ی انواع رشدها در همه‌ی موارد بشود، تعریف کنیم باید بگوییم: رشد یعنی (اینکه انسان شایستگی و لیاقت اداره و نگهداری و بهره برداری یکی از سرمایه‌ها و امکانات مادی و یا معنوی که به او سپرده می‌شود، داشته باشد) یعنی اگر انسان در هر ناحیه از نواحی زندگی که حکم یک شأن و وسیله‌ای را دارد، شایستگی اداره و نگهداری و بهره برداری از آن را داشته باشد چنین شخصی در آن کار و در آن شأن رشید است. حال آن چیز هرچه می‌خواهد باشد؛ همه‌ی آن چیزها و اشیایی که وسایل و سرمایه‌های زندگی هستند. سرمایه به مال و ثروت انحصار ندارد مردی که ازدواج می‌کند خود ازدواج و زن و فرزند و کانون خانوادگی، وسایل و به تعبیر دیگر سرمایه‌های زندگی او هستند، و یا شوهر برای زن و زن برای شوهر حکم سرمایه را دارد. (مطهری، بی‌تا: 102 و103)

15. رشد ملی

رشد فقط به فرد منحصر نمی‌شود، در مورد ملت‌ها نیز سرمایه‌های طبیعی، فرهنگی و انسانی و امثال آن، سرمایه‌هایی است که در اختیار ملت‌ها قرار دارد، و رشد ملی عبارت است از لیاقت و شایستگی یک ملت برای نگهداری و بهره برداری و سود بردن از سرمایه‌ها و امکانات طبیعی و انسانی خود. به هر اندازه که لیاقت و شایستگی اداره و بهره برداری از آنها را دارد، به همان اندازه رشید است. (همان، 103)

16. رشد فکری

نشانه‌ی رشد فکری: بچه پس از دوران شیرخوارگی، فی الجمله که قوای مغزی و شعوری اش رشد می‌کند، حالت سؤال پیدا می‌کند، درباره‌ی چیزهایی که دور و برش هستند سؤالاتی می‌کند، باید به سؤالاتش طبق فهم خودش جواب داد، نباید گفت فضولی نکن، به تو چه؟ خود این سؤال علامت سلامتی مغز و فکر است، معلوم می‌شود قوای معنوی اش رشد کرده و قوت گرفته است. این سؤالات اعلام طبیعت است، اعلام خلقت است، دستگاه خلقت احتیاج جدیدی را اعلام می‌کند که باید به آن رسید. همین طور است حالت جامعه. اگر در جامعه یک احساس نو و ادراک نو پیدا شد علامت یک نوع رشد است. این هم اعلام خلقت است که احتیاج جدیدی را نشان می‌دهد. اینها را باید با هوا و هوس و شهوت پرستی فرق گذاشت. نباید اشتباه کرد و اینها را هوا و هوس دانست. (مطهری، 1368: 219-220)

17. رشد فردی و اخلاقی

اولین رشدی که انسان باید از آن بهره مند باشد رشد فردی، شخصی و اخلاقی است. این سؤال پیش می‌آید که آیا اغلب افراد می‌توانند این سرمایه را اداره و از آن بهره برداری کنند؟ باور کنید کمتر کسی است که چنان که باید از سرمایه‌های فردی و شخصی خود بهره برداری کند. به مناسبت اینکه مجمع ما مجمع علمی است و همان طوری که در آغاز سخن عرض کردم مجمع ما دو بعدی است یکی از دو مثال متناسب است با بعد علمی مجمع ما و دیگری با بعد دینی آن. مثال اول که متناسب با بعد علمی مجمع ماست مربوط است به قوای هوشی و قوای ادراکی انسان. افراد از نظر هوش، فهم، استعداد و حافظه با یکدیگر اختلاف دارند. انسان‌های رشید از حافظه‌ی خود بهره برداری صحیح می‌کنند ولی آدم‌های غیر از رشید، ممکن است حافظه‌ی بسیار نیرومندی نیز داشته باشند اما نتوانند از آن استفاده کنند. آدم غیر رشید تصور می‌کند. حافظه یک انبار است. انباری که باید دایماً آن را پر کند، هر چه پیدا کرد، آنجا پرت کند. عیناً مانند انبار یک خانه که احیاناً وارد می‌شوی می‌بینی یک تکه‌ی حلبی، یک قطعه‌ی فلز، یک میز شکسته، یک صندلی شکسته در آنجا افتاده است. اما آدمی که رشید باشد در بهره برداری از حافظه‌ی خود دقت می‌کند. اولین کاری که انجام می‌دهد عمل انتخاب است.
یعنی حافظه‌ی خود را مقدس می‌شمارد، حاضر نیست هر چه شد در آن سرازیر کند. (مطهری بی‌تا: 104)

18. خوش بینی دینی به دنیا و جهان

اساساً بدبینی به خلقت و آفرینش و به گردش و نظام عالم با فلسفه‌ی اسلام، یعنی با هسته‌ی مرکزی فلسفه‌ی اسلام که توحید است، سازگار نیست. این گونه نظریه‌ها یا باید بر ماتریالیسم و مادیت و انکار مبدأ حق حکیم عادل مبتنی باشد، و یا براساس ثنویت و دوگانگی وجود و هستی، همان طوری که در برخی فلسفه‌ها یا آیین‌ها به دو اصل و دو مبدأ برای هستی معتقد شده‌اند: یکی را مبدأ خیرات و نیکی‌ها و دیگری را مبدأ شر و بدی‌ها دانسته‌اند. اما در دینی که براساس توحید و اعتقاد به خدای رحمان و رحیم و علیم و حکیم بنا شده، جایی برای این افکار باقی نمی‌ماند. (مطهری، 1370: 240)

19. امامت

رشد یعنی قدرت مدیریت، وقتی که انسان می‌خواهد انسان‌های دیگر را اداره کند یعنی وقتی که موضوع رشد، اداره‌ی انسان‌های دیگر باشد، آن را مدیریت و رهبری می‌نامیم. این نوع از رشد در اصطلاح اسلامی (هدایت) و به تعبیر رساتر (امامت) نامیده می‌شود. دقیق‌ترین کلمه‌ای که بر کلمه‌ی امامت منطبق می‌شود همین کلمه‌ی رهبری است. فرق نبوت و امامت در این است که نبوت راهنمایی و امامت رهبری است. نبوت، ابلاغ، اخبار، اطلاع دادن، اتمام حجت و راهنمایی است. راهنما چه می‌کند؟ راه را نشان می‌دهد. وظیفه اش بیش از این نیست که راه را نشان دهد، ولی بشر علاوه بر راهنمایی به رهبری نیاز دارد. یعنی نیازمند است به افراد یا گروه و دستگاهی که قوا و نیروهای وی را بسیج کنند، حرکت دهند، سامان و سازمان بخشند. نبوت راهنمایی است و یک منصب است، اما امامت رهبری است و منصب دیگری است. (مطهری، بی‌تا: 108-109)

20. رهبری

رهبری و مدیریت که موضوع اصلی بحث است، خود مستلزم نوعی از رشد است؛ زیرا رهبری در حقیقت عبارت است از: بسیج کردن نیروی انسان‌ها و بهره برداری صحیح از نیروهای انسانی، (همان، 103)

21. علم و علوم اسلامی

منظور اسلام از علم چه علمی است؟ ممکن است کسی بگوید مقصود از همه‌ی این تأکید و توصیه‌ها علم خود دین است؛ یعنی همه به این منظور گفته شده است که مردم به خود دین عالم شوند و اگر نظر اسلام از علم، علم دین باشد در حقیقت به خودش توصیه کرده و درباره‌ی علم به معنا اطلاع بر حقایق کائنات و شناختن امور عالم چیزی نگفته و اشکال به حال اول باقی می‌ماند، زیرا هر مسلکی هر اندازه هم ضد علم باشد و با آگاهی و اطلاع و بالارفتن سطح فکر و معلومات مردم مخالف باشد، با آشنایی با خودش مخالف نیست، بلکه خواهد گفت با من آشنا باشید و با غیر من آشنا نباشید. پس اگر منظور اسلام از علم، به خصوص علم دینی باشد، باید گفت موافقت اسلام با علم صفر است و نظر اسلام درباره‌ی علم منفی است. برای کسی که درست با اسلام و منطق اسلام آشنا باشد، جای این احتمال نیست که بگوید نظر اسلام درباره‌ی علم منحصراً علوم دینی است. این احتمال فقط از ناحیه‌ی طرز عمل مسلمین در قرن‌های اخیر که تدریجاً دایره‌ی معلومات را کوچک‌تر کردند و معلومات خود را محدود کردند پیدا شده، والا آنجا که می‌فرماید: (حکمت، گمشده‌ی مؤمن است پس آن را به چنگ آورید ولو اینکه بخواهید از دست مشرکان بگیرید)، معنی ندارد که خصوص علوم دینی باشد. مشرک را با علوم دین چکار؟ در جمله‌ی (اطلبوا العلم و لو بالصین) چین به عنوان دورترین نقطه و یا به اعتبار اینکه در آن ایام یکی از مراکز علم و صنعت جهان بوده، یاد شده. قدر مسلم این است که چین نه در آن زمان و نه در زمان‌های دیگر مرکز علوم دینی نبوده است. گذشته از همه‌ی اینها در متن سخنان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) تقیید و تحدید و تفسیر شده که مقصود چه علمی است، اما نه تحت عنوان اینکه فلان علم باشد یا فلان علم، بلکه تحت عنوان علم نافع، علمی که دانستن آن فایده برساند و ندانست

عبارات مرتبط با این موضوع

دکتر مهدی حمزه نژاد دانشگاه علم و صنعت ایران …دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت همایش های ملی همایش ها ، کنفرانس ها و سمینار هاهمایش ملی هزار و یک شب و ادبیات ایران و جهان اردیبهشت ماه محورهای همایش دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزیردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاعفارس گزارش می‌دهد مشروح اولین روز رای اعتماد مجلس …فارس گزارش می‌دهد مشروح اولین روز رای اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی دولت یازدهم دکتر مهدی حمزه نژاد دانشگاه علم و صنعت ایران دانشکده دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت همایش های ملی همایش ها ، کنفرانس ها و سمینار ها اولین همایش ملی چالش های گفتمانی فراروی آینده انقلاب اسلامی ایران آبان ماه تا بهمن ماه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع ردیف عنوان دانشجو دانشکده گروه تاریخ دفاع فارس گزارش می‌دهد مشروح اولین روز رای اعتماد مجلس به وزرای به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس، جلسه علنی مجلس شورای اسلامی صبح امروز با دستور


ادامه مطلب ...

استفاده از الگوی نروژی و فرانسوی، در تدوین ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها

[ad_1]

تاریخ انتشار : یکشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۰۹:۰۴

استفاده از الگوی نروژی و فرانسوی، در تدوین ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها

تین‌نیوز| دوازدهمین جلسه کارگروه بازنگری و تدوین ضوابط جدید درجه‌بندی هتل‌های کشور برگزار شد.

به گزارش تین‌نیوز به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، در این جلسه، معاون گردشگری کشور با بیان اینکه تلفیق نگاه جهانی و عملکرد ایرانی لازمه افزایش کیفیت خدمات و رضایتمندی گردشگران است گفت: «در به‌روزرسانی ضوابط درجه‌بندی هتل‌های 1 تا 5 ستاره کشور از نمونه‌های موفق بین‌المللی بهره گرفته شده است.»

 
بازتعریف ملاک‌های درجه‌بندی هتل‌ها در 3 بستر
در همین راستا، مرتضی رحمانی موحد خاطر نشان کرد: «در رویکرد جدید بیش از هر چیز رضایت از کیفیت خدمات اولویت می‌یابد.» معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی در توضیح بیشتر تصریح کرد: «در بازنگری مذکور تلاش شده است سرفصل‌های مربوط به «کیفیت و راحتی تجهیزات»، «کیفیت خدمات» و «رعایت اصول توسعه پایدار و دسترسی افراد معلول وجانباز» به منظور باز تعریف بستری مطمئن برای افزایش رضایتمندی گردشگران فراهم شود.» او تاکید کرد: «بهره‌مندی از نمونه‌های موفق بین‌المللی و پیوند آن به رویکرد و شرایط بومی کشور به عنوان عملکرد ایرانی، می‌تواند به‌عنوان تلفیقی کاربردی در روند به‌روزرسانی ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها به کار گرفته و در نهایت به ارائه ستاره‌هایی منطبق با کیفیت واقعی خدمات، منتهی شود.»

معاون گردشگری کشور با اشاره به اینکه گردشگری و هتلداری در زمره مشاغل بین‌المللی طبقه‌بندی می‌شوند، یادآوری کرد: «برای جلب رضایت گردشگران و ورود حرفه‌ای به این صنعت در بازار رقابتی موجود جهانی، لازم است ضوابط و استانداردهای کیفیت جهانی در تدوین و بازنگری ضوابط و مقررات جاری مد نظر قرار گیرد.» رحمانی موحد با بیان مجدد اینکه پیش‌نویس اولیه طرح بازنگری ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها بر مبنای مطالعات میدانی و بهره‌مندی از نمونه‌های موفق بین‌المللی می‌تواند ضریب اطمینان‌پذیری این روند را افزایش دهد، اظهار کرد: «استفاده از گزارش مشترک نهاد نظرسنجی نروژ و سازمان جهانی جهانگردی در این زمینه و نیز ضوابط درجه‌بندی کشور فرانسه به‌عنوان مقصد اول گردشگری جهان، به واسطه تلفیق و ترکیب با نگاه بومی و عملکرد ایرانی سبب شکل‌گیری پیش‌نویس اولیه شده است که به زودی این پیش‌نویس در اختیار مراجع و تشکل‌های تخصصی و علمی قرار می‌گیرد و نسخه نهایی آن پس از تایید ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ابلاغ خواهد شد.»

وی تصریح کرد: «لازم است در بدنه ضوابط درجه‌بندی هتل‌ها ،کیفیت، جامع‌نگری و پاسخگویی همه‌جانبه به نیازها و الزامات موجود لحاظ و با هماهنگی کلیه روابط و مناسبت‌های تاثیرگذار در این موضوع با نگاهی جامع به آینده و حال حاضر، نسخه نهایی پیش‌نویس مورد نظر آماده شود.»  براساس این گزارش پس از تدوین نهایی پیش‌نویس در کارگروه فنی مربوطه، قرار است طی نشست‌هایی با گروه‌های مختلف هتلداری، نظرات تکمیلی نیز اخذ و در ضوابط جدید گنجانده شود.

کد خبر : 111382

برچسب ها : درجه‌بندی هتل‌، ساخت هتل


[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع

جزیره قشم معرفی جاذبه های گردشگری ایرانجزیرهقشمباسلام و تشکر از اطلاعات شما من بطورکلی مطالب در خصوص شهر قشم را مطالعه کردم ودوست جزیره قشم معرفی جاذبه های گردشگری ایران جزیرهقشم باسلام و تشکر از اطلاعات شما من بطورکلی مطالب در خصوص شهر قشم را مطالعه کردم ودوست دارم در


ادامه مطلب ...

چند مخدری؛ الگوی جدید مصرف مخدر در زنان ایرانی

جام جم سرا: «فرنگیس بیات»، فارغ‌التحصیل علوم سیاسی از مدرسه مطالعات سیاسی لیون فرانسه و پژوهشگر اعتیاد یکی از این پژوهشگران است. او اخیرا درباره جریان‌های بین‌المللی، ترکیبات جدید و جنبه‌های اجتماعی موادمخدر تحقیق کرده و نتایج آن قسمت از تحقیقاتش را که مربوط به زنان درگیر با موادمخدرند، سه‌شنبه گذشته در نشستی که در موسسه رخداد تازه برگزار شد، اعلام کرد.

او در این نشست درباره الگوی مصرف و بازپروری در بین زنان مصرف‌کننده موادمخدر و نسبت آن با روندهای جهانی صحبت کرد.

این پژوهشگر گفت که ستاد مبارزه با موادمخدر در ایران پدیده Polydrug یا همان چندمخدری را اصلا جدی نمی‌گیرد: «این موضوع جای تعجب است. در حال حاضر ما با الگوی جدیدی در میان زنان معتاد روبه‌رو هستیم که طبق آن این زنان چند ماده مخدر را با هم ترکیب و مصرف می‌کنند. براساس نتایج تحقیقات من که در ٩ماه گذشته در یک موسسه تحقیقاتی مطالعات موادمخدر انجام داده‌ام، این موضوع در حال حاضر در سیاست‌های موادمخدر به هیچ‌وجه جدی گرفته نمی‌شود.»

او درباره مصرف چندمخدرها در بین زنان ایرانی گفت: «یکی از دلایل این موضوع این است که زنان معتاد اعتیادشان را مخفی می‌کنند و عمدتا در ترک ناموفقند، به همین دلیل اعتیادشان را ادامه می‌دهند و به این دلیل که وضع اقتصادی مناسبی ندارند، هر موادی که دستشان می‌آید، می‌کشند. بیشتر اوقات چون موادی که به دست می‌آورند، جنس خوب نیست و آنها مجبورند برای این‌که نشئه شوند، این مواد را با هم ترکیب کنند. در حال حاضر کشورهای اروپایی فردی را که یک بار موادمخدر مصرف کرده باشند، معتاد می‌دانند در حالی‌ که در ایران هنوز این موضوع وجود ندارد و همین هم باعث که در هیچ متنی موضوع مصرف چندمخدری مطرح نشود.»

او ادامه داد: «یکی از شیوه‌های رایج مصرف چندمخدری در دنیا، هرویین به همراه کوکائین است اما این شیوه‌ها در ایران کمی متفاوت است. براساس تحقیقات ما، در ایران این شیوه‌های چندمخدری بیش از بقیه رواج دارد: شیشه همراه با تریاک، شیشه همراه با الکل و ماری‌جوانا، شیشه به همراه قرص اکس، هرویین به همراه شیشه، تریاک به همراه شیشه و الکل.»

بیات در ادامه از یک مدل جدید مصرف در بین زنان ایرانی سخن گفت به نام Crazy model: «این یک مدل جدید در ایران است که در هیچ طبقه‌بندی جهانی نمی‌گنجد و اصطلاحا به آن مدل دیوانه می‌گویند. در این مدل، فرد مصرف‌کننده مثلا صبح تریاک مصرف کرده، ظهر شیشه به همراه تریاک، شب هرویین، نصفه شب شیشه و.... پژوهشگران درباره این مدل به این نتیجه رسیده‌اند که فرد وقتی در هیچ گفتاری تعریف نشود، دست به عصیان می‌زند و هرکاری از دستش بربیاید می‌کند که این مدل دیوانه هم یکی از پیامدهای همین عصیان است.»

او در ادامه این نشست به وضع کلی مصرف موادمخدر توسط زنان در ایران و برخوردها با آن پرداخت: «اعتیاد زنان در ایران به آماردهی تقلیل پیدا کرده است. تحقیقات ما نشان می‌دهد وضع زنان و موادمخدر در ایران به شدت متأثر از شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی است که به آن توجه نشده و همیشه با خاص‌گرایی به آن نگاه شده است. وضع زنان و موادمخدر یکی از نشانگان جدی جهانی شدن موادمخدر است؛ هرچند در حوزه موادمخدر، همه تحولات اجتماعی تاثیرگذار است اما این موضوع در آن سویه جدی دارد.»

بیات ادامه داد: «ما برای درک مسائل زنان نیاز داریم که حوزه‌های دیگر را هم خوب ببینیم، مانند روابط بین‌الملل و نه فقط با نگاه مددکاری اجتماعی.»

این پژوهشگر حوزه موادمخدر در ادامه از نوع برخورد با موضوع موادمخدر در سال‌های گذشته گفت: «بعد از دهه ٧٠ میلادی که اولین کنوانسیون موادمخدر امضا شد، مبارزه، مصالحه و کاهش آسیب در برنامه‌ها بود اما تا ٢٠‌سال بعد جهان روی ریل مبارزه با موادمخدر بود. در خاورمیانه به‌ویژه در ایران در همه این سال‌ها سیاست مبنی بر اعدام قاچاقچی، مبارزه با کشت و از بین بردن کشاورزی موادمخدر و... بوده است. بعد از دهه ٩٠ میلادی، در جهان، مصالحه با موادمخدر خیلی رایج شده و بیشتر مسئولان دنیا اصل را بر مصالحه موادمخدر گذاشته‌اند؛ یعنی قانونی کردن آن در کنار کاهش آسیب‌های موادمخدر. گاهی اوقات در ایران به سرعت از مصالحه دفاع می‌کنند ولی پیامدهای قانونی شدن موادمخدر در کشورها فرق دارد؛ در ایران ساختارهای آن به هیچ وجه آماده نیست.»
او ادامه داد: «از طرف دیگر براساس آخرین گزارشی که ٢ماه پیش سازمان ملل متحد منتشر کرد، وضع کلی موادمخدر در جهان با رشد نسبتا ثابتی پیش رفته و تعداد قربانیانش هم تقریبا ثابت بوده اما در الگوهای مصرف، تغییراتی ایجاد شده است. هرچند در خاورمیانه همچنان تریاک و کشت خشخاش به همان وضع قبلی است اما کشت حشیش و گسترش آمفتامین‌ها بسیار جدی است.»
این پژوهشگر حوزه اعتیاد در ادامه به تحولات موادمخدر بعد از تحولات ‌سال ٢٠١٠ در خاورمیانه پرداخت: «بازار خرید و فروش آمفتامین‌ها بعد از تحولات سوریه به شدت زیاد شده و قرصی به نام Captagom به لحاظ انرژی فردی و سود تجاری که دارد، کلا تحولات سوریه را می‌چرخاند. از طرف دیگر مثلا درباره گسترش مصرف آمفتامین‌ها در بین افراد داعش گزارش‌های غیررسمی وجود دارد.»
به گفته او در آخرین گزارش سامان ملل متحد، در کنار افغانستان و پاکستان، ایران یکی از بزرگترین مصرف‌کننده‌های تریاک در جهان است: «از طرف دیگر ایران بزرگترین مرکز توزیع آمفتامین به دو محور شرق و غرب است. هرچند در سال‌های گذشته سیاست‌های مبارزه با موادمخدر در ایران از طریق کنترل مرزهای شرقی نتیجه خوبی داده ولی با احداث دیوار بتنی در مرز ایران و افغانستان، ورود موادمخدر به‌ویژه هرویین به سمت مرزهای جنوبی مانند بندرها و اسکله‌ها که معمولا نظارت پلیسی خوبی در آنها وجود ندارد، ریزش کرده است.»
او ادامه داد: «براساس آمارهای رسمی وزارت کشور و ستاد مبارزه با موادمخدر، جمعیت زنان معتاد از ٨٧ تا ٩٠ از رشد ٦/٥‌درصدی به ٩‌درصد رسیده است. براساس این گزارش‌ها مصرف آمفتامین‌ها در زنان به شدت رو به افزونی است. موضوع دیگر این است که چرا گرایش زنان معتاد در ایران بیشتر به مصرف مواد صنعتی است؟ پاسخ این است که چون موادمخدر اصولا فرد را از انزوا به شبکه اجتماعی می‌اندازد، مثلا در مصرف موادمخدر سنتی، کمتر معتادی در تنهایی تریاک می‌کشد. حالا موضوع اینجاست که زنان معمولا دچار فقدان این شبکه اجتماعی‌اند؛ آنها مصرف مواد را در انزوا شروع می‌کنند و در انزوا ادامه می‌دهند به این دلیل هم به مصرف مواد صنعتی مانند آمفتامین‌ها رو می‌آورند.»
بیات مشکل دیگر را مردانه بودن سیاست‌های کاهش آسیب‌های اعتیاد دانست: «این سیاست‌ها در کشور ما به شدت مردانه و به دور از حساسیت‌های جنسیتی نوشته شده‌اند. این یک واقعیت است که زنان معتاد بسیار بیشتر از مردان در معرض دچار شدن به آسیب‌های اجتماعی و بیماری‌های مختلفند. مثلا در مطالعات جهانی مشخص شده که زنان روسپی در آمریکا بیشتر هرویین مصرف می‌کنند و در کشورهای عربی، آمفتامین ولی این موضوع هنوز در ایران مشخص نیست و به همین دلیل نمی‌توان برای آنها برنامه‌ریزی درستی کرد. از طرف دیگر انگار مرد معتاد در ایران حالا تبدیل به مرد بیمار معتاد شده ولی درباره زنان هنوز این‌طور نیست. موضوع دیگر این است که زنان هنوز به دلیل قبح اجتماعی، اعتیادشان را مخفی می‌کنند و حتی خیلی از آنها که آمفتامین مصرف می‌کنند نمی‌دانند معتادند چون به صورت فردی مصرف می‌کنند و به اندازه مردان معتاد آگاهی ندارند.»
او نامناسب بودن وضع اقتصادی زنان را یکی دیگر از دلایل رو آوردن زنان ایرانی به مصرف مواد ارزان و در دسترس مانند آمفتامین‌ها دانست: «نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از ٦٥‌درصد زنان زندانی درگیر چرخه توزیع موادمخدر به‌ویژه آمفتامین‌ها هستند چون وقتی زنان از چرخه اقتصاد رسمی حذف شوند به اقتصاد سیاه رو می‌آورند.» (شهروند)


ادامه مطلب ...

الگوی جدید معتادان ایرانی: اختلاط شیشه و هروئین

جام جم سرا به نقل از شرق: با فرید براتی‌سده، مدیرکل درمان اعتیاد ستاد مبارزه با موادمخدر درباره این الگوی جدید مصرف موادمخدر، چرایی پیدایش و پیامدهایش، بیمه درمان اعتیاد، اعتیاد زنان و جوانان و... گفت‌وگو کرده‌ایم. مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:

الگوی مصرف موادمخدر در چندماه اخیر چه تغییراتی داشته است؟

آنچه از گزارش‌های رسیده از مراکز درمانی، موسسات و ان‌جی‌اوها به چشم می‌خورد این است که معتادانی که پیش از این تک‌مصرفی بودند به مصرف همزمان دو یا چندماده به‌صورت ترکیبی روی آورده‌اند. به‌عنوان مثال ترکیب شیشه و هرویین یا شیشه و داروهای مخدر دیگر از جمله تریاک و متادون. اما فراگیرترین این چندمصرفی، مصرف همزمان شیشه و هرویین است. این موضوع هم پیش از این زمینه‌هایی داشت اما در حال حاضر تبدیل به الگوی گسترده‌ای شده است.

علت این موضوع چیست؟

یکی لذت‌گرایی است. دوم مافیای فروشندگان برای از‌دست‌ندادن بازار سوم این است که مصرف‌کنندگان برای کم‌کردن عوارض زیاد شیشه رو به چندمصرفی می‌آورند تا اینکه خشونت، تحرک و پرخاشگری شیشه را کاهش دهند، بدون اینکه از عوارض پس از چندمصرفی مطلع باشند. ممکن است به‌دلیل اینکه کیفیت مواد پایین آمده و اثر قبل را ندارد دست به این کار می‌زنند.

این کار چه خطراتی دارد؟

چندمصرفی درمانش دشوارتر از تک‌مصرفی است، چراکه باید درمان دوماده را به‌صورت همزمان شروع کرد و میزان ماندگاری در درمان بیش از یک‌ماده‌مخدر نیز سخت‌تر است، چراکه در درمان تک‌ماده‌ای می‌توان با استفاده از پروتکل‌ها و روش‌های درمان با روش پیشگیری جلو عود را گرفت اما احتمال در چندمصرفی بیشتر است و هزینه‌های درمان را هم بسیار بالا می‌برد.

میزان و قیمت موادمخدر چه تغییراتی داشته است؟

آنچه برای ما مسجل است این است که مصرف هرویین افزایش یافته. قیمت شیشه افزایش یافته به دودلیل، یک به‌دلیل کشفیات است و دوم اینکه مصرف شیشه به حد تعادل رسیده است.


افزایش مصرف هرویین چه پیامدهایی دارد؟ اصلی‌ترین پیامدش چیست؟

اصلی‌ترین پیامدش خطر گسترش موج انتقال اچ‌آی‌وی از طریق تزریق است و خطر دیگر باز هم چندمصرفی است چرا که معتادان، هرویین را هم به تنهایی مصرف نمی‌کنند.

اخیرا خبرهای زیادی در زمینه افزایش مصرف موادمخدر در میان زنان شنیده می‌شود، الگوی مصرف در میان زنان چگونه است؟

زنان بیش از آنکه اعتیاد داشته باشند مصرف‌کننده موادمخدر هستند. مصرف محرک‌ها در میان زنان بیش از سایر موادمخدر است. در کنار آن زنان سوءمصرف و مصرف خودسرانه داروهای روانگردان را هم دارند.

درباره افزایش مصرف ماری‌جوانا در میان جوانان چطور؟ آیا گزارش نگران‌کننده‌ای به دستتان رسیده است؟

خیر، گزارش نگران‌کننده‌ای نداشتیم، اما مراجعه‌کنندگان نسبت به گذشته افزایش داشته‌اند، ضمن اینکه باید هشدار بدهم باوجود شایعه‌ها ماری‌جوانا اعتیادآور است.

از اجرای طرح بیمه خدمات درمانی اعتیاد خبر جدیدی دارید؟

بیمه خدمات درمانی اعتیاد در حال حاضر در انتظار تصویب در دولت است تا پس از تصویب از سوی سازمان بیمه سلامت اجرایی شود.

این بیمه چه مواردی را تحت‌پوشش قرار می‌دهد؟

خدمات پایه، بستری و درمان اعتیاد را و پیش‌بینی کردیم در درمان اول معتادان در حال بهبودی همان 10درصد فرانشیز را دریافت کنند، درصورت برگشت به اعتیاد و اقدام به درمان مجدد در دومین‌مرتبه 30درصد و در سومین‌مرتبه نیمی از هزینه‌های درمان برعهده معتادان در حال بهبودی است.

چه تعداد معتاد قرار است تحت‌پوشش این بیمه قرار گیرند؟

پیش‌بینی‌ ما در سال اول، 140هزارنفر است و امیدواریم در سال‌های بعد سطح زیر پوشش خود را افزایش دهد.


ادامه مطلب ...

الگوی خوبی برای فرزندانمان باشیم

دوستی می‌گفت: ما چهار خواهر و سه برادر هستیم که پدر و مادرم جزو ملاکین هستند و پدربزرگ و مادربزرگم نیز شغل کشاورزی و ملاکی داشتند و تقریبا ثروتمند بودند. پدر و مادر من تحصیلات خوبی داشته‌اند. پدربزرگ و مادربزرگ بر همه کار‌ها نظارت دارند و البته در انجام کار‌ها نیز شریک و یار بقیه هستند. همه فرزندان به تحصیل مشغول هستند و هر روز صبح پدر و مادر فرزندان را برای نماز بیدار می‌کنند. برای تهیه صبحانه همه همکاری می‌کنند، پس از صرف صبحانه فرزندان آماده رفتن به مدرسه می‌شوند. مادر و مادربزرگ در خانه می‌مانند و برای تهیه ناهار مشغول به کار می‌شوند. همچنین پدر و پدربزرگ راهی صحرا و باغ شده، به همراه کشاورزان به امور باغبانی و کشاورزی سرگرم می‌شوند و ظهر همه به خانه بر می‌گردند. دقایقی دور هم جمع می‌شوند و از وضع تحصیل و اتفاقات روز با همدیگر صحبت می‌کنند. هرکس وظیفه‌ای دارد و به آن عمل می‌کند و این آرامش را پدربزرگ و مادربزرگ، پدر و مادر در خانه ایجاد کرده‌اند و سعی کرده‌ایم که آن را حفظ کنیم و نگذاریم هیچ گونه خللی در آن ایجاد شود.

به نظر من خانواده می‌تواند فرزندان را طوری تربیت کند که پرخاشگر نباشند و راه درست و صواب را انتخاب و زندگی آرام وبی دردسری را برای خود و دیگران فراهم کنند. من سعی می‌کنم برخی از سریال‌هایی را که بدآموزی دارد نه خودم تماشا کنم و نه می‌گذارم بقیه تماشا کنند. در محل کار و اجتماع هم سعی می‌کنم کمتر برخورد یا ناهنجاری اجتماعی داشته باشم و سعی می‌کنم کارم را به نحواحسن انجام بدهم اما چه خوب است که مسئولان به ساخت فیلم‌ها و برنامه‌های آموزشی سازنده توجه کنند و فرزندان را با روش‌های سالم زندگی آشنا کنند.

پرخاشگری و عصبانیت در کودکان ریشه در رفتار‌ها و عکس العمل‌های والدین و بزرگسالان دارد. کودکان لحظه به لحظه رفتار‌ها و احساسات بزرگتر‌ها را رصد می‌کنند و در ‌‌نهایت آن رفتار‌ها را در برخورد خود و دیگران به نمایش می‌گذارند. (فخرالدین طبیبیان/خراسان)

512


ادامه مطلب ...

تغییر الگوی شیوع سرطان در میان زنان

سرطان در مقام یک عامل مهم مرگ‌ومیر در انسان‌ها، همواره ترس و واهمه در دل بیماران و اطرافیان‌شان ایجاد می‌کند و اغلب افراد با شنیدن نام این بیماری قالب تهی می‌کنند؛ غافل از این که این هم یک بیماری است مانند دیگر بیماری‌ها و در صورت تشخیص بموقع ممکن است براحتی در مراحل اولیه درمان شود.

زنان و مردان بنا بر تفاوتی که دارند، در بیماری‌ها نیز با یکدیگر متفاوت هستند و انواع سرطان‌های شایع در‌هر‌یک از دو جنس فرق می‌کند. در واقع، سرطان علل اصلی مرگ و میر را در جهان به خود اختصاص می‌دهد و طبق آمارهای ارائه شده سال 2012 حدود 2/8 میلیون نفر بر اثر ابتلا به سرطان جان باخته‌اند. شمار مبتلایان به سرطان طی دو دهه اخیر در دنیا حدود 70 درصد افزایش یافته است. سال 2012، حدود 47 درصد مبتلایان به انواع سرطان را زنان تشکیل می‌دادند و هر سال به ازای هر صد‌هزار‌ زن، 165 زن به سرطان مبتلا می‌شوند.

سال‌ها سرطان سینه رتبه نخست مرگ و میر را در زنان به خود اختصاص داده بود؛ ولی جدیدترین آمارهای جهانی حاکی از آن است که طی سال‌های اخیر این الگو در میان زنان تغییر کرده و به دلیل گرایش روزافزون زنان به استعمال سیگار، شمار زنانی که بر اثر ابتلا به سرطان ریه جان خود را از دست می‌دهند رو به افزایش است. از این رو در حال حاضر سرطان ریه در بسیاری از کشورهای جهان بویژه کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند قاتل درجه یک زنان به شمار می‌رود. گرایش زنان به کشیدن سیگار از حدود چهار دهه پیش آغاز شد و تبعات منفی آن امروز دامنگیر بسیاری از زنان کشورهای مختلف شده است. به عبارتی، شیوع سرطان ریه که امروز در دنیا شاهد آن هستیم، پیامد این گرایش بیش از پیش زنان در طول دهه 1970 به بعد است.

این در حالی است که سرطان سینه در بسیاری از کشورها به وضعیت ثبات رسیده و از چند دهه قبل رو به کاهش است و محققان این روند کاهشی را مدیون تشخیص و درمان زودهنگام می‌دانند و بر این باورند که با تشخیص سریع بیماری در مراحل اولیه و داشتن سبک زندگی سالم می‌توان تا حد قابل‌توجهی شمار مبتلایان به سرطان را در جهان کاهش داد.

محققان معتقدند چنانچه تعداد زنان سیگاری کم شود، میزان ابتلا به سرطان ریه در کشورهای توسعه‌یافته کاهش می‌یابد و شاهد روند کاهشی طی 30 سال آینده خواهیم بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در میان زنان به شمار می‌رود و این در حالی است که سرطان ریه بیشترین علت مرگ و میر در آنها محسوب می‌شود.‌ از دیگر سرطان‌های شایع در زنان می‌توان به سرطان روده بزرگ و مقعد اشاره کرد. این نوع سرطان در زنان 10 درصد سایر موارد سرطان را شامل می‌شود و 9 درصد از زنان بر اثر ابتلا به این بیماری جان می‌سپارند. آمار سرطان روده بزرگ از هر 19 زن، یک زن محاسبه شده است.‌

سرطان رحم از دیگر سرطان‌های شایع زنان به شمار می‌رود که 6 درصد تمام مبتلایان را در بر می‌گیرد. حدود 3 درصد زنان مبتلا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند. از هر 41 زن، یک مورد ابتلا به سرطان رحم در سال 2008 به ثبت رسیده است.

عوامل تاثیرگذار بر ابتلا به سرطان در زنان

سن و سال: سن عامل مهمی در این میان به شمار می‌رود؛ مثلا زنان 55 سال به بالا بیش از زنانی با سن پایین‌تر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

سابقه خانوادگی: تاثیر وراثت در بروز سرطان سینه نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع زنانی که در افراد درجه یک خانواده‌شان مانند مادر، خواهر یا دختر به این بیماری مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

نژاد: زنان سفیدپوست بیش از نژاد سیاهپوست در معرض ابتلا به سرطان سینه و مرگ ناشی از این بیماری قرار دارند. احتمال مرگ بالاتر زنان سیاهپوست بر اثر سرطان سینه، به دلیل رشد سریع‌تر تومورهای سرطانی در آنهاست.

علاوه بر این بافت حجیم سینه، شروع قاعدگی پیش از دوازده سالگی و یائسگی قبل از پنجاه و پنج سالگی، باردارنشدن و باروری بعد از سی‌سالگی، هورمون‌درمانی بعد از یائسگی، شیر ندادن به نوزاد، اضافه‌وزن و مصرف غذاهای پرچرب و ورزش‌نکردن خطر ابتلای زنان را به سرطان سینه افزایش می‌دهد.

بیش از 90 درصد سرطان‌های روده بزرگ در سنین 50 سال به بالا اتفاق می‌افتد. بنابراین علاوه بر سن، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان روده بزرگ، پولیپ یا بیماری‌های التهابی شکمی، استعمال سیگار و مصرف نکردن سبزیجات، میوه‌ها، فیبرها و مصرف غذاهای پرچرب، زنان را در معرض ابتلا به این سرطان قرار می‌دهد.

تغییرات هورمونی بویژه استروژن نقش بسیار مهمی در بالابردن خطر ابتلا به سرطان رحم ایفا می‌کند. عوامل پرخطر این سرطان عبارتند از: تعداد بالاتر از حد معمول سیکل‌های ماهانه، باردارنشدن، استفاده از درمان‌های هورمونی بویژه در زنان یائسه، چاقی و مصرف غذاهای پرچرب، استفاده از برخی داروهای خاص برای درمان سرطان سینه، برخی تومورهای تخمدانی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، سن و سال، ابتلا به دیابت و سابقه خانوادگی که احتمال بروز سرطان رحم را در زنان بالا می‌برد. (جام جم سرا/ترجمه: ندا اظهری/منابع: Everyday Health و Web MD/سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)


ادامه مطلب ...

الگوی 8 مرحله‌ای درمان همسران

چنانچه از لحاظ بالینی مشخص شد که هیچ‌یک از زوجین از اختلالات روانشناختی رنج نمی‌برند، اقدامات زوج درمانی آغاز می‌گردد. اگر هر کدام از زوج‌ها یا هر دو دارای مشکلات بالینی هستند لازم است تا ابتدا درمان‌های انفرادی و مداخلات دارویی در مورد آنها انجام شود و سپس از روش‌های زوج درمانی استفاده شود.

غالبا زوج‌ها در زمینه‌های کاهش رابطه یا ارتباط کلامی، بحث و جدل‌های مداوم، برآورده نشدن نیازهای عاطفی و جنسی، مشکلات اقتصادی، اختلاف نظر در مورد سبک فرزندپروری و... به مشکل برخورد می‌کنند .

یکی از روش‌هایی که به بهبود رابطه زوجین کمک می‌کند استفاده از الگوی هشت مرحله‌ای است که مراحل آن عبارتند از:

گام اول: پاسخدهی به سوالات و پرسشنامه و مشخص کردن فعالیت‌های روزانه، اهداف در زندگی و میزان تعهد زوج به یکدیگر.

گام دوم: هر دو زوج باید تمایل خود را در خصوص اقدامات درمانی اعلام کنند و مسئولیت انجام دادن کارها و تغییراتی که پیش رو دارند را بپذیرند و متعهد شوند که با یکدیگر برای حل کردن مشکلاتشان
همکاری می‌کنند.

گام سوم: نوشتن مشکلات و مفهوم سازی ریشه مشکلات و مشخص کردن نقاط قوت رابطه زوج و نکات مثبتی که بین آنها وجود دارد.

گام چهارم: اجرای «روزهای محبت»: هر کدام از زوجین هشت تا 20 خواسته خود را که کوچک و قابل اجرا هستند، به صورت روزانه اجرا می‌کنند (یعنی هر کدام مشخص می‌کنند چه رفتارهایی آنها را خوشحال می‌کند و در طول روز متعهد می‌شوند که هشت تا 20 مورد را انجام دهند). مانند: سلام کردن، بوسیدن قبل از خروج از منزل، دادن پیامک، رعایت نظم، گفتن جملات مثبت، توجه و گوش‌دادن به صحبت‌های یکدیگر و... .

گام پنجم: تمرین ابراز پیام به صورت صادقانه و سازنده و مستقیم و پرهیز از کنایه و طعنه‌زدن به یکدیگر.

گام ششم: مشخص کردن و تقسیم مسئولیت‌ها (مثلا نگهداری از فرزند، انجام امور مالی، شرکت در جلسات مدرسه و رسیدگی به تکالیف فرزند.)

گام هفتم: استفاده از مهارت حل مساله و انرژی‌گذاری برای دستیابی به اهداف زوج‌ها در خانواده.

گام هشتم: استفاده از قوانین و قواعد ارتباطی و حفظ کردن الگوهای ابراز محبت و تغییرات جدید.

استفاده از این روش به زوج‌ها کمک می‌کند روند زندگی خود را بهبود بخشیده و با کاهش تنش و کشمکش‌های روزمره، به سمت آرامش و سلامت روان گام بردارند.

دکتر مهرنوش دارینی

‌ روان‌شناس و مشاور


ادامه مطلب ...

احساس تنهایی ممکن است به الگوی خواب جوانان صدمه بزند

احساس تنهایی چه تاثیری بر الگوی خواب دارد؟ محققین داشنگاه کینگزکالج لندن، دریافته اند که افراد جوانی که احساس تنهایی میکنند، بیشتراحتمال دارد تا کیفیت خواب ضعیف، خستگی در تمام طول روز و تمرکز ضعیفی را نسبت به همتایان غیرتنهای خود گزارش دهند.

احساس تنهایی ممکن است به الگوی خواب جوانان صدمه بزند

این یافته ها اخیرا در مجله روانشناسی پزشکی چاپ شده است .

احساس تنهایی و الگوی خوابتنهایی، در ایالات متحده شایع است. برطبق تحقیقی درسال ۲۰۱۶ ، بیشتراز۲۰۰۰ فرد درامریکا مورد بررسی قرار گرفتند؛ ۷۲ درصد از این افراد در همه اوقات، احساس تنهایی میکردند ؛ تقریبا یک سوم از آنها گزارش دادند که حداقل یک بار درهفته احساس تنهایی دارند.

اگرچه که تنهایی اغلب به عنوان” یک مشکل اساسی برای افراد مسن” درنظر گرفته شده ، اما تحقیقات اخیر نشان داده که اینچنین نیست. دریک نظرسنجی که بوسیله مرکز سلامت روان ، در سال ۲۰۱۰ انجام گرفت، برای مثال متوجه شدند که احساس تنهایی در بین سنین ۳۴-۱۸ سال، بیشتر از افراد۵۵ سال و بالاتر است.

برطبق گفته پروفسورآرسنالت و همکاران از انستیتو روانپزشکی ، روانشناسی و علوم اعصاب دانشگاه کینگز: “بر طبق مطالعات جدید، این مسئله که احساس تنهایی، بر سلامت جوانان چگونه اثر میگذارد، کمتر شناخته شده است ؛ بخصوص برکیفیت خواب آنها “.

چگونه احساس تنهایی برکیفیت خواب جوانان اثر میگذارد؟محققان اطلاعات ۲۲۳۲ جوان ۱۹-۱۸ سال را برای مطالعه طولی خطرات زیست محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. آنها از شرکت کننده ها خواسته بودند تا به ۴ پرسش که برای اندازه گیری و محاسبه احساسشان از تنهایی بود، پاسخ دهند.

دونمونه از این سوالات این بود که :

۱- هرچندوقت یکبار احساس میکنید که همدمی ندارید؟

 ۲- هرچندوقت یکبار احساس تنهایی دارید؟

علاوه براین محققان اطلاعات کیفیت خواب شرکت کنندگان را دریک ماه گذشته شامل طول مدت خواب، اختلال خواب و اینکه چقدرطول میکشد تا به خواب بروند را، جمع آوری کردند.

درحدود ۳۰-۲۵ درصد از شرکت کنندگان درمطالعه، گزارش دادند که گاهی احساس تنهایی میکنند؛ در حالی که ۵ درصد گفتند که اغلب احساس تنهایی دارند.

تحلیل و بررسی نشان داد که شرکت کنندگانی که اغلب احساس تنهایی داشتنتد، ۱۰ درصد بیشتر کیفیت خواب ناکافی را نسبت به بقیه گزارش کرده بودند. آنها همچنین ۲۴ درصد بیشتر خستگی در طول روز و مشکلات تمرکز را گزارش کرده بودند.

این یافته ها برای بررسی اصل و فرع شماری از عوامل مخدوش کننده موجود شامل: اضطراب، افسردگی و دیگر اختلالات سلامتی روان ، هنوز باقی مانده است.

تاثیر احساس تنهایی بر کیفیت خواب اگرچه که مطالعات ، مکانیسم اساسی ارتباط بین احساس تنهایی و کیفیت خواب ناکافی را تشخیص نمی دهند، اما محققان چند نظریه دارند:

آنها به این نکته اشاره دارند که در مطالعات قدیمی تر، ارتباطی بین احساس تنهایی و افزایش هورمون استرس (کورتیزول) شناخته شده بود که میتواند باعث قطع خواب شود.

علاوه براین، تیم محقق ارتباط قویتری بین احساس تنهایی و کیفیت خواب ناکافی درمیان جوانانی که تاریخچه ای از قرارگرفتن درمعرض خشونت دارند، یافته است.

این مسئله ، احساس خواب را درحالتی قرار می دهد که درآن، فرد برای هوشیارماندن و امنیت خود ، غیرممکن است به خواب رود. درنتیجه  احساس جداشدن از دیگران، میتواند وجود یک خواب راحت را بسیار دشوارسازد؛ این مسئله برای جوانانی که درمعرض خشونت بوده اند بسیار سخت ترخواهد بود.

بنابراین ، احساس تنهایی ممکن است بطور متقابل با آسیب پذیری های موجود دربرخی ازافراد، اثربگذارد، درنتیجه اینگونه افراد باید حمایتهایی شایسته و بیشتر دریافت کنند. بطور کلی محققان اعتقاد دارند که یافته هایشان برای اهمیت به پرداختناحساس تنهایی درمیان چوانان، قبل از اینکه باعث بروز مشکل بزرگتری شود، بسیار حائز اهمیت است.


ادامه مطلب ...