تبیین شیوه‌های تربیتی امام رضا (ع) در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی بر مبنای تحلیل محتوای دعاهای صحیفه‌ی رضویه

[ad_1]

نویسندگان:
محمد جانی‌پور (1) - علی سروری مجد (2)

چکیده

یکی از مهم‌ترین وظایف ائمه اطهار (علیهم السلام) ترویج معارف دین اسلام، بستر سازی برای تعمیق این معارف و تربیت جامعه‌ی اسلامی برای نیل به کمال و سعادت است. بی‌شک این راهبرد از طریق اقدام‌های متعددی انجام می‌شده که یکی از آنها، آموزش دعا و ترویج آن به مناسبت‌های مختلف در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی در میان افراد جامعه است. در این مقاله تلاش بر این است تا با مطالعه‌ی روشمند و تحلیلی گزاره‌های بیان شده در ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام)، نقش و کارکردهای این ابزار دینی و فطری در راستای تربیت افراد جامعه‌ی اسلامی، بازشناسی و استخراج شده و مُدل کلی و شیوه‌های تربیتی مدنظر آن امام (علیه السلام)، برای چگونگی هدایت افراد و جامعه‌ی اسلامی، که همان تحقق سبک زندگی اسلامی است، تبیین شود. بدین‌منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، در ابتدا قالب‌های بیانی و جهت‌گیری‌های هر یک از ادعیه‌ی رضویه استخراج و طبقه‌بندی موضوعی شده و سپس به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته‌ایم تا نظام حاکم بر این ادعیه را شناسایی کرده و به کشف راهکارهای تربیتی و بومی‌سازی آنها در نظام آموزشی جامعه و ترویج سبک زندگی اسلامی نائل شویم.

مقدمه

اگرچه بسیاری از محققان و پژوهشگران حوزه‌ی مطالعات علوم اسلامی کوشیده‌اند به بازشناسی سخنان گهربار ائمه اطهار (علیهم السلام) و بررسی مبانی و اصول دیدگاه ایشان بپردازند، اما آنچه تاکنون مطرح شده، بیشتر شرح و تفسیر احادیث منقول از آنان همراه با غلبه‌ی نگاه شرح حالی و سیره‌نگاری بوده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد لازم است برای تبیین دیدگاه‌ها و مبانی نظری و اعتقادی هر شخصیتی، به بررسی و تحلیل محتوای کلام او پرداخت، چرا که به واسطه‌ی فهم گفتمان هر شخص و چینش منطقی سخنان او در کنار همدیگر و تحلیل محتوای آنهاست که می‌توان تا اندازه‌ی زیادی به درکی جامع از دیدگاه‌های آن فرد در رابطه با موضوع مورد مطالعه و اعماق اندیشه‌های او دست یافت. مهم‌ترین ضرورت چنین تحقیقاتی نیز، تبیین دقیق‌تر نقش و کارکردهای «امام معصوم» (علیهم السلام) در جامعه‌ی اسلامی و جایگاه هدایت‌گری و فرهنگ‌سازی ایشان است.
از امام رضا (علیه السلام) احادیث و روایت‌های متعددی نقل شده که بخشی از آنها، ادعیه‌ای است که برای رفع حوائج مردم و دفع بلایای ارضی و سمائی به جامعه‌ی اسلامی آموزش داده‌اند. این ادعیه در کتابی با عنوان الصحیفة الرضویة الجامعة توسط موحد ابطحی اصفهانی جمع‌آوری شده است (ر.ک: موحد ابطحی، 1378: 211-150).
این مقاله قصد دارد تا با بررسی مضامین این ادعیه‌ی گهربار به روش تحلیل محتوا، ابتدا یک جمع‌بندی کلی از فضای حاکم بر این ادعیه ارائه کرده و سپس به تجزیه و تحلیل الگوهای تربیتی آن امام همام (علیه السلام) در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی از طریق ترویج ادعیه به مناسبت‌های مختلف در جامعه‌ی اسلامی بپردازد.
کاربرد عملی این بررسی نیز آن است که چون ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام)، گفتارهای فردی عادی نبوده و از امام معصوم (علیه السلام) صادر شده و کلام ایشان در واقع تبیین کننده‌ی سنت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و تفسیر آیات قرآن کریم است، لذا می‌توان از تحلیل محتوای آنها به مبانی و اصولی دست یافت که راهگشای جامعه‌ی اسلامی برای نیل به سعادت و کمال بوده و شیوه‌های نوینی را در عرصه‌ی تعلیم و تربیت فراروی متخصصان قرار می‌دهد.
نکته‌ای که نباید از آن غفلت کرد، علت برگزیدن روش تحلیل محتوا برای کشف الگوهای تربیتی به کار رفته در ادعیه‌ی رضویه است. در حقیقت یکی از ویژگی‌های سخنان ائمه اطهار (علیهم السلام) به عنوان حاملان حقیقی دین و مخاطبان اصلی قرآن کریم (3)، این است که کلام ایشان دارای ظاهر و باطن بوده و گاه ممکن است این بواطن تا چندین لایه‌ی درونی ادامه داشته باشد. لذا به نظر می‌رسد یکی از روش‌های تحقیق مناسب و علمی برای کشف لایه‌های درونی ظواهر و بواطن آیات قرآن و سخنان ائمه اطهار (علیهم السلام)، استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی باشد. یکی از قابلیت‌های روش مذکور این است که مفاهیم، مضامین و مقوله‌های به دست آمده در خلال جداول تحلیل محتوا را به صورت ساختاری بسط داده، طبقه‌بندی کرده و در قالب جدول، نمودار و مدل ارائه دهد. باید گفت که این روش در فضای رشته‌های حوزه‌ی علوم انسانی و به ویژه رشته‌ی الهیات که با بسط تفصیلی دانش مواجه هستند، بسیار اثرگذار و کاربردی است.

مفهوم سبک زندگی

اصطلاح «سبک زندگی» به عنوان یکی از اصطلاح‌های علوم اجتماعی، پیوند مستقیم و وثیقی با مجموعه‌ای از مفاهیم مرتبط با گفتمان خود دارد. مفاهیمی مانند: عینیت و ذهنیت، فرهنگ و جامعه، فرهنگ عینی و ذهنی، شکل و محتوا، رفتار و معنا، اخلاق و عقیده و ... . سبک زندگی اموری را شامل می‌شود که به زندگی انسان، اعم از بُعد فردی، اجتماعی، مادی و معنوی او مربوط می‌شود. اموری نظیر بینش‌ها (ادراک‌ها و اعتقادها) و گرایش‌ها (ارزش‌ها، تمایل‌ها و ترجیح‌ها) که اموری ذهنی یا رفتار درونی هستند و رفتارهای بیرونی (اعم از اعمال هوشیارانه و غیرهوشیارانه، حالت‌ها و وضعیت جسمی)، وضعیت‌های اجتماعی و دارایی‌ها که امور عینی هستند.
سبک زندگی به عنوان تجلی عینی اندیشه‌ها و عقاید، تأثیر فراوانی نیز بر عقاید و اندیشه‌ها و به خصوص صفات انسانی دارد و از این رو شکل‌گیری خلق و خو و نگرش‌ها عموماً متأثر از سبک زندگی است (هندی و دیگران، 1383: 228).
برخی، سبک زندگی را تجسم تلاش انسان برای یافتن ارزش‌های بنیادی یا به تعبیری فردیت برتر خود در فرهنگ موجود و شناساندن آن به دیگران تعریف کرده و برخی دیگر آن را به کلیّت زندگی و همه‌ی فرایندهای عمومی و خصوصی آن تطبیق داده‌اند (Adler, 1956: 32).
در این میان آنچه اهمیت پرداختن به سبک زندگی را در پژوهش‌های اجتماعی و اعتقادی مهم می‌سازد، نتایج ناشی از انتخاب سبک‌های مختلف برای زندگی است که در مواردی منجر به ظهور و بروز بسیاری از آسیب‌های اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی در سطح جوامع شده و در مواردی دیگر رشد و پیشرفت‌های علمی، اقتصادی و فرهنگی را برای آنها به ارمغان می‌آورد.
آنچه اندیشمندان مسلمان را به تأمل و تعقل در سبک زندگی اسلامی واداشته، تأثیر سوء و زیانباری است که جوامع اسلامی در قرون اخیر از تمدن و فرهنگ کشورهای غربی که از سبک زندگی غیراسلامی تبعیت می‌کنند، متحمل شده‌اند. در طی سالیان گذشته شاهد آن بوده‌ایم که به گونه‌ای لجام گسیخته و ناهنجار، بعضاً برخی از عناصر و مؤلفه‌های سبک زندگی غربی در میان جوامع اسلامی منتشر شده و در مواردی زمینه‌ی انحراف جوامع را فراهم آورده است که ضرورت پرداختن بیشتر به چنین پژوهش‌هایی را نشان می‌دهد.

مزایای سبک زندگی اسلامی

یکی از راه‌های تبیین الگوی سبک زندگی، شناسایی عناصر و مؤلفه‌هایی است که اندیشمندان مختلف به عنوان ویژگی‌های یک سبک زندگی برشمرده و در تحقیقات خود بدان اشاره کرده‌اند. به عنوان مثال برخی اندیشمندان غربی از آنجا که سبک زندگی را شامل همه‌ی رفتارها، افکار، احساس‌ها و کنش‌های اجتماعی افراد دانسته، لذا مواردی مانند: شیوه‌ی تغذیه، خودآرایی و پوشش، نوع مسکن، وسایل حمل و نقل، شیوه‌های گذران اوقات فراغت و ... را به عنوان بخشی از مؤلفه‌های سبک زندگی برشمرده‌اند (Ibid).
در آثار چاپین (1935) و اسول (1940) نیز بر مواردی همچون محل سکونت و وسایل خانه تأکید شده و کلاکهون (1958) نیز بیشتر بر رفتارهای شخصی و نحوه‌ی استفاده از مواهب طبیعی در زندگی اشاره کرده است (رک: مهدوی کنی، 1387: 230-199).
با این حال در یک جمع‌بندی کلی از آثار و مؤلفه‌های ارائه شده در مورد شاخصه‌های سبک زندگی از منظر اندیشمندان غربی باید گفت که اکثر موارد اشاره شده، تنها در حوزه‌ی فردی یا بخش‌هایی از مسائل اجتماعی بوده و رویکردی کامل و جامع در زمینه‌ی نیازها و اقتضائات نوع بشری را ندارند. به عنوان مثال در موارد مطرح شده توسط این اندیشمندان به مؤلفه‌های زیر اشاره شده است:
نوع اعتقاد و بینش فرد؛
نوع اندیشه و منطق حاکم بر اعمال فرد؛
نوع گرایش و روابط انسانی فرد در خانه و جامعه؛
نوع احساس‌ها و روابط عاطفی فرد در خانه و جامعه؛
کیفیت تأمین نیازهای ثانویه‌ی فرد در محیط‌های مختلف؛
توجه به دوران قبل و بعد از حیات فرد در دنیا؛
توجه به جایگاه دین در زندگی فرد؛
توجه به جایگاه اراده در شکل گیری سبک زندگی؛
توجه به کیفیت اعمال فرد در فرایند سبک زندگی.
بدیهی است نظریه‌پردازانی که در آغاز قرن بیستم از اصطلاح «سبک زندگی» استفاده کردند، مؤلفه‌های آن را با رویکرد انسان‌محوری، منفعت‌طلبی و مصرف‌گرایی تنظیم و تدوین کردند، لذا شایسته است به منظور تبیین مفهوم سبک زندگی در هر جامعه‌ای، مطالعات مستقلی با توجه به فرهنگ و اعتقاد آن جامعه انجام شده و برای استخراج عناصر و مؤلفه‌های سبک زندگی در آن جامعه، رویکردهایی جامع، آینده‌نگرانه و فرااجتماعی نیز مدنظر قرار گیرند. بنابراین لازم است مفهوم و مؤلفه‌های سبک زندگی در مطالعات و تحقیقات علمی توسعه یافته و با استفاده از رویکردهای دینی - مذهبی، مطالعات جدیدی در این حوزه صورت گیرد.
یکی از امتیازهای خاص سبک زندگی اسلامی آن است که در آن به همه‌ی عوامل و عناصر فردی، اجتماعی، عاطفی، اعتقادی، اقتصادی و ... زندگی یک فرد توجه کرده و تلاش دارد تا به صورت آیین‌نامه و دستوری کامل و جامع در همه‌ی زمینه‌ها و بدون ایجاد هیچ‌گونه ابهام و نقصی، زندگی یک فرد را از پیش از تولد تا بعد از حیات، برنامه‌ریزی و هدایت کند. این مطلب بدان معناست که سبک زندگی اسلامی پیوستاری بزرگ است که دارای مراتب مختلفی با توجه به سطح نگرش‌ها، بینش‌ها و قابلیت‌های افراد دارد.
لذا هر چه قابلیت و توانایی افراد در برخورداری و فهم معارف دینی گسترش یافته، سطح سبک زندگی آنان ترقّی پیدا می‌کند و کاهش این سطح بیانگر نداشتن توانایی فرد در فهم معارف و برخورداری از مواهب این نعمت بزرگ است. (4) از همین روی است که در قرآن کریم افراد جامعه‌ی ایمانی، مرتب به افزایش ابعاد ایمانی امر شده (5) و در تعریف منافقان نیز مسئله‌ی نزدیکی و دوری آنان به کفر و ایمان مطرح شده است. (6)
در ادامه‌ی مقاله، به منظور تبیین آنچه به عنوان مزایای سبک زندگی اسلامی گفته شد، به صورت موردی به مطالعه‌ی ادعیه‌ی رضویه پرداخته و تلاش شده از خلال بررسی مضامین مطرح در این ادعیه، شیوه‌های تربیتی به کار رفته توسط امام رضا (علیه السلام) برای توسعه و ترویج سبک زندگی اسلامی و نهادینه کردن آن در جامعه شناسایی و معرفی شوند.

جایگاه دعا در میان مکاتب تربیتی

خداوند به عنوان «ربّ العالمین» تربیت هر موجودی را خود، عهده‌دار شده و تمامی مخلوقات را با طبیعت‌های مختلفشان، به سوی کمال لایق خود پیش می‌برد و فیض خویش را به قدر استعداد و به فراخور حال آنان به سویشان سرازیر می‌کند، اما در خصوص انسان بر او منّت گذاشته و قسمتی از کار خود در تربیت را به او واگذار کرده و انسان را در انتخاب خیر و شرّ، مختار کرده است: «إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا » (انسان/ 3).
کتاب‌های آسمانی به همراه پیامبران الهی نیز بدین‌منظور نازل شده‌اند، چنان که می‌فرماید: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولًا مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَة ...» (جمعه /2) و «بُعِثتُ لاتمّم مکارمَ الاخلاق» (کلینی، 1377 ق: 6).
پس از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، جانشینان پاک و معصومش همواره پرچم‌دار راه هدایت و تربیت انسان بوده و بدین‌منظور از الگوها و روش‌های تربیتی مختلفی استفاده کرده اند. به منظور فهم و درک ماهیت روش‌های تربیتی به کار گرفته شده توسط ایشان، در ابتدا لازم است با تعاریف کلی این روش‌ها آشنا شد.

1. روش‌های اخلاقی

در این روش برای دور کردن مردم از صفات بد و نزدیک کردنشان به فضیلت‌ها، صفات نیک و بد، یک به یک بررسی می‌شود و با تکیه بر آیات قرآنی و احادیث اسلامی، محاسن و معایب هر کدام، به خصوص نتایج و عواقبی که بر هر یک از آنها در آخرت (چه عذاب جهنم و چه نعمت‌های بی‌پایان بهشت) بار می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد و هر کدام به یکی از احکام پنج‌گانه‌ی دین متّصف می‌شود و با این تقسیم‌بندی در دایره‌ی احکام و مسائل فقهی وارد شده و بیشتر حدود عملی آن مورد نظر قرار می‌گیرد، در حالی که جنبه‌ی نفسانی آن چندان مورد اهتمام نبوده و گاه قابل عفو نیز معرفی می‌شود.

2. روش‌های عرفانی

در این مشرب بی‌آنکه بر روی تک تک صفات انگشت گذاشته شود، تکیه‌ی اصلی بر تصفیه‌ی باطن و قطع ریشه‌های صفات بد و ایجاد فضیلت‌های انسانی از طریق معرفت نفس و خدا و انقطاع کامل از غیر اوست. در این شیوه پیش از آنکه توجه به پیامدهای اخروی آن معطوف باشد، به اصل کمال انسان که شناخت واقعی خود و خداست، اهمیت داده شده و بر عنصر محبت و عشق به مبدأ وجود، تکیه می‌شود.

3. روش‌های فلسفی

در این روش، مبارزه با رذیلت‌های اخلاقی و تحقق کرامت‌های انسانی، از طریق ابزار عقل و با تعقل درباره‌ی خوبی و بدی افعال صورت می‌گیرد و نیز تبیین و تأکید این نکته که صفات پسندیده، امور وجودی بوده و از آثار وجود است، در صورتی که صفت‌های بد اموری عدمی هستند. وجود، خیر محض بوده و شایسته است که انسان رو به سوی آن باشد و هر چه شخص بتواند خویش را از عدم دور و به وجود نزدیک کند، کامل‌تر شده است.

4. روش‌های تجربی

این روش، طریقه‌ای نوپا و نوظهور است که روان شناسی جدید و متولّیان امور تعلیم و تربیت در دنیای امروز، مروّج آن هستند. در این روش، بیشتر بر روی ضررهای جسمی، رفاه تن و موفقیت‌ها و شکست‌های اجتماعی تکیه می‌شود و نقش آمار و نمونه‌دهی در آن حائز اهمیت است.
اما در خصوص روش‌های تربیتی به کار گرفته شده توسط ائمه اطهار (علیهم السلام) اگرچه پژوهش‌های گسترده‌ای صورت گرفته، اما به نظر می‌رسد در خصوص ابزار تبلیغی و فرهنگی «دعا» و کارکردهای آن در حوزه‌ی تربیت، پژوهش گسترده‌ای صورت نگرفته و همچنان این روش را در حوزه‌ی مکتب‌های تربیتی وارد نکرده‌اند.
باید گفت که زبان ادعیه دربردارنده‌ی حاصل تمامی این مشرب‌ها و روش‌هاست، چرا که در دعا، هم به نتیجه‌ی اخروی و ثواب و عقاب مترتب بر اخلاق و رفتار اشاره شده و هم به عنصر محبت، انس با خدا، توجه به معرفت نفس و عرفان الهی و نیز به حُسن و قبح افعال و همچنین به آثار اجتماعی و نتایج بار آمده از آن در زندگی دنیا، توجه می‌شود و با این ترکیب، سالک را با قدرتی تمام، به سوی فضیلت‌ها سوق داده و از پلیدی‌ها دور نگه می‌دارد.
امام خمینی (رحمه الله) به عنوان ادامه دهنده‌ی راه و منهج تربیتی ائمه اطهار (علیهم السلام) در جامعه‌ی اسلامی، از دعا به عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مؤثر در ایجاد تغییر و تحول در انسان یاد کرده و می‌فرماید: «هر چه مسائل بخواهید در این ادعیه هست. زبان ادعیه با زبان عادی‌ای که احکام می‌خواهند بگویند، دوتاست. زبان ادعیه با زبان فلسفه هم دوتاست. با زبان عرفان علمی هم دو تاست. یک زبان دیگری است، مافوق اینها ... زبان اثرگذار و متحول کننده‌ای است» (1378، ج19: 211).
بر این اساس می‌توان روش دعا را «منهج اسلامی» نام‌گذاری کرد که تلاش دارد با زبانی خاص و اثرگذار و در عین حال ملموس و عینی به تربیت انسان پرداخته و از این رهگذر سبک زندگی اسلامی را در جامعه نهادینه کند که تجلّی عینی آن در ادعیه منقول از امامان معصوم (علیهم السلام) متبلور است.
در ادامه به منظور اثبات ادعای خود، به تحلیل محتوای ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) پرداخته شده و از خلال نتایج به دست آمده، الگوهای تربیتی به کار گرفته شده توسط ایشان در این روش تربیتی را معرفی خواهیم کرد.

تحلیل محتوای ادعیه رضویه

چنان که مطرح شد، در این مقاله برای تبیین دقیق مؤلفه‌های به کار رفته در ادعیه‌ی رضویه از روش تحلیل محتوا استفاده شده که در ابتدا لازم است به معرفی این روش و انواع فنون آن پرداخته و در نهایت با بیان دلایل خود، روش مناسب برای انجام این بررسی را معرفی کنیم.
برای بررسی محتوای آشکار پیام‌های موجود در یک متن می‌توان از روش تحلیل محتوا استفاده کرد. در این روش محتوای آشکار پیام‌ها به طور نظام‌مند و کمّی توصیف می‌شود.
از این رو این روش را می‌توان روش تبدیل داده‌های کیفی به داده‌های کمّی قلمداد کرد. تحلیل محتوا روشی مناسب برای پاسخ به سؤال‌هایی درباره‌ی محتوای یک پیام است (کریپندورف، 1378: 36).
تحلیل محتوا معمول‌ترین روش تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی است و علی‌رغم شباهت‌های کاربردی، از مبنای تحلیلی متفاوتی برخوردار است. مهارت‌های لازم برای انجام چنین تحقیق کیفی عبارت‌اند از: فاصله گرفتن از موضوع و تجزیه و تحلیل انتقادی شرایط، تشخیص پیش داوری و اجتناب از آنها، کسب اطلاعات معتبر و قابل اعتماد و تفکر انتزاعی (استراوس و کوربین، 1384: 18).
تحلیل محتوا را گاهی فن «پرسش‌نامه‌ی معکوس» (7) نیز می‌نامند. پرسش‌نامه نامعلوم است و هدف به طور تلویحاً یافتن این پرسش‌نامه بر اساس پاسخ‌هایی است که پیشاپیش طی خبرها، مقاله‌ها و داستان‌ها داده شده یا به عبارتی در این روش، اسناد گفتاری چنان تحلیل می‌شوند که گویی جواب سؤال‌های پرسش‌نامه هستند (فیروزان، 1360: 211).
برای انجام این بررسی، پس از مطالعه‌ی انواع فنون روش تحلیل محتوا که در منابع مختلف پیرامون آن بحث شده است، فن تحلیل محتوای مضمونی بر مبنای واحد جمله به صورت کمّی و کیفی انتخاب شده و بر اساس آن جداول تحلیل محتوا تشکیل شده و سپس قالب‌های بیانی، جهت‌گیری‌ها و نقاط تمرکز جمله‌های ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) استخراج شده است. به عبارت دیگر فرایند روش انجام این بررسی به شرح ذیل است:
احصاء و نگارش ادعیه‌ی رضویه در جداول تحلیل محتوا؛
تقطیع جمله‌های ادعیه بر مبنای قالب‌های بیانی استفاده شده؛
استخراج قالب بیانی هر کدام از جمله‌های ادعیه؛
استخراج جهت‌گیری اصلی هر کدام از جمله‌های ادعیه؛
استخراج نقاط تمرکز هر کدام از جمله‌های ادعیه؛
کدگذاری مضامین استخراج شده؛
دسته‌بندی قالب‌های بیانی برای استخراج نمودارهای آماری؛
دسته‌بندی جهت‌گیری‌های ثبت شده در ذیل هر یک از قالب‌های بیانی برای استخراج نمودارهای آماری؛
دسته‌بندی نقاط تمرکز ثبت شده در ذیل هر یک از جهت‌گیری‌ها به منظور استخراج نمودارهای آماری؛
کشف تحلیل‌های کیفی و ارائه‌ی نظریه بر اساس نتایج بررسی؛
جامعه‌ی آماری تعداد 104 دعای موجود در کتاب صحیفه‌ی رضویه است و مراحل 1 تا 6 این بررسی نیز در جداول تحلیل محتوا و در نرم افزار Excel انجام شده که نمونه‌ی آن بدین‌صورت است:
جدول 1. نمونه‌ی جدول تحلیل محتوا
ردیف متن دعا قالب بیانی جهت‌گیری نقطه ی تمرکز کدگذاری

از آنجا که در این مقاله به علت محدودیت، امکان درج همه‌ی جداول وجود ندارد، لذا تنها به ذکر نتایج حاصل از تحلیل محتوای جداول اکتفا می‌شود.

1. غلبه‌ی رویکرد آموزشی و تربیتی در مناسک عبادی

هر انسانی به جهت بیان مطالب و مقاصد ذهنی خویش، گونه‌ای از قالب‌های بیانی را اخذ کرده و از آنها برای وصول به مطلوب ذهنی خود در کلام استفاده می‌کند. استفاده از قالب‌های بیانی امری کاملاً طبیعی است و در حقیقت همچون بافت متن، در زمینه‌ی هر جمله‌ای وجود داشته و محتوای اصلی آن جمله را بیان می‌کند.
در این مقاله به منظور تحلیل محتوای ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) ابتدا به تحلیل و استخراج قالب‌های بیانی یا مقوله‌های به کار رفته در این ادعیه پرداخته شده است. نمودار استخراج شده از سنجش فراوانی این قالب‌ها بیانگر این مطلب مهم است که آن امام بزرگوار برای بیان مطالب خود از چه قالب‌های بیانی بیشترین و کمترین استفاده را بردند و چه قالب‌های بیانی نیز در کلام خود ایجاد کردند (برای آشنایی با تعاریف قالب‌های بیانی رک: جانی‌پور، 1391: 114-109).

نمودار 1. سنجش فراوانی قالب‌های بیانی ادعیه‌ی رضویه
یکی از نکات مهم و قابل توجه در تحلیل محتوای ادعیه‌ی رضویه، فراوانی قالب بیانی «تجلیل» نسبت به دیگر قالب‌های بیانی است. منظور از تجلیل، عبارت‌هایی است که در آن، فرد به همراهی یا دوستی با شخصی یا پیروی از مذهب و مسلکی افتخار می‌کند و آن را بزرگ می‌شمرد. همچنین در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که گوینده یا نویسنده در ابتدای کلام خود به تعداد‌ی از افراد و گروه‌ها درود و سلام فرستاده و با احترام از ایشان یاد می‌کند.
در حقیقت باید گفت که تجلیل از این مقامات و افراد، بعضاً به خاطر جایگاه آن شخصیت یا گروه و اهمیت آن در منویّات متکلم است. در برخی موارد، گوینده‌ی کلام قصد دارد تا با اشاره به آن مقام و جایگاه، آن فرد را به عنوان الگو و اسوه معرفی کند. این مطلب به ویژه در مواقعی که برخی اوصاف و ویژگی‌های آن فرد نیز بیان می‌شود، جلوه‌ی بیشتری پیدا می‌کند (یاوری و جانی‌پور، 1388: 96-78).
منظور از قالب بیانی توصیف نیز، هرگونه مطلب تفصیلی است که به بیان برخی ویژگی‌ها و مشخصات چیزی یا کسی در متن اشاره دارد. توصیف گاه صرفاً بیانگر یک گزاره‌ی خبری و گاهی نشان دهنده‌ی اشتیاق و علاقه‌مندی متکلم به موضوع، پدیده یا فردی خاص است. در تفاوت بین جمله‌های توصیفی و تجلیل باید به این نکته توجه داشت که جمله‌های توصیفی هیچ بار ارزشی ندارند و طی آن صِرفاً وصف یک شیء یا واقعه بیان می‌شود اما در تجلیل، نکوداشت صورت می‌گیرد. در توصیف، ضرورتاً مطلوبیت وجود ندارد؛ اما در تجلیل، مطلوبیت وجود دارد نگاه توصیف، کاملاً خنثی است؛ اما نگاه تجلیل، مثبت دارد. توصیف ممکن است مثبت یا منفی باشد؛ اما تجلیل فقط مثبت است (همان).

2. الگوسازی از اهل بیت (علیهم السلام) با توصیف و معرفی ایشان

بر اساس آنچه از جدول تحلیل محتوای ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) استخراج شده، در این ادعیه، از افراد، گروه‌ها و مواردی تجلیل شده است که فهرست آنها در نمودار (2) ارائه می‌شود.

نمودار 2. سنجش فراوانی تجلیل‌های ادعیه‌ی رضویه
تعجب از کثرت تجلیل‌های صورت گرفته در این متون از آن جهت مهم است که متن تجزیه و تحلیل شده «دعا» بوده و انتظار نیز آن است که در این متون، قالب‌های بیانی دعا، مناجات و درخواست بیشتر باشد، اما به نظر می‌رسد امام رضا (علیه السلام) تلاش دارند تا با استفاده از این ابزار تبلیغاتی (دعا) که از صدر اسلام توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) شروع شده و در طول تاریخ توسط ائمه اطهار (علیهم السلام) ادامه یافته و به ویژه در زمان امام سجاد (علیه السلام) به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تبلیغاتی مورد استفاده بوده است، اهداف و مقاصد خاص خود را به جامعه‌ی اسلامی انتقال دهند.
نمودار (2) که به سنجش فراوانی تجلیل‌های صورت گرفته در ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) می‌پردازد، بیانگر آن است که آن امام همام تلاش دارند تا در این متون، بیش از آنکه به رفع حوائج مردم پرداخته و متونی را صرفاً برای برآورده شدن حاجت‌های مادی و معنوی به مردم آموزش دهند، نقش و جایگاه اهل بیت (علیهم السلام)، دین اسلام و قرآن کریم را به مردم جامعه گوشزد کرده و آنان را متوجه این مهم سازند که همه‌ی برکت‌ها و خیرات موجود به واسطه‌ی حضور این افراد و موارد است و همه‌ی نواقص و کمبودها نیز با واسطه‌ی توجه به این افراد و موارد برطرف می‌شود.
نکته‌ی جالب آن است که در بسیاری از ادعیه‌های صادره از امام رضا (علیه السلام) مشاهده می‌شود که پیش از بیان هرگونه مطلب و درخواستی، از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت (علیهم السلام) به تجلیل اشاره شده و در برخی موارد به صراحت از آنان نام برده شده است (به عنوان مثال ر.ک: ادعیه‌ی شماره‌ی 4، 8، 9، 10، 11، 18 و ...).
در موارد متعددی نیز به جایگلاه والای اهل بیت (علیهم السلام) در نظام خلقت و همچنین جایگاهشان در نزد خداوند و اینکه همه‌ی امور هستی در دست اهل بیت (علیهم السلام) است، اشاره شده و بدین‌وسیله تلاش شده تا جامعه‌ی اسلامی از خلال قرائت این دعاها در مناسبت‌های زمانی و مکانی مختلف و در هنگام وقوع حوادث و مشکلات متوجه مقام شامخ اهل بیت عصمت و طهارت شده و از این طریق به آنان تقرّب جویند (به عنوان مثال رک: ادعیه‌ی شماره‌ی 21، 23، 32 و ...).
به عنوان نمونه می‌توان به بخشی از دعای شماره‌ی 21 اشاره کرد که در آن به تجلیل از امیرالمؤمنین (علیه السلام) پرداخته و می‌فرمایند:
وَ أنَّ عَلِیّاً أمِیرُالمُؤمِنِینَ سَیِّدُ الأوصِیَاءِ وَ وَارِثُ عِلمِ الأنبیاءِ عَلَمُ الدِّینِ وَ مُبِیرُ المُشرِکینَ وَ مُمَیِّزُ المُنَافِقِینَ وَ مُجَاهِدُ المَارِقینَ إِمَامِی وَ حُجَّتِی وَ عُروَتِی و صِرَاطِی وَ دَلِیلِی وَ مَحَجَّتِی وَ مَن لَا أثِقُ بِأعمَالِی وَ لَو زکَت وَ لَا أرَاهَا مُنجَیِةً لِی وَ لَو صَلَحَت إِلَّا بِوَلَایَتِهِ وَ الاِئتِمَامِ بِهِ وَ الإقرَارِ بِفَضَائِلِهِ وَ القَبُولِ مِن حَمَلَتِهَا وَ التَّسلیمِ لِرُوَاتِهَا وَ أقِرُّ بِأوصِیَائِهِ مِن أبنَائِهِ أئِمَّةً وَ حُجَجاً وَ أدِلَّةً وَ سُرُجاً وَ أعلَاماً وَ مَنَاراً وَ سَادَةً وَ أبرارَاً.
مشخص است که استفاده از این قالب بیانی و الفاظ و عبارت‌های تجلیلی، با هدف معرفی اهل بیت (علیهم السلام) به عنوان الگوهای مطرح در سبک زندگی اسلامی بوده و کاملاً رویکردی تربیتی داشته است.

3. تبیین اصول عقاید و ضرورت‌های دین

تحلیل محتوای ادعیه‌ی رضویه نشان می‌دهد که پس از قالب بیانی تجلیل، بخش عمده‌ای از مطالب در قالب بیانی توصیف هستند که نمودار سنجش فراوانی آنها نشان می‌دهد اکثر توصیف‌های بیان شده در رابطه با بیان صفات و ویژگی‌های خداوند است.

توضیح نمودار 3. سنجش فراوانی توصیف‌های ادعیه‌ی رضویه
به عبارت دیگر در ادعیه‌ی رضویه موارد متعددی از عبارت‌ها و جمله‌ها وجود دارد که بر تسبیح، تحمید، تهلیل و تکبیر خدای تعالی اشاره دارد. مثلاً در رابطه با تسبیح خداوند می‌فرمایند: «سُبحَانَ اللهِ، وَ الحَمدُلِلهِ، وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَ اللهُ اکبَر» (دعای 3)، «سُبحَانَ اللهِ کَمَا یَنبَغِی لِلَّهِ، وَ الحَمدُ لِلَّهِ کَمَا یَنبَغی لِلَّهِ، لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ کَمَا یَنبَغِی لِلَّهِ، اللهُ أکبَرُ کَمَا یَنبَغِی لِلَّهِ، لَا حَولَ وَ لَا قُوَّة إِلَّا بِاللهِ کَمَا یَنبَغی لِلَّه ..» (دعای 4).
در دعای شماره‌ی 6 نیز به تحمید الهی پرداخته و می‌فرمایند: «اللَّهُمَّ لَکَ الحَمدُ عَلَی مَرَدِّ نَوَازِلِ البَلَاءِ وَ مُلِمَّاتِ الضَّرَّاءِ ... وَ لَکَ الحَمدُ رَبِّ عَلَی هَنِیءِ عَطَائِکَ ... وَ لَکَ الحَمدُ عَلَی إِحسَانِکَ الکَثِیرِ ... وَ لَکَ الحَمدُ یَا رَبِّ عَلَی تَثمِیرِکَ قَلِیلَ الشُّکر ...»
در خصوص تهلیل نیز می فرمایند: «لَا ألَهَ إِلَّا اللهُ إِلَّا اللهُ المَلِکُ الحَقُ المُبین» (دعای 19)، «یَا مَن لَا شَبیهَ لَهُ وَ لَا مِثَالَ، أنتَ اللهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا انتَ، تُفنِی المَخلُوقِینَ وَ تَبقَی أنتَ، حَلُمتَ عَمَّن عَصَاکَ وَ فِی المَغفِرَة رِضَاک» (دعای 40) و «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ رَبُّنَا وَ رَبُّ آبَائِنَا الأوَّلِینَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ إلِهاً واحِداً وَ نَحنُ لَهُ مُسلِمُونَ لَا إِلَهَ إِلَّا الله لَا نَعبُدُ إِلَّا إِیَّاهُ - مُخلِصینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَو کَرِهَ المُشرِکُون» (دعای 74).
در خصوص موضوع تکبیر نیز می‌فرمایند: «اللهُ أکبَرُ، اللهُ أکبَرُ، اللهُ أکبَرُ علی مَا هَدَانَا، اللهُ أکبَرُ عَلَی ما رَزَقَنَا مِن بَهیمَةِ الأنعَام ..» (دعای 62)، «بِسمِ اللهِ العَظیمِ بِسمِ اللهِ العَظیمِ رَبِّ العَرشِ العَظِیمِ إِلَّا ذَهَبَت وَ انقَرَضَت» (دعای 43).
نکته‌ی قابل ذکر در این بخش، تلاش ویژه‌ای است که امام رضا (علیه السلام) برای معرفی خداوند و بیان صفات و ویژگی‌های او دارند و از آنجا که نمی‌توان این عبارت‌ها را در قالب‌های چهارگانه‌ی تسبیح، تحمید، تهلیل و تکبیر جای داد لذا عنوان «توحید» برای این بخش از توصیف‌ها به عنوان یک اصطلاح ویژه در این مقاله، اختصاص پیدا کرده است.
برخی از این موارد به شرح ذیل است:
«سُبحَانَ خَالِقِ النُّورِ سُُبحانَ خَالِقِ الظُّلمَةِ سُبحَانَ خَالِقِ المِیَاهِ سُبحَانَّ خَالِقِ السَّمَاوَاتِ سُبحَانَ خَالِقِ الأرَضیِنَ سُبحانَ [خَالِقِ] الرِّیَاحِ وَ النَّبَاتِ سُبحَانَ خَالِقِ الحَیَاةِ وَ المَوتِ سُبحَانَ خَالِقِ الثَّرَی وَ الفَلَوَاتِ سُبحَان اللهِ وَ بِحَمدِه» (دعای 2) که به نظر می‌رسد امام رضا (علیه السلام) در این دعا بیشتر تلاش دارند تا صفت خالقیت خداوند را با ذکر مثال‌هایی تبیین و معرفی کنند.
همچنین در دعایی دیگر آمده است: «یَا اللهُ یَا وَلِیَ العَافِیَة وَ رَازِقَ العَافِیَةِ وَ المُنعِمَ بِالعَافِیَةِ وَ المَنَّانَ بِالعَافِیَةِ وَ المُتَفَضَّلَ بِالعَافِیَةِ عَلَیَّ وَ عَلَی جَمیِعِ خَلقِکَ رَحمَانَ الدُّنیَا وَ الآخِرَة وَ رَحیِمَهُمَا صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارزُقنَا العَافِیَةََ وَ تَمَامَ العَافِیَةَ فِی شُکرِ العَافِیَةِ فِی الدُّنیا و الآخِرَةِ یَا أرحَمَ الرَّاحِمِین» (دعای 15) که در آن تلاش دارند تا به معرفی صفاتی دیگر از خداوند متعال بپردازند. همچنین در این رابطه می‌توان به ادعیه‌ی شماره‌ی 23 و 36 نیز اشاره کرد که کاملاً با این رویکرد از آن حضرت صادر شده است.
بررسی موارد فوق نشان می‌دهد که امام رضا (علیه السلام) تلاش داشتند تا با استفاده از ابزار دعا، به معرفی خداوند معال و تبیین صفات وی پرداخته و از این رهگذر جامعه‌ی اسلامی را با اولین اصل از اصول عقاید دین اسلام آشنا کنند که خود مقدمه‌ی آشنایی با دیگر اصول و ضرورت‌های دین شده و امری تربیتی در راستای تحقق سبک زندگی اسلامی است.

4. تأکید بر اصل تولّی و تبرّی و لزوم رعایت تعادل در آن

در رابطه با موضوع‌های مطرح در ادعیه‌ی امام رضا (علیه السلام) به طور خاص باید گفت که این موضوع‌ها از تحلیل محتوای متن ادعیه استخراج و طبقه‌بندی شده و به هیچ عنوان، عناوین مطرح برای هر کدام از ادعیه در این سنجش ملاک قرار نگرفته‌اند. این مطلب بدان معناست که عناوین مطرح برای ادعیه در کتاب صحیفه‌ی رضویه در این بررسی ملاک قرار نگرفته و محقق خود شخصاً در رابطه با هر کدام از ادعیه، موضوع یا موضوع‌هایی را انتخاب کرده است. فهرستی از این موضوع‌ها به همراه سنجش فراوانی آنها در نمودار (4) ارائه شده است:

توضیح نمودار 4. سنجش فراوانی موضوع‌های ادعیه‌ی رضوی
بیشتر در تعریف مفهومی دعا گفته شد که دعا، درخواست چیزی از خداوند به نحوی رسمی‌تر از مناجات است و در عین حال با قالب بیانی «درخواست» نیز متفاوت است، چرا که «دعا» نوعی درخواست عمومی است و «درخواست» یک خواهش و طلب شخصی و فردی (یاوری و جانی‌پور، 1388: 96-78).
به عنوان مثال آن حضرت برای طلب غفران، در دعای شماره‌ی 7 می‌فرمایند: «یَا کَرِیمُ اغفِر لِمَن فِی مَشَارِقِ الأرضِ وَ مَغَارِبِهَا مِنَ المُؤمِنینَ وَ المُؤمِنَات» که نشان دهنده‌ی آن است که آن حضرت (علیه السلام) این طلب غفران را برای همگان خواسته‌اند.
آنچه در نمودار (4) نشان داده شده است، فهرستی از موضوع‌هایی است که امام رضا (علیه السلام) در ادعیه‌ی خود، آنها را برای مردم جامعه‌ی اسلامی از خداوند متعال طلب کرده‌اند. نکته‌ی قابل توجه در این فهرست، طلب هلاکت دشمنان اهل بیت (علیهم السلام) و طلب محشور شدن با اهل بیت (علیهم السلام) است. اگرچه در نگاه اول امکان دارد این سؤال پیش آید که به دلیل صدور این ادعیه از طرف امام رضا (علیه السلام) به عنوان یکی از ائمه (علیهم السلام)، این موارد باید در قالب بیانی «درخواست» گنجانده شوند، لکن باید توجه داشت که نوع الفاظ به کار رفته در این ادعیه و فضای غالب بر آن جمله‌ها به گونه‌ای است که هر خواننده و مخاطبی متوجه می‌شود این الفاظ در قالب بیانی «دعا» به کار رفته و کلامی از زبان همگان و توصیه‌ای برای همگان است و نه شخص خاص.
بدین‌ترتیب باید گفت که آن امام همام تلاش داشتند تا در ضمن صدور ادعیه برای رفع حوائج و مشکلات مردم و همچنین طلب مغفرت، رزق و ... از خداوند متعال، به مقام و جایگاه خاص ائمه اطهار (علیهم السلام) در جامعه‌ی اسلامی نیز اشاره کرده و مردم را نسبت به این امر آگاه سازند تا به ایشان تقرّب جسته و از دشمنان ایشان برائت جویند. این مطلب در منظومه‌ی معارف اسلامی، به اصل «تولّی و تبرّی» معروف بوده و به عنوان یکی از فروع دین اسلام شناخته می‌شود که در ادعیه‌ی رضویه آموزش داده شده و خود یکی از الگوهای تربیتی به کار گرفته شده توسط آن حضرت است.

5. آموزش آداب عبادت و بندگی

بخش دیگر از مطالب مطرح شده در ادعیه‌ی رضویه بیانگر قواعد و قوانینی است که می‌توان از آنها به «آداب یا سنن اسلامی» تعبیر کرد. امام رضا (علیه السلام) در خلال مطالبی که در قالب دعا به جامعه‌ی اسلامی آموزش دادند، تلاش کردند تا به معرفی برخی آداب و سنن در راستای توسعه و ترویج سبک زندگی اسلامی نیز پرداخته و از این رهگذر مردم جامعه‌ی اسلامی را تربیت کرده و آموزش دهند.
به عنوان مثال، امام رضا (علیه السلام) در هنگام دعا، بر این مسئله تأکید دارند که در ابتدا بر پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه اطهار (علیهم السلام) صلوات و درود فرستاده شود و سپس با توسل به ایشان و شفیع قرار دادن ایشان، از خداوند طلب حاجت شود. باید گفت که این مسئله در اکثر ادعیه‌ی صادر شده از ایشان وجود داشته و در برخی ادعیه نیز به صراحت بدان دستور داده‌اند. به عنوان مثال در دعای شماره‌ی 32 می‌فرمایند: «یَا مَاجِدُ یَا وَاحِدُ یَا کَرِیمُ یَا دَائِمُ أتَوَجَّهُ إِلَیکَ بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ نَبیِّ الرَّحمَةِ (صلی الله علیه و آله و سلم) یَا مُحَمَّدُ یَا رَسُولَ اللهِ إِنِّی أتَوَجَّهُ بِکَ إلَی اللهِ رَبِّکَ وَ رَبِّی وَ رَبِّ کُلِّ شَیءٍ أن تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ أهلِ بَیتِهِ وَ أسألُکَ نَفحَةً کَرِیمَةً مِن نَفَحَاتِکَ وَ فَتحاً یَسیِراً وَ رِزقاً وَاسِعاً» (دعای 32).
رعایت ادب در طلب دعا، دعا برای همگان، اولویت‌سنجی در دعا، اولویت دعا برای مؤمنین و مؤمنان و مواردی دیگر از این دست، همگی از جمله آداب و قواعد ضمنی استجابت دعا هستند که در ادعیه‌ی رضویه بدان اشاره و آموزش داده شده‌اند.
این آداب و سنن نیز به دو صورت در ادعیه‌ی شریفه‌ی رضویه بیان شده‌اند:

الف. استفاده‌ی تضمنی از غرر آیات قرآن

به عنوان مثال ایشان در دعای شماره‌ی 45 می‌فرمایند: «إِذَا ذَهَبَ لَکَ ضَالَّةُ أو مَتَاعٌ فَقُل وَ عِندَهُ مَفاتِحُ الغَیبِ ... فِی کتابٍ مُبینٍ " ثُمَّ تَقُولُ اللهُمَّ إِنَّکَ تَهدِی مِنَ الضَّالَّةِ وَ تُنَجِّی مِن العَمَی وَ تَرُدُّ الضَّالَّة».
همچنین در دعای شماره‌ی 46 نیز مکرر از آیات قرآن استفاده کرده و می‌فرمایند:
بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ، بِسمِ اللهِ، بِسمِ اللهِ، بِسمِ اللهِ، إنَّ مَعَ العُسرِ یُسراً إِنَّ مَعَ العُسرِ یُسراً یُرِیدُ اللهُ بِکُمُ الیُسرَ وَ لا یُرِیدُ بِکُم العُسرَ وَ لِتُکمِلُوا العِدَّةَ وَ لِتکَبِّرُوا اللهَ عَلی مَا هَداکُم وَ لَعَلَّکُم تَشکُرُونَ وَ إِذا سَألَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَریِبٌ أُجیبُ دَعوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلیَستَجِیبُوا لِی وَ لیُؤمِنُوا بِی لَعَلَّهُم یَرشُدُونَ وَ یُهَیِّی لَکُم مِن أمرِکُم مِرفَقاً وَ یُهَیِّیُ لَکُم مِن أمرِکُم رُشداً وَ عَلَی اللهِ قَصدُ السَّبیلِ وَ مِنها جائِرٌ وَ لَو شاءَ لَهَداکُم أجمَعِینَ ثُمَّ السَّبِیلَ یَسَّرَهُ - أوَ لَم یَرَ الَّذیِنَ کَفَرُوا أنَّ السَّماواتِ وَ الأرضَ کانَتا رَتقاً فَقَتَقناهُما وَ جَعَلنا مِنَ الماءِ کُلَّ شَیءٍ حَیٍّ أفَلا یُؤمِنُونَ فَانتبذَت بِهِ مَکاناً قَصِیَّا فَأجاءَهَا المَخاضُ إِلی جِذعِ النَّخلَةِ قَالَت یا لَیتَنِی مِتُّ قَبلَ هذا وَ کُنتُ نَسیاً مَنسیَّا فناداها مِن تَحتِها ألَّا تَحزَنِی قَد جَعَلَ ربُّکِ تَحتَکِ سَریًّا وَ هُزِّی إِلَیکِ بِجذعِ النَّحلَةِ تُساقِط عَلَیکِ رُطَباً جَنِیًّا فَکُلِی وَاشرَبی وَ قَرِّی عَیناً فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ البَشَرِ أحَداً فَقُولِی إِنَّی نَذَرتُ لِلرَّحمنِ صَوماً فَلَن أکَلِّمَ الیَومَ إِنسیًّا و ...
در دعای شماره‌ی 90 نیز که در خصوص امر ازدواج است، با اشاره به آیاتی که خداوند در قرآن کریم به واسطه‌ی آنها مردم را به ازدواج و تشکیل خانواده دعوت کرده، تلاش دارند تا امر ازدواج را نوعی اطاعت از دستور الهی تلقی کنند.

ب. استفاده‌ی تلویحی از سنن الهی

بسیاری از آدابی که امام رضا (علیه السلام) در ادعیه‌ی خود به آموزش آن پرداخته‌اند، در حقیقت استفاده‌ی تلویحی از سنن الهی است به عنوان مثال، ایشان در دعای شماره‌ی 30 می‌فرمایند: «اللهُمَّ جَدیِرٌ مَن أمَرتَهُ بِالدُّعَاءِ أن یَدعُوکَ وَ مَن وَعَدتَهُ بِالاستِجَابَةِ أن یَرجُوکَ وَ لِیَ اللهُمَّ حاجَةُ قَد عَجَزَت عَنهَا حِیلَتِی وَکَلَّت مِنهَا طَاقَتِی وَ ضَعُفَت عَن مَرَامِهَا قُدرَتِی ...» که در این دعا، امام رضا (علیه السلام) تلاش دارند با بیان این مطلب که دعوت مردم به دعا از جمله اوامر و دستورهای الهی است و خداوند خود وعده داده که دعای بندگان را اجابت کند و این یکی از سنن الهی است. لذا بر طبق آن است که ما حاجت خود را از خداوند طلب می‌کنیم.
به عنوان نمونه‌ای دیگر می‌توان به دعای شماره‌ی 63 اشاره کرد که در آن می‌فرمایند:
«اللهُمَّ کَمَا سَتَرتَ عَلَیَ مَا لَم أعلَم فَاغفِرلِی مَا تَعلَمُ وَ کَمَا وَسِعَنِی عِلمُکَ فَلیَسَعنِی عَفوُکَ وَ کَمَا بَدَأتَتِی بِالإحسَانِ فَأتِمَّ نِعمَتَکَ بِالغُفرَانِ وَ کَمَا أکرَمتَنِی بِمَعرِفَتِکَ فَاشفَعهَا بِمَغفِرَتِکَ وَ کَمَا عَرَّفتَنِی وَحدَانِیَّتَکَ فَأکرِمنِی بِطَاعَتِکَ [لماعیتک] وَ کَمَا عَصَمتنِی مَا لَم أکُن أعتَصِمُ مِنهُ إِلَّا بِعصِمَتِکَ فَاغفِر لِی مَا لَو شئِتَ عَصَمتَنِی مِنهُ یَا جَوَادُ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الجَلالِ و الإِکرَام.
در این دعا نیز امام (علیه السلام) تلاش دارند تا با بیان اقدام‌هایی که خداوند آنها را به عنوان وظیفه‌ی خود بیان کرده است، از خداوند طلب انجام برخی امور را کنند.

6. غفلت‌زدایی از افراد و جامعه

یکی دیگر از قالب‌های بیانی به کار گرفته شده در ادعیه‌ی رضویه، استفاده از قالب بیانی «تنبه» است. این قالب بیانی معمولاً به دو شکل زیر بیان می‌شود: بیان جمله‌ای سؤالی که هدفش آگاهی دادن به دیگران یا بیدار کردن آنها باشد و با طرح آن، خواننده به فکر فرو می‌رود یا بیان جمله‌ای مهم که حاوی تذکری به مخاطبان باشد.
در حقیقت کارکرد مهم این قالب بیانی، آگاهی‌بخشی به مخاطبان است، چرا که امکان دارد خواننده‌ی متن یا مخاطب کلام نسبت به مسئله‌ای غافل یا جاهل باشد که با طرح سؤال یا تذکر آگاه شده و نسبت به آن مطلب هوشیار می‌شود. این قالب بیانی معمولاً با عبارتی نظیر بدانید که، آگاه باشید که و ... شروع می‌شود (جانی‌پور، 1391: 114-109).
در ادعیه‌ی رضویه، این قالب بیانی تنها به شکل طرح جمله‌های خبری برای تذکر و با هدف آگاهی‌بخشی و غفلت‌زدایی به کار رفته است. این مطلب نیز بخش دیگری از وظایف اختصاصی ائمه اطهار (علیهم السلام) در راستای تربیت انسان است که به عنوان چراغ راهنمای سعادت و پرچم‌های هدایت در جهان هستی انجام رسالت می‌کنند و بدین‌گونه سبک زندگی اسلامی را نهادینه می‌سازند.
آنچه در این مقاله از آن به عنوان قالب بیانی «تنبه» تعبیر می‌شود، جمله‌هایی است که توسط امام رضا (علیه السلام) برای تذکر به مردم و هوشیار کردن آنان جهت تقرّب به خداوند متعال و افزایش آگاهی مردم برای دین‌داری استعمال شده است. به عنوان نمونه آن حضرت (علیه السلام) در دعای شماره‌ی 8 می‌فرمایند:
إِلَهِیَ بَدَت قُدرتُکَ وَ لَم تَبدُ هَیئَةُ لَکَ فَجَهِلُوکَ وَ قَدَّرُوکَ وَ التَّقدیِرُ عَلَی غَیرِ مَا بِهِ شَبَّهُوکَ فَأنا بَرِیءٌ یَا إِلَهِی مِنَ الَّذینَ بِالتَّشبِیهِ طَلَبُوکَ لَیسَ کَمِثلِکَ شَیءٌ وَ لَن یُدرِکُوکَ ظَاهِرُ مَا بِهِم مِن نِعمَتِکَ دَلَّهُم عَلَیکَ لَو عَرَفُوکَ وَ فِی خَلقِکَ یِا إِلَهِی مَندُوحَةُ أن یَتَنَاوَلُوکَ بَل شَبَّهُوکَ بِخَلقِکَ فَمِن ثَمَّ لَم یَعرِفُوکَ وَ اتَّخَذُوا بَعضَ آیاتِکَ ربَّاً فَبِذَلِکَ وَصَفُوکَ فَتَعَالَیتَ یَا إِلَهِی وَ تَقَدَّسَت عَمَّا بِهِ المُشَبِّهُونَ نَعَتُوکَ یَا سَامِعَ کُلِّ صَوتٍ وَ یَا سَابِقَ کُلِّ فَوتٍ یَا مُحیِیَ العِظَامِ وَ هِیَ رَمِیمٌ وَ مُنشَئِهَا بَعدَ المَوتِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجعَل لِی مِن کُلِّ هَمٍّ فَرَجاً وَ مَخرَجاً وَ جَمیِعِ المُؤمِنِینَ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیءٍ قَدیِرٌ.
کاملاً مشخص است که بخش اول این دعا در راستای آگاه‌سازی مردم به صفات واقعی خداوند متعال و بیان دقیق معارف الهی با هدف غفلت‌زدایی از جانب آن امام همام صادر شده و تنها در بخش پایانی برای رفع حوائج مؤمنان دعایی ذکر شده است. این‌گونه موارد که در ادعیه‌ی رضویه متعدد هستند بیانگر این مطلب است که آن حضرت تلاش دارند تا از هرگونه موقعیت و فرصتی برای تبلیغ معارف دینی و تربیت جامعه‌ی اسلامی استفاده کرده و این خود مقدمه‌ای در راستای ترویج سبک زندگی اسلامی است.

7. بایدها و نبایدهای مسیر زندگی

بخش دیگری از مطالب مطرح شده در ادعیه‌ی رضویه، بایدها و نبایدهای مسیر زندگی یا به عبارتی توصیه‌ها و تحذیرهایی است که در قالب جمله‌های دعایی تلاش شده تا این موارد را به مردم جامعه‌ی اسلامی تذکر دهند. در ادامه، نمودار توصیه‌های مطرح در ادعیه‌ی رضویه درج شده است:

توضیح نمودار 5. سنجش فراوانی توصیه‌های ادعیه‌ی رضویه
مهم‌ترین توصیه‌ای که در این ادعیه بدان پرداخته شده، توصیه به توسل به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است. آن حضرت در ابتدا بیان می‌کنند که توسل به اهل بیت (علیهم السلام)، دستور الهی است به عنوان مثال ایشان در دعای شماره‌ی 18 می‌فرمایند: «اللَّهُمَّ یا رَبِّ أنتَ عَظَّمتَ حَقَّنَا أهلَ البَیتِ فَتَوسَّلُوا بِنَا کَما أمَرتَ و أَمَّلُوا فَضلَکَ وَ رَحمتَکَ وَ تَوقَّعُوا إحسانَکَ وَ نِعمَتَکَ فَاسِقِهِم سَقیاً نافِعاً عَاماً...» و سپس در ادعیه‌ی دیگری بر توسل

عبارات مرتبط با این موضوع
تبیین شیوه‌های تربیتی امام رضا ع در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی بر مبنای تحلیل محتوای دعاهای صحیفه‌ی رضویه تبیین شیوه‌های تربیتی امام رضا ع در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی بر مبنای تحلیل محتوای دعاهای صحیفه‌ی رضویه

کلاف سر در گم ماده 25 آیین‌نامه ایجاد و اصلاح تاسیسات گردشگری

[ad_1]

تین‌نیوز| سال گذشته ابلاغ آیین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه بندی و نرخ گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر آنها درحالی صورت گرفت که انتقادات برخی فعالان این صنعت را برانگیخت. یکی از موارد اعتراض و انتقاد فعالان ماده 25 این آیین‌نامه بود که اعلام می‌کرد سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری دستورالعمل نحوه تشکیل و فعالیت تشکل‌های تاسیسات گردشگری و نیز صدور مجوز برای اشخاص حقوقی برای فعالیت در تاسیسات گردشگری و سایر دستورالعمل‌های مورد نیاز در اجرای این آیین‌نامه را تهیه و با تایید رئیس سازمان ابلاغ می‌کند. آنها این بند را دخالت دولت در کار بخش خصوصی عنوان می‌کردند.

در همین حال اما سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توضیح می‌داد که این موضوع دخالت نیست. به گفته مسوولان این سازمان، پیش از این تشکل‌های گردشگری زیرمجموعه وزارت صنعت بودند و این وزارتخانه براساس قانون نظام صنفی، کسب‌وکارهای گردشگری را نیز زیرمجموعه خود داشت. اکنون آیین‌نامه ایجاد و اصلاح عنوان می‌کند که تشکل‌های گردشگری باید زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار گیرند.

 
جریان شکایت چه بود؟
اما چندی پیش خبر شکایت انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به دیوان عدالت اداری منتشر شد. به گزارش خبرگزاری مهر عصر روز یکشنبه، رئیس این انجمن برای شفاف کردن ابعاد این موضوع نشستی با رسانه‌ها گذاشت و طی آن اعلام کرد: «ما قبل از تصویب این مصوبه با سازمان میراث فرهنگی و رئیس سابق آن (مسعود سلطانی‌فر) جلسات متعددی برگزار و اعلام کردیم که تشکل‌ها باید به تدریج رشد کنند و در عین حال، دولت باید به اصلاح قوانین بپردازد نه اینکه در کار بخش خصوصی دخالت کند.»

به گفته محمدحسن کرمانی، در آخرین جلسه‌ای که یک ماه پیش از رفتن سلطانی‌فر در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تشکیل شد، این جمع‌بندی حاصل شد که دولت نمی‌تواند تشکل ایجاد کند؛ چرا که تشکل‌های موجود طبق تبصره ماده ۱۳۱ قانون کار تشکیل شده‌اند، هرچند نقایصی دارند اما مبنای آن نباید ایجاد اختلاف یا شکاف باشد، بلکه باید مساله با مذاکره حل شود.

وی افزود: «در آن جلسه پیشنهاد ایجاد شورای‌عالی تشکل‌های گردشگری دارای مجوز مطرح شد و قرار بود سازمان نماینده‌ای در آن داشته باشد؛ اما این به معنی داشتن حق رأی اکثریت نبود. در این مورد نیز به جمع‌بندی و توافق رسیده بودیم؛ مگر اینکه اکنون آقای سلطانی‌فر کتبا خلاف آن را اعلام کنند.» کرمانی خاطرنشان کرد: «باوجود چنین جمع‌بندی، شب قبل از رفتن سلطانی‌فر از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نامه ابلاغ آن مصوبه امضا و صادر شد.

زمانی هم که نمایندگان بخش خصوصی برای حضور در نمایشگاه WTM در لندن به سر می‌بردند، اعلام کردند انتخابات داریم و کاندیداها مشخص شوند! این درحالی بود که انجمن صنفی قبلا درباره موارد اعتراضی خود در این آیین‌نامه به دیوان عدالت شکایت کرده بود، ولی موضوع آن علنی نشده بود. بعد از این حرکت تصمیم گرفته شد شکایت علنی شود.»

این فعال بخش خصوصی تاکید کرد: «ایراد ما البته فقط مربوط به ماده ۲۵ نمی‌شود. در ماده ۱۰ این آیین‌نامه نیز تبصره‌ای وجود دارد که به این سازمان اجازه می‌دهد آژانس‌های مسافرتی را درجه‌بندی کند.» او با طرح این سوال که این طرح از کجای دنیا آمده، خواستار آن شد که اگر چنین طرحی وجود دارد سازمان یک نمونه آن را ارائه دهد و ادامه داد: «ما این اعتراض را به رئیس وقت منتقل کردیم. پاسخ ایشان این بود که من باید دستور بدهم که تا به حال نداده‌ام! اما جواب ما این است این آیین‌نامه در دولت مصوب شده، چه تضمینی وجود دارد نفر بعدی آن را اجرا نکند.»
 
انتقاد از دخالت دولت در نرخ‌گذاری هتل‌ها
کرمانی در ادامه سخنان خود با یادآوری اینکه سازمان و تشکل‌ها سال گذشته بر سر نرخ گذاری دعوا داشتند، گفت: «در ماه دسامبر هستیم و هنوز تکلیفمان برای سال ۲۰۱۷ معلوم نیست؛ آن هم به خاطر دخالت بی‌موقع دولت در صنعت هتلداری است. اکنون اگر به هر هتلی مراجعه کنید نمی‌تواند نرخ سال ۲۰۱۷ را بدهد. چرا سازمان میراث فرهنگی باید در این زمینه دخالت کند و بخش خصوصی تکلیفش را نداند؟»

وکیل انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران نیز در این نشست، ضمن توضیح درباره شکایت مذکور، گفت: «ایرادات این مصوبه را به دیوان عدالت اداری توضیح دادیم و اعلام کردیم انجمن کارفرمایان دفاتر مسافرتی در چارچوب ماده ۱۳۱ قانون کار تشکیل شده است و هر گونه تغییر در وضعیت آن غیرقانونی است. اما ماده 25 آیین‌نامه ایجاد و اصلاح با قوانین و حقوق اعضای انجمن کارفرمایان مغایرت دارد.» حسن قاسمی افزود: «قانون توسعه گردشگری مصوب سال ۷۰ نیز معترض موضوع تشکل‌ها و انجمن‌های صنفی تاسیسات گردشگری نشده است. قانون در این مورد تعمدا سکوت کرده چون قبلا در این‌باره تصمیم‌گیری شده است.»

به گفته وی، ماده ۲۵ در تعارض با حقوق مکتسبه اعضای انجمن صنفی کارفرمایان و سایر تشکل‌های گردشگری است چون این انجمن‌ها بر اساس قانون کار تشکیل شده‌اند و حقوق مکتسبه‌ای دارند که مورد حمایت قوانین داخلی است و در مقررات بین‌المللی سازمان جهانی کار نیز مورد حمایت قرار گرفته‌اند.  برخی معتقدند اگر برای تدوین این آیین‌نامه از بخش خصوصی نیز نظرخواهی شده‌بود، چالش‌هایی از این دست کمتر بروز پیدا می‌کرد. از طرف دیگر، برخی نیز بر این باورند که آیین‌نامه مذکور منافع بعضی افراد را به خطر می‌اندازد و به همین خاطر محل اعتراض واقع شده است. باید دید رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این باره چه تدبیری خواهد کرد.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
دنیای اقتصاد خبر فارسیدنیای اقتصاد بازار تبلت ها که در سال های اخیر رونق خوبی داشته، حالا رو به کاهش گذاشته دنیای اقتصاد خبر فارسی دنیای اقتصاد بازار تبلت ها که در سال های اخیر رونق خوبی داشته، حالا رو به کاهش گذاشته است

آموزش ایجاد نظرسنجی در تلگرام

[ad_1]

حتما تاکنون در میان خیل عظیم کانال‌های تلگرامی به نظر سنجی‌های ایجاد شده زیاد برخورده‌اید؛ اگر صاحب کانال یا گروهی هستید و دوست دارید تا نظرسنجی مرتبطی در آن برگزار کنید، پس این مطلب را از دست ندهید.

سعی می‌کنیم، این روند ساده را کلا با تصویر برای شما توضیح دهیم. ابتدا به قسمت چت با خودتان بروید، برای این کار می‌توانید این مطلب را ببینید؛

در قسمت پیام، متن @vote رو تایپ کرده و ارسال کنید.

پس از آن با لمس این ID به پنل ربات مخصوص ایجاد نظر سنجی وارد می‌شوید.

با ارسال دستور Start/ کار را شروع می‌کنیم. خود این بات به طور دقیق شما را برای ادامه کار راهنمایی می‌نماید.

پس از ارسال دستور شروع، می‌بایست سوال مد نظر خودتان را تایپ و ارسال کنید. می‌توانید به راحتی سوال را به فارسی نوشته و از ایموجی‌های مورد نظر هم استفاده کنید.

پس از ارسال سوال، ربات از شما می‌خواهد که پاسخ‌های مد نظر را به ترتیب ارسال کنید، در این قسمت نیز به‌دلخواه می‌توانید گزینه‌ها را تک به تک ارسال نمایید.

پس از پایان ارسال گزینه‌ها، با ارسال دستور Done/ کار شما به پایان می‌رسد و ربات نسخه نهایی را برای شما نمایان می‌سازد.

با بهره‌گیری از گزینه شیشه‌ای Publish poll می‌توانید این نظر سنجی را داخل کانال یا گروه مورد نظر فوروارد نمایید.

پس از فوروارد با تصویر زیر روبرو می‌شوید

با لمس سوالی که می‌بینید؛ می‌توانید نظر سنجی مورد نظر را به اشتراک بگذارید.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
آموزش تصویری ساخت کانال تلگرام …آموزش ساخت کانال تلگرام در آخرین نسخه منتشر شده مسنجر تلگرام قابلیت ساخت آموزش تصویری نصب تلگرام در کامپیوتر ویندوز …آموزش استفاده و نصب تلگرام کامپیوتر لپ تاپ قبل از هر چیزی نیاز هست که شما توسط موبایل چگونه اکانت تلگرام را حذف کنیم؟ آموزش تصویری …به گزارش فناوری صبحانه، تلگــرام یک مسنجر قدرتمند، رایگان و برای گوشی های هوشمند می موسسه آموزش عالی ناصر خسروبهترینمعتبر …موسسه در یک نگاه توضیحات تاریخ ایجاد در سه شنبه مرداد موسسه آموزش عالی آموزش استفاده از در گوشی های اندرویدیآموزش استفاده از در گوشی های اندرویدی که در اصطلاح به همان گفته میشود بازار داغ تبلیغ جاذبه‌های جنسی در کانال‌های تلگرام به گزارش سیتنا، خبرنامه دانشجویان ایران با این مقدمه نوشت جملاتی همچون تبلیغات آموزش نرم افزار پریمیر آموزش نرم افزار پریمیر ایجاد پروژه ویدیویی جدید با اجرای برنامه پریمیر پرو کاروفناوری کَلالهبه وبلاگ کاروفناوری کلاله خوش آمدید دوستان لطف نمایید در نظر سنجی کاروفناوری که در گروه مدیریت پروژه آتس آموزش ، تلاش و سازندگی …گروه مدیریت پروژه آتس نخستین گروه جهت فرآیند آموزش و ایجاد فرصت های شغلی در زمینه ی چوب آرتکم قبل از سال ؛ آرتکم رسید بهترین مدل های در گروه تلگرام آموزش طراحی در آموزش تصویری ساخت کانال تلگرام برا تو آموزش تصویری ساخت کانال تلگرام جدید در تلگرام اشتراک مطالب خود با دنبال کنندگان آموزش تصویری نصب تلگرام در کامپیوتر ویندوز آموزش استفاده و نصب تلگرام کامپیوتر لپ تاپ قبل از هر چیزی نیاز هست که شما توسط موبایل برای چگونه اکانت تلگرام را حذف کنیم؟ آموزش تصویری صبحانه آنلاین به گزارش فناوری صبحانه، تلگــرام یک مسنجر قدرتمند، رایگان و برای گوشی های هوشمند می باشد که موسسه آموزش عالی ناصر خسروبهترینمعتبرکارشناسیکارشناسی موسسه در یک نگاه توضیحات تاریخ ایجاد در سه شنبه مرداد موسسه آموزش عالی ناصرخسرو به کاروفناوری کَلاله دانلود گجت کاروفناوری کلاله دوستان ارجمند برای اینکه کاروفناوری را همیشه در دسکتاپ آموزش استفاده از در گوشی های اندرویدی آموزش استفاده از در گوشی های اندرویدی که در اصطلاح به همان گفته میشود یکی از بازار داغ تبلیغ جاذبه‌های جنسی در کانال‌های تلگرام تصاویر به گزارش سیتنا، خبرنامه دانشجویان ایران با این مقدمه نوشت جملاتی همچون تبلیغات تضمینی در آموزش نرم افزار پریمیر آموزش نرم افزار پریمیر ایجاد پروژه ویدیویی جدید با اجرای برنامه پریمیر پرو پنجره چوب آرتکم قبل از سال ؛ آرتکم رسید بهترین مدل های در گروه تلگرام آموزش طراحی در آرتکم برای زبان روسی Русский язык با سلام امیدوارم که حال شما دوستان عزیز خوب باشه در برنامه تلگرام یک کانال پیشرفته آموزشی نظرسنجی در مورد ماشین جک نظرسنجی در مورد جک نظرسنجی در مورد کیر

علل ایجاد سوءهاضمه

[ad_1]

فوق تخصص گوارش علایم بیماری سوءهاضمه را بیان کرد و گفت: عادت بد غذایی و عوارض مصرف آسپیرین و ایبوبروفن از علل ایجاد آن است.

 به گزارش مشرق، محمود سرابی فوق تخصص گوارش، گفت: سوءهاضمه یکی از اختلال عملکرد در سیتم گوارشی بویژه در معده است که با علایمی مثل احساس سیر شدن زودرس هنگام غذا خوردن یا احساس سیری بیش از حد معمول همراه است.

وی افزود: از دیگر علائم این بیماری می توان به احساس درد خفیف تا شدید در شکم، احساس سوزش در ناحیه معده، نفخ شکم و حالت تهوع اشاره کرد.

این فوق تخصص گوارش گفت: عادت‌های نا سالم و بد غذا خوردن می‌تواند با اختلال و بیماری گوارش ارتباط داشته باشد بطوری که خوردن بیش از حد غذا، سریع غذا خوردن، مصرف غذاهای تند و چرب و دراز کشیدن سریع پس از غذاخوردن در ایجاد سوءهاضمه موثر است.

سرابی تصریح کرد: عواملی مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل و عوارض مصرف بالای داروهایی مثل آسپیرین و ایبوبروفن نیز از علل ایجاد سوءهاضمه می تواند باشد.

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط

4 مه 2016 ... فوق تخصص گوارش علایم بیماری سوءهاضمه را بیان کرد و گفت: عادت بد غذایی و عوارض مصرف آسپیرین و ایبوپروفن از علل ایجاد آن است.4 ژوئن 2016 ... سوء هاضمه یکی از اختلال عملکرد در سیتم گوارشی به ویژه در معده است که با علایمی مثل احساس سیر شدن زودرس هنگام غذا خوردن یا احساس سیری بیش از ...4 مه 2016 ... سرابی تصریح کرد: عواملی مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل و عوارض مصرف بالای داروهایی مثل آسپیرین و ایبوبروفن نیز از علل ایجاد سوءهاضمه می ...23 آوريل 2015 ... سوء هاضمه نشانه ای از ابتلای فرد به سایر بیماری های گوارشی است و به همین خاطر معمولاً روش درمان سوء هاضمه بستگی به علت ایجاد مشکل دارد. هنگامی که ...فوق تخصص گوارش علایم بیماری سوءهاضمه را بیان کرد و گفت: عادت بد غذایی و عوارض مصرف آسپیرین و ایبوبروفن از علل ایجاد آن است.دُشگواری یا سوءهاضمه اصطلاحی است که برای توصیف علائم و نشانههای سوء هاضمه که دلیل ... خیلی از مواقع واضح نیست که چه چیزی باعث ایجاد دردشکمی بدون زخم میشود.سیری زودرس را جدی بگیرید/ علل ایجاد سوءهاضمه. ... سیری زودرس را جدی بگیرید/ علل ایجاد سوءهاضمه. گوگل پلاس فیس نما کلوب linkedin.1 اكثر افراد مبتلا به سوء هاضمه با گذشت زمان و بدون دريافت درمان خاصي، بهبود پيدا مي? ... يابد. (10و9). علل. گروهي از غذاها، دارو?ها، بيماري?هاي سيستميك و يا بيماري? ... آسيب مخاطي، اختلالات حركتي معده و ايجاد ريفلاكس از جمله عوامل ايجاد علائم سوء ...به گزارش سرویس حوادث جام نیـوز به نقل از باشگاه خبرنگاران، سرهنگ"حبيبالله رجبلی" گفت: در پی دريافت يك پرونده قضائي مبنی بر شكايت شهروندی گواه بر ايجاد ...1 دسامبر 2013 ... وی افزود: با جمع شدن این عوامل فرد دچار سوء هاضمه می شود به این معنی که ... با تقسیم بندی علل سوء هاضمه گفت: یکی از علل معده و اثنی عشر است ... عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز خاطرنشان ساخت: اگر جواب آزمایش ...

کلماتی برای این موضوع
علل ایجاد نفخ معده نفخ معده و درمن نفخ معده علت نفخ معده نفخ معده علت ایجاد نفخ معده سرطان معدهسوزش سردل و درمان آن بیمار زن ساله‌ای هستم که از ماه پیش به ‌طور متناوب دچار سوزش سردل می‌شوم پزشکان روشنایی بررسی علل و روش های درمان عفونت معده و …بررسی علل و روش های درمان عفونت معده گاهی وقت ها به خودت میآیی و می بینی به علتی که نمی بیماری های گوارشی عادتی که التهاب شکمی ایجاد می کند اکثر افراد تصور می کنند که تنها دلیل داشتن شکمی درد قلبی دردقلبیمقدمه هر عضوی از بدن درد خاص خود را دارد و در جای خاصی احساس می‌شود با این حال پزشکان علل خودکشی مردان و زنان جامعه شناسی خودکشی کیورد خودکشی ، علل خودکشی ، آمار خودکشی ، ، خودکشی زنان ، جامعه شناسی خودکشیکبد چرب ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادکبدچربکبد چرب به انگلیسی در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمع واکوئول‌های چربی در علامت خطرساز ایجاد کننده حمله قلبی در زنانحمله قلبی در بانوان ، علائم حمله قلبی ، علت حمله قلبی در بانوان ، خستگی مفرط ، مشکل علل و نشانه های نارسایی تخمداناختلال در نظم قاعدگی از عوارض ناشی از نارسایی تخمدان است علل و نشانه های نارسایی شقاق مقعد ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزادشقاقمقعدعلل زمینه ساز ترومای ناشی از عبور مدفوع سفت و یا اسهال طولانی زایمان سابقه جراحی مقعد

نماینده مجلس: ایجاد رشته های کشاورزی و فنی در دانشگاه های هشترود ضروری است

[ad_1]

تبریز - ایرنا - نماینده مردم هشترود و چاراویماق در مجلس شورای اسلامی گفت: ایجاد رشته های تحصیلی کشاورزی و فنی در دانشگاه های هشترود ضروری است.

سیدحمزه امینی روز شنبه در جلسه بررسی مشکلات دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشترود با اساتید این دانشگاه افزود: با توجه به کشاورزی بودن منطقه و علاقه دانش آموزان و دانش پژوهان به رشته های کشاورزی و فنی باید این رشته ها در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه های آزاد اسلامی و پیام نور ایجاد شود.
وی بر ایجاد پژوهش سراهای تجهیز شده در دانشگاه ها تاکید و اظهار کرد: بزرگ‌ترین رسالت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی انجام پژوهش به همراه آموزش دانش روز دنیا به دانشجویان است.
امینی، ادامه داد: دانشگاهیان و متفکران جامعه باید در راستای تعالی و رشد جامعه بیش از پیش به مقوله پژوهش توجه داشته باشند.
هم اکنون 530 دانشجو در رشته های مختلف کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشترود مشغول تحصیل هستند.
شهرستان هشترود با حدود 70 هزار نفر جمعیت در 120 کیلومتری جنوب شرقی تبریز، مرکز آذربایجان شرقی قرار دارد.
خبرنگار: جلیل دین محمدی** تنظیم کننده: پرویز بابائی ** انتشار دهنده: محمد عزیزی راد
7486/8023/518

[ad_2]
لینک منبع
بازنشر: مفیدستان

عبارات مرتبط با این موضوع
استان آذربایجان شرقی قائم مقام وزیر امسال مرکز بهداشتی و درمانی در سطح کشور به بهره برداری رسیده است سوژه های خبری مردمی زیر ذره بین را اینجا …ذره بین یکی از بسته های خبری پر بیننده و تاثیر گذار اخبار است که بیشتر به موضوعات اخبار امروز خبرگزاری فارس اخبار،آخرین خبرها،خبر فوریآگهی استخدام آبدانان لرزید تداوم ناکامی پالرمو این بار در سنت الیا نشست فراکسیون های نرگس آبادهخیلی عجولانه از حاجی بیرقیف آشنا، سیداحمد حسینی، رنگین و همه بچه های معراج شهدا تشکر استان آذربایجان شرقی قائم مقام وزیر امسال مرکز بهداشتی و درمانی در سطح کشور به بهره برداری رسیده استتبریز سوژه های خبری مردمی زیر ذره بین را اینجا بنویسید ذره بین یکی از بسته های خبری پر بیننده و تاثیر گذار اخبار است که بیشتر به موضوعات داغ خبری اخبار امروز خبرگزاری فارس اخبار،آخرین خبرها،خبر فوری آگهی استخدام آبدانان لرزید تداوم ناکامی پالرمو این بار در سنت الیا نشست فراکسیون های ولایت نرگس آباده خیلی عجولانه از حاجی بیرقیف آشنا، سیداحمد حسینی، رنگین و همه بچه های معراج شهدا تشکر می کنم

توصیه‌های جلوگیری از ایجاد حساسیت دندان

جام جم سرا: دکتر سید مسعود احمدی ابهری، علائم حساسیت‌های دندانی را حساسیت به سرما، گرما، غذای ترش و تند و اسیدی برشمرد که به صورت دردهای گذرا و ایجاد حالت تیر کشیدن دندان‌ها، بروز می‌کند.
وی با اشاره به اینکه حساسیت‌های دندانی به علت پوسیدگی زیاد که به عصب نزدیک شده، اتفاق افتاده و باعث تحریک عصب می‌شود، گفت: افرادی که دندانهایشان را سفید می‌کنند یا غذاهای خاص، خیلی ترش و تند استفاده می‌کنند در درازمدت به این دردها دچار می‌شوند.
به نقل از ایسنا، او افزود: بعد از اینکه مشخص شد آیا پوسیدگی نزدیک به عصب است یا خیر، اگر پوسیدگی به عصب نزدیک بود، باید رفع شود بعضی حساسیت‌های بالای دندانی به سرما و گرما، در برخی افراد مشکل ایجاد می‌کند.
این دندانپزشک، سائیدگی مینا در اثر مسواک زدن‌های افقی یا کم مسواک زدن و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان را از عوامل ایجاد حساسیت‌های دندانی دانست و توضیح داد: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث ایجاد دهان اسیدی می‌شود. همچنین اسیدی شدن دهان می‌تواند ناشی از خوردن مرکبات زیاد و ترشیجات باشد. به طور مثال بسیاری از افراد دوست دارند لیمو را گاز بزنند که باعث اسیدی شدن دهان می‌شود.
احمدی ابهری با اشاره به اینکه برخی افراد پرکردگی‌هایی در دندان خود دارند که باعث ایجاد پوسیدگی‌های ثانویه می‌شود، گفت: ممکن است ما متوجه این پوسیدگی‌ها نباشیم اما حساسیت دندان ناشی از این پوسیدگی یا پرکردگی لق باشد.
وی ادامه داد: برخی پوسیدگی‌ها خیلی مشهود نبوده و نزدیک بهم هستند. این پوسیدگی‌ها علامت زیادی دارند و ممکن است فرد حتی با یک خندیدن، دهانش دچار خنکی شده و درد را حس کند.
وی با بیان اینکه این درد ممکن است جمعی یا فقط مربوط به یک دندان باشد، تاکید کرد: اگر به صورت کلی باشد، حساسیت زیادی است و باید رفع شود. برای رفع این حساسیت‌ها از خمیر دندان‌های ضد حساسیت استفاده شود و توصیه می‌شود ترشی کمتر مصرف شود. به علاوه هرازگاهی باید ده دقیقه بعد از مسواک کردن، آب در دهان گرفته شود که این کار به مرطوب نگه داشته شدن دهان کمک می کند. اگر پوسیدگی در دندان‌ها و پوسیدگی ثانویه زیر پرکردگی‌ها وجود نداشته باشد، و پرکردگی لق نباشد،‌آن وقت از سلامت دندان مطمئن می‌شویم و باید علائم خارجی را بررسی کنیم که همان حساسیت زیادی است.
وی برای پیشگیری از این بیماری، توصیه کرد افراد به طریق صحیح و به صورت عمودی، یعنی از بالا به پایین و پایین به بالا در هر فک، دندان‌هایشان را مسواک بزنند و از مسواک زدن افقی و کشیدن مسواک روی دندان‌های خود،‌ اجتناب کنند.

الفبای ایجاد تغییر در دکور منزل

جام جم سرا:قوانین بنیادی هرگز تغییر نمی‌کنند، آن‌ها اساس کار را تشکیل می‌دهند. پس باید با این قوانین شروع کرد، چه بخواهید دکوراسیون تازه‌ای داشته باشید، چه بخواهید فقط چند چیز کوچک را در منزل تغییر دهید.

کار خود را با یادداشت آغاز کنید. برای هر اتاقی یادداشتی بگذارید. هال و سرویس بهداشتی را یادتان نرود. همه نکاتی که می‌خواهید برای هر اتاق انجام دهید روی کاغذ آن یادداشت کنید.

* پلان‌های کف را با جوهر روی کاغذ گراف بکشید، در‌ها، پنجره‌ها و بخش‌های دائمی دیگر را به دقت بکشید و مشخص کنید. ایده‌های مبلمان را با مداد بنویسید، اگر نظرتان عوض شد می‌توانید آن‌ها را پاک کنید و از نو بنویسید.

* اشکالات هر اتاق را پیدا کنید: رنگ‌های نامناسب، طرح رنگی آشفته، چیدمان بی‌روح، اکسسوری‌های بیهوده، نور کم، مکان نادرست و غیرعملی برای مطالعه.

* موارد نادرست و بد را دور بیندازید و فقط عناصر خوب مبلمان خود را نگه دارید. لیستی از آنچه نیاز دارید تهیه کنید (رومبلی‌ها، پرده‌ای‌ها) تا اسباب منزل را نو کنید.

* تغییرات ساده در معماری منزل، آنچه می‌خواهید را به خوبی فراهم می‌کنند. قفسه کتاب‌های توکار، تاقچه پنجره، روکش رادیاتور، پیش بخاری نو – همه این‌ها جزو تجدید مبلمان محسوب می‌شوند.

* در انتخاب رنگ از ملال آوری اجتناب کنید. رنگ‌های بی‌روح و خنثی انتخاب نکنید، زیرا رنگ‌های خنثی چرک تاب نیستند و با اسباب دیگر منزل فوراً هماهنگ می‌شوند. با رنگ‌های روشن و شاد به اتاق‌ها روحیه بدهید.

* کاغذ دیواری محجوبانه با طرح‌های بی‌مزه و رنگ‌های غیرقابل شناسایی از کاغذ دیواری نداشتن بد‌تر است. طرحی را انتخاب کنید که هویت داشته باشد و برای خودش کلاسی داشته باشد.

* رنگ‌های پررنگ شخصیت مبلمان و اکسسوری‌های اتاق را مشخص می‌کنند و به ظاهر پنجره‌ها جذابیت می‌دهند. از رنگ‌های غنی و عمیق برای دیوار‌ها استفاده کنید.

* از رنگ به عنوان پیوندی بین اتاق‌های پذیرایی و ناهارخوری استفاده کنید یا آن دو اتاقی که بهم ربط دارند را با هم هماهنگ کنید. لازم نیست رنگ‌ها یکی باشند یا طرح کاغذ دیواری یکجور باشد. ولی یک رنگ اصلی در طرح شما باید در این دو اتاق متصل بهم وجود داشته باشد.

* حالا بروید خرید‌هایتان را انجام دهید. اگر فروشگاه محلی محبوب شما مشاور دکوراسیون دارد، یادداشت‌های خود را همراه‌تان ببرید و نسبت به یادداشت‌های هر اتاق از او پیشنهاد و توصیه بخواهید.

* خریدهایی مطابق با سلیقه خانواده انجام دهید. زمینه و طرحی را انتخاب نکنید که آسایش خانوادگی شما فدای آن سبک یا آن دکور شود. تنوع‌هایی که درست انتخاب شده‌اند، مقررات دکوراسیون را نمی‌شکنند و برای کل خانواده آرامش می‌آورند.

* خریدهایی مناسب خانواده انجام دهید. اگر همه اعضای خانواده بزرگسال هستند، مبلمان بچگانه و کوچک نخرید.

* اسبابی مطابق با اندازه خانه بخرید. خانه‌ها و اتاق‌های کوچک با مبلمان بزرگ، مثل کمپ به نظر می‌رسند؛ و اتاق‌های بزرگ باید مبلمانی متناسب با اندازه‌شان داشته باشند. قبل از خریدن وسیله‌ای نو، اندازه محل قرار گرفتن آن را در نظر بگیرید.

* وسایل مرغوب بخرید. نگذارید ویترین و ظاهر زیبای چیزی شما را گول بزند که آن را بخرید. در مورد جنس پارچه و سازنده آن سوال کنید و بپرسید که آیا دوام خوبی دارد یا خیر. از پول بیشتر دادن برای جنس با کیفیت و مرغوب نهراسید.

* با اشیای خوب شروع کنید، چه از لحاظ طراحی و چه از لحاظ ساخت. چند وسیله کوچک که درست و با دقت انتخاب شده باشد و بعداً در درازمدت بتوان چیزهای بهتری به آن اضافه کرد، بهتر از اشیای ارزانی است که با عجله خریده شده و طراحی و جنس مرغوبی ندارد.

* می‌توانید به راحتی رنگ‌های درست و غلط را تشخیص دهید. رنگ‌های بد، مبهم و ناشفاف هستند و دلتان را می‌زنند، در حالیکه رنگ‌های خوب، تمیز و شفافند و با هم هماهنگی کامل دارند.

* رنگ‌هایتان را متعادل کنید. با استفاده از سه رنگ به عنوان اساس طرح خود این کار را بکنید.

برای مثال، یک طرح از ۵۰ درصد رنگ طوسی، ۳۰ درصد رنگ زرد و ۲۰ درصد رنگ قرمز استفاده می‌کند. بگذارید کوچک‌ترین نسبت به عالیترین و زیبا‌ترین رنگ داده شود. با آنکه رنگ‌های دیگری هم وجود دارد، ولی باید به عنوان رنگ‌های فرعی به نظر بیایند. (برترین‌ها)

زنانه: ۳ عامل مهم در ایجاد سرطان دهانه رحم

جام جم سرا:
دکتر فاطمه قائم مقامی جراح سرطان‌های زنان در مورد این‌که چه سرطانی در دستگاه تناسلی زنان از همه شایع‌تر است گفت: در کشورهای مختلف آمارهای متفاوتی را ارائه می‌دهند، اما به طور کلی دردنیا سرطان دهانهٔ رحم پس از سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان محسوب می‌شود و این بیماری در کشورهای درحال توسعه که غربالگری سرطان دهانهٔ رحم به خوبی انجام نمی‌شود بیشتر است.

علل ایجاد کنندهٔ سرطان دهانهٔ رحم
به نقل از پورتال جراحان ایران، دکتر قائم مقامی پیرامون علل ایجادکنندهٔ سرطان دهانهٔ رحم با تاکید بر این نکته که این بیماری در حقیقت یک بیماری مقاربتی است که در اثر انتقال ویروسی به نام پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود اظهار داشت: این ویروس وارد بدن بیش از پنجاه درصد خانم‌هایی می‌شود که روابط جنسی دارند و در اکثر مواقع این ویروس نظیر بیماری‌های ویروسی سرخک یا سرخجه از بدن پاک می‌شود. در تعداد محدودی ممکن است این ویروس جای پای خود را باقی بگذارد به گونه‌ای که باعث تغییرات سلولی در مخاط دهانهٔ رحم و در برخی مواقع در واژن یا مقعد شده و ضایعات پیش‌سرطانی ایجاد کند و چنان‌چه این ضایعات پیش‌سرطانی در مرحلهٔ مناسب با تست غربالگری (پاپ اسمیر) شناخته نشود ممکن است به سرطان گردن رحم، واژن یا مقعد منجر شود.
وی تصریح کرد؛ پیشرفت ضایعات این بیماری ممکن است چیزی حدود ده سال به طول بیانجامد به گونه‌ای که تغییرات سلولی مرحلهٔ اول پس از گذشت چهار یا پنج ماه از ورود ویروس به بدن ایجاد شود، پس از حدود شش سال به درجهٔ دوم و تا حدود ده سال به سرطان واقعی برسد.
به اعتقاد دکتر قائم مقامی، سرطان گردن رحم مانند سرطان تخمدان، پستان، جسم رحم یا روده، جنبهٔ ارثی ندارد اما به هر حال، زمینهٔ سرطان ممکن است در برخی خانواده‌ها وجود داشته باشد.
وی ضمن تاکید بر این نکته که عامل اصلی این بیماری ویروس پاپیلومای انسانی است، فاکتورهای دیگری را هم برای ابتلا به این بیماری مهم دانست؛ موارد مهمی نظیر تعدد ازدواج در زن یا در همسر او؛ اگر یک زن شریک‌های جنسی متعددی داشته باشد یا همسر او شریک‌های جنسی متعددی داشته باشد ممکن است انواع پرخطر این ویروس‌ها به بدن وارد شود، سن کم ازدواج، سن کم شروع فعالیت جنسی، سن پایین حاملگی، تعدد زایمان، اعتیاد زن یا همسر او به سیگار، حتی در معرض دود سیگار بودن هم درصد ابتلا به سرطان گردن رحم را افزایش می‌دهد.
وی در ادامه تصریح کرد که این ویروس ممکن است حتی در اثر زناشویی کامل هم منتقل نشود بلکه از طریق تماس پوست افرد هم صورت بگیرد. بنابراین استفاده از وسایل جلوگیری در رابطهٔ جنسی نظیر کاندوم حتما اثر پیشگیری‌کننده ندارند.

راه‌های پیشگیری
با توجه به مواردی که به آن اشاره شد دکتر قائم مقامی توصیه کرد برای پیشگیری از این سرطان، خانم‌ها تست غربالگری پاپ اسمیررا از سن ۲۱ سال به بالا انجام دهند که در حال حاضر و در دستورالعمل جدید، فواصل انجام این تست از سالی یک بار به سه سال یک بار تغییر پیدا کرده است چراکه انجام این آزمایش به صورت هر سه سال یک بار‌‌ همان ارزش آزمایش سالانه را دارد از سوی دیگر در هزینه‌ها هم صرفه‌جویی می‌شود.

این جراح زنان و زایمان گفت؛ از سن سی سال به بالا اگر همراه تست پاپ‌اسمیر تست ویروس HPV هم انجام شود به این دلیل که این تست از دقت بیشتری برخوردار است، می‌توان فاصلهٔ انجام تست پاپ‌اسمیر را به پنج سال یک بار تغییر داد. اما برای افراد زیر ۲۰ سال این تست ویروس‌شناسی توصیه نمی‌شود به این دلیل که ممکن است این ویروس در بدن خیلی از خانم‌های جوان باشد که باعث نگرانی آن‌ها شود؛ این ویروس عفونت گذرایی ایجاد می‌کند که ما انتظار داریم در زیر ۳۰ سال خود به خود پاک شود.

وی افزود؛ در افراد بالای۳۰ سال اگر تست HPVمثبت باشد باید بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود که مشخص شود آیا ویروسی که وارد بدن شده مشکلی ایجاد کرده یا خیر و اگر تغییرات سلولی و بافتی ایجاد شده باشد نمونه‌گیری انجام می‌شود و بر اساس نتایج نمونه‌گیری، بیمار تحت درمان لایه‌برداری دهانهٔ رحم قرار می‌گیرد تا از وقوع سرطان گردنهٔ رحم جلوگیری شود.
وی با اشاره به این نکته که پیشگیری با روش پاپ‌اسمیر پیشگیری ثانویه است اظهار داشت؛ پیشگیری ثانویه تشخیص بیماری در مراحل زودرس است. خوشبختانه سرطان گردنهٔ رحم پیشگیری اولیه هم دارد که توسط تزریق واکسن انجام می‌شود. از زمانی‌که در اواخر سال ۱۹۸۰ تشخیص داده شد که عامل این بیماری نوعی ویروس است، از پوستهٔ این ویروس آنتی‌ژن‌هایی ساختند که به عنوان واکسن مورد استفاده قرار گرفت و امروزه واکسن پیشگیری از سرطان دهانهٔ رحم در دنیا وجود دارد. این واکسن به دو صورت چهارگانه و دو گانه است. واکسن چهارگانه برای پیشگیری از ویروس‌های عامل و ایجادکنندهٔ سرطان دهانهٔ رحم و زیگیل تناسلی و ویروس‌هاس چهارگانه است که در ۳ دوز تزریق می‌شود؛ واکسن اول درمرحله‌ای که واکسن در اختیار بیمار قرار می‌گیرد، واکسن دوم، دو ماه بعد و واکسن سوم، چهار ماه پس از واکسن دوم و به این طریق، جدول واکسن در حدود شش ماه تمام می‌شود.

دکتر قائم مقامی تاکید کرد که دختر‌ها بین ۹ تا ۲۶ سالگی این واکسن را ترزیق کنند به این دلیل که هرچه سن کمتر باشد اثر ایمنی‌بخشی واکسن بیشتر است. خانم‌هایی هم که در سنین بالاتری هستند و روابط جنسیشان هنوز شروع نشده، می‌توانند این واکسن را تزریق کنند اما درسن بالا‌تر ساختن آنتی‌بادی نسبت به سنین پایین‌تر، کمتر پیش می‌آید.

علائم سرطان دهانهٔ رحم
به گفتهٔ دکتر قائم مقامی سرطان دهانهٔ رحم در مراحل اولیه علامتی ندارد و معمولا «با پاپ‌اسمیر غیرطبیعی تشخیص داده می‌شود اما اگر کسی تحت غربالگری انجام نگیرد و تست پاپ‌اسمیر را انجام ندهد و بیماری پیشرفت کند ممکن است با علائمی نظیر افزایش ترشحات غیر طبیعی که معمولا» رقیق و آبکی و گاهی خون‌آلود هستند، خونریزی‌های بین دو عادت، خونریزی‌های پس از نزدیکی و... مواجه شود. اگر بیمار باز هم به پزشک مراجعه نکند به این دلیل که انتشار تومور درون لگن به طور موضعی پیشرفت می‌کند، ممکن است فشار روی مجاری ادراری، بسته شدن مجاری ادراری و حالت اورمی (افزایش اورهٔ بدن) را در پی داشته باشد و یا خونریزی‌های شدیدی ایجاد کند و احیانا «روی عصب سیاتیک فشار ایجاد کرده و باعث درد شود که به پای بیمار سرایت می‌کند و این علائم در مراحل پیشرفتهٔ بیماری ایجاد می‌شوند.

روش‌های درمان
به اعتقاد دکتر قائم مقامی اگر بیماری در مراحل اولیه توسط تست پاپ‌ اسمیر تشخیص داده شود می‌توان از طریق لایه‌برداری دهانهٔ رحم این بیماری را درمان کرد بدون این‌که اثری در باروری فرد ایجاد کند. اما اگر بیماری در مراحل سرطان تشخیص داده شود با تکه‌برداری با میکروسکوپ یا بدون آن می‌توان این بیماری را درمان کرد.
وی افزود؛ اگر بیماری موضعی باشد و به احشاء مجاور انتشار پیدا نکرده باشد، ممکن است با عمل جراحی، رحم برداشته شود و اگر سن بیمار بالا باشد با رادیو‌تراپی درمان شود اما در مراحل پیشرفته معمولا» جراحی جایگاهی ندارد و حتمن باید از رادیوتراپی و شیمی‌درمانی برای درمان بیمار استفاده کرد

پرورش ذهن: ۱۲ روش برای ایجاد خلاقیت

جام جم سرا:
۱- زیاد مطالعه کنید ذهن شما همانند بدنتان برای اینکه رشد پیدا کرده و پرورش یابد نیازمند تمرین و تحرک است، و چه تمرینی بهتر از کتاب خواندن. سعی کنید با افکار و عقاید انسان‌های موفق در طول تاریخ آشنا شوید. شرح حال و تاریخچه زندگی هر یک از آن‌ها را مرور کنید و از آن درس بگیرید. با مطالعه این کتب می‌توان حدس زد که چگونه این افراد بزرگ ذهن خود را برای رسیدن به بهترین‌ها پرورش داده بودند. با آگاهی از نظرات دیگران پیرامون مسایل مختلف، سطحی نگری کنار می‌رود و کم کم یادمیگیرید که با دید عمقی به موضوعات مختلف بنگرید.

۲- فرصت‌هایی را که در آن ذهن شما خلاق است از دست ندهید شاید بروز بسیاری از مسائل را به شانس واگذار می‌کنید. خب، در این صورت تصورتان نادرست است. شاید بعضی مواقع حس می‌کنید که مغزتان اصلا کار نمی‌کند و هیچ عکس العملی از خود نشان نمی‌دهد. اما مواقعی هم وجود دارد که ذهنتان به قدری فعال است که می‌خواهید اینشتین را به رقابت دعوت کنید. تنها مشکل موجود این است که این زمان طلایی مواقعی که شما به آن نیاز دارید، ظاهر نمی‌شود. زمانی که ذهن در حال فوران است تا آنجا که می‌توانید به افکار خود پر و بال دهید. اجازه دهید افکارتان مثل فواره به بالا‌ترین نقطه صعود کنند. هنگامی که برای پرواز کردن به ذهن خود فضا می‌دهید، او شما را به دوردست‌ها خواهد برد و نتایج شگفت انگیزی را بدست خواهد داد.

۳- یک دفترچه یادداشت به همراه داشته باشید هنگامیکه افکار بی‌نظیر به ذهن شما خطور می‌کنند از ذخیره کردن آن‌ها اطمینان خاطر حاصل کنید. در این امر به یادداشت‌های ذهنی اکتفا نکنید زیرا ممکن است به دست فراموشی سپرده شوند. سعی کنید همیشه یک دفترچه یادداشت و یا یک ضبط صوت به همراه داشته باشید به ویژه در کنار تخت خواب خود برای مواقعی که افکار طلایی در نیمه های شب به ذهن شما خطور می‌کنند. هنگامی که افکارتان در جایی ثبت شوند، شما به راحتی می‌توانید به آن‌ها دسترسی پیدا کنید و آن‌ها را به سرعت به کار ببندید. افکار بزرگ نیز مانند میوه‌ها فقط تا زمانی که تازه و شاداب باشند قابل استفاده هستند.

۴- از افکار دیگران بهره بجویید بهره جستن از افکار و عقاید دیگران نیز به نوبه خود روش مناسبی برای گسترش ایده‌های شخصی شماست. افراد مختلف دارای نقطه نظرات و چشم اندازهای متفاوتی هستند. توانایی‌های آن‌ها مختلف است و سوابق و پیشینه‌های متفاوتی دارند. کارکرد ذهن افراد منحصر به فرد است. با مطرح شدن یک بحث در میان جمع، آنقدر پیشنهادهای مختلف شنیده می‌شود که نیمی از آن‌ها هرگز به ذهن شما نمی‌رسیدند. به این طریق شما می‌توانید با کوله باری سرشار از افکار متفاوت در جاده تصمیم گیری گام بردارید. به نظرات هیچ کس بی‌توجهی نکنید. شاید در نگاه اول حتی احمقانه به نظر برسند اما شاید مانند صدف‌هایی باشند که در خود گوهرهای گرانقیمتی را جای داده‌اند. درست نیست که در مورد نظر دیگران به قضاوت بنشینیم سعی کنید به جای قضاوتهای بیهوده آن‌ها را سبک سنگین کرده و در امور روزمره خود به کار بندید.

۵- تغییراتی در محیط اطراف خود ایجاد کنید گاهی اوقات تنها چیزی که باعث می‌شود ذهن خسته شما را دوباره به کار اندازد تغییر وضع ظاهری محیط اطرافتان است. اگر چشم انداز پیرامون شما تغییر کند، ذهن شما نیز به صورت ناخود آگاه به سمت یک دیدگاه جدید تغییر جهت می‌دهد. اگر تمام مدت در پشت میز خود بنشینید ذهن خود را در آن شرایط محدود می‌کنید و هیچ فضایی برای برانگیختگی او باقی نمی‌گذارید. بنابر این می‌توانید پیاده روی کنید، به باشگاه ورزشی بروید، کنار آب رود بنشینید و در کل به یک مکان جدید قدم بگذارید تا ذهن شما نیز بتواند آزادانه به تمرین و تقلا بپردازد.

۶- بر شکاف میان دو نسل خط بطلان بکشید ذهن کودکان تروتازه و شاداب است. آن‌ها جسور هستند و احساساتشان از طریق فشار‌های اجتماعی سرکوب نشده است. به جهان با شگفتی می‌نگرند و مانند بزرگتر‌ها پاکی و معصومیت خود را از دست نداده‌اند. با کودکان پیرامون مسائل مختلف صحبت کنید تا با نقطه نظر ساده و بی‌آلایش آن‌ها آشنا شوید. اگر می‌خواهید مشکلی را حل کنید نظر آن‌ها را نیز جویا شوید. عقاید آن‌ها شما را به تعجب وا می‌دارند. آن‌ها قصد تاثیرگذاری در دیگران را ندارند و همه چیز را تنها با اتکا بر پاکی و صداقت بیان می‌کنند. از سوی دیگر با افراد سالخورده و مسن نیز مشورت کنید. آن‌ها مدت‌ها پیش با تمام این مشکلات مواجه شده‌اند و با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند. تجربیاتشان آنقدر سودمند و با ارزش است که هیچ قیمتی را نمی‌توان بر روی آن گذاشت. پس آن‌ها را دست کم نگیرید، با دیدگاه‌هایشان به زندگی آشنا شوید و از آن‌ها درس بگیرید. قطعا شما را به سوی جهت مناسب هدایت می‌کنند و از مشکلات در امان خواهید بود.

۷- به رفیق شفیق خود مراجعه کنید همه ما دوستی داریم که به نظر می‌رسد توانایی پاسخ به تمام مسائل و مشکلات ما را دارد. چرا تنها در مورد مشکلات شخصی از او کمک می‌خواهید؟ بد نیست گاهی در مورد مسائل مهم‌تر نیز از او یاری بجویید.

۸- به توانایی‌های خود اتکا کنید قواعد و اصول کلی را برای یک لحظه هم که شده فراموش کنید. این رهنمون‌ها در جای خود مفید هستند اما ممکن است مانند یک چشمبند عمل کرده و قدرت داشتن دید وسیع را از شما بگیرند و اجازه دیدن چشم اندازهای متفاوت را به شما ندهند. هرزگاهی خود را از قید و بند قوانین آزاد کنید. شما می‌توانید بدون توجه به کارآیی روش‌های گذشته به آسانی و بدون بروز هیچ شک و تردیدی در راه مورد نظر خود گام بردارید. کمی جسارت به خرج دهید و سیستمهای فعلی را زیر سوال برید.

۹- در حیطه کاری خود به فعالیت بپردازید خیلی خوب است که به ذهن خود اجازه دهید آزادانه به گردش بپردازد. اما این گردش باید در حیطه دانش شما انجام پذیرد. اگر یک طراح هستید لازم نیست راه حلی برای مشکلات اقتصادی پیدا کنید. افکار شما تنها در رشته‌ای که مهارت دارید خوب کار می‌کنند و در سایر رشته‌ها نتیجه‌ای مصیبت بار را به دنبال خواهند داشت. اگر نیاز به ورود به قلمرو دیگری را دارید بهتر است قبل از هر کار با یک متخصص مشورت کنید و اجازه انجام کلیه امور را به دست او بسپارید تا با استفاده از دانش و تخصص خود عمل کند.

۱۰- به ذهن خود آزادی عمل دهید آیا با تمرین‌های رایج نویسندگان آشنایی دارید؟ آن‌ها برای مبارزه با محدودیت‌ها یک روش بسیار جالب را برگزیده‌اند. فقط کافی است قلم را بر روی کاغذ گذاشته و هر آنچه که در ذهنتان است را بر روی کاغذ بیاورید. می‌توانید از مشکلات شروع کنید و به دنبال هیچ گونه ارتباطی در دست نوشته‌های خود نباشید. مهم نیست که تا چه حد عبث و نا‌معقول به نظر می‌رسند. بعدا می‌توانید مثل یک جدول تناوبی آن‌ها را سازماندهی کنید، در آخر نیز امکان دارد به چیزی دست پیدا کنید که بیهوده و بی‌ربط باشد اما چیزی که در این مبحث حائز اهمیت است این است که شما به ذهن خود اجازه غرق شدن در مسائل مختلف را داده‌اید و این خود یک امتیاز محسوب می‌شود. هیچ کس نمی‌داند شاید به نتیجه‌ای برسید که سال‌ها منتظر آن بوده‌اید.

۱۱- ایده‌های گذشته را از نو بسازید افکار شما مثل کامپیو‌تر هستند. هر چند وقت یک بار نیاز است که سخت افزار آن را ارتقا دهید. ایده‌های بزرگ گذشته را پیش روی خود بگذارید و بر روی آن‌ها عملیات نوسازی انجام دهید. آن‌ها را اصلاح کنید و برای بهبودی آن‌ها تلاش کنید. ضمائم لازم را نیز برای تقویت هر چه بیشتر به آن‌ها بیفزایید. این کار‌ها را می‌توان با نوشتن عقاید اولیه خود بر روی کاغذ و نظم دادن به آشفتگی ذهنتان انجام دهید. عالی به نظر می‌رسد پس منتظر چه هستید؟ بهتر است در انجام آن تعجیل کنید.

۱۲- به نظرتان یک ایده بزرگ از چه ویژگی‌هایی برخوردار است؟ شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ به ویژه آن دسته که بر روی مسائلی نظیر طراحی و تبلیغات کار می‌کنند، سرمایه گذاری‌های عظیمی صرف می‌کنند تا به کارکنان خود آموزش دهند که چگونه می‌توانند ذهن خود را آزاد کنند تا سرچشمه ایده‌های بزرگ باشند. خیلی از آن‌ها از کارمندان درخواست ارائه لیست هفتگی ایده‌ها را می‌کنند. در چنین محیطی چیزی به عنوان فکر بد وجود ندارد فقط بعضی ایده‌ها خام هستند. بنابراین خیالبافی و رویا‌پردازی کنید تا ذهـن شما به نظریه‌پردازی عادت کند و از قلمرو سادگی بیرون آید. قدری افسار گسـیـخـــته باشید تا پندار شما به بلندی‌ها پرواز کرده و اوج گیرد.(کیدز24)

ایجاد انگیزه در زندگی

جام جم سرا: در هر صورت، انگیزه است که همچون مشعلی درخشان، می‌تواند راه موفقیت و پیروزمندی را برای هر فردی روشن کند.

مریم ایزانلو، کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی درباره انگیزه و روش‌های شناسایی و به کار بستن آن می‌گوید: انگیزه همان نیرویی است که ما را در رسیدن به اهدافمان یاری می‌کند و موجب می‌شود برای این که به رویاهایی که در سر می‌پرورانیم، جامه عمل بپوشانیم، حداکثر استعدادهای بالقوه‌ خود را به ‌فعلیت درآوریم. درون هر یک از ما، گنجینه‌ای گرانبها وجود دارد که نظیر آن پیدا نمی‌شود؛ بنابراین ما باید آن را از اعماق وجود خود درآوریم و به‌کار بیندازیم. در این راه، به این سه گام توجه داشته باشید:

1‌ ـ علایق خود را کشف کنید: به چه چیزهایی عشق و علاقه دارید که با فکر کردن به آن، شور و حرارت را در وجود خود حس می‌کنید؟ از خود بپرسید: «اگر مانع خاصی بر سر راهم نباشد و محدودیت‌های مادی و معنوی نداشته باشم، دوست دارم چه کارهایی انجام بدهم؟»

2 ـ اهدافتان را طرح‌ریزی کنید: برگه‌ای بردارید و بر روی آن بنویسید که سال‌ها پیش چه رویاها و اهدافی در سر داشتید، الان کجا هستید و خیال دارید چند سال بعد، در زمینه‌های مختلف به کجا برسید.

3 ـ مسائل شخصی خود را پرورش دهید: چه علومی را باید یاد بگیرید؟ چه درمان‌های جسمی باید انجام دهید و چه ترس‌ها و محدودیت‌هایی هست که باید آنها را پشت‌سر بگذارید؟ چه مهارت‌هایی را باید فراگیرید؟

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در آغاز یک کار، انرژی و انگیزه زیادی داشته‌اید، اما در طول زمان این انرژی کم و کمتر شده است. مثل دانش‌آموزی که در ابتدای سال تحصیلی پر از امید و انگیزه است که خوب درس بخواند و شاگرد اول شود، اما با گذشت چند هفته، دیگر از آن انگیزه و شور و نشاط برای درس خواندن خبری نیست. ایزانلو در پاسخ به این پرسش که چگونه انگیزه‌ها را پویا و فعال در خود نگه داریم؟ نکات زیر را خاطرنشان می‌کند:

از اشتباه کردن، کوچک‌ترین ترسی به دل راه ندهید: بدانید در پس هر اشتباهی، تجربه‌ای با ارزش نهفته است که به آگاهی شما کمک خواهد کرد تا در آینده، راه صحیح‌تری را در پیش بگیرید. البته این به آن معنا نیست که اشتباه خوب است.

شاد باشید و شادمانی را به دیگران انتقال دهید: زیرا افراد خوشحال، پرانگیزه‌ترند. از این گذشته، سعی کنید حداقل روزانه یک زمان کوتاه را به رشد و پرورش روحیه‌ خود اختصاص دهید و در این راه، از کتاب‌ها، نوارها و دوستان مثبت‌اندیش خود کمک بگیرید و از همه مهم‌تر، راز و نیاز با خدای مهربان را فراموش نکنید. معنویت جایگاه ویژه‌ای در حس و حال خوب ما دارد. راحت‌طلبی و زندگی یکسان و یکنواخت، برای شما انگیزه به‌همراه نمی‌آورد و شما را دچار روزمرگی و کسالت می‌کند.

به خود یادآوری کنید که کاری را که شروع می‌کنید، باید به سرانجام برسانید: برای هر هفته، از قبل برنامه‌ریزی داشته باشید و زمان تعیین کنید. مهارت مدیریت زمان را بیاموزید. هرگز اجازه ندهید موانع، شما را دلسرد کنند و در مأیوس‌کننده‌ترین لحظات نیز مطمئن باشید که موفقیت، بزودی خودش را به شما نشان خواهد داد. (ضمیمه چاردیواری)