مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....مجله مطالب خواندنی
سبک زندگی، روانشناسی، سلامت،فناوری و ....بحران آب جدی است؛ امسال فاضلاب می‌نوشیم!
جام جم سرا:
از زمستان گذشته و در اوج بارندگی ها وزارت نیرو از مردم می خواهد صرفه جویی کنند، فقط ۲۰ درصد. این درحالی است که تا همین الان تهران نسبت به دوره مشابه، ۴۴ درصد کمتر بارندگی داشته است. یعنی بحران جدی است. دکتر پرویز کردوانی، جغرافیدان برجسته ایرانی، می گوید اگر روند مصرف آب به همین منوال ادامه داشته باشد، باید به فکر تصفیه کردن فاضلاب افتاد؛ ابتدا برای آبیاری های درختان شهری و مصرف در صنایع و در مراحل بالاتر، نوشیدن. گفت‌وگوی خبرآنلاین با دکتر کردوانی را بخوانید:
آقای دکتر، از زمستان سال گذشته تاکنون، هشدارها درباره کمبود آب داده شده است. بحران آب تا چقدر جدی است؟
وزارت نیرو تاکنون نمی گفت. اما از وقتی که این همه کشاورزی تعطیل شد،تالاب ها خشک شدند، این همه شهرها آب ندارند، مثل کرمان که از ۶۴ شهر، ۶۲ تا آب ندارند، هر روز از مردم می خواهند کمتر مصرف کنند و هر روز هم می گویند باید صرفه جویی کنید که اگر نکنید فشار آب کم می شود، قطع می شود، گران می شود و اینها. اوضاع تهران از همه هم بدتر است. تهران بسیاری از استان ها و شهرستان ها را از لحاظ آب نابود کرد تا مشکل خودش را حل کند، اما هنوز هم تشنه است.
چرا؟
دو دلیل دارد، مصرف زیاد آب و آلوده کردن همه آنها.
آب تهران از قبل همین قدر مشکل داشت؟
اول باید یک تاریخچه از آب تهران بگویم؛ تهران از قدیم از آب قنات استفاده می کرد. همان موقع که روستا بود و یواش یواش توسعه پیدا می کرد. تهران رود ندارد. یعنی آبی سطحی از اول نداشت. از قنات استفاده می کرد. آب جوی ها هم آلوده نبود، پس آب جوی را می بستند در آب انبارهایشان. بعد که جوی ها آلوده شد، چاه زدند سر حوض در خانه ها. بعد تلنبه فشاری گذاشتند. از سال ۱۳۲۸ هم شروع کردند به لوله کشی. اما سال ۱۳۰۹ نخستین آب را به تهران انتقال داده بودند؛ آب کرج، همین بلوار کشاورز فعلی. این آب باعث شد سال ۱۳۱۲ دانشگاه تهران در همان محدوده ساخته شود.
| باید فاضلاب را تصفیه کنیم و بخوریم. برخی کشورهای دنیا خوشحالند که زباله و فاضلاب زیاد دارند، چون منبع درآمدشان است. اما ما فاضلاب را به وزارت نیرو دادیم. از زباله هم استفاده نمی کنیم |
بعد که جمعیت زیادتر شد، سد ساختند. سد لار را ساختند که آب رودخانه هراز را که می رفت برای برنج کاری شمال، گرفتند. بعد هم سد لتیان را زدند روی رودخانه جاجرود. پس از کوتای ۲۸ مرداد، آمریکایی ها دشت ورامین را انتخاب کردند برای توسعه کشاورزی. تصمیم گرفتند برای آبیاری زمین های کشاورزی ۳۶۰ پارچه آبادی ورامین، سد بسازند. گفتند یک دهم از این آب را هم می دهند به تهران. تهران که بزرگتر شد، یک دهم یک دهم به سهم آب تهران اضافه کردند تا اینکه الان چند سال است یک قطره آب به ورامین نداده اند. به همین دلیل تصمیم گرفتند سد ماملو را بسازند در جنوب دماوند. این سد هم ساخته شد، اما ۷۰ درصد آب آن برای تهران می برند. ۲۰ درصد برای پرند و ۱۰ درصد هم برای شهرهای ورامین و پاکدشت. آن به شهر می دهند و نه به کشاورزی. اما من پیش بینی می کنم به زودی تمام این آب را تهران بگیرد. این را تهران قبلا ثابت کرده. آب سد کرج را هم به تهران می دهند و هیچ آبی برای کرج وجود ندارد. تمام استان البرز همه از آب چاه استفاده می کنند. فاجعه اینجاست که این سدها هم کم کم پر می شود و امکان خارج کردن گل و لای این سد ها را هم ندارند. ضمن اینکه کارهایی که برای پر نشدن سد لازم است را انجام نداده اند. ۴۰ درصد از سد کرج گل و لای است. بعد رفتند از سرشاخه های سفید رود آب آوردند.
الان طرحی وجود دارد که از ارتفاعات قله دو هزار و سه هزار برای تهران آب بیاورند.
این آب را هم بیاورند، دیگر اطراف تهران آب سطحی وجود ندارد. هرچه بود را گرفته است. با این روند توسعه، مجبور شدند بروند به سمت آب زیر زمینی. همین الان ۴۰ درصد آب مصرفی تهران از چاه هاست. این درحالی است که آب زیرزمینی پس انداز آبی هر منطقه است. این چاه زدن بسیار مضر است. مثلا دریاچه ارومیه را همین چاه خشک کرد. تعداد چاه های تهران خیلی زیاد شده است. قنات ها را خشک کرده است. کشیدن آب چاه ها موجب نشست زمین می شود. همین الان می گویند هر سال ۳۶ سانتیمتر و به روایتی تا یک متر تهران نشست می کند. با نشست زمین چند اتفاق بد می افتد؛ احتمال شکستن تاسیسات زیرزمین مثل لوله های انتقال گاز و آب بالا می رود. این فاجعه است. ضمن اینکه به دلیل فشردگی لایه های زمین، ذخیره آب در سفره های زیرزمینی هم از بین می رود.
علاوه بر این روز به روز به جمعیت تهران افزوده می شود. خانه های یک طبقه همه خراب می شوند و حداقل ۵ واحدی ساخته می شود. همه اینها آب می خواهند. شهرک های اطراف تهران هم آب زیر زمینی پایین دست تهران را که آلوده است، مصرف می کنند و آب مناسبی ندارند. ضمن اینکه مصرف آب هم بسیار بالاست. مردم در خانه ها هم صرفه جویی نمی کنند. شهرداری هم بی رویه چمن کاری می کند. چمن چند ضرر دارد؛ اول اینکه آب زیاد می خواهد. دوم اینکه به گرم شدن زمین کمک می کند. سرطان زا هم هست. چون کود شیمیایی زیادی برای سبز شدن چمن استفاده می شود و همین موجب افزایش نیترات آب های زیرزمینی می شود. در یک مدت کوتاه هم به زباله بدل می شود. سال به سال نیاز آب تهران بیشتر می شود. ضمن اینکه سال به سال امکان ذخیره آب کمتر می شود.
یکی از معضلات تهران، فاضلاب و پسابد است که به جنوب شهر می رود و اتفاقا با آنها زمین های کشاورزی هم آبیاری می شود. برای کنترل فاضلاب هم کاری نمی شود.
تهران همه آب ها را هم آلوده می کند. چون دشت تهران آلوده است. طبق قانون آب زیرزمینی اول دشت همین تجریش، آب کربناته دارد که خوب است. وسط دشت آب سولفاته است و به درد شرب نمی خورد. آخر دشت آب شور شور است. هر دشتی همین است. همین الان سمت بهشت زهرا آب شور است. پساب شهروندان تهرانی هم این شوری را تشدید می کند. از یک طرف دیگر تهران سه تا رود فاضلاب دارد؛ تمام چشمه ها که از باغات شمیران و مناطق دیگر شمال شهر بیرون می آیند، تا به جوی خیابان می رسند، آلوده می شود. فاضلاب شهری و خانگی هم که بماند. عمده این فاضلاب تصفیه هم نمی شود و امکان تصفیه شدن هم ندارد.
برای مقابله با بحران آب چه کار باید کرد؟
وزارت نیرو فقط می گوید صرفه جویی. اما قبل از آن باید آب را گران کنند.
| من پیش بینی می کنم در آینده نزدیک آب فاضلاب را تصفیه می کنند و می خورند. مثل فضانوردان امروزی که ادرارشان را تصفیه می کنند و می خورند |
همین آبی که در بطری مردم می خرند، لیتری ۵۰۰ تومان است. یک متر مکعب آب می شود هزار لیتر، یعنی ۵۰۰ هزار تومان. در حالی که گرانترین آب در ایران هر مترمکعب ۳ هزار تومان است. نباید فقط بگویند صرفه جویی کنید. باید مردم را آگاه کنند. باید به مردم بگویند که آب نیست و از مردم بخواهند که همکاری کنند تا آب قطع نشود. کم کردن فشار آب و قطع کردن آب اتفاق خیلی بدی است. قطع کردن آب مهمترین ضرر را برای لوله های انتقال آب دارد و موجب ترکیدگی لوله ها می شود و همین موجب هدررفت بیشتر آب می شود. به هرحال باید مردم را آگاه کرد. آگاه کردن این نیست که وزارت نیرو از مردم بخواهد صرفه‌جویی کنند. باید از طرق رسانه ها و حتی خطبه های نماز جمعه و جماعات و بزرگان دینی مردم را آگاه کنند. ما برای همه چیز آب احتیاج داریم. کشاورزی بدون خاک می شود، اما بدون آب امکان پذیر نیست. مردم باید بفهمند هر فرد باید به صرفه جویی کمک کند. نه اینکه بگوید به من چه، دولت انجام دهد. هر کسی اگر در زندگی خودش درست مصرف کند، جامعه درست می شود.
برای اینکه تهران و شهرهای بزرگ همه منابع بکر آبی را هدر ندهد، چه راهکاری وجود دارد که البته طولانی مدت هم بتوان از آن استفاده کرد؟
باید برویم سراغ آب های غیرمتعارف. درست است که آب زیرزمینی از آب سطحی مهمتر است، اما پس اندازی بود که تمام شد و رفت. یکسری کشورها آب زیرزمینی و سطحی برایشان مهم نیست، چون بارندگی زیادی دارند و یا آب سطحی زیادی دارند و با سدسازی مدیریت می کنند. اما در ایران آب زیرزمینی مهم است. چون بارندگی در ایران زیاد نیست. حتی در شمال هم حساب بکنید، در تابستان برای برنج باید آبیاری انجام شود. به همین خاطر در شمال هم چاه زیاد زده اند. آنقدر چاه زده اند که یا آب چاه شور شده و یا سرطان زا شده به خاطر مصرف زیاد کود شیمیایی. مناطق مرکزی ایران مثل یزد اوضاع بدتری دارند. نه رود دارند و نه بارندگی. همه مصرف آب در ایران از پس انداز است. پس انداز را غارت کردیم؛ حواسمان نبوده، همینجور آب را از زمین کشیدیم و شهرها را توسعه دادیم. ضمن اینکه با وجود این همه توسعه کشاورزی، هنوز هم مواد غذایی را وارد می کنیم. چون سطح کشت را بالا بردیم. بهره وری را بالا نبردیم. این همه سد ساختیم، که کشاورزی را توسعه بدهیم، عمر سدها تمام شد، اما الان اول تشنگی هستیم. چون درست استفاده نکردیم. آن همه چاه زدیم، آب چاه هم تمام شد، باز هم اول تشنگی ماست. با وجود این همه سازمان و اداره برای محیط زیست و جنگل و مرتع، تالاب ها بیشتر خشک شده، جنگل ها از بین رفته. الان باید صنایع را در خیلی شهرها کم کنند. باید سطح کشت را پایین بیاورند.
سدسازی مخالفان بسیاری دارد. می شود از سدسازی چشم پوشی کرد؟
دولت باید آب های سطحی را مدیریت کند تا آب هدر نرود. همین سدسازی بخشی از مدیریت آب است. علاوه بر این باید در انتقال آب هم مدیریت داشته باشند. در همین تهران ۳۰ تا ۴۰ درصد آب به دلیل فرسودگی لوله ها هدر می رود. مدیریت در مصرف آب هم باید در کشاورزی، صنعت، خانه ها، شهرداری ها و ادارات انجام شود.
| سه تا رود فاضلاب در تهران داریم، برگردانیم تصفیه کنیم و سپس استفاده کنیم، دو تا رود کرج و لتیان آب می شود |
سدها مشکل نیستند. اگر درست مصرف کنیم، حالا حالاها آب داریم. حتی سمنان و قم و هم آب دارند. گذشت آن روزهایی که با شیلنگ ماشین می شستیم و یا آنقدر آب به صورت می ریختیم که تا چند دقیقه آب چکه می کرد. آبهایی که در اختیار داریم را باید درست مصرف کنیم. آب را چهار جور می شود مصرف کرد. یکی اسراف در مصرف، بیش از نیاز مصرف کردن. یکی دیگر امساک در مصرف، خسیسی کردن. راه سوم مصرف استفاده از بهینه از آب است. نه کم و نه زیاد. همه چیز به اندازه. همینجاست که می گویند اگر ۲۰ درصد کمتر مصرف کنید، آب جیره بندی نمی شود. به نظر من تا ۵۰ درصد هم می شود در مصرف آب صرفه جویی کرد. چهارمین شیوه مصرف آب هم، هدر دادن است؛ اینکه شیر آب چکه کند. نوع شستن ظرف و لباس و نظافت شخصی و ...
برای صرفه جویی باید وسایلی باشد که کم مصرف کند. اما همه مردم که امکان خرید وسایل کم مصرف را ندارند.
دولت باید کمک کند، مثلا شیر و دوش کم مصرف به مردم بدهد. در کشاورزی هم باید دولت سیستم آبیاری قطره ای را توسعه دهد. اما این کارها را نمی کنند. به کشاورز بگوییم فلان قدر حقابه داری، با همین قدر آب باید در نصف مساحت قبلی، بیشتر از قبل، محصول داشته باشی. علاوه بر این باید کنتورها آب هم مجزا باشد. اما چون هزینه اش بالاست، این کار را نمی کنند. نه دولت و نه مردم.
شما در گفتگوهای مختلفی که داشته اید پیشنهاد داده اید دولت باید برود به سمت استفاده از آب های غیر متعارف. این آبها چیست؟
استفاده از فاضلاب. برخی کشورهای دنیا خوشحالند که زباله و فاضلاب زیاد دارند، چون منبع درآمدشان است. اما ما فاضلاب را به وزارت نیرو دادیم. از زباله هم استفاده نمی کنیم. زمانی که من در آلمان درس می خواندم، حتی یک ماهی هم در رود راین آلمان نبود، حیات در آن نبود از بس فاضلاب در آن ریخته می شد. اما ۲۵ سال است که ریختن فاضلاب به راین ممنوع شده. حیات برگشته. فاضلاب را تصفیه می کنند. مصرف اول فاضلاب تصفیه شده برای فضای سبز و مصارف صنعتی، در مرحله بعد و بی آبی هم برای خوردن. من پیش بینی می کنم در آینده نزدیک آب فاضلاب را تصفیه می کنند و می خورند. بیچاره آنهایی که ۳۰ -۴۰ سال بعد به دنیا می آیند؛ نه آب زیرزمینی هست و نه آب سطحی. همه سدها را ساخته ایم. مجبورند فاضلاب را تصفیه کنند و بخوردند. مثل فضانوردان امروزی که ادرارشان را تصفیه می کنند و می خورند. یکی از آب های غیرمتعارف، فاضلاب است. سه تا رود فاضلاب در تهران داریم، برگردانیم تصفیه کنیم و سپس استفاده کنیم، دو تا رود کرج و لتیان آب می شود.
غیر از فاضلاب چه آب هایی را می شود استفاده کرد؟
آب غیرمتعارف بعدی، جمع آوری از پشت بام خانه هاست. این همه در سطح تهران و شهرهای دیگر بارندگی می شود، می ریزد روی آسفالت و سنگ فرش، استفاده نمی کنیم، آب پاک باران، فاضلاب می شود. در کشورهای دیگر آب باران را جمع آوری می کنند از پشت بام خانه ها. می گویند هر خانواده ای باید مشکل خودش را خودش حل کند. در همدان که سالی ۳۰۰ میلیمتر بارندگی دارد می توانند این کار را بکنند.
| روز به روز به جمعیت تهران افزوده می شود. خانه های یک طبقه خراب می شود حداقل ۵ واحدی ساخته می شود. همه اینها آب می خواهند. شهرکهای اطراف تهران هم آب زیر زمینی پایین دست تهران را که آلوده است، مصرف می کنند. مصرف آب بسیار بالاست. مردم هم صرفه جویی نمی کنند. شهرداری هم بی رویه چمن کاری می کند |
هر یک میلیمتر بارندگی می شود یک لیتر آب در مترمربع. یک خانه با ۲۰۰ متر مربع مساحت در همدان در سال ۶۰ هزار لیتر آب ذخیره می کند، یعنی ۶۰ مترمکعب آب. مخزن کوچکی هم می خواهد؛ یعنی مخزنی با ابعاد ۴ متر در ۵ متر در ۳ متر نیاز دارد. در همان پشت بام فقیرانه ۲۰۰ مترمربعی در همدان، می تواند اینقدر آب ذخیره کند و آب سال را داشته باشد. سومین راه شیرین کردن آب شور است.
اما این طرح شکست نخورده است؟
در گرمسار، قم و سمنان آب شور است، باید استفاده کنند. باید بخورند. کارخانه و دستگاه آب شیرین کن بگذارند و استفاده کنند. نه اینکه از کوه های غرب کشور برایشان آب بیاورند. البته نه اینکه آب دریا را بیاورند در کویر و شیرین کنند. آب دریا را شیرین کنند و در لوله بیاورند برای قم و گرمسار و سمنان، مردم را بد عادت می کنند، چون فکر می کنند آب دارند و بی اندازه مصرف می کنند. اوضاع آب آنقدر بد می شود که در آینده به جای تانکر نفت و بنزین، تانکر آب بین شهرها حرکت می کند. راه چهارم هم جذب رطوبت هواست. در بندرعباس و چابهار می توانند از رطوبت هوا برای تامین آب کشاورزی استفاده کنند. در چابهار، تابستان رطوبت هوا بالاست. رطوبت صد در صد است. کار خیلی ساده ای است؛ یک صفحه فلزی به طور عمودی می گذارند، رطوبت را جذب می کند و بعد هم روانه مخزن زیرش می شود. ضمن اینکه باید کشاورزی منطقه ای داشته باشند. هندوانه را در قم نکارند. موز را در شمال نکارند. ضمن اینکه کشاورز نمونه کشاورزی است که با کمترین آب، بیشترین و بهترین محصول را داشته باشد. به این می گویند. آب مجازی. گندم کاران ما نباید چغندر بکارند.
معمولا در سالهای گذشته برای رفع کم آبی مناطق خشک، آب را انتقال داده اند. این راهکاری خوبی برای مقابله با خشکسالی است؟
انتقال آب راهکار آخر برای تامین آب است. اما نه به این روشی که الان مطرح است. باید آب را در زمانی که حوضه های آبریز، آب سر ریز دارند، انتقال داد. مثلا آب کارون را در دوره ای که سرریز دارد باید انتقال بدهند و نه در تابستان که خود منطقه به آب نیاز دارد. مردم مناطق خشک را هم باید آموزش داد در ۵-۶ ماهی که آب ندارند، بتوانند خودشان را سرپا نگه دارند. انتقال اشتباه آب در سالهای گذشته موجب شده الان کارون خشک شود و مردم در ان کشاورزی کنند. همین مشکلات دعواهای قومی و منطقه ای را هم در پی دارد.(شیماسادات عطری)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوما به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
ادامه مطلب ...
آب را ول نکنیم... در فرادست انگار بحران است
جام جم سرا:
این پیش‌بینی با بررسی رقم رشد مصرف آب به میزان دو برابر رشد جمعیت دور از ذهن نخواهد بود. ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و قرارگرفتن در منطقه خاورمیانه از کشورهای کم آب جهان به‌شمار می‌رود اکثر مساحت ایران را نقاط کویری و بیابان‌های خشک و سوزان فرا گرفته است و به جز باریکه سرسبز کناره دریای مازندران، میزان بارش در سایر نقاط آن در سطح پایین قرار دارد.
به نقل از آرمان، آبیاری زمین برای کشاورزی در کشورهایی نظیر ایران که از آب و هوایی خشک برخوردارند مقدار زیادی آب طلب میکند. در کشورهای درحال توسعه میزان آب مصرفی برای هر هکتار دو برابر کشورهای توسعه‌یافته می‌باشد.
بحران آب از نگاه وزیر نیرو
از این‌رو وزیر نیرو با تاکید بر اینکه بحران آب در کشور جدی است، از دولت، مجلس، قوه قضائیه و مردم برای مدیریت مصرف آب کمک خواست. حمید چیت‌چیان گفت: موضوع آب برای کشور ما بسیار مهم بوده و ضروری است که از ابعاد مختلف به این موضوع پرداخته و آگاهی‌های لازم به مردم داده شود. این درحالی است که مطالبی که درباره موضوع آب بیان می‌کنیم، بسیار عمیق و نگران‌کننده است که راهکار هم دارد؛ اما کلید حل مشکل آب تنها در دست مسئولان نیست و تمام مردم شامل شهروندان،روستانشینان٬ صنعتگران و کشاورزان باید کمک کنند تا بتوان موضوع بحران آب را مدیریت کرد. وزیر نیرو افزود: بحران آب جدی است؛ چراکه در 10 سال گذشته میزان آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب بود؛ اما اکنون در اثر کاهش متوسط بارش‌ها از سالانه 250 میلیمتر به 242 میلیمتر، حجم آب تجدیدشونده به 120 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. وی تصریح کرد: با این اتفاق، میزان آب در دسترس کاهش یافته و با افزایش جمعیت، رشد و توسعه صنعت و کشاورزی و توسعه شهرنشینی مصارف آب به‌شدت بالا رفته است.
آب تجدیدشونده
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، چیت‌چیان با بیان اینکه در ابتدای انقلاب٬ سرانه آب تجدیدشونده هر ایرانی چهارهزار مترمکعب بود اما اکنون این رقم به کمتر از 1600 مترمکعب رسیده است، اظهار کرد: طبق استانداردهای موجود، مناطقی که کمتر از 1700 مترمکعب آب تجدیدشونده به‌ازای یک نفر داشته باشند، در معرض تنش آبی قرار دارند. وی افزود: اگر کشوری تا 40 درصد از آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، قابل قبول است و بالاتر از 40 در وضعیت نگران‌کننده و بالاتر از 60 در مرحله بحران آبی قرار می‌گیرد و این درحالی است که ما الان 80 درصد از آب تجدیدشونده را در کشور استفاده می‌کنیم.
خشک‌شدن دریاچه‌ها
چیت‌چیان خشک‌شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها را یکی از علامت‌های بحران آب عنوان کرد و گفت: 298 دشت از مجموع 609 دشت کشور دارای بیلان منفی آب هستند و این 298 دشت وضعیتی مشابه دریاچه ارومیه را دارند اما چون زیر زمین است، کسی مشاهده نمی‌کند. وزیر نیرو افزود: شور شدن منابع آب زیرزمینی و کاهش جریان روان‌آب‌ها از علامت‌های بحران آب در کشور است. ضمن اینکه هم‌اکنون از نظر مقدار سرانه آب در مرحله تنش آبی و از نظر میزان آب تجدیدشونده در مرحله بحران آبی هستیم.
چیت‌چیان سپس با اشاره به فعالیت‌های صورت‌گرفته برای استحصال و مدیریت آب در کشور و ایجاد مخازن آبی، تصریح کرد: در سالهای گذشته، وزارت نیرو و صنعت آب کشور کارنامه درخشانی از نظر ایجاد تاسیسات استحصال و مدیریت آب دارند.
ظرفیت سدها
وی با بیان اینکه تاکنون در کشور 690 سد احداث شده است که توانایی تنظیم 39 میلیارد مترمکعب و ذخیره‌سازی 49 میلیارد مترمکعب آب را دارند، اظهار کرد: سدهایی که تاکنون ساخته شده و یا در حال احداث است، افزون‌بر 76 میلیارد مترمکعب آب را تنظیم می‌کنند و این درحالی است که ما بیش از 46 میلیارد مترمکعب آب برای تنظیم نداریم.وزیر نیرو عنوان کرد: سد ساوه برای ظرفیت 130 میلیون مترمکعب آب ساخته شده اما بیش از 30 میلیون مترمکعب آب در خود ندیده است. همچنین سد کرخه با ظرفیت هفت میلیارد مترمکعب، تاکنون بیش از 7/2 میلیارد مترمکعب آب در خود ذخیره نکرده است و نیروگاه سد سیمره نیز به‌دلیل کافی نبودن ذخیره آب، امکان راه‌اندازی پیدا نکرده است.
میزان بارش‌ها
چیت‌چیان میزان بارش‌ها و روان‌آب‌ها در گذشته را بیشتر از زمان حاضر عنوان کرد و گفت: الان در اثر خشکسالی‌های پیاپی و تغییر اقلیم، میزان بارش‌ها و روان‌آب‌ها کاهش یافته است و سدهایی که ساخته شده، براساس محاسبه‌های پیشین وضعیت منابع آبی کشور بوده است. وی افزود: ما باید با کمک دولت٬ مجلس، قوه قضاییه و مردم به مرحله مدیریت مصرف آب وارد شویم.
ادامه مطلب ...
آب را ول نکنیم... در فرادست انگار بحران است
جام جم سرا:
این پیش‌بینی با بررسی رقم رشد مصرف آب به میزان دو برابر رشد جمعیت دور از ذهن نخواهد بود. ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و قرارگرفتن در منطقه خاورمیانه از کشورهای کم آب جهان به‌شمار می‌رود اکثر مساحت ایران را نقاط کویری و بیابان‌های خشک و سوزان فرا گرفته است و به جز باریکه سرسبز کناره دریای مازندران، میزان بارش در سایر نقاط آن در سطح پایین قرار دارد.
به نقل از آرمان، آبیاری زمین برای کشاورزی در کشورهایی نظیر ایران که از آب و هوایی خشک برخوردارند مقدار زیادی آب طلب میکند. در کشورهای درحال توسعه میزان آب مصرفی برای هر هکتار دو برابر کشورهای توسعه‌یافته می‌باشد.
بحران آب از نگاه وزیر نیرو
از این‌رو وزیر نیرو با تاکید بر اینکه بحران آب در کشور جدی است، از دولت، مجلس، قوه قضائیه و مردم برای مدیریت مصرف آب کمک خواست. حمید چیت‌چیان گفت: موضوع آب برای کشور ما بسیار مهم بوده و ضروری است که از ابعاد مختلف به این موضوع پرداخته و آگاهی‌های لازم به مردم داده شود. این درحالی است که مطالبی که درباره موضوع آب بیان می‌کنیم، بسیار عمیق و نگران‌کننده است که راهکار هم دارد؛ اما کلید حل مشکل آب تنها در دست مسئولان نیست و تمام مردم شامل شهروندان،روستانشینان٬ صنعتگران و کشاورزان باید کمک کنند تا بتوان موضوع بحران آب را مدیریت کرد. وزیر نیرو افزود: بحران آب جدی است؛ چراکه در 10 سال گذشته میزان آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب بود؛ اما اکنون در اثر کاهش متوسط بارش‌ها از سالانه 250 میلیمتر به 242 میلیمتر، حجم آب تجدیدشونده به 120 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. وی تصریح کرد: با این اتفاق، میزان آب در دسترس کاهش یافته و با افزایش جمعیت، رشد و توسعه صنعت و کشاورزی و توسعه شهرنشینی مصارف آب به‌شدت بالا رفته است.
آب تجدیدشونده
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، چیت‌چیان با بیان اینکه در ابتدای انقلاب٬ سرانه آب تجدیدشونده هر ایرانی چهارهزار مترمکعب بود اما اکنون این رقم به کمتر از 1600 مترمکعب رسیده است، اظهار کرد: طبق استانداردهای موجود، مناطقی که کمتر از 1700 مترمکعب آب تجدیدشونده به‌ازای یک نفر داشته باشند، در معرض تنش آبی قرار دارند. وی افزود: اگر کشوری تا 40 درصد از آب تجدیدشونده خود را استفاده کند، قابل قبول است و بالاتر از 40 در وضعیت نگران‌کننده و بالاتر از 60 در مرحله بحران آبی قرار می‌گیرد و این درحالی است که ما الان 80 درصد از آب تجدیدشونده را در کشور استفاده می‌کنیم.
خشک‌شدن دریاچه‌ها
چیت‌چیان خشک‌شدن دریاچه‌ها و تالاب‌ها را یکی از علامت‌های بحران آب عنوان کرد و گفت: 298 دشت از مجموع 609 دشت کشور دارای بیلان منفی آب هستند و این 298 دشت وضعیتی مشابه دریاچه ارومیه را دارند اما چون زیر زمین است، کسی مشاهده نمی‌کند. وزیر نیرو افزود: شور شدن منابع آب زیرزمینی و کاهش جریان روان‌آب‌ها از علامت‌های بحران آب در کشور است. ضمن اینکه هم‌اکنون از نظر مقدار سرانه آب در مرحله تنش آبی و از نظر میزان آب تجدیدشونده در مرحله بحران آبی هستیم.
چیت‌چیان سپس با اشاره به فعالیت‌های صورت‌گرفته برای استحصال و مدیریت آب در کشور و ایجاد مخازن آبی، تصریح کرد: در سالهای گذشته، وزارت نیرو و صنعت آب کشور کارنامه درخشانی از نظر ایجاد تاسیسات استحصال و مدیریت آب دارند.
ظرفیت سدها
وی با بیان اینکه تاکنون در کشور 690 سد احداث شده است که توانایی تنظیم 39 میلیارد مترمکعب و ذخیره‌سازی 49 میلیارد مترمکعب آب را دارند، اظهار کرد: سدهایی که تاکنون ساخته شده و یا در حال احداث است، افزون‌بر 76 میلیارد مترمکعب آب را تنظیم می‌کنند و این درحالی است که ما بیش از 46 میلیارد مترمکعب آب برای تنظیم نداریم.وزیر نیرو عنوان کرد: سد ساوه برای ظرفیت 130 میلیون مترمکعب آب ساخته شده اما بیش از 30 میلیون مترمکعب آب در خود ندیده است. همچنین سد کرخه با ظرفیت هفت میلیارد مترمکعب، تاکنون بیش از 7/2 میلیارد مترمکعب آب در خود ذخیره نکرده است و نیروگاه سد سیمره نیز به‌دلیل کافی نبودن ذخیره آب، امکان راه‌اندازی پیدا نکرده است.
میزان بارش‌ها
چیت‌چیان میزان بارش‌ها و روان‌آب‌ها در گذشته را بیشتر از زمان حاضر عنوان کرد و گفت: الان در اثر خشکسالی‌های پیاپی و تغییر اقلیم، میزان بارش‌ها و روان‌آب‌ها کاهش یافته است و سدهایی که ساخته شده، براساس محاسبه‌های پیشین وضعیت منابع آبی کشور بوده است. وی افزود: ما باید با کمک دولت٬ مجلس، قوه قضاییه و مردم به مرحله مدیریت مصرف آب وارد شویم.
ادامه مطلب ...
بحران آب دامن زمین را گرفته است
جام جم سرا: سازمان منابع جهان (WRI)، بحران آب کشورهای مختلف را براساس حوزه‌های رودخانه‌ها، مساحت و جمعیت‌شان بررسی کرده و 180 کشور را در منطقه بحران‌زده قرار داده است که از این تعداد 36 کشور از جمله مراکش، قزاقستان، پاکستان، یمن، افغانستان، ایران و... در وضع بسیار بحرانی و زیر خط مبنا قرار دارند. به این معنا که 80 درصد آب در دسترس کشاورزی، خانگی و مصارف صنعتی سال به سال کم شده و کشاورزی، صنایع و جوامع را با کمبود آب مواجه کرده است.
بنابراین برای حفظ این مایه حیات باید نهایت تلاش خود را به کار بریم و با طبیعت به گونه‌ای رفتار کنیم که فرصت جایگزینی آب شیرین را داشته باشد. از طرفی صرفه‌جویی در آب باعث میشود منابع دیگر انرژی مانند الکتریسیته ـ که برای تصفیه و آماده‌سازی آب سالم استفاده میشود – هدر نروند.
اقدامات بلند مدت وکوتاه مدت
رشد جمعیت، توسعه شهری، افزایش تولید محصولات کشاورزی و تغییرات آب و هوایی روز به روز رقابت بر سر به دست آوردن آب شیرین را افزایش می‌دهد و کارشناسان برای حل بحران کمبود آب، روش‌های درازمدت مختلفی ارائه داده‌اند که به برخی از آنها اشاره شده است:
1 ـ آموزش تغییر الگوی مصرف و سبک زندگی
دولت‌ها باید به مردم شیوه‌های جدیدی برای مصرف آب بیاموزند و به آنها یاد بدهند در زمان کمبود آب چگونه سبک زندگی خود را عوض کنند تا با بحران‌های فلج‌کننده مواجه نشوند.
2 ـ ابداع فناوری‌های جدید ذخیره آب
ابداع فناوری‌هایی که به ذخیره آب به طور موثر کمک کند در محیط‌های در معرض خشکسالی بسیار ضروری است.
3 ـ بازیافت آب فاضلاب
می توان آب فاضلاب را برای مصارف دیگر بازیافت و حتی با استفاده از فناوری پیشرفته آن را برای شرب نیز پاکسازی کرد.
4 ـ بهبود نحوه آبیاری زمین‌های کشاورزی
تقریبا 70 درصد آب شیرین صرف زمین‌های کشاورزی میشود، بنابراین با به کارگیری شیوه‌های مناسب آبیاری می‌توان به مقدار زیادی در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
5 ـ کنترل آلودگی و تغییرات آب و هوایی
بیشتر خشکسالی‌ها در اثر تغییرات آب و هوایی به وجود می‌آیند و در واقع هم‌اکنون گازهای گلخانه‌ای که بر اثر آلودگی هوا بشدت تولید شده‌اند موجب گرم شدن کره زمین و در نتیجه بروز خشکسالی شده است، بنابراین با کنترل آلودگی هوا می‌توان در درازمدت به نتایج خوبی رسید.
دیگر کشورها چه کرده اند؟
دولت‌های کشورهایی که با بحران آب روبه رو هستند، به اجبار دست به اقداماتی برای گذراندن این بحران، حداقل به طور موقت از جمله جیره‌بندی آب زده‌اند که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
برزیل
بیش از 140 شهر برزیل به دلیل خشکسالی با جیره‌بندی آب مواجه شده‌اند به طوری که بیشتر محله‌های این شهرها هر سه روز یکبار آن هم به مدت 13 ساعت، آب دارند. در حقیقت بیش از شش میلیون نفر از برزیلی‌ها با جیره‌بندی آب مواجه شده‌اند.
ونزوئلا
برخی از شهرهای ونزوئلا مانند کاراکاس مدت زیادی است که با جیره بندی آب مواجه شده‌اند به طوری که در هفته 48 ساعت آب به رویشان بسته میشود.
ایالات متحده آمریکا
ده شهر مهم ایالت کالیفرنیا گرفتار خشکسالی شده و دولت برای کنترل بحران آب در این مناطق دست به اقداماتی زده است، از جمله اینکه از شهروندان خواسته شده برخی از آنها چمن‌های مقابل خانه‌شان را آبیاری نکنند. شست‌وشوی خودرو با شیلنگ آب ممنوع شده است و حتی جریمه‌های 500 دلاری نیز در نظر گرفته‌اند. مقامات کالیفرنیا معتقدند که با اعمال این محدودیت‌ها می‌توانند آب یکسال بیش از 3.5 میلیون نفر را تامین کنند.
جزایر کارائیب
کشورهای محدوده کارائیب نیز بشدت با بحران آب مواجه هستند. از ترینیداد و توباگو در جنوب گرفته تا جامائیکا در شمال، اقدامات سختگیرانه‌ای در خصوص مصرف آب اعمال کرده‌اند. این محدودیت‌ها شامل آبیاری باغچه‌ها، شست‌وشوی خودروها و... است. همچنین در جامائیکا از آب شیرین فقط برای نیازهای اساسی مانند نوشیدن، غذا پختن، شست و شوی بدن و بهداشت افراد استفاده میشود.
سهم ما در رفع بحران آب
* تمام لوله‌هایی را که احتمال نشت آب دارند، پیدا و تعمیر کنید. ریختن یک قطره آب در دقیقه یعنی هدر رفتن حدود 200 لیتر آب در سال.
* شاید تعجب کنید، اما شستن لباس‌ها با ماشین لباسشویی به مراتب کمتر از شستن آنها با دست آب مصرف میکند ولی با این حال از ماشین‌های لباسشوییکه در مصرف آب بهتر عمل می‌کنند، استفاده کنید.
* وقتی قصد سفر دارید حتما لوله اصلی شیرآب را ببندید تا اگر در خانه لوله‌ای ترکید یا نشتی داشت، در نبود شما آب هدر نرود.
* آب‌های راکد و اضافی، مانند آب پارچ که روی میز غذا مانده را دور نریزید و برای آبیاری گلدان‌ها یا باغچه تان استفاده کنید.
* لوله‌های آب گرم را عایق‌بندی کنید. این کار در فصل سرما کمک میکند که آب درون لوله گرم بماند و شما مجبور نیستید برای رسیدن به آب گرم، شیر آب را باز بگذارید. اما اگر گاهی مجبور شدید شیرآب را بازکرده و منتظر آب گرم بمانید، ظرفی زیر آن قرار داده و از آب سرد اولیه برای آبکشی ظروف یا شستن سبزیجات و آبیاری گلدان و باغچه استفاده کنید.
* لوله‌های آب درون خانه و بیرون، مانند لوله‌های در حیاط را به گونه‌ای ایمن کنید تا در فصل سرما و یخبندان یخ نزنند، ترک برندارند یا نترکند.
* دوش حمام را از نوع کم جریان انتخاب کنید. استفاده از چنین دوش‌هایی موجب حدود 75 درصد صرفه‌جویی در مصرف آب میشود و البته تا آنجا که امکان دارد زمان دوش گرفتن‌تان را به حداقل، مثلا 3 تا 5 دقیقه برسانید. حتی در شرایط بحرانی کم آبی می‌توانید مانند نظامی‌ها حمام کنید. یعنی وقتی بدنتان را صابون می‌زنید، دوش را ببندید و موقع آبکشی آن را باز کنید. با این کار در مقدار آب مصرفی حدود دو سوم صرفه جویی میشود. گاهی استفاده از وان یا تشت در صرفه‌جویی آب بسیار کمک میکند.
* موهایتان را هر روز نشویید. اگر به موهایتان ژل یا محصولات دیگر آرایشی نمی‌زنید، بنابر این نیازی نیست که آنها را هر روز بشویید. با این روش نه تنها از حساس و چرب شدن موهایتان جلوگیری می‌کنید بلکه در مصرف آب نیز صرفه‌جویی میشود.
* هنگام اصلاح، به جای اینکه تیغ را زیر آب روان بگیرید از یک کاسه آب استفاده کنید.
* هنگام مسواک زدن دندان‌هایتان، آب شیر را باز نگذارید با این کار مقدار زیادی آب به هدر می‌رود. به جای این کار لیوانی پر از آب کرده و پس از مسواک زدن، دندان‌هایتان را آبکشی کنید.
* هنگام شستن دست و صورت، شیر آب را با فشار باز نکنید بلکه در حد متعادل و حتی کم باز کنید. با این روش از هدر رفتن آب به مقدار بسیار زیادی جلوگیری می‌کنید. همین کار را می‌توانید هنگام شستن ظروف انجام دهید. در ضمن موقع شستن ظروف با اسکاچ و مایع شوینده شیر آب را ببندید و موقع آبکشی آن را باز کنید.
* یک لیوان به خود اختصاص دهید تا مجبور نباشید مدام آن را بشویید. با این کار در مصرف آب و همچنین وقت‌تان صرفه‌جویی می‌کنید.
* زیر شیر آب همیشه ظرفی قرار دهید تا اگر شیر چکه کرد، آب جمع شده را برای آبیاری گلدان یا باغچه استفاده کنید.
* میوه و سبزی ها را با قرار دادن درون ظرفی بشویید و سپس آبکشی کنید. آب باقیمانده را هم می‌توانید برای آبیاری گلدان‌ها و باغچه استفاده کنید.
* اگر می‌خواهید آب نوشیدنی‌تان خنک باشد، به جای باز کردن شیرآب و هدر دادن آن به مدت چند دقیقه، پارچ آبی در یخچال بگذارید تا همیشه آب خنک در دسترس داشته باشید.
wri.org / مترجم: نادیا زکالوند
ادامه مطلب ...
بحران هنوز هست؛ فراموش نکنیم
جام جم سرا: این چند روز باران پاییزی بهانه خوبی شد برای برخی از مردم شریف ایران که بحران را فراموش کنند؛ برخی به هوای این چند قطره باران، باز هم شیر‌های آب را تا انتها باز کرده و ترانه باز باران با ترانه را زیر لب زمزمه می‌کنند و می‌گویند مگر نمی‌گفتید بحران داریم! انگار نه انگار که فقط ٥ میلیمتر باران آمده و نسبت به سال قبل کاهش نزولات جوی را شاهدیم.
انگار که مصرف‌گرایی یا بهتر بگوییم، بی‌رویه مصرف کردن درجامعه نهادینه شده و به نوعی فرهنگ بدل شده است؛ فرهنگی که در آن هر که بیشتر مصرف کند متشخص‌تر محسوب میشود! واعجبا که به وجود منابع طبیعی و ثروت‌های خدادادی می‌بالیم و به این فکر می‌کنیم که هر چقدر خواستیم می‌توانیم مصرف کنیم؛ چراکه روی نفت خوابیده‌ایم! یا فکر می‌کنیم، وقتی کشور این‌همه ثروت دارد چرا مصرف نکنیم. کسی به این موضوع هم توجه ندارد که این منابع طبیعی تجدیدناپذیرند و ما بدون توجه به تولید، کشوری مصرف‌گرا شده‌ایم.
پس منطقی است که روزی این منابع تمام میشود؛ چون ما اکنون فکری برای آینده نکرده‌ایم و باید منتظر روزی باشیم که منابع طبیعی تمام شده و آنگاه کاسه چه کنم چه کنم در دست بگیریم. کسی کاهش شدید منابع آبی یکسال گذشته را باور نکرده و این زنگ خطر را نمی‌شنود که مصرف بی‌رویه آب کنونی یک تهدید جدی برای کشور محسوب میشود. اما در سوی مهم دیگر ماجرا، بخش تصمیم‌ساز کشور است که آن هم همچون جامعه کم‌اثر و بی‌تفاوت نشان داده و در این سال‌ها کاری شایسته نکرده است.
در پیش نگرفتن یک رویه مناسب برای مصرف در بخش‌های غیرخانگی از سوی دولت‌های گذشته یک بحران تمام‌عیار را ایجاد کرده که حالا کاملا خود را نشان داده است. براساس آمارها، عدم مصرف بهینه بخشی از آب مصرفی کشور در بخش‌های صنعتی و کشاورزی باعث شده تا تمام فشارها روی مردم و مصرف بخش خانگی وارد شود.
این موضوع در کنار مصرف بی‌رویه خانگی است ولی به صورت جدی بدان پرداخته نمی‌شود تا معلوم نشود دولت‌ها هیچ اقدام درخوری در این حوزه نداشته‌اند؛ اکنون در بحران هستیم و از تهدید‌ها عبور کرده‌ایم اما به نظر می‌رسد کمبود منابع آبی چاره‌ای اساسی را می‌طلبد. چاره‌ای که حتی اندیشیدن امروزه بدان، بسیار دیر شده چه رسد به فردا.(حسام مهدوی - روزنامه نگار)
ادامه مطلب ...
بحران شغلی یقه‌ام را چسبیده و رها نمی‌کند
جام جم سرا به نقل از خراسان: افرادی که در انتخاب شغل آزاد بدون توجه به نوع شخصیت خود، آینده شغل مورد نظر و قدرت ریسک پذیریشان، وارد بازار کار میشوند، معمولا با شکست روبرو میشوند و همین شکست‌ها باعث ناامیدی آنها از زندگی میشود، بنابراین پیش از هر اقدامی، بررسی کنید که شغل فعلیتان چقدر با روحیات شما سازگار است و بر اساس آن، وضعیت کارتان در آینده را ارزیابی کنید.
امید به آینده
با توجه به سن شما، شرایط خانوادگیتان -که آن را مطلوب می‌دانید- و میزان توانمندی‌ها و تجربه چندین ساله‌تان در کار آزاد، به نظر می‌رسد می‌توانید با یک برنامه ریزی مناسب به عرصه فعالیت‌های اقتصادی برگردید و پویایی خود را حفظ کنید؛ بنابراین به آینده و رسیدن به موفقیت، امیدوار باشید.
کسب مهارت‌های جدید
بهتر است بدانید که کسب مهارت‌های فنی و حرفه‌ای با توجه به شغل مورد علاقه شما برای رسیدن به موفقیت، ارزش و اهمیت خاصی دارد که به راحتی و بدون هزینه زیاد می‌توانید در مدت چند ماه یک یا تعدادی مهارت را در مراکز فنی و حرفه‌ای وابسته به وزارت کار و رفاه اجتماعی بیاموزید و بعد از موفقیت در آزمون عملی و کسب گواهینامه به بازار کار برگردید و حتی قادر به خود اشتغالی نیز خواهید بود. بنابراین به دنبال کسب مهارت‌های جدید هم باشید.
به نظر می‌رسد، اصرار به ماندن در شغل قبلی به صلاح شما نیست و توصیه نمی‌شود؛ چرا که تلاش ۴ ساله شما بی‌نتیجه بوده است و آن قدر ناامید هستید که حاضر به قبول موفقیت هم نخواهید بود. البته به یک نکته مهم هم توجه داشته باشید که ممکن است پیشرفت در شغل فعلیتان با یک برنامه‌ریزی اصولی، راحت‌تر از شروع یک شغل جدید باشد. با این حال و برای بازتوانی روحی خود نیز سعی کنید از ماندن طولانی مدت در خانه خودداری کنید و به دنبال حرفه آموزی باشید و ارتباطتان با صاحبان شغل‌های فعال در جامعه را بیشتر کنید. استفاده از تجربه دیگران، شما را خیلی زودتر به موفقیت خواهد رساند.
حذف موانع پیشرفت
تا حد امکان تنها نباشید چراکه زمانی که کاری برای انجام دادن ندارید، افکار منفی به راحتی به ذهنتان راه پیدا میکند. افکاری مانند اینکه به اندازه کافی خوب و موفق نیستید و به همین دلیل زندگی اجتماعی و ارتباطات خوبی ندارید. با توجه به شرایط شما، این موضوع کاملا قابل درک است، اما این تفکرات جلوی پیشرفت شما را می‌گیرد. افکارتان را مثبت کنید و به خودتان بگویید که در حال تغییرات مثبت برای پیشرفت هستید. به نظر من، تنها کاری که در حال حاضر شما باید انجام دهید، این است که اهل عمل باشید.
تفریح با خانواده
به دلیل اینکه رابطه خوبی با خانواده دارید، می‌توانید نگرانی‌های خود را به خانواده و دوستان مورد اعتمادتان اظهار کنید. صحبت و درد دل با افراد مورد اعتماد، کمک زیادی به شما برای تخلیه شدن از احساسات منفی خواهد کرد. همچنین از ورزش و تفریح سالم و سازنده نیز برای آرامش جسمی و روانی خود غافل نشوید. (عباسعلی براتی - کار‌شناس ارشد روانشناسی بالینی)
ادامه مطلب ...
خانواده در بحران
جام جم سرا: این سومین هفته بود که گروه معارف سیما، برنامه این شب‌ها را با موضوع «خانواده در بحران» تدارک دید، موضوعی که به بررسی چالش‌های امروزی خانواده می‌پردازد و امشب نیز با همین موضوع ادامه خواهد یافت.
مهمان این شب‌ها، این بار دکتر محمد سمیعی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و نویسنده کتاب «خانواده در بحران» بود که در بحث‌هایش هم به اشتغال و تحصیل زنان اشاره کرد و هم از کتاب‌های درسی دانش‌آموزان انتقادی نرم کرد. انتقاد سمیعی از این بابت بود که در کتاب‌های درسی مدارس سهم ناچیزی به موضوع خانواده اختصاص یافته، آن هم در شرایطی که توجه به خانواده از نیازی‌های اساسی این روزهای ماست.
وی می‌گوید: کمتر از یک درصد مواد آموزشی آموزش و پرورش به نقش پراهمیت پدر بودن و مادر بودن می‌پردازد و اصولاً به جای آماده کردن فرزندان برای نقش‌آفرینی در خانواده و آگاهی‌بخشی به آنان درباره مفاهیمی نظیر فرزندآوری، همسرداری و زشتی طلاق و پیامدهای آن، به آموزش شیمی آلی و معدنی و مانند آن مشغول است! دانش آموز باید بداند طلاق یعنی چه؟ این مفهوم را بشناسد، خطرات آن را بداند و نظام آموزشی ما مسئول دادن این آگاهی‌هاست.
این عضو هیات علمی دانشگاه از آموزش و پرورش نقبی هم به آموزش عالی زد و گفت اگر قبول کنیم که وظیفه آموزش عالی تربیت نیروی ماهر و متخصص برای رفع نیازهای بازار کار است، چطور باید قبول کنیم که بیش از 60 درصد دانشجویان کشور خانم باشند ولی کمتر از 20 درصد از آنها موفق به پیدا کردن شغل شوند.
او این دو عدد را این گونه توضیح داد که وقتی بیش از ٦٠ درصد از دختران وارد دانشگاه میشوند، معنی آن ظلم به زنان جامعه ماست، چون این طور که رایج است به نظر می‌رسد زنان باید بار سنگین مسئولیت کار و اشتغال در نسل بعدی را به دوش بکشند، در حالی که وظایف و مسئولیت سخت مادری نیز در وجودشان جریان دارد و خودشان به طور عاطفی، علاقه مند به انجام آن هستند.
سمیعی معتقد است اشتغال زنان جزو وظایف اصلی آنها نیست، اما چون بانوان آزادند اولویت‌های زندگی خود را مدیریت کنند به بازار کار راه می‌یابند. مهمان برنامه این شب‌ها از اشتغال زنان یک تفسیر هم ارائه داد و گفت وظیفه اصلی زنان ایفای نقش‌های همسری و مادری است که البته به علت نبود توازن در الگوی امروزی جامعه (در اولویت قرار گرفتن اقتصاد و معاش) به تاخیر می‌افتد.
این استاد دانشگاه نقش رسانه‌ها بر افکار عمومی و ساخت الگو برای آنها را نیز در این مسیر موثر دانست و توضیح داد که ماهواره و اینترنت دارای نفوذ نرم هستند که البته نرم هم باید با آن مقابله شود که این نرمش نیز از مسیر تفهیم و اقناع به دست می‌آید، آن هم به کمک صدا و سیما که جزو تاثیرگذارترین ابزارهای آگاه‌کننده در کشور است.
خانواده نهادی و دلبرانه
چالشی که از دید محمد سمیعی، رسانه‌ها در تولید آن نقش دارند، تقسیم خانواده‌ها به دو شکل نهادی و دلبرانه است که در خانواده نهادی، زن و مرد با تعهد و مسئولانه در خوشی و ناخوشی به انجام وظایف و حفظ نقش‌های خود می‌پردازند و خانواده‌ای سالم و حامی را می‌سازند و در عوض در خانواده دلبرانه، زن و مرد در فضایی ناپایدار فقط می‌خواهند خوش باشند در حالی که خوشی به معنای دلبری، پاینده و پایدارنده نیست.
این استاد دانشگاه البته بخش مهمی از این اتفاقات را به نظام سرمایه‌داری ربط می‌دهد که با نهاد خانواده کاری کرد که رابطه عاشقانه در آن به هوس تبدیل شود و الگوی خانواده دلبرانه و خوشگذران را جایگزین خانواده نهادی کرد، اتفاقی که به باور او اگر در جامعه جا بیفتد دیگر کسی دنبال ازدواج و الگوی نهادی خانواده که با مسئولیت و مشکلات همراه است، نمی‌رود.
خانواده، قربانی تحصیل و اشتغال
او با بیان این مقدمه بار دیگر به موضوع اشتغال زنان اشاره کرد و گفت: من نه با تحصیلات دانشگاهی و نه با اشتغال بانوان مخالفم، آنچه با آن موافق نیستم این است که خانم‌ها آن قدر به تحصیلات و اشتغال بپردازند که نقش مادری و خانوادگی خود را فدای آن کنند، یعنی همان چیزی که دیدگاه‌های فمینیستی به آن اعتقاد دارد و می‌گوید هر انسانی باید در درجه اول به خوشبختی خودش فکر کند نه به چیزهای دیگر.
در واقع او معتقد است خانواده‌های امروزی قربانی تحصیل و اشتغال شده اند و حتی نظام آموزشی کشور نیز در همین مسیر قرار گرفته است. این نویسنده و استاد دانشگاه تاکید دارد که کمتر از یک درصد از مواد آموزشی در آموزش و پرورش به تبیین نقش پدری و مادری می‌پردازد و به جای آماده کردن فرزندان برای نقش‌آفرینی در خانواده و آگاهی بخشی به آنان درباره مفاهیمی نظیر فرزندآوری، همسرداری و پیامدهای طلاق، به آموزش شیمی آلی و معدنی و مانند آن مشغول است.
وی از دکتر گلزاری، روان شناس و معاون وزارت ورزش و جوانان نقل قولی می‌آورد که گفته است: بین ٣٥ تا ٤٠ درصد ازدواج‌ها در شهر تهران در همان چهار سال اول به طلاق منجر میشود، این در حالی است که در آمریکا یا دیگر کشورهای غربی، زنان، حمایت‌های زیادی را پس از طلاق دریافت می‌کنند؛ مثلا در انگلستان برای خانمی که طلاق می‌گیرد، بیمه، خانه، مشاوره رایگان وجود دارد، اما با وجود نبود این خدمات در ایران، نرخ طلاق در حال رشد است.
دکتر سمیعی تاکید میکند: باید بدانیم پیشرفت غرب به بهای قربانی شدن خانواده به دست آمده است و این موضوع با وجود اعتراف متفکران غربی در سریال‌ها پنهان میشود؛ به طوری که در پشت صحنه این سریال‌ها و مطالعه زندگی شخصی بازیگران سریال‌های ماهواره‌ای که دارند سنت‌های ما را می‌شویند و می‌برند، تهوع‌آور است.
وی در این برنامه اشاره‌ای هم به ژاپنی‌ها داشت و تفاوت‌هایی که میان جامعه ما با آنها وجود دارد. او گفت: ژاپنی‌ها حواسشان به نقش مادری زنان شاغل هست، بنابراین وقتی زنان زایمان می‌کنند مرخصی طولانی و بعد از آن نیز کار پاره وقت را برای زنان کارمند برقرار می‌کنند، در حالی که ما کمتر چنین می‌کنیم.
نویسنده کتاب «خانواده در بحران» تاکید میکند: کارشناسان می‌گویند از تولد تا شش سالگی، سن طلایی برای نهادینه کردن ارزش‌های اساسی در وجود کودک است و کودک در محیط امن خانواده که همه او را دوست دارند و دلسوزانه با او رفتار می‌کنند، آینده روشنی دارد و این نقش را مدرسه، دانشگاه و رسانه نمی‌تواند جبران کند؛ خانواده مهم ترین فضا برای نهادینه شدن ارزش‌هاست و البته نه برای تضمین و گارانتی آن، در سنین بالاتر هم دولت و هم دانشگاه‌ها موظفند کار تربیت کودک را به نحو احسن انجام دهند.
به همین علت او تاکید کرد که خانواده و زندگی خانوادگی باید در سیاستگذاری‌ها دیده شود و اولویت، در آنها خانواده باشد نه اشتغال و کسب درآمد. سمیعی می‌گوید: در چهار برنامه اول توسعه پنج ساله کشور، خبری از توجه به خانواده نبود و در برنامه پنجم نیز فقط نامی از آن برده شده، بدون آن که برنامه مدونی برای توجه عملی به این نهاد مهم در نظر گرفته شده باشد.
امشب تماشای برنامه «این شب‌ها» را که به بررسی موضوع خانواده به عنوان بستر دینداری می‌پردازد، از دست ندهید. (روزنامه جام جم)
ادامه مطلب ...
بحران بیکاری: ۷۴ میلیون جوان در جست‌وجوی شغل
سازمان جهانی کار در تازه‌ترین گزارش خود درباره بحران بیکاری جوانان اعلام کرد: کارآفرینی و کارآموزی راهکارهایی است که می‌توان از طریق آن انتظار داشت ۷۴ میلیون جوان در سراسر دنیا شاغل شوند.
ILO با تاکید بر اینکه جهان با بحرانی شدن اشتغال جوانان مواجه است تاکید کرد: احتمال بیکاری جوانان نسبت به بزرگسالان تا ۳ برابر بیشتر است و در حال حاضر، حدود ۷۴ میلیون جوان در کشورهای مختلف جهان به دنبال کار هستند. نرخ بالای بیکاری جوانان، افزایش عدم فعالیت و همچنین انجام کارهای مخاطره آمیز در کشورهای جهان به همراه فقر؛ از هشدارهایی است که درباره اشتغال جوانان به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد.
در حال حاضر، سازمان جهانی کار سیاست‌های یکپارچه‌ای را در سطح کلان کشورها به منظور اشتغال زایی برای جوانان دنبال میکند و این اقدامات از طریق تیم‌های فنی ILO در بیش از ۶۰ دفتر این سازمان در کشورهای گوناگون جهان دنبال میشود. (مهر)
ادامه مطلب ...
بحران کم‌تحرکی در میان دانش‌آموزان ایرانی
سبک زندگی آپارتمان‌نشینی و کم‌اهمیت شمردن فعالیت‌های بدنی مناسب در فضای مدارس، سبب شده امروز عمده دانش‌آموزان ایرانی با مشکلاتی نظیر چاقی و بیماری‌های ناشی از آن تهدید شوند. اضافه‌وزن در هر رده سنی مشکلاتی را ایجاد میکند که البته برخی در بین همه مشترک است و برخی بیشتر گروه خاصی را درگیر میکند.
دانش‌آموزان و خطر اضافه وزن
نسل کنونی جامعه ایرانی، نسلی نشسته و دارای فقر حرکتی ناشی از فرو رفتن در چمبره اینترنت، آپارتمان‌نشینی و زندگی ماشینی است. چاقی مفرط ناشی از یکجانشینی بیماری‌های خانمان‌سوزی مانند دیابت، قلب و عروق، نقرس، پوکی استخوان و آرتروز را به همراه دارد و همه این عوارض نتیجه دور شدن انسان از زندگی طبیعی است. هر قدر کم تحرک باشیم، دچار فقر حرکتی می‌شویم و اندام‌های حیاتی بدن کارایی خود را از دست می‌دهند.
متاسفانه مهارت روزمره زندگی مثل نشاط و شادابی از یاد رفته است و اگر بخواهیم چرخ پیشرفت کشور را حرکت دهیم باید ابتدا شهروندان سالم داشته باشیم ، درغیر این صورت آسیب زیادی خواهیم دید.
در این میان، دانش آموزان در معرض خطرات بیشتر ناشی از چاقی هستند و مطالعات در این زمینه هم موید این نکته است. چنان که رئیس اداره سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس وزارت بهداشت می‌گوید: چاقی، کم تحرکی و استفاده از فست فودها بیشترین خطراتی است که دانش آموزان ایرانی را تهدید میکند.
اردلان با بیان اینکه وزارت بهداشت از سال ۷۳ در اجرای این طرح با آموزش و پرورش همکاری میکند، می‌افزاید: در ابتدای طرح تنها سنجش بینایی و شنوایی مد نظر بود ولی امروز با تلاش هر دو وزارتخانه اندازه‌گیری قد و وزن، رسم نمودارهای رشد و آمادگی تحصیلی نیز در این سنجش قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان داده ۵/۱۳ درصد از دانش آموزان در صدک بالای ۸۵ تا ۹۵ درصد در معرض چاقی قرار گرفته اند، ۵/۳ درصد در صدک ۹۵ درصد مبتلا به چاقی هستند، ۵ درصد آنها از نظر وزن، قد و سن مشکل داشته و ۷۵ درصد هیچ مشکل جسمانی نداشته اند.
وی دانش آموزانی را که مشکوک به اوتیسم تشخیص داده شده‌اند در کل کشور نیم تا یک درصد خوانده و می‌گوید: اوتیسم یک نوع اختلال رفتاری است که دانش آموز را منزوی کرده و وی را در ارتباطاتش دچار مشکل میکند.
عوارضی که بی توجهی به اضافه وزن عامل آن است
یکی از عوارض چاقی و اضافه وزن در نوجوانان بلوغ زودرس در آنهاست و رشد قدی را محدود میکند. برای داشتن وضعیت مناسب هورمونی یکی ازعوامل مهم وزن مناسب است زیرا وزن اضافی بلوغ زودرس را به دنبال خواهد داشت و رشد قدی را محدود خواهد کرد. برای رسیدن به قد مطلوب باید وزن کودکان را در محدوده طبیعی حفظ کرد.
از طرفی ترشح هورمون رشد که تأثیر مهمی در رشد مطلوب دارد، کاملاً تحت تأثیر تغذیه فرد است.
از سویی اضافه وزن، استخوان نوجوانان را ضعیف میکند. پزشکان هشدار دادند، نوجوانانی که اضافه وزن دارند علاوه بر این که میزبان بسیاری از مشکلات بهداشتی و سلامتی خواهند بود، دچار ضعف استخوانی نیز میشوند.
کاهش توده استخوانی شاخصی از ضعف استخوان‌هاست، چربی کل بدن موجب تحلیل استخوانی نمی‌شود اما آنچه روی استخوان‌ها تاثیر منفی دارد چربی‌ای است که دور شکم تجمع میکند و عامل اصلی بروز دیابت و بیماری‌های قلبی است.
طبق گفته محققان ، کودکان و نوجوانان چاق نسبت به هم سن و سالان خود که وزن کمتری دارند دیرتر به رختخواب رفته و کمتر از آنها نیز می‌خوابند.
مطالعات دیگر نیز حاکی از آن است که به طور متوسط دختران به خاطر زودتر خوابیدن، ساعات بیشتری نسبت به پسران می‌خوابند. در واقع با بالا رفتن سن در نوجوانان، میزان ساعات خواب در آنها کاهش می‌یابد و نوجوانان با وزن کمتر نسبت به نوجوانانی با وزن طبیعی، به مراتب زودتر به رختخواب می‌روند.
فنون کاهش وزن در دانش آموزان
به دلیل افزایش روزافزون چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان لازم است راه هایی برای اتخاذ عادات غذایی سالم در آنها پیدا کنیم. نوجوانان چاق باید علاوه بر تحمل وزن اضافه، دست انداخته شدن، جدایی از جمع، الفاظ زشت و عذاب روحی را نیز تحمل کنند.
کیفیت زندگی کودکان دارای اضافه وزن مانند کودکان مبتلا به بیماری های مزمن مثل سرطان است. آنها در معرض افسردگی، تصور جسمانی نادرست و جدایی از اجتماع قرار دارند؛ همچنین به آنها به چشم افراد تنبل و بدون جذابیت نگاه میشود.باید دقت داشت که کودکان و نوجوانان به تنهایی نمی‌توانند از پس اضافه وزن خود برآیند. آنها به حمایت والدین خود برای ایجاد یک محیط سالم در خانه نیاز دارند و لازم است از عادات درست آنها الگو بگیرند. اگر والدین هم اضافه وزن داشته و در کاهش آن موفق باشند احتمال بیشتری وجود دارد که آنها هم در کاهش وزن موفق شوند.
کارشناسان توصیه می‌کنند که با فرزندتان درباره مزایا و معایب اضافه وزن صحبت و از مثال‌هایی استفاده کنید که آنها بتوانند رابطه‌‌شان را با موضوع پیدا کنند. به عنوان نمونه راجع به تأثیر اضافه وزن بر کلاس ورزشی‌اش با او صحبت کنید نه تندرستی‌اش؛ زیرا زمان حال برای آنها مهمتر است.
اگر می‌خواهید فرزندان تان ورزش کنند باید خودتان هم قدم در این مسیر بگذارید.همچنین باید زمان تماشای تلویزیون و کار با کامپیوتر را محدود کنید. تحقیقات نشان داده اند که کودکانی که زمان زیادی را جلوی تلویزیون یا کامپیوتر می‌نشینند، کم تحرک‌اند و بدتر از آن اینکه بدون آنکه متوجه باشند شروع به خوردن می‌کنند. (روزنامه قانون)
190
ادامه مطلب ...
نشانه‌های بحران در کار زنان سرپرست خانوار
از حوادث طبیعی و غیر طبیعی گرفته تا طلاق‌هایی که هر روز بیشتر میشود، عاملی بر پیدایش پدیده زنان سرپرست خانوار به شمار می‌رود و با وجود وعده‌های فراوان مسئولان دولتی برای سامان بخشیدن مشکلات این گروه از مردم، اما همچنان گره مشکلات زنان سرپرست خانوار کور است. آمارها می‌گوید که تعداد زنان سرپرست خانوار ایرانی هر ساله افزایش یافته؛ چنان که رئیس مرکز آمار ایران اوایل امسال اعلام کرد که با روند رشد تعداد زنان سرپرست خانوار، ۱۵ درصد خانواده‌ها تا سال ۹۵ توسط زنان اداره خواهند شد.
در روزهای اخیر نیز اخباری تاسفبار از جامعه زنان سرپرست خانوار منتشر شد که «۸۲ درصد زنان سرپرست خانوار بیکار هستند»، «تعداد زنان سرپرست خانوار ۵ درصد افزایش یافته»، «با مسئله کاهش سن زنان سرپرست خانوار رو به رو هستیم» و... از جمله آنها بود. عناوینی که خود گواه بر بحرانی شدن موضوع زنان سرپرست خانوار است و اگر فکری به حال آنها نشود، با افزایش آمار طلاق باید منتظر افزایش بیش از حد تعداد این زنان بود.
این روز‌ها، تصویر عجیبی نیست دیدن زنی ۱۸ ساله با شکمی برآمده که در گوشه خیابان در حال دستفروشی است. وقتی از کنارش می‌گذرید، می‌گوید همسرش فوت کرده و او مجبور است برای سیر کردن شکم خود و به دنیا آوردن فرزندش، کار کند.
از این دست زنان این روز‌ها در گوشه و کنار شهر زیاد دیده میشود. بعضی‌هایشان که تخصص بیشتری دارند یا کاری بلدند در کارگاه‌ها مشغول کارند. اما همین هم در کل ماجرا توفیری ندارد. اینکه در خیابان کار کند یا در کارگاه، فرقی نمی‌کند مهم این است که زنی مجبور است برای گذران زندگی بدون داشتن سایه مردی بالای سرش و بدون هیچ کمکی، کار کند. اما این تصویر هر سال در حال تکثیر است تا آنجا که قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته آمار زنان سرپرست خانوار از سال ۷۵ تا ۹۰، پنج درصد افزایش داشته و در حال حاضر از ۹ درصد به ۱۳. ۷۷/۱۳ درصد رسیده است.
دکتر ابوالحسن فیروز آبادی مشکل نگران‌کننده زنان را نسبت بیکاریشان به مردان دانسته که زنان دو برابر مردان بیکار هستند. اما تلخ‌تر از همه اینها، این است که به گفته سرپرست کمیته امداد امام خمینی سن زنان سرپرست خانوار در حال کاهش است: به طوری‌که در حال حاضر خانم ۱۶ سالهای را به عنوان زن سرپرست خانوار زیرپوشش داریم.
قوانینی که اجرا نمی‌شوند
اما «زنان سرپرست خانوار» اتفاق تازه‌ای نیست که بخواهیم در آینده درباره‌شان فکر کنیم. بعد از جنگ هم حتی زنانی بودند که به خاطر از دست دادن همسرشان، بی‌سرپرست شده بودند و برای تامین آینده فرزندانشان مجبور بودند سر در کسب و کار فرو برند.
در قانون اساسی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار، اصولی در نظر گرفته شده است؛ اصل ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی دولت را موظف به بیمه خاص بیوه‌ها، زنان سالخورده و بی‌سرپرست کرده است. در اصل ۲۹ قانون اساسی نیز برخورداری از تامین اجتماعی برای این زنان، به عنوان یک حق مطرح شده است. همچنین در این اصل گفته شده تامین و حمایت این زنان از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم خواهد بود. اما بیکاری ۸۲ درصد از زنان سرپرست خانوار چیز دیگری می‌گوید و شاید نشان از نادرست اجرا شدن این قوانین داشته باشد.
عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران سه سال پیش اعلام کرد ۱۲، درصد خانوارهای ایرانی توسط زنان اداره میشوند. اما بر اساس آمار منصور قمشه معاون حقوقی و امور مجلس کمیته امداد‌ای رقم در سال ۸۵ تنها ۵/۶ درصد بوده است.
حسین انواری، سرپرست کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز درباره وضعیت زنان سرپرست خانوار می‌گوید که این زنان در گفتمان ما مغفول مانده‌اند. زنان سرپرست خانوار اغلب با مشکلات بسیاری از جمله مشکلات اقتصادی، فرهنگی و بیماری‌هایی که منشا روانی دارند، رو به رو هستند. همچنین فضای تربیتی فرزندان آنها نیز مخدوش شده و با مشکلاتی همچون عدم نشاط، پرخاشگری، تحقیر اجتماعی و فقدان حمایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی رو به رو هستند. بیشتر این زنان مهارت‌های لازم برای مدیریت زندگی خود را کسب نکرده‌اند و نرخ آسیب‌پذیری در آنها بالاست.
به گفته انواری، حمایت‌های لازم از این زنان صورت نگرفته است: در برنامه پنجم توسعه موارد مختلفی همچون تقویت نهاد خانواده و جایگاه زن، عدالت اجتماعی، ارتقای امنیت اجتماعی، حمایت از اقشار محروم و.... عنوان شده بود که متاسفانه اکنون در آستانه برنامه ششم شاهدیم که بخش عظیمی از آنها اجرایی نشده است.
دولت چه میکند؟
انواری به قانون پنجم توسعه اشاره کرد؛ بد نیست بدانید بر اساس ماده ۲۳۰ همین قانون، دولت مکلف است با همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله معاونت امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور با هدف تقویت نهاد خانواده و جایگاه زنان در عرصه‌های اجتماعی برای استیفای حقوق شرعی و قانونی بانوان در همه زمینه‌ها گام بردارد. طرح بیمه زنان خانه‌دار نیز که در سال ۱۳۸۰ از سوی دولت هفتم کلید خورد و قرار بود تمام ۲۰ میلیون زن خانه‌دار در ایران بیمه شوند، بعد از فراز و فرودهای فراوان بالاخره سال گذشته با تغییر نام به بیمه زنان سرپرست خانوار، دی ماه سال گذشته تصویب شد، اما هنوز از اجرایی شدن آن خبری نیست.
گرچه حرف و حدیث‌های فراوانی در این زمینه وجود دارد اما از طرف دولت فعالیت چندانی برای این قشر آسیب‌پذیر وجود ندارد. بعد از بحث بیمه زنان سرپرست خانوار، بحث لایحه حمایت از خانواده مطرح شد.
این لایحه موضوعاتی مانند بیمه، معاف از مالیات، تسهیل در استخدام، مسکن، مهارت‌آموزی، هدایت تعاونی‌ها به سمت مشاغل خانگی و... را شامل میشود.
به گفته ملاوردی این طرح هنوز به مجلس ارائه نشده و در حد یک حرف باقی مانده. جالب اینکه همین اواخر هم کمیته امداد طرح ازدواج مجدد زنان مطلقه را که سرپرست خانوار شده‌اند مطرح کرده است!
چه باید کرد؟
با همه اینها به نظر می‌رسد اگر زن‌ها فکری به حال خودشان نکنند، کسی هم آستینی برای آنها بالا نخواهد زد! ملاوردی که چند روز پیش در مراسم افتتاح دهه کسب‌وکار درباره زنان و مشکلات اقتصادی و معیشتی آنها صحبت کرده، گفته است: باتوجه به اینکه فقر زنان جنبه اقتصادی ندارد و جنبه اجتماعی و روانی آن بسیار مهمتر است، توانمندی زنان و تحولات ساختاری برای مبارزه با فقر جامعه ضروری است البته فقر زنان تنها مربوط به درآمد نیست بلکه قدرت، اعتماد، خودباوری و پذیرش اجتماعی در حل این مسئله بسیار مهم است.
معاون رییس‌جمهور ماندگاری نابرابری‌ها و تبعیض‌ها را نشانه موفق نبودن دیدگاه‌های مختلف در حوزه زنان عنوان کرده و گفته: باید به سمت رویکردی حرکت کنیم تا نیازهای عملی و استراتژیک زنان به‌طور همزمان موردتوجه قرار گیرد و این مسائل از طریق جریان‌سازی جنسیتی در توسعه همه‌جانبه مورد بررسی و هدف‌گذاری قرار گیرد.
به گفته ملاوردی ترکیب سنی، تحصیل، درآمد و فقر اقتصادی از آسیب‌های زنان سرپرست خانوار است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد: تامین نیازهای اساسی اعضای خانواده توسط سرپرست خانوار، وجود تبعیض‌های جنسیتی و نابرابری در عرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی، از دیگر عواملی هستند که موجب آسیب‌پذیری بخش قابل‌توجهی از جامعه زنان سرپرست خانوار شده است و همزمان با این تغییرات با پدیده‌های دیگری مانند زنانه شدن پدیده سالمندی و به تبع آن زنانه شدن سرپرستی خانوار و گسترش سرپرستی خانوار توسط زنان به دلیل فوت همسر، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش میزان طلاق مواجه هستیم.
طرحی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار
در کنار همه طرح‌هایی که تا به حال مطرح شده‌اند اما به جایی نرسیده‌اند، طرح‌های جدیدی نیز متولد میشوند که معلوم نیست به کجا خواهند رسید.
ملاوردی از اجرایی شدن طرحی در شهرری خبر داده که به وسیله آن، به موفقیت‌هایی دست پیدا کرده‌اند: ضرورت ایجاد هماهنگی و پرهیز از موازی کاری از طریق تمرکز برنامه‌ریزی و تقسیم کار تشکیلاتی و وزارتی و یکپارچه‌سازی بانک‌های اطلاعاتی، موجب شد با اجرای آزمایشی «طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار» در شهرری با شناسایی نقایص و کاستی‌های این طرح، طرح جامعی را برای اجرا در سراسر کشور ارائه دهیم.
مولاوردی با اشاره به برنامه‌های دولت در حوزه زنان سرپرست خانوار گفته: مجموعه دستگاه‌هایی که به عنوان خانواده دولت تدبیر و امید در حال فعالیت هستند، طرح‌ها و برنامه‌های متعددی را مانند لایحه بیمه زنان خانه‌دار، طرح ارزش‌گذاری کار خانگی زنان، بسته سیاستی- اجرایی اشتغال زنان که یکی از گروه‌های هدف آن زنان سرپرست خانوار است، ساماندهی زنان در سکونتگاه‌های غیررسمی که در قالب تفاهمنامه با دستگاه‌های اجرایی در حال پیگیری است و همچنین طرح تحول نظام سلامت، برای حمایت از این گروه از زنان در دستور کار خود قرار داده‌اند.
همچنین مذاکرات چندجانبه‌ای را برای نتیجه بخشی و اثربخشی حمایت‌های دولت از زنان سرپرست خانوار با دستگاه‌های مرتبط برای بازاریابی آغاز کرده‌ایم. به عنوان مثال برای محصولات صنایع دستی این زنان به دنبال ارائه یک طرح ضربتی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی هستیم تا با هم‌افزایی، تجمیع امکانات و تسهیلات دستگاه‌های مختلف در جهت تقویت اشتغالزایی زنان حرکت کنیم (محبوبه شعاعی/روزنامه قانون)
*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوماً به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر میشود.
356
ادامه مطلب ...