ولی ا… نعمتی- کارشناس و مشاور خانواده در روزنامه خراسان نوشت: آقا پسر و دختر خانمی که در فکر ازدواج هستید و در ذهن تان، بارها و بارها زندگی مشترکی مانند لیلی و مجنون ساخته اید باید بدانید که اولین و مهم ترین قدم برای خوشبختی در زندگی مشترک، انتخاب صحیح و اصولی همسر است. به باور تمامی کارشناسان، روان شناسان و مشاوران خانواده در انتخاب همسر باید ۴ «میم» مهم در نظر گرفته شود که در ادامه این ۴ «میم» را مطرح و درباره هریک از آن ها توضیحاتی ارائه خواهیم کرد.
میم اول: مشاهده
مشاهده یعنی این که برای انتخاب همسر خوب مشاهده کنید، ظاهر و قیافه طرف مقابل را بررسی کنید، شکل و حرکات، شیوه گفتار و رفتار ظاهری او را به عنوان شرط اول بپذیرید زیرا بارها دیده ام و شنیده ام که زن و شوهری جوان به مرکز مشاوره ای مراجعه کرده اند و به طور مثال شوهری بعد از چندین ماه زندگی مشترک گفته است: من زن قد بلند می خواستم و خانمم قدش کوتاه است یا اندازه بینی و فرم دندان های او مطابق سلیقه من نیست یا خانمی گفته است که شوهرم نمی تواند در جمع صحبت کند، خوب لباس نمی پوشد و از این قبیل نظرها، بنابراین افراد در جلسات خواستگاری تا حدی که اسلام اجازه داده است باید مشخصات ظاهری و رفتاری طرف مقابل را ببینند و بپسندند.
میم دوم: مصاحبه
مصاحبه یعنی این که ۲ نفر باید خوب با هم صحبت کنند و درباره نکات مثبت و منفی یکدیگر و مسائل مهمی که در تاریخچه زندگی هر کدام وجود دارد، از یکدیگر سوال کنند. بیماری های خاص، محل سکونت، آینده و این که می خواهند کار کنند یا شغل شان چه باشد، نحوه تربیت فرزندان و درباره مسائل دیگری که ممکن است پیش بیاید صحبت کنند و در چندین جلسه خواستگاری و با اطلاع و نظارت خانواده ها، دختر و پسر با هم دیدار و گفت و گو داشته باشند تا نسبت به هم شناخت بیشتری پیدا کنند.
میم سوم: مکاشفه
مکاشفه یعنی دختر یا پسر به قصد تحقیق و بررسی از زندگی اجتماعی طرف مقابل پرسش کنند از مدرسه، محل کار، محل سکونت، دانشگاه و … تا ببینند وجهه اجتماعی او چگونه است. برخوردش با مردم در اجتماع چطوری است مثلا فردی که با هیچ فردی ارتباط ندارد و دوست صمیمی هم ندارد شاید دچار بدبینی باشد یا اختلالات دیگر که بهتر است همان ابتدا با پرسیدن از افراد مختلف چهره اجتماعی او بهتر شناخته شود.
میم چهارم: مشاوره
باید پذیرفت که امروزه دیگر اهمیت مشورت کردن و مشاوره های قبل از ازدواج بر هیچ فردی پنهان نیست. علاوه بر مشورت با بزرگ ترها و استفاده از تجربه آن ها باید بدانید که در جلسات مشاوره بر اساس تخصص، تبحر و تجربه مشاور ۲ نفر با هم مقایسه می شوند تا مشخص شود میان شان تا چه حد و چه میزان سازگاری وجود دارد و تناسب زندگی این ۲ با هم چقدر است و بر همین اساس هر ۲ مورد سنجش مشاور قرار می گیرند و چون مشاور یک فرد بی طرف است می توان روی اظهار نظر او حساب کرد و تایید یا عدم تایید او را به حساب مخالفت های بی جای بعضی اطرافیان نگذاشت.
مسائلی که باید در جلسه خواستگاری درباره آن ها صحبت کنید
به نظر می رسد که میم های دوم و سوم یعنی مصاحبه و مکاشفه، احتیاج به توضیح بیشتری دارند تا به شما برای انتخاب بهتر کمک شایان تر و واضح تری داشته باشد. ایسنا درباره صحبت دختر و پسر در جلسه خواستگاری می نویسد: جلسه اول خواستگاری باید کوتاه برگزار شود و ۳ بحث مهم را باید دختر و پسر -و در درجه اول پسر- مطرح کنند اما اگر پسر صحبتی در این ۳ زمینه نکرد، دختر باید پیش دستی کند. ۱- معرفی شفاف یکدیگر که باید نکات خاص و اساسی را بیان کنند. ۲- نقطه های عطف زندگی که از نظر طرف مقابل مهم است، مطرح شود. ۳- صداقت و صمیمیت در زندگی از نظر دو طرف تشریح شود.
شباهت جلسه خواستگاری و نردبان
جلسات خواستگاری به عنوان یک نردبان عمل می کند یعنی هر پله، مقدمه رفتن به پله بالاتر است. پس چه بهتر که با اطمینان و قدم هایی محکم هر پله را طی کنیم تا خطر سقوط به صفر برسد و صعودی موفق داشته باشیم. موضوعات قابل طرح در گفت و گوهاى قبل از مراسم عقد مختلف است؛ زیرا افراد عقیده ها، آرمان ها، هدف ها و خواسته هاى گوناگون دارند. البته بعضى از مسائل و موضوعات عمومى است و ضرورت دارد جوانان قبل از ازدواج، براى آگاهى یافتن از ویژگى هاى جسمانى، روانى و اخلاقى یکدیگر درباره آن ها با یکدیگر به گفت و گو بنشینند؛ بنابراین در این جلسات به صورت کلی مى توان درباره مسائلی که در ادامه مطرح می شود، گفت و گو کرد.
۱-خط مشى کلى زندگى آینده: مراد تبیین مبناى زندگى آینده است براى مثال جوان متدین مى خواهد زندگى اش بر اساس قوانین اسلام بنا شود. در این جا باید از میزان پاى بندى طرف مقابل به ارزش هاى دینى و اخلاقى سوال شود.
۲-اهداف زندگى: یعنى هدف هایى که هر یک قصد دارند در زندگى آینده شان دنبال کنند، هدف ها و آرمان هاى علمى و تحصیلى، اجتماعى، شغلى و…؛ براى مثال تا چه اندازه به ادامه تحصیل علاقه مند است و مشکلات تحصیل را تحمل مى کند. شغل مناسب و مورد علاقه اش چیست؟ جایگاه اجتماعى را داراى چه اهمیتى مى داند؟ از نظر اقتصادى و مالى به چه سطحى مى اندیشد و حداقل و حداکثر برای او چقدر است؟
۳-چگونگى رابطه با خانواده و بستگان: براى مثال به چه اندازه به رفت و آمد با اقوام و خویشان و نیز دوستان اهمیت مى دهید و بر آن اصرار مى ورزید؟ به آداب و رسوم فرهنگى و اجتماعى رفتار با بستگان چقدر پایبندید؟
۴-خواست ها و انتظارات ۲ طرف از یکدیگر
۵- شیوه تربیت فرزندان در آینده
۶-نقص هاى جسمانى و بیمارى هاى مزمن احتمالى یکدیگر
آشنایی با روش های تحقیق
همچنین بهتر است در ادامه به مرور نکاتی کوتاه درباره روش های تحقیق هم اشاره شود تا به شما برای توجه بیشتر به میم سوم یعنی مکاشفه کمک کند.
۱-بررسی خصوصیات خویشاوندان: برخی ویژگی ها و صفات مانند شرافت خانوادگی در یک فامیل و خانواده، گسترده و همگانی است . این معیار، راهنما و راهگشای خوبی در امر تحقیق است. می توان با بررسی ویژگی های خویشان به این نتیجه رسید که این صفت در فرد مورد نظر نیز وجود دارد یا نه.
۲- تحقیق از آشنایان: بستگان شخص از روحیات، اخلاق و کردار او باخبرند. می توان درباره فرد مورد نظر از آنان تحقیق کرد. البته باید متوجه بود که خویشان، مصلحت اندیشی نکنند.
۳- تحقیق از دوستان: دوستان نزدیک فرد ـ که مدتی با او در تماس و معاشرت و دوستی بوده اند ـ موارد خوبی برای تحقیق اند به این دلیل که دوستی محصول همرنگی و تفاهم است. معمولا ًافراد درستکار و صالح با افراد ناشایست و بی بندوبار و ولگرد طرح دوستی نمی ریزند. در واقع دوستان هر فردی تا حدی منعکس کننده روحیات او هستند.
۴- تحقیق از محل کار یا تحصیل: این افراد ممکن است مطالبی درباره شخص مورد نظر بدانند که حتی خویشان و دوستان نزدیک او ندانند. این روش تحقیق از ۲ روش پیش بهتر است. از این طریق ما قادر به شناخت فرد در زمینه هایی هستیم مانند: نحوه برخورد او با ارباب رجوع، نحوه مراوده با همکاران، همکاری و سازش با دیگران و پایبندی به اعتقادات دینی.
۵- تحقیق از همسایگان: با تحقیق در محل کار و تحصیل می توان به شناختی از فرد و روحیات او دست یافت، اما با تحقیق در محل زندگانی او، امکان شناخت خانواده وی نیز میسر می شود.
