پودر گوریل و تهدید سلامت جوانان

جام جم سرا: به عنوان یک خریدار و ورزشکار تازه کار، به بازار سیاه فروش هورمون‌های غیرمجاز بدن‌سازی می‌رویم تا از فروش این مواد غیرمجاز اطلاعاتی به دست بیاوریم.

غول مرحله آخر

آن سوی خیابان مرد درشت اندامی روی یک جعبه نوشابه نشسته است. جلوتر می‌روم و درباره هورمون‌ سوالاتی از او می‌پرسم:

-می‌خواهم بدنم در کم‌ترین زمان ممکن روی فرم بیاد و اندامی بشوم.
-خب اگر این‌قدر عجله داری باید برایت برنامه تلفیقی بنویسم.
-برنامه تلفیقی چیه؟
-برنامه‌ای است که در زمان کم آدم رو می‌سازه، از همه هورمون‌ها بهت می‌دهم.
-چه نوع هورمون‌هایی؟
-مثلاً هورمون گوریل رو می‌دهم تا شکمت را عضله‌ای کند، هورمون اسب می‌دهم تا پاهایت را بسازد و هورمون کرگدن هم برای تقویت سر شانه‌ها و بازوها.
-هزینه‌اش چقدر است؟
-بستگی به مدل هورمونی که انتخاب می‌کنی دارد، پاکستانی بخواهی، هندی بخواهی، آمریکایی بخواهی، از یک میلیون و هفتصد شروع می‌شود تا سه میلیون تومان.
-چقدر دوره‌اش طول می‌کشد؟
-سه ماه.
-سه ماه خیلی دیر است
-کمی خرجت بالا می‌رود، اشکالی ندارد؟
-پولش برایم مهم نیست
-در یک ماه و نیم هم می‌توانم ولی خرجت می‌رود روی پنج میلیون تومان. فقط باید دو برابر قبل هورمون‌ها را مصرف کنی.
-خب این کار خطری ندارد؟
-خطر چیه بابا؟! تمام این داروها طبیعی هستند! یک زمانی درون بدن یک حیوان بودند حالا ما می‌خواهیم تمام قدرت آن حیوان‌ها را به تو بدهیم، حتی اگر بخواهی می‌توانم با آمپول هم بسازمت، یک هفته‌ای ساخته می‌شوی ولی موقته یعنی بدنت را باد می‌کند ولی یک هفته بیشتر اثر ندارد.

پسر خودم هم مصرف می‌کند!

از روی چهره می‌شود فهمید که چه کسی فروشنده است، از همان دور که می‌آیی با چشمان‌شان دنبالت می‌کنند. کنار پیرمردی که به موتورش تکیه زده و با چشمش مرا می‌پاید، می‌ایستم و می‌گویم هورمون بدن‌سازی می‌خواهم.
می‌گوید چه هورمونی می‌خواهی؟
می‌گویم: [...] یا [...] می‌خواهم.
در جواب می‌گوید: من این اسم‌های اجق وجق را نمی‌فهمم چه هستند، اسم هورمونی که می‌خواهی را بگو
می‌گویم: خب اسمش همین است.
جواب می‌دهد: بگو هورمون کدوم حیوان را می‌خواهی، اسب یا کانگورو یا هر حیوان دیگری!
می‌گویم: هورمون حیوان؟ خب این‌ها چه فرقی با هم دارند؟
می‌گوید: من مگه مصرف کننده‌ام؟! من فقط می‌فروشم، هیچ چیز دیگری هم از این‌ها نمی‌دانم.
می‌گویم ضرری ندارد؟
می‌گوید نه بابا، چه ضرری؟! پسر خودم هم مصرف می‌کند.

برایم یک بسته هورمون گوریل می‌آورد، به او می‌گویم کجای این بسته نوشته است که هورمون گوریل است؟
می‌گوید: من همین فارسی‌اش را هم حتی نمی‌توانم بخوانم، دیگر چه برسد به خارجی! (محمد امین شرکت اول/جیم-خراسان)

خانه سلامت کجاست؟

این تازه اول ماجراست، چراکه افراد شاغل در این حرفه در بسیاری از ماه‌های سال به اصطلاح مگس می‌پرانند و اوج کارشان در تابستان و روزهای منتهی به پایان سال است.

در چنین شرایطی مجبورند ساعت‌های طولانی پشت میز کارشان یا مقابل رایانه بنشینند و به همین دلیل هم در معرض آسیب‌های ستون فقرات، کمر و گردن قرار می‌گیرند؛ مشکلاتی که به دنبال نشستن‌های زیاد و غیراصولی بروز می‌کند البته تا حد زیادی می‌توان از بروز این آسیب‌ها پیشگیری کرد؛ به عنوان مثال توجه به این موضوع که هر فرد با توجه به قد، وزن و شرایط بدنی به میز و صندلی خاصی نیاز دارد تا در حالت نشسته، آرنج به صورت خم شده و با زاویه 90 درجه و ساعد موازی و همسطح با میز قرار بگیرد.

همچنین هر مشاور املاکی هنگام صحبت‌کردن با تلفن یا وارد‌کردن فایل‌های اجاره و فروش در دفتر و کار با کامپیوتر باید یک زیرپایی داشته باشد تا مجبور به خم‌کردن بدنش روی میز نشود و احتمال بروز گردن‌دردهای مزمن و انواع آرتروز را کاهش دهد.

تلفن علیه سلامت

صحبت‌کردن با تلفن (بیشتر موبایل، نه تلفن ثابت) ازجمله کارهای روزانه مشاوران مسکن است. هر چند هنوز تاثیر قطعی امواج موبایل در ایجاد تومور مغزی ثابت نشده، اما تاثیر سوء این امواج روی بافت‌های زنده مغز و کاهش شنوایی به اثبات رسیده است.

همچنین تحقیقات نشان می‌دهد استفاده مکرر از یک گوش هنگام صحبت با تلفن همراه، خطر آسیب به نیمکره مغز در همان سمت را افزایش می‌دهد حتی گاهی قرارگیری در معرض امواج موبایل موجب افزایش سرعت عملکرد سیستم عصبی در پاسخ به محرکات استرسی می‌شود.

از طرفی بسیاری از مشاوران مسکن به دلیل زنگ خوردن دائم تلفن همراهشان دچار مشکلی به نام «سندرم زنگ موبایل» می‌شوند؛ توهم شنیدن صدای زنگ تلفن یا احساس کاذب ویبره آن که نوعی اضطراب و نگرانی دائم ایجاد می‌کند و سلامت روان فرد را به خطر می‌اندازد.

برای پیشگیری و البته درمان این آسیب هم باید چند ساعت در روز گوشی خود را دور از دسترس‌تان قرار دهید و از آن فاصله بگیرید، اما در صورتی که قادر به انجام این کار نیستید در ساعات شب تلفن خود را چک نکنید و هنگام خواب آن را کنار خود قرار ندهید.

مغز شما برای این که بتواند خود را دوباره شارژ کند، باید در حالت تخلیه اطلاعات قرار بگیرد و استراحت شبانه بهترین زمان برای این کار است.

امنیت شغلی و حقوق کم

شاید مشاوران مسکن مجبور نباشند صبح‌ها زود از خواب بیدار شوند، اما ساعت‌های کاری آنها نسبت به خیلی از مشاغل دیگر بیشتر است.

همچنین چیزی به عنوان استخدام رسمی برای این افراد مطرح نیست و مجبورند پورسانتی کار کنند و با استرس ناشی از نداشتن کار ثابت کنار بیایند. متاسفانه همیشه هم این احتمال وجود دارد که ثبات شغلی‌شان را از دست بدهند و تا مدت‌ها بیکار باشند.

دکتر اسدالله حبیبی - متخصص طب کار

بهداشت؛ گمشده نظام سلامت

سال‌هاست که کارشناسان نظام سلامت در اغلب کشورهای جهان به این نتیجه مهم رسیده‌اند که پول ریختن به پای درمان، تمامی ندارد و شما هر چقدر صرف نظام درمان کنید، باز هم آخرش با کمبود بودجه مواجه می‌شوید.

مثلا اگر واکسن بیماری فلج اطفال در اختیار مردم نباشد، در آن صورت نظام درمان مجبور می‌شود که هر ساله مبلغ هنگفتی را صرف درمان این بیماری کند؛ آن هم در شرایطی که معمولا تبعات این بیماری قابل پیشگیری تا پایان عمر، باقی می‌ماند.

اما با اجرای طرح واکسیناسیون سراسری برای مصون ماندن کودکان از بیماری فلج اطفال، می‌شود با هزینه بسیار کمتری، این بیماری را به طور کامل ریشه‌کن کرد و از آن طرف هم دیگر نظام سلامت برای مداوای این گروه از بیماران، متحمل هزینه نمی‌شود.

نه‌تنها در بیماری‌های واگیردار، بلکه در بیماری‌های غیرواگیر نیز همان داستان چاه و لیوان آب، صادق است.

این روزها حتی بسیاری از شهروندان عادی که هیچ تبحری ​ در علم پزشکی ندارند، می‌دانند که چاقی مفرط، تحرک نداشتن، رژیم نامناسب غذایی و مصرف دخانیات می‌تواند انسان را در برابر ده‌ها بیماری مختلف، آسیب‌پذیر کند، اما خیلی‌ها همچنان توجه چندانی به پیشگیری ندارند و بدتر آنکه نظام سلامت در کشور ما نیز ​ طی سال‌های اخیر، به فعالیت‌های پیشگیرانه اهمیت نداده است.

این روزها به گفته بسیاری از مسئولان نظام سلامت، دیگر مثل چند دهه قبل، مشکل عمده ما مقابله با بیماری‌های واگیری مثل وبا، سل، حصبه و فلج اطفال نیست، زیرا علم پزشکی به نقطه‌ای رسیده ​ که می‌تواند این امراض را مهار کند و واکسیناسیون عمومی برای مهار این بیماری‌های واگیر نیز سال‌های متوالی است که در کشور ما نهادینه شده است.

چالش عمده نظام سلامت ایران در عصر فعلی، بیماری‌های غیرواگیری مثل دیابت، نارسایی‌های قلبی و عروقی، فشارخون و سرطان است که در صدر مشکلات نظام سلامت، جا خوش کرده ​ و هر ساله نیز هزینه‌های زیادی برای درمان این بیماری‌ها خرج می‌شود.

نه‌تنها بسیاری از شهروندان، بلکه مسئولان نظام سلامت هم ​ طی دهه‌های متوالی، به بحث بهداشت و پیشگیری، بی‌اهمیت بودند و در نتیجه همین جدی نگرفتن بهداشت عمومی، حالا بیماری غیرواگیری مثل سرطان که تا چند دهه قبل، تهدیدی عمومی و جدی برای سلامت ایرانیان به حساب نمی‌آمد، هم‌اکنون به سومین عامل مرگ و میر ایرانی‌ها تبدیل شده است.

جدای از سرطان، خیلی دیگر از بیماری‌های غیرواگیر هم در جامعه ما افزایش نگران‌کننده‌ای دارند و در چنین وضعیتی است که می‌گوییم در صورتی که نظام سلامت به بحث بهداشت و پیشگیری برنگردد، مجبور می‌شود روز به روز بودجه‌های درمان را افزایش دهد.

وضع​ بهداشت​ بحرانی است

آمارها درباره بهداشت و سلامت ایرانی‌ها به حدی نگران‌کننده است که نیم نگاهی به همین آمارهای رسمی، بخوبی می‌تواند گویای عمق بحران در نظام بهداشت کشور باشد.

بر اساس آمارهای رسمی وزارت بهداشت، رژیم غذایی نامناسب، فشار خون و توده بدنی بالا (چاقی)، سه عامل اصلی خطر برای سلامت ایرانیان اعلام شده است.

به گفته معاون بهداشت وزیر بهداشت، 47 میلیون نفر در کشور ما از غذای نامناسب استفاده می‌کنند. همچنین تحرک ناکافی، سیگار، دیابت، آلودگی هوا، کلسترول بالا، خطرات شغلی و مصرف مواد مخدر هم عوامل خطرزای دیگری است که سلامت ایرانیان را هدف قرار داده است.

جدای از این عوامل خطرزا، 19 میلیون نفر در کشور ​تحرک ندارند و پنج میلیون ایرانی هم سیگار می‌کشند. همچنین هفت میلیون نفر ​ از قند خون بالا رنج می‌برند و 15 میلیون ایرانی دیگر نیز کلسترول بالا دارند.

طوری که علی‌اکبر سیاری برای ایسنا تشریح کرده ​ کمبود ویتامین d از سال 80 تا 91 نیز در بین ایرانی‌ها شش برابر شده است. این میزان کمبود در زنان باردار در برخی استان‌ها به 91 درصد رسیده و کمبود ویتامین ​ d دربین نوجوانان نیز 76 درصد است.

کوتاهی قد هم یکی دیگر از تبعات فراموش شدن مقوله بهداشت و پیشگیری در جامعه است که به تعبیر مسئولان نظام سلامت، عمده دلایل آن به بی‌عدالتی و گرسنگی برمی‌گردد.

بر اساس آمارهای رسمی، متوسط کشوری کوتاهی قد در بین کودکان زیر پنج سال ایرانی 6.8 درصد اعلام شده و جالب است که 20.7 درصد جمعیت سیستان و بلوچستان ـ یعنی حدود یک پنجم جمعیت این استان ـ به کوتاهی قد مبتلا هستند.

توجه به این آمار و ارقام‌​ ناامیدکننده بخوبی گویای این موضوع است که این حجم وسیع از مشکلات بهداشتی در کشور، یکروز و یکشبه به دست نیامده ​، بلکه این وضع​ بحرانی، محصول سال‌ها فراموشی نظام بهداشت است.

اصلا هم بعید نیست که در صورت ادامه بی‌توجهی به بحث پیشگیری و تغییر سبک زندگی، این آمارهای بحرانی در سال‌های آینده به مرز بحرانی‌تری کشیده شود.

نهادینه کردن بهداشت، 20 سال طول می‌کشد

وقتی از بحث پیشگیری و بهداشت حرف می‌زنیم، بدیهی است که فرهنگ‌سازی در این زمینه، نقش بسیار مهمی دارد؛ طوری که شاید بتوان با اطمینان گفت تا وقتی فرهنگ‌سازی نشود و مردم واقعا نخواهند سبک زندگی خود را عوض کنند، هر فعالیت درمانی از سوی حاکمیت با شکست مواجه می‌شود.

وقتی مردم به نوشابه‌های گازدار علاقه داشته باشند، فرآورده‌های نامطمئنی مثل سوسیس و کالباس بخورند، تمایلی به تحرک و ورزش نداشته باشند، نمک و روغن زیاد مصرف کنند و در رابطه با نکات مهمی مثل افزایش قندخون، بالا رفتن چربی، فشارخون بالا و افزایش وزن خود حساس نباشند، بدیهی است که باید منتظر بود تا در این جامعه، آمار سرطان افزایش صعودی داشته باشد.

حالا اگر در همین وضعیت، فرهنگ‌سازی نشود و مردم به سبک زندگی سالم تشویق نشوند، هر حرکتی برای مهار سرطان، کم‌اثر خواهد بود.

به همین دلایل است که محسن مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور ​ در گفت‌وگو با جام‌جم، تاکید می‌کند: نهادینه کردن بهداشت و پیشگیری در جامعه ما، فعالیتی زمان بر است و شاید 20 سال​طول بکشد.

به گفته این مقام مسئول، اگر نظام سلامت از همین حالا به بحث بهداشت و پیشگیری، توجه جدی‌تری نشان بدهد، در یک بازه پنج ساله می‌توانیم اولین علائم مثبت این اقدام‌ها ـ مثل کاهش بیماری‌های غیرواگیر در جامعه ـ را شاهد باشیم.

حمایت رسانه و جامعه پزشکی برای آموزش مردم، نکته مهمی است که مصلحی به آن تاکید دارد.

به گفته او، هم‌اکنون رابطه بین بیمار و پزشک، رابطه‌ای درمان محور است، در حالی که اگر قرار است بهداشت در جامعه ایرانی نهادینه شود، الزامی است که رابطه بیمار و پزشک ​ رابطه‌ای بهداشت محور شود.

یعنی در سیستم بهداشت محور، به جای آن‌که بیمار فقط برای درمانش به پزشک مراجعه کند، بیمار بیشتر برای گرفتن راهکارهای پیشگیرانه و خدمات بهداشتی به پزشک مراجعه می‌کند که الزام این کار هم اجرای اصولی برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است.

در شیوه بهداشت محور، بیمار با مشاهده کوچک‌ترین علائم بیماری به پزشک متخصص مراجعه نمی‌کند و درواقع، پزشکان عمومی در صف نخست برنامه‌های بهداشت و درمان قرار می‌گیرند، همچنین پزشکان خانواده نیز پرونده پزشکی و سوابق تمام افراد جامعه را پیگیری می‌کنند و تنها در این حالت​ است که می‌توان امیدوار بود ​ بهداشت به جای درمان در صدر دغدغه‌های نظام سلامت جای بگیرد.

آیا به طرح تحول بهداشت، امیدی هست​

وزارت بهداشت حدود چهار ماهی می‌شود که در حال اجرای طرح تحول نظام سلامت است؛ طرحی که قرار است نظام درمان و بهداشت را دگرگون کند و اوضاع سلامت ایرانیان را بهبود ببخشد.

اما​ ​طی این چندماه، منتقدان تاکید داشتند ​ در اجرای این طرح کلان، به مقوله درمان توجه زیادی شده و ​ موضوع مهم بهداشت، رها شده است. منتقدان نظام سلامت بر این باورند که توجه صرف به نظام درمان و بی‌اعتنایی به بحث بهداشت، نمی‌تواند این طرح جامع را به سرمنزل مقصود برساند.

حالا وزارت بهداشت چند هفته‌ای می‌شود که طرح‌هایی را برای بهبود وضع​ بهداشت کشور مطرح کرده ​ و مسئولان این وزارتخانه امیدوارند که با اجرای این طرح‌های بهداشتی در طرح تحول سلامت، بتوانند آمار نگران‌کننده سلامت ایرانیان را سروسامانی بدهند.

اضافه شدن واکسن‌های جدید به برنامه واکسیناسیون ملی، اجرای پزشک خانواده در شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت، احداث شبکه‌های بهداشت برای 10 میلیون حاشیه‌نشین شهری، غربالگری و درمان مبتلایان ​ اختلالات روانی و ارتقای شبکه بهداشت روستایی و شهری، از جمله اقداماتی است که وزارت بهداشت برای تحول در نظام سلامت در نظر گرفته است.

آن‌گونه که مسئولان وزارت بهداشت عنوان کرده‌اند، طرح تحول بهداشت، تاثیری جدی بر سیمای سلامت ایرانیان برجای می‌گذارد و قرار هم نیست که این طرح کلان مثل طرح پزشک خانواده فعلی، فقط نام و نشانی از آن وجود داشته باشد.

اما این‌که آیا مجموع این طرح‌های وزارت بهداشت ​ می‌تواند در مقام عمل، امید به زندگی در بین ایرانیان را افزایش دهد و یا این‌که آیا این طرح‌های بهداشتی قادر است حداقل در مقابل موج ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر بایستد، پرسش‌هایی است که فقط گذر زمان می‌تواند به آنها پاسخ بدهد.

امین جلالوند ‌/ ‌گروه جامعه

سلامت باستان‌شناسان

آیا می‌دانید افراد شاغل در حرفه باستان‌شناسی با چه آسیب‌های شغلی مواجه‌اند و چه خطراتی سلامتشان را تهدید می‌کند؟ در بیشتر کشورها این شغل در فهرست مشاغل سخت قرار گرفته و برای حفظ امنیت باستان‌شناسان لباس‌های خاص از جمله لباس ضد آب، کلاه ایمنی، گوشی‌های مخصوص، چکمه و دستکش ساخته شده است، اما باستان‌شناسی در ایران نه‌تنها در فهرست کارهای سخت قرار ندارد، بلکه بسیاری از باستان‌شناسان از امکانات اولیه بیمه‌ای برخوردار نیستند و وقتی هنگام کار دچار سانحه می‌شوند با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد.

گرمازدگی و سرمازدگی؛ مساله این است!

کم نیستند باستان‌شناسانی که در کارهای اداری مشغول کارند، اما بیشتر افراد شاغل در این حرفه در محیط‌های باز و طبیعی کار می‌کنند و ساعت‌های زیادی را زیر نور خورشید می‌گذرانند که در صورت استفاده نکردن از کرم ضدآفتاب، کلاه و لباس‌های پوشیده برای حفاظت از پوست در مقابل آفتاب در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می‌گیرند.

خطرات محیطی دیگر مثل سرمازدگی، گرمازدگی و ارتفاع‌زدگی را هم نباید نادیده گرفت. همچنین واریس، آرتروز، ورم مفاصل و بیماری‌های تنفسی (به طور مثال کار در ارتفاعات و کوه یا کنار چشمه‌هایی که گاز گوگرد متصاعد می‌کنند) از جمله مشکلاتی است که سلامت باستان‌شناسان البته گروهی که در محیط‌های باز کار می‌کنند به خطر می‌اندازد.

از مشکلات اسکلتی تا بیماری قارچی

باستان‌شناسان هنگام کار ساعت‌های زیادی در یک حالت فیزیکی ثابت قرار می‌گیرند و همین موضوع در دراز‌مدت باعث بروز کمردرد، گردن درد و دردهای مزمن در ناحیه دست‌ها و پاهایشان می‌شود حتی بسیاری از بیماری‌های قارچی، انگلی و باکتریایی هم از طریق خاک و تماس با اشیا به پوست و بدن باستان‌شناسان انتقال می‌یابد؛ هر چند که استفاده از دستکش، ماسک و مواد ضدعفونی کننده امکان ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.

خطر نبود کمک‌های اولیه

محوطه‌های کاوش اغلب مکان‌هایی دور افتاده و صعب‌العبور و بیرون شهر است که امکان دسترسی به شهر در آنجا ممکن نیست و اگر باستان‌شناسی دچار عقرب گزیدگی و مارگزیدگی شود به دلیل در دسترس نبودن کمک‌های اولیه پزشکی دچار مشکل خواهد شد.

دردسر نداشتن شغل ثابت

باستان‌شناسی از جمله مشاغلی است که به یک منطقه خاص محدود نمی‌شود و بسیاری از شاغلان این حرفه برای انجام ماموریت‌های مختلف مجبور به مهاجرت می‌شوند یا این که در فواصل کوتاهی از شهری به شهر دیگر نقل مکان می‌کنند بنابراین سختی‌های مهاجرت، دوری از خانواده و دوستان و یکنواختی کار و در نتیجه بروز خستگی مفرط و استرس مزمن از جمله آسیب‌های شغلی به حساب می‌آید.

پریسا اصولی - جام‌جم

وقتی سلامت بوی بنزین می‌گیرد

جام جم سرا: به گفته متخصصان، هوای موجود در جایگاه‌های بنزین پر از بخارات بنزین است که ترکیبات سرطانزایی را تولید می‌کند و بدون شک تنفس چنین هوای مسمومی کارکنان پمپ بنزین را در معرض انواع بیماری‌های ریوی مثل برونشیت، برونشیولیت، آسم، تورم مجاری تنفسی فوقانی و عفونت‌های ریوی قرار می‌دهد.

این در حالی است که درصد بالایی از این سموم از طریق ریه وارد خون می‌شود و احتمال بروز مشکلات خونی بویژه سرطان را بشدت افزایش می‌دهد.

وقتی سیستم بدن به هم می‌ریزد

یکی از تاثیرات منفی استنشاق مداوم بخارات بنزین این است که روال طبیعی بدن تغییر می‌کند و سیستم اندام‌های داخلی مختل می‌شود.

از جمله این مشکلات می‌توان به تصلب شرایین، آسیب مویرگ‌ها، بروز جهش ‌ژنتیکی و تخریب بافت‌ سازنده سلول‌های خون اشاره کرد؛ موضوعی که کاهش تولید سلول‌های مغز استخوان، کم‌خونی شدید و نقص سیستم ایمنی بدن را به همراه دارد.

در عین حال، افراد شاغل در پمپ بنزین بیش از هشت ساعت در روز در حالت ایستاده کار می‌کنند و همین ایستادن‌های طولانی مدت باعث بروز واریس در آنها می‌شود و احتمال کمردردهای مزمن، انواع آرتروز و دیگر آسیب‌های اسکلتی ـ عضلانی را افزایش می‌دهد.

استفاده از ماسک را جدی بگیرید

بررسی‌های متخصصان نشان می‌دهد افرادی که ساعت‌های طولانی در مجاورت تنفس بخارات بنزین قرار می‌گیرند، دچار مشکلات عصبی می‌شوند. در واقع نوسانات شدید در انتقال‌دهنده‌های عصبی زمینه بروز پرخاشگری افراد را فراهم می‌کند.

همچنین سردردهای مزمن، خواب‌آلودگی در طول روز، تهوع، بی‌خوابی شبانه و سرگیجه از دیگر عوارض اشتغال در پمپ بنزین‌هاست البته برخی پژوهشگران بر این باورند مصرف روزانه لبنیات و از همه مهم‌تر شیر، احتمال بروز این مشکلات را کاهش می‌دهد، اما مهم‌ترین روش برای به حداقل رساندن خطرات ناشی از بنزین، استفاده از ماسک‌های فیلتردار استاندارد است؛ هر چند درصد کمی از کارکنان پمپ بنزین هنگام کار ماسک می‌زنند، چون تنفس‌شان دچار مشکل می‌شود و نمی‌توان در طولانی‌مدت از ماسک استفاده کرد.

بنزین علیه پوست

بنزین یک حلال صنعتی بسیار قوی است و در تماس با پوست آسیب‌های زیادی را ایجاد می‌کند. به عبارتی، کاهش چربی پوست و خشکی و پوسته‌ شدن و سوختگی‌های سطحی از جمله این آسیب‌هاست.

همچنین تماس مداوم با اسکناس‌های آلوده به میکروب‌های مختلف نه‌تنها باعث بروز مشکلاتی مثل قارچ‌های پوستی می‌شود، بلکه انتقال عوامل بیماریزا به بدن (از طریق تماس دست با مخاط چشم، دهان و... ) سلامت افراد را بشدت تهدید می‌کند. به همین دلیل به کارکنان جایگاه‌های سوخت‌رسانی توصیه می‌شود هنگام کار حتما از دستکش استفاده کنند.

راهنمای سلامت: مراقبت از اعضای بویایی و شنوایی

جام جم سرا: شایع‌ترین بیماری گوش چیست وچرا فرد به آن دچار می‌شود؟

گوش به سه قسمت خارجی، میانی وداخلی تقسیم می‌شود که شایع‌ترین بیماری‌های آن عبارتند از، عفونت حاد گوش خارجی (اوتیت حاد) که به التهاب مجرای شنوایی خارجی (لاله گوش و مجرای شنوایی خارجی)گفته می‌شود.شایع‌ترین عواملی که بیماری را ایجاد می‌کند، باکتری‌ها و قارچها هستند.شیوع اوتیت خارجی حاد در فصل تابستان، بیشترازفصل زمستان است و در افرادی که به طور دائم شنا می‌کنند بیشتر به وجود می‌آید. به این بیماری گوش،بیماری شناگران نیز گفته می‌شود. بهترین راه درمان، درمان‌های موضعی است یعنی گوش از ترشحات تمیز و از داروهای موضعی (پماد و یا قطره‌های موضعی) استفاده شود بهتر است. در یکی‌ دو روز اول این کار توسط پزشک انجام شود.
عفونت مزمن گوش خارجی (اوتیت مزمن) به عفونت پیشرونده در مجرای گوش خارجی گفته می‌شود.مهمترین علامت التهاب خارجی مزمن، شکایت فرد ازخارش گوش است که معمولاً سعی می‌کند گوش خود را بخاراند که با این کار، مجرای گوش، دچار خراشیدگی می‌شود. در التهاب خارجی مزمن، هنگام لمس لاله گوش دردی ایجاد نمی‌شود، پاک کردن دقیق مجرای گوش و از بین بردن عفونت درفرد مبتلا، بایدتوسط پزشک صورت گیرد.
بیماری دیگر عفونت حاد گوش میانی است. در این بیماری عفونت در گوش از طریق شیپور استاش به گوش میانی می‌رود. اغلب با عفونت دستگاه تنفسی اتفاق می‌افتد و باعث اختلال در کار لوله شیپور استاش می‌شود. التهاب حاد میانی از شایع‌ترین عفونتها دراطفال است و این عفونت جزئی از عوارض عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی یا آنفلوآنزاست.علایم این بیماری شامل کم شدن شنوایی،احساس پر بودن گوش، درد خفیف و در ادامه درد شدید و افزایش دمای بدن مخصوصاً در شیرخواران و کودکان است.کودکان و شیرخواران معمولاً نمی‌خوابند وگریه می‌کنند، گوش‌های خود را فشار می‌دهند و به گوشی که دچار عفونت شده چنگ زده و دچاراستفراغ و اسهال می‌شوند. ممکن است در بزرگسالان سرگیجه نیز دیده شود. اگر این بیماری بموقع درمان نشود، موجب ناشنوایی دائمی،مننژیت و آبسه مغزی درفرد می‌شود. درمان آن با آنتی بیوتیک است،استراحت و استفاده از کمپرس سرد و گاهی هم نیاز به جراحی دارد.
التهاب مزمن گوش میانی هم یکی دیگر از بیماری هاست. به دنبال درمان نشدن خوب و کافی بیماری،التهاب حاد میانی به وجود می‌آید، اصلی‌ترین علت ایجاد این بیماری سوراخ شدگی پرده صماخ است، مهمترین شکایت بیمار ترشح از مجرای گوش و درد است ودرمان آن به دو صورت طبی و جراحی صورت می‌گیرد. برای کم شدن درد، معمولاً به این افراد توصیه می‌شود استراحت کرده و سرخود را کمتر حرکت دهند. طی دوره درمان از شنا کردن اجتناب کرده و هنگام استحمام یک گلوله پنبه در داخل گوش قرار دهند.

هنگام شنا در استخرهای عمومی تاحد امکان باید از گوش خود محافظت کرد، برای تمیز کردن گوش نباید از وسایلی مانند کلید یا سنجاق سر استفاده شود. همچنین نباید گذاشت داخل گوش مرطوب بماند، چون بهترین محیط برای رشد قارچ، محیط‌های مرطوب است. بهتر است گوش را با باد گرم سشوار خشک کرد

از هر عملی که باعث وارد شدن آب به گوش می‌شود خودداری و از مایعات فراوان بخصوص هنگامی که دچار تب شده‌اند، استفاده کنند.
گوش داخلی هم به دوقسمت شنوایی و تعادلی تقسیم می‌شود. اینها ارتباط نزدیکی باهم دارند، اگر عفونت در گوش میانی مدت زیادی بماند ممکن است عفونت به گوش داخلی هم سرایت کند. چون سلول‌هایی که در گوش داخلی هستند،قسمت حلزونی سلول‌های عصبی بسیار حساسی هستند. از کار افتادگی و آسیب ‌دیدگی آن‌ها لطمه شدیدی به شنوایی می‌زند. از طرفی این عفونت می‌تواند دستگاه تعادلی را هم درگیر و باعث سرگیجه‌های شدید و مداوم شود.

آیا بیماری شنوایی آقایان با خانم‌ها متفاوت است؟
بله می‌تواند تفاوت داشته باشد، «نورینوم آکوستیک» نوعی بیماری است که در خانم‌ها شایعتر است و آن تومور خوش خیمی است که روی عصب شنوایی رشد تأثیر گذاشته و باعث وزوز گوش می‌شود. مشکل دیگری که در خانم‌ها شایعتر است بیماری به نام «اتواسکلروز» است که باعث استخوانی شدن سه استخوانچه داخلی گوش میانی می‌شود، یعنی مفصل این استخوانها به خوبی قابل حرکت نیستند و شروع به یک تکه شدن می‌کنند که خود آن باعث اشکال در انتقال صوت می‌شود.

آیا ژنتیک و وراثت هم در شنوایی تأثیر دارد؟
بله، کاهش شنوایی می‌تواند ارثی باشد. افرادی که در خانواده یا در والدین آن‌ها کاهش شنوایی شایع بوده،احتمال اینکه دچار کاهش شنوایی شوند خیلی بیشتر از افراد دیگر است. البته این به آن معنی نیست که همه خواهر‌ها و برادرها به یک نسبت دچار شوند، ولی شانس شان خیلی بیشتر است.

گوش هم دچار آلرژی می‌شود؟
بله، پوست گوش هم می‌تواند مثل سر دچار شوره شده و به صورت لایه‌هایی با ترشحات داخل گوش مخلوط شده و مشکلی برای بیمار ایجاد کند. چون درآوردن آن سخت است. پوسته پوسته شدن و شوره زدن می‌تواند با یک سری مواد و محرک‌هایی تحریک شود.

وقتی آب داخل گوش می‌رود فرد باید چکار کند؟
اگر مطمئن است که پرده گوش اش سالم است و پارگی ندارد باکج کردن سر یا لی لی کردن آب راخارج کند. اگر آب درظرف24 یا 48 ساعت خارج نشد با مراجعه به پزشک توسط میکروسکوپ و آندوسکوپ رفع می‌شود. اما بهترین راه، جلوگیری از ورودآب به داخل گوش است. وسایلی برای حفاظت از گوش در داروخانه‌ها موجود است، سری حرفه ای‌تر آن،با قالبگیری از کانال گوش محافظ ساخته می‌شود که معمولاً آنرا با پماد و وازلین چرب و در گوش می‌گذارند.

چرا پرده گوش پاره می‌شود،آیا عفونت هم در پارگی پرده گوش تأثیر دارد؟
عفونت هم می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود. وقتی فضای گوش میانی با عفونت پرشد،تنها جایی که می‌تواند فشار بیاورد پرده گوش است. درنتیجه پرده را سوراخ و ترشحات خارج می‌شوند، چون دور تا دور بقیه نواحی استخوان است.بیشتر اوقات بیمار می‌گوید درد شدید داشتم و به محض اینکه آب از گوشم خارج شد دردم هم تمام شد.
علت دیگر پارگی پرده گوش می‌تواند واردکردن اجسام برنده نظیرگوش پاک‌کن،سنجاق سر و یا کلید به گوش باشد. این اجسام می‌تواند پرده گوش را پاره کند. همچنین صداهای انفجار بلند و ضربه نیزمی‌تواند به پرده گوش آسیب برساند.

پارگی پرده گوش تا چه‌اندازه قابل ترمیم است؟
زمانی که بیمار افت شنوایی پیدا می‌کند، این رابطه مستقیم با بزرگی میزان پارگی گوش دارد. هرچه پارگی کوچکتر باشد،شانس ترمیم خود به خود بیشتر است و هرچه بزرگتر باشد، احتمال کمتر است. اگر با عفونت همراه باشد باز شانس کمتر می‌شود. بنابراین، باید سریعاً جلوی عفونت را گرفت. اگر سوراخ کوچک است با وسایل مختلف باید روی سوراخ را پوشاند. البته در صورتی که پارگی تازه باشد، می‌توان روی پارگی را با کاغذ نازکی پوشاند و جلوی عفونت را بامصرف آنتی بیوتیک گرفت. البته اگر از زمان آن چند هفته گذشته و پارگی کوچک باشد با یک جراحی کوچک سرپایی در مطب می‌توان دور پارگی را با میکروسکوپ برداشت تا جراحت تازه شده و شانس ترمیم مجدد به آن داده شود.

برای اینکه اشخاص دچار بیماری‌های گوش نشوند، چه پیشنهادی دارید ؟
هنگام شنا در استخرهای عمومی تاحد امکان با وسایلی که وجود دارد از گوش خودمحافظت کنند، برای تمیز کردن گوش از وسایلی مانندکلیدیا سنجاق سر استفاده نکنند. افرادی که مستعد عفونت‌های قارچی هستند باید زودتر به پزشک مراجعه کنند. نباید بگذارند که داخل گوششان مرطوب بماند، چون بهترین محیط برای رشد قارچ، محیط‌های مرطوب است. گوش را با بادگرم سشوار خشک کنند.

شما به سینوس اشاره کردید، سینوس چیست و چه کارکردی دارد؟
سینوس‌ها حفراتی هستند که اطراف بینی رافراگرفته‌اند. سینوس‌های پیشانی، فکی، اتموئید که بین چشم‌ها هستند و اسفنوئید که وسط جمجمه قرار گرفته است. سینوس‌ها به طور معمول دارای ترشحاتی هستند که در کتاب‌ها‌ مختلف اعداد متفاوتی را برای میزان دفع روزانه آن‌ها در نظر گرفته‌اند (بین یک تا 3 لیتر در روز) که افراد بدون اینکه متوجه باشند،آنها را قورت می‌دهند و تنها زمانی متوجه می‌شوند که این ترشحات از حد نرمال بیشتر شده یا غلظت آن تغییر کرده باشد.

سینوزیت چیست و چه زمانی سینوس‌ها عفونت‌ می‌کنند؟
عفونت‌های سینوسی را سینوزیت می‌گویند. زمانی‌ سینوس‌ها عفونت می‌کنند که ترشحات سینوس به هر دلیلی نمی‌تواند خوب تخلیه شود یا آلرژی و حساسیت بیش از حد موجب تورم مخاط اطراف دهانه سینوس شده در نتیجه ترشحات در سینوس باقی‌ مانده و خارج نمی‌شوند یا اختلالات ساختاری مثل انحرافات بینی که در بینی وجود داشته باشد. وقتی این ترشحات نتوانند خارج شوند، فرد دچار سینوزیت می‌شود.

پولیپ بینی چیست و چه مشکلی برای فرد ایجاد می‌کند؟
پولیپ عبارت است از برجستگی مخاط خود سینوس که متورم شده و داخل سینوس‌ها قرار می‌گیرند. اگر این مخاط بیش از اندازه بزرگ شوند، می‌توانند از منافذ سینوس بیرون زده و داخل حفرات بینی بیایند که مشکلات خاص خودش را ایجاد خواهند کرد.

سینوس‌ها چه زمانی باید جراحی شوند؟
وقتی که عفونت‌ها به صورت پولیپ درآمدند، سینوس‌ها باید جراحی شوند. این پولیپ‌ها بر اثر آلرژی هم می‌توانند به وجود بیایند. اگر به درمان‌‌های طولانی مدت جواب ندهند، لازم است با جراحی، سینوس‌ها تخلیه شوند چرا که ماندن بیش از اندازه آن‌ها می‌تواند آسیب برساند. چون مرز بین سینوس‌های بینی و چشمی، خود حفره و کره چشم، یک استخوان بسیار نازک است که به آن استخوان کاغذی گفته می‌شود و قطر آن واقعاً به‌اندازه قطر یک کاغذ است. بزرگ شدن پولیپ‌ها در آن ناحیه می‌تواند باعث فشار به این استخوان و از بین رفتن آن شود. در نتیجه باعث راهیابی عفونت و یا پولیپ‌ها به درون حفره چشم می‌شود. البته این مسأله معمولاً به سرعت اتفاق نمی‌افتد ولی این احتمال وجود دارد که اتفاق بیفتد. بنابراین زمان جراحی هرچه بیشتر طول بکشد، شناسایی این استخوان برای جراح در زمان جراحی مشکل‌تر می‌شود. یعنی هرچه خوردگی استخوان بیشتر شود، جراحی سخت‌تر خواهد بود.

زمانی که بیمار سینوس خود را جراحی می‌کند، آیا احتمال بازگشت دوباره آن وجود دارد؟
در جراحی آندوسکوپی سینوس، علت را جراحی نمی‌کنیم، چون اکثر اوقات علت آلرژی است و قابل درمان صددرصد نیست بلکه سعی‌ می‌کنیم عوارض ایجاد شده توسط حساسیت یا آلرژی را از بین ‌ببریم.

در جراحی لوزه‌ها به چندچیز بخصوص در اطفال باید توجه شود، غذا خوردن مشکل پیدا کرده و راحت تنفس نکنند، خروپف شبانه داشته و شب با دهان باز بخوابند، گلو و لوزه در یک فصل سه یا چهار بار عفونت کرده و فرد مجبور باشد از آنتی بیوتیک استفاده کند و یا عفونت بیش از شش بار درسال اتفاق بیفتد. در آن صورت بهتر است لوزه‌ها جراحی شود

با توجه به اینکه سینوس‌ها را تخلیه می‌کنیم، دهانه سینوس‌ها خیلی بازتر از حد طبیعی‌ ‌شده و تهویه بهتر انجام می‌شود. اگر ترشحی هم باشد خیلی راحت‌تر خارج می‌شود چون دهانه‌ها بازتر شده‌اند، اگر مریض دستورات بعد ‌از عمل را رعایت کند، احتمال عود کردن خیلی کم می‌شود، ولی هیچوقت به صفر نمی‌رسد. این نیز بستگی به خیلی چیزها دارد، مانند رعایت دستورهایی که به مریض داده می‌شود و دور بودن از مواد محرک آلرژی زا. مثلاً برای کسی که در کارخانه مواد شیمیایی کار می‌کند اگر بعد از جراحی نیز در همان محل باشد، احتمال بازگشت خیلی بیشتر از کسی است که بتواند شغلش را عوض کند.

آیا سینوزیت در فصل خاصی شایع می‌شود؟
سینوزیت در تمام فصول دیده می‌شود، ولی سینوزیت‌هایی که عفونی است و با باکتری و ویروس سروکار دارد در فصل زمستان بیشترشایع است.

لوزه‌ها چه زمانی باید جراحی شود؟
در جراحی لوزه‌ها به چندچیز بخصوص در اطفال باید توجه شود، غذا خوردن مشکل پیدا کرده و راحت تنفس نکنند، خروپف شبانه داشته و شب با دهان باز بخوابند، گلو و لوزه در یک فصل سه یا چهار بار عفونت کرده و فرد مجبور باشد از آنتی بیوتیک استفاده کند و یا عفونت بیش از شش بار درسال اتفاق بیفتد. در آن صورت بهتر است لوزه‌ها جراحی شود، چون مصرف زیاد آنتی بیوتیک نه تنها لوزه‌ها را خوب نمی‌کند بلکه بدن را در برابر عفونت‌های احتمالی دیگر مقاوم می‌کند.

لوزه سوم چیست؟
لوزه سوم عبارت است از افزایش ضخامت نسوجی که در بالای حلق و انتهای بینی‌ قرار دارند و بیشتر به خاطر افزایش حساسیت و عفونت‌های مکرر است که به وجود می‌آید. این افزایش ضخامت از یک طرف باعث انسداد بینی‌ و از طرف دیگر موجب بسته شدن لوله‌های ارتباطی‌ بین گوش میانی (شیپور استاش) و آن ناحیه می‌شوند که نتیجه این انسدادها تنفس دهانی و عفونت گوش میانی است، 99درصد این مورد در اطفال دیده می‌شود که اگر به دارو جواب ندهد حتماً باید جراحی شود.

آیا آلودگی هوا نیز بر گوش، حلق و بینی انسان تأثیر دارد؟
انسان به طور عادی از بینی تنفس می‌کند. باتوجه به نوع آلودگی و شدت آن، در مرحله اول اثرگذاری می‌تواند به صورت حساسیت و رینیت آلرژیک بروز کند. در موارد پیشرفته‌تر، التهاب‌هایی که در بینی ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به انسداد مجراهای سینوسی و ابتلا به بیماری سینوزیت شود. در مراحل اولیه، سینوزیت به صورت سینوزیت حاد است که در این مرحله امید به درمان دارویی بالاست. اگر درمان نشود و بیماری پایدار شود (معمولاً بعد ازدوازده هفته)، سینوزیت وارد مرحله مزمن خواهد شد. گزارش‌ها حاکی است در شرایط آلودگی هوا به ویژه کودکان و خردسالانی که در مناطق شهری زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها هستند و کودکانی که هوای سالم و تمیز استنشاق می‌کنند، کمتر در خطر ابتلا به این عفونت‌ها هستند. (رحمان احمدی/ایران)

اثرات مدگرایی بر سلامت روان جامعه

جام جم سرا: مد و مدگرایی پدیده‌ای است که کمابیش در میان همه‏ اقشار جامعه وجود دارد؛ اما جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به «مد» و «مدگرایی» اهمیت می‌دهند. امروزه جوانان با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوری‌های جدیدِ رایانه‌ای، ارتباطات گسترده‌ای با جوامع و فرهنگ‌های گوناگون یافته‌اند و موقعیت آن‌ها در شناخت و فهم ارزش‌ها، باور‌ها و انتخاب هنجارهای مطلوب، پیچیده‌تر و مشکل‌تر شده است و چه بسا زمینه‌های موجود، باعث شده تا جوانان و نوجوانان به رفتار‌ها و هنجارهای متضاد با ارزش‌های جامعه‏ی خویش رو آورند.

پریناز بنی سی، روان‌شناس و مدرس دانشگاه در برنامه «زندگی جاری‌ست» گروه سلامت روان و خانواده رادیو سلامت با بیان اینکه شکل، رنگ، قواره، گاهی کیفیت، مارک و مدل را مد می‌گویند، گفت: اینها به صورت نامحسوس و گاهاً هدایت شده شیوع پیدا می‌کند، و به صورت مقطعی دارای رشد فزاینده می‌شود و بعد از یک مدتی فرو کش می‌کند، چون منشاء مد بیشتر از خارج از کشور است.

وی ادامه داد: معمولاً با مزاج، سلیقه و عرف خانواده‌ها همخوانی ندارد. بدین صورت که می‌تواند به صورت غیر ارادی در مقابل سنتِ حاکم بر خانواد‌ها، قد بر علم کند.
این مدرس دانشگاه در ادامه بیان کرد: با توجه به اینکه در فرهنگ ما قایل به اعتدال هستیم گاه نقطه مقابل اعتدال قرار می‌گیرد. بدین صورت که یک رویه جاری بوده است که مورد توافق جسمی قرار گرفته، مد گا‌هی این توافق را از بین می‌برد؛ و بیشتر برای جوانان جذابیت دارد، چون جوان دوست دارد مطرح شود. جوان فکر می‌کند دنیا را متفاوت ببینند.
وی با بیان اینکه جوان به دنبال انگیزه‌های مطرح شدن، متفاوت بودن، جلوه‌گری، متمایز بودن است، بیان کرد: این ویژگی جوانان باعث می‌شود که جوان خودبخود به طرف مد راغب شود. مد به خودی خود نه قابل تایید و نه قابل تکذیب است. هرگاه در مقابل ذائقه‌های جمعی قرار بگیرد ایجاد تنش نامحسوس می‌شود.
بنی سی با بیان اینکه خانواده‌ها با توجه به فرهنگ مدیریت حاکم می‌توانتد واکنشهای رفتاری متفاوت اتخاذ کنند، اظهارکرد: در جایی که خانواده پدرسالاری است از طریق پدر و اگر مادرسالاری است از طریق مادر؛ ولی مهم این است که بدانیم در مقابل مدهایی که مورد توافق فرهنگ منطقه و جامعه نیست چه کار کنیم. آموزش و پرورش، گروه همسالان، تذکرات غیر مستقیم، رسانه و مطبوعات در این زمینه نقش مهمی دارند. (سلامت)

سلامت فرهنگیان

به عنوان مثال مدیریت مدرسه علاوه بر استرس‌آور بودن به مسئولیت‌پذیری زیادی نیاز دارد، کنترل اصولی و تربیت بچه‌ها و مشکلات ناشی از آنها می‌تواند سلامت ناظم‌ها را به خطر بیندازد و خدمه مدارس نیز با حجم بالایی از کار و خستگی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و خلاصه این که دردسرهای افراد شاغل در مدرسه اصلا کم نیست.

وقتی پای قرارداد در میان است

بسیاری از کارکنان مدارس به صورت قراردادی و بیشتر معلم‌ها به صورت حق‌التدریسی فعالیت می‌کنند و نسبت به آینده شغلی خود نگران هستند و به همین دلیل هم در معرض استرس‌های مزمن قرار می‌گیرند.

همچنین بسیاری از افراد شاغل در مدارس هر روز مسافت زیادی را از خانه تا محل کار و برعکس طی می‌کنند، ساعت‌ها در ترافیک می‌مانند و در معرض هوای آلوده، گرما و سرما قرار می‌گیرند و خستگی مفرط سلامتشان را به خطر می‌اندازد حتی همین خستگی و رفت و آمدهای مداوم، فرصتی برای انجام چکاپ‌های دوره‌ای پزشکی برایشان باقی نمی‌گذارد و متاسفانه گاهی پیشرفت یک بیماری قابل پیشگیری به یک اتفاق ناگوار منجر می‌شود.

کار منهای مرخصی

شاید ساعت‌های کاری افراد شاغل در مدارس نسبت به خیلی از مشاغل اداری دیگر کمتر باشد، اما مرخصی گرفتن در طول سال تحصیلی برای آنها اصلا ساده نیست و اگر به هر دلیلی نتوانند چند روز متوالی سر کارشان حاضر شوند حسابی دچار مشکل خواهند شد و همین موضوع فشار کاری مضاعفی را به آنها وارد می‌کند در حالی که در بیشتر مشاغل اداری هر کارمند می‌تواند از مرخصی‌های ماهانه و سالانه مقرر استفاده کند؛ بدون این که دچار استرس و نگرانی شود.

ایستادن‌های خطرناک و نشستن‌های پرخطر

بیشتر کارکنان مدارس بویژه معلمان و خدمه مجبورند در طول روز ایستاده کار کنند و به این دلیل بیشتر آنها در دوران میانسالی با مشکلات زانو، کمر و بیماری‌هایی مانند واریس و روزآرت مواجه می‌شوند بنابراین اگر در این حرفه‌ها مشغول به کار هستید در ایستادن افراط نکنید و مطمئن باشید نیازی نیست تمام مدت سر کلاس یا هنگام انجام وظایفتان بایستید و آسیب ببینید! البته گاهی اوقات ماجرا بر عکس می‌شود یعنی نشستن‌های طولانی‌مدت برخی از مدیران، مشاوران، ناظم‌ها و... کار دستشان می‌دهد و نه‌تنها باعث اضافه وزن آنها می‌شود بلکه احتمال بروز آسیب‌های گردن، ستون فقرات و کمردردهای مزمن را در آنها افزایش می‌دهد. پس حتی‌الامکان ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی روزانه را فراموش نکنید و حواستان به سلامت غذایی‌تان هم باشد.

پریسا اصولی ‌‌-‌‌ جام‌جم

سلامت بدن در سایه آب

نقش این مایه حیاتی در فعالیت سلول‌های عصبی مغز انکارناپذیر است. به همین دلیل کسی که بدنش دچار کم‌آبی جدی شده باشد، بسختی می‌تواند تمرکز کند و قدرت تفکر و جهت​یابی خود را از دست ندهد. حتما می‌دانید​ بدن ما از راه تنفس و تعریق، آب ​​زیادی از دست می‌دهد. به همین دلیل لازم است با نوشیدن آب و مصرف مواد غذایی آبدار نیازهای بدن تامین شود. با این‌حال، بسیاری تصور می‌کنند کم‌آبی نشانه‌های کاملا واضحی دارد که همه آن را می‌شناسند، اما این تمام ماجرا نیست؛ چون علائم دیگری نیز هست که به شما هشدار می‌دهد دچار کم‌آبی هستید، اما معمولا آنها را نادیده می‌گیرید. با هشت مورد از آنها آشنا شوید.

نشانه‌هایی که می‌شناسید

1 - احساس تشنگی شدید

مشخص است که موقع تشنگی باید آب خورد، اما حواستان باشد تشنگی نشانه این است که آب کافی نمی‌خورید. در واقع نباید کار به جایی برسد که تشنگی هلاکتان کند و بعد سراغ آب بروید. احساس تشنگی شدید نشان‌دهنده این است که بدنتان دچار کم‌آبی است. توجه کنید ​احساس تشنگی مداوم ممکن است یکی از نشانه‌های ابتلا به دیابت نیز باشد. با این حساب، مرتب آب بخورید تا کارتان به تشنگی زیاد نکشد؛ اما اگر تغییری در حالتان ایجاد نشد، برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

2- خشکی مداوم دهان

اگر دهانتان مدام خشک می‌شود احتمالا به این دلیل است که آب کافی نمی‌نوشید. اگر متوجه شده‌اید​ خیلی زود لب‌هایتان خشک می‌شود و زبان به کامتان می‌چسبد، وقت آن رسیده دست از کار بکشید و کمی آب بنوشید.

مصرف بعضی داروها نیز باعث خشکی دهان می‌شوند. به همین دلیل احتمال دارد خشکی مداوم دهانتان به دلیل عوارض جانبی داروهای مصرفی‌تان باشد. سعی کنید مایعات بیشتری مصرف کنید تا مشکلتان رفع شود.

نشانه‌هایی که نمی‌شناسید

1- وقت و بی‌وقت گرسنه‌تان می‌شود

شنیده‌اید که گاهی وقت‌ها بدن احساس گرسنگی و تشنگی را اشتباه می‌گیرد؟ وقتی آب کافی ننوشید، بدنتان تصور می‌کند گرسنه‌اید، در حالی ‌که تشنه هستید. این توصیه را بیشتر به افرادی می‌کنند که قصد لاغری دارند، اما اگر شما هم وقت و بی‌وقت گرسنه‌تان می‌شود، بهتر است قبل از غذا خوردن یک لیوان آب میل کنید. اگر چند دقیقه بعد صدای قار و قور شکم‌تان خوابید، معنی‌اش این است که تشنه‌تان بوده، نه گرسنه! به بدن‌تان اعتماد کنید و علائمش را درست رمزگشایی کنید.

2- همیشه سردرد دارید

سرتان بی‌دلیل تیر می‌کشد؟ احتمالا بدنتان این پیغام را مخابره می‌کند که نیاز به آب بیشتری دارید. مغز نیز مانند تک‌تک اعضای بدن برای گذران امورش به آب نیاز دارد. وقتی نیازش تامین نشود، ساز مخالف می‌زند و سرتان درد می‌گیرد. همیشه یک شیشه آب دم دستتان بگذارید و جرعه‌جرعه بنوشید. احتمالا با همین کار ساده مشکلتان رفع و نگرانی‌تان از بابت میگرن برطرف می‌شود.

3- رنگ ادرارتان تیره شده است

شاید کمی عجیب باشد، اما وقتی رنگ ادرار عوض می‌شود و به زرد تیره درمی‌آید، بدن هشدار می‌دهد که به میزان کافی آب نمی‌نوشید. حواس‌تان به رنگ ادرار باشد و قبل از این‌که رنگ آن تیره شود و بدتر از آن به قهوه‌ای بزند، آب بیشتری مصرف کنید. یبوست و حتی عفونت ادراری نیز ممکن است از علائم دیگر کم‌آبی بدن باشد.

4- در طول روز مدام چرت می‌زنید

احساس خستگی مداوم ممکن است نشان‌دهنده این باشد که آب کافی نمی‌خورید. اگر در طول روز مدام خواب‌آلوده هستید و دلتان می‌خواهد چرت بزنید، احساس خطر کنید چون بدن ما از این شیوه، یعنی خوابیدن، برای کند کردن فعالیت‌هایش استفاده می‌کند تا آب بیشتری در خود ذخیره کند. خودتان را به طور مرتب به یک لیوان آب خنک مهمان کنید تا هشیارتر شوید و خواب از سرتان بپرد.

5- دنیا دور سرتان می‌چرخد

سرگیجه و احساس منگی جزو علائم دیگر کم‌آبی بدن است. ریه‌های شما نیاز به آب کافی دارند تا درست به وظایفشان عمل کنند. اگر بخش خارجی ریه‌ها خشک شود، تنفس دچار مشکل می‌شود و بسختی نفس می‌کشید. در این صورت میزان اکسیژنی که به مغز می‌رسد ​کاهش می‌یابد و در نتیجه مغز نمی‌تواند عملکرد درستی داشته باشد و دنیا دور سرتان خواهد چرخید. اگر می‌خواهید از این احساس ناخوشایند خلاص شوید، مرتب آب بنوشید.

6- مدام گرمازده می‌شوید

گرمازدگی نیز یکی از مشکلات آزاردهنده و حتی خطرناک است. بدن ما از آب برای خنک کردن خود استفاده می‌کند و اندام‌های داخلی را، بخصوص بعد از یک فعالیت جسمی شدید، در دمای مطلوب نگه می‌دارد. وقتی آب کافی به بدن نرسد، بخش خنک‌کننده داخلی بدرستی به وظایف خود عمل نمی‌کند؛ در نتیجه احساس گرمای شدید می‌کنید، نبض‌تان تندتر می‌زند یا گرمازده می‌شوید. این وضع حتی گاهی به شرایط بسیار خطرناک نیز منجر می‌شود. علاوه بر اینها، کم‌آبی بدن ممکن است باعث بروز علائم دیگری مانند تب، سیاهی رفتن چشم، گودی زیر چشم، سردی و رنگ‌پریدگی پوست، خشک‌شدن اشک و کلی مشکل ریز و درشت دیگر شود. پس در هوای گرم و هنگام کار یا ورزش حتما مداوم آب بنوشید تا بدن‌تان دچار کمبود آب نشود. (ضمیمه سیب)

فاطمه مهدی‌پور

سند جامع راهبردی سلامت جوانان تدوین شد

جام جم سرا به نقل از مهر: مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی جوانان یکی از ضرورتهای نظام سلامت کشور در راستای تحقق اصول ۳، ۱۰، ۲۹ و ۴۳ قانون اساسی و بند ۲ سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری است.

دکتر محمد اسماعیل مطلق افزود: در راستای اجرای این ضرورت، اداره سلامت جوانان نزدیک به یک سال است که شکل گرفته و همکاران ما با در نظر گرفتن همه ابعاد برای حفظ و ارتقاء سلامت جوانان تلاش می‌کنند.

وی یکی از مهم‌ترین فعالیتهای اداره سلامت جوانان را تدوین سند جامع و راهبردی سلامت جوانان در حوزه وزارت بهداشت عنوان کرد و گفت: این سند بعد از دریافت نظرات درون‌سازمانی، برای اخذ نظرات سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط نیز ارسال می‌شود.

بر اساس اعلام مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، سند جامع و راهبردی سلامت جوانان مشتمل بر ۸ بسته راهبردی شامل؛ «سبک زندگی سالم در جوانان»، «سلامت باروری جوانان و ازدواج مناسب»، «تقویت بنیان خانواده»، «سلامت روانی، اجتماعی جوانان»، «پیشگیری از اعتیاد»، «گسترش برنامه سلامت جوانان»، «بسیج همگانی دستگاه‌ها» و «ارتقای ایمنی حمل و نقل جاده‌ای» است.

مطلق، سند جامع سلامت جوانان را مجموعه‌ای جامع و یکپارچه و پویا از اهداف، سیاست‌ها، راهبرد‌ها و برنامه‌ها دانست و یادآور شد: چنانچه بستر اجرایی این سند با همکاری گسترده و همه جانبه دستگاه‌ها و نهادهای متولی سلامت کشور فراهم شود، می‌تواند گام ارزشمندی در تأمین، حفظ و ارتقاء همه جانبه سلامت جوانان محسوب شود.

وی، تهیه و تدوین این سند را استوار بر چند پیش ‌فرض کلیدی عنوان کرد و گفت: سلامت،‌‌ همان طور که در بند دوازدهم از اصل سوم قانون اساسی اشاره شده است، حق طبیعی انسان از جمله جوانان کشورمان است.

مطلق افزود: بنیان بسیاری از رفتارهای تأثیرگذار بر سلامت و شیوه زندگی افراد در سنین جوانی شکل می‌گیرد و اتخاذ شیوه زندگی سالم در این دوران بر کاهش بار بیماری‌ها بسیار تأثیرگذار است.

وی با تاکید بر اینکه برنامه‌های ارتقای سلامت در جوانان از اثربخش‌ترین برنامه‌ها در حوزه سلامت کشور است، تصریح کرد: توفیق در ارتقاء سلامت جوانان، قطعاً تضمین کننده سلامت نسل حاضر و آینده کشور است و پایداری برنامه‌های توسعه کشور را در عرصه‌های کلان‌تر به دنبال خواهد داشت.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، تأثیرگذاری بسیار زیاد جوانان را پیش فرض دیگر دست‌اندرکاران تدوین سند جامع سلامت جوانان عنوان کرد و گفت: براساس این پیش فرض، جوانان می‌توانند بیشترین تأثیر را بر همسالان و اعضای خانواده خود داشته باشند و از این رو نرخ بازگشت مستقیم و غیرمستقیم سرمایه‌گذاری به منظور ارتقاء سلامت آن‌ها بسیار بالا خواهد بود.