دکتر بابک آزادنیا، اظهار کرد: سکته مغزی به دو دسته ایسکمی و ناشی از خونریزی تقسیم میشود؛ به طوری که 88 درصد سکتههای مغزی از نوع ایسکمی و 12 درصد آن نیز ناشی از خونریزی در داخل مغز است.
وی افزود: سکته مغزی شایعترین علت مرگومیر و ناتوانی در دنیا است؛ به طوری که در آمریکا در هر یک دقیقه یک نفر دچار عارضه سکته مغزی میشود.
آزادنیا یادآور شد: 30 درصد افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند در طول زندگیشان به کمک احتیاج دارند، 20 درصد بیماران حتی برای انتقال هم نیازمند کمک هستند و 12 درصدشان هم طی 30 روز فوت میکنند.
وی با بیان اینکه فاکتور خطر در سکتههای مغزی به دو دسته غیرقابل تغییر و قابل تغییر و پیشگیری طبقهبندی میشود، اعلام کرد: ریسک فاکتورهایی مانند سن، جنس، نژاد و سابقه فامیلی جزو فاکتورهای خطر غیرقابل تغییرند و عوامل دیگری مانند پرفشاری خون، بیماریهای قلبی، دیابت، چربی خون و چاقی جزو فاکتورهای خطرزای قابل تغییر هستند.
وی افزود: با افزایش سن، خطر بروز سکتههای مغزی افزایش مییابد؛ به طوری که جنس آقایان نسبت به خانمها بیشتر در معرض خطر ابتلا به سکتههای مغزی است. همچنین نژاد سیاهپوستان بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
آزادنیا تصریح کرد: با کنترل و درمان عوامل خطرزا مانند فشارخون، چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی و ... میتوان تا درصد قابل توجهی احتمال ابتلا به سکته مغزی را کاهش داد.
وی در خصوص علائم سکته مغزی گفت: نوع علائم با توجه به درگیری قسمتهای مختلف بدن متفاوت است، اما معمولا اختلال در تکلم، تاری دید، از بین رفتن زور و نیرو در یک سمت بدن و اختلال در تعادل به صورت کاهش سطح هوشیاری از علائم سکتههای مغزی است؛ به طوری که این علائم در ابتدا خفیف بوده اما در طی سه تا پنج روز بعد شدت بیشتری پیدا میکند.
آزادنیا تاکید کرد: در صورت مشاهده علائم مذکور، فورا بیمار را به مرکز درمان بیماران مغز و اعصاب ارجاع دهید تا اقدامات لازم را برای درمان دریافت کنند
وی در پایان توصیه کرد: با برخورداری از سبک زندگی آرام و بدون استرس و رعایت رژیم غذایی کمچرب و استفاده از غذاهای فیبری و درمان عواملی که میزان خطر ابتلا را افزایش میدهد، به راحتی میتوان از بروز سکتههای مغزی جلوگیری کرد.(ایسنا)
هشدار مربوطه تمام انواع این داروها در دو نوع با نسخه و بدون نسخه و انواع ادویل، آلیو و موترین را شامل میشود. طبق گفته این سازمان، داروهای گفته شده برای آنهایی که بیماری قلبی ندارند هم خطرناکند.
برای این که بیشتر با خطرات این داروها آشنا شویم و از تاثیر آنها روی قلب بدانیم، پایگاه خبری WebMD گزارشی تهیه کرده است.
برچسبهای هشداری
پس از بررسی هر دو نوع این داروها (با نسخه یا بدون نسخه)، سازمان غذا و دارو به این نتیجه رسیده که خطر موجود بیش از آن است که پیش از این تصور میشده است. خطر ابتلا به حمله قلبی حتی در چند هفته آغازین استفاده از این داروها هم بالاست و ممکن است اتفاق بیفتد و مشخصا با بالاتر رفتن دوز این خطر نیز افزایش مییابد. متاسفانه این خطرات دامنگیر آنهایی که تا به حال بیماری قلبی نداشتهاند هم خواهد شد.
با اینکه برخی از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی کمخطرترند، آژانس اعلام کرده فعلا نمیتوان میزان خطر هر دارو را مشخص کرد.
افزایش سکته و حمله قلبی
چمک کاربرگ، پزشک خانواده که مطالب زیادی را درباره داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی منتشر کرده است، درباره تاثیر این داروها میگوید: مساله تاثیر این داروها روی پلاکتهاست. پلاکت به سلولهای خونی گفته میشود که مسئول بند آمدن خون و تشکیل لخته هستند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی غیرآسپرین، عملکرد متفاوتی از آسپرین دارند. آسپرینی که میشناسیم، در برابر حملات قلبی از ما محافظت میکند. کار آسپرین این است که با ایجاد یک آنزیم از توده شدن پلاکتها و ایجاد لخته و انسداد رگها که منجر به حمله قلبی میشود، جلوگیری میکند. داروهای غیرآسپرینی هم روی همین آنزیم کار میکنند، اما روی آنزیم دیگری که موجب ایجاد لخته میشود هم تاثیر میگذارند. همین امر ممکن است باعث حمله قلبی و
سکته شود.
داروی جایگزین؟
دکتر مارک کریگر، ریاست انجمن قلب آمریکا در پاسخ به این پرسش میگوید: باید گفت استفاده از هر نوعی از آنها میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد. هر چه مقدار استفاده بیشتر شود، خطر هم به همان اندازه افزایش مییابد.
کریگر میگوید: منظور این نیست که اصلا از این داروها استفاده نشود، مساله مصرف بیش از حد این داروهاست. مردم باید بدانند مصرف این داروها برایشان خطرناک است و با کمک پزشکشان باید خطرات و فواید آنها را ارزیابی کنند.
نباید مساله کیفیت زندگی را نادیده گرفت. بیماری که درد دارد به انزوا میرود و در خوابش اختلال ایجاد میشود و اینها همگی از کیفیت زندگیاش میکاهد، پس چارهای جز مصرف مسکنهای مختلف نمیماند.
سازمان غذا و دارو از مردم میخواهد که به برچسب داروها توجه کنند. هر چه میزان مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بیشتر شود، واضح است که خطر ابتلا به حمله و سکته قلبی هم افزایش مییابد.
جایگزین کم خطر
بستگی دارد که این داروها برای چه مشکلی خورده میشوند. اگر این داروها برای سردرد خورده میشوند، میتوان داروهای میگرنی را جایگزین کرد.
اگر این داروها برای بیماریهایی چون رماتیسم مفصلی خورده میشوند، میتوان از داروهای دیگری استفاده کرد، هر چند آن داروها هم مشکلات و خطرات خودشان را دارند. همیشه حفظ کیفیت زندگی، بخش مهمی از انتخاب است.
همه داروها عوارض جانبی مخصوص به خود را دارند و برای انتخاب بهترین آنها باید با پزشک مشورت کرد.
سازمان دارو و غذا توصیه میکند در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر جای نگرانی وجود خواهد داشت: درد قفسه سینه، تنگی نفس، تنفس مشکل،لکنت زبان و موارد دیگری چون فشار خون بالا و سطح کلسترول را نیز در نظر داشته باشید.
(سیب-ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محققان انگلیسی به مدت هفت سال 528 هزار و 908 زن و مرد را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند کسانی که در هفته بین 41 تا 48 ساعت کار می کنند ده درصد بیشتر از دیگران با خطر سکته قلبی روبرو هستند و این خطر در افرادی که در هفته 49 تا 54 ساعت کار می کنند 27 درصد بیشتر از دیگران است.
بر اساس این تحقیقات، خطر سکته قلبی در افرادی که در هفته 55 ساعت یا بیشتر کار می کنند تا 33 درصد نسبت به دیگران افزایش می یابد.
این تحقیقات نشان می دهد کار زیادی و طولانی مدت خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را تا 13 درصد افزایش می دهد که فاکتورهای مانند سن ، جنسیت و وضع اقتصادی - اجتماعی نیز در این زمینه موثرند.
متخصص و جراح قلب گفت: آمارها نشان دهندهی این هستند که سن بروز سکته قلبی نسبت به گذشته رو به کاهش است و امروزه سن بروز آن در سنین 30 تا 40 سالگی مشاهده میشود، این در حالی است که در گذشته این مشکل بیشتر در سنین 60 سال به بالا رخ میداد.
بیشترین علت مرگ و میر در کشورمان، سکته قلبی و سایر بیماریها قلبی عروقی میباشد اخیرا علت مرگ و میر در کشور ما به این علت رخ میدهد و جای نگرانی بسیار دارد.
علل وقوع سکته ی قلبی
دکتر احمدی تفتی افزود: علت های شناخته شده به 2 گروه فرعی و اصلی تقسیم میشوند.
علل اصلی سکتهی قلبی عبارتند از: کم تحرکی، نشانگان متابولیک، اضافه وزن و چاقی، اختلالات لیپیدها مثل افزایش کلسترول و تریگلیسیریدها، HDL پائین، استرس،تنشهای شغلی و عصبانیت، جنسیت و در آقایان شایعتر است، اختلالهای التهابی در بدن، افرایش عواملی مثل فیبرینوژن و بیماریهای مادر زادی قلبی، این موارد تشکیل پلاک (مواد چربی) را سریعتر میکنند و بروز سکتهی قلبی را نیز جلوتر می اندازد.
عوامل فرعی نیز عبارتند از : آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، مصرف بیش از حد تنقلات و نوشابه، فستفود و غذاهایی که کیفیت پائین و کالری و چربی بالا دارند.
رسوب چربی، متهم سکته قلبی
سکتهی قلبی ارتباط مستقیمی با تشکیل پلاکهای آترواسکلروتیک عروق کرونر دارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، روند تشکیل پلاک ها بطور طبیعی از 20 تا 30 سالگی آغاز میشود، ولی عوامل ذکر شده در طول زندگی به این روند سرعت میبخشند. سکته قلبی زمانی رخ میدهد که در یکی از رگهای خونرسان به قلب که کرونر نامیده میشود، پلاک تشکیل شود و باعث ایجاد تنگی شود هر گاه پلاک دچار آسیب یا پارگی شود، باعث ایجاد لخته شده و خون رسانی به عضلهی قلب انجام نمیشود.
قلب به خون و تعذیه مناسب نیاز دارد
قلب برای خونرسانی و پمپاژ، به خون و تغذیه مناسب نیاز دارد و نرسیدن خون و اکسیژن کافی، باعث نکروز (مردن) سلول های عضلهقلبی میشود، در نتیجه آن قسمت از بافت مرده دیگر توان عملکرد نخواهد داشت. همین ناتوانی باعث نارسایی قلبی، اختلال ریتم قلب، افت کارکرد قلبی، ایست قلبی و در نهایت مرگ میگردد.
نشانههای سکتهی قلبی
وی بیان کرد: شاخصترین علامت، درد شدید قلبی است که از پشت استخوان جناغ شروع میگردد و با فشار بر روی قفسهی سینه و گاهی نیز تنگی نفس همراه است، و این امر به گونهای است که در بیمار نگرانی ایجاد میکند، اما سکتهها همیشه علامت دار نمیباشند، برای مثال :افراد مسن، دیابتی و مصرف کنندگان مواد مخدر ممکن است که هیچ درد و علامتی نداشته باشند و متوجه سکته قلبی نیز نگردند شدت سکتهی قلبی و عارضه بر جای گذاشته، به وسعت درگیری عروقی بستگی دارد.
بیماریهای مادرزادی قلبی
دکتر احمدی تفتی در رابطه با بیماریهای مادر زادی قلبی گفت: در جوانان یکسری از بیماریهای مادر زادی قلبی وجود دارد که تشخیص داده نشده و این افراد به فعالیت روزانه خود میپردازند.
برخی از اختلافات مادر زادی در رگهای قلب وجود دارد که در هنگام فعالیت دچار مشکل و ایست قلبی میشوند. برخی دیگر نیز عضلات قلبشان دچار اختلال می شود و دچار مرگ میگردند، این مشکل در ورزشکاران شایعتر است.
هشدار به افرادی که در خانواده آنها سابقهی مرگ ناگهانی وجود دارد
دکتر احمدی تفتی در این خصوص گفت: یکسری افراد که در خانواده خود سابقه مرگ ناگهانی دارند،این افراد باید در خانواده بچهها، خواهر ها و برادرهای خود پیگیری کنند، همچنین افرادی که ورزشهای سنگین مانند بدنسازی انجام میدهند نیز باید قلبشان ارزیابی شود (مثلا: انجام اکو و غیره) و اگر زمینهی بیماری داشته باشند، مشخص شده و بنابراین نباید ورزشهای سنگین انجام بدهند.
مصرف داروهای نیرو زا باعث رخ داد سکتهی قلبی
مشکلی که اخیرا بسیار شایع شده است، مصرف داروهای نیروزا می باشد . جوانان بسیار مشتاق هستند که با ورزشهای کم، هیکل بسیار قوی پیدا کنند و این امر بسیار مضر میباشد و باعث ایجاد عوارض و مرگ و میر در این افراد میشود .
این متخصص و جراح قلب در پایان گفت: تغذیه مردم باید سالم و عارضی از مواد مضری نظیر داروهای نیرو زا باشد افرادی که به هنگام فعالیت تپش قلب و درد در ناحیه سینه دارند، باید به پزشک مراجعه کنند.تا پس از بررسیهای لازمه و تشخیص، درمان انجام گیرد.
فیبریلاسیون دهلیزی شایعترین آریتمی پایدار قلبی است که خطر سکته مغزی ایسکمیک را چهار برابر افزایش میدهد.
به گزارش ایسنا، به گفته محققان، طی فیبریلاسیون دهلیزی، فعالیت الکتریکی دهلیز چپ دچار اختلال و منجر به استاز (گرفتگی) خون در دهلیز میشود.
وجود این استخرهای خونی میتواند منجر به تشکیل لختههای خونی شود؛ این لختهها از قلب به سمت مغز حرکت کرده و موجب سکته مغزی میشوند.
میزان بالایی از مرگ و میر ناشی از انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی و نارسایی احتقانی قلب، بیشتر در فصول زمستان و پاییز گزارش شده است.
سطح فیبرینوژن پلاسما و فاکتور لختهکننده VII بیشتر در زمستان به عنوان مکانیزمی ممکن و قابل وقوع نیز گزارش شده است.
نتایج این پژوهش در کنگره انجمن قلب اروپا مطرح شد.
طبق یافته محققان در برخی موارد این خطر تا حدی افزایش می یابد که می توان به زنان پیشنهاد کرد تا حد ممکن از خوردن قرص ضدبارداری خودداری کنند.
به گزارش مهر، محققان این تحقیق در گزارشی بیان کرده اند که حدود ۱۰۰ میلیون زن در سراسر جهان از قرص های بارداری استفاده می کنند یا حداقل در گذشته مصرف می کرده اند و اکنون مصرف آنها را کنار گذاشته اند.
این تیم تحقیقاتی توضیح می دهد که قرص های ضدبارداری خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک را در زنان کاملا سالم افزایش می دهد به طوری که خطر ابتلا به سکته مغزی در هر ۱۰۰ هزار زن از ۴.۴ به ۸.۵ افزایش می یابد. لازم به ذکر است که سکته مغزی ایسکمیک در نتیجه تشکیل لخته خون در مغز به وجود می آید.
مصرف این قرص ها در زنانی که سابقه میگرن، مصرف دخانیات، یا فشار خون بالا دارند خطر تشکیل لخته خون در مغز و به دنبال آن سکته مغزی را بیشتر کرده است.
«ماریسا مک جینلی»، سرپرست تیم تحقیق، در این باره می گوید: «افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی در اثر مصرف قرص های ضدبارداری هرچند ناچیز است اما با این وجود قابل توجه و ملاحظه است.»
بر اساس این شواهد پیشنهاد ترک قرص های بارداری برای زنان عاقلانه به نظر می رسد. و بنا بر نظر کارشناسان، این خطر بیشتر از چیزی است که به نظر می رسد و در بیشتر موارد باید زنان را نسبت به استفاده از قرص های ضدبارداری دلسرد کرد و استفاده از سایر روش های پیشگیری را به آنها پیشنهاد داد.
همه ساله میلیون ها نفر در سراسر جهان جان خود را بر اثر سکته های مغزی از دست می دهند این مرگ و میر در حالی انجام می شود که اگر اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشیم می توانیم بیماری را که دچار علائم سکته شده را با مراجعه به موقع به پزشک و اقدامات درمانی مناسب از مرگ نجات داد و حتی از وقوع عوارض های بعدی در وی نیز جلوگیری کرد.
برای پیگیری موضوع و کسب اطلاعات آموزشی در زمینه پیشگیری، علائم و درمان سکته های مغزی سراغ دکتر بهروز نیکنام متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه رفتیم.
سکته مغزی چیست؟
دکتر نیکنام در گفت و گو با عصر ایران سکته مغزی را بروز آسیب و تخریب عروق تغذیه کننده مغز دانست و گفت: 3 رگ وظیفه تغذیه مغز را عهده دارند که این رگ ها به واسطه عروق گردن به قلب متصل و خون را به مغز منتقل می کنند و لذا هر گونه آسیب به این عروق می تواند باعث آسیب به مغز شده که این آسیب را سکته مغزی می گویند.
انواع سکته های مغزی
این متخصص مغز و اعصاب سکته های مغزی را 3 نوع تقسیم بندی کرد و گفت: سکته های ناشی از آمبولی های شریانی، سکته های ناشی از لخته شدن خون درون شریان های مغزی و سکته های ناشی از لخته های خون در وریدها مغزی 3 عامل وقوع سکته های مغزی را تشکیل می دهند که شایع ترین نوع آن ناشی نیز از انسداد عروقی و لخته شدن خون در رگ ناشی از سخت شدن آن است.
چه عواملی باعث بروز سکته مغزی می شود
دکتر نیکنام علل وقوع سکته های مغزی را ناشی از فشار خون بالا، دیابت، افزایش کلسترول و حتی عوامل ژنتیکی ذکر کرد و گفت: معمولا افرادی که تحرک کافی نداشته و دارای افزایش وزن نیز هستند در کنار تغذیه نامناسب و استعمال دخانیات بیشتر در معرض سکته های مغزی قرار می گیرند ولی نوعی از سکته های مغزی هم وجود دارد که ناشی از منشاء ژنتیک بوده که معمولا این نوع سکته ها در سنین پائین تری به وقوع می پیوندد.
چه کنیم تا به سکته مغزی مبتلا نشویم
این عضو هیات علمی دانشگاه در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه اقداماتی را باید انجام دهیم تا شانس ابتلا به سکته مغزی کاهش یابد، گفت: برای پیشگیری از سکته های مغزی باید در ابتدا زمینه های بروز این بیماری را از بین ببریم.
وی ادامه داد: فاکتورهای خطر در سکته های مغزی شامل افزایش LDL خون، استفاده از دخانیات، دیابت، فشار خون و چربی بالا است که باید حتما کنترل شود.تحقیقات نشان داده که سیگار کشیدن رابطه مستقیمی با افزایش ابتلا به سکته های مغزی دارد و لذا با ترک سیگار و عدم استفاده از دخانیات می توان تا 80 درصد از بروز سکته های مغزی پیشگیری کرد.
علامت های سکته های مغزی را بشناسیم
دکتر نیکنام در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه علائم سکته مغزی چیست گفت: علائم ابتلا به سکته های مغزی خصوصا در افراد مبتلا به دیابت و دارای فشار خون و چربی بالا که باید به آن توجه شود بی حسی در اندام ها خصوصا در یک طرف بدن، تاری دید، سرگیجه های دوره ای، سردرد های ناگهانی و اختلال ناگهانی در حافظه است که در صورتیکه فرد با این علائم روبرو شود باید حتما توسط یک پزشک متخصص مغر و اعصاب مورد بررسی های عروقی و تصویری مغزی قرار گیرد تا با اقدامات پیشگیرانه از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد.
این متخصص مغر و اعصاب ادامه داد: در صورتیکه سکته مغزی در فرد رخ داده باشد علائم به صورت سردردهای بسیار شدید که تا کنون فرد تجربه نکرده است، اختلالات تنفسی، تشنج، اختلالات بینایی و خون ریزی ناگهانی از بینی بروز می کند که باید به سرعت به پزشک مراجعه شود.
سیتی اسکن قسمتی از مغز که ایسکمیک ناشی از سکته مغزی را نشان میدهد
زمان طلایی درمان سکته های مغزی 3 تا 6 ساعت است
این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه زمان طلایی برای درمان سکته مغزی 3 تا 6 ساعت است خاطر نشان کرد: در صورتیکه بیمار با علائم سکته مغزی مواجه شود بهترین زمان برای درمان و دریافت داروهای ضد انعقاد و یا رقیق کننده خون 3 تا 6 ساعت است.
روش نوین درمان سکته مغزی با شانس 97 درصد بهبودی
دکتر نیکنام در مورد درمان های سکته مغزی گفت: درمان سکته مغزی به 2 روش نوین و کلاسیک انجام می شود که در روش نوین شانس بهبودی تا 97 درصد وجود دارد.
وی در توضیح چگونگی روش نوین گفت: این روش بسیار جدید است و هم اکنون نیز فقط در یک بیمارستان دانشگاهی تهران انجام می شود و ضروری است تا با حمایت های مسئولان بیمارستان های دولتی و خصوصی دیگر نیز بتواند از آن استفاده کنند.
وی گفت: در این روش درمانی در ابتدا محل دقیق لخته خون در رگ توسط دستگاه های پیشرفته مشخص شده و سپس بیماربه وسیله داروی خاصی که وظیفه حل کردن لخته خون را برعهده دارد تحت درمان قرار می گیرد .
دکتر نیکنام گفت: این دارو که TPA نام دارد تا 97 درصد شانس بهبودی را ایجاد می کند و فقط در 3 درصد با عوارضی مانند خونریزی مواجه شود
این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: در روش های درمانی کلاسیک نیز دارو از طریق سرم به بیمار تزریق می شود و بیمار باید تحت کنترل ویژه قرار بگیرد.
دکتر نیکنام ادامه داد: در سکته های مغزی هر چه محل سکته و آسیب دیدگی به ساقه مغز نزدیک تر باشد آسیب دیدگی به لحاظ نزدیک بودن به اعصاب مرکزی شدیدتر خواهد بود.
به گزارش ایرنا ، محققان به شواهدی در این زمینه دست یافته اند که مصرف نوشیدنی های شیرین شده علاوه بر اضافه وزن، افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و دیابت نوع دو را نیز موجب می شود.
دکتر 'فرانک هو' پژوهشگر ارشد این مطالعه جدید ابراز امیدواری کرد که با ایجاد تغییراتی در برچسب حاوی اطلاعات غذایی نوشیدنی ها که میزان واقعی قند افزوده آنها را نشان دهد، مصرف نوشیدنی های شیرین شده کاهش یابد.
این پروفسور تغذیه و اپیدمیولوژی دانشگاه هاروارد گفت: از آنجا که به ندرت فروکتوز را به تنهایی مصرف می کنیم، منبع عمده فروکتوز در رژیم غذایی از قندهای حاوی فروکتوز، ساکروز و شربت های ذرت که فروکتوز بالا دارند، ناشی می شود.
وی افزود: یافته های ما بر لزوم فوری اتخاذ راهکارهای سلامتی برای کاهش مصرف این نوشیدنی ها تاکید می کند.
براساس این گزارش، محققان اطلاعات سلامتی 84 هزار و 628 زن و اطلاعات مربوط به 42 هزار و 908 مرد را که در فاصله زمانی به ترتیب سال های 1980 تا 2010 و سال های 1986 تا 2010 جمع آوری شده بود، بررسی کردند.
هیچ یک از این افراد در ابتدای اجرای تحقیق مشکل دیابت یا بیماری قلبی و عروقی و سرطان نداشتند.
محققان در طول هر چهار سال یکبار پیگیری وضعیت این افراد 24 تا 30 ساله متوجه شدند که مصرف دو نوشیدنی شیرین شده در روز خطر ابتلا به حمله قلبی و یا بیماری قلبی کشنده را 35 درصد، خطر ابتلا به سکته مغزی را 16 درصد و خطر ابتلا به دیابت نوع دو را 26 درصد در آنها افزایش می دهد.
گلوکز که یکی از مولفه های قند است، در دستگاه گوارش جذب می شود و بدن از آن به عنوان سوخت استفاده می کند.
اما فروکتوز پس از سوخت و ساز در کبد، به تری گلیسیرید تبدیل می شود که می تواند به بیماری کبد چرب و مقاومت نسبت به انسولین که یک عامل خطر ساز برای ابتلا به بیماری قلبی و دیابت است، منجر شود.
به گفته دکتر کامران باقری لنکرانی، کمتحرکی، مصرف بیرویه نمک و چربی، چاقی، استعمال دخانیات و در مجموع رژیم نامناسب غذایی عواملی برای حرکت به سمت سکتههای مغزی محسوب میشوند؛ در حالی که همه این موارد در جامعه ما رو به افزایش است، بهویژه چاقی که در دو دهه گذشته در کشور دو برابر شده و این زنگ خطری برای افزایش سکتههای مغزی به حساب میآید. به بهانه این خبر، سکته مغزی را زیر ذرهبین قرار میدهیم و به همه جوانب این بیماری میپردازیم.
براساس آمار، سکته در دنیا دومین عامل مرگ و میر و در ایران چهارمین عامل است. در واقع بیماریهای قلبی، تصادفات، بیماریهای بدو تولد و سکته چهار عامل مرگ و میر است.
ایرانیها از نظر تعداد مطلق در رتبه دوم مرگ و میر ناشی از سکته قرار دارند. باید بدانید سکته مغزی یک عارضه عروقی است که باعث آسیب به قسمتی از مغز شده و به دو دلیل عمده ایجاد میشود.
یکی این که ممکن است بر اثر عواملی مجرای رگ بسته شود و خون به مغز نرسد. حالت دوم این است که با پاره شدن رگ، خونریزی داخل مغز ایجاد شود که البته هریک از این حالتها، دلایل خاص خود را دارند.
به عنوان مثال یکی از دلایل پاره شدن رگ، فشار خون بالاست، اما در مورد بسته شدن رگ باید موارد دیگری را بررسی کرد.
دکتر مازیار سیدیان، متخصص بیماریهای مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علومپزشکی تهران در گفتوگو با جامجم میگوید: گاهی یک لخته یا مادهای که باعث انسداد میشود از قسمت دیگری از بدن مثل قلب جدا و با وارد شدن به عروق مغزی، باعث بسته شدن این عروق میشود که به آن آمبولی میگوییم. گاهی نیز رسوبات یا موادی مثل چربیها، داخل رگ انسداد ایجاد میکنند و باعث سکته مغزی میشوند.
همچنین در برخی مواقع به علت گرفتاری در رگ و در نتیجه مختل شدن جریان خون سکته ایجاد میشود. از طرفی سکته میتواند ناشی از پارگی رگی باشد که خونریزی مغزی ایجاد کرده است. در هر صورت، دلیل سکته مغزی هر کدام از این موارد که باشد، باید دقت داشت با وقوع سکته مغزی، بیمار در خطر مرگ و میر قرار خواهد گرفت.
شناسایی عوامل خطر
به گفته دکتر سیدیان، افزایش سن، فشارخون و چربی بالا، دیابت، کشیدن سیگار، بیماریهای قلبی، عدم تحرک کافی، استرسهای زیاد و... از مهمترین علل سکتههای مغزی محسوب میشوند و افرادی که به نوعی با این موارد درگیر هستند، بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
در این میان نباید فراموش کنیم 90 درصد این عوامل خطر قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال تا حد زیادی با پیروی از سبک زندگی سالم میتوان جلوی بروز دیابت نوع 2، چربی، فشارخون بالا، چاقی و... را گرفت. همچنین افراد میتوانند به خاطر سلامتشان سیگار را ترک کنند، فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند و تا حد ممکن از استرس دور بمانند تا احتمال سکته مغزی در آنها به حداقل برسد.
علائم را بشناسید
افراد باید بدانند در بسیاری از موارد، قبل از سکته مغزی علائمی به عنوان پیشدرآمد سکته بروز میکند و به گفته دکتر سیدیان مهم این است که افراد این علائم را بشناسند و سریع و صحیح عمل کنند. گاهی فردی از خواب بیدار میشود و احساس میکند نیمه چپ یا راست بدنش لمس شده و به خوبی کار نمیکند و بعد از گذشت چند لحظه هم برطرف میشود.
این علامت میتواند نشانگر این موضوع باشد که یک رگ درون مغز به صورت موقت بسته و دوباره باز شده است و فرد باید سریع به اورژانس منتقل شود، چون در غیر این صورت ممکن است سکته مغزی رخ دهد. البته وقتی فرد با سکته درجا مواجه میشود واقعا نمیتوان اقدامات خاصی انجام داد و باید در کوتاهترین زمان ممکن به اورژانس انتقال داده شود.
متاسفانه باور غلطی وجود دارد که بعضیها فکر میکنند اگر فردی مبتلا به بیماری فشارخون بالا سکته کرد سریع باید فشار او را پایین بیاورند، اما در واقع این کار میتواند بسیار خطرناک باشد. در عین حال، افراد بعد از بروز علائمی مثل بیحسی یا ضعف دست و پا و صورت، اشکال در صحبت کردن یا درک گفتار و اغتشاش شعور ناگهانی، اشکال ناگهانی در بینایی و راه رفتن، سرگیجه و سردرد شدید ناگهانی بدون علت مشخص باید بلافاصله به اورژانس منتقل شوند تا از بروز سکته و به دنبال آن از مرگ سلولهای مغزی جلوگیری شود.
اصل طلایی درمان
به گفته دکتر سیدیان، روند درمانی در سکتههای مغزی به نوع، محل و حجم سکته بستگی دارد. در سکتههای کوچک اگر فرد عوامل خطر را برطرف کند، میتواند تا آخر عمر یک زندگی عادی داشته باشد، اما در بعضی اوقات سکتهها بزرگ هستند و ناتوانی شدیدی ایجاد میکنند. حتی گاهی دیده میشود یک خونریزی بزرگ در مغز باعث جابهجایی مغز میشود و فرد را از پای درمیآورد؛ اما به طور کلی اگر فرد شانس بیاورد و سکته اول خیلی بزرگ نباشد و زمان طلایی درمان را از دست ندهد، شانس زنده ماندن او بعد از سکته بسیار بالاست.
به عبارتی برای درمان و جلوگیری از عوارض پس از سکته مغزی یک زمان طلایی سه تا چهار ساعته وجود دارد که اگر همه اقدامات لازم پزشکی به بیمار مبتلا تا قبل از این چهار ساعت ارائه شود، شانس بازگشت به زندگی این بیمار زیاد است.
در غیر این صورت به احتمال زیاد دچار مشکلاتی ازجمله فلج، فراموشی و وابسته بودن به دیگران تا آخر عمر یا حتی مرگ میشود. بد نیست بدانید مشکل عمده بیماران سکته مغزی این است که خیلی دیر به بیمارستان مراجعه میکنند طوری که بیشتر آنها زمان طلایی را از دست میدهند.
در واقع آنقدر برای بیماریها و مشکلات قلبی اطلاعرسانی شده است که اگر کسی به عنوان مثال دست چپش درد بگیرد احتمال مشکل قلبی را میدهد و در اکثر مواقع تلاش میکند هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند، اما در مورد سکته مغزی، اگر کسی به طور ناگهانی دچار اختلال در صحبت کردن شود ممکن است متوجه سکته مغزی نشود.
فراموش نکنید در صورت بروز سکته مغزی برگرداندن اندام فلج شده به کمک فیزیوتراپی، شنا و آب درمانی صورت میگیرد و همیشه هم برگشت به صورت صددرصدی نیست.
پریسا اصولی - جامجم
به گزارش تسنیم، دکتر بابک زمانی در مراسم رونمایی از داروی ایرانی سکته مغزی، صرع، اختلال دوقطبی و تشنج «دپاکین» اظهار کرد: سکته مغزی در برخی از کشورهای پیشرفته به چهارمین علت مرگ تبدیل شده است، حال آنکه حتی در برخی مناطق دنیا مانند شمال اروپا و برخی از مناطق آفریقا حتی به پنجمین عامل مرگ و میر تبدیل شده است، و این حاکی از آن است که پیشگیری و درمانهای هوشیارانه ای در این کشورها در این باره در حال انجام است، حال آن که در کشور ما همچنان سومین علت مرگ و میر سکته مغزی است و نخستین یا دومین علت ناتوانی افراد هم همین بیماری به شمار میرود.
زمانی در ادامه اظهار کرد: از میزان مبتلایان به سکتههای مغزی در ایران آمار دقیقی وجود ندارد و آنچه میگوییم در مقایسه با کشورهای دیگر است که از نظر نژادی به ما شبیهتر هستند.
این متخصص مغز و اعصاب تصریح کرد: بر اساس استانداردهای دنیا بهطور متوسط برای تهران با حومهاش با 15 میلیون نفر جمعیت، روزانه 200 نفر سکته میکنند. پس در کشور 85 میلیونی ما روزانه هزار نفر سکته مغزی میکنند که این آمار بالا و در عین حال نگران کننده است.
زمانی ادامه داد: اکثر افراد دچار سکته مغزی نمیمیرند و تعداد خیلی کمی از آنها در مرحله حاد فوت میکنند، یعنی از آن هزار نفر زیر 10 درصدشان فوت میکنند و 90 درصد این جمعیت زنده میمانند، اما متأسفانه دچار ناتوانی و متحمل دردهای زیادی میشوند و هزینههای زیاد درمان را برای خانواده و جامعه نیز بههمراه دارند.
بهگفته رئیس انجمن سکته مغزی، شیوع سکته مغزی بین افراد 20 تا 40 ساله است و افرادی که در این سن دچار سکته مغزی میشوند تعدادشان 2 برابر مبتلایان به اماس است، یعنی شیوع سکته مغزی دو برابر آمار ابتلا به اماس است.
زمانی همچنین افزود: درمانهای موجود برای سکته مغزی درمانهای مدرن و فوق العاده مؤثر است و قدرت تأثیر آن از نظر آماری در سطح دانش بین المللی حتی از درمانهایی که برای اماس استفاده میشود نیز قاطعتر است.
بهگفته این متخصص مغز و اعصاب، حدود 30 درصد افراد دچار سکته مغزی در صورت انتقال سریع از طریق آمبولانسهای اورژانس به بیمارستانها بهطور کامل بهبودی مییابند، اما بقیه بیماران بهدلیل دیر رسیدن و از دست دادن فرصت طلایی درمان، با مشکلات جدی روبهرو هستند.
زمانی یادآور شد: نکته مهم آن که در کشور ما درمان سکته مغزی حاد بهشکل سیستماتیک صورت نمیپذیرد زیرا درمان سکته مغزی در مرحله حاد به یک برنامه ریزی دولتی با امکانات مطلوب نیاز دارد که ارگانهای مختلف را با هم هماهنگ کند.
وی عنوان کرد: در راستای پیشگیری از سکته مغزی و درمان سریع بیماران خوشبختانه از سوی وزارت بهداشت در ماههای اخیر اقدامات خوبی آغاز شده است که امیدواریم برنامه ریزیها بهسوی راه اندازی بخشهای ویژه نگهداری و درمان بیماران مبتلا به سکته مغزی و فراهم شدن امکانات لازم در آمبولانسها برای خدمت رسانی بهینه به بیماران دچار سکته مغزی پیش رود.
بهگفته زمانی، برای بهبود شرایط بیماران سکته مغزی باید اقدامهای مناسب در بیمارستانها، سیستم حمل و نقل، سیستم بیمه؛ سیستم نگهداری بیماران بعد از دوران نقاهت بهطور جدی صورت پذیرد، ضمن اینکه رسانهها نقش جدی و اساسی در فرهنگسازی و آگاهی رسانی به مردم دارند.
وی افزود: همه باید دست به دست هم دهند تا افراد دچار سکته مغزی در یک ساعت اول پس از سکته به بخشهای مراقبتی و درمانی منتقل شوند و با وجود اینکه راه اندازی بخشهای درمان این بیماران خرج زیادی هم ندارد اما متأسفانه تاکنون در کشور ما اتفاق نیفتاده است. اما امیدواریم با تحرکات جدی آغاز شده در وزارت بهداشت و درمان و ورود مستقیم وزیر بهداشت به این موضوع بسیار حائز اهمیت شاهد تحولات جدی در آینده نهچندان دور برای نجات جان بیماران سکته مغزی باشیم.
زمانی در خاتمه با اشاره به موفقیت ایران در تولید داروی «دپاکین» برای بیماران مبتلا به سکته مغزی و سایر اختلالات اعصاب و روان خاطرنشان کرد: تولید داروی باکیفیت «دپاکین» در کشور بدون شک موفقیت ارزندهای به شمار میرود و موجبات آرامش خیال بیشتر میلیونها هموطن نیازمند به داروی باکیفیت و ارزانقیمت را فراهم میکند.