دکتر زرین تاج کیهانیدوست خاطرنشان کرد: سکته مغزی بیماری است که در صورت عدم خونرسانی به مغز بروز میکند و مغز دیگر نمیتواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. همچنین سکته مغزی ممکن است به دلیل بسته یا پاره شدن یکی از رگهای خونرسان مغز ایجاد شود.
وی با تاکید بر اینکه سکته مغزی در نوزادان نیز شایع است، افزود: در صورت علائم تشنج، بیحالی، بالا و پایین شدن دمای بدن، بیقراری، بیتابی، شل بودن بدن و تب، توصیه اکید آن است که برای درمان و علتیابی توسط پزشک اقدام شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، اختلال انعقادی، لخته شدن خون، اختلالات ارثی و کمبود پروتئین در بدن را از عوامل خطرساز در بروز سکته مغزی دانست و بیان کرد: عدم تعادل و لنگ زدن، اختلال در تکلم یا درک کلام، فلج صورت و بیاختیاری ادرار و مدفوع از عوارض شدید در سکته مغزی است که باعث بروز آسیبهای جدی در بیمار میشود. درمانهای توانبخشی مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی میتوانند تا 80 درصد در بهبود این بیماران موثر باشد.
وی تغییر در رژیم غذایی را عاملی موثر در کاهش سکته مغزی دانست و اظهار کرد: کم کردن میزان چربی در رژیم غذایی و کاهش وزن میتواند در کنترل این بیماری موثر باشد؛ چرا که مصرف بیش از اندازه چربی و کلسترول میتواند سبب ضخیم شدن رگهای خونی و بروز سکته مغزی در فرد شود.
این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مصرف بسیاری از داروها را در پیشگیری از سکته مغزی موثر دانست و گفت: داروهای ضد لخته خون مانند آسپرین باعث حفظ پلاکتهای خون میشود و از لخته شدن آن جلوگیری میکند. همچنین داروی ضد لخته خون مانند وارفارین برای بازماندگان سکته مغزی تجویز میشود تا به بیداری بخش خاموش مغز این بیماران کمک کند.
کیهانی دوست با تاکید بر اینکه با مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات، غلات، ورزش، پرهیز از نمک و الکل میتوان از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد، گفت: اگر کودکی ضعف در یک نیمه بدن و مشکل در تکلم داشت و زودتر از حد معمول از یک دست خود استفاده کرد، باید حتما برای درمان و یافتن علت آن به پزشک مراجعه شود. (ایسنا)
497
محققان دانشگاه ایالتی اوهایو اعلام کردند که از بین ۱۰۰۰ زن مورد بررسی در تحقیقی تازه، تنها یک نفر از هر ۱۰ نفر میدانست که سکسکه کردن همراه با درد غیرمعمول در ناحیه سینه میتواند از علائم اولیه سکته مغزی در زنان باشد؛ البته به گفته محققان مذکور، علل یکسانی نیز علاوه بر این نشانههای خاص، هم در مردان و هم در زنان مانند سیگار کشیدن، کاهش فعالیتهای بدنی و بالا بودن فشار خون میتواند موجب افزایش ریسک سکته مغزی شوند؛ اما تنها حدود ۱۱ درصد از زنانی که از آنها سئوال شده بود، از پیش میدانستند که عواملی مانند بارداری، بیماری لوپوس، سردردهای میگرنی، قرصهای ضد بارداری و درمانهای جایگزین هورمونی میتوانند احتمال بروز سکته مغزی را در آنان افزایش دهند.
دیگر علائمی که در زنان میتواند نشانه سکته مغزی باشد سرگیجه، سردرد و احساس گزگز در همه بدن است که در یک طرف بدن شدیدتر احساس میشود. همراهی سکسکه و درد قفسه سینه هم در زنان از علائم سکته مغزی است که گاهی به اشتباه نشانهای از سکته قلبی یا سوءهاضمه در نظر گرفته میشود.
بارداری بخصوص در ماههای آخر و حتی بعد از زایمان هم میتواند خطر بروز سکته مغزی در زنان را افزایش دهد.
به گفته دکتر «دایانا گرین چادوس»، سرپرست تیم تحقیق، تشخیص زودرس علائم سکته مغزی بسیار مهم است چون در این صورت میتوان با تجویز دارو از گسترش بیشتر آن و صدمه به بافت مغز جلوگیری کرد. بسیاری از زنان فکر میکنند سکته مغزی بیماری مخصوص مردان بوده و در زنان ایجاد نمیشود ولی این فکر نادرست است و آموزش علائم بروز سکته مغزی به زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. (مهر)
ماده متیل فنیلتیلامین (BMPEA) که به عنوان محرک در بعضی مکملهای غذایی ورزشکاران برای افزایش کارایی و کاهش وزن وجود دارد. در بعضی از افرادی که این مکمل را قبل از انجام ورزش شدید مصرف میکنند باعث سکته میشود.
گزارش در این زمینه در مجله سالانه «پزشکی داخلی» منتشر شد.
در این گزارش آمده است: یکی از ورزشکاران زنی که کاملا در سلامت به سر می برد، 45 دقیقه بعد از شروع ورزش عادی خود که شدت زیادی داشت احساس بیحسی در دست چپ میکند. او اعلام میکند که قبل از ورزش از مکمل استفاده کرده است. آنالیزهای آزمایشگاهی نشان میدهد که این مکمل حاوی BMPEA بوده اما در لیستی که روی برچسب مکمل آمده وجود این ماده اعلام نشده است.
انجمن غذا و داروی آمریکا به ورزشکاران هشدار داده است که مصرف BMPEA خطرناک است. این ماده مصنوعی است، اما در بسیاری از مواقع به عنوان مادهای طبیعی به فروش میرسد.
ماده BMPEA در بوته «واچلیاریگیدولا» وجود دارد. این بوته نوعی اقاقیا است که خوردن آن نیز به همین دلیل توصیه نمیشود.
یکی از پزشکان دانشگاه هاروارد میگوید: مکملهای غذایی به صورت قانونی حق فروش دارند. حتی اگر هیچ دلیل علمی برای موثر بودن آنها وجود نداشته باشد. این مساله باعث میشود که تولید کنندگان مکملها بدون تست داروها آنها را وارد بازار کنند. محرکهایی که تست نشوند ممکن است خطرات زیادی برای سلامت مصرف کنندگان داشته باشند.(ایسنا)
آمارهای ارائه شده از طرف وزارت بهداشت گویای این است که شمار مبتلایان سکته مغزی در ایران رو به افزایش است و از آن گذشته، هر روز عده زیادی به مراکز درمانی و بیمارستانها مراجعه میکنند که علائمی مشابه سکته مغزی دارند. هرچند پزشکان از مدتها قبل زنگ هشدار شیوع این عارضه را به صدا درآوردهاند، اما هنوز اقدام مؤثری برای کاهش آمار سکتههای مغزی صورت نگرفته است. در این بین ناآگاهی از عوامل مستعدکننده ابتلا به سکتههای مغزی هم مشکل را دوچندان کرده است.
اردشیر خسروی که در محل پزشکی قانونی استان تهران سخن میگفت با بیان این که فراهم کردن اطلاعات مرگ و میر، نقش و اهمیت زیادی در نظام سلامت دارد گفت: داشتن نظام ثبت مرگ و میر در زمینه برنامهریزی های حوزه سلامت اهمیت دارد و در تامین منابع مالی، دارو، آموزش و ارائه سرویسها و خدمات میتواند تاثیرگذار باشد. در کشورهای پیشرفته نظام ثبت دقیق علل مرگ بر اساس شواهد پزشکی و معاینه بالینی توسط پزشک متخصص بر مبنای فرایند کدگذاری بینالمللی مشخص و طبقه بندی میشود، اما در کشورهای در حال توسعه یا شواهد پزشکی یا طبقه بندی درست وجود ندارد یا پزشک نمیتواند گواهی فوت صادر کند.
وی به برنامه نظام ثبت مرگ در استانها و شهرستانها اشاره کرد و گفت: ابتدا در چهار استان، بعد در 18 استان و هم اکنون در همه استان ها، شهرستانها گزارش علل مرگ در حال اجراست و تهران تا قبل از سال 93 تحت پوشش برنامه ثبت مرگ نبود، اما با همکاری دانشگاه تهران و سایر مراجع از جمله پزشکی – قانونی و ثبت احوال این نظام در تهران اجرا شد که در مراکز بهداشت شهرستانها آمار و اطلاعات مرگ را جمعآوری و ثبت و کدگذاری میکنند.
او با اشاره به این که از سال 92 گواهی استاندارد فوت در کشور رایج شده است، به تعداد مرگ سالانه و میزان ثبت آن اشاره کرد و گفت: سالانه 400 هزار مرگ صورت میگیرد و 360 هزار تای آنها ثبت میشود و دلیل عدم ثبت بقیه آنها این است که یا کلا ثبت نشده یا درباره علت مرگ بدثبتی صورت گرفته است.
خسروی ادامه داد: در جدول آماری 20 ساله سالهای 1990 تا 2010 در تهران بیش از 13 درصد علت مرگ و میر به ایست قلبی اختصاص یافته است. در حالی که ایست قلبی و کهولت سن نمیتواند علت مرگ باشد. بر اساس این جدول آماری سکته مغزی دومین علت مرگ در تهران در این سالها بوده است.
وی در ادامه با اشاره به نسبت جنسی مرگ مرد و زن در ایران و جهان ، گفت: نسبت جنسی مرگ مرد به زن در ایران و جهان غیر قابل مقایسه است و این نسبت در ایران دارای نوسانات بسیاری است و این بدان علت است که مردان بیشتری در سنین جوانی در ایران نسبت به جهان میمیرند و دلیل آن حوادث ترافیکی است و حوادث ترافیکی بیشتر برای مردان در سنین جوانی رخ میدهد که به این مرگها، مرگ های زودرس میگویند.
خسروی به وضعیت بهبود یافته سلامت زنان اشاره کرد و گفت: ایران جزو دوازده کشوری است که در زمینه سلامت زنان بهبود یافته و مرگ کودکان کاهش یافته است ، اما بیماریهای غیر واگیر مثل قلبی – عروقی و تنفسی و حوادث عمد و غیر عمد سهم زیادی از علل مرگها را در اختیار دارد. (ایسنا)
نتایج پژوهشی که در Journal of the American Medical Association به چاپ رسیده است نشان میدهد که اهدای خون علاوه بر نجات جان دیگران باعث نجات جان اهداکننده هم میشود. به عقیده محققان با اهدای خون حجم آهن انباشته شده در بدن کاهش پیدا میکند. باید بدانید که میزان بالای آهن در خون باعث افزایش سرعت روند اکسایش کلسترول شده و خون را غلیظ میکند. در نتیجه خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ـ عروقی و سکته قلبی افزایش مییابد. برای دستیابی به این نتایج محققان فنلاندی روی 2682 مرد بین 43 تا 61 سال بررسیهایی انجام دادند. آنها مشاهده کردند آقایانی که هر 6 ماه یکبار خون میدهند 88 درصد کمتر در معرض سکته قلبی قرار میگیرند. محققان همچنین 1200 اهداکننده را مدت 4 سال تحت نظر گرفته و به این نتیجه رسیدند افرادی که هر سال دو مرتبه خون اهدا میکنند کمتر در معرض ابتلا به سرطان هستند. البته محققان معتقدند این تاثیر صرفا در افرادی دیده میشود که به طور مرتب خون میدهند.
منابع: Topsante و doctissimo
سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
نتایج بررسیها نشان میدهد 70 درصد سکتههای قلبی در افرادی رخ میدهد که نسبت به حفظ سلامت خود بیتوجه بودهاند؛ یعنی فراموش کردهاند جلوگیری از اضافه وزن، کنترل فشار، قند و چربی خون از ضرورتهای پیشگیری از مشکلات و عوارض قلبی ـ عروقی است. البته باید توجه داشت در افراد جوان، عامل ژنتیک و سابقه فامیلی، اثر پررنگتری در بروز بیماری و احتمالا سکته قلبی دارد.
به گفته دکتر محراب مرزبان فوقتخصص جراحی قلب و عروق ناهنجاریهای مادرزادی عروق کرونر از عوامل بروز سکته قلبی زودرس در افراد جوان و ورزشکاران است. به بیان دیگر، معمولا در افراد جوان، عامل ژنتیک و سابقه فامیلی اثر پررنگتری در بروز این بیماری دارد. اما آنچه بیشتر سبب بروز بیماری میشود شیوع عوامل خطر بیماریهای قلب و عروق در جوانان است.
افزایش خطر سکته قلبی
هر چه عوامل پرخطر برای افراد جامعه افزایش پیدا کند، خطر بروز سکته قلبی نیز در جامعه بیشتر خواهد بود.
این متخصص در گفتوگو با جامجم در اینباره بیشتر توضیح میدهد: متاسفانه مصرف سیگار و مواد مخدر صنعتی به عنوان عامل خطر سکته قلبی میان جوانان افزایش یافته است. کمتحرکی چاقی، مصرف بالای نمک، کربوهیدرات و چربیهای اشباع، ابتلا به فشار خون و دیابت، استرسهای فراوان در زندگی شهری همراه با آلودگیهای محیط اعم از هوا و صوتی، از عوامل تشدیدکننده این بیماری است.
عضو هیات مدیره انجمن جراحان قلب ایران میافزاید: بیماری قلبی ـ عروقی شایعترین علت مرگ و میر در جامعه کنونی ایران است. البته این بیماری در کشورهای دیگر نیز شایع است. آنچه نگرانکننده شده کاهش سن ابتلا به این بیماری در سالهای اخیر در کشور است، به طوری که تخمین زده میشود سن ابتلا به سکته قلبی در کشور ما حدود 10سال نسبت به جوامع پیشرفته غربی پایینتر است. بهعلاوه سن بروز سکته قلبی در آقایان نیز پایینتر از خانمهاست.
جوانها از قلبشان محافظت کنند
بدون شک کسانی که زمینه ابتلا به بیماریهای قلبی ـ عروقی در خانوادهشان وجود دارد باید از جوانی برای آزمایش و بررسی سالانه اقدام کنند، اما یک اصل اساسی برای پیشگیری از سکته قلبی زودرس وجود دارد که شامل تشخیص به هنگام عوامل خطر و اصلاح سبک زندگی میشود.
این متخصص قلب و عروق میگوید: شخصی که به لحاظ ژنتیکی مستعد بیماری قلبی است، باید پیش از 40 سالگی عواملی مثل دیابت و فشارخون را در خود تشخیص دهد، اضافه وزنش را کنترل کند و از مصرف دخانیات نیز بپرهیزد. همچنین داشتن تغذیه مناسب، ورزش منظم و کنترل چربی خون در پیشگیری از این بیماری موثر است. به طور کلی مهمترین عامل برای پیشگیری از سکته قلبی، داشتن آگاهی و دانش کافی در مورد این بیماری در افراد مستعد است.
البته مطالعهای جدید نیز از سوی محققان دانشگاه هاروارد نشان میدهد عصبانیتهای بیش از اندازه و رفتارهای عصبی نیز میتواند باعث بروز حمله قلبی شود. به بیان دیگر، طغیانهای عصبی میتواند خطر حمله قلبی را تا ۹ برابر افزایش دهد که احتمال آن تا دو ساعت پس از طغیان عصبی نیز باقی خواهد ماند. به همین علت در کنار داشتن تغذیه سالم، کنترل چربی، فشار خون و قند، داشتن تحرک روزانه و نکشیدن سیگار و جلوگیری از فشارهای عصبی نیز از ضرورتهای پیشگیری از سکتههای قلبی تلقی میشود.
نشانههای خطری که نباید نادیده بگیرید
به گفته دکتر مرزبان، نشانههای خطر در افرادی که مستعد بیماریهای قلبی هستند، دامنه وسیعی دارد. البته در بسیاری از موارد هیچگونه علائم هشداردهنده قلبی وجود ندارد، اما دردهای قفسه سینه یا دست چپ، تنگی نفس، تعریق زیاد، تپش قلب، علائم دیابت مثل تشنگی و کاهش وزن بدون دلیل میتواند از علائم هشداردهنده باشد.
وی تاکید میکند: معمولا سکتههای قلبی در افراد جوان میتواند خطرناکتر از سکتههای معمول قلبی باشد، زیرا وسعت منطقه سکته و آسیب عضله قلبی معمولا در آنها وسیعتر است. از سوی دیگر، خونرسانی قلبی در جوانها از طریق شبکه عروقی وسیع و عروق جانبی صورت نمیگیرد و در صورتی که رگ قلب به صورت ناگهانی بسته شود، میتواند به بروز سکته قلبی وسیع منجر شود که در بیش از یکسوم موارد میتواند کشنده باشد. در حالی که در افراد مسن به علت تشکیل شبکه عروقی، خونرسانی منطقه عضله قلب حتی در صورت سکته قلبی بهتر صورت میگیرد و امکان نجات جان شخص بیشتر فراهم میشود.
دانش و سلامت - پونه شیرازی
زنانی که هفته ای حداقل ۳ ساعت پیاده روی می کنند در مقایسه با افرادی که کم تحرک اند کمتر دچار سکته می شوند.
سکته ممکن است بر اثر ایجاد رسوب در رگ ها یا پاره شدن آن روی دهد. انجام فعالیت متعادل و منظم را برای حفظ سلامت توصیه می شود. زنانی که هفته ای ۲۱۰ دقیقه یا بیشتر پیاده روی تند می کنند، در مقایسه با زنانی که فعالیت ندارند یا افرادی که دوچرخه سواری یا ورزش های شدید را به مدت کوتاه تری انجام می دهند، کمتر در معرض خطر سکته قرار می گیرند.
همان طور که می دانید سکته جزو بیماری هایی است که سن ابتلا به آن کاهش یافته است.
محققان انگلیسی دریافتند که چند ساعت پیاده روری در هفته نه در حد سریع برای سلامتی حائز اهمیت است به طوری که ممکن است در مردان مسن خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهد. تحقیقات جدید نشان داد که راه رفتن برای یک یا ۲ ساعت ممکن است خطر سکته مغزی را به میزان یک سوم کاهش دهد و راه رفتن برای سه ساعت در روز ممکن است خطر این بیماری را تا دو سوم کاهش دهد.(مهر)
سکته گوش به ناشنوایی ناگهانی حسی ـ عصبی گفته میشود که دلیل شناختهشدهای ندارد و معمولا در یک گوش به شکل سریع و ناگهانی یا در مدت زمان چند روز اتفاق میافتد. البته این نوع از کمشنوایی معمولا با احساس گیجی و زنگ گوش همراه است. همچنین در بیش از 90 درصد موارد، کمشنوایی ایجاد شده یکطرفه است.
به گفته دکتر سعید ملایری، متخصص شنواییشناسی، سکته گوش را باید به عنوان یک اورژانس پزشکی در نظر گرفت و فرد مبتلا به آن باید فورا به پزشک متخصص مراجعه کند. متاسفانه برخی اوقات فرد مبتلا با ذهنیت این که مشکل او ناشی از جرم گوش، آلرژی یا عفونت سینوسی است از مراجعه به پزشک اجتناب میکند که این مسأله میتواند بر نتیجه درمان تاثیر منفی بگذارد.
نایبرئیس انجمن علمی شنواییشناسی ایران در گفتوگو با جامجم به شایعترین علل کمشنوایی ناگهانی اشاره میکند و میگوید: از شایعترین علل سکته گوش میتوان به عفونتها، ضربه به سر، بیماریهای خودایمنی نظیر سندرم کوگان (یک سندرم التهابی که با اختلالات شنوایی و بینایی همراه است)، استفاده از داروهای مسمومیتزای گوش، مشکلات مرتبط با گردش خون، وجود تومور در عصب شنوایی، بیماریهای نورولوژیک نظیر اماس و اختلالات گوش داخلی اشاره کرد. البته عامل کمشنوایی ناگهانی در 10 تا 15 درصد از مبتلایان ناشناخته است.
ناشنوایی ناگهانی، ولی موقتی
تشخیص سکته گوش از طریق انجام آزمایش شنوایی نزد متخصص شنواییشناس امکانپذیر است. در واقع اگر آستانه شنوایی در سه فرکانس متوالی بیش از 30 دسیبل افت نشان دهد، کمشنوایی ناگهانی رخ داده است. جالب آن که این اختلال بیشتر در دهه چهارم و پنجم زندگی افراد رخ میدهد.
به گفته این متخصص، بسیاری از افرادی که به کمشنوایی ناگهانی مبتلا میشوند، معمولا هنگام صبح و در زمان برخاستن از خواب متوجه آن میشوند. البته تقریبا نیمی از افراد مبتلا به کمشنوایی ناگهانی به طور خود به خود، طی دوره زمانی یک تا دو هفته بهبود مییابند.
از سوی دیگر، نتایج مطالعات نشان میدهد 85 درصد از افراد مبتلا که نزد پزشک متخصص میروند، بهبود پیدا میکنند و دوباره شنوایی خود را بازمییابند.
درمان کمشنوایی ناگهانی با داروهای کورتونی
رایجترین درمان کمشنوایی ناگهانی بویژه کمشنوایی با دلایل ناشناخته، استفاده از داروهای کورتونی است.
دکتر ملایری با اشاره به این مساله توضیح میدهد: این داروها باعث کاهش التهاب میشود و به بدن کمک میکند تا بتواند با بیماری مبازره کند. کورتونها معمولا به شکل قرص هستند. البته در سالهای اخیر، روش تزریق داروهای استروئیدی به داخل گوش میانی و از مسیر پشت لاله گوش مورد استفاده قرار گرفته است، این روش ممکن است برای همه بیماران راحت نباشد و بیشتر برای افرادی به کار برده میشود که امکان استفاده از داروهای خوراکی ندارند. وی میافزاید: اگر علت ایجاد کمشنوایی ناگهانی مشخص باشد پزشک سعی میکند با کنترل آن به درمان کمشنوایی بپردازد. درمان عفونت، قطع دارویی که ممکن است مسمومیتزایی گوش را به همراه داشته باشد و استفاده از داروهای کنترلکننده سیستم ایمنی بدن، از دیگر روشهای درمانی این اختلال محسوب میشود.
استرس، گوشتان را کر میکند
نتایج مطالعات نشان داده استرسهای ناشی از سبک زندگی در کشورهای صنعتی میتواند باعث ایجاد بیماریهای مختلف و ازجمله ناشنوایی ناگهانی بشود.
این شنواییشناس با تاکید بر اینکه یکی از تاثیرات منفی استرس، تغییر سطح گردش خون در مویرگها و ایجاد تنگی در آنها، غلیظ شدن خون و در نهایت انسداد رگهاست، میگوید: بر همین اساس کاهش یا انسداد گردش خون در سرخرگ شنیداری گوش داخلی میتواند به کمشنوایی ناگهانی منجر شود. بیشک میزان این آسیب به میزان انسداد رگ و موقتی بودن یا دائمی بودن آن بستگی دارد.
پونه شیرازی - دانش و سلامت
در مطالعه محققان دانشگاه میامی آمریکا ۱۲۹۲ سالمند مبتلا به میگرن با میانگین سنی ۶۸ سال مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه به مدت ۱۱ سال به پایش این افراد پرداخت. از مجموع ۱۲۹۲ نفر، ۱۸۷ نفر مبتلا به میگرن بودند ولی دخانیات مصرف نمی کردند. همچنین ۷۵ نفر نیز میگرن داشته و سیگار می کشیدند. در طی این مطالعه ۱۱ ساله، ۲۹۴ مورد سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ روی داد.
این مطالعه توانست ارتباطی بین ابتلا به میگرن با خطر بروز سکته مغزی و یا حمله قلبی بیابد. در این میان، احتمال بروز سکته مغزی برای آن دسته از سالمندان سیگاری مبتلا به میگرن با افزایش سه برابری همراه بود.
این یافته به این معناست که شاید ارتباط معناداری بین میگرن، مصرف دخانیات و سکته مغزی وجود داشته باشد. با این حال برای شناسایی سازوکار دقیق این مساله، به پژوهش های بیشتری نیاز است.(مهر)