به گزارش بلاغ، خدیجه رحمانی متخصص تغذیه بیان کرد: به طور کلی قندها از نظر مواد مغذی تهی و فقط حاوی کالری هستند بنابراین دریافت آنها سبب ایجاد احساس سیری و کاهش دریافت مواد ضروری بدن میشود.
وی با اشاره به اینکه هنگام گرسنگی بهتر است از کربوهیدرات پیچیده مانند نان یا شیرینیهای طبیعی مثل خرما استفاده کنیم، اظهار داشت: قند از نظر ترکیب شیمیایی یک دیساکارید محسوب میشود که از 2 مولکول گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است.
این متخصص تغذیه افزود: گلوکز قند مورد نیاز سلولهای بدن را تأمین میکند ولی فروکتوز برای اینکه مورد استفاده سلولهای بدن واقع شود باید به گلوکز و یا گلیکوژن تبدیل شود.
رحمانی با بیان اینکه کبد تنها میتواند مقادیر محدودی از فروکتوز را متابولیزه کند، عنوان کرد: در صورت مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی فروکتوز شامل میوهها مانند موز و عسل (53 درصد عسل از فروکتوز تشکیل شده است) سلولهای چربی در بدن تجمع پیدا میکند. در نتیجه کبد چرب غیرالکلی از عواقب زیادهروی در مصرف قندها محسوب میشود.
وی تأکید کرد: مصرف زیاد مواد قندی بیماریهایی مانند مقاومت به انسولین، سندروم متابولیک و دیابت نوع 2 را به دنبال دارد.
این متخصص تغذیه در خصوص هورمون انسولین یادآور شد: این هورمون نقش کلیدی در تنظیم رشد سلولهای بدن دارد. بنابراین زیادهروی در مصرف مواد قندی احتمال ابتلا به سرطان به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، افزایش میدهد.
رحمانی تصریح کرد: مصرف زیاد مواد قندی سبب اعتیاد افراد به این مواد میشود و تمایل اشخاص را به خوردن انواع شیرینی افزایش میدهد. همچنین مصرف بیش از حد مواد قندی سبب سرکوب احساس سیری و پرخوری در افراد میشود؛ در نتیجه زمینه بروز بیماریهایی مانند اضافهوزن و چاقی، کلسترول، تجمع تریگلیسیرید و فشار و چاقی شکمی فراهم میشود.
وی با بیان اینکه پوسیدگی دندان و سایر بیماریهای دهان و دندان نیز از عوارض مصرف بیش از حد مواد قندی به شمار میرود، اظهار داشت: استفاده زیاد از این ماده غذایی منجر میشود که مولکولهای قند و پروتئینهای موجود در بدن با یکدیگر ترکیب شده و ترکیبات مضری را تولید کنند که باعث آسیب رساندن به کلاژن و الاستین بافتهای سلولی از جمله پوست میشود.
این متخصص تغذیه افزود: کلاژن و الاستین سبب استحکام بخشی به پوست میشود که با مصرف زیاد مواد قندی این مقاومت کاهش مییابد و در نتیجه در اثر غیر فعال شدن آنتیاکسیدانهای طبیعی موجب خشکی، شکنندگی و چروک شدن پوست میشود.
رحمانی توصیه کرد: طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی انجمن قلب آمریکا، میزان مجاز مصرف روزانه قند در زنان شش قاشق چایخوری و در مردان این مقدار حدود 9 قاشق چایخوری است. البته این نکته حائز اهمیت است که یک بطری 330 میلیلیتری نوشابه حاوی 8 قاشق چایخوری قند است. بنابراین افراد باید از استفاده افراطی از انواع نوشابههای انرژیزا، رژیمی، کیکها، بستنی و آبمیوههای صنعتی پرهیز کنند.
1.بیماری قلبی: بیماری های عروق کرونر قلب علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و علت اصلی مرگ و میر ناشی از مصرف سیگار است. مواد سمی درون سیگار باعث میشود که پلاکهایی درون شریانها شکل گیرد که منجر به آترواسکلروز و سختی شریانهای بدن میشود. سیگار کشیدن باعث ایجاد فشار روی قلب میشود.
2.سکته مغزی: با توجه به گروه بهداشت و خدمات انسانی، سکته سومین عامل مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و باعث کشته شدن بیش از 150 هزار نفر در هر سال است. برای افراد سیگاری خطر ابتلا به سکته مغزی 1.2 تا 2 برابر افراد غیر سیگاری است.
3.سرطان ریه: به گفته انجمن سرطان آمریکا تنها در ایالات متحده 213.380 هزار مورد سرطان ریه گزارش شده است که 160.390 هزار مورد منجر به مرگ در سال 2007 شده است.
سرطان ریه علت اصلی مرگ ناشی از سرطان در مردان و زنان است و این نوع سرطان با پیشگیری از سیگار و تنباکو قابل پیشگیری است.
4.برونشیت مزمن و آمفیزم: استفاده از توتون و تنباکو موجب ابتلا به برونشیت مزمن و آمفیزم میشود بنابراین ترک سیگار بهترین روش برای توقف آسیب بیشتر شناخته شده است.
بنا به گزارش سازمانهای بهداشتی در آمریکا 10 میلیون نفر مبتلا شناسایی شدند و 14 میلیون نفر دیگر تخمین زده میشود که مبتلا هستند ولی هنوز شناسایی نشدند.
آسیب سیگار چهارمین علت مرگ و میر در سال 2000 بوده است و پیش بینی میشود تا سال 2020 جایگاه سوم مرگ و میر را از آن خود کند.
5.سرطان دهان: در گروه خاصی از سرطانها، سرطان دهان و سر و گردن وجود دارد. تخمین زده میشود که بین 70 الی 80 درصد تمام موارد ابتلا به «OHNC» به دلیل مصرف الکل و دخانیات است.(تسنیم)
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران،امروزه پیشرفت تکنولوژی و رواج وسایل ارتباط جمعی چاقویی دولبه است که با وجود دسترسی سریع تر افراد به یکدیگر خطراتی را برای آنها علاوه بر مشکلات روحی و روانی به همراه دارد. با صنعتی شدن و توسعه کشورها استفاده از اینترنت بخشی از زندگی روزمره افراد شده که با پیشرفت گوشی های موبایل و هوشمند شدن آنها این وابستگی بیش از پیش شده و تقریباً تمام زندگی رو در بر گرفته است.
در این بین با وابستگی به اینترنت و و سایل ارتباطی مشکلات بسیاری از جمله ناباروری برای افراد به وجود می آید.
معرفت غفاری نوین جنین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره عوامل موثر بر ناباروری اظهار کرد: سبک زندگی تاثیر بسیاری بر باروری و ناباروری افراد دارد که با گسترش علم در صنایع مختلف از جمله برق و فناوری های ارتباطی این تکنولوزی ها علاوه بر برخورداری از فواید، خطرات بسیاری نیز برای افراد ایجاد می کنند.
وی ایجاد میدان های الکترومغنایسی را بخشی از این مضرات دانست و بیان کرد: دکل های فشار قوی، مایکروویو، آنتن های BTS ، موبایل و لب تاپ با ایجاد امواج الکترومغناطیسی می توانند مشکلاتی در باروری فرد ایجاد کنند که آنتن های BTS مخصوص تلفن همراه علاوه بر این مشکل، موجب مشکلات عصبی، سردرد و سرگیجه در افراد می شود.
لپ تاپ ها و ناباروری
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: لپ تاپ ها با قرارگیری بر روی پا می توانند از دو طریق گرما و امواج الکترومغناطیس مشکلاتی را در سیستم تولید مثلی فرد ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه فاصله افراد با منبع تولید امواج در مشکلات ناشی از آنها موثر است، اظهار داشت: گوشی های موبایل در هنگام صحبت می توانند بر سیستم عصبی فرد تاثیر گذارد که قراردادن در ناحیه کمر به دستگاه تولید مثلی فرد آسیب می زند.
غفاری نوین با اعلام اینکه طول مدت استفاده از وسایل ارتباطی نیز بر روی ناباروری افراد تاثیرگذار است، تصریح کرد: در صورتیکه مودم وای فای به طور دائم روشن باشد ،خطرات بیشتری برای دستگاه تولیدمثلی افراد نسبت به استفاده موقت و تنها چند ساعت در روز دارد.
خطر وای فای بر باروری مردان
وی تاکید کرد: تاثیر امواج اینترنت وای فای بر میزان تولید و کیفیت سلول های جنسی مردان با بررسی محققان به اثبات رسیده است.
این جنین شناس درباره عوامل دیگر موثر بر ناباروری گفت: ازدواج دیرهنگام و تاخیر در فرزندآوری به دلیل برخی مشکلات اقتصادی از موارد موثر بر ناباروری خانم ها با توجه به محدودیت سن باروری آنها است که با افزایش سن از کیفیت سلول های جنسی خانم ها کاسته می شود.
وی شرایط محیط زندگی از جمله آب و هوا را از موارد موثر بر ناباروری افراد دانست و تصریح کرد: افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می کنند، با مشکلاتی ناشی از آلاینده ها و آلودگی های محیطی وسایل نقلیه مواجه هستند.
محصولات آرایشی هورمونی
غفاری نوین با بیان اینکه مصرف سیگار و قلیان بر ناباروری افراد تاثیر بسیاری دارند، افزود: محصولات آرایشی مانند استروژن های محیطی عمل می کنند و باعث مختل شدن سیستم غدد درون ریز می شوند.
وی با اشاره به تاثیر چاقی و تغذیه نامناسب در ناباروری افراد تاکید کرد: لباس های تنگ به خصوص در آقایان، استفاده از آفت کش ها و سموم برای ضدعفونی کردن سبزیجات می توانند بر دستگاه تناسلی تاثیرگذار باشد که با تغییر سبک زندگی موجب ناباروری در افراد می شوند .
استرس های شغلی و مشکلات ترافیکی
این جنین شناس بیان کرد: استرس ناشی مشکلات ترافیکی و زندگی روزمره را در ناباروری افراد تاثیر بسیاری دارد.
وی با بیان اینکه چاقی در خانم ها و آقایان بر ناباروری موثر است، تصریح کرد: ثابت شده با چاقی افراد کیفیت سلول های جنسی آنها کاهش می یابد هر چه فرد لاغرتر باشد، سلول های جنسی بهتری تولید می کند.
رژیم غذایی متعادل خود را حفظ کنید
غفاری نوین اظهار کرد: مواد غذایی چرب و با قند فراوان، غذاهای کنسروی به دلیل مصرف مواد نگهدارنده، همچنین قرار دادن ظروف پلاستیکی در مایکروفر می توانند بر دستگاه تولید مثلی افراد تاثیر منفی بگذارند .
وی افزود: ثابت شده که انجام ورزش با کمک به کاهش وزن و استرس می تواند به بهبود عملکرد باروری افراد کمک کند.
وی بیان کرد: در هنگام مصرف میوه، گوشت میوه(سلف میوه) هم مصرف میشود که فیبر بالایی داشته و برای مشکلات گوارشی مانند یبوست بسیار مفید است.
صفوی اظهار داشت: افراد دیابتی باید میوههایی مانند طالبی، خربزه، انگور، موز رسیده، انبه را که بسیار شیرین هستند و قند بالایی دارند، با احتیاط مصرف کنند و میوههایی مانند خیار، پرتقال، نارنگی و انواع سیبها که قند پایینتری دارند را استفاده کنند.
این متخصص تغذیه درباره تاثیر قند میوه بر افزایش وزن گفت: قند میوه هم ممکن است سبب افزایش وزن در افراد شود و افرادی که اضافه وزن دارند، نباید در در مصرف میوه افراط کنند.
وی افزود: میزان سهم یا واحدمصرف میوه در هر فرد، به طور میانگین ۳ واحد میوه است که به اندازه یک سیب بزرگ یا پرتقال درشت یا یک لیوان آب هندوانه برای هر فرد است که مصرف بیش از این مقدار علاوه بر افزایش قند، سبب افزایش وزن نیز میشود.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، رضا زاداسماعیلی محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت: در طب سنتی هیچ درمانی جایگزین اعمال یداوی نمیشود؛ به عنوان مثال نمیتوان غذادرمانی را جایگزین حجامت کرد، چرا که حجامت سیستم ایمنی بدن را کاملا تحریک میکند. این در حالی است که با پرهیز و اعمال تغییرات در رژیم غذایی نمیتوان به این مقصود دست یافت.
وی ادامه داد: متاسفانه امروزه تبلیغات زیادی در خصوص تشویق افراد به انجام حجامت صورت میگیرد، اما باید دانست که تمامی افراد مجاز به حجامت کردن نیستند و حتی برخی از مراکز به اصطلاح بنیانگذار حجامت در کشور بدون توجه به خلط غالب فرد از داروهای منضج و مسهل استفاده میکنند.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه حجامت تحت تاثیر عواملی مانند نحوه قرار گرفتن ماه در آسمان، زمان انجام آن (از نظر فصل، ماه، روز و ساعت) قرار دارد، عنوان کرد: حجامت نیازمند تدابیری است که قبل و بعد از انجام آن مد نظر قرار میگیرد که برای دانستن و رعایت این دستورات افراد باید به پزشک حاذق مراجعه کنند.
زاداسماعیلی در خصوص اشخاصی که ترس از انجام حجامت دارند، افزود: این گروه از افراد میتوانند با توجه به اینکه چه مزاجی دارند تحت نظر پزشک ماهر برای فروکش کردن طبع غالبشان و اعتدال طبع خود از برنامه غذایی خاصی پیروی کنند.
وی توصیه کرد: یک ماده غذایی واحد میتواند ۲ اثر متفاوت را در افراد دارای طبعهای مختلف داشته باشد. برای مثال مصرف آب انار در شخصی که غلبه صفرا دارد منجر به کاهش غلظت خون میشود، ولی افراد دارای غلبه دم نباید این نوشیدنی را مصرف کنند، زیرا نوشیدن آب انار افزایش غلظت خون را در این گروه از افراد به همراه دارد.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی تاکید کرد: افراد دارای طبع سرد و تر نباید به منظور چربیسوزی و رفع چاقی از لیموترش استفاده کنند، زیرا مصرف این میوه علاوه بر اینکه در لاغری آنها موثر نبوده بلکه سبب مشکلات گوارشی و سوء هاضمه در این گروه از اشخاص نیز میشود.
زاداسماعیلی یادآور شد: افرادی که مزاج سرد و تر دارند باید از انجام حجامت اجتناب کنند، زیرا این گروه از اشخاص اغلب ضعیف و دچار کمخونی بوده بنابراین با حجامت کردن دچار افت فشار خون میشوند؛ این اشخاص میتوانند در صورت نیاز بر حسب صلاحدید پزشک معالجشان از بادکش گرم و خشک استفاده کنند.
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، کارشناسان دانشگاه نیوکاسل انگلستان با مطالعه بر روی گروهی از داوطلبان دریافتند عده زیادی از افرادی که از وسایل ارتباطی الکترونیکی استفاده میکنند و ساعتها بی حرکت و به حالت اشتباه پشت میز مینشینند دچار مشکل بدفرمی ستون فقرات شده اند و در سالهای آینده امکان دارد که مبتلا به انحراف شدید فقرات و حتی گوژپشتی شوند.
گوژپشتی به نوعی انحراف غیر عادی ستون فقرات به سمت خارج بدن گفته میشود که در اثر عوامل مختلفی ایجاد میشود. برخی از افراد از بدو تولد و به صورت مادرزادی به این مشکل مبتلا هستند که به آن بیماری Scheuermann گفته میشود.
این بیماری بسیار نادر است و تنها در هشت دهم انسانها وجود دارد و برای اصلاح فرم کمر به درمانهای خاص و جراحی نیاز است.
نوع دیگر گوژشتی بیماری postural، است که معمولاً در زنان یائسه و سالمند دیده میشود که دچار انحراف شدید ستون فقرات و گوژپشتی میشوند.
در ابتلا به این بیماری مواردی، چون کمبود هورمون بعد از یائسگی، عادات نادرست در طول زندگی از جمله عدم تحرک و فعالیت، پوکی استخوان و بروز شکستگیهای متعدد موثر است.
کارشناسان توصیه میکنند افراد برای حفظ سلامت و جلوگیری از تغییر شکل ستون فقرات که میتواند در سالمندی باعث ابتلای آنها به کمر درد، مشکلات ریوی و قلبی عروقی شود نظارت دقیقی بر شیوه نشستن، راه رفتن، بلند کردن اجسام و کار با وسایل الکترونیکی داشته باشند.
نحوه درست نشستن روی صندلی هنگام استفاده از کامپیوتر بدین صورت است که باید زاویه مستقیم و ۱۸۰ درجه بین چشم فرد با صفحه نمایش کامپیوتر وجود داشته باشد و پاها به صورت مستقیم از محل زانو خم شده و بر روی زمین قرار گیرد.
انجام ورزش استاندارد زیر نظر فرد کارشناس، مصرف خوراکیهای سرشار از کلسیم، بهرهگیری مناسب از نور خورشید، ماساژ، استراحت روی تخت خواب و تشک طبی، استفاده از کفش با پاشنه مناسب و پرهیز از خم کردن گردن هنگام کار با تبلت و تلفن همراه همگی در حفظ سلامت ستون فقرات فرد موثر است.
وقتی بچه دار می شوید دچار مشکلات فراوانی برای برقراری رابطه جنسی خواهید شد و از ترس حضور فرزند در کنارتان، برقراری “رابطه جنسی” با سردی و بی میلی همراه خواهد شد. توصیه هایی در این زمینه به والدین داریم.
رابطه جنسی پدر و مادرهایی که بچه هایشان را کنار خودشان می خوابانند معمولا دچار اختلال می شود و آنها سردرگم هستند که چطور باید این مسئله را حل کنند. گاهی اوقات پدر و مادرها در این بین ضربه می خورند و بیشتر مواقع مراقبت جنسی کودک به خطر می افتد.
دکتر علی شیخ الاسلامی در این باره توضیح میدهد.
آیا پدر و مادرهایی که بچههای کوچکشان را کنار خودشان میخوابانند از نظر رابطه جنسی دچار اختلال میشوند؟
بله اما این اختلال فقط متوجه مادر و پدر نیست، در بسیاری از مواقع کودکان هم زمانی که بزرگتر می شوند با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنند. معمولا زن و شوهرها زمانی که ازدواج می کنند و تا وقتی که فرزندی ندارند با فراغ بال هر زمان که دوست داشته باشند رابطه جنسی برقرار می کنند و تولد فرزند آنها را دچار سردرگمی می کند و گاهی اوقات آنقدر دچار استرس می شوند که ممکن است رابطه زناشوییشان به خطر بیفتد.
از چه زمانی باید اتاق خواب کودک را جدا کرد؟
بچه از حدود یک و نیم سالگی می تواند در اتاق خواب خودش بخوابد و این نه تنها باعث می شود پدر و مادر خلوت خودشان را داشته باشند بلکه تاثیرات خوبی روی رشد کودک دارد و به او احساس استقلال میدهد. اگر بچه به اتاق خودش عادت کند، پدر و مادر میتوانند در ساعات استراحتشان بدون وجود مشکلی در کنار هم وقت بگذرانند.
بعضی ها فکر میکنند نوزادان متوجه چیزی نمی شوند و به همین دلیل رابطه جنسی شان را جلوی چشم نوزاد انجام می دهند، نظرتان در این خصوص چیست؟
متاسفانه گاهی اوقات والدین با این تفکر که فرزندشان چیزی نمیفهمد و نوزاد است جلوی چشمان او با هم رابطه جنسی برقرار میکنند در حالیکه نوزادان حتی وقتی نمیتوانند صحبت کنند، حافظه به شدت قوی ای دارند و همه تصاویر را در ذهنشان ضبط میکنند و حتی ممکن است فکر کنند پدرشان در حال کتک زدن و ناراحت کردن مادرشان است و این علاوه بر تاثیر رابطه جنسی بر روان کودک، باعث میشود او از پدر هم کینه به دل بگیرد.
والدین چطور باید برنامه رابطه جنسی شان را تنظیم کنند تا برای کودک مشکلی پیش نیاید؟
آنها باید ساعاتی که قرار است رابطه داشته باشند را به وقتی موکول کنند که کودک خواب است یا در خانه نیست. حتی می توان رابطه ی جنسی را از شب به صبح و زمانی که کودک خواب است موکول کرد. اگر سن بچه طوری باشد که بتوان آنرا به کسی سپرد بهتر است در هفته برای یک ساعت این کار را انجام داد تا والدین بدون استرس از بیدار شدن بچه رابطه ی جنسی شان را برقرار کنند.
تولد فرزند در زندگی مشترک چیزی است که باید زندگی را تکامل ببخشید اما رفتار ناآگاهانه پدر و مادر گاهی اوقات باعث میشود زندگی با مشکلات جدی روبرو شود. به طور مثال گاهی اوقات زوجین به دلیل همین هراس از دیده شدن در مقابل کودک مدام رابطه شان را به تعویق میاندازند و همین مسئله رفته رفته باعث سردی جنسی می شود در حالی که با یک برنامه ریزی ساده می توان این مشکل بزرگ را حل کرد.
منبع: ninisite.com
در این مطلب به چند پیامد زیاده روی در مصرف روغن زیتون اشاره شده است.این روغن اگر چه برای آن دسته از افرادی که فشارخون بالا دارند مناسب است اما تعادل در مصرف آن ضروری است.
اسهال: افراط در مصرف روغن زیتون به دلیل بالا بودن میزان چربی میتواند باعث اسهال شود.
افت فشارخون: نتایج بررسی نشان می دهد مصرف زیاد روغنزیتون میتواند به
افت فشارخون منجر شود اگر چه افت فشار برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا
مفید است اما برای افراد عادی دردسر ساز خواهدشد.
به افراد چاق توصیه نمیشود: مصرف زیاد روغن زیتون میتواند باعث انسداد
در کیسه صفرا و بروز سنگ صفرا شود. علاوه بر آن باعث بالا رفتن وزن نیز
میشود.
حساسیت: در افرادی که به حساسیت مستعد هستند، مصرف زیاد روغنزیتون میتواند حساسیت پوستی، تنفسی و ... ایجاد کند.
برای پوست مفید نیست: مصرف بیشازحد روغنزیتون میتواند برای بعضی از
پوست ها مشکل ایجاد کند ازجمله ایجاد آکنه، جوشهای ریز پوستی و ...
چربیهای اشباعشده: روغنزیتون دارای میزان تک چربی اشباع شده است؛ مصرف2
قاشق مرباخوری روغنزیتون در یک وعده غذایی به افزایش اسیدهای چرب منجر
میشود و این میتواند احتمال بیماریهایی مانند چاقی مفرط، حمله قلبی،
سرطان و ...را بالا ببرد. بنابراین در مصرف این محصول سلامت بخش هم رعایت
اعتدال ضروری است
منبع: الو دکتر
نویسنده: علی چرخکار
نسبت دادن سخن یا فعل ناحق یا صفت نادرست به دیگری که موجب آبروریزی می شود، گناهی نابخشودنی و یکی از گناهان کبیره زبانی است که در برخی از مصادیق آن جرم نیز تلقی شده و احکام قانونی چون حد و تعزیر بر آن بار می شود. از نظر اسلام هر چند این نسبت دادن برخاسته از اعتقاد فرد باشد، جایز و روا نیست؛ زیرا تا زمانی که چیزی بر اساس ادله محکمه پسند اثبات نشده باشد، بیان هر سخن یا کار نادرست یا صفت ناروا به دیگری، عملی ضد اخلاقی، گناهی نابخشودنی و گاه جرم قانونی است که تبعات حقوقی و کیفری به دنبال دارد.
این نسبت دادن می تواند در قالب و اشکال گوناگونی از جمله تهمت، افترا، بهتان و مانند آن ها انجام گیرد. البته برخی سوء ظن را نیز جزو آن دانسته اند، ولی این بدگمانی تا زمانی که به لفظ در نیاید از مصادیق نسبت دادن نیست، بلکه زمانی که این نسبت ها به زبان و رفتار بیان می شود، به عنوان مصادیق این موضوع در می آید.
واژه تهمت از ریشه «تهم» در لغت به معنای فساد و بوگرفتگی از گندگی است. وقتی به کسی اتهام و تهمت زده می شود یعنی او را به فساد و گندگی نسبت می دهند.
واژه بهتان از «بهت» به معنای امری است که مورد دهشت، تحیر، مفاجات و مبهوتی شخص می شود؛ یعنی وقتی شخص از دیگری سخنی ناروا می شنود مبهوت می شود و در تحیر و دهشت قرار می گیرد به طوری که انتظار شنیدن این سخن ناروا را نداشته است و برای او ناگهانی بوده است. در حقیقت بهتان ناظر به واکنش متهمی است که به او نسبت ناروائی داده شده است.
اما واژه افتراء از ریشه «فری» به معنای خلق چیزی باطل است. در حقیقت باطلی را لباس خلقت پوشاندن را فری و افتراء گویند. پس کسی که افترا می زند، در حقیقت، باطلی را لباس حق می پوشاند و آن را به عنوان مطلب حق و راست و درست به دیگری نسبت می دهد در حالی که این نسبت باطل و این خلقت، باطل و دروغین است. پس می توان گفت که افترا به معنای جعل و ساختن و خلق دروغ و باطل است.
در قرآن، واژه تهمت و اتهام به کار نرفته، ولی واژه «بهت» و «بهتان» چندین بار به کار رفته است. «بهت» به معنای مبهوت شدن در هنگام استدلال و شکست در جدل احسن در آیه 285 سوره بقره در داستان مجادله نمرود با حضرت ابراهیم(ع) آمده است. همچنین بهت، به معنای مبهوت شدن در برابر امری ناگهانی که انتظارش را ندارد، در آیه 40 سوره انبیاء به کار رفته است.
اما «بهتان» به معنای نسبت های ناروا و دروغی که شخص را مبهوت می سازد، در آیاتی از جمله 20 و 112 و 156 سوره نساء و 16 سوره نور و 58 سوره احزاب و 12 سوره ممتحنه آمده است. البته در آیه اخیر بهتان با افترا به کار رفته است، همچنان که در آیه 40 سوره انبیاء برای تبیین شدت ناگهانی بودن عذاب الهی، افزون بر واژه بهت، از واژه «بغته» به معنای ناگهانی استفاده شده تا نشان دهد تا چه اندازه عذاب، ناگهانی و حیرت افزا است به طوری که انسان قدرت هر واکنشی را از دست داده و هرگونه توانی از او سلب می شود.
در قرآن افترا، هم نسبت به انسان ها به کار رفته و هم نسبت به خدا؛ به این معنا که شخصی به خدا و خلق نسبت دروغ و کذب و گفتار و رفتار ناروا را می دهد؛ اما واژه بهتان تنها درباره نسبت های ناروا به انسان ها استعمال شده است.
البته باید توجه داشت که میان غیبت و تهمت تفاوت ماهوی وجود دارد. رسول اکرم(ص) درباره فرق تهمت و غیبت می فرماید: آیا می دانید غیبت چیست؟ عرض کردند: خدا و پیامبر او بهتر می دانند. فرمودند: اینکه از برادرت چیزی بگویی که دوست ندارد. عرض شد: اگر آنچه می گوئیم در برادرم بود چه؟ فرمودند: اگر آنچه می گویی در او باشد، غیبتش کرده ای و اگر آنچه می گویی در او نباشد، به او تهمت زده ای.[1]
امام صادق(ع) نیز فرموده است: ان من الغیبهًْ ان تقول فی اخیک ما ستره الله علیه، و ان من البهتان ان تقول فی اخیک ما لیس فیه؛ غیبت آن است که در مورد برادرت آنچه را خدا پوشانده بیان کنی و بهتان آن است که آنچه در او نیست را به او نسبت دهی.[2]
البته امام صادق(ع) نسبت به افراد هشدار می دهد و می فرماید: هر کس تو را فریب داد نباید امین بشماری و هر کس را امین یافتی متهم نکن.[3]
آثار زیانبار افترا، تهمت و بهتان
اتهام و افترا به خدا آثاری چون قرار گرفتن در ردیف مجرمان[4]، ذلت و خواری[5]، زیانکاری و تباهی[6]، ظلم و ستم[7]، خشم و غضب الهی[8]، فریفتگی[9]، کفر[10]، گمراهی[11]، محرومیت از رستگاری[12]، محرومیت از هدایت[13] و لعن و نفرین الهی[14] دارد.
اما آثار بهتان و تهمت به انسان ها تبعاتی دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود.
1. گناه آشکار:
از نظر قرآن دادن هر گونه نسبت ناروا در هر شکل و قالبی بویژه بهتان یک گناه آشکار است.[15]
2. ارتکاب حرام:
از آنجا که نسبت ناروا گناه است، از نظر شرعی حرام بوده و مرتکب آن نیز مرتکب حرام شده است.[16]
3. دروغ:
چنین نسبت های ناروا حتی اگر از نظر گوینده آن درست باشد، به دلیل آنکه اثبات نشده، از مصادیق دروغ بوده و آثار دروغ بر آن بار می شود.
4. ظلم:
از نظر قرآن، نسبت ناروا دادن به ویژه به پیامبر(ص) موجب قرار گرفتن در زمره ستمگران و ظالمان است.[17]
5. بدفرجامی:
کسی که نسبت ناروایی می زند باید بداند که به سرانجام بدی دچار می شود و بدفرجامی پاداش آن است.[18]
6. عذاب اخروی:
نسبت دهنده ناروا گرفتار عذاب اخروی خواهد شد.[19]
7. توبیخ:
کسی که به دیگری بویژه همسرش نسبتی ناروا می دهد از سوی خداوند مورد توبیخ قرار می گیرد.[20]
8. لعن و نفرین:
خداوند کسانی را که نسبت ناروا می دهند لعن و نفرین می کند.[21] در این آیات بیان می شود که این لعن و نفرین الهی دامنگیر تهمت زنان در دنیا و آخرت خواهد شد.
9. جرم و اجرای حدود:
برخی از نسبت های ناروا از نظر حقوقی جرم تلقی می شود و بر نسبت دهنده به عنوان مجرم کیفرهای مشخص شده در قانون از جمله حدودجاری می شود. خداوند در آیه 4 سوریه نور می فرماید که افترا به زن عفیف بدون داشتن شاهد، سبب محکوم شدن به هشتاد تازیانه است.
10. عدم قبولی گواهی:
افترا به زنان عفیف، در پی دارنده عدم پذیرش گواهی و شهادت شخص افترا زننده در محاکم خواهد شد. (نور، آیه 4)
11. فسق:
افترا به زنان عفیف بدون داشتن شاهد، سبب فسق شخص افترا زننده می شود و احکام فاسق بر وی بار می گردد.[22] پیامبر(ص) نیز می فرماید: و اما علامه الفاسق فاربعه: اللهو، و للغو، و العدوان، و البهتان؛ فاسق چهار نشانه دارد: (اشتغال به) لهو، لغو، دشمنی و بهتان.[23]
12. ذوب شدن ایمان:
هر گونه نسبت ناروایی به دیگری به ویژه مؤمنان موجب ذوب شدن ایمان و از دست رفتن آن می شود. امام صادق(ع) می فرماید: هرگاه مؤمن به برادر ]دینی[ خود تهمت بزند، ایمان در قلب او از میان می رود، همچنانکه نمک در آب، ذوب می شود.[24]
13. سنگین ترین گناه:
امام صادق(ع) از حکیمی چنین نقل می کند: «البهتان علی البری اثقل من جبال راسیات؛ تهمت زدن به بی گناه از کوههای عظیم نیز سنگین تر است!»[25]
14. حرمت شکنی:
حریم ها با مراعات حقوق یکدیگر در جامعه حفظ می شود. کسی که نسبت ناروا می زند حریم ها و حرمت ها را می شکند و احترامی برای خود و دیگری نمی گذارد. امام صادق(ع) می فرماید: «من اتهم اخاه فی دینه فلا حرمهًْ بینهما، هر کس به برادر دینی خود تهمت زند حرمتی میان آن دو به جا نمی ماند».[26]
15. در تلی از آتش:
کسی که نسبت ناروا می زند باید خود را آماده کند تا در دوزخ بر تلی از آتش بایستد و بسوزد. پیامبر اسلام فرموده است: کسی که به مرد یا زن با ایمان تهمت بزند و یا درباره او چیزی بگوید که در او نیست، خداوند در روز قیامت او را بر تلی از آتش قرار می دهد تا از مسئولیت آنچه گفته است درآید.[27]
16. بدترین مردمان:
پیغمبر اکرم یک وقت در حضور اصحاب فرمود: آیا به شما خبر ندهم که بدترین مردم کیست؟ گفتند: بلی یا رسول الله. فرمود: بدترین مردم آن کسی است که خیر خودش را از دیگران منع می کند و هر چه دارد تنها برای خودش می خواهد. حاضران گمان کردند با این مقدمه دیگر بدتر از این افراد کسی نیست. حضرت فرمود: آیامی خواهید به شما بگویم از این بدتر کیست؟ صنف دیگری را ذکر فرمود. اصحاب گفتند: خیال کردیم بدتر از این گروه دوم دیگر کسی نیست. بعد فرمود: آیا می خواهید از آن بدتر را به شما بگویم کیست؟ گفتند از این بدتر هم مگر هست؟ آنگاه صنف سوم را فرمود: بدتر از این افراد، مردمان بدزبان فحاش تهمت زن و آبروبرند. اینجا دیگر حضرت توقف کرد، یعنی بدتر از اینها دیگر وجود ندارد.[28]
17. بی شرمی:
امام علی(ع) می فرماید: «لاقحه کالبهت؛ هیچ بی شرمی و وقاحتی چون بهتان زدن نیست».[29]
18. بزرگ تر و سنگین ترین جرم:
امیرمؤمنان امام علی(ع) می فرماید: «البهتان علی البری اعظم من السماء؛ بهتان زدن به آدم بی گناه بزرگتر از آسمان است».[30]
19. ابتلا به بدتر از آن:
امام سجاد(ع) می فرماید: «من رمی الناس بما فیهم رموه بما لیس فیه؛ هر کس به مردم عیبی را نسبت دهد که دارند، مردم به او عیبی را که ندارد نسبت دهند».[31]
20. بدترین همنشین:
پیامبر خدا(ص) می فرماید: «اولی الناس بالتهمهْ من جالس اهل التهمهًْ؛ سزاوارترین مردم به تهمت کسی است که با متهمان و افراد مظنون همنشینی کند».[32]
21. گرفتار چرک های دوزخیان:
امام صادق(ع) فرموده است: هرکس به مرد یا زن مؤمن بهتان زند خداوند در روز رستاخیز او رادر طینت خبال نگه دارد تا حرف خود را پس گیرد. (ابن ابی یعفور می گوید) عرض کردم: طینت خبال چیست؟ حضرت فرمود: چرک و زردابه ای است که از شرمگاه زنان فاحشه بیرون می آید.[33]
22. نشانه بی ایمانی:
برای هر چیزی نشانه ای است، امور باطنی نشانه هایی دارد، نشانه ایمان ترک تهمت و نشانه بی ایمانی گرفتاری به تهمت است. امام علی(ع) فرموده است: المؤمن لا یغش اخاه، و لا یخونه، و لا یخذله، و لا یتهمه؛ مؤمن با برادر مؤمنش فریبکاری نمی کند و به او خیانت نمی ورزد و او را خوار نمی سازد و به او تهمت نمی زند.[34]
مصادیقی از افتراها در قرآن
در آیات قرآن مصادیقی از افتراهای حیرت انگیز بیان شده است. از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. انتساب فرزند نامشروع به شوهر:
انتساب فرزندان نامشروع یا مشکوک به شوهر، از جانب زن، افترایی حیرت آور است که باید زنان از آن اجتناب کنند.[35]
2. انتساب گناه خود به دیگری:
انتساب گناهان خود به دیگران از افتراهای دیگر است که در آیاتی از جمله 112 سوره نساء به آن اشاره شده است.
3. انتساب گناه ناکرده به مؤمن:
اذیت و آزار افراد با ایمان با انتساب گناهان ناکرده به آنان، از افتراهای شگفت انگیز است.[36]
4. نسبت بی عفتی به زنان:
نسبت بی عفتی به زنان به هدف تصاحب مهریه آنها، از افتراهای بهت آور است.[37] نسبت بی عفتی به حضرت مریم(س) که زنی پاکدامن بود از مصادیق چنین افتراهایی است.[38] چنانکه نسبت بی عفتی به همسران پیامبر(ص) در آیات 11 و 16 سوره نور به عنوان افتراهای تعجب برانگیز مطرح شده است.
پینوشتها:
[1] مجموعه ورام ج1، ص 118
[2] بحار الانوار، ج 2، ص 248
[3] قرب الاسناد، ص 35
[4] یونس، آیه17
[5] اعراف، آیه 53؛ انعام، آیه 140
[6] اعراف، آیه 53؛ انعام، آیه 140
[7] آل عمران، آیه 194؛ انعام، آیه 21
[8] اعراف، آیه 152
[9] آل عمران، آیه 24
[10] مائده، آیات 72 و 73؛ اعراف، آیه 37
[11] انعام، آیات 140 و 144
[12] انعام، آیه 21؛ یونس، آیه 17
[13] انعام، آیات 140 و 144، صف، آیه 7
[14] مائده، آیه 64؛ توبه، آیه 30
[15] نساء، آیه 20
[16] نحل، آیه 116)
[17] یونس، آیات 38 و 39
[18] یونس، آیات 38 و 39
[19] نحل، آیات 24 و 27؛ نور، آیه 23
[20] نساء، آیه 20
[21] نور، ایات 6 و 7
[22] نور، آیه 4
[23] بحارالانوار، ج 1، ص 120
[24] کافی، ط،الاسلامیه، ج 2، ص 361، ح 1
[25] میزان الحکمه؛ ج 2؛ ص 632
[26] کافی، ج 2، ص 361
[27] عیون الاخبار الرضا- ج2، ص 33؛ بحارالانوار، ج 75، ص 194
[28] همان
[29] غرر الحکم، ح 4438
[30] بحارالانوار، ج 78، ص 31
[31] بحار الانوار، ج 78، ص 160
[32] امالی شیخ صدوق، ص 28
[33] معانی الاخبار، ص 164
[34] الخصال، ج 2، ص 622؛ بحار الانوار، ج 2، ص 143
[35] ممتحنه، آیه 12
[36] احزاب، آیه 58
[37] نساء، آیه 20
[38] نساء، آیه 156
منبع: کیهان
افترا در اصطلاح حقوقی عبارت است از اینکه فردی جرمی را به دیگری نسبت دهد؛ بدون آن که قادر به اثبات آن باشد. درحقیقت افترا فعلی تهمتی است که تهمتزننده برای متهم کردن افراد، وسایل و ادوات جرم را به نوعی به شخص منتسب کند یا در منزل یا در جیب یا در وسایلی که مربوط به آن شخص است، قرار دهد. ماده 697 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی در این زمینه میگوید: «هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آنها را منتشر کند که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند، جز در مواردی که موجب حد است، به یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.»همچنین بر اساس ماده 699 این قانون، «هرکس عالما عامدا به قصد متهم کردن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او میشود، بدون اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به او است، بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به اوقلمداد کند و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب شود، پس از صدور قرار منع تعقیب یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از 6 ماه تا سه سال یا تا 74 ضربه شلاق محکوم میشود.»ملاک مجرم تلقی شدن مفتری (افترا دهنده)، ارتکاب جرم به شکل عالمانه و عامدانه است؛ به این معنا که مفتری به جرم بودن آنچه نسبت میدهد، علم داشته باشد و عمدا عمل افترا را انجام دهد.
انواع افترا
افترا به دو نوع افترای قولی و افترای فعلی تقسیم میشود.
افترای قولی، نسبت دادن جرمی به دیگران به صورت لفظی یا از طریق رسانهها یا اوراق چاپی یا نطق در مجامع است.
افترای فعلی نیز وقتی صورت میگیرد که مفتری به قصد متهم کردن افراد، آلات و ادوات جرم را در منزل، جیب یا محل کار شخص قرار دهد؛ بهگونهای که وجود آن آلات و ادوات موجبات تعقیب جزایی فرد را فراهم کند.
انتشار، از شرایط تحقق افترا
نکته قابل توجه در جرم افترا، انتشار آن است. در واقع اگر کسی متنی حاوی انتساب جرمی به دیگران را تهیه کند و نزد خود نگه دارد یا مانع انتشار آن شود، مرتکب جرم افترا نشده است.
نکته قابل توجه دیگر در جرم افترا این است که افترا وقتی حادث میشود که مفتری، جرمی را به کسی صریحا نسبت دهد. در حقیقت عمل مورد انتساب باید بر طبق قوانین حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، جرم تلقی شود.
بنابراین نسبت دادن اعمالی خلاف یا ناهنجار که جرمانگاری نشده باشد، افترا تلقی نمیشود مانند بینظم، بیانضباط، بیحیا و... . از آنجایی که این موارد جرمانگاری نشده است، مصداق جرم افترا تلقی نمیشود.
چنانچه جرم افترا اثبات شود و در واقع مفتری نتواند نسبت دادهشده را اثبات کند، قانون برای مفتری کیفر پیشبینی کرده است.
مواد 697 و 699 قانون مجازات اسلامی در افترای قولی ـ به جز در موارد تهمتهای ناموسی که موجب حد است - برای مفتری حبس از یک ماه تا یک سال یا تا 74 ضربه شلاق پیشبینی کرده است. کیفر افترای فعلی نیز حبس از 6 ماه تا 3 سال یا تا 74 ضربه شلاق است.
ارکان و اجزای قانونی افترا
1- مفتری جرمی را به صورت صریح و واضح به دیگری نسبت دهد.
2- آن جرم امری پوچ و واهی بوده، یعنی ساخته تخیلات ذهن شاکی باشد.
3- مفتری با انگیزه ضرر زدن و هتک حیثیت آن جرم را به غیر نسبت دهد.
4- نسبتدهنده (شاکی) نتواند درستی موضوعی را که به دیگری نسبت داده است، در مرجع قضایی صلاحیتدار به اثبات برساند.
قابل ذکر است اگر کسی از روی عصبانیت و ناراحتی به دیگری بگوید «دزد» یا «کلاهبردار» موضوع توهین است؛ نه افترا.
در توضیح این مطلب، مثالی را میتوان مطرح کرد: شخص الف مدعی است که آقای ب اتومبیلش را سرقت کرده و پرونده امر پس از بررسیهای معموله قضایی با صدور قرار منع پیگرد یا حکم برائت قطعی مختومه شده است. آیا در این قضیه شاکی به عنوان مفتری قابل تعقیب کیفری است؟ در این مثال چند حالت ممکن است اتفاق بیفتد:
1- شاکی واقعاً اتومبیلی داشته که ثابت شده قطعاً به سرقت رفته و صاحب مال با دلایل یا توضیحاتی که پیش خود داشته، به این نتیجه رسیده که شخص»ب» آن را سرقت کرده است و این امر در دادگاه هم به اثبات میرسد که در اینجا شاکی مفتری به حساب نمیآید.
2- ممکن است اتومبیل شاکی واقعاً سرقت شده باشد اما شخص «ب» آن را سرقت نکرده بلکه دیگری آن را سرقت کرده است. در این صورت نیز شاکی به دلیل اینکه گریز و چارهای جز اعلام شکایت نداشته و قصد وی دادخواهی بوده و نه چیز دیگر، در اینجا نیز مفتری تلقی نمیشود.
3- ممکن است اتومبیل شاکی سرقت نشده یا اساساً اتومبیلی نداشته که به سرقت رفته باشد اما وی جرم سرقت مذکور را به دیگری نسبت میدهد و شکایت وی مردود اعلام میشود. در این مورد وی به عنوان مفتری قابل تعقیب کیفری است. زیرا شاکی در این موضوع به قصد اضرار به دیگری و برخلاف واقع و به انگیزه هتک حیثیت دیگری اعلام شکایت کرده و قصد وی تظلم و دادخواهی نبوده است.
زیرا وقتی شاکی یا نسبتدهنده جرم، موضوع و اهرمی از پیش خود ساخته را که اساساً و در حقیقت آن واقعه رخ نداده است، از روی عمد، به دروغ و برای زیان دیگری و با علم و اطلاع به کذب بودن آن همچنین با سوء نیت خاص به دیگری نسبت میدهد، مفتری محسوب میشود.
بدیهی است که اگر شاکی بر اثر یک اشتباه قابل چشمپوشی امری را به دیگری نسبت دهد و به گمان اینکه آنچه را که مینویسد یا میگوید، در طبیعت نیز اتفاق افتاده و صحیح است، مسئول نخواهد بود.
شرایط تحقق افترا
با دقت در ماده 697 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی میتوان به این نتیجه رسید که برای تحقق جرم افترا وجود سه شرط ضروری است:
انتساب جرم به دیگری
این ماده به طور کلی از انتساب جرم به دیگری، یعنی نسبت دادن اعمالی که جرم نبوده، سخن گفته است؛ این در حالی است که انتساب اعمالی که برخلاف شرع یا شأن یا حتی مستوجب تعقیب اداری یا انتظامی باشد، موجب محکوم شدن مرتکب به اعتبار ماده فوق نخواهد بود.نکته دیگر اینکه قید واژه «کسی» تنها مربوط به اشخاص حقیقی میشود و نمیتوان اشخاص حقوقی را مورد شمول قرار داد.
صراحت انتساب
این مورد بدین معنا است که مرتکب باید امری را صریحاً نسبت دهد که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود. لازم نیست که مرتکب مشخصات دقیقی از جرم بیان کند بلکه وقتی به طور صریح بگوید «فلانی دزدی کرده یا مرتکب قتل شده است» کفایت میکند. اما به کار بردن کلمات و واژههای عامی از قبیل جانی، بزهکار و غیره برای تحقق جرم افترا کافی نیست بلکه ممکن است موجب تحقق جرم توهین شود.
ناتوانی مفتری از اثبات صحت اِسناد
هر گاه مفتری بتواند صحت نظر خود را در مورد ارتکاب جرم از سوی شخص مورد اتهام به اثبات رساند، وی به عنوان مفتری قابل مجازات نخواهد بود.
عنصر روانی افترا
برای تحقق جرم افترای عملی باید سوء نیت وجود داشته باشد و مرتکب با توجه به ماده 699 عمل خود را عالماً عامداً به قصد متهم کردن دیگری انجام دهد.
این تصریح دارای چند نکته است:
1- مرتکب در انجام کار خود عامد و قاصد باشد و تحت تأثیر مشروبات الکلی، بیهوشی و مواردی از این قبیل قرار نگرفته باشد.
2- با توجه به اینکه قید عالماً آورده شده است، مرتکب باید از ماهیت اتهامآور اشیا و ادوات و ... آگاه باشد.
3- مرتکب باید دارای سوء نیت خاص بوده، یعنی قصد وی متهم کردن دیگری باشد.
منبع: پورتال سازمان قضایی نیروهای مسلج