ایالات متحده آمریکا طبق یک برنامه از پیش تعیین شده در حال توسعه فعالیت های سایبری خود است.
ایالات متحده آمریکا طبق یک برنامه از پیش تعیین شده در حال توسعه فعالیت های سایبری خود است.
جوان؛ دولت فدرال آمریکا سال گذشته گفته بود که قصد دارد 6هزار و 500 نیروی متخصص در زمینه امنیت سایبری به خدمت بگیرد که در این روزها 3 هزار نفر از این افراد توسط آمریکا به خدمت گرفته شده اند.
آن طور که کاخ سفید اعلام کرده قرار است تا سال آینده 3 هزار و 500 نفر دیگر هم در این زمینه استخدام شوند.
امنیت سایبری امروز به یکی از بزرگترین دغدغه های دولت آمریکا تبدیل شده است و به نظر می رسد قضیه لو رفتن ایمیل های هیلاری کیلینتون هم در این بین بی تاثیر نبوده باشد.
دولت آمریکا بودجه سنگینی هم برای حقوق افرادی که برای امنیت سایبری خود استخدام می کند در نظر گرفته است و حدود 55 هزار دلار حداقل پولی است که به این افراد پرداخته می شود.
پرداخت چنین حقوقی برای مدت 5 سال رقم پول پرداختی آمریکا به این کارمندان را به چیزی حدود 18 هزار دلار می رساند.
نا گفته نماند که ایران نیز این سال ها در امنیت سایبری سرمایه گذاری هایی انجام داده و سازمان پدافند غیر عامل هم برنامه هایی را با وزارت ارتباطات برای ارتقای امنیت سایبری کشور به کار بردند.
رباتهای تلگرامی در واقع یکی از قابلیت ها و یا افزونههای جانبی پیام رسان تلگرام هستند که امکان تعامل کاربر با آنها از طریق ارسال پیام و فرمان های متفاوت وجود دارد.
به گزارش صبحانه، محمد حسنی - کارشناس فضای مجازی - در گفتوگو با ایسنا، درباره ماهیت رباتهای تلگرامی اظهار کرد: ربات تلگرامی یک برنامه است که بر روی یک سرور اجرا میشود و تلگرام هم یک واسط ایمن، برای تبادل بین شما و برنامه موجود در آن سرور است یا به عبارت دیگری می توان گفت که ربات های تلگرام کدهایی هستند که از طریق یک پروتکل امن متصل به یک سرور واسط عمل می کنند. از طرفی خاصیت کدباز pen Source بودن تلگرام این اجازه را به برنامه نویسان می دهد که برایش ربات بنویسند و به توسعه هرچه بیشتر و بهتر این برنامه کمک کنند.
او ادامه داد: طراحی ربات تلگرام هم لزوما کار دشواری نیست و همه ی کاربران تلگرام با طی کردن چند قدم ساده می توانند یک ربات شخصی برای خود در این پیام رسان ایجاد کنند. برای این کارخود تلگرام یک ربات با نام BotFather معرفی کرده است که کاربر با برقراری ارتباط با این ربات اقدام به راه اندازی ربات خود کرده و پس از آن ربات خود را با استفاده از API تلگرام و از طریق درخواست های HTTPS مدیریت می کند.
رباتها چگونه ساخته میشوند؟
وی افزود: مراحل انجام این کار هم در هنگام ارتباط با این ربات برای کاربر ارسال می گردد. البته رباتهایی که با این روش ایجاد میشود به دلیل اینکه تلگرام برای ساخت ربات سروری در اختیار ما نمی گذارد و تنها با استفاده از APIهای خود تلگرام ربات ساخته می شود بسیار ساده هستند و قابلیت های چندانی ندارند.
این کارشناس توضیح داد: برای ساختن یک ربات با امکانات اختصاصی به دانش کدنویسی نیاز است و می توان با تهیه یک سرور، قابلیت ها و کاربردهای وسیعی برای ربات تعیین و طراحی کرد. رباتهایی که با این روش ساخته می شوند حسب عبارت درخواستی و دستور کاربر، می توانند در یک دیتابیس جستجو کنند و نتایج متنی یا فایل صوتی، تصویری و …را برگردانند. حتی می توان رباتهایی که جنبه نظرسنجی یا برگزاری آزمون آنلاین و امثال آن دارد را طراحی کرد.
حسنی یادآور شد: درخصوص تفاوت ربات با سایر حساب های کاربری از قبیل کاربران یا مدیرهای گروه و ...هم می توان گفت بین ربات ها و سایر حساب های تلگرام تفاوت هایی وجود دارد که در این مورد می توان موارد زیر را اشاره کرد ربات ها آخرین زمان آنلاین بودن ندارند، در انتهای نام کاربری ربات همیشه کلمه bot حضور دارد، ربات ها فضای محدودی برای ذخیره اطلاعات دارند و پیام های قدیمی تر پس از پردازش توسط ربات حذف میشوند همچنین ربات تلگرام نمیتواند شروع کننده مکالمه با کاربران باشد، تنها زمانیکه کاربر به آن پیام بفرستد امکان ارسال پاسخ از طرف ربات وجود خواهد داشت.
کاربرد ربات های تلگرامی در کجاست؟
او در مورد کاربردهای ربات تاکید کرد: میتوان گفت که ربات تلگرام میتواند هر کاربردی داشته باشد و نحوه استفاده از آنها به خلاقیت شما و الگوریتم هایی که برای آن تعریف میکنید بستگی دارد. شما هستید که کارایی آن را طرح ریزی میکنید. دریافت نرخ ارز، اطلاعات هواشناسی، اخبار روز و تفریح و سرگرمی هرکدام نمونه هایی از کاربرد ربات های تلگرام هستند.
به گفته او ربات های پیچیده میتوانند کارهایی از جمله ساخت بازی های یک یا چند نفره، ایجاد سرویس های اجتماعی، ایجاد ابزارهای جانبی و برقراری ارتباط با سرویس های دیگر را هم انجام دهند. برای توضیح بهتر کاربرد ربات های تلگرام می توانیم برخی از ربات های مهم را همراه کاربردشان توضیح دهیم که در این خصوص ربات های زیر را می توان به عنوان نمونه هایی از ربات های مهم تلگرام مثال زد.
حسنی ادامه داد: BotFather را به عنوان یکی از ربات های پر کاربرد تلگرام اشاره کردیم که توسط خود تلگرام ارائه شده و برای ساخت ربات توسط کاربران از آن استفاده می شود. Yandex Translatorرباتی است که امکان ترجمه ساده کلمات و حتی جملات را از زبانی به زبان دیگر فراهم میکند.
او افزود: همچنین ربات هایی برای پیش بینی شرایط آب و هوایی داریم مانند ربات Weatherman که با توجه به شرایط جوی کنونی، پیشبینی وضع هوای روز جاری، روز آینده و پنج روز آتی را در قالب بهرهگیری از زبانهای مختلف از جمله زبان فارسی فراهم میکند و علاوه بر این میتواند هشدارهای متفاوت مربوط به آب و هوا را نیز ارائه دهد. Telewitterهم رباتی است که با استفاده از آن میتوانید حسابهای توییتری را در گروههای گفتگوی تلگرامی دنبال کنید و به این ترتیب هیچ پستی از کاربران مورد نظر خود در شبکه توییتر را از دست نخواهید داد و حتی امکان بهاشتراکگذاری پستهای توییتری با دوستان خود را فراهم می کند.
به گفته این کارشناس با ربات ToPDF می توان فایل هایی با فرمت های رایج مانند فایل های ورد با فرمت .docو .docxو تصاویر با پسوند .jpgرا به پی دی اف تبدیل کرد که برای این کار تنها کافیست که شما فایل مورد نظر خود را برای این ربات ارسال کنید تا نسخه pdf آن را به شما تحویل دهد و یا می توانیم رباتی با نام Instasave را عنوان کنیم که به شما کمک خواهد کرد تا عکسها و ویدئوهای موردنظر خود را از اینستاگرام دانلود کنید. بنابراین با توجه به مثال هایی که از ربات های تلگرام زدیم و توضیحاتی که داده شد می توان اینگونه عنوان کرد که ربات تلگرام می تواند بسته به خواسته سازنده آن هر کاربردی داشته باشد.
به گفته این کارشناس فضای مجازی خب شکی نیست که از همان ابتدا و با معرفی ربات های تلگرام بحث ها و شایعه های مختلفی در فضای مجازی بر سر خطرناک بودن این رباتها مطرح شده است اما پاسخ به این سوال را در صورتی می توان داد که ابتدا بدانیم منظورمان از فعالیت مخرب چیست و اینکه ربات تلگرام چه توانایی هایی برای انجام فعالیت مخرب دارد.
او ادامه داد: اگر ربات تلگرام را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم و به خروجی های API تلگرام دقت کنیم ملاحظه خواهیم کرد که ربات تلگرام مانند دیگر کاربران تلگرام یک حساب کاربری است که طبیعتا بیشترین دسترسی که می تواند داشته باشد به اندازه دسترسی های یک کاربر عادی در تلگرام خواهد بود. بنابراین هنگامی که از یک ربات تلگرام استفاده می کنیم باید توجه داشته باشیم که ربات تلگرام هم همان اطلاعاتی را از ما مشاهده می کند که یک کاربر دیگر می بیند.
حسنی افزود: این اطلاعات شامل نام و نام خانوادگی، شناسه کاربری یا آی دی و عکس پروفایل خواهد بود. همچنین اگر ربات مورد نظر در یک گروه به کار گرفته شود همین اطلاعات را در مورد همه ی کاربران می تواند ببیند یا اصطلاحا به موارد ذکر شده دسترسی دارد. با این اوصاف می توانیم بگوئیم ربات ها به اطلاعاتی خارج از این ها از جمله داده های گوشی، مکالمات و تماس ها، موقعیت مکانی و ... دسترسی ندارند بنابراین نمی توانند فعالیت مخربانه ای داشته باشند و حداکثر کاری که می توانند انجام دهند جمع آوری شناسه ها و پیام های کاربران یک گروه و ارسال به سرور خود ربات است.
این کارشناس تاکید کرد: برای اینکه بدانیم یک ربات تلگرام به چه اطلاعاتی می تواند دست یابد باید میزان دسترسی آن ربات را در نظر بگیریم. دسترسی ربات تلگرام، حداکثر به اندازه یک کاربر عادی است. بنابراین یک ربات تلگرام نه میتواند در گوشی شما جاسوسی کند، نه به رمزهای شما یا موقعیت مکانی شما دسترسی دارد، نه میتواند عکسهای گالریتان را برای کسی بفرستد. خصوصا بسیاری از رباتهای تلگرام سطح دسترسی محدودتری هم دارند.
محققان دانشکده پزشکی دانشگاه پیتزبرگ اخیراً تحقیقی درمورد تاثیرات شبکههای اجتماعی بر روحیات کاربران آنها انجام دادهاند.این تحقیق مشخص کرد که هر چه جوانان زمان بیشتری را صرف شبکههای اجتماعی کنند، احتمال افسرده بودن آنها بیشتر است. یافتههای این تحقیق میتواند به متخصصین بالینی برای کمک به بیماران افسرده مفید باشد.
دکتر برایان پریماک، محقق پروژه تحقیقاتی و مدیر مرکز تحقیقاتی پیتز در ارتباط با رسانهها، تکنولوژی و سلامت، میگوید، «ازآنجاکه شبکههای اجتماعی به بخش بسیار مهمی از روابط انسانی تبدیل شده است، برای متخصصین درمانهای بالینی که با جوانان سروکار دارند، خیلی مهم است که توازن بین مصرف مثبت و مصرف مشکلزا را درک کنند.»
دکتر پریماک و تیم تحقیقاتی او روی ۱۷۸۷ فرد بزرگسال امریکایی بین ۱۹ تا ۳۲ ساله تحقیق کردند و در پرسشنامههایی که به شرکتکنندهها داده شده بود درمورد جزئیات استفاده از شبکههای اجتماعی سوال شده بود. سپس پاسخهای پرسشنامهها با یک ابزار ارزیابی برای افسردگی تطبیق داده شد. شبکههای اجتماعی سوالشده در پرسشنامه عبارت بودند از: Facebook، Youtube، Twitter، Instagram، Google Plus، Snapchat، Tumblr، Pinterest، Vine، LinkedIn
براساس نتیجه پرسشنامهها، شرکتکنندهها ۶۱ دقیقه در روز از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند و به طور متوسط ۳۰ مرتبه در هفته به رسانههای اجتماعی مختلف سر میزنند. نکته هشداردهنده در این تحقیق این بود که یک چهارم این افراد جزء افراد با شاخص افسردگی بالا طبقهبندی شده بودند. در این تحقیق ارتباط قابلتوجه و خطی بین استفاده از شبکههای اجتماعی و افسردگی دیده شد، چه بر مدت زمان استفاده از این شبکهها باشد یا دفعات سر زدن به آنها.
درمقایسه با شرکتکنندههایی که دفعات کمتری به شبکههای اجتماعی سر میزدند، شرکتکنندهایی که از رسانههای اجتماعی با دفعات بیشتر در روز استفاده میکردند، ۲٫۷ مرتبه احتمال افسردگی داشتند. و در مقایسه با آنهایی که مدت زمان کمتری در روز در این شبکهها وقت میگذراندند، آنهایی که زمان کلی بیشتری را صرف این شبکهها میکردند، ۱٫۷ مرتبه بیشتر در خطر افسردگی بودند. محققان همچنین سایر عوامل احتمالی افسردگی ازجمله سن، جنسیت، نژاد، وضعیت تاهل، شرایط زندگی، سطح تحصیلات و درآمد را نیز در این تحقیق لحاظ کردند.
یکی از نویسندگان این تحقیق میگوید، این احتمال وجود دارد که افراد افسرده برای پر کردن خلاء درونی خود از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند. ولی استفاده از شبکههای اجتماعی خود میتواند منجر به افسردگی شود و این نیز متعاقباً به استفاده بیشتر از این شبکهها میانجامد.
ولی چرا استفاده زیاد از شبکههای اجتماعی میتواند منجر به افسردگی شود؟ این تحقیق توضیح میدهد که قرارگیری در معرض نمایش همسالان از خود در این شبکهها، احساس حسادت را در افراد ایجاد میکند و باعث میشود تصور کنند که دیگران همه زندگیهای بهتر و شادتری نسبت به آنها دارند. افرادیکه در فعالیتهای بیمعنیتری در شبکههای اجتماعی شرکت میکنند باعث میشود که تصور کنند که وقت خود را تلف میکنند. همچنین استفاده بیشتر از این شبکهها احتمال آزار و اذیتهای اینترنتی را افزایش میدهد که این هم خود میتواند منجر به افسردگی در فرد شود. و شبکههای اجتماعی «اعتیاد به اینترنت» را افزایش میدهد که یک وضعیت روحی-روانی مرتبط به افسردگی است.
یکی از امیدهای این تحقیق تشویق متخصصین برای سوال کردن از بیماران مبتلا به افسردگی درمورد استفاده از شبکههای اجتماعی حین ارزیابی آنها است. و یافتههای این تحقیق میتواند بعنوان پایه و اساسی برای تاثیر شبکههای اجتماعی بر مشکلات سلامت عمومی در نظر گرفته شود.
شرکتهای بسیاری از این شبکههای اجتماعی در کمک به افرادی که به نظر افسرده میآیند، فعالیت دارند. مثلاً اگر کاربری کلمه “depressed” (افسرده) یا “suicidal” (خودکشی) را روی شبکه Tumblr جستجو کند، منابع بسیار مفیدی برای او نشان داده خواهد شد و از فرد پرسیده خواهد شد که مشکلی دارد یا خیر. فیسبوک هم به کاربران این امکان را میدهد که نوشتههای دیگران که حالتهایی از افسردگی در خود دارد را با فشردن فلش پایین «من تصور میکنم این نباید روی فیسبوک قرار گیرد» > «تهدیدآمیز، خشونتآمیز یا متمایل به خودکشی است» > «یک مورد را انتخاب کنید…» > ارائه کمک یا پشتیبانی با گفتن اینکه کنارش هستید، درخواست کمک یا صحبت درمورد آن با فردی مورداعتماد یا درخواست از فیسبوک برای بازنگری آن متن و ارائه پشتیبانی.
فیسبوک میداند که شبکه اجتماعی آن تاثیر قابلملاحظهای بر روحیه کاربرانش دارد. بعنوان مثال، دانشمندان اطلاعات فیسبوک در سال ۲۰۱۲ یک آزمایش بسیار بحثبرانگیزی بر رفتارهای انسانی انجام دادند که در آن صفحه اخبار ۶۸۹،۰۰۳ کاربر مورد ارزیابی قرار گرفت که در این ارزیابی یا کلیه پُستهای مثبت یا کلیه پُستهای منفی برداشته شد تا ببینند بر روحیات کاربران دیگر اثر میگذارد یا خیر. این آزمایش همانطور که انتظار میرفت پیش رفت. کاربرانی که محتویات منفیتر ملاحظه میکردند، خودشان هم محتویاتی منفی به اشتراک میگذاشتند و برعکس.
این تنها تحقیق انجام گرفته درمورد تاثیر شبکههای اجتماعی بر افسردگی نبوده است. سال گذشته، تحقیقی در ژورنال روانشناسی اجتماعی و بالینی که توسط محققان دانشگاه هوستون انجام گرفت، مشخص کرد که افزایش استفاده از فیسبوک با علائم افسردگی در ارتباط است و به یک پدیده روانشناختی به نام «مقایسه اجتماعی» منجر میشود. در آگوست ۲۰۱۳، محققان دانشگاه میشیگان نیز تحقیقی به نام «استفاده از فیسبوک زوال سلامت فردی را در جوانان به دنبال دارد» منتشر کردند که در آن نتیجهگیری شد که هر چه افراد طی یک دوره بیشتر از فیسبوک استفاده کنند، میزان خوشحالیشان کاهش مییابد. در تحقیق دیگری که در سال ۲۰۱۴ به نام «عواقب احساسی فیسبوک: چرا فیسبوک منجر به بدتر شدن حال ما میشود و چرا باز از آن استفاده میکنیم» در دانشگاه اینسبرگ در اتریش انجام گرفت و مشخص کرد که فعالیت در فیسبوک تاثیری منفی بر حال و روحیه کاربران آن دارد. تحقیقات بسیار بیشتری دیگری هم در سایر دانشگاهها در این زمینه انجام گرفته است که همه مصرف زیاد شبکههای اجتماعی را با افسردگی مرتبط دانستهاند.
اما اگر تصور میکنید مصرف زیاد شبکههای اجتماعی در شما هم باعث احساس افسردگی شده است، چه باید بکنید؟ به شدت توصیه میشود که با یک متخصص روانشناس در این زمینه صحبت کنید. همچنین استفاده از این شبکهها را تا حد امکان پایین بیاورید و سعی کنید آن را با فعالیتهایی مثبتتر جایگزین کنید.
منبع مقاله : forbes.com
مترجم : زینب آرمند
بیمارانی که به آسم مبتلا هستند همیشه از تنگی نفس خود ناله می کنند و در مواقع حساس ناحیه نایژه در گلوی آن ها منجر به انسداد مسیر تنفسی می شود.
در این مطالعات 1329 فرد مورد بررسی قرار گرفتند. بررسیها نشان داد حتی افرادی که مبتلا به آسم هستند در صورتی که فعال باشند 1.5 تا 2.1 درصد کمتر شاهد کاهش کارایی سیستم تنفسی هستند.
نتایج این مطالعات میتواند در درمان بیماران مبتلا به آسم موثر باشد.
مدیر این تحقیقات میگوید: ما به صورت کلی کارایی تنفسی افرادی که مبتلا به آسم فعال هستند با افراد غیرفعال را مقایسه کردیم.
بررسیها نشان داد که افراد فعال سلامت تنفسی بهتری دارند و سرعت کاهش کارایی تنفسی آنها کمتر است.
منبع: ایسنا
هفته نامه تجارت فردا - انیس سجادی: اصفهان؛ شهری که همواره در شمار پایتختهای اقتصادی ایران بوده و تجارتش همیشه در زمره سرآمدان تحولات عمده اقتصادی ایرانزمین بودهاند. در این شهر خاندانی بودند که مقرر بود تار و پود وطنی را برای جامه ایرانی ببافند.
محمدحسین کازرونی: پارچه وطنی زیبنده جامه وطنی
محمدحسین کازرونی معروف به حاجکاکا حسین فرزند حاجمحمدجعفر حدود سال 1231 خورشیدی تولد یافت. از نوجوانی به عرصه تجارت وارد شد و حدود 20 سال در بوشهر به فعالیت پرداخت. کازرونی حدود سال 1266 به اصفهان رفت و در این شهر اقامت گزید تا کسب و کار خود را در این شهر گسترش دهد
عدهای بر آنند که او ابتدا در بازار اصفهان به ریسمانفروشی میپرداخت. پیرامون دستیابی حاجکاکا حسین به ثروت هنگفتی که قدرت تجهیز امکانات و تجار زبده اصفهان را برای مقابله با امتعه خارجی به او داده بود، هنوز هم شایعات زیادی بین مردم اصفهان میپیچد.
برخی دیگر برآنند که او در ابتدای کار و زمانی که از شیراز به اصفهان آمده، طبقکشی میکرد و در کوچه و خیابان جنس میفروخت . بیش از این پیرامون آغازین مراحل کنش اقتصادی محمدحسین کازرونی که او را به یکی از بزرگترین رجال اقتصادی اصفهان معاصر با دوره مشروطیت و پهلوی اول بدل کرد، چیزی در منابع و مآخذ نیامده است.
کازرونی در سال 1270 با همکاری حاجیآقامحمد قزوینی، حاجمحمدعلی تبریزی، محمدمهدی سمسار و محمد صالحعرب «کمپانی مسعودیه» را در اصفهان ایجاد کرد. او که در این راه از مشارکت تجار تنباکوی اصفهان بهره میبرد، این شرکت را با هدف حمایت از کشاورزان و تجار توتون و تنباکو در مبارزه با انحصارطلبیهای تجار انگلیسی تاسیس کرده بود.
اگرچه اطلاعات جامعی پیرامون این شرکت در مآخذ آورده نشده، میدانیم که این شرکت تا سال 1296 خ فعال بود .
در سه دهه پایانی قرن نوزدهم، روند صادرات منسوجات انگلیسی و روسی به ایران با افزایش چشمگیری همراه بود که بیتردید موجبات گسترش نفوذ اقتصادی قدرتهای روس و انگلیس در ایران را فراهم میآورد.
در این ایام «صنعت پارچهبافی ایران که عموماً کارگاهی، خانگی، غیرماشینی، دستی و کوچک بود، بر اثر افزایش واردات در خطر نابودی قرار گرفت؛ از اینرو، بسیاری از اصلاحگران و نوگرایان ایرانی احساس خطر کردند» .
با هدف مقابله با چنین خطری، «انجمن اسلامی» به وسیله محمدحسین کازرونی به منظور ترویج پارچههای وطنی تاسیس یافت. این اقدام، زمینهساز تاسیس «شرکت اسلامیه اصفهان» در سال 1277 شد. این شرکت که با 15 هزار تومان سرمایه اولیه شروع به کار کرد، با بهکارگیری دستگاههای پارچهبافی مقدمات ایجاد صنایع جدید بافندگی در اصفهان را فراهم آورد.
بنا بر فصل بیست و یکم نظامنامه این شرکت میبایست به کلی از داد و ستد کالاهای خارجی خودداری کرده و فقط همّ خود را مصروف ترقی کالای داخلی و آوردن اسباب و کارخانجات مفید میکرد و بر حسب اقتضا به حمل کالاهای داخلی به خارج از کشور و همکاری در ایجاد راه شوسه و آهن میپرداخت.
نکته شایان توجه آن است که تمام اجزای این شرکت ملزم به تهیه لباس خود از منسوجات و کالاهای داخلی بودند. بر اساس ماده 24 نظامنامه کارویژه این شرکت، تهیه مقدمات تاسیس کارخانه ریسمانریسی تعیین شد .
محمدحسین کازرونی اولین رئیس اتاق تجارت اصفهان
نمایندگان شرکت اسلامیه در اصفهان حاجیمیرزامحمد مشکی تاجر اصفهانی، حاجیمحمدجعفر تاجر اصفهانی، حاجیمیرزااسدالله تاجر اصفهانی (نقشینه)، حاجیمحمدکاظم تاجر اصفهانی (مثقالی) و حاجیمیرزاعلی نقشینه بودند. اگرچه مهدوی بر این باور است که میرزاعلی ادیبالتجار به عنوان مدیرعامل در این شرکت نقشآفرینی میکرده، ولی ترابیفارسانی، حاجیمیرزاعلی نقشینه را به عنوان مدیر برگزیده این شرکت معرفی میکند. شرکت اسلامیه بعدها فعالیت خود را به خارج از مرزهای ایران نیز گسترش داد.
در این راستا، حاجزینالعابدین تقیاف از سرمایهداران بزرگ قفقاز وکالت شرکت را عهدهدار شد و ارفعالدوله سفیر وقت ایران در روسیه طی بخشنامههایی خبر ایجاد چنین شرکتی را به تمام کنسولگریهای ایران در روسیه ابلاغ کرد. همچنین نمایندگی شرکت با همکاری برخی تجار مقیم مصر زیر نظر آقا میرزامحمدحسین مشکی تاسیس یافت . گذشته از مصر، گفته شده که این شرکت در انگلستان، هندوستان، عثمانی و روسیه نیز شعباتی داشته است .
گذشته از حمایت شیخنورالله، این شرکت از حمایت دیگر روحانیون نامدار اصفهان نظیر شیخمحمدعلی و شیخمحمدتقی آقانجفی و برادران او حاجآقا نورالله عمادالاسلام و حاجشیخمحمدعلی ثقهالاسلام و جمعی از رجال سیاسی و ادبی نظیر مسعودمیرزا ظلالسلطان (والی وقت اصفهان)، دریابیگی، ادیبالممالک فراهانی، سیدجمالالدین واعظاصفهانی و محمدتقی شوریده نیز برخوردار بود .
گفتنی است، تاسیس این شرکت با حمایت گسترده علمای نجف همراه بود. چنان که حاجیمیرزامحمدحسین نوری، صدر اصفهانی، شیخطه عرب مقیم نجف، آقا میرزامحمدهاشم چارسویی و حاجمیرزاحسین طبرسی شخصاً به حاجآقا نورالله نجفیاصفهانی نامه نوشتند و از او به خاطر حمایت از این شرکت تشکر کردند.
دیگر علمای بزرگ و مراجع تقلید آن زمان، یعنی سیداسماعیل صدر، حاجمیرزاحسین، حاجمیرزاخلیل، سیدمحمدکاظم طباطبایییزدی، محمد غروی شربیانی، آخوند ملامحمدکاظم خراسانی، محمدحسن ممقانی، حاجمیرزاحسین نوری و میرزافتحالله اصفهانی شیخالشریعه، بر رساله شرکت اسلامیه تقریظ نوشتند و کمک به این شرکت را مساوی مبارزه با نیروی کفر دانستند . در همین راستا، علما فتواهایی در تایید شرکت و ترغیب شیعیان به خرید سهام شرکت صادر کردند.
گفتنی است، در مجمعی که با حضور دو هزار تن از علما، تجار و بزرگان اصفهان در باغ او در سال 1286 برگزار شد، پس از سخنرانی حاجآقانورالله نجفیاصفهانی، تمامی حضار قرآن مهر کرده و قسم یاد کردند که از البسه و اقمشه خارجی استفاده نکنند . با این حال، این شرکت در پی عدم همکاری دولت با آن، پرداخت نامرتب وجوه سهام توسط سهامداران، منظم نبودن پرداخت سود سهام، وجود کمپانیهای رقیب و تعارضات درونی طبقه تجار و نبود متخصصان آگاه و مطلع از صنایع نساجی نتوانست موفقیت چندانی در عرصه تجارت جدید برای موسسان خود تحصیل کند.
دیگر گام بلند کازرونی در عرصه حمایت از تولید داخلی زمانی بود که با همکاری جمعی از تجار اقدام به تاسیس «شرکت شرافت» کرد. این شرکت که اولین بنگاه تولیدی پس از مشروطه بود، به منظور «ترویج امتعه وطنی و رفع احتیاج از خارجه و توسعه دایره مکاسب و سایر مصالح عامه» تشکیل یافت.
نخستین جلسه آن در خانه سیدحسن بنکدار برپا شد و موسسان این شرکت که نام کازرونی و آقا نورالله نجفی در میان آنها به چشم میخورد، بر استفاده از اسباب و اثاث و ظروف ساخت ایران در منازل تاکید میورزیدند. کمکم تولیدات این شرکت تا حدی افزایش یافت که طی جشن اولین سالگرد مشروطیت، مغازهای با نام «اخوت» برای فروش منسوجات وطنی با حضور حاجآقا نورالله و کازرونی تاسیس گشت.
اما کازرونی تنها به عرصه تجارت بسنده نکرد. او در شمار تجاری بود که پا به عرصه فعالیت سیاسی نهاد. او همزمان با جنبش مشروطیت به مشروطهخواهان پیوست. کازرونی در حمایت از مشروطهخواهان اصفهان با همکاری سیدحسن مدرس و میرزاحبیبالله امینالتجار اقدام به تاسیس انجمن ولایتی اصفهان کرد. در این راه او تا حدود زیادی مخارج نهضت مشروطه اصفهان را تامین کرد و پس از مشروطه، نقش فعالی در طرح تاسیس بانک ملی ایران در مجلس اول ایفا نمود . بدین ترتیب، در اصفهان جلسات مذاکرات حامیان تاسیس این بانک در باغ کازرونی تشکیل مییافت .
آخرین حضور پررنگ محمدحسین کازرونی در عرصه کارآفرینی اقتصادی اصفهان زمانی بود که او در سال 1302 به عنوان شریک تجاری با عطاءالملک دهش در تاسیس «کارخانه وطن» همکاری کرد. این کارخانه، اولین کارخانه ریسندگی و بافندگی مدرن در اصفهان بود. سرمایهگذاری اولیه این کارخانه، 9 میلیون و 400 هزار ریال بود و در نزدیکی پل خواجو به بهرهبرداری رسید. این کارخانه در نخستین سال فعالیت، با 12 دستگاه بافندگی و به طور روزانه 150 کارگر 70 هزار متر پارچه تولید کرد. گفتنی است، کلیه ماشینهای این کارخانه از آلمان وارد میشد.
با بروز اختلافی بین دهش و کازرونی، حل و فصل این اختلاف به محکمه تجارتی متشکل از حاجمعینالتجار بوشهری، حاجمحمدحسین امینالضرب، اسلامیه، مدرس و آیرم عودت داده شد. طی این جلسه که در منزل رضاخان سردار سپه منعقد شد، مقرر شد تا دهش بنیانگذار کارخانه سهام خود را به کازرونی بفروشد. بعدها برای رفع مشکل تامین سرمایه، ارتش سفارش تامین 300 هزار تومان پارچه را به این کارخانه داد.
در دوره پهلوی اول، این کارخانه مورد توجه حکومت در ترویج منسوجات ایرانی بود و از حمایت حکومت در دریافت وام برای گسترش فعالیتهای خود برخوردار بود. به تدریج، تجهیزات کارخانه به 400 دوک ریسندگی و 100 دستگاه ماشین با ظرفیت 500 هزار متر پارچه در سال افزایش یافت. در بخش ریسندگی چند نوع نخ برای قالیبافی و پارچهبافی تهیه میشد و در قسمت پارچهبافی 1500 متر پارچه پشمی با اصول جدید رنگرزی تهیه میگشت .
کازرونی در سال 1286 و در راستای تحکیم موقعیت تجار در چارچوب نهادهای مدنی، در باغ خود جلسهای را ترتیب داد که موجب تاسیس مجلس تجارت یا انجمن تجار اصفهان به همراهی 11 تن از دیگر تجار این شهر شد. او در همین جلسه، پیشنهادی مبنی بر تاسیس کارخانه کاغذسازی ارائه داد . این انجمن زمینههای تاسیس نخستین «اتاق تجارت اصفهان» را فراهم آورد.
بدین ترتیب، کازرونی در سال 1310 به همراه حاجسیدعبدالکریم محمودیه، حاجمیرزاحسن اعتمادالتجار، حاجعبدالعلی فیض، حاجمیرزاحسن اعتمادالتجار، حاجمیرزاآقا معینامین، میرزاحسن سلطانی، سیدجواد کسایی، محمدکاظم مثقالی و جمعی دیگر از تجار برجسته اصفهان به تاسیس «اتاق تجارت اصفهان» پرداخت.
محمدجعفر کازرونی: ادامه راه پدر
محمدجعفر کازرونی در سال 1280 در اصفهان تولد یافت. او از کودکی با کار در حجره پدر به دنیای تجارت وارد شد. او که در زمان بهرهبرداری از کارخانه وطن 24 سال داشت، در سالهای 1311-1302 به همراهی با پدرش در مدیریت کارخانه پرداخت. پس از فوت پدر، با بهرهگیری از ثروت خانوادگی، اعتبار تجاری و خانوادگی (همسر او از نوادگان ظلالسلطان بود)، تجربه و پیوند با گروههای اجتماعی ذینفوذ بستر لازم برای توسعه تجارت خود را فراهم کرد. در 1314، فرزندان حاجکاکا موفق شدند تا در اصفهان دومین کارخانه نساجی خود را با شماره 63 و سرمایهای حدود سه میلیون و 53 هزار ریال به ثبت رسانند و یک سال بعد از آن بهرهبرداری کنند.
«رئیس هیاتمدیره، محمد کازرونی و اعضای آن محمدجعفر، زینالعابدین امین، سیدعبدالرحیم محمودیه و حاجمحمدکریم سمسار بودند. تولید سالانه آن، هفت میلیون و 500 هزار متر پارچه نخی و الیاف مصنوعی بود» .
این امر در حالی بود که وطن همچنان به فعالیت خود ادامه میداد و در سال 1319 سرمایه آن به 19 میلیون ریال رسید و با سرمایه آن یک کارخانه نخبافی از انگلستان خریداری و نصب شد تا به تولید فاستونی و پتو برای تهیه لباسهای نظامی، مدارس و عموم مردم بپردازد .
کارخانه شماره 63 نیز به تدریج بر تعداد دستگاههای بافندگی و پرسنل خود افزود، ولی به علت محدودیت فنی، کمبود نیروی انسانی ماهر و نبود تقاضا نتوانست تولید زیادی داشته باشد. در نتیجه، در خرداد 1335، طی پارهای مسائل مالی فعالیت آن متوقف شد. اگرچه هیات حمایت از صنایع در برنامه سوم خود 20 میلیون ریال اعتبار بدان اختصاص داد، بحران مالی موجود ادامه یافت و کارخانه به تعطیلی کشیده شد. در 26 آبان 1342، با حضور هیاتی دولتی مقرر شد که نیمی از بهای فروش محصول برای پرداخت حقوق معوقه و نیمی برای خرید مواد اولیه اختصاص یابد .
کازرونی در کنار کارخانه وطن، یک کارخانه دوخت لباس از انگلستان خریداری و در کنار وطن نصب کرد. اگرچه عدم توافق بین مقامات بانک ملی و مسوولیت کارخانه در پرداخت بدهی مدیریت این کارخانه به وزارت اقتصاد محول شد و از آبان 1344 هیات حمایت صنعتی با هیاتمدیرهای مرکب از مهندس سحابی، حائریزاده، سهامی و با نقشآفرینی مهندس عطاءالله شهاب زیر نظر بانک ملی به اداره آن پرداختند. سرمایه این کارخانه در اواسط سال 1350، حدود 200 میلیون ریال بود.
طی این مدت وطن نیز به توسعه خود ادامه میداد و در اواسط سال 1346 به عنوان سومین کارخانه تولیدکننده کشور در حوزه پارچه پشمی و پتو فعال بود. اگرچه به واسطه مشکلات مالی در سال 1348 به مدت 15 روز تعطیل شد، با پرداخت قروض آن از سوی بانک، از نو با سرمایه بانک و کارخانه به فعالیت خود ادامه داد و اداره آن با سرمایه سازمان برنامه و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران صورت گرفت.
در نهایت، وطن همچون کارخانههای زایندهرود به مدیریت مهندس ذوالفقاری و ریسباف به مدیریت عارفپور به وسیله هیات حمایت از صنایع اداره میشد. کارخانه وطن در 1352 با تفکیک ارضی به فروش رسید و زایندهرود و پشمباف به بیرون شهر منتقل شدند و سبحانی از سوی خاندان کازرونی به عضویت هیاتمدیره درآمد .
صاحبنظران بر این باورند که این عقبنشینیهای پیاپی، به علت «نگاه سنتی به صنعت و استفاده نکردن از مدیریت نوین در اداره واحدهای صنعتی» اتفاق افتاد . وطن در سال 1389، در بخش بافندگی حدود 250 پرسنل داشت و مالکیت آن بر عهده بخش سرمایهگذاری بانک ملت بود.
اما اگر از خاندان کازرونی تنها به عنوان یکی از مهمترین کارآفرینان اقتصادی اصفهان در سده اخیر یاد کنیم، چنان که میبایست به اهمیت نقش کنشگران اقتصادی در تحولات جامعه نخواهیم پرداخت. آنان آمدند، با غایت کسب سود و در زمانهای که کمتر کسی را جرات مقابله با کالاهای خارجی در دل بود، با به کار انداختن سرمایه خود به حمایت از تولید ملی پرداختند.
اما حمایت خاندان کازرونی از تولید ملی با مرگ حاجکاکا خاتمه نیافت. مهمترین نمود این مساله زمانی بود که فرزندش محمدجعفر با خرید بالاترین رقم قرضه ملی به حمایت از دولت دکتر مصدق در دوران کمبود نقدینگی ناشی از تحریم ایران از سوی انگلستان پرداخت و بدین ترتیب، به عنوان قهرمان قرضه ملی شناخته شد. خاندان کازرونی تنها بدین عرصه بسنده نکردند و پای بر عمران شهری اصفهان نیز فشردند.
از جمله فعالیتهای عامالمنفعه این خاندان میتوان به احداث مسجد کازرونیها واقع در خیابان عباسآباد، تاسیس دبستان و دبیرستان در نزدیکی بازار اصفهان، چاپ قرآن، رسائل علمیه، کتب ادعیه، ساخت درمانگاه و زایشگاه، ساخت آبانبار و تکیه کازرونی در تخت فولاد، مسجد اقدسیه در بازارچه بلند، ساخت مساجدی در خیابانهای دروازه دولت، سپه و ملاصدرا اشاره کرد.
شایان ذکر است این خاندان مالکیت زمینهای بسیاری را به ویژه در اطراف خیابانهای چهارباغ و شاهاصفهان از آن خود کرده بودند که بخش کثیری از آنها از میراث افسانهای حاجکاکا فراهم آمده بود .
تاکنون پیرامون فرزندان حاجکاکا تاریخنگاری مدونی صورت نگرفته، تنها میدانیم که گذشته از شخص حاجکاکا که در 1310 به عضویت اتاق بازرگانی درآمد، فرزندان او محمد و امین کازرونی در 1323 نیز به عضویت این اتاق درآمدند و محمدجعفر در سالهای 1346 و 1350 به عضویت اتاق بازرگانی اصفهان برگزیده شد.
او در سال 1358 مقابل مسجد تازهساز خود در هزارجریب اصفهان هدف ترور گروه فرقان واقع شد و پس از وفات در گورستان تخت فولاد در کنار پدرانش به خاک سپرده شد .
فریدون شیرینکام*:دو برادر در حوزه تجاری و صنعتی استان اصفهان در زمینه نساجی، سیمان و قند فعالیت داشتند. آنان در سالهای 20 تا اواسط 50، یکی از گروههای بزرگ اقتصادی منطقه اصفهان بودند.
ازدواج نکردنشان و اختصاص دارایی به امور خیریه، ویژگی آنها، در میان فعالان اقتصادی ایران است. عدم شفافیت مالی، ناتوانی در مدیریت و مداخله قدرت سیاسی سهم بسزایی در تخریب سرمایهگذاری صنعتی و خروج حسین همدانیان از عرصه اقتصادی ایران در اواسط دهه 50 داشت.
علی همدانیان در 1280 خ در اصفهان به دنیا آمد. پدرش، محمدرضا همدانی، پیشهور کوچکی بود که به سختی زندگی خانواده را تامین میکرد. فرزندش را به مکتبخانه فرستاد. سپس در بازار شاگردی کرد. به کمک تعدادی، دکه خرازی فراهم کرد. پس از مدتی آن را تبدیل به پارچهفروشی کرد و در آنجا قدک، متقال و چیت مخصوص اصفهان میفروخت.
از کشاورزانی که پول نقد برای خرید پارچه نداشتند گندم، جو، مویز و میوههای خشک -به جای پول- دریافت میکرد. چندین سال کار بر همین منوال ادامه داد. از 1304 محصولات چند کارخانه نساجی از جمله وطن وارد بازار شد. علی همدانیان 24ساله، بسیار صرفهجو بود. او درخواست کرد پارچههای پشمی کارخانه وطن را در بازار بفروشد.
حاج محمدحسین کازرونی (صاحب کارخانه وطن) از دادن اعتبار، توزیع پارچه و کمک به همدانیان دریغ نکرد. همدانیان به تدریج در کار فروشندگی پیشرفت کرد و مغازه بزرگتری در بازار اصفهان خرید. با سود آن در اطراف شهر، زمین زراعی خرید. وقتی کارخانههای نساجی اصفهان رو به ازدیاد نهاد، او از مشتریان بزرگ آنها بود؛ برخی از تولیدات را پیشخرید میکرد و محصول کارخانه را به صورت نقد و قسطی میفروخت.
از این راه، درآمدش افزایش یافت؛ در 30سالگی، از تاجران سرشناس و معتبر اصفهان شد. سالها تجربه، انباشت سرمایه و اعتبار در بازار برای او انگیزهای شد تا به همراه تعدادی از تجار به فکر تاسیس کارخانه نساجی در اصفهان بیفتد.
علی همدانیان در 36سالگی اولین سرمایهگذاری صنعتی خود را در زمینه نساجی ریسندگی و بافندگی صنایع پشمباف با تعدادی از فعالان اقتصادی شروع کرد. ساختمان کارخانه در زمینی به مساحت 50 هزار متر در خیابان هزارجریب اصفهان با هفت دستگاه بافندگی پشم شروع به کار کرد. سرمایه اولیه شرکت، شش میلیون ریال بود و پس از مدتی به دو برابر (شش هزار سهم ممتاز و شش هزار سهم عادی) افزایش یافت. کارخانه علاوه بر پارچهبافی، قسمت نخریسی داشت.
محصولات کارخانه، نخ، پارچه پشمی و پتو بود. در آن سالها ارتش یکی از خریداران عمده محصولات کارخانه بود. تولید سالانه آن، 450 هزار متر انواع پارچه پشمی و 70 هزار بقچه نخ شماره 20 بود. این کارخانه، یکی از اولین کارخانههایی بود که پارچه تترون تولید میکرد. برخی از پارچههای تولیدی آن به کشورهای عربی -خصوصاً عربستان- صادر میشد.
شرکت در سال 1330 به دلیل مشکل مدیریتی، بحران مالی، اداره کارخانه با مدیریت سازمان برنامه را پذیرفت. به نظر میرسد بحران مالی همزمان با نفوذ گروههای سیاسی و ناتوانی مالکان برای جلوگیری از زیاندهی کارخانه، نقش موثری در ایجاد این شرایط داشته است. تعداد کارکنان کارخانه، سال 1355 به 1220 نفر افزایش یافت. 350 کارگر کارخانه، زن بودند.
دومین سرمایهگذاری صنعتی همدانیان در 21 آذر 1329 با نام کارخانه شهناز (بافناز بعدی) تاسیس شد. کارخانه با مساحت صد هزار مترمربع و زیربنای 70 هزار متر، در چهار باغ بالا قرار داشت و انواع پارچههای نخی از پنبه و الیاف مصنوعی را تولید میکرد. آنان قسمت ریسندگی را توسعه دادند و تعداد آن را در سال 1342 به 50 هزار دوک رساندند.
کارخانه دارای قسمتهای مختلف پنبهپاککنی، حلاجی، ریسندگی و 1400 دستگاه ماشین بافندگی، نقاشی و گلزنی بود. روزانه در حدود پنج هزار متر بقچه نخ و 110 هزار متر پارچه چیت، کودری، چلوار، پوپلین، مخمل و فاستونی زنانه و مردانه تولید میکرد (سالانه 32 میلیون متر). در شهریور 1337، تعداد 1550 پرسنل داشت که بعدها به 4200 نفر رسید. در اواخر دهه 40 سرمایه کارخانه 400 میلیون ریال بود. ماشینهای آن عموماً خودکار و مدرن بودند.
حسین همدانیان
با تغییر سیستم، ظرفیت کارخانه تا 2300 تن افزایش یافت. مساحت کارخانه سیمان، دو میلیون مترمربع و زیربنای آن، 80 هزار مترمربع بود که در آن، انواع سیمان ساختمانی، سیمان حفاری و سیمان ضدسولفات تولید میشد. سرمایه شرکت، 350 میلیون ریال بود و 385 پرسنل در سال 1349 داشت.
کارخانه قند نقشجهان (سهامی عام) یکی دیگر از فعالیتهای صنعتی همدانیان بود. تا 22 مرداد 1336 صنعت قند در انحصار دولت بود. پس از این تاریخ، شورای عالی اقتصاد با آزادی تاسیس کارخانه، توسط بخش خصوصی، موافقت کرد. همچنین از محل اضافه ارزش پشتوانه اسکناس برای تاسیس کارخانه قند وام داده شد. در بهمن 1339 هیات وزیران حق فروش قند در بازار آزاد را برای کارخانههای قند خصوصی اعلام کرد؛ به شرط اینکه این کارخانهها 25 /1 ریال برای هر کیلو قند به دولت، حق انحصار بپردازند.
در آغاز عدهای از فعالان اقتصادی اصفهان، کارخانه قند نقشجهان را راهاندازی کردند. علی همدانیان این کارخانه را خریداری کرد.
پس از فوت علی همدانیان از سوی اداره دارایی، سهام کارخانه به مزایده گذاشته شد . حسین همدانیان برنده و مالک کارخانه شد.
حسین همدانیان، عمدتاً مشغول فعالیت تجاری در تهران بود و تجربهای در امور صنعتی نداشت. او پس از فوت علی، مالکیت کارخانههای او را به عهده گرفت. حسین، سهم یک برادر و دو خواهرش را خریداری کرد و مالک تمام اموال علی شد.
پس از فوت علی، حسین همدانیان و سلطانمراد بختیار با سرمایهگذاری مشترک بخش خصوصی، بانک توسعه صنعتی و معدنی و سازمان برنامه این کارخانه را بهرهبرداری کردند. سرمایه این کارخانه، 470 میلیون ریال و محل احداث آن، کیلومتر 14 جاده اصفهان-شیراز بود.
مبلغ 240 میلیون ریال، بخش خصوصی، 200 میلیون ریال، سازمان برنامه و بخشی از سرمایه را از وام فروشندگان کارخانه لهستانی تامین کردند. ظرفیت تاسیسات این کارخانه 1500 تن چغندرقند در روز بود. کارخانه دارای دستگاه تفاله خشککنی 12 هزارتنی (برای تغذیه دام) بود. کارخانه قند نقشجهان، حدود 22 هزار تن شکر تولید میکرد. در سال 1354 دارای 160 کارگر ثابت و 400 شاغل بهرهبردار بود. 75 خانه، یک مدرسه ششکلاسه، نانوایی، بهداری، مکان ورزشی و سرویس رفت و آمد برای رفاه کارکنان برقرار شد.
علی همدانیان
استفاده نکردن از مدیران شایسته و نسپردن مسوولیت به مدیران، او را ناتوان ساخت. سرانجام پس از یک روز پرکار، شبهنگام بر اثر سکته قلبی، در بهمن 1342 جان سپرد و در مقبره خانوادگی در تخت فولاد به خاک سپرده شد. هنگام دفن او کارخانهها یک دقیقه سوت خود را به صدا درآوردند.
او آنچه را از راه صنعت به دست آورده بود در آن سرمایهگذاری کرد. علی همدانیان ازدواج نکرد هنگام مرگ، یکی از سرمایهداران بزرگ اصفهان بود و بیش از شش هزار نفر در واحدهای صنعتی او مشغول کار بودند.
علی همدانیان علاوه بر سرمایهگذاری صنعتی مستقل در برخی از واحدهای صنعتی دیگر همچون کارخانه توربین سرمایهگذاری کرد.
حسین همدانیان، در سال 1283 در فلاورجان متولد شد. او هم مانند برادرش علی بعد از مختصر سواد مکتبخانهای وارد بازار شد. کارش را با شاگردی در مغازهها آغاز کرد. چندی در بازار اصفهان فروشنده قدک و کرباس بود؛ زمانی نیز کالاهای مورد نیاز چند روستا در نجفآباد را تهیه میکرد.
بعد از شهریور 1320 به تهران رفت. در سالهای جنگ جهانی که لاستیک و وسایل یدکی اتومبیل، کمیاب و گرانقیمت بود، او به خرید و فروش اتومبیل روی آورد. پس از مدتی کار او رونق زیادی یافت. با سرمایهای که اندوخته بود در خیابان سعدی، نمایندگی فروش چند اتومبیل آمریکایی را گرفت؛ علاوه بر آن به خرید و فروش زمین و مستغلات پرداخت. تدریجاً از تجار معتبر تهران شد. درآمد او بیشتر از مستغلات بود.
بعد از فوت برادر، به ترغیب مسوولان دولتی برای اداره واحدهای صنعتی او به اصفهان رفت. چهار کارخانه بزرگ صنایع پشمباف، شهناز، سیمان اصفهان و قند جهان سهامدار آن علی همدانیان بود. او بیشتر روحیه بازاری و تجاری داشت. وزارت دارایی، ارزش اموال همدانیان را محاسبه و سهم مالیات بر ارث او را تعیین کرد و سپس برای وصول آن، کارخانه شهناز را در سال 1343 به حراج گذاشت. با اینکه مالیات بر ارث در آن زمان، مبلغ کلانی بود، حسین همدانیان کارخانه شهناز را خریداری کرد.
اقتصاد اصفهان و تا حدی، فعالیت بانکها متاثر از صنایع بزرگ همدانیان بود. همچنین باغها، زمینهای کشاورزی و مستغلات فراوانی از برادرش به ارث رسیده بود که نیازمند سرپرستی و مدیریت بود. دولت با اعتبارات تازهای که در اختیار او گذاشت، بر رونق کارش افزود. او برخلاف برادرش علی، صرفهجو نبود و تجربه مستقیم تاسیس و اداره واحد صنعتی را طی 22 سال نداشت. همین مساله، بعدها از مشکلاتش در اداره واحدهای بزرگ شد.
مدیریت بر چند واحد بزرگ صنعتی، باعث شد که ریاست اتاق صنایع و معادن و بازرگانی اصفهان را به او بسپارند. او سرمایه شخصی خود را به دارایی برادرش اضافه کرد و در توسعه کارخانهها و آبادی زمینهای کشاورزی کوشید. درباره نحوه مدیریت و نهایتاً کنترل دولت روایتهای متفاوتی از مداخله خانواده سلطنتی در تامین مالی بخشی از فعالیتهای نیکوکارانه و عدم پرداخت منظم آن از سوی همدانیان و برخی از سوءاستفادهها در کارخانه قند ذکر شده است.
به ازای هر کیلو قند سه ریال سهم دارایی و شهرداری بوده که همدانیان در پرداخت آن تخلف کرده است. به روایت صادقی آنها ترازو را دستکاری کرده بودند، به طوری که وزن 100کیلویی را 80 کیلو نمایش میداد. همین تفاوت با فرض 450 هزار تن تولید، حدود 16 میلیون تومان، کمتر اعلام شد. نقش هاشمی (مدیر کارخانه) در این سوءاستفاده آشکار شد؛
برآورد مازاد کارخانه از بخش گندیده چغندرقند، برای کاهش پرداخت سهم دولت، و ارزیابی از خاک چغندرقند 10 درصد بیش از استاندارد بود تا مقدار پرداخت به چغندرکاران را کاهش دهد. همچنین پول چغندرکاران با تاخیر پرداخت میشد. به همین دلیل هاشمی و همدانیان دستگیر شدند. همدانیان به دلیل بیماری و اعتیاد به بیمارستان خورشید منتقل شد.
با زندانی شدن حسین همدانیان، در آخر تیر 1353 کارخانه از جهت اداره اقتصادی و بدهی ارزی، دچار اختلال شد. کارخانه نساجی او نیز دچار مشکل شد. وزیر صنایع، دو نفر به نامهای مهندس علیاکبر سبحانی و زارع حائریزاده را با حمایت مالی بانک ملی، مسوول رسیدگی به کارخانه شهناز کرد. مدیریت کارخانه به وکالت از همدانیان به سبحانی سپرده شد. از نظر سبحانی، پراکندگی و فقدان نظم در حسابداری شرکت به چشم میخورد.
کارخانه دارای دیون جاری 200 میلیون ریالی بدهی 90 میلیون ریالی به بیمه بود. مالیات بردرآمد از سال 1346 تصفیه نشده بود. مواد اولیه گران با بهره 24 درصد از ژاپن خریده بودند و خریدهای داخلی به صورت نسیه صورت میگرفت. بدهی کارخانه به بانکها 371 میلیون ریال بود. کنترل شدید کارخانه، توسط سازمان امنیت، به دلیل حضور چهار هزار پرسنل و گزارش کذب برخی از کارگران وابسته به سازمان امنیت از مشکلات شرکت بود. کارخانه، با سه سندیکای کارگری، در گرفتن مزایا از کارفرما در رقابت بودند.
دو برادر، اولین فعالیت خیریه سازمانیافته خود را در سال 1332 با تاسیس یک مدرسه شروع کردند.
حسین همدانیان هنگام بازدید از مدرسه نوشت: من در زندگی خود شاهد لحظات شادیآفرین فراوان بودهام، ولی همه آنها را در مقابل فریادهای ناشی از حقشناسی دانشآموزان مدرسه ناچیز یافتم. احساس من از مشاهده قیافههای معصوم کودکانی که برای قدردانی از یک اقدام خیر، هلهله میکردند، تا آن حد زیبا و دلپذیر بود که هرگز فراموش نمیشود. امیدوارم تا واپسین لحظات عمر، پیشقدم امور خیر همگانی باشم.
پس از فوت علی همدانیان، برادرش حسین در 24 خرداد 1344 بنیاد خیریهای تاسیس کرد و در خرداد 1344 دبستان پسرانه همدانیان را به بهرهبرداری رساند.
ساخت 17 مدرسه، بخشی از فعالیتهای این بنیاد در 40 سال اخیر است. موسسه مذکور در آن سال، داراترین بنیاد خیریه صنعتی در بخش خصوصی بود. حسین همدانیان، در سال 1353 کلیه سهام و اموال منقول و غیرمنقول کارخانه را به بنیاد واگذار کرد و امور موسسه با هیاتامنای خیریه، اداره میشد. او تمایل داشت پس از مرگش، سود کارخانهها، برای کارهای خیریه به دانشگاه اصفهان اختصاص یابد؛ بنابراین، هیات امنایی را برای سرپرستی آن تعیین و شرکت شهناز را در 8 خرداد 1354 به موسسه خیریه واگذار کرد. رئیس دیوان عالی کشور، مدیرکل بانک ملی ایران، استاندار، رئیس دادگستری، رئیس دانشگاه اصفهان و دو معتمد، هیات امنای بنیاد خیریه را تشکیل میدادند.
با تاسیس بنیاد، واحدهای صنعتی از پرداخت مالیات معاف بودند. آیتالله خادمی پس از انقلاب، مسوولیت بنیاد را به حاجعلی تابش سپرد و بعدها با درخواست آیتالله طاهری، مدیریت بنیاد به یکی از دوستان او به نام مهدیپور سپرده شد. هماکنون، این بنیاد، زیر نظر آیتالله مظاهری (رئیس هیات علمیه اصفهان) اداره میشود. برای تصرف این اموال، دلایل مختلف از جمله توطئه محلی و نقش قدرتمندان سیاسی ذکر شد.
رسیدن به 70سالگی، نداشتن همسر و فرزند و بیماری، میتوانست دلیل اقدام او باشد. بعد از زندانی شدن او مالکیت بنیاد، تغییر کرد. دارایی آن، به موسسه شاهنشاهی خدمات اجتماعی، واگذار شد.
پیشنهاد گروههای پرنفوذ قدرتمند سیاسی به حسین همدانیان در زمینه واگذاری اموال -با توجه به وارث نداشتن- و عدم موافقت حسین، مشکلاتی برای او ایجاد کرد. در 30 تیر 1353 او به جرم آگاهی و معاونت در دادن رشوه، به 9 ماه زندان محکوم شد که آن را به علت ناراحتی قلبی و اعتیاد، در بیمارستان خورشید اصفهان سپری کرد.
اردیبهشت 1354 آزاد شد؛ ولی اجازه اداره موسسههای اقتصادی را به او ندادند؛ سپس موسسه خیریه همدانیان را فاقد صلاحیت اعلام کردند. در 1354 سرمایه ثبتشده و پرداختشده موسسه، معادل هشت میلیارد ریال بود. او دارای سهام چند کارخانه بود. تعدادی از مقامات سیاسی، اداری و مذهبی از همدانیان انتظار کمک داشتند، برخی از استانداران و مقامات عالیرتبه محلی، خواستار آن بودند که همدانیان، بخشی از هزینههای مهمانی شخصی آنان را بپردازد.
علمای شهر انتظار داشتند، انواع وجوهات شرعی را مرتباً بپردازد و در کارهای خیر از او انتظار میرفت که پیشقدم باشد. هر کس برای خود در ثروت همدانیان، حقی قائل بود. که راساً حق استفاده از آن را داشت. دارایی او را بیتالمال بیسرپرست تلقی میکردند.
همدانیان، پس از آزادی به باغش در کرج و پس از مدتی به لندن رفت. تا اینکه در خرداد 1357، بر اثر بیماری قلبی در همانجا در گذشت و پیکرش در کنار برادرش در تخت فولاد به خاک سپرده شد. به این ترتیب، سرنوشت فعالیت صنعتی بر اثر اعمال نفوذ گروههای قدرتمند دوره پهلوی، برخی از ناتوانیهای مدیریتی، فقدان شفافیت مالی و نداشتن فرزند در سال 1353 متوقف شد. بزرگترین واحد نساجی به واحدی کوچک در دست موسسات دولتی تبدیل و سرانجام برچیده شد و صنعت سیمان و قند توسط موسسههای خیریه منصوب به نهادهای دولتی اداره شد.
دانش > فناوری - همشهری آنلاین:
آفریقای جنوبی با هدف کاهش خاموشیها و کربن آزاد شده در محیط زیست، فرودگاه یکی از شهرهایش را به نیروگاه خورشیدی مجهز کرده است که انرژی لازم برای تمامی فعالیتهای روزانه این فرودگاه را تامین میکند.
به گزارش ایرنا، فرودگاه جورج در جنوب آفریقای جنوبی با یک ژنراتور خورشیدی تغذیه میشود و اکنون میتواند با استفاده از انرژی تجدیدپذیر خورشید، همه فعالیتهای خود را از جمله در برجهای مراقبت و غلتکهای بار، مطابق روال انجام دهد.
دو هزار صفحه خورشیدی این فرودگاه تا 750 کیلووات برق تولید میکند که از رقم 400 کیلووات برقی که برای اداره این فرودگاه نیاز است، بالاتر است. 250 کیلووات انرژی مازاد این نیروگاه خورشیدی به مصرف ساکنان محلی میرسد.
فرودگاه مذکور پس از فرودگاه بینالمللی کوچین هند، دومین تاسیسات از این نوع در جهان است که صرفا با تکیه به انرژی تولیدی صفحههای خورشیدی فعالیت میکند.
سالانه حدود 700 هزار مسافر از فرودگاه جورج استفاده میکنند و این فرودگاه تولید گاز دی اکسید کربن خود را از زمان بهرهبرداری آزمایشی در سال میلادی گذشته تا 1229 تن کاهش داده است.
سامانه تامین برق فرودگاه جورج در روزهای بارانی و شبها به شبکه برق ملی وصل میشود.
آفریقای جنوبی که طی سالهای گذشته شاهد خاموشیهای عمده بوده است، برای تنوع بخشیدن به گزینههای انرژی تلاش میکند.
شرکت فرودگاههای آفریقای جنوبی که شرکت اپراتور فرودگاه مذکور است، ابراز امیدواری کرده است که تا سال 2030 میزان کربن تولیدی خود را به صفر برساند.
بر اساس اعلام بانیان این پروژه، آب و هوای جورج که شهری با 150 هزار نفر سکنه است، بسیار غیرقابل پیشبینی و متغیر است و همین امر این شهر را به گزینه خوبی برای آزمودن این طرح تبدیل کرده است.
مارسلن استالنبرگ مدیر تعمیر و نگهداری فرودگاه جورج گفت: نظر ما این بود که اگر بتوان سامانه خورشیدی را در غیرقابل پیشبینیترین آب و هوا راهاندازی کرد، قطعا در بخشهای دیگر کشور این کار اثربخشتر خواهد بود.
فرودگاههای دو شهر کیمبرلی و آپینگتون نیز در حال مجهز شدن به فناوری خورشیدی هستند. سه فرودگاه محلی دیگر نیز در فهرست آینده این پروژه قرار دارند.
آفریقای جنوبی به طور کلی کشوری وابسته به زغال سنگ است و حدود 90 درصد برق مصرفی این کشور با سوخت زغال سنگ تولید میشود.
فرودگاه جورج اکنون در نظر دارد با افزایش ظرفیت نیروگاه کوچک خود و نصب باتریهای بیشتر، انرژی مصرفی در شب را نیز ذخیره کند.
تمرین کنید
بر روی نوک انگشتان پایتان در خانه قدم بزنید. این تمرین ساده شما را از حرکات بدنتان آگاه می سازد و منجر به ارتقای هوش جنبش بدنی در شما می گردد.چگونه هوش جنبش بدنی را ارتقا بخشیم
مهم ترین روش ارتقای این نوع از هوش از طریق فعالیت های معتدل می باشد. این فعالیت ها بویژه برای کودکان بسیار موثر می-باشند، و باید در سنین پایین تر مورد استفاده قرار گیرند، البته گفته می شود که این فعالیت ها فقط مختص کودکان نیست بلکه بزرگسالان نیز می توانند از آنها بهره ببرند. در زیر به تشریح پاره ای فعالیت های کلاسی برای تقویت این نوع از هوش می-پردازیم:بازی هایی که با گرفتن توپ سر و کار دارند
شرکت در بازی با توپ، نه تنها شامل استفاده از حرکات بدن اســت، بلکه به توسعه هماهنگی و یادگیری برای قضاوت گرفتن بر اساس سرعت و فاصله توپ کمک می کند. علاوه بر آن این فعالیت تا حد بسیار زیادی منجر به افزایش هماهنگی میان چشم و دست خواهد شد. مثال دیگری از این نوع بازی ها بسکتبال یا پرتاب حلقه می باشد.یادگیری هنرهای نمایشی فیزیکی
هر گونه هنر نمایشی مانند حرکات موزون، ژیمناستیک، بازیگری و غیره با استفاده بهینه از اندام بدن برای بیان احساسات سر و کار دارند. و لذا مشوق یادگیری مفاهیم گوناگون و بیان احساسات و ایده های مختلف در جریان فعالیت های متنوع خواهد بود. انجام این فعالیت ها به بدن یاد می دهد که چگونه مسائل مختلف را به شکل فیزیکی احساس و درک نماید.انجام بازی های فیزیکی
هر بازی یا فعالیتی که با تحرکات بدنی و فعالیت های جسمانی همرا باشد، راه مناسبی برای ارتقای هوش جنبش بدنی به شمار می رود. بالا رفتن از درختان، بازی باکلمات، لی لی و بازی های ورزشی از جمله فعالیت هایی برای کمک به آموزش ذهن در درک و بیان از طریق جنبش بدنی هستند.ساختن اشکال
یکی از فعالیت های بسیار سرگرم کننده که می توان در کلاس آن را اجرا کرد این اســت که معلم از دانش آموزان بخواهد اشکال حروف الفبا را بسازند. این فعالیت به ظاهر ساده، کودکان را تشویق می کند که در درجه اول درک کنند چه چیزی از آنها خواسته شده و سپس استعداد و توانایی خود را در کج کردن اندام خود و حرکت دادن ماهیچه های بدن برای تقلید شکل حروف الفبا نشان دهند. این بازی می تواند به این شکل باشد که معلم شکل یک حرف را نشان دهد و از کودکان بخواهد خود را همانند این حرف در بیاورند و یا اینکه خودش حالت آن حرف را به بدنش بدهد و از کودکان بخواهد همان حالت را تکرار کنند، این فعالیت از لحاظ تقویت مهارت های گوش دادن و معنی کردن نیز به کودکان کمک می کند.نمایش یک داستان صامت
یکی دیگر از تمرین های فوق العاده در ارتقای هوش جنبش بدنی این اســت که از گروهی از کودکان بخواهیم با حرکات بدن و بدون سخن گفتن به اجرای یک نمایش و روایت یک داستان بپردازند. یک نکته جالب توجه این تمرین را می توان به توانایی استفاده از عروسک ها در نمایش دانست. این یکی دیگر از فعالیت هایی اســت که در آن عوامل محدود کننده منجر به افزایش هوش جنبش بدنی خواهد شد.چرخاندن حلقه دور کمر
این بازی فقط برای تفریح و سرگرمی نیست بلکه روش بسیار مناسبی برای ارتقای سطح هوش جنبش بدنی در کودکان اســت. این فعالیت و بازی های مشابه به کودک در افزایش هماهنگی چشم و بدن کمک کرده و او یاد می گیرد که چگونه از اعضای بدن خود در یک فضای محدود استفاده کرده به نحوی که به خواسته ی خود برسد.ساختن
تشویق کودک به ساختن چیزی، یا بر طبق یک الگوی خاص یا بر اساس تخیلات خود یکی دیگر از این تمرین هاست. از جمله وسایلی که می توان برای این بازی بکار برد می توان به لگوهای آماده،خمیرهای بازی، خاک رس یا شن و ماسه، گل و لای و یا حتی آرد پخت و پز با مقداری آب اشاره کرد. این فعالیت ها به آموزش ذهن برای ساختن کمک می کند. برای بزرگسالان و یا کودکان بزرگتر، مجسمه سازی و سفالگری هم می تواندگزینه ی مناسبی برای تمرین ساختن باشد.بررسی ها نشان می دهد که پسوند « آی آر» همچنان در صدر ثبت دامنههای فعال اینترنتی با هویت ایرانی در فضای مجازی قرار دارد و پسوند net.ir نیز کمترین میزان ثبت دامنه را به خود اختصاص داده اســت.
آخرین وضعیت ثبت دامنه های اینترنتی نشان می دهد که هم اکنون تعداد ۸۰۳ هزار و ۳۰۳ دامنه با پسوند ir در کشور فعال اســت که بیشترین تعداد دامنه اینترنتی را شامل می شود؛ همچنین شمار پسوندهای ثبت شده co.ir بالغ بر ۳ هزار و ۸۳۶ دامنه، شمار دامنه های ثبت شده با پسوند ایران ۲ هزار و ۱۵۶ دامنه و شمار دامنه های ثبت شده با پسوند ac.ir حدود یک هزار و ۵۳۰ دامنه اعلام شده اســت.
در همین حال تعداد دامنه های فعال به ثبت رسیده با پسوند sch.ir حدود ۳۳۶ دامنه، با پسوند gov.ir بالغ بر ۲۷۷، پسوند org.ir بالغ بر ۳۱۵ و id.ir بالغ بر ۴۲۳ دامنه اســت؛ تاکنون ۴۱ دامنه نیز با پسوند net.ir به ثبت رسیده و در مجموع ۸۱۲ هزار و ۲۱۷ دامنه در پایگاه ثبت دامنه های اینترنتی در ایران تا شهریورماه ۹۵ ثبت شده و فعال اســت.
از این رو شمار دامنه های اینترنتی فعال در کشور، با رشد چشمگیری در حال ثبت اســت. به نحوی که بررسی ها نشان می دهد در سال ۹۱ بیش از ۱۰۰ هزار دامنه «دات آی آر» ثبت شد که تعداد دامنههای ثبتشده در سال ۹۱ دو برابر سال ۹۰ بوده اســت؛ همچنین با توجه به رشد ثبت دامنه «IR.» در سال ۹۲ شمار دامنه های فعال اینترنتی به بیش از ۴۰۰ هزار پسوند رسیده اســت و در سال ۹۳ نیز با رشد صعودی این دامنه ها از مرز ۶۰۰ هزار دامنه و در سال ۹۴ از مرز ۷۵۰ هزار دامنه گذشت.
هم اکنون ایران با تعداد دامنه های اینترنتی فعال، از نظر تعداد دامنه اینترنتی کشوری، نه تنها بزرگترین کشور در منطقه اســت، بلکه از کشورهایی نظیر سنگاپور، مالزی، هنگکنگ، ترکیه، اسلواکی، یونان و فنلاند هم پیشی گرفته اســت و با رشد سالانه ۴۵ درصدی در میان چهار کشور برتر جهان از نظر رشد دامنه اینترنتی قرار دارد.
همزمان با ۱۴ بهمن ماه روز دستیابی ایران به فناوری فضایی، نقش فناوری فضایی و کاربردهای آن برای رسیدن به آینده ای توانمند در فضا مورد بررسی قرار گرفته است. حمایت از توسعه و بومی سازی این فناوری و چگونگی تلاش دانشمندان و نخبگان فضایی در پیشرفت این فناوری و ترویج کاربرد فناوری فضایی در بهبود زندگی مردم، از جمله موضوعاتی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.
تصویر فناوری فضایی در اقتصاد مقاومتی
روز ملی فناوری فضایی روزی است که ایران با پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ به کشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره پیوست. با گذشت ۸ سال از این تجربه موفقیت آمیز، تلاش کشور برای دستیابی به ابعاد دیگر صنعت فضایی و کاهش وابستگیها به کشورهای مختلف، مضاعف شد و موج حاصل از رشد فناوری فضایی در سراسر کشور گسترش یافت تا درنهایت سبب رشد اقتصادی در کل کشور شود.
از آنجایی که فناوری فضایی امروزه بهعنوان عامل بهبود وضع اقتصادی، رشد و افزایش توانمندی بسیاری از بخشها از جمله حملونقل، بانکداری، ارتباطات و خدمات اینترنت، سلامت، کشاورزی و انرژی شناخته میشود، کشورهای درحال توسعه برای پیشرفتهای اجتماعی و اقتصادی بهطور قابلملاحظهای از ابزارهای این فناوری بهره میگیرند.
در کشورهای توسعه یافته، شرکتهای سازنده تجهیزات فضایی و شرکتهای ارائه کننده خدمات فضایی به لحاظ توانایی مالی در سطور ابتدایی جدول شرکتهای صنعتی و خدماتی مختلف قرار گرفتهاند و طبق اخباری که منتشر شده است، در سال ۲۰۱۴ کل سود بازگشتی در صنعت فضایی جهان بیشتر از ۱۵ برابر میزان سرمایهای بوده که در این زمینه صرف شده است.
در ایران نیز در سالی که «سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نام گرفته است، برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای رسیدن به بلوغ صنعت فضایی صورت گرفته تا در نهایت شاهد نقش موثر آن در ایجاد اقتصاد فضایی، ایجاد کارآفرینی، اشتغال و بهره وری با حضور بخش خصوصی و بکارگیری کاربردهای فناوری فضایی در زندگی مردم باشیم.
بررسی ها نشان می دهد که دیدگاه اقتصادی در مسائل فضایی برای کشورهای در حال توسعه دیدگاهی بلندمدت است و این کشورها به این موضوع واقف هستند که ورود به صحنه بومی سازی فناوری فضایی، در کوتاه مدت توجیه اقتصادی ندارد و تا زمانی که این فناوری به حد معینی از رشد نرسیده باشد، توانایی ارائه محصول یا خدمات را نخواهد داشت. به همین دلیل تا بلوغ این صنعت، دولتها سرمایه گذاری لازم را انجام می دهند و زمانی که در پی این بلوغ، ارزش افزوده ایجاد شود، فعالان این صنعت و بخش خصوصی می توانند وارد بازار کار شوند.
مانند بسیاری از کشورها روی فضا سرمایه گذاری کردیم
گفته می شود که در طول دهه گذشته، اقتصاد جهانی فضا بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است و برآوردهای سال ۲۰۱۴ میلادی نشان می دهد که فناوری فضایی با میانگین نرخ رشد سالیانه حدود ۷ تا ۱۰ درصد، به یکی از بخشهای مهم اقتصاد و تجارت جهانی با سریعترین نرخ رشد در جهان تبدیل شده است.
گردش مالی صنعت فضایی جهان در سال ۲۰۱۴ بیش از ۳۳۰ میلیارد دلار بوده که از این مقدار ۳۹ درصد مربوط به محصولات تجاری فضایی و خدمات، نزدیک به ۳۷ درصد مربوط به زیرساختهای تجاری فضایی و صنایع پشتیبان و ۲۴ درصد هم مربوط به بودجههای دولتی است.
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که حدود ۳ سال است سازمان فضایی ایران را در ذیل وزارتخانه خود دارد، با اشاره به برنامه های مدنظر برای تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه فضا با تکیه بر فناوریهای فضایی بومی می گوید: من معتقدم که ما بعد از انقلاب در حوزه فضا اقدامات خوبی داشته ایم و همانطور که بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان روی فضا سرمایه گذاری کرده اند، ما هم سرمایه گذاری کرده ایم.
وی می افزاید: در سال ۹۵ و نیز در سال ۹۶ بودجه مناسبی برای تحقیق و توسعه و داشتن ۲ ماهواره بومی درنظر گرفته شده است. برای سال ۹۵ حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه به فناوری فضایی اختصاص داده شده که تمام ردیف های آن تاکنون استفاده شده است. در همین حال پیشنهاد ما برای بودجه سال ۹۶ نیز مبلغی بیش از بودجه سال ۹۵ است.
هر روز نمی توانیم بگوییم فضا را تسخیر کرده ایم
واعظی با اشاره به اقداماتی که برای رسیدن به سیاستهای اقتصاد مقاومتی در حوزه فناوری فضایی تعریف شده است، می گوید: فناوری فضایی کار علمی است و کار تبلیغاتی نیست که بخواهیم هر روز بگوییم ما فضا را می خواهیم تسخیر کنیم. طبق پیش بینی ها و برنامه ریزی های انجام شده، تا پایان برنامه ششم توسعه، خودمان می توانیم یک ماهواره سنجشی بومی عملیاتی برای برطرف کردن نیازهایمان داشته باشیم. همچنین برای داشتن ماهواره بومی مخابراتی عملیاتی به تازگی مذاکرات را با چند کشور شروع کرده ایم.
وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه ماهواره تحقیقاتی ناهید ۱ را سال آینده پرتاب خواهیم کرد و پس از پرتاب این ماهواره، ارزیابی دقیقی از وضعیت توانمان در حوزه فناوری فضایی خواهیم داشت، همکاری با پژوهشگاهها و دانشگاهها در حوزه فناوری فضایی را ضروری عنوان کرده و ادامه می دهد: برنامه بلندمدت ایران در توسعه اقتصاد مقاومتی در این بخش، داشتن ماهواره های عملیاتی سنجشی و مخابراتی است. ما نیاز داریم که هم ماهواره سنجشی بومی و هم ماهواره مخابراتی بومی داشته باشیم. چرا که تجربیات ۸ سال گذشته نیز نشان می دهد که نمی توانیم محتاج دیگران باشیم و به آنها اتکا کنیم. بلکه باید از نظر فناوری به جایی برسیم که نیازمندیهای سنجشی خود را از طریق ماهواره های سنجش از دور، تامین کنیم.
واعظی با تاکید براینکه هم اکنون بسیاری از سازمانها و وزارتخانه ها از جمله وزارت کشاورزی، سازمان محیط زیست و شرکتهای نفت و گاز، نیازمند امکانات فناوری سنجشی هستند، اضافه می کند: ما باید این فناوریها را با مدیریت خودمان در کشور داشته باشیم.
فناوری فضایی به سوددهی برسد بخش خصوصی وارد می شود
وزیر ارتباطات در مورد حضور بخش خصوصی در عرصه فناوری فضایی درجهت کاربردی تر شدن این فناوری، می گوید: از آنجایی که سرمایه گذاری در حوزه فضا، نیازمند سرمایه بسیاری است، تاکنون بخش خصوصی وارد این کار نشده و شرکت خصوصی وجود ندارد که بخواهد برای ساخت ماهواره آزمایشی سرمایه گذاری کند. به همین دلیل تا زمانی که این فناوری به سوددهی نرسیده بخش خصوصی وارد این کار نمی شود. اما ممکن است زمانی که تمام تکنولوژی آماده استفاده شد، بخش خصوصی به عنوان یک سرمایه گذار بخواهد این تکنولوژی را خریداری کند و در این حوزه سرمایه گذاری کند.
واعظی با تاکید براینکه فعالیتهای فضایی در ابتدا با پول دولتها در دانشگاهها و پژوهشگاهها شکل می گیرد، ادامه می دهد: در برخی کشورها، ماهواره ها توسط سازمانهای مرتبط با وزارت دفاع ساخته می شود. در ایران نیز بخش خصوصی به آن معنا که بخواهد سرمایه گذاری کند وجود ندارد اما ما در حال حمایت از دانشگاهها و پژوهشگاههای فضایی برای ساخت و یا پرتاب ماهواره هستیم که البته این مراکز تمام فعالیتها را یکجا متمرکز نکرده و انواع و اقسام شرکتهای خصوصی برای آماده سازی جانبی پروژه های فضایی فعالیت خواهند کرد.
اقتصاد مقاومتی در فضا، اقتصاد ریاضتی نیست
محمد همایون صدر، معاون سازمان فضایی ایران ، در مورد توسعه اقتصاد فضایی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی می گوید: توسعه فناوری بومی ۱۰۰ درصد در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و فرمایشات رهبری است. اما باید توجه داشت که اقتصاد مقاومتی اقتصاد ریاضتی نیست. اقتصاد ریاضتی آن است که ما در را به روی خودمان ببندیم و بگوییم که ما همه کارها را در داخل خودمان انجام می دهیم، اما در اقتصاد مقاومتی از تمام فرصتها و امکانات و ارتباطات بین المللی استفاده می کنیم که بتوانیم توانمندی داخلی را در کوتاه ترین فرصت ارتقا دهیم.
وی با بیان اینکه همه کارها را نمی شود در داخل کشور انجام داد، معتقد است که باید از تکنولوژی در جهت ارتقا دانش فنی داخل استفاده کنیم.
معاون سازمان فضایی ایران با تاکید براینکه سرمایه گذاری در بخش فضا در خطر و ریسک قرار دارد و به همین دلیل دولتها به دنبال انجام این امور می روند، می گوید: شرکتهایی که توان تولید یک محصول فضایی را داشته باشند به شدت مورد حمایت دولت هستند و از آنها استقبال می شود. هم اکنون شرکتهای داخلی که تحت عنوان شرکتهای دانش بنیان در حوزه فضا در حال فعالیت هستند از سوی معاونت علمی فناوری رئیس جمهو مورد حمایت قرار می گیرند و اگر محصولی تولید کنند، اعتبارات لازم در اختیارشان قرار خواهد گرفت، به شرط آنکه، آن محصول خریدار داشته باشد.
ماهواره بومی عملیاتی متعلق به ایران در مدار می نشیند
صدر می گوید: سیاست مجموعه فضایی کشور این است که یک سری پروژه های بومی سازی را همزمان با در اختیار گرفتن دو ماهواره اجرایی کند که این ماهواره ها ماموریت تامین نیازها را تا فعال شدن پروژه های داخلی و سرانجام گرفتن آنها برعهده خواهند داشت. براین اساس هم اکنون ماهواره سنجشی بومی برای کشور خریداری شده و کار آن روبه اتمام است و تا ۳ سال دیگر ما شاهد ماهواره بومی عملیاتی با فناوری سنجش از دور، کاملا متعلق به ایران خواهیم بود .
معاون سازمان فضایی ایران در مورد ماهواره بومی مخابراتی عملیاتی نیز می افزاید: برای این هدف سالهاست که زحمت کشیده شده و ما به دنبال این هستیم که بعد از برجام، ماهواره مخابراتی عملیاتی متعلق به ایران که ۱۰۰ درصد کنترل آن کاملا از خاک جمهوری اسلامی ایران، باشد را بتوانیم داشته باشیم. در این زمینه مذاکرات خیلی زیادی با همه شرکتها و اپراتورهای بین المللی انجام شده و اگر شرایط تامین شود، امیدواریم بتوانیم قرارداد آن را امضا کنیم که البته زمان برای آن مشخص نیست.
نیاز ایران به محموله های مخابراتی تا سال ۲۰۳۱ تضمین شد
صدر با اشاره به اینکه هم اکنون خرید محموله های مخابراتی ایران روی ماهواره های بدر ۵ و بدر ۷ با هدف تامین بخشی از ارتباطات فضایی کشور، تا سال ۲۰۳۱ میلادی تضمین شده است اضافه می کند: ماهواره های مخابراتی بدر ۵ و بدر ۷ پروژه ای است که ایران با ماهواره عرب ست دارد و در یک مقطعی اجرا شده و بخشی از آن متعلق به ایران است. روی این ماهواره، امکانات مخابراتی قرار دارد و برنامه های صدا و سیما از طریق آن پخش می شود.
صدر تاکید می کند: ماهواره بدر ۵ به شکل ماهواره ۱۰۰ درصد متعلق به ایران نیست اما بخشی از آن متعلق به ایران است و طی یک چارچوب قراردادی و در تمدید آن، پروژه ماهواره ای بدر ۷ کلید خورده است. در این پروژه، بخش مخابراتی مربوط به ایران در این ماهواره تا سال ۲۰۳۱ تضمین شده است. اما ما به دنبال این هستیم که ماهواره مخابراتی را به صورت ۱۰۰ درصد متعلق به ایران داشته باشیم که این امکان وقتی تحقق پیدا می کند که هدف ما در کنترل کامل این ماهواره از خاک ایران، محقق شود که البته مذاکرات آن مقداری پیچیده است.
کاربردهای فناوری فضایی روز به روز ملموس تر می شود
معاون سازمان فضایی ایران در مورد ضرورت دارابودن فناوری فضایی در کشور و کاربردهای آن، با بیان اینکه مردم بدون آنکه متوجه باشند به صورت روزانه دارند از امکانات فناوریهای فضایی استفاده می کنند، می گوید: اخبار هر شب سازمان هواشناسی، کاربرد ماهواره های سنجشی است . ما در سازمان فضایی ایران به دنبال توسعه زیرساختهای لازم در کشور هستیم تا بخش هایی که باید مصرف کننده اطلاعات ماهواره های سنجشی باشند به سهولت، دسترسی بیشتری به این تصاویر با دقت بالاتر داشته باشند و بتوانند نرم افزارهای کاربردی خود را ایجاد کنند.
وی به تفاهم گسترده با وزارتخانه ها و سازمانهایی که فناوری فضایی برای آنها کاربردی است اشاره می کند و می افزاید: برای پایش محصولات کشاورزی در کشور، برای حل مشکلات آبزیان خلیج فارس و نیز برای اطلاعات تغییرات کاربری اراضی استانهای مختلف، همکاریهایی را با وزارت کشاورزی، سازمان شیلات، استانداریها و شهرداری داشته ایم. البته هدفمان این نیست که جای بخش خصوصی را بگیریم، بلکه هدف این است که زیرساختهای فضایی برای فعالیت بخش خصوصی و ارائه سرویس از طریق این بخش فراهم شود.ما معتقدیم که حاکمیت باید بیش از پیش مصرف کننده تکنولوژی فضایی باشد و باید این فناوری کاربردی شود تا در جهت بهره وری در اقتصاد به کار گرفته شود.
رشد فناوری فضایی فقط پرتاب چند ماهواره نیست
صدر با بیان اینکه اطلاعاتی که از ماهواره های سنجشی دریافت می شود می تواند توسط نرم افزارهای کاربردی و اپلیکیشنهایی که استارتاپها می نویسند، در سازمانهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد، بر رشد فناوری فضایی در کشور تاکید کرده و می گوید: نباید منظور از رشد این فناوری، تنها پرتاب چند ماهواره باشد، این برداشت اشتباه است. باید توجه داشت که تبلیغات در حوزه فناوری فضایی با دستاورد و تکنولوژی کاملا متفاوت است و ما معتقدیم که نباید از توسعه فناوریهای فضایی، بهره برداری تبلیغاتی نشود.
به گفته معاون سازمان فضایی ایران، ممکن است که یک ماهواره برای قرارگرفتن در مدار به چند سال زمان نیاز داشته باشد تا به دقت و دوام و پایداری برسد. به همین دلیل صرف قرارگرفتن ماهواره در مدار، به معنای قویتر شدن تکنولوژی نیست. آنچه در پشت صحنه اتفاق می افتد را نمی شود تبلیغ کرد. ما هم اکنون در فاز تثبیت تکنولوژی فضایی هستیم و نباید انتظار داشته باشیم که به طور مداوم ماهواره تحقیقاتی دانشگاهی بسازیم و پرتاب کنیم.
صدر خاطرنشان کرد: سازمان فضایی به دنبال انجام برنامه های تدوین شده توسط شورای عالی فضایی کشور است و در ابتدای این دولت، سازمان فضایی یک سری پروژه های نیمه تمام را که انجام آن ۵ سال به درازا کشیده بود تحویل گرفت. هم اکنون نیز در حال به سرانجام رساندن این پروژه ها هستیم که تا پایان سال با توان تجمیع شده ای به اتمام می رسد و در نهایت به دارایی های فضایی کشور برای تمام فعالیتهای کلان آینده، دست می یابیم.
فناوری فضایی سودآورترین فعالیت اقتصادی می شود
سالانه میلیاردها دلار از طرف بیش از ۸۰ کشور فعال در حوزه فضا در زمینه فناوری فضایی هزینه میشود و این سرمایهگذاری تبدیل به یکی از سودآورترین فعالیتهای اقتصادی شده است. آخرین پیشبینیها حکایت از آن دارند که در دهه آینده هر یک دلار هزینه برنامهریزی شده در فضا، حدود ۳۰ دلار درآمد برای کشورها خواهد داشت.
در یک مقایسه کلی بین دهها کشور دنیا که سازمان فضایی فعال داشته و روی فناوری فضایی سرمایهگذاری و هزینه کردهاند، سازمان فضایی آمریکا (ناسا) پرهزینهترین سازمان فضایی دنیا است و روسیه، آژانس فضایی اروپا، فرانسه، ژاپن، آلمان، ایتالیا، چین، هند، کانادا و انگلستان در ردههای بعدی قرار دارند. در این برآوردها ایران در مقایسه با کشورهایی همچون آرژانتین، برزیل، کره جنوبی و اوکراین که حدود ۰.۲ میلیارد دلار برای بودجههای فضایی خود در سال در نظر گرفتهاند، چیزی حدود نصف این کشورها در زمینه فناوری فضایی هزینه میکند.
این درحالی است که هم اکنون کشورهای حوزه خلیجفارس نیز به اهمیت فناوری فضایی پی برده و در حال سرمایهگذاریهای عظیم در این حوزه هستند. چرا که آمارها نشان می دهد که فناوری فضایی برای میلیونها نفر در سراسر جهان شغل ایجاد کرده و اقتصاد جهانی را بهخوبی رشد داده است.
به همین دلیل با توجه به اینکه کشور ما نیز اهمیت فناوری فضایی را در توسعه اقتصادی به خوبی درک کرده و این فناوری به صورت کاملا هوشمندانه در ردیف اهداف سیاستهای اقتصاد مقاومتی قرار گرفته است، بهتر است که علاوه بر برنامه ریزی های کلان دولت برای ارتقای این فناوری، بخش خصوصی نیز اهمیت فعالیتهای متنوع در فناوری فضایی را درک کرده و با پرداختن به موضوعاتی همچون توریسم فضایی، ناوبری و موقعیت یابی فضایی و سنجش از دور، نقش خود را در کاربردی تر کردن این فناوری در کشور ایفا کند.
منبع : مهر
به گزارش جامجم آنلاین به نقل از خبرگزاری مهر، نقش پررنگ فناوری فضایی در توسعه اقتصادی کشور با توجه به کاربردهایی که می تواند در زندگی مردم داشته باشد، سبب شده تا این فناوری به صورت هوشمندانه ای به عنوان نمادی برای تحقق بخشی از سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی دیده شود. برمبنای اهداف این سیاستهای کلان، بر دستیابی ایران به ۲ ماهواره بومی (ساخت ماهواره سنجش از راه دور و ماهواره مخابراتی) تاکید شده است.
آمارها نشان میدهند که سرمایهگذاری در فضا، توانایی سودآوری بسیار بالایی را در درازمدت و کوتاه مدت برای کشورها به دنبال دارد و به همین دلیل است که نه تنها کشورهای ثروتمند و توسعه یافته، بلکه کشورهای درحالتوسعه نیز با هدف بهبود اوضاع اقتصادی خود، در فضا سرمایهگذاری کرده و نتایج بسیار مطلوبی نیز گرفتهاند.
همزمان با ۱۴ بهمن ماه روز دستیابی ایران به فناوری فضایی، نقش فناوری فضایی و کاربردهای آن برای رسیدن به آینده ای توانمند در فضا مورد بررسی قرار گرفته است. حمایت از توسعه و بومی سازی این فناوری و چگونگی تلاش دانشمندان و نخبگان فضایی در پیشرفت این فناوری و ترویج کاربرد فناوری فضایی در بهبود زندگی مردم، از جمله موضوعاتی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.
تصویر فناوری فضایی در اقتصاد مقاومتی
روز ملی فناوری فضایی روزی است که ایران با پرتاب موفقیت آمیز ماهواره امید در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ به کشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره پیوست. با گذشت ۸ سال از این تجربه موفقیت آمیز، تلاش کشور برای دستیابی به ابعاد دیگر صنعت فضایی و کاهش وابستگیها به کشورهای مختلف، مضاعف شد و موج حاصل از رشد فناوری فضایی در سراسر کشور گسترش یافت تا درنهایت سبب رشد اقتصادی در کل کشور شود.
از آنجایی که فناوری فضایی امروزه بهعنوان عامل بهبود وضع اقتصادی، رشد و افزایش توانمندی بسیاری از بخشها از جمله حملونقل، بانکداری، ارتباطات و خدمات اینترنت، سلامت، کشاورزی و انرژی شناخته میشود، کشورهای درحال توسعه برای پیشرفتهای اجتماعی و اقتصادی بهطور قابلملاحظهای از ابزارهای این فناوری بهره میگیرند.
در کشورهای توسعه یافته، شرکتهای سازنده تجهیزات فضایی و شرکتهای ارائه کننده خدمات فضایی به لحاظ توانایی مالی در سطور ابتدایی جدول شرکتهای صنعتی و خدماتی مختلف قرار گرفتهاند و طبق اخباری که منتشر شده است، در سال ۲۰۱۴ کل سود بازگشتی در صنعت فضایی جهان بیشتر از ۱۵ برابر میزان سرمایهای بوده که در این زمینه صرف شده است.
در ایران نیز در سالی که «سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نام گرفته است، برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای رسیدن به بلوغ صنعت فضایی صورت گرفته تا در نهایت شاهد نقش موثر آن در ایجاد اقتصاد فضایی، ایجاد کارآفرینی، اشتغال و بهره وری با حضور بخش خصوصی و بکارگیری کاربردهای فناوری فضایی در زندگی مردم باشیم.
بررسی ها نشان می دهد که دیدگاه اقتصادی در مسائل فضایی برای کشورهای در حال توسعه دیدگاهی بلندمدت است و این کشورها به این موضوع واقف هستند که ورود به صحنه بومی سازی فناوری فضایی، در کوتاه مدت توجیه اقتصادی ندارد و تا زمانی که این فناوری به حد معینی از رشد نرسیده باشد، توانایی ارائه محصول یا خدمات را نخواهد داشت. به همین دلیل تا بلوغ این صنعت، دولتها سرمایه گذاری لازم را انجام می دهند و زمانی که در پی این بلوغ، ارزش افزوده ایجاد شود، فعالان این صنعت و بخش خصوصی می توانند وارد بازار کار شوند.
مانند بسیاری از کشورها روی فضا سرمایه گذاری کردیم
گفته می شود که در طول دهه گذشته، اقتصاد جهانی فضا بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است و برآوردهای سال ۲۰۱۴ میلادی نشان می دهد که فناوری فضایی با میانگین نرخ رشد سالیانه حدود ۷ تا ۱۰ درصد، به یکی از بخشهای مهم اقتصاد و تجارت جهانی با سریعترین نرخ رشد در جهان تبدیل شده است.
گردش مالی صنعت فضایی جهان در سال ۲۰۱۴ بیش از ۳۳۰ میلیارد دلار بوده که از این مقدار ۳۹ درصد مربوط به محصولات تجاری فضایی و خدمات، نزدیک به ۳۷ درصد مربوط به زیرساختهای تجاری فضایی و صنایع پشتیبان و ۲۴ درصد هم مربوط به بودجههای دولتی است.
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که حدود ۳ سال است سازمان فضایی ایران را در ذیل وزارتخانه خود دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برنامه های مدنظر برای تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه فضا با تکیه بر فناوریهای فضایی بومی می گوید: من معتقدم که ما بعد از انقلاب در حوزه فضا اقدامات خوبی داشته ایم و همانطور که بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان روی فضا سرمایه گذاری کرده اند، ما هم سرمایه گذاری کرده ایم.
وی می افزاید: در سال ۹۵ و نیز در سال ۹۶ بودجه مناسبی برای تحقیق و توسعه و داشتن ۲ ماهواره بومی درنظر گرفته شده است. برای سال ۹۵ حدود ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه به فناوری فضایی اختصاص داده شده که تمام ردیف های آن تاکنون استفاده شده است. در همین حال پیشنهاد ما برای بودجه سال ۹۶ نیز مبلغی بیش از بودجه سال ۹۵ است.
هر روز نمی توانیم بگوییم فضا را تسخیر کرده ایم
واعظی با اشاره به اقداماتی که برای رسیدن به سیاستهای اقتصاد مقاومتی در حوزه فناوری فضایی تعریف شده است، می گوید: فناوری فضایی کار علمی است و کار تبلیغاتی نیست که بخواهیم هر روز بگوییم ما فضا را می خواهیم تسخیر کنیم. طبق پیش بینی ها و برنامه ریزی های انجام شده، تا پایان برنامه ششم توسعه، خودمان می توانیم یک ماهواره سنجشی بومی عملیاتی برای برطرف کردن نیازهایمان داشته باشیم. همچنین برای داشتن ماهواره بومی مخابراتی عملیاتی به تازگی مذاکرات را با چند کشور شروع کرده ایم.
وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه ماهواره تحقیقاتی ناهید ۱ را سال آینده پرتاب خواهیم کرد و پس از پرتاب این ماهواره، ارزیابی دقیقی از وضعیت توانمان در حوزه فناوری فضایی خواهیم داشت، همکاری با پژوهشگاهها و دانشگاهها در حوزه فناوری فضایی را ضروری عنوان کرده و ادامه می دهد: برنامه بلندمدت ایران در توسعه اقتصاد مقاومتی در این بخش، داشتن ماهواره های عملیاتی سنجشی و مخابراتی است. ما نیاز داریم که هم ماهواره سنجشی بومی و هم ماهواره مخابراتی بومی داشته باشیم. چرا که تجربیات ۸ سال گذشته نیز نشان می دهد که نمی توانیم محتاج دیگران باشیم و به آنها اتکا کنیم. بلکه باید از نظر فناوری به جایی برسیم که نیازمندیهای سنجشی خود را از طریق ماهواره های سنجش از دور، تامین کنیم.
واعظی با تاکید براینکه هم اکنون بسیاری از سازمانها و وزارتخانه ها از جمله وزارت کشاورزی، سازمان محیط زیست و شرکتهای نفت و گاز، نیازمند امکانات فناوری سنجشی هستند، اضافه می کند: ما باید این فناوریها را با مدیریت خودمان در کشور داشته باشیم.
فناوری فضایی به سوددهی برسد بخش خصوصی وارد می شود
وزیر ارتباطات در مورد حضور بخش خصوصی در عرصه فناوری فضایی درجهت کاربردی تر شدن این فناوری، می گوید: از آنجایی که سرمایه گذاری در حوزه فضا، نیازمند سرمایه بسیاری است، تاکنون بخش خصوصی وارد این کار نشده و شرکت خصوصی وجود ندارد که بخواهد برای ساخت ماهواره آزمایشی سرمایه گذاری کند. به همین دلیل تا زمانی که این فناوری به سوددهی نرسیده بخش خصوصی وارد این کار نمی شود. اما ممکن است زمانی که تمام تکنولوژی آماده استفاده شد، بخش خصوصی به عنوان یک سرمایه گذار بخواهد این تکنولوژی را خریداری کند و در این حوزه سرمایه گذاری کند.
واعظی با تاکید براینکه فعالیتهای فضایی در ابتدا با پول دولتها در دانشگاهها و پژوهشگاهها شکل می گیرد، ادامه می دهد: در برخی کشورها، ماهواره ها توسط سازمانهای مرتبط با وزارت دفاع ساخته می شود. در ایران نیز بخش خصوصی به آن معنا که بخواهد سرمایه گذاری کند وجود ندارد اما ما در حال حمایت از دانشگاهها و پژوهشگاههای فضایی برای ساخت و یا پرتاب ماهواره هستیم که البته این مراکز تمام فعالیتها را یکجا متمرکز نکرده و انواع و اقسام شرکتهای خصوصی برای آماده سازی جانبی پروژه های فضایی فعالیت خواهند کرد.
اقتصاد مقاومتی در فضا، اقتصاد ریاضتی نیست
محمد همایون صدر، معاون سازمان فضایی ایران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد توسعه اقتصاد فضایی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی می گوید: توسعه فناوری بومی ۱۰۰ درصد در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و فرمایشات رهبری است. اما باید توجه داشت که اقتصاد مقاومتی اقتصاد ریاضتی نیست. اقتصاد ریاضتی آن است که ما در را به روی خودمان ببندیم و بگوییم که ما همه کارها را در داخل خودمان انجام می دهیم، اما در اقتصاد مقاومتی از تمام فرصتها و امکانات و ارتباطات بین المللی استفاده می کنیم که بتوانیم توانمندی داخلی را در کوتاه ترین فرصت ارتقا دهیم.
وی با بیان اینکه همه کارها را نمی شود در داخل کشور انجام داد، معتقد است که باید از تکنولوژی در جهت ارتقا دانش فنی داخل استفاده کنیم.
معاون سازمان فضایی ایران با تاکید براینکه سرمایه گذاری در بخش فضا در خطر و ریسک قرار دارد و به همین دلیل دولتها به دنبال انجام این امور می روند، می گوید: شرکتهایی که توان تولید یک محصول فضایی را داشته باشند به شدت مورد حمایت دولت هستند و از آنها استقبال می شود. هم اکنون شرکتهای داخلی که تحت عنوان شرکتهای دانش بنیان در حوزه فضا در حال فعالیت هستند از سوی معاونت علمی فناوری رئیس جمهو مورد حمایت قرار می گیرند و اگر محصولی تولید کنند، اعتبارات لازم در اختیارشان قرار خواهد گرفت، به شرط آنکه، آن محصول خریدار داشته باشد.
ماهواره بومی عملیاتی متعلق به ایران در مدار می نشیند
صدر می گوید: سیاست مجموعه فضایی کشور این است که یک سری پروژه های بومی سازی را همزمان با در اختیار گرفتن دو ماهواره اجرایی کند که این ماهواره ها ماموریت تامین نیازها را تا فعال شدن پروژه های داخلی و سرانجام گرفتن آنها برعهده خواهند داشت. براین اساس هم اکنون ماهواره سنجشی بومی برای کشور خریداری شده و کار آن روبه اتمام است و تا ۳ سال دیگر ما شاهد ماهواره بومی عملیاتی با فناوری سنجش از دور، کاملا متعلق به ایران خواهیم بود.
معاون سازمان فضایی ایران در مورد ماهواره بومی مخابراتی عملیاتی نیز می افزاید: برای این هدف سالهاست که زحمت کشیده شده و ما به دنبال این هستیم که بعد از برجام، ماهواره مخابراتی عملیاتی متعلق به ایران که ۱۰۰ درصد کنترل آن کاملا از خاک جمهوری اسلامی ایران، باشد را بتوانیم داشته باشیم. در این زمینه مذاکرات خیلی زیادی با همه شرکتها و اپراتورهای بین المللی انجام شده و اگر شرایط تامین شود، امیدواریم بتوانیم قرارداد آن را امضا کنیم که البته زمان برای آن مشخص نیست.
نیاز ایران به محموله های مخابراتی تا سال ۲۰۳۱ تضمین شد
صدر با اشاره به اینکه هم اکنون خرید محموله های مخابراتی ایران روی ماهواره های بدر ۵ و بدر ۷ با هدف تامین بخشی از ارتباطات فضایی کشور، تا سال ۲۰۳۱ میلادی تضمین شده است اضافه می کند: ماهواره های مخابراتی بدر ۵ و بدر ۷ پروژه ای است که ایران با ماهواره عرب ست دارد و در یک مقطعی اجرا شده و بخشی از آن متعلق به ایران است. روی این ماهواره، امکانات مخابراتی قرار دارد و برنامه های صدا و سیما از طریق آن پخش می شود.
صدر تاکید می کند: ماهواره بدر ۵ به شکل ماهواره ۱۰۰ درصد متعلق به ایران نیست اما بخشی از آن متعلق به ایران است و طی یک چارچوب قراردادی و در تمدید آن، پروژه ماهواره ای بدر ۷ کلید خورده است. در این پروژه، بخش مخابراتی مربوط به ایران در این ماهواره تا سال ۲۰۳۱ تضمین شده است. اما ما به دنبال این هستیم که ماهواره مخابراتی را به صورت ۱۰۰ درصد متعلق به ایران داشته باشیم که این امکان وقتی تحقق پیدا می کند که هدف ما در کنترل کامل این ماهواره از خاک ایران، محقق شود که البته مذاکرات آن مقداری پیچیده است.
کاربردهای فناوری فضایی روز به روز ملموس تر می شود
معاون سازمان فضایی ایران در مورد ضرورت دارابودن فناوری فضایی در کشور و کاربردهای آن، با بیان اینکه مردم بدون آنکه متوجه باشند به صورت روزانه دارند از امکانات فناوریهای فضایی استفاده می کنند، می گوید: اخبار هر شب سازمان هواشناسی، کاربرد ماهواره های سنجشی است . ما در سازمان فضایی ایران به دنبال توسعه زیرساختهای لازم در کشور هستیم تا بخش هایی که باید مصرف کننده اطلاعات ماهواره های سنجشی باشند به سهولت، دسترسی بیشتری به این تصاویر با دقت بالاتر داشته باشند و بتوانند نرم افزارهای کاربردی خود را ایجاد کنند.
وی به تفاهم گسترده با وزارتخانه ها و سازمانهایی که فناوری فضایی برای آنها کاربردی است اشاره می کند و می افزاید: برای پایش محصولات کشاورزی در کشور، برای حل مشکلات آبزیان خلیج فارس و نیز برای اطلاعات تغییرات کاربری اراضی استانهای مختلف، همکاریهایی را با وزارت کشاورزی، سازمان شیلات، استانداریها و شهرداری داشته ایم. البته هدفمان این نیست که جای بخش خصوصی را بگیریم، بلکه هدف این است که زیرساختهای فضایی برای فعالیت بخش خصوصی و ارائه سرویس از طریق این بخش فراهم شود. ما معتقدیم که حاکمیت باید بیش از پیش مصرف کننده تکنولوژی فضایی باشد و باید این فناوری کاربردی شود تا در جهت بهره وری در اقتصاد به کار گرفته شود.
رشد فناوری فضایی فقط پرتاب چند ماهواره نیست
صدر با بیان اینکه اطلاعاتی که از ماهواره های سنجشی دریافت می شود می تواند توسط نرم افزارهای کاربردی و اپلیکیشنهایی که استارتاپها می نویسند، در سازمانهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد، بر رشد فناوری فضایی در کشور تاکید کرده و می گوید: نباید منظور از رشد این فناوری، تنها پرتاب چند ماهواره باشد، این برداشت اشتباه است. باید توجه داشت که تبلیغات در حوزه فناوری فضایی با دستاورد و تکنولوژی کاملا متفاوت است و ما معتقدیم که نباید از توسعه فناوریهای فضایی، بهره برداری تبلیغاتی نشود.
به گفته معاون سازمان فضایی ایران، ممکن است که یک ماهواره برای قرارگرفتن در مدار به چند سال زمان نیاز داشته باشد تا به دقت و دوام و پایداری برسد. به همین دلیل صرف قرارگرفتن ماهواره در مدار، به معنای قویتر شدن تکنولوژی نیست. آنچه در پشت صحنه اتفاق می افتد را نمی شود تبلیغ کرد. ما هم اکنون در فاز تثبیت تکنولوژی فضایی هستیم و نباید انتظار داشته باشیم که به طور مداوم ماهواره تحقیقاتی دانشگاهی بسازیم و پرتاب کنیم.
صدر خاطرنشان کرد: سازمان فضایی به دنبال انجام برنامه های تدوین شده توسط شورای عالی فضایی کشور است و در ابتدای این دولت، سازمان فضایی یک سری پروژه های نیمه تمام را که انجام آن ۵ سال به درازا کشیده بود تحویل گرفت. هم اکنون نیز در حال به سرانجام رساندن این پروژه ها هستیم که تا پایان سال با توان تجمیع شده ای به اتمام می رسد و در نهایت به دارایی های فضایی کشور برای تمام فعالیتهای کلان آینده، دست می یابیم.
فناوری فضایی سودآورترین فعالیت اقتصادی می شود
به گزارش مهر، سالانه میلیاردها دلار از طرف بیش از ۸۰ کشور فعال در حوزه فضا در زمینه فناوری فضایی هزینه میشود و این سرمایهگذاری تبدیل به یکی از سودآورترین فعالیتهای اقتصادی شده است. آخرین پیشبینیها حکایت از آن دارند که در دهه آینده هر یک دلار هزینه برنامهریزی شده در فضا، حدود ۳۰ دلار درآمد برای کشورها خواهد داشت.
در یک مقایسه کلی بین دهها کشور دنیا که سازمان فضایی فعال داشته و روی فناوری فضایی سرمایهگذاری و هزینه کردهاند، سازمان فضایی آمریکا (ناسا) پرهزینهترین سازمان فضایی دنیا است و روسیه، آژانس فضایی اروپا، فرانسه، ژاپن، آلمان، ایتالیا، چین، هند، کانادا و انگلستان در ردههای بعدی قرار دارند. در این برآوردها ایران در مقایسه با کشورهایی همچون آرژانتین، برزیل، کره جنوبی و اوکراین که حدود ۰.۲ میلیارد دلار برای بودجههای فضایی خود در سال در نظر گرفتهاند، چیزی حدود نصف این کشورها در زمینه فناوری فضایی هزینه میکند.
این درحالی است که هم اکنون کشورهای حوزه خلیجفارس نیز به اهمیت فناوری فضایی پی برده و در حال سرمایهگذاریهای عظیم در این حوزه هستند. چرا که آمارها نشان می دهد که فناوری فضایی برای میلیونها نفر در سراسر جهان شغل ایجاد کرده و اقتصاد جهانی را بهخوبی رشد داده است.
به همین دلیل با توجه به اینکه کشور ما نیز اهمیت فناوری فضایی را در توسعه اقتصادی به خوبی درک کرده و این فناوری به صورت کاملا هوشمندانه در ردیف اهداف سیاستهای اقتصاد مقاومتی قرار گرفته است، بهتر است که علاوه بر برنامه ریزی های کلان دولت برای ارتقای این فناوری، بخش خصوصی نیز اهمیت فعالیتهای متنوع در فناوری فضایی را درک کرده و با پرداختن به موضوعاتی همچون توریسم فضایی، ناوبری و موقعیت یابی فضایی و سنجش از دور، نقش خود را در کاربردی تر کردن این فناوری در کشور ایفا کند.