جام جم سرا: شاید خیلیها ندانند هول کردن نشاندهنده نوعی اختلال روان است و در شرایطی بروز میکند که فرد دچار احساس نگرانی و اضطرابی ناگهانی میشود. این نوع اختلال اضطرابی را پانیک یا اختلال هول مینامند که در واقع از نظر شدت، دستکمی از وحشت ندارد.
دکتر امیرحسین جلالی، روانپزشک، نشانههای اختلال پانیک را این گونه توصیف میکند: اختلال پانیک توام با اضطراب شدید است که معمولا شدت آن به صورت پلکانی در چند دقیقه به حداکثر میزان خود میرسد. البته نشانههای جسمی این نوع اختلال نیز شامل سرگیجه، علائم گوارشی چون سوزس سردل یا تهوع، تپش قلب و تنگی نفس میشود.
اما در چه شرایطی شخص دچار اختلال هراس میشود و آیا همه افراد ممکن است در شرایطی دچار انواع خفیفی از این نوع اختلال بشوند؟
وی در گفتوگو با جامجم در پاسخ میگوید: نشانههای پانیک یا هراس در بسیاری از موقعیتها و حتی به صورت بهنجار در افراد زیادی ممکن است تجربه شود. فقط در شرایط خاصی این علامت میتواند نشانه اختلالی به نام پانیک باشد. به عنوان نمونه هرگاه چیزی باعث ترس ما شود، ممکن است ما را دچار احساس گذرایی از حالت خفگی، تنگی نفس، خشکی دهان و تپش قلب کند. از سویی در بسیاری از شرایط اورژانسی پزشکی هم یکی از نشانهها میتواند از علائم پانیک باشد. مثلا فشار خون بالای حاد، آریتمی قلبی، پرکاری تیروئید، کاهش شدید قند خون و بسیاری موارد دیگر ممکن است به بروز حمله پانیک منجر شود. پس باید میان حمله و اختلال پانیک فرق گذاشت.
این روانپزشک درباره نشانههای تفکیک اختلال هول از دیگر اختلالات استرسی توضیح میدهد: در اختلال پانیک، حملات ناگهانی اضطراب، طی چند دقیقه به حداکثر میرسد و معمولا ظرف 20 تا 30 دقیقه برطرف میشود. همچنین معمولا هیچ محرکی ابتدای شروع حملات وجود ندارد و شروع آنها غیرمنتظره است. در حالی که در دیگر اختلالات استرسی، هرچند علائم پانیک وجود دارد، اما علائم و سیمای بالینی متفاوتی نیز در شخص دیده میشود که برجسته است. به طور مثال، فرد در اختلال اضطراب اجتماعی در حضور جمع و بر اثر ترس از تحقیر شدن، دچار حالت پانیک میشود یا افراد وسواسی در موقعیتهایی که به وسواس آنان مربوط است دچار این حالات میشوند.
اگر استعداد پانیک داشته باشیم
به طور کلی حوادث زندگی همواره در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد پانیک هستند، باعث شروع نشانههای اختلال هول میشود.
دکتر جلالی با اشاره به این مطلب میگوید: البته حملات پانیک معمولا به طور غیرمنتظره رخ میدهد، اما استرس میتواند شروعکننده و تشدیدکننده حمله پانیک باشد. اختلالات اضطرابی به طور کلی به دلیل تاثیر بر گردش خون و افزایش برخی هورمونها میتواند در صورت درمان نشدن در درازمدت پیامدهای جدی برای سلامت فرد باقی بگذراند.
درمان یا پیشگیری
به گفته دکتر جلالی، اختلال پانیک به درمان دارویی بسیار خوب پاسخ میدهد. البته اشخاص باید از خود درمانی بپرهیزند و برای درمان به پزشک مراجعه کنند. هر چند بنزودیازپینها یعنی داروهایی همانند آلپرازولام و لورازپام یا دارویی چون پروپرانولول باعث تخفیف حملات میشود، اما فقط اثر تسکینی دارد و درمان اصلی با داروهای دیگری ممکن است. فراموش نکنید بهترین پیشگیری برای کسی که دچار پانیک شده، درمان است. البته توصیههایی چون پرهیز از مصرف چای، قهوه، شکلات، غذاهای ترش و افزایش توانایی در مدیریت استرس نیز میتواند در فرد مبتلا برای پیشگیری از حمله مجدد در کنار مصرف دارو موثر باشد.
وقتی حمله پانیک خطرناک میشود
حمله پانیک که بخشی از اختلال روانپزشکی پانیک محسوب میشود، به خودی خود خطری ندارد، مگر آن که درمان نشود. دکتر جلالی با تاکید بر این که فرد در حین حملات پانیک بسیار وحشت کرده و چون فکر میکند مرگش نزدیک است یا اتفاق بزرگی افتاده، بینهایت احساس خطر میکند، میافزاید: اما این ترسها اعتباری ندارد و بخشی از درمان غیردارویی در پانیک نیز بر نشان دادن بیاعتباری این ترسها تاکید دارد. با این حال پانیک میتواند نشانه اختلالات جسمی مهمی نیز باشد که بیتوجهی به آن برای سلامت بسیار مهلک است. بر این اساس، هر کسی دچار پانیک میشود، بویژه در سن بالای 40 سال حتما باید با پزشک مشورت کند و با معاینه و بررسی کافی اختلالات جسمی وی درمان شود.
پونه شیرازی / گروه سلامت
جام جم سرا: در واقع این دستگاه سیستمی با مدارهای الکتریکی است که عمل ضربانسازی قلب را انجام میدهد و مراقب است تا هر زمان که تعداد ضربانهای قلب کاهش یابد یا دچار اختلال شود به جای آن شروع به تپیدن کند.
قلب در حالت طبیعی، هر دقیقه حدود 60 تا 100 ضربان دارد که به وسیله یک گره سینوسی دهلیزی در قلب تولید میشود. حال اگر به دلایلی این گره سینوسی اختلال پیدا کند یا در مسیر امواج الکتریکی داخل قلب اختلالی به وجود بیاید، ضربان قلب کاهش مییابد که در چنین شرایطی میتوان از دستگاه ضربانساز استفاده کرد. ضربانساز، دستگاهی کوچک و به اندازه یک ساعت مچی است که در قسمت پایینی استخوان ترقوه و زیر پوست کاشته میشود و هدایتگرهای آن از طریق رگها وارد قلب میشود.
دکترسید علی شمسزاده، متخصص قلب و عروق در گفتوگو با جامجم میگوید: باتری یا ضربانساز برای بیمارانی استفاده میشود که به دلایلی دچار اختلال ریتم قلب هستند، بویژه افراد سالمندی که حملات ایست قلبی دارند و با کاهش شدید ضربان قلب روبهرو هستند از استفادهکنندگان اصلی باتریهای قلبی محسوب میشوند. وقتی بلوک کامل قلب در بیماری به دلایل ژنتیکی یا اکتسابی و بویژه افزایش سن اتفاق بیفتد، یعنی اختلالی جدی در گره سینوسی قلب ایجاد شود که امکان انتقال ضربان و جریان الکتریکی به قلب فراهم نباشد، راهی بجز گذاشتن باتری وجود نخواهد داشت.
این فوقتخصص آریتمی با تاکید بر این که اگر اختلال گره سینوسی قلب در بیماری به طور موقتی ایجاد شده باشد از دستگاه ضربانساز موقت استفاده میشود، میافزاید: در شرایطی که بیمار دچار نوعی بیماری غیرقابل بازگشت قلبی باشد که تحت تاثیر آن اختلال همیشگی در ضربان قلب بروز کند باید از باتری قلبی دائمی برای بیمار استفاده کرد.
توجه به این نکات ضروری است
ضربانسازها معمولا بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر میکنند، اما طول عمر این دستگاهها بستگی به مدت زمان استفاده از سوی بیمار نیز دارد. دکتر شمسزاده با اشاره به این موضوع، توضیح میدهد: اختلال ضربان در برخی افراد دائمی نیست و فقط گاهی این اختلال به وجود میآید. در چنین شرایطی، باتری قلبی فقط در مواقع لازم شروع به کار میکند، اما در بیمارانی که دچار اختلال دائمی ضربان قلب هستند، باتری به طور مرتب ضربان ایجاد میکند و به این ترتیب طول عمر آن کاهش مییابد. زمانی هم که باتری تمام شود متخصص قلب، ژنراتور دستگاه را تعویض میکند. به همین دلیل مراجعه مرتب چنین بیمارانی به کلینیکهای تخصصی قلب ضروری است.
باتری قلب مراقبت میخواهد
گاهی ممکن است باتری قلبی دچار اختلال عملکرد بشود که این اختلال ممکن است ناشی از سیمها یا مدارهای الکتریکی دستگاه یا تمام شدن عمر باتری باشد.
دکتر شمسزاده با تاکید بر این که دارنده باتری قلبی باید به طور مرتب تحت نظر متخصص قلب باشد و وضع باتری را هر سه ماه یکبار بازبینی کند، میگوید: بیتوجهی به اختلال عملکرد دستگاه ممکن است اثرات جبرانناپذیر و مرگ بیمار را به دنبال داشته باشد. بر این اساس، ضروری است بیمار هر نوع تغییر در تعداد ضربان قلب، یعنی کاهش یا افزایش یا بروز هر نوع سرگیجه و تهوع را که ناشی از اختلال ریتم قلب است، بسرعت پیگیری کند. توجه داشته باشید تاخیر در مراجعه به مرکز درمانی تخصصی در صورت بروز اختلال در ضربان قلب، به ایست قلبی بیمار منجر خواهد شد.
امواج خطرناک یا بیخطر برای باتری قلبی
آیا موبایل، مایکروویو، سیستمهای تشخیصی درمانی و سیستمهای امنیتی فرودگاهها روی باتری قلب تاثیر دارد؟
دکتر شمسزاده در پاسخ میگوید: امواج مایکروویو برای بیماران دارای باتری قلبی بیخطر است، اما هنگام استفاده از موبایل، بیمار باید آن را درسمت مقابل باتری قلبیاش بگیرد. یعنی اگر ضربانساز در سمت چپ بدن کاشته شده است، با دست راست و گوش راست از موبایل استفاده کند و آن را در جیب چپ نگذارد. استفاده از سیستمهای تشخیصی به غیر از امآرآی نیز روی دستگاه ضربانساز قلب تاثیر منفی نمیگذارد. گرچه بتازگی باتریهایی عرضه شده است که در مواجهه با امواج امآرآی نیز دچار اختلال نمیشود. نکته مهم دیگر آن که دارندگان باتری قلبی هرگز نباید در محیطهایی که برق فشار قوی وجود دارد و میدان مغناطیسی در اطراف آن ایجاد میشود، قرار بگیرند. سیستمهای امنیتی فرودگاه هم مشکل خاصی برای باتری قلبی ایجاد نمیکند گرچه قبل از عبور از این دستگاهها بهتر است مامور فرودگاه در جریان قرار بگیرد.
این متخصص قلب تاکید میکند: ملاحظه خاص دیگری از نظر تغذیهای یا نوع فعالیت روزمره برای افرادی که باتری قلبی دارد، وجود ندارد یعنی این بیماران میتوانند از فعالیت عادی روزمره و تحرکات ورزشی سبک مانند پیادهروی برخوردار باشند.
پونه شیرازی / گروه سلامت
جام جم سرا: دکتر اعظمالسادات موسوی در گفتوگو با جامجم افزود: یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری از سقط جنین در مادران باردار به بررسیهای دقیق قبل از دوران بارداری بازمیگردد. در واقع با بررسیهای کارشناسی میتوان علت احتمالی سقط را مشخص کرد و با طرح یک نقشه درمانی و تعیین زمان مناسب برای بارداری از دچار شدن مادران به سقط جلوگیری کرد.
بیشتر سقطهایی که در سه ماهه اول بارداری رخ میدهد، به دلیل ناهنجاریهای کروموزومی در جنین است. زمانی که سلول تخم تشکیل میشود، ممکن است اختلالاتی در تعداد یا ساختمان کروموزوم به وجود آید که طبیعی نبوده و بهتر است جنین در چنین وضعیتی سقط شود.
جام جم سرا به نقل از مهر :شاید ماجرای دریافت های غیرمتعارف در بازار سلامت که همگان آن را به عنوان زیرمیزی پزشکان می شناسند، با انتشار لیست 14 نفره از پزشکانی شروع شد که گفته می شد بیشترین دریافتی های غیرمتعارف را داشته اند. اما انتشار این لیست با واکنش منفی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی مواجه گردید و در نهایت با اعلام محکومیت 7 تن از این لیست، ماجرا به فراموشی سپرده شد. البته ماجرای زیرمیزی در بازار سلامت، حرف تازه ای نیست ولی آنچه این معضل را پر رنگ تر از سایر مشکلات در حوزه سلامت نشان می دهد، پولهای کلانی است که برخی بیماران برای پرداخت آن، مجبورند زندگی خود را به حراج بگذارند و این قصه زمانی تلخ تر می شود که بدانیم، هزینه های فلاکت بار سلامت، میلیونها ایرانی را به زیر خط فقر برده است و تاکنون، آنطور که باید و شاید، اقدامی عاجل برای برخورد با این قبیل دریافت های غیرمتعارف در کشور، صورت نگرفته است.
اما این بار دکتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت دولت یازدهم، عزم خود را جزم کرده که یکبار برای همیشه ریشه این پدیده شوم در نظام سلامت را بخشکاند.
وزیر بهداشت با عنوان این مطلب که وزارت بهداشت صراحتا اعلام می کند که اجازه نخواهد داد این افراد در کشور طبابت کنند و در این راستا با هیچ احدی رودربایستی نداریم، سازمان نظام پزشکی، انجمن ها و گروه های پزشکی را ملزم به مدیریت نحوه اجرای کتاب تعرفه ها کرد و گفت: در حوزه تخلف ها سخت ترین واکنش را نشان خواهیم داد و معتقدیم دریافت های غیرقانونی "رشوه" محسوب می شود.
هاشمی با بیان این که در مورد نحوه اجرای کتاب تعرفه ها آماده پذیرش هرگونه انتقادات و پیشنهادات هستیم، به این نکته اشاره کرده که زمان می برد تا به نقطه مطلوب برسیم ولی مسیری که طی می کنیم درست است و وزارت بهداشت در این راستا به عهدی که دارد وفا دار است. ضمن این که سازمان نظام پزشکی، قوه قضاییه، سازمان امور مالیاتی، و سازمان تعزیرات نیز مدافع اجرای مصوبه کتاب تعرفه ها خواهند بود.
در همین ارتباط دکتر علی جعفریان رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه گروه معدود پزشکان زیرمیزی بگیر به هیچ وجه مورد تایید نبوده و نیستند، گفته است که نظارت بر این گروه معدود کار مشکلی نیست و ساز و کار مصوب هیئت وزیران این نظارت را برای ما آسان می کند. به طوری که ستادهای مختلف در سطح کشور و در استان ها تشکیل خواهد شد و نمایندگانی از سازمان نظام پزشکی، دانشگاه های علوم پزشکی و دادستانی بر روند دریافت های غیرقانونی نظارت می کنند.
وی با اشاره به تاکید سیاست های کلی سلامت بر تدوین تعرفه خدمات و مراقبت های سلامت مبتنی بر شواهد و بر اساس ارزش افزوده با حق فنی واقعی یکسان برای بخش دولتی و غیر دولتی گفت: جامعه پزشکی علاوه بر خدوم بودن خبره است و شرایط را به جایی رسانده که از فرستادن بیمار به خارج از کشور بی نیاز شویم. به طوری که در سال کمتر از 20 بیمار به خارج از کشور فرستاده می شود. پس این جامعه را نمی توانیم متخلف فرض کنیم. عمده متخلفان نیز باید با ما همراه باشند و دریافت های غیررسمی را کنار بگذارند.
سخت ترین مجازات برای زیرمیزی بگیران
در همین حال، وزیر بهداشت با ابلاغ شیوه نامه اجرایی برخورد با تخلفات پزشکی، مواردی از مجازات ها را برای متخلفان تشریح کرده است که از جمله می توان به قطع پاداش و امتیازهای مدیریتی رییس و سایر مدیران بیمارستان، لغو پروانه مسئول فنی، عزل رییس و سایر مدیران بیمارستان، معرفی مدیران به هیئت های تخلفات اداری کارکنان یا هیئت های انتظامی اعضای هیئت علمی حسب مورد پزشکان شاغل در بخش خصوصی و خیریه و عمومی غیر دولتی اشاره کرد.
وزیر بهداشت :ما هم هیچ بهانهای را برای عدم اجرای این گام نمیپذیریم. البته ممکن است عدهای از سودجویان و زیادهخواهان معتقد به اجرای کتاب جدید تعرفهها نباشند؛ من به این گروه میگویم، وزارت بهداشت اجازه نخواهد داد چنین افرادی در کشور طبابت کنند و در این مورد با هیچ احدی رودربایستی نداریم. |
ارجاع پرونده به هیئت انتظامی نظام پزشکی شهرستان، ارجاع پرونده به کمیسیون ماده 11 و تعزیرات حکومتی، عدم تمدید پروانه مطب از سوی نظام پزشکی، لغو پروانه مسئول فنی مؤسسات درمانی از کمیسیون ماده 20، عدم تاًیید صلاحیت حرفه ای جهت تاسیس مراکز درمانی از کمیسیون ماده 20، لغو قرارداد بیمه های پایه و تکمیلی از سازمانهای بیمه گر، گزارش برای تشکیل پرونده ویژه در دوایر مالیاتی اداره دارایی، از دیگر تنبهاتی است که در نظر گرفته شده است.
وزیر بهداشت معتقد است که آنچه در باب اجرای تعرفهها آغاز شده آنقدر مهم است که هدف تمام وزیران بهداشت در دورههای بعد نیز باید اجرای هرچه بهتر آن باشد و اگر این اتفاق نیفتد، سلامت مردم آنچنان که باید محقق نخواهد شد. به همین دلیل ما هیچ بهانه ای را برای عدم اجرای این طرح نمی پذیریم و با هیچ احدی که بخواهد تعرفه غیر متعارف بگیرد، رودربایستی نداریم.
حمایت نظام پزشکی
در همین حال ، دکتر علیرضا زالی رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران همزمان با 15 آبان و اجرای کتاب جدید تعرفه ها به عنوان گام سوم طرح تحول سلامت گفت: از اهداف این کتاب صیانت از حقوق مردم، پزشکان و گروه های بهداشتی درمانی است.
وی با اشاره به این که بخش عمده نگرانی ها در مورد نحوه ارائه خدمات معطوف به بخش های دولتی و آموزشی است، توضیح داد: در حال حاضر در کلان شهرها و مراکز استان ها بیش از 80 درصد خدمات بستری در بخش های دولتی ارائه می شود. بنابراین سامانه ارائه خدمات بستری در بخش های دولتی حتما نیازمند حمایت سازمان های بیمه گر پایه خواهد بود.
به گفته زالی، امسال سازمان های بیمه گر وارد فرایند تدوین کتاب جدید تعرفه ها شده اند و به دلیل این که بار مالی این کتاب در بخش دولتی توسط سازمان های بیمه گر پایه و وزارت بهداشت تامین شد، با اجرای آن فرایند پرداخت از جیب مردم در بخش های دولتی افزایش نخواهد داشت.
وی ادامه داد: مشکلی که در بخش خصوصی وجود داشت، در ارتباط با سازمانهای بیمه گر تکمیلی بود. به طوری که طبق آمارها در شش ماهه اول سال 93 و در تهران 70 درصد مراجعین تحت پوشش بیمه های تکمیلی به بیمارستان های خصوصی درجه یک مراجعه کردند. البته در شهرستان ها این عدد افزایش پیدا می کند و گاهی اوقات حدود 90 درصد از مردم مراجعه کننده به بیمارستان های خصوصی تحت پوشش بیمه های تکمیلی هستند.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران تاکید کرد: بنابراین مکانیزم همراهی سازمان های بیمه گر تکمیلی در این شرایط بسیار راهبردی است. خوشبختانه در این خصوص اقدامات خوبی صورت گرفته و توافق نهایی بین سازمان های بیمه گر تکمیلی و بیمارستان های خصوصی صورت گرفته تا با یک مکانیزم حمایتی، حقوق مردم صیانت شود.
به گفته زالی، نکته مهمی که سازمان های بیمه گر، وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان نظام پزشکی در شورای عالی بیمه از آن تبعیت کردند، این بود که انضباط مالی در فرایندهای ارائه خدمات و تعامل دو سویه بین بیماران و ارائه دهندگان خدمات حاصل شود.
وی در ادامه گفت: به دلیل رشد نامطلوب تعرفه ها در سالهای گذشته، با تعرفه های غیرواقعی و مخدوش روبه رو بودیم و با اجرای کتاب جدید تعرفه ها فرایند واقعی سازی تعرفه ها بر اساس شواهد موجود صورت گرفته است. البته برای پیشبرد اهدافمان در این گام، همراهی جامعه پزشکی بسیار مهم است.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران همچنین افزود: در بخش دولتی پرداخت هزینه های درمان از سوی مردم در روستاها به حدود 3 درصد و در شهرها به 6 درصد رسیده به طوری که با این اتفاق آرزوی همه کارشناسان عرضه کننده خدمات سلامت محقق شده است.
به گفته وی، ایجاد یک انضباط مالی در فرایندهای ارائه خدمات و تعامل دوسویه بین بیماران و ارائه دهندگان خدمات، میزان پرداخت ها در بخش خصوصی را نیز کاهش می دهد. ضمن این که با همیاری جامعه پزشکی و انجمن های تخصصی، بساط تعرفه های غیرمتعارف نیز برچیده خواهد شد.
حالا همگان چشم انتظار اجرایی شدن اولتیماتوم وزیر بهداشت به آن دسته از پزشکانی هستند که دریافت رشوه در بازار سلامت را باب کرده اند.
جام جم سرا: حتما شنیدهاید پزشکان افراد را به حفظ فشارخون در محدوده طبیعی سفارش میکنند و به شما اخطار میدهند استرس را کاهش دهید تا پرفشاری را درمان کنید یا از آن دور بمانید. معنی اینها و محدوده طبیعی و غیرطبیعی آن چیست؟
فشارخون
قلب جریان خون را از طریق رگها به تمام بدن میرساند. وقتی جریان خون از سرخرگها میگذرد به دیواره آنها فشار وارد میکند تا فضای بیشتری برای جریان یافتن ایجاد کند. فشاری که در حین عبور خون از رگهای بدن به دیواره سرخرگها وارد میشود فشارخون نامیده میشود.
اعداد فشارخون به چه معناست؟
فشارخون با دو عدد نشان داده میشود: فشارخون سیستولیک و فشارخون دیاستولیک. عدد اول (عدد بیشتر) فشار سیستولیک است و عدد دوم (عدد کمتر) فشار دیاستولیک است. بنابراین اگر فشارخونتان 80/120 است، بهاین معناست که فشار سیستولیک یا هنگام پمپ خون از قلب فشارخونتان 120 میلیمتر جیوه است و فشار دیاستولیک یا زمان استراحت قلب فشارخونتان 80 میلیمتر جیوه است. همانطور که مشخص است عدد فشار سیستولیک بیشتر است، چون وقتی قلب میزند و خون را پمپ میکند تا خون جریان پیدا کند فشار زیادتری به دیواره شریانها (سرخرگها) وارد میشود. واحد سنجش فشارخون میلیمتر جیوه است.
فشارخون طبیعی چه عددی است؟
اگر فشارخونتان 80/120 است، خبرخوشی است. در همه جا این عدد را فشارخون طبیعی میدانند.
فشارخون سیستولیک
فشاری است که جریان خون به دیواره سرخرگها در وقتی وارد میکند که قلب منقبض میشود تا خون را به تمام قسمتهای بدن پمپ کند. این فشار در پایان یک چرخه کامل قلب در زمان انقباض دهلیزها اتفاق میافتد. برای افراد میانسال و مسن فشارخون با عدد فشار سیستولیک شیوه تشخیصی بهتر و موثرتر است. دو عارضه این فشارخون عبارت است از: فشارسیستولیک بالا و فشار سیستولیک پایین.
فشارخون دیاستولیک
فشاری است که جریان خون به دیواره سرخرگها در زمانی وارد میآورد که قلب بین دو زدن متوالی یا دو انقباض متوالی در حالت استراحت است. فشارخون دیاستولیک تا پنجاه و پنج سالگی افزایش یافته و بعد از آن کاهش مییابد. به عبارت دیگر با افزایش سن، فشار دیاستولیک کاهش و فشار سیستولیک افزایش مییابد. دو عارضه این فشارخون عبارت است از: فشار دیاستولیک بالا و فشار دیاستولیک پایین.
فشار سیستولیک بالا
پرفشاری سیستولیک عارضهای است که در آن فقط فشار سیستولیک بالا بوده ، درحالیکه فشار دیاستولیک طبیعی و نرمال است. به عبارت دیگر، فشار
سیستولیک 140 یا بالاتر است. فشار سیستولیک بالا رایجترین شکل پرفشاری است که با سن افزایش مییابد و نشانهای از افزایش احتمالی خطر حمله قلبی یا مغزی و نارسایی کلیوی است. پرفشاری سیستولیک بسیار بیشتر از پرفشاری دیاستولیک رایج است و نباید نادیده گرفته شود؛ چون ممکن است به نارسایی قلبی دیاستولیک منجر شود.
فشار سیستولیک پایین
معمولا فشارخون پایین با کاهش فشارخون سیستولیک و کاهش فشارخون دیاستولیک اتفاق میافتد. ولی گاهی اوقات ممکن است فشار دیاستولیک شما در محدوده تقریبا طبیعی باشد، ولی فشار سیستولیکتان پایینتر از حد طبیعی باشد. به این عارضه کمفشاری سیستولیک میگویند و با علایم و نشانههایی در اغلب موارد همراه است و فقط با یک عدد فشار خون مشخص نمیشود.
فشار دیاستولیک بالا چیست؟
پرفشاری دیاستولیک عارضهای است که در آن افزایش فشار دیاستولیک مشاهده میشود. فشار دیاستولیک طبیعی و نرمال حدود 80 میلیمتر جیوه است و اگر این فشار بالاتر از 90 میلیمتر جیوه شود فشارخون دیاستولیک بالا تلقی میشود که غالبا به دلیل سفتشدن رگهای خونی، پیر شدن ماهیچههای قلب، کلسترول بالا، مصرف طولانی دخانیات و چاقی ایجاد میشود. این نوع فشار خون بالا معمولا در افراد زیر 50 سال و افراد جوان دیده میشود و خطر حمله قلبی، مغزی و نارسایی کلیوی را در افراد جوان بیشتر میکند. بعد از سن 50، فشار سیستولیک بالا و فشار دیاستولیک کاهش مییابد. بدین ترتیب، بتدریج فاکتورهای خطرناک برای ابتلا به پرفشاری خون با افزایش سن افزایش مییابد و پرفشاری دیاستولیک نشانه مهمی در رفتن به این سمت است و به همین دلیل نباید نادیده گرفته شود. فشار دیاستولیک بالا در درازمدت ممکن است به رگهای خونی کوچک آسیب برساند. طبق تحقیقات اخیر این فشار عوارض سختتر و جدیتری از فشار سیستولیک بالا بر بدن میگذارد.
فشار دیاستولیک پایین چیست؟
فشار دیاستولیک 60 میلیمتر جیوه پایین محسوب میشود و شاخصی است که مشکلات فشار خون را در بین افراد جوان نشان میدهد. در این عارضه بهدلیل کاهش جریان خون به سلولها و بافتهای بدن عرضه اکسیژن و مواد مغذی به سلولها کاهش مییابد و برای مدتی طولانی ممکن است به آسیب سلولی و حتی مرگ سلولی منجر شود.
پرفشاری خون
فشار خون طبیعی 80/120 میلیمتر جیوه است و اگر این فشار به 90/140 یا بالاتر برسد گفته میشود فرد به فشار خون بالا یا پرفشاری خون مبتلاست. فشار خون از دو نیرو تشکیل شده است: یکی نیروی پمپ قلب و دیگری مقاومت سرخرگها. علت مقاومت سرخرگها در مقابل جریان خون ذرات انباشتهشده در دیواره آنهاست که کلسترول نامیده میشوند و مانعی در سر راه جریان خون هستند. بنابراین قلب برای جلو راندن خون باید بیشتر کارکند. وقتی پمپ زدن قلب سخت و دشوار میشود، یعنی نیرویی که لازم است تا خون را از میان شریانها عبور دهد افزایش مییابد. مسلم است به قلب فشار وارد میشود و حتی ممکن است به سرخرگها آسیب برسد.
این نوع پرفشاری خون که علت اصلی آن مشخص نیست به پرفشاری اصلی یا پرفشاری اولیه معروف است و عوامل ژنتیکی و وراثتی ممکن است یکی از دلایل آن باشد. الگوی خواب نامنظم، دریافت نمک زیاد، استرس، کمبود پتاسیم و کلسیم، رژیم غذایی نامناسب، سبک زندگی ناسالم، اضافهوزن و قرصهای ضدبارداری حاوی استروژن و بارداری سهم بسزایی در ایجاد آن دارد.
نوع دیگر پرفشاری خون پرفشاری ثانویه نامیده میشود و به این معناست که علت اصلی آن مشخص است. بیماریهای کلیوی از شایعترین عوامل آن است. تومورهای غدد آدرنال نیز ممکن است موجب این نوع پرفشاری شود. این تومورها یا غدد آدرنال غیرطبیعی موجب ترشح هورمونهای زیادی میشوند که به پرفشاری منجر میشود.
خطرات فشار خون بالا
یکی از نگرانکنندهترین مسائل درباره پرفشاری خون این است که علائم و نشانههای آن خیلی واضح نیست؛ به همین دلیل قاتل خاموش نامیده میشود. علائم آن تقریبا پنهان و درنهایت ممکن است سردرد، سرگیجه، خستگی و کوبیده شدن و ضربه زدن محکم به قفسه سینه، گردن و گوشها باشد. بهدلیل فشار اضافی واردشده به قلب برای پمپ کردن خون فرد ممکن است در معرض خطر بالای بیماریهای قلبی، مغزی، بیماریهای کلیوی و تصلب شرایین قرار بگیرد و اندامهای بدن آسیب ببینند.
فشار خون پایین یا کمفشاری چیست؟
از نظر پزشکی فشار خون پایین زمانی اتفاق میافتد که فشار خون سیستولیک 90 میلیمتر جیوه یا کمتر و فشار خون دیاستولیک 60 میلیمتر جیوه یا کمتر باشد. در این وضع قلب به دلیل برخی دلایل نهفته قادر به حفظ فشار خون طبیعی نیست. فشار خون پایین به این معنی است که اکسیژن و مواد غذایی به قدر کافی به اعضای بدن نمیرسد و بدین ترتیب آنها برای همیشه آسیب میبینند.
عوارض فشار خون پایین
یکی از خطرات اصلی فشار خون پایین، کاهش جریان خون در سرخرگها و وریدهاست که به گردش جریان خون در دیگر قسمتهای بدن از جمله مغز، کلیه و قلب آسیب جدی میرساند. در صورت کمبود خون و اکسیژن، اعضای بدن نمیتوانند درست کار کنند. برای مثال اگر کلیهها خون و اکسیژن کافی دریافت نکنند، نمیتوانند مواد زائد مثل اوره و کراتین را خوب از بدن دفع کنند و در نتیجه مقدار این مواد در خون بالا میرود. اگر فشار خون آنقدر پایین بیاید که شریانهای کرنری (قلبی) خون کافی دریافت نکنند، احتمال زیادی برای درد قفسه سینه و حتی حمله قلبی وجود دارد. فردی با فشار خون بسیار پایین احتمالا بهطور مکرر ناتوانی در ادای کلمات، تپش قلب، منگی، تاری دید، عدم تعادل، سردی و نمناکی پوست و تنفس سریع را تجربه میکند. همچنین این عارضه ممکن است با ایجاد تهوع روی سطح تمرکز و وضع عمومی سلامت فرد تاثیر بگذارد.
نوسان فشارخون
گاهی اوقات فشارخونتان ممکن است به دلیل عواملی خاص نوسان پیدا کند، ولی همیشه مشکلی جدی نیست. نوسان خفیف حدود 10 درصد کاملا طبیعی است، ولی اگر به مشکلی مزمن تبدیل شود، موضوعی نگرانکننده خواهد بود.
علل نوسان فشارخون
نوسان فشارخون دو وجه یا شکل متفاوت دارد که در یک شکل آن فشار خون بالا میرود و در دیگر شکل فشارخون پایین میآید.
1ـ هنگامی که نوسان فشار خون به سمت بالاست به این معنیکه قلب سخت کار میکند و تلاش بسیار زیادی برای پمپ کردن خون انجام میدهد. برخی علل این مسئله عبارت است از:
ـ فشار خون بالا
یکی از دلایل اصلی نوسان خون، فشار خون بالاست که علت آن ممکن است برخی بیماریهای قلبی باشد که تشخیص داده نشدهاند. بیماریهای کلیوی، مسائل هورمونی و بارداری و وراثت نیز ممکن است در مشکل پرفشاری خون دخیل باشند.
ـ حساسیت به برخی غذاها و نوشیدنیها
برخی غذاها و نوشیدنیها ممکن است ناگهان فشار خون را بالا ببرند و غذاهای شور از این جملهاند. اگر این مسئله مدام اتفاق بیفتد، تغییر عادات غذایی ضروری است. کافئین که مادهای تحریککننده است غالبا فشارخون را افزایش میدهد؛ زیرا موجب انقباض و تنگی رگهای خونی میشود و تاثیر آن بخصوص روی افرادی است که بهطور منظم قهوه نمینوشند. بنابراین، این افراد باید روزانه دو سه فنجان قهوه بنوشند.
ـ استرس
استرس و نگرانی یکی دیگر از علتهای اصلی نوسان فشار خون است. تحقیقات نشان داده است 70 درصد افراد نمیتوانند فشار خون طبیعی داشته باشند فقط به این دلیل که نمیتوانند استرسشان را مهار کنند.
ـ عوارض داروها
برخی داروها ممکن است نوسان فشار خون ایجاد کنند؛ از جمله قرصهای ضدبارداری، داروهای مسکن، داروهای ضدافسردگی و برخی داروهای سرماخوردگی.
2ـ وقتی نوسان فشار خون در جهت پایین آمدن فشار خون باشد که در این صورت ممکن است موجب کاهش حجم خون شود و این به آن معناست که قلب نمیتواند به هر دلیلی تند بزند. برخی علل این مساله عبارتند از:
ـ دهیدراسیون شدید یا کمشدن آب بدن که در این وضع بدن مقدار زیادی مایع از دست میدهد.
ـ کمخونی شدید بهدلیل خونریزی زیاد از جراحت و زخم شدید. این خونریزی ممکن است ناشی از زخم داخلی یا خارجی باشد .
ـ کمبود مواد مغذی از جمله کمبود برخی عناصر معدنی و ویتامینها مثل آهن، ویتامین B و ویتامین B12 که ممکن است تولید گلبولهایقرمز را که یکی از اجزای اصلی خون است کاهش دهد. در نتیجه، خون کافی در دستگاه گردش خون وجود نخواهد داشت که در نهایت به کاهش فشار خون منجر میشود.
ـ عفونت جدی فردی که به عفونت شدید مبتلاست نیز ممکن است نوسان فشار خون داشته باشد. این حالت زمانی اتفاق میافتد که یک عامل بیماریزا سعی میکند وارد جریان خون شود.
تشخیص و درمان
نخستین مرحله یعنی نوسان هیچ علائمی ندارد. بعد از مدتی علائم شایع و رایج آن شامل سردرد، بیتابی و بیقراری و سرگیجه مشاهده میشود. علائم دیگر آن ضعف، عدم تعادل هنگام بلند شدن، گیجی و منگی و تهوع است. اگر متوجه نوسان فشار خون شدید، حداقل سه بار در روز در سه زمان مختلف از شبانهروز فشار خون را بگیرید و اگر متوجه تغییرات مستمری در فشار خون شدید، برای یافتن علت دقیق آن باید با پزشک مشورت کنید. پزشک نخست سعی میکند علت پنهان و نهفته را تشخیص دهد و بعد شروع به درمان میکند، داروهایی برای تثبیت فشار خون تجویز کرده و بدقت اندازهگیری فشار خون را تحت نظر میگیرد تا این عارضه مرتفع شود. اگر فشار خون بالاتر از حد طبیعی باشد، رژیم غذایی کمنمک و پرفیبر توصیه میشود، ولی اگر نوسان فشار خون در جهت فشار پایین است مواد غذایی حاوی مقدار زیاد آهن، ویتامین C و ویتامین B کمپلکس تجویز میشود.
دلایل پزشکی قاطعی وجود ندارند که باعث نوسان فشار خون شوند. فعالیتهای فیزیکی مثل دویدن، هیجانات شدید، قرارگرفتن در دمای خیلی بالا یا پایین بخش ناچیزی از این علل است. در چنین وضعی اگر کمی به استراحت و آرامش بپردازید، فشار خون بعد از مدتی خودبهخود طبیعی و نرمال میشود. ولی برای جلوگیری از عوارض آن باید در فواصل زمانی معینی فشار خون خود را بگیرید. (ضمیمه سیب)
مترجم: مریم شاهسون
منابع: Yahoo Health، WebMd
جام جم سرا: خیلی از ما مراقب خودمان نیستیم، یعنی آدمهای خودمراقبی نیستیم. گمان میکنیم اگر به کسی که دوستش داریم بگوییم مواظب خودت باش و او هم احتیاط کند که مثلا تصادف نکند یا اگر وقتی هوا سرد میشود حسابی لباس بپوشیم تا لرز نکنیم، روی خط مراقبت افتاده ایم و هوای خودمان و عزیزمان را داریم.
ولی مفهوم خودمراقبتی وسیعتر از این کارهای کوچک است. خود مراقبتی یعنی این که چهار چشمی مراقب سلامتمان باشیم و هم جسممان را بپاییم و هم روحمان را. شخصی که خود مراقب است آگاهانه از خودش و اطرافیانش مراقبت میکند تا نه خودش و نه آنها بیمار نشوند.
پس اصل بر پیشگیری است که کمخرجتر از درمان است. اما گاهی گریزی از بیماری نیست و با وجود خود مراقبتی، از جایی که گمانش را نمیکردی بیمار میشوی. پس خودمراقبها هم مریض میشوند، با این فرق که وقت بیماری، سریع دست به کار میشوند و برای درمان میکوشند، نه این که بگذارند بیماری ریشه بدواند به آن حد که دیگر از دست کسی کاری ساخته نباشد.
اینها یعنی اگر کسی را دیدیم که سرفه میکند، عارضهای پوستی دارد یا نقطهای از بدنش درد میکند، ولی با این حال با آن میسازد و سراغ درمان نمیرود، یعنی او شخصی است که به اصول خودمراقبتی بیاعتناست.
آن بانوی نمکدان به دست که غذایی شور درست میکند و به اهل خانه میخوراند، یا دست و دلبازانه در غذا روغن میریزد با این تصور که آدمها با غذای چرب جان میگیرند یا به رسم عادت قدیم، خوراکیهای شیرین تهیه میکند و هر روز تعارف اهل خانه میکند، ندانسته علیه سلامت خود و خانوادهاش قیام کرده است.
البته نه فقط بانوی خانه، که مردانی که دور از چشم همسر و حتی با اطلاع او هر روز صبح در کلهپزی حاضر میشوند و آب مغز سر میکشند، یا آن عده که سرشان برود، سیگار کشیدنشان نمیرود یا همه آن آدمهایی که نمیتوانند از سوسیس و کالباس و غذاهای کنسرو شده دل بکنند برای سلامت خود خنجر را از رو بستهاند.
پیداست بچههایی هم که تماشاگر این سبک زندگیاند بهتر از این با خود تا نخواهند کرد. این همه کودک مشتاق خوراکیهای شور، این همه نوجوان عاشق پیتزا و بیزار از آبگوشت، این همه کودک کمتحرک که کارشان خوردن خوراکیهای فرآوری شده پای تلویزیون و تبلت و لپتاپ شده، نتیجه این سبک غلط زندگیموروثی است. فقط کافی است چشم بچرخانید. خیلی از این آدمها کنار ما هستند.
یک گشت کوچک در مردم
محبوبه را سالهاست میشناسم. او یک زن میانسال مبتلا به دیابت است. پزشکان گفتهاند اگر مراقب تغذیهاش نباشد باید انسولین تزریق کند و او از ترس انسولین خیلی از خوراکیهای مضر را از زندگیاش حذف کرده است. ولی او همچنان زیاد غذا میخورد، اگر غذا آش است چند کاسه و اگر برنج است چند کفگیر مالامال. میگویم از زخم پای دیابت، نارسایی کلیوی یا نابینایی نمیترسی که این همه غذا میخوری و او میگوید خسته شدم از بس پرهیز غذایی کردم. میگوید اگر ته زندگی مرگ است بگذار بخورم و بمیرم.
محبوبه حق دارد. پرهیز مادامالعمر از خوراکیهای خوشمزه کار سختی است، ولی او یک فرد بیاعتنا به اصول خودمراقبتی است که برای بهبود دیابت که بیماری مزمن در وجود اوست، با جدیت تلاش نمیکند.
مجید پسر همسایه ماست. کودکی پرشر و شور که آرام و قرار ندارد. بیشتر وقتها مشغول مکیدن آبنبات چوبی و له کردن تکههای خشک چیپس زیر دندانهاست. تغذیه او آیینه تمامنمای سبک تغذیه خانواده اوست، مثل عادت او به خوردن میوهها و سبزیهای نشسته مانند کاهو یا کلم. به او میگویم میوههای نشسته پر از میکروب است و او هم کاهو را از دهانش در میآورد و تکههای جویده را قورت میدهد و با خنده میگوید بابام گفته پس اسید معده چه کاره است.
منظورش این بود که اسید معده منتظر ایستاده تا ما هرچه آلودگی است به سمتش بفرستیم و او دست به کار نابودی میکروبها شود که البته تصوری غلط و متاثرکننده است، ولی مدرکی نیز هست بر این که خانواده مجید آدمهای خودمراقبی نیستند.
مسافر اتوبوس بودم و چشم میچرخاندم برای پیدا کردن کسی که نشان دهد خود مراقب نیست. به مسافر کنار دستم نگاهی انداختم که مورد مناسبی بود. او با تلفن همراهش حرف میزد و وقت حرف زدن دندانهای یکدست خرابش نمایان میشد. سخت بود به او بگویم این چه دندانهایی است، ولی صحبتش که تمام شد حرف گرانی خدمات دندانپزشکی را پیش کشیدم تا بلکه حرفی بزند. او هم تائید کرد که توان مالیاش به مخارج دندانپزشکی نمیرسد و منتظر ایستاده تا همه دندانهایش نفسهای آخر را بکشند و آن وقت همه را از ریشه بکند و جایش یکدست دندان عاریه بگذارد.
حرفهای این مسافر، هم درست بود هم غلط. درست بود چون پرداخت هزینههای گران دندانپزشکی از عهده خیلی از مردم قشر ضعیف و متوسط جامعه برنمیآید و غلط بود چون اگر بهداشت را رعایت میکرد و اجازه نمیداد دندانهایش به این روز نیفتد یا اگر هر دندان که خراب میشد بلافاصله ترمیمش میکرد، نه هزینه گزافی را متحمل میشد و نه دندانهای باارزشش را در آستانه میانسالی از دست میداد. اما به هر حال من از دندانهای زنگ زده او و آن ویترین زشت صورتش فهمیدم او آدم خود مراقبی نیست.
حال مراقبت از روان، وخیم است
یا غفلت و ناآگاهی است یا بی پولی، گاهی هم بیحوصلگی و مشغله کاری، برخی اوقات هم آنها که مراقب سلامت خود نیستند به پوچ بودن زندگی اشاره میکنند و این که آدمها مسافری هستند که دیر یا زود دنیا را ترک میکنند و لزومی ندارد مدام خود را زیر ذره بین ببرند.
اینها یعنی این که گروه زیادی از آدمها برای این که مراقب سلامت خود باشند قید و شرط میگذارند و برای خود مراقبتی بند و تبصره قرار میدهند. مثلا میگویند اگر پول داشتم به خودم میرسم یا اگر وقتم آزاد شد دنبال درمانم میروم یا باشد برای وقتی که حوصله داشتم یا طبق یک باور سنتی میگویند نفوس بد نزن، به امید خدا خودم خوب میشوم.
خیلی از ما برای حفظ سلامتمان مایه نمیگذاریم. نه وقت میگذاریم و نه حاضریم به اندازه پولی که مثلا برای لباس و ماشین و لوازم خانه خرج میکنیم، برایش هزینه کنیم.
در واقع خیلی از ما با تغذیه نامناسب، کمتحرکی و دوری از ورزش یا درمان نکردن بموقع بیماریهایمان به سلامت جسمی مان لطمه میزنیم، البته ناخواسته و بیغرض. برای همین است که انواع سرطان این همه میان ما شیوع پیدا کرده و بیماریهای قلب و عروق بعد از تصادفات رانندگی دومین عاملی است که ما را به کام مرگ میکشاند.
اما این حقیقتی است که تعداد بیشتری از ما به سلامت روانمان کمتوجهتریم تا سلامت جسممان. در میان ما آدمهای زیادی هستند که اگر کوچکترین علائم بیماری را ببینند یا متوجه شوند که یک ماده خوراکی برایشان مضر است، دست به کار میشوند و نقصها را اصلاح میکنند، ولی در بین همین آدمها کسانی هستند که حتی باور نمیکنند روانشان هم میتواند دچار بیماری شود، چه رسد به این که بپذیرند بیمار شدهاند و نیاز به درمان دارند. پس در مقایسه با جسم، روان ما آدمها در مضیقه بیشتری است. خیلی از ما برای درمان اختلالات روانی خود اقدام نمیکنیم چون دوست داریم خود را از این اختلال مبرا بدانیم. تعداد بیشتری از ما هم برای مبتلا نشدن به این بیماریها تلاش نمیکنیم و همچنان به روانمان ظلم میکنیم، مدام غصه و افسوس میخوریم، منفی میبافیم، استرس به خود تحمیل میکنیم و با حسادتها و کینهتوزیها و اضطرابها به جان روانمان میافتیم. این که برای شاد بودن و داشتن زندگی بانشاط تلاش نیز نمیکنیم ایراد خیلی از ماست، این که برای هر چیزی پول خرج میکنیم بجز شادیمان و به هر چیز بها میدهیم بجز نیازهای روحیمان یک نقص برای ماست، در حالی که اصول خودمراقبتی به ما یاد میدهد آدمهای خودمراقب کسانی هستند که برای تندرستیشان میکوشند و در تلاشند از سلامت جسم و ذهن خود محافظت کنند.
مریم خباز / گروه جامعه
جام جم سرا: خود مراقبتی از یک سو شامل اصولی چون پیشگیری از بیماریها و ارتقای سطح سلامت فعالیت ورزشی منظم، حفظ وزن مطلوب، کنترل استرس، چربی خون، قند و فشار خون و نکشیدن سیگار و از سوی دیگر، پایبندی به روابط اجتماعی و خانوادگی سالم، رعایت اصول ایمنی در محیط کار و نیز در حین رانندگی تعریف میشود.
فراموش نکنید خود مراقبتی، به جنسیت و سن خاصی مربوط نمیشود، بلکه به مسئولیتپذیری افراد در مقابل سلامت خود از طریق اتخاذ سبک سالم زندگی، چارهاندیشی برای جلوگیری از رخداد حوادث و بیماریها، استفاده صحیح از داروها در بیماریهای جزئی و مراقبت از ابتلا به بیماریهای مزمن مربوط میشود. شیوه زندگی سالم برای مردان نیز مانند دیگر افراد جامعه یک الگوی ثابت دارد که شامل تغذیه سالم، داشتن تحرک منظم روزانه و دوری از استرس میشود. حرکت بر اساس اصول زندگی سالم باعث میشود مردان نهتنها زندگی پر انرژی و با نشاطی داشته باشند، بلکه در مسیر کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مختلف قرار بگیرند. الگوی زندگی سالم نهتنها با داشتن تغذیه سالم و متعادل و ورزش کافی و منظم معنا پیدا میکند، بلکه با داشتن کار و خواب متناسب، دوری از اثرات داروها، الکل، تنباکو و استرس کامل میشود. اما خوب است بدانید بخش عمدهای از اصول خود مراقبتی در مردان به پیشگیری و مراقبت از بیماریهایی بازمیگردد که آنان را بیشتر گرفتار میکند.
خودمراقبتی مردان برای جلوگیری از دیابت
از آنجا که دیابت از شایعترین بیماریهایی است که مردان با آن در گیر هستند، مراقبت و پیشگیری از دیابت از اصول خود مراقبتی آنان تلقی میشود.
دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی، فوقتخصص غدد درونریز و متابولیک در گفتوگو با جامجم میگوید: مردان باید حداقل 150 دقیقه در هفته، یعنی روزی 30 دقیقه و در هفته پنج روز، فعالیت فیزیکی غیر از فعالیت روزمره داشته باشد که میتواند شامل پیادهروی یا هر فعالیت دیگری باشد. همچنین با کاهش مصرف غذاهای پرچرب، با میزان کالری زیاد و کاهش چربیهای اشباعشده از بروز چاقی و اضافهوزن خودداری کنند. در این راستا مردان باید بیشتر از میوه و سبزیجات یا به اصطلاح غذاهای مدیترانهای استفاده کنند. امروزه ثابت شده که غذاهای مدیترانهای سرشار از میوه و سبزیجات، زیتون و روغن زیتون و انواع مغزها در پیشگیری از ابتلا به انواع چاقی، اضافه وزن و بیماریهای قلب و عروق موثر است.
دکتر مهاجری تاکید میکند: کسانی که دچار چاقی شکمی شبیه سیب هستند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت و مقاومت به انسولین هستند. در نظر داشته باشید کم تحرکی و پشت میزنشینی به افزایش وزن و متعاقب آن مقاومت به انسولین منجر میشود و کسانی که درجاتی از چاقی را دارند باید بیشتر مراقب ابتلا به دیابت باشند. وی با تاکید بر این که همه افراد اعم از مرد و زن برای خود مراقبتی باید در سنین بالای 45 سال، یکبار در سال برای اندازهگیری قند خون ناشتا مراجعه کنند، میافزاید: اگر قند خون کمتر از صد گزارش شود طبیعی بوده و در این صورت فرد میتواند هر سه سال یکبار قند خون خود را چک کند، اما اگر بیش از 126 گزارش شود و در روز دیگر نیز همین میزان گزارش شود فرد مبتلا به دیابت نوع 2 است. اگر فرد علائمی چون پرنوشی و پر ادراری داشته باشد و میزان قند خون غیرناشتایش نیز بالای 200 گزارش شود نیز در معرض ابتلا به دیابت محسوب میشود. این متخصص غدد یادآوری میکند: کسانی که درجاتی از اضافه وزن و چاقی را دارند اگر 7 درصد از وزن خود را کاهش دهند نهتنها با عوارض و خطرات کمتری از نظر ابتلا به بیماریهای متابولیکی از جمله دیابت روبهرو خواهند بود، بلکه ابتلا به دیابت نیز در آنها به تعویق میافتد.
قلب مردان، مراقبت میخواهد
آمارها نشان میدهد مردان بیش از زنان در معرض بیماریهای عروق قلب هستند، اما ریسک بیماریهای عروق قلبی در زنان پس از یائسگی با مردان برابر میشود.
دکتر ناصر علی حجتی، متخصص قلب و عروق با اشاره به این مطلب میگوید: مردان باید بیش از زنان مراقب قلب خود باشند ، بویژه اینکه اگر از نظر ژنتیکی سابقه ابتلا به بیماری را داشته باشند نیز بیشتر مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی هستند. در این راستا رژیم غذایی مردان باید از نظر نمک و چربی حیوانی و نیز میزان کلسترول زیاد محدود باشد. همچنین فعالیت روزانه به مدت حداقل 30 دقیقه پیادهروی برای چهار تا پنج بار در هفته توصیه میشود.
دکتر حجتی با تأکید بر ضرورت خود مراقبتی در مردانی با سابقه ژنتیکی ابتلا به بیماریهای قلبی میافزاید: ابتلای اقوام درجه یک نظیر پدر، مادر، خاله، عمه، عمو و دایی، افراد را بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی قرار میدهد. همچنین پرفشاری خون و چربی خون زیاد از عوامل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی محسوب میشود. چنانچه در اقوام درجه یک سابقه ابتلا به چربی خون بالا وجود داشته باشد، ضروری است فرد آزمایشهای دورهای خون و معاینات دورهای را فراموش نکند. افرادی با سابقه ابتلای فامیلی به دیابت هم بیشتر در معرض بیماریهای قلبی هستند و خود مراقبتی بیشتری نیاز دارند.
این متخصص غدد با تاکید بر این که استفاده از فستفودها برای ابتلا به بیماریهای قلب و عروق مضر است، اظهار میکند: افراد با سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی و عروقی باید چکاپها را از سی و پنج سالگی و بقیه افراد نیز از چهل سالگی آغاز کنند. توجه داشته باشید میزان خطر ابتلا به بیماریهای قلب و عروق در فردی با دو عامل خطر، نسبت به فردی با یک عامل خطر، دو برابر بیشتر است.
خود مراقبتی جنسی در مردان
دکتر فریدون خیامفر، اورولوژیست و عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به این که بسیاری از مردان علاقهمند هستند در سنین بالا نیز توانایی جنسی خود را حفظ کنند، میگوید: این مسأله از نظر حفظ سلامت عمومی نیز اهمیت بسزایی دارد، چون افرادی که از نظر جنسی سالم به نظر میرسند کمتر دچار بیماریهای زمینهای میشوند. وی با اشاره به عوامل موثر در پیشگیری از ناتوانی جنسی در مردان میافزاید: کاهش سطح استرس و ورزش روزانه به مدت 30دقیقه در این خصوص بسیار موثر است. البته ورزش عضلات کف لگن نیز باعث افزایش گردش خون اعضا و عملکرد بهتر آنها میشود. البته کاهش سطح کلسترول خون، کنترل قند خون در بیماران دیابتی، استفاده از مواد غذایی مناسب و خودداری از مصرف دخانیات نیز خطر ابتلا به ناتوانی جنسی را بسیار کم میکند. وی کنترل فشار خون و کاهش وزن را از دیگر موارد موثر در پیشگیری از ناتوانی جنسی در مردان میداند و میافزاید: گاهی بروز ناتوانی ممکن است از علائم اولیه بیماریهای قلبی و عروقی باشد. از این رو در صورت بروز مشکلات جنسی برای ریشهیابی و درمان آن باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
پونه شیرازی / گروه جامعه
جام جم سرا: داشتن پروفایلها و اکانتهای شخصی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی به معنی بلامانع بودن انتشار هر گونه مطلبی در این فضاها نیست. در صورتی که کاربرِ این سرویسهای اینترنتی هستید به هیچ وجه نباید تمام اطلاعات شخصی خود را در این فضاها قرار دهید. با توجه به افزایش تمایل کاربران به انتشار اطلاعات شخصی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، باید این نکته را در نظر داشت که انتشار برخی اطلاعات و تصاویر در این فضاها به هیچ عنوان صحیح و عاقلانه نیست و میتواند برای خودتان موجب دردسرها و مزاحمتهایی شود که بعدا برطرف کردن آنها بسیار دشوار میشود.
به گزارش پایگاه اینترنتی «مگفورویمن»، با توجه به این مقدمه توصیه میشود که از انتشار پنج مطلب زیر در فضای مجازی به طور جدی خودداری کنید:
- عکسها و فیلمهای خصوصی
آنچه در فضاهای اینترنتی قرار میگیرد هیچگاه کاملا از این فضاها پاک نمیشوند. پس پیش از آنکه تصویر یا فیلمی را در اینترنت بارگذاری کنید به این موضوع فکر کنید که این تصاویر میتوانند در دسترس افراد بسیاری از جمله همکاران، رئیس، خانواده و حتی بسیاری از افراد مزاحم قرار گیرند.
- شماره تلفن
هرگز شماره تلفن و آدرس خود را در فضاهای مجازی قرار ندهید. حتی اگر به دوستان مجازی خود اعتماد کامل دارید باز هم با سیاست و آیندهنگری بیشتری رفتار کنید.
- گلایهها و ناراحتیها
اگر از کسی مثل رئیس، معلم و یا همکار خود شکایتی دارید آن را در اینترنت منتشر نکنید چرا که تبعات آن متوجه خود شما خواهد شد. در این گونه مواقع بهتر است از روش مکالمه رو در رو استفاده و مشکل خود را حل کنید.
- جزئیات حسابهای بانکی
هیچگاه اطلاعات حساب، شماره و رمز کارت خود را به سایتهای غیرمعتبر ندهید و در صورتی که کسی این اطلاعات را از شما خواست با احتیاط بیشتری برخورد کنید.
- اطلاعات لحظه به لحظه از زندگی
نوشتن جک یا مطالب کلی، مشکلی برای فرد ایجاد نمیکند ولی انتشار تمام جزئیات زندگی مثل خرید کردن، رفتن به رستوران یا کافی شاپ و... نه تنها ضروری نیست بلکه گاهی حتی میتواند دردسرساز شود. (ایسنا)
دکتر شاهین خزعلی، مسئول کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به ارتباط بیماری اندومتریوز و کاهش توان باروری افراد مبتلا به آن گفت: آنچه بسیار نگران کننده است، این موضوع است که اندومتریوز میتواند تخمدانها را درگیر کند و ذخیرۀ تخمدان را کاهش دهد که در این صورت ممکن است آسیبی غیرقابل بازگشت به تخمدانها وارد کند.
مسئول کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا افزود: با آنکه جراحی اندومتریوز بسیار سخت و نیازمند تخصص و دقت میباشد اما اگر به درستی انجام شود میتواند بافت تخمدان را محافظت کند که متأسفانه در بهترین موارد جراحی که توسط متخصصان و جراحان حاذق بر روی کیستهای مبتلا به اندومتریوز تخمدان صورت میگیرد نیز، ذخیرۀ تخمدان کاهش مییابد.
خزعلی با بیان اینکه انجام اعمال متعدد جراحی بر روی تخمدانها میتواند ذخیرۀ تخمدان را کاهش دهد گفت: آنچه بسیار اهمیت دارد آنست که عمل به درستی و توسط افراد ماهر و با تجربه انجام شود و در موارد لزوم، قبل از آنکه مبتلایان به اندومتریوز مورد عمل جراحی قرار گیرند به متخصصین ناباروری ارجاع شوند تا جنین و یا تخمک آنها استخراج، منجمد و نگهداری شود تا پس از آنکه فرد بهبود یافت و یا ذخیرۀ تخمدان کاهش یافت، دارای جنین یا تخمک سالم باشند.
وی در تشریح کاربرد لاپاراسکوپی در حفظ باروری خاطرنشان کرد: برداشتن کیستهای اندومتریوز، جداکردن چسبندگیها، آزاد کردن لولههای رحمی برای آنکه مجدداً قابلیت عبور تخمک و اسپرم را داشته باشند، برداشتن و منجمد کردن بافت تخمدان پیش از درمان سرطان و بازگرداندن مجدد آن به بدن و... از جمله کاربردهای مهم لاپاراسکوپی در جهت درمان و حفظ باروری به شمار میرود. (مهر)
اگر میخواهید شریک زندگیتان را انتخاب کنید مراقب باشید که از حول حلیم با سر توی دیگ نیفتید و پایتان دریکی از دهها تلهای که در مرحله انتخاب ممکن است برایتان پهن شده باشد، گیر نکند.
تله اول: زیبایی
شکی نیست که همه ما زیبایی را دوست داریم و به سمت آن جذب میشویم، اما وقتی نقش زیبایی در انتخاب انتخابی بیشتر از حد معقول باشد، دردسرها شروع میشود. بهتر است قبل از اینکه کسی را به عنوان همسر انتخاب کنید، اولویتهایتان را مشخص کنید: با اینکه زیبایی برایتان اهمیت زیادی دارد، اما چه چیزهایی هست که برایتان از زیبایی اهمیت بیشتری دارد؟ چه معیارهایی را حاضرید فدای زیبایی کنید و از چه معیارهایی به هیچ وجه حاضر نیستید بگذرید؟ آیا اگر این فرد این همه زیبا نبود، بازهم او را انسان خوبی میدانستید؟ در این صورت میتوانید فکر کنید که او همسر مناسبی برای شما خواهد بود.
تله دوم: موقعیت اجتماعی
موقعیت اجتماعی یکی از مواردی است که احتمال اشتباه در انتخاب همسر را به شدت بالا میبرد. عناوین و موقعیتهای چشمگیر به راحتی میتوانند سایر خصوصیات فرد را تحت تأثیر قرار دهد و چشم ما را به روی خیلی چیزها ببندد. در این صورت ما با موقعیت طرف مقابل ازدواج میکنیم، در حالی که با «خود» او زیر یک سقف میرویم – شما در داخل خانه مجبورید با یک آدم منهی شغل و عنوانش زندگی کرد.
در چنین شرایطی باید فکر کنید اگر طرف مقابل چنین موقعیتی را نداشت بازهم برایتان انسان قابل قبولی بود؟ غیر از موقعیت خاص، چه ویژگیهای دیگر او شما را به خود جذب میکند؟
تله سوم: عشق بیاندازه
عشق یکی از لازمههای ازدواج است، اما برای ازدواج کافی نیست. اگر فقط از روی عشق ازدواج میکنید، منتظر باشید که روزی به خاطر نفرت از هم جدا شوید!
یکی از خطرناکترین شرایط انتخاب همسر زمانی است که «عاشق» میشوید. در این حالت شما آن قدر تحت تأثیر هیجانات و احساسات هستید که نمیتوانید درست ببینید و درست تصمیم بگیرید. قبول این مساله برای کسانی که در اوج عشق هستند بسیار سخت است. اما واقعیت این است که مغز در حالت هیجانزدگی نمیتواند به طور طبیعی فعالیت کند. بنابراین خود عاشق جز خوبی چیزی نمیبیند.
در واقع چشم عاشق، همه چیز را از پشت عینک عشق میبیند و از پشت این عینک همه چیز بهتر از آنچه که هست دیده میشود اما. فقط مشکل اینجاست که ما نمیتوانیم همیشه با این عینک به دنیا نگاه کنیم چه بخواهیم چه نخواهیم این شیفتگی و این هیجانات دیر یا زود فروکش میکند.
اگر عاشق هستید، بهتر است مدتی صبر کنید و از رابطه فاصله بگیرید تا تب در شما فروکش کند و بتوانید با دخالت بیشتر عقل، درمورد زندگی آیندهتان تصمیم بگیرید.
تله چهارم: احساس تنهایی
تنهاییهای دوران مجردی گاهی تحملناپذیر میشود. وقتی دوستان متاهل دور هم جمع میشوند ممکن است ما به دلیل مجرد بودن نتوانیم در جمعشان باشیم. وقتی با جمعی از بچههای فامیل به مسافرت میرویم و همه با همسرشان هستند به جز ما. وقتی همکارانمان آخر وقت در حالی به خانهشان برمیگردند که همسرشان در انتظارشان است اما ما به خانهای میرویم که در و دیوار منتظرمان است و همین جاست که زنگهای خطر به صدا درمیآید.
تنهایی مفرط سادهتر از آنچه فکرش را بکنید میتواند شما را در معرض انتخاب اشتباه قرار دهد. وقتی در تنهایی به حال خودتان تأسف میخورید، کسی پیدایش میشود فکر میکنید که میتواند شما را از تنهایی نجات دهد در حالی که بهتر است.
فکر کنم میشود تنهایی را با دوستان و آشنایان تا حدی برطرف کرد و به فکر حل مساله از طریق ازدواج نیافتاد اما بعد از اینکه از عمق تنهایی کاسته شد، میشود تصمیمات بهتری گرفت.
تله پنجم: عجله
شما آخرین فرزند خانه هستید که مجرد مانده، چشم مادربزرگ و پدربزرگتان به شماست که نوهشان را ببینند. شما خواهر بزرگتر هستید و ازدواج خواهر کوچکترتان در گرو ازدواج شماست. یا اصلاً سن شما بالا رفته و احساس میکنید برای ازدواجتان دیر شده است. هیچ کدام از این موارد نباید باعث شود که شما عجولانه و نسنجیده تن به ازدواج بدهید.
در هر انتخابی، وقتی ما در شرایط اضطرار و عجله قرار میگیریم، امکان اشتباه کردنمان چندین برابر میشود پس اجازه ندهید آینده زندگیتان قربانی عجله شود.
تله ششم: شناخت ناقص
با کسی قرار ازدواج گذاشتهاید و به قصد شناخت برای ازدواج با هم در ارتباط هستید، اما ارتباط شما محدود به کافیشاپ رفتن آخر هفته همراه دوستان یا ارتباط تلفنی است. بگذارید خیالتان را راحت کنیم: اگر ۲۰ سال هم آخر هفتهها با این فرد بیرون بروید و هر روز ساعتها با او تلفنی صحبت کنید، باز هم شناخت شما نسبت به او کاملا ناقص است!
وقتی با یک نفر ازدواج میکنیم، در واقع با کل وجود او و با همه ابعاد زندگیاش، خانوادهاش، گذشتهاش، آیندهاش، افکار و اخلاقش و همچنین با جسم او ازدواج کردهایم؛ در مثال بالا شما فقط بُعد «کافی شاپی» یا به عبارتی بُعد «تفریحی» فرد را شناختهاید، یا با شخصیت مجازی او (که معمولا بسیار متفاوت از شخصیت حقیقی است) آشنا شدهاید و این هرگز شناخت کافی برای یک ازدواج خوب به حساب نمیآید. ما زمانی میتوانیم به شناخت کاملتر برسیم که با همه ابعاد وجودی فرد و در شرایط و موقعیتهای مختلف رو به رو شده باشیم.
تله هفتم: بحران روحی
در رابطهای شکست خوردهاید، هنوز زخمهایی که از ارتباط ناموفق قبلی خوردهاید خوب نشده و هنوز غم و غصه دارید و به حال و هوای عادی زندگیتان برنگشتهاید: حال شما و نیاز شما به یک همدم قابل درک است، اما این حالت اصلا فرصت مناسبی برای تصمیمگیری در مورد ازدواج نیست.
بحران روحی به هر علتی ممکن است ایجاد شود: ممکن است به تازگی عزیزی را از دست داده باشید، از کار اخراج شده باشید، بیمار باشید، پدر و مادرتان از هم جدا شده باشند یا هر مساله دیگری که باعث ناراحتی شما شده باشد. در حالت بحران، ذهن ما فعالیت طبیعی ندارد و امکان اشتباه در این وضعیت بالاست. ممکن است کسی که الان به نظرمان همسر مناسبی میآید، بعد از عبور از بحران، دیگر چندان مناسب به نظر نرسد و خودمان هم ندانیم چه شد که حاضر شدیم با چنین فردی ازدواج کردیم.
تله هشتم: سرخوشی و هیجان
در عروسی دخترخالهتان که خیلی به شما خوش گذشته با کسی آشنا شدهاید که انگار دقیقا همان کسی است که همیشه در رویاهایتان به دنبالش بودید. احساس بسیار خوبی نسبت به او دارید و وقتی به او فکر میکنید شادی وصفناپذیری را در خود احساس میکنید. احساس خوبی است! اما اگر هنوز رابطهتان جدی نشده، دست نگه دارید. چون دقیقا در لبه پرتگاه انتخاب غلط قرار گرفتهاید!
هیجانات مثبت، درست مثل هیجانات منفی، ما را در معرض انتخاب غلط قرار میدهد. اسم این حالت «جوزدگی» است. در بعضی شرایط ما کاملا «جو زده» میشویم و کارهایی میکنیم که شاید در حالت عادی به آن فکر هم نکنیم. وقتی در میهمانی به ما خوش میگذرد، عملکرد مغز ما متفاوت از حالت عادی است و در واقع فیلترهایی که ما برای انتخاب شخص مناسب برای خود داریم تا حد زیادی از کار میافتد. اشتباه بزرگی است که به انتخاب ذهنمان در چنین حالتی اعتماد کنیم.
در این وضعیت بهتر است مدتی صبر کنیم تا مغز به حالت عادی برگردد و مجددا درمورد این شخص فکر کنیم. در اکثر موارد انتخابهای هیجانی بعد از مدتی از چشممان میافتند.
تله نهم: چشم و هم چشمی
متاسفانه چشم و هم چشمی همیشه چشم ما را به روی بسیاری از واقعیات میبندد و امکان درست دیدن را از ما میگیرد. اگر احساس میکنید در شرایطی هستید که میل به کم کردن روی اطرافیان از طریق ازدواجتان دارید، بهتر است دست از هر اقدامی در زمینه ازدواج بردارید.
از کجا میفهمیم که تصمیمگیری ما از روی چشم و هم چشمی است؟ از اینجا که مدام در حال مقایسه کردن مورد خودمان با مورد ازدواج کسی هستیم که حسادت ما را برانگیخته و این خیال رهایمان نمیکند که ازدواج بافلان آدم چطور میتواند حال او را بگیرد و دل شما را خنک کند.
توصیه میشود برای این جبران و رو کم کنی، راههای دیگری به جز ازدواج را درپیش بگیرید.(خانه بخت)