نشانه​های ضربه مغزی

جام جم سرا: البته گاهی ضربات با شکستگی جمجمه همراه نیست و گاهی هم برعکس، جسم ضربه زننده باعث شکسته شدن جمجمه می‌شود و ممکن است وارد مغز شود.

با این حال دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: هر نوع ضربه مغزی می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی و بافت لایه‌های احاطه‌کننده مغز و در نتیجه خونریزی مغزی شود. البته طیف آسیب‌های ناشی از ضربات مغزی از یک ورم ساده زیر پوست سر به علت خونریزی و جمع شدن مایع میان بافتی در محل ضربه تا خونریزی وسیع مغزی و آسیب به بافت مغز متفاوت است.

نشانه‌های ضربه از نوع مغزی

ضربه به سر اگر از نوع ضربه مغزی باشد با نشانه‌های خاصی همراه است که شناخت این نشانه‌ها به رسیدگی سریع و بموقع به شخص ضربه مغزی شده کمک می‌کند.

دکتر اشرافی در گفت‌و‌گو با جام‌جم علائم اولیه آسیب‌های مغزی در اثر ضربه را بر می‌شمرد و می‌گوید: حالت منگی و گیجی، خواب‌آلودگی و سختی در بیدار شدن از خواب، سردرد، کاهش سطح هوشیاری، از یاد بردن حوادثی که قبل از حادثه یا بعد از حادثه اتفاق افتاده، حالت تهوع و استفراغ مکرر، تشنج و نداشتن تعادل در هنگام راه رفتن از علائم اولیه ناشی از ضربه‌های مغزی است.

اقدامات کمکی تا رسیدن تیم پزشکی

اما در چنین مواردی اقدامات اولیه ضروری اطرافیان چه باید باشد؟

دکتر اشرافی در چنین شرایطی انجام اقداماتی را توصیه می‌کند: ابتدا باید با اورژانس تماس بگیرید. سپس راه‌های هوایی و ضربان قلب بیمار را بررسی و در صورت نیاز احیای قلبی را آغاز کنید. در صورت داشتن تنفس و ضربان قلب عادی، در صورتی که فرد هوشیار نیست به منظور جلوگیری از آسیب به نخاع، گردن فرد را با گذاشتن دست‌ها در دو طرف سر و گردن وی ثابت نگه دارید و از حرکت آن جلوگیری کنید و تا رسیدن تیم پزشکی منتظر بمانید.

وی می‌افزاید: در صورتی که سر بیمار خونریزی دارد، یک پارچه تمیز بر محل خونریزی فشار دهید. همچنین چنانچه آسیب به سر شدید باشد از حرکت دادن سر بیمار خودداری کنید. در صورتی که خونریزی به حدی شدید باشد که خون از زیر پارچه اولیه بیرون بزند پارچه را بر‌ندارید و یک پارچه دیگر روی پارچه قبلی قرار دهید.

همچنین در صورتی که احساس می‌کنید جمجمه بیمار شکسته است به طور مستقیم روی محل خونریزی فشار وارد نکنید و سعی نکنید که لخته‌های خون را از زخم جدا کنید و در صورت امکان زخم را به وسیله گاز استریل بپوشانید. در صورتی که فرد استفراغ می‌کند برای جلوگیری از وارد شدن محتویات معده به ریه، فرد را به آرامی روی یک سمت بدن بخوابانید. در حین انجام این کار مراقب گردن بیمار و آسیب احتمالی به نخاع وی نیز باشید.

ضربه مغزی و کما

گاهی ضربات مغزی به اندازه‌ای شدید است که می‌تواند عوارضی چون کاهش سطح هوشیاری، به کما رفتن و مرگ مغزی را به همراه آورد یا در موارد ضعیف‌تر، به تشنج، ورم مغزی، عفونت‌های مغزی، آسیب به رگ‌ها و اعصاب مغزی، اختلالات حافظه، یادگیری و اختلالات رفتاری منجر شود.

اما در چه شرایطی شخص به کما می‌رود و احتمال خروج فرد از این وضع چقدر است؟

دکتر اشرافی در پاسخ می‌گوید: هنگامی که فردی یک ضربه مغزی را تجربه می‌کند ممکن است به حالت بیهوشی فرو رود. زمانی که این وضع طولانی شود به آن حالت کما می‌گویند. به بیان دیگر کما به حالتی می‌گویند که فرد هوشیار نیست و هیچ پاسخی به محرک‌های بیرونی ندارد. در برخی موارد، کما می‌تواند به عنوان مسیری طبیعی به‌منظور بازسازی مغز بعد از آسیب مغزی، برای برگشت به حالت عادی قبل از ضربه باشد. طول مدت کما ممکن است از روزها تا ماه‌ها به طول بینجامد، اما طول مدت و میزان احتمال خروج از این وضع را نمی‌توان به طور دقیق در هر فرد مشخص کرد. همچنین هنوز درمانی که بتواند فرد را از حالت کما خارج کند وجود ندارد.

از دست دادن حافظه

به گفته دکتر اشرافی، بسیاری از افرادی که دچار آسیب‌های قابل توجه مغزی می‌شوند، ممکن است دچار تغییر در توانایی‌های شناختی از جمله اختلال در حافظه، یادگیری، کاهش سرعت تحلیل مسائل، اختلال در تمرکز و توجه شوند. همچنین این افراد می‌توانند دچار اختلال در عملکرد‌هایی مانند حل مساله و قدرت تصمیم‌گیری شوند.

شیوه‌های مراقبتی برای کاهش آسیب‌دیدگی

خوب است بدانید که ضربات خفیف مغزی معمولا احتیاجی به درمان‌های تهاجمی ندارد و معمولا به وسیله استراحت و استفاده از مسکن‌های معمولی بهبود می‌یابد. با این حال این افراد بهتر است که در خانه تحت نظر قرار بگیرند و از نظر بروز علائم جدید کنترل شوند.

دکتر اشرافی با اشاره به مطالب فوق می‌افزاید: در ضربات متوسط و شدید مغزی، تمرکز بر خون‌رسانی کافی به مغز، تنظیم فشار خون و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به مغز و نخاع است. همچنین در این نوع ضربات باید از بروز عوارض ثانویه ناشی از ضربه مغزی از جمله خونریزی مغزی، نرسیدن اکسیژن کافی به مغز و عفونت مغزی جلوگیری کرد. در موارد محدودی نیز انجام عمل جراحی مغز می‌تواند به کاهش عوارض ناشی از ضربه کمک کند. حتی بسیاری از افراد بعد از آسیب‌های مغزی به انجام فعالیت‌های توانبخشی نیاز دارند که هدف از آن بهبود توانایی‌های فرد در انجام فعالیت‌های روزانه است.

بازگشت به زندگی عادی پس از ضربه مغزی

بازگشت فرد به حالت عادی پس از وقوع حادثه در مرحله اول به‌شدت آسیب مغزی و در مراحل بعدی به کیفیت کمک‌های اولیه بعد از وقوع حادثه، مدت زمان رسیدن فرد مصدوم به مرکز درمانی، زمان شروع بموقع اقدامات ثانویه و درمان‌های پیشرفته در مرکز درمــانــــی بستگــی دارد.

پونه شیرازی ‌/ ‌گروه سلامت

3 ساعت طلایی برای درمان سکته مغزی

جام جم سرا: چنین تصوراتی تا چه اندازه درست است؟ آیا هر سکته مغزی به مرگ یا بروز اختلالات و ناتوانی‌های شدید حسی و حرکتی منجر می‌شود؟

دکتر محمد روحانی، متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این پرسش‌ها با اشاره به این که سکته مغزی بسته به این‌که در چه ناحیه‌ای از مغز اتفاق افتاده باشد علائم متفاوتی دارد، می‌گوید: علائم شایع سکته مغزی شامل ضعف یا فلج یک نیمه بدن،از بین رفتن حس یک نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلالات بینایی می‌شود.

البته سرگیجه نیز درصورتی که همراه با علائم عصبی دیگر نظیر اختلال تکلم، اختلال حسی، نداشتن تعادل و دوبینی باشد از علائم سکته مغزی محسوب می‌شود. جالب آن که علائم سکته مغزی با قلبی شباهتی ندارد، ولی فاکتورهای خطر هر دو تقریباً مشابه است و اغلب بیماری‌های عروق مغز و قلب همراه هم دیده می‌شود.

وی در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این که در سکته‌های مغزی به علت خونریزی داخل نسج مغز، سردرد، تهوع و استفراغ و افت سطح هوشیاری از علائم بارز است، می‌افزاید: بسته به این‌که آسیب مغزی در چه ناحیه‌ای از مغز اتفاق افتاده باشد و نیز وسعت ناحیه آسیب‌دیده مغزی، علائم سکته مغزی از خفیف تا شدید یا حتی مرگ متغیر است.

سکته مغزی عبارت است از نقص عصبی که به صورت حاد و به علت مشکلات عروقی مغز اتفاق می‌افتد. به عبارت دیگر در اثر انسداد یکی از شریان‌های مغزی یا خونریزی داخل مغز بخشی از مغز که عملکرد خاصی نظیر کنترل حرکات یک نیمه بدن یا تکلم را به عهده دارد، آسیب می‌بیند و باعث ایجاد نقص عصبی چون ضعف یا فلج یک نیمه بدن یا اختلال تکلم می‌شود.

شما مستعد سکته مغزی هستید

خوب است بدانید که سکته مغزی در اثر مجموعه‌ای از عوامل خطر ایجاد می‌شود. برخی از آنها چون سن، جنس، نژاد و ارث، غیرقابل تغییر است یعنی با افزایش سن، خطر سکته مغزی افزایش می‌یابد و در جنس مذکر نیز سکته مغزی بیشتر دیده می‌شود. از سوی دیگر فاکتورهایی نظیر فشار خون بالا، دیابت، مصرف سیگار و بیماری‌های قلبی، بویژه اختلال ریتم قلب، بیماری‌های دریچه‌ای قلب و نارسایی قلب از عوامل مستعد‌کننده سکته مغزی محسوب می‌شود.

دکتر روحانی تاکید می‌کند: در درصدی از افراد، سکته مغزی به علت مسائل ژنتیک اتفاق می‌افتد که البته درصد اندکی از موارد سکته مغزی را تشکیل می‌دهد. به بیان دیگر، بعضی بیماری‌های ژنتیکی با افزایش انعقاد‌پذیری خون و با ایجاد لخته در عروق، باعث سکته مغزی می‌شود که این موارد از سکته‌های مغزی بیشتر در اطفال یا جوانان اتفاق می‌افتد.

وقتی بیمار سکته را رد می‌کند

نباید تصور کنید که سکته مغزی همیشه با عوارض شدید و غیرقابل برگشت همراه است، بلکه به گفته دکتر روحانی در بعضی موارد، انسداد شریان مغزی بعد از چند دقیقه تا حداکثر نیم ساعت برطرف می‌شود و علائم عصبی ایجاد شده ناشی از سکته مغزی برگشت می‌کند که در اصطلاح عوام به آن رد کردن سکته می‌گویند. بروز چنین حالتی از این نظر اهمیت دارد که در صورتی که فرد دچار این نوع سکته شود باید بسرعت بررسی شود تا منشأ لخته‌ای که باعث انسداد رگ مغز شده است، شناسایی شده و با درمان آن از احتمال عود سکته مغزی جلوگیری شود.

مهم‌ترین اقدامی که اطرافیان بیمار مبتلا به سکته مغزی باید انجام دهند رساندن هرچه سریع‌تر وی به مراکز درمانی، بویژه مراکزی است که امکان مراقبت ویژه از این بیماران را دارند.

دکتر روحانی در این باره توضیح می‌دهد: یکی از درمان‌های اصلی در بیماران دچار سکته مغزی ناشی از انسداد شرایین، تزریق داروهایی است که احتمال بازگشایی این عروق را افزایش می‌دهد. البته این درمان در سه ساعت اول، مؤثر است و اهمیت رساندن هرچه سریع‌تر بیمار به مرکز درمانی نیز به همین علت است. در واقع، هرگونه اتلاف وقت، احتمال مرگ و میر و باقی ماندن نقایص دائم عصبی را در بیمار بیشتر می‌کند.

این متخصص مغز و اعصاب تاکید می‌کند: در مورد سکته‌های مغزی ناشی از انسداد عروق، در صورتی که بیمار در کمتر از سه ساعت به مراکز درمانی برسد امکان تزریق داروهایی که لخته‌ها را لیز کرده و انسداد عروق را برطرف می‌کند، وجود دارد. البته این درمان که «ترومبولیز» نامیده می‌شود در همه بیماران قابل اجرا نیست، ولی درصد قابل توجهی از بیماران از آن سود می‌برند.

بهبودی پس از سکته مغزی

مهم‌ترین عوارضی که بعد از سکته مغزی ایجاد می‌شود شامل اختلال حرکتی و راه رفتن به علت ضعف اندام‌ها، اختلال تکلم و اختلال تعادل و در سکته‌های مغزی معتدد، شامل اختلال شناختی و زوال عقل است.

دکتر روحانی با اشاره به این مطلب می‌افزاید: توانبخشی پس از سکته مغزی در کاستن عوارض سکته یعنی مشکلات حرکتی و تکلم و نیز برگشت بیمار به زندگی تقریبا طبیعی، با حداکثر استقلال در انجام امور فردی، تاثیر و نقش زیادی دارد. زندگی پس از سکته مغزی باید در جهت کاستن از عوامل خطر از جمله کنترل فشارخون، دیابت و چربی بالا با رژیم و دارو، ترک سیگار و دخانیات، داشتن فعالیت فیزیکی کافی، تغذیه سالم و فیزیوتراپی و کاردرمانی باشد.

وی تاکید می‌کند: به خاطر داشته باشید که مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از سکته مغزی عبارت است از کنترل عوامل خطری چون فشار خون بالا، دیابت، چربی بالا، قطع دخانیات، فعالیت ورزشی مناسب، کاهش وزن و نیز درمان بیماری‌های قلبی که احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف داروهای ضد تجمع پلاکت نظیر آسپرین خطر عود سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

پونه شیرازی‌ /‌ گروه سلامت

تشخیص احتمال سکته مغزی: ۲۰ ثانیه روی یک پا بایستید

جام جم سرا: به نقل از هلث، محققان علوم پزشکی دانشگاه توکیو می‌گویند: نتایج این آزمایش که بر روی بیش از ۸۴۱ زن و ۵۴۶ مرد با محدوده سنی حدود ۶۷ سال انجام شد، نشان می‌دهد کسانی که قدرت ایستادن بر روی یک پا در این مدت کوتاه را ندارند، توانایی مغزی آن‌ها کاهش یافته است.

زمانی که افراد در این آزمایش سعی داشتند روی یک پا بایستند، مغز آن‌ها اسکن شده و عملکرد آن مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته محققان، مردود شدگان این آزمایش نیازمند پیگیری‌های دقیق‌تر پزشکی هستند. آزمایش‌های تکمیلی از برخی افراد ۶۷ ساله‌ای که قادر به ایستادن بر روی یک پا نبودند نشان داد آن‌ها از مشکلاتی مانند ضعف در عملکرد مغز، صدمه‌های تشخیص داده نشده یا خونریزی‌های کوچک در رگ‌ها رنج می‌بردند.

یاسوهارو تابارا Yasuharu Tabara استادیار مرکز ژنومی دانشگاه کیوتو و مدیر این پروژه می‌گوید: نتایج تحقیقات نشان داد که قدرت ایجاد توازن به هنگام ایستادن بر روی یک پا به مدت ۲۰ ثانیه بسیار مهم است زیرا در واقع این توانمندی شاخصی مهم برای سنجیدن میزان سلامت قدرت مغز افراد است. این آزمایش همچنین بیانگر میزان بیماری سلول‌های مغز افراد در ابتلا به بیماری زوال عقل یا آلزایمر است.

محققان انگلیسی پیش‌تر اعلام کرده بودند که علت بسیاری از مرگ و میر‌ها در دهه‌های آینده مرتبط با افراد میانسالی است که ساعات بسیار طولانی می‌نشینند یا از صندلی خود جدا نمی‌شوند.
نتایج این مطالعه که در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شده است. (ایرنا)

سردردتان را جدی بگیرید؛ تنها علامت تومور مغزی است

متخصصان با بیان اینکه سردرد می‌تواند تنها علامت تومور مغزی در بسیاری از بیماران باشد اظهار داشتند: سی‌تی اسکن و دیگر تست‌های تصویربرداری عصبی برای مبتلایان به عارضه سردرد می‌تواند شیوه موثری در تشخیص تومور مغزی باشد.

یکی از متخصصان این مطالعه از دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن گفت: مبتلایان به عارضه تومورهای مغزی حتی در صورت فقدان دیگر علائم و نشانه‌های عصب‌شناختی ممکن است با بروز سردرد روبرو شوند.

در این مطالعه محققان به بررسی ۹۵ بیمار مبتلا به تومور مغزی پرداختند و مشاهده کردند در ۱۱ بیمار سردرد، تنها نشانه تومور مغزی بوده که از میان آنان چهار نفر سردردهای حمله‌ای جدید داشتند و هفت نفر دیگر به می‌گرن یا دیگر انواع سردرد‌ها مبتلا بودند.

به نقل از خلیج تایمز، بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد در سه تا هفت درصد مبتلایان به تومور مغزی تصویربرداری عصبی انجام نمی‌شود یا به تاخیر می‌افتد.(ایسنا)

آلودگی هوا موجب سکته مغزی می‌شود؟

آلودگی هوا می‌تواند سلامتی انسان‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با تنفس در در هوای آلوده، ذرات بزرگ و کوچک مضر وارد ریه شده و مشکلات شدید تنفسی ایجاد می‌کنند؛ بعضی از ذرات آلوده هم وارد معده شده و ممکن است موجب ایجاد انواع بیماری شوند. البته ریه یا معده ممکن است در یک حالت دفاعی این ذرات را دفع کرده یا نابود کنند، اما ذرات آلوده بسیار کوچکی به نام نانوذرات وجود دارند که می‌توانند از لایه دفاعی اول بدن عبور کنند.

نانوذرات که به اندازه یک میلیاردم یک متر هستند (هر نانو متر=۱۰ به توان منفی ۹ م‌تر)، آزادانه در ریه معلق شده و وارد سلول‌ها می‌شوند. آن‌ها می‌توانند جلوی ورود اکسیژن به خون و خروج دی‌اکسید کربن را بگیرند. دانشمندان می‌گویند وقتی بزرگ‌ترین نانوذرات آلوده به اندازه ۱۰۰ نانوم‌تر است، نانوذرات خیلی راحت می‌توانند وارد سلول‌ها شوند.

نانوذرات آلوده می‌توانند به دی. ان.‌ای، پروتئین و دیگر ساختارهای سلولی آسیب برسانند. همین کافی است تا بدن آماده ابتلا به هر نوع بیماری خطرناک شود. در چنین شرایطی بدن خردسالان و کهن‌سالان آسیب‌پذیری بالاتری دارد. نانوذرات همچنین می‌توانند به رگ‌های خونی نیز آسیب برسانند، توانایی بویایی انسان را کاهش دهند و حتی در یادگیری و حافظه نیز تاثیر بسیار بد برجا بگذارند.
وقتی مغز یک انسان با نانوذرات آلوده مواجه می‌شود رفتارهای غیرعادی از خود نشان می‌دهد، درست مثل شرایطی که بیماری‌های سختی مثل آلزایمر یا پارکینسون در مغز ایجاد می‌کنند. نکته اصلی اینجاست و داده‌های جدید پژوهشگران نشان می‌دهد که چگونه مغز یک انسان توسط نانوذرات موجود در هوای آلوده آسیب می‌بیند. البته نگرانی اصلی دانشمندان نانوذراتی است که مستقیما از راه بینی وارد مغز می‌شوند.

شبیخون به مغز
نانوذراتی موجود در هوای آلوده از طریق تنفس وارد ریه شده و سپس وارد جریان خون می‌شوند. این مواد خطرناک از طریق خون در بدن حرکت کرده و بعضی از آن‌ها مغز را نیز آلوده می‌کنند. وقتی نانوذرات وارد مغز می‌شوند به طرق مختلف به سلول‌های مغزی آسیب می‌رسانند. یکی از آسیب‌های اصلی آلودگی هوا در چنین شرایطی التهاب است. سلول‌های مغزی آلوده به نانوذرات پیام درد می‌فرستند و سیستم ایمنی در جواب، گلبول‌های سفید را به محل آلوده ارسال می‌کند. گلبول‌های سفید از طریق جریان خون با آلودگی مبارزه می‌کنند و به همین علت بخش آلوده به نانوذرات به سرعت پر از خون می‌شود. این اتفاق باعث وقوع التهاب نه تنها در مغز بلکه در سراسر بدن می‌شود.

التهاب واکنشی سریع محسوب می‌شود، یعنی این‌که خیلی زود رخ می‌دهد و زود هم برطرف می‌شود. گرچه وقتی انسان‌ها در معرض آلودگی هوای مزمن قرار بگیرند بدنشان در برطرف کردن سریع التهاب ناتوان می‌شود و این اصلا خوب نیست. التهاب حاصل از نانوذرات باعث می‌شود که رگ‌های خونی تنگ و سخت شوند، در حالی که رگ‌های خونی سالم انعطاف‌پذیر هستند. در شرایط عادی با هر تپش قلب مقدار زیادی خون از رگ‌های سالم عبور می‌کند؛ ولی وقتی رگ‌ها سفت و تنگ شده‌اند خون برای عبور از رگ دچار مشکل می‌شود و حتی گاهی رگ‌های آلوده کاملا مسدود نیز می‌شوند. وقتی چنین حالتی در مغز رخ می‌دهد، فرد دچار حمله مغزی می‌شود.

نانوذرات حتی می‌توانند سلول‌های عصبی را در ارسال پیام دچار اختلال کنند. سلول‌های عصبی با ارسال و دریافت پیام‌های شیمیایی باهم ارتباط برقرار می‌کنند و نانوذرات با آسیب رساندن به چنین ارتباطی موجب ایجاد بیماری‌های عصبی در بدن می‌شوند.

میان‌بر به مغز
سفر در مسیر رگ‌ها سوار بر سلول‌های خونی به مقصد مغز برای ذرات آلوده بسیار طولانی است. برای همین وقتی ذرات آلوده خیلی کوچک باشند، می‌توانند می‌ان‌بر زده و در مسیری مستقیم وارد مغز شوند. این یافته، نتیجه پژوهش‌های گروهی از مرکز پزشکی روچس‌تر در نیویورک آمریکا به سرپرستی آلیسون اِلدِر ست. آن‌ها که در حال مطالعه روی نحوه تاثیر ذرات آلوده بر بدن انسان هستند، به این نتیجه رسیده‌اند که نانوذرات از طریق بینی می‌توانند مستقیما به مغز راه پیدا کنند. چنین اتفاقی موجب واکنش‌های تنش‌زا در مغز شده و حتی ممکن بیماری‌های سختی نیز در پی داشته باشد.

آن‌ها همچنین به این نتیجه رسیده‌اند که هوای آلوده بر رشد مغز کودکان نیز تاثیر منفی دارد و ضریب هوشی کودکانی که در مناطق آلوده زندگی می‌کنند نصف کسانی است که در هوای پاکیزه بزرگ می‌شوند.

همچنین شیوع بیماری‌های روحی و روانی، اختلالاتی مثل عقب‌ماندگی ذهنی و بیماری‌های خطرناکی مثل‌ام. اس یا سرطان به دلیل هجوم ذرات آلوده به مغز است.(ثمین مؤتمن‌فر/خبرآنلاین)

کاهش سن سکته مغزی در کشور

دکتر محمد حاجی آقاجانی در مراسم افتتاحیه هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی، از آمادگی وزارته بهداشت در سه حوزه پیشگیری، درمان حاد و توانبخشی بیماران دچار سکته مغزی خبر داد و گفت: با وجود آنکه کشورهای توسعه یافته توانسته‌اند، میزان ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهند، اما متاسفانه در کشور ما این آمار از شیوع بالاتری برخورداراست و از سوی دیگر پایین بودن سن سکته‌های مغزی در کشور سبب شده تا برنامه‌هایی از سوی وزارت بهداشت برای کاهش سکته در کشور به ویژه سکته حاد در دست اقدام قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه عوامل خطر سازی همچون دیابت، کلسترول و به ویژه فشار خون بالا از عمده علل ابتلا به سکته مغزی است، خاطر نشان ساخت: با وجود آنکه نظام آماری و ثبت اطلاعات بیماری‌ها از جمله سکته مغزی در کشور اشکالاتی دارد، اما اطلاعات موجود بیانگر آن است که سکته مغزی چهارمین علت مرگ و میر را در کشور تشکیل می‌دهد که به همین منظورکنترل عوامل خطرساز در برنامه‌های پیشگیری وزارت بهداشت، قرار دارد.

معاون درمان وزارت بهداشت تصریح کرد: از معضلات در حوزه سکته‌های مغزی تکرار شوندگی آن است تا جایی که ۳۲ درصد سکته‌ها تکرار می‌شوند که این امر بیانگر آن است که در مورد این بیماران نه اقداماتی در حوزه پیشگیری اولیه انجام شده و نه پیشگیری ثانویه برای جلوگیری از تکرار سکته شده است.

وی گفت: سکته مغزی ۱۱ درصد علت مرگ و میر را در کشور تشکیل می‌دهد که یکی از نکات مهم درمان در مرحله حاد برای این بیماران و تجویز داروی TPA در سه ساعت اولیه ابتلا به سکته مغزی است که به غیر از دردسترس نبودن این دارو در برخی مراکز، مساله بیمه نبودن آن نیز از مشکلات بیماران دچار سکته مغزی است که وزارت بهداشت درتلاش است از طریق شورای عالی بیمه نسبت به بیمه این دارو و دسترسی بیشتر آن اقدام کند.

آقاجانی با ابراز تاسف از پایین آمدن سن سکته مغزی در کشور گفت: با اینکه سن ابتلا به سکته مغزی در دیگر کشورهای در حال توسعه بالای ۶۰ سال است، متاسفانه این سن در کشور ما ۵ تا ۱۰ سال کمتر است. نبود مراکز درمان سکته مغزی از دیگر مشکلات مربوط به این بیماری در کشور است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر ۵ هزار و ۷۰۰ تخت آی سی یو در بخش دولتی داریم و بدون درنظر گیری نیاز آینده به همین میزان نیازمند تخت در این بخش‌ها هستیم. همچنین حتی با احتساب اینکه بیش از ۲ هزار تخت آی سی یو هم در بخش خصوصی وجود دارد به همین میزان کمبود در بخش خصوصی نیز به چشم می‌خورد.

معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: با توجه به اینکه کمبود تخت‌های آی سی یو همواره یکی از دغدغه‌های پزشکانی است که با بیماران دچار سکته مغزی سرو کار دارند، نیازمند یک سرمایه گذاری خاص در بخش‌های مراقبت‌های ویژه هستیم که اختصاص ۲ هزار و ۲۰۰ تخت آی سی یو از اقدامات وزارت بهداشت در سال ۹۴ است که بخشی از آن را به بیماران دچار سکته مغزی اختصاص داده می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت بحث توانبخشی پس از سکته در بیماران دچار سکته حاد یادآور شد: متاسفانه توانبخشی در کشور ما تقریبا‌‌ رها شده است. به این معنی که نه متولی خیلی روشنی دارد و نه سرمایه گذاری در این حوزه انجام شده است که بازتوانی بیماران دچار سکته مغزی در دستورکار وزارت بهداشت قرار دارد.

هفتمین کنگره سراسری سکته مغزی ایران که از روز گذشته در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران آغاز بکار کرد، امروز به پایان می‌رسد.(مهر)

385

شایع‌ترین علامت سکته مغزی

دکتر زرین تاج کیهانی‌دوست خاطرنشان کرد: سکته مغزی بیماری است که در صورت عدم خون‌رسانی به مغز بروز می‌کند و مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. همچنین سکته مغزی ممکن است به دلیل بسته یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز ایجاد شود.

وی با تاکید بر اینکه سکته مغزی در نوزادان نیز شایع است، افزود: در صورت علائم تشنج، بی‌حالی، بالا و پایین شدن دمای بدن، بی‌قراری، بی‌تابی، شل بودن بدن و تب، توصیه اکید آن است که برای درمان و علت‌یابی توسط پزشک اقدام شود.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، اختلال انعقادی، لخته شدن خون، اختلالات ارثی و کمبود پروتئین در بدن را از عوامل خطرساز در بروز سکته مغزی دانست و بیان کرد: عدم تعادل و لنگ زدن، اختلال در تکلم یا درک کلام، فلج صورت و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع از عوارض شدید در سکته مغزی است که باعث بروز آسیب‌های جدی در بیمار می‌شود. درمان‌های توانبخشی مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی می‌توانند تا 80 درصد در بهبود این بیماران موثر باشد.
وی تغییر در رژیم غذایی را عاملی موثر در کاهش سکته مغزی دانست و اظهار کرد: کم کردن میزان چربی در رژیم غذایی و کاهش وزن می‌تواند در کنترل این بیماری موثر باشد؛ چرا که مصرف بیش از اندازه چربی و کلسترول می‌تواند سبب ضخیم شدن رگ‌های خونی و بروز سکته مغزی در فرد شود.

این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان مصرف بسیاری از داروها را در پیشگیری از سکته مغزی موثر دانست و گفت: داروهای ضد لخته خون مانند آسپرین باعث حفظ پلاکت‌های خون می‌شود و از لخته شدن آن جلوگیری می‌کند. همچنین داروی ضد لخته خون مانند وارفارین برای بازماندگان سکته مغزی تجویز می‌شود تا به بیداری بخش خاموش مغز این بیماران کمک کند.

کیهانی دوست با تاکید بر اینکه با مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات، غلات، ورزش، پرهیز از نمک و الکل می‌توان از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد، گفت: اگر کودکی ضعف در یک نیمه بدن و مشکل در تکلم داشت و زودتر از حد معمول از یک دست خود استفاده کرد، باید حتما برای درمان و یافتن علت آن به پزشک مراجعه شود. (ایسنا)

497

کلکسیون درد؛ دقایقی غم‌انگیز با یک کودک مبتلا به فلج مغزی [عکس]

لحظاتی از زندگی علیرضا صمدی

چهارشنبه 23 اردیبهشت 1394 ساعت 08:17

جام جم سرا- «علیرضا صمدی» کودکی ۹ ساله است. او مبتلا به بیماری سربرال پالسی یا سی‌پی (فلج مغزی) با منشأ مغزی و عصبی است. بضاعت کم مالی پدر و هزینه‌های درمان، امرار معاش روزانه و اجاره مسکن، به اضافه مخارج سنگین بیماری و جراحی‌های فرزند از جمله مشکلات خانواده علیرضاست.

سایه سکته مغزی بر سر ساکنان کلان‌شهرها

آمارهای ارائه شده از طرف وزارت بهداشت گویای این است که شمار مبتلایان‌ سکته‌ مغزی در ایران رو به افزایش است و از آن گذشته، هر روز عده زیادی به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند که علائمی مشابه سکته مغزی دارند. هرچند پزشکان از مدت‌ها قبل زنگ هشدار شیوع این عارضه را به صدا درآورده‌اند، اما هنوز اقدام مؤثری برای کاهش آمار سکته‌های مغزی صورت نگرفته است. در این بین ناآگاهی از عوامل مستعدکننده ابتلا به سکته‌های مغزی هم مشکل را دوچندان کرده است.

دومین دلیل مرگ تهرانی‌ها: سکته مغزی

اردشیر خسروی که در محل پزشکی قانونی استان تهران سخن می‌گفت با بیان این که فراهم کردن اطلاعات مرگ و میر، نقش و اهمیت زیادی در نظام سلامت دارد گفت: داشتن نظام ثبت مرگ و میر در زمینه بر‌نامه‌ریزی های حوزه سلامت اهمیت دارد و در تامین منابع مالی، دارو، آموزش و ارائه سرویس‌ها و خدمات می‌تواند تاثیرگذار باشد. در کشورهای پیشرفته نظام ثبت دقیق علل مرگ بر اساس شواهد پزشکی و معاینه بالینی توسط پزشک متخصص بر مبنای فرایند کدگذاری بین‌المللی مشخص و طبقه بندی می‌شود، اما در کشورهای در حال توسعه یا شواهد پزشکی یا طبقه بندی درست وجود ندارد یا پزشک نمی‌تواند گواهی فوت صادر کند.

وی به برنامه نظام ثبت مرگ در استان‌ها و شهرستان‌ها اشاره کرد و گفت: ابتدا در چهار استان، بعد در 18 استان و هم اکنون در همه استان ها، شهرستان‌ها گزارش علل مرگ در حال اجراست و تهران تا قبل از سال 93 تحت پوشش برنامه ثبت مرگ نبود، اما با همکاری دانشگاه تهران و سایر مراجع از جمله پزشکی – قانونی و ثبت احوال این نظام در تهران اجرا شد که در مراکز بهداشت شهرستان‌ها آمار و اطلاعات مرگ را جمع‌آوری و ثبت و کدگذاری می‌کنند.

او با اشاره به این که از سال 92 گواهی استاندارد فوت در کشور رایج شده است، به تعداد مرگ سالانه و میزان ثبت آن اشاره کرد و گفت: سالانه 400 هزار مرگ صورت می‌گیرد و 360 هزار تای آنها ثبت می‌شود و دلیل عدم ثبت بقیه آنها این است که یا کلا ثبت نشده یا درباره علت مرگ بدثبتی صورت گرفته است.

خسروی ادامه داد: در جدول آماری 20 ساله سال‌های 1990 تا 2010 در تهران بیش از 13 درصد علت مرگ و میر به ایست قلبی اختصاص یافته است. در حالی که ایست قلبی و کهولت سن نمی‌تواند علت مرگ باشد. بر اساس این جدول آماری سکته مغزی دومین علت مرگ در تهران در این سال‌ها بوده است.

وی در ادامه با اشاره به نسبت جنسی مرگ مرد و زن در ایران و جهان ، گفت: نسبت جنسی مرگ مرد به زن در ایران و جهان غیر قابل مقایسه است و این نسبت در ایران دارای نوسانات بسیاری است و این بدان علت است که مردان بیشتری در سنین جوانی در ایران نسبت به جهان می‌میرند و دلیل آن حوادث ترافیکی است و حوادث ترافیکی بیشتر برای مردان در سنین جوانی رخ می‌دهد که به این مرگ‌ها، مرگ های زودرس می‌گویند.

خسروی به وضعیت بهبود یافته سلامت زنان اشاره کرد و گفت: ایران جزو دوازده کشوری است که در زمینه سلامت زنان بهبود یافته و مرگ کودکان کاهش یافته است ، اما بیماری‌های غیر واگیر مثل قلبی – عروقی و تنفسی و حوادث عمد و غیر عمد سهم زیادی از علل مرگ‌ها را در اختیار دارد. (ایسنا)