مهم ترین نشانه های سکته مغزی را بشناسید

به گزارش جام جم سرا ، سکته مغزی می‌تواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون رسان مغز ایجاد شود. به نظر برخی پزشکان و متخصصان، خطر بروز سکته مغزی در زنان به علت بیماری های ژنتیک، موارد هورمونی، مصرف برخی داروها و پیامدهای ناشی از زایمان بیشتر از مردان است .

سکته مغزی هنگامی رخ می‌دهد که یک لخته خونی باعث انسداد شریان‌ خون‌رسان به مغز می‌شود (سکته مغزی ایسکمیک) و یا یک رگ خونی مغز پاره شده و خونرسانی به بخشی از مغز متوقف می‌شود (سکته مغزی هموراژیک). در عرض چند دقیقه پس از این حادثه سلول‌های مغز شروع به مردن می‌کنند. دلیل سکته مغزی هر کدام از این موارد که باشد، باید دقت داشت که با وقوع سکته مغزی بیمار در خطر مرگ قرار خواهد گرفت. سکته مغزی سومین عامل مرگ و میر در جهان است.

آمار سکته مغزی در ایران نیز چندان مناسب نیست .پزشکان ایرانی می گویند افراد در ایران ۱۰ سال زودتر از سایر کشورها به سکته مغزی مبتلا می شوند. متخصصان کم تحرکی، مصرف بی رویه نمک و چربی، چاقی، استعمال دخانیات و در مجموع رژیم نامناسب غذایی را عاملی برای حرکت به سمت سکته های مغزی ایرانیان می دانند.

معمولاً قبل از بروز سکته مغزی علائم هشدار دهنده‌ای وجود ندارد و یا اینکه علائم بسیار جزئی هستند. بعد از بروز سکته مغزی بیمار باید بلافاصله در بیمارستان بستری گشته تا از بروز صدمات دائمی به مغز جلوگیری شود. عوارضی که بعد از سکته مغزی ایجاد می‌شود بستگی به محل سکته و وسعت بافت‌های گرفتار شدهٔ مغز دارد. عوارض سکته مغزی از عوارض خفیف و گذرا مثل تاری دید تا عوارض فلج کننده دائمی و یا حتی مرگ را شامل می‌شود.

اگر این علائم در طول ۲۴ ساعت از بین بروند، این وضعیت را اصطلاحاً حمله ایسکمی گذرا (transient ischemic attack)می‌نامند که یک علامت هشدار دهنده از یک سکته مغزی احتمالی در آینده می‌باشد.

علایم سکته مغزی

در بیشتر افراد علایم سکته مغزی به سرعت و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه بعد از وقوع سکته خود را نشان می‌دهند. علایم هر سکته مغزی بستگی به قسمتی از مغز دارد که دچار گرفتاری شده‌است. این علایم امکان دارد شامل موارد زیر گردد:

۱-ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن (همی پارزی)

۲-فلج صورت. بازو و پاها در همان طرف (همی پلژی)

۳-عدم تعادل و لنگ زدن (آتاکسی)

۴-اختلال در تکلم یا در درک کلام (دیس آرتری)

۵-اشکال در بلع (دیس فاژی)

۶-کرختی و سوزش قسمت‌های بدن-اشکال در درک وضعیت و موقعیت (پارستزی)

۷-دو بینی-تاری دید یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم

۸-سردرد شدید و ناگهانی

۹-از دست دادن حافظه کوتاه مدت وطولانی مدت-اختلال در قضاوت

۱۰-سرگیجه بدون دلیل و سقوط ناگهانی

۱۱-بی‌اختیاری ادرار و مدفوع

۱۲-اشکال در پیدا کردن کلمات و فهمیدن آن چیزی که دیگران می‌گویند.

۱۳-عدم توانایی در انجام حرکات ظریف.

اگر سکته مغزی شدید باشد، قسمت‌هایی از مغز که کنترل تنفس و فشار خون را بر عهده دارند ممکن است گرفتار شده و یا اینکه ممکن است شخص به اغماء رفته و نتایج مرگباری را به دنبال داشته باشد.

مهم‌ترین نشانه‌های سکته مغزی

علائم سکته مغزی بر اساس نوع سکته، محل بروز آن در مغز و شدت آن، مختلف هستند. مهم‌ترین علائم سکته مغزی عبارتند از:

۱- تاری ناگهانی دید به خصوص در یک چشم

۲- احساس بی‌حسی یا فلج ناگهانی در یک طرف صورت و دست یا پای یک طرف بدن

۳- کاهش ناگهانی بینایی، قدرت بدن، تعادل بدن (به سختی راه رفتن)، قوای حسی، صحبت کردن و یا فهم صحبت دیگران

۴- سرگیجه ی بدون دلیل یا افتادن ناگهانی روی زمین

۵- سردرد ناگهانی و شدید بدون دلیل که فورا بعد از آن فرد بیهوش می‌شود (نشان دهنده سکته مغزی به علت خونریزی است).

۶- بیهوش شدن فرد

۷- به هم خوردن تعادل بدن به طور ناگهانی که احتمالا با حالت تهوع، استفراغ کردن، تب، سکسکه و یا قورت دادن غذاها به سختی همراه است.

اگر شما و یا کسی که پیش شماست، دچار هر یک از علائم سکته مغزی شد، باید سریعا خودتان را به پزشک برسانید (به اورژانس زنگ بزنید و یا کسی شما را به بیمارستان ببرد)، زیرا درمان فوری سکته مغزی باعث زنده ماندن فرد و بهبود سریع تر او می‌شود. برخی روش‌های درمانی بایستی در طی ساعات اولیه بعد از شروع علائم سکته مغزی، انجام شوند. تأخیر در درمان سکته مغزی باعث مرگ فرد و یا معلولیت دائمی (مثل فلج شدن دست و پا) او می‌شود.

وقتی شما دچار علائم سکته مغزی می‌شوید، نشان می‌دهد خون کافی به مغز نمی‌رسد. آسیب ناشی از سکته مغزی می‌تواند موقتی و یا دائمی باشد، به عنوان مثال ممکن است دیگر نتوانید حرف بزنید و یا بعد از مدتی قدرت صحبت کردن شما بر گردد. ممکن است دچار فلج جزئی یا کامل در دست‌ها و یا پاها شوید. مسئله مهم این است که وقتی دچار علائم سکته مغزی گشتید، هر چه سریع تر نزد پزشک بروید. شروع زودتر درمان باعث آسیب کمتر مغز می‌شود و کمتر دچار فلج دائمی می‌شوید.

آزمون سکته مغزی: حرف زدن، لبخند زدن، تکان خوردن

آزمون سکته مغزی به شناسایی علایم و نشانه های این بیماری کمک می کند. این آزمون از جزئیات زیر تشکیل شده است:

– چهره. از فرد بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورت بی حس است؟

– بازوها. از فرد بخواهید دست هایش را بالا ببرد. آیا یک دست پایین است؟

– حرف زدن. از بخواهید یک جمله ساده را تکرار کند. آیا در به یاد آوردن و بیان کلمات با دشواری روبرو است؟

تشخیص سکته مغزی

وقتی فردی با علایم و نشانه های سکته مغزی به بخش اورژانس مراجعه می کند، در ابتدا باید نوع سکته مغزی را مشخص کرد. دو نوع سکته مغزی اصلی وجود دارد که روش های درمان شان متفاوت است. پزشکان می توانند از عکس برداری اورژانسی برای شناسایی نوع سکته مغزی – مسدود شدن یا منفجر شدن رگ خونی – استفاده کنند. نتایج آزمایش های اضافی محل خونریزی درون مغز را مشخص می کند.

انواع سکته مغزی عبارتند از

۱- سکته مغزی ایسکمیک:

اگر سرخرگی که خون را به مغز می‌رساند، بسته شود، این نوع سکته مغزی رخ می‌دهد. علل متعددی باعث بسته شدن رگ خونی می‌شوند، مثلا رسوب چربی‌ها در شریان‌ها (آترواسکلروز) باعث تشکیل لخته خونی می‌شود. گاهی اوقات، در اثر بی‌نظمی ضربان قلب، یک لخته خونی در قلب ایجاد می‌شود. سپس این لخته خونی به جای دیگری از بدن می‌رود که در آنجا سرخرگ رساننده خون به مغز را می‌بندد.

۲- سکته مغزی هموراژیک:

وقتی یک رگ خونی در مغز پاره شود و باعث خونریزی در مغز شود، این نوع سکته رخ می‌دهد که آن هم دلایل متعددی دارد.

۳- حمله ایسکمیک گذرا:

در واقع یک سکته مغزی ناقص است که در اثر گرفتگی رگ خونی رخ می‌دهد. اگرچه حمله ایسکمی گذرا باعث آسیب دائمی مغز نمی‌شود، ولی باعث بروز علائم سکته مغزی می‌شود که چند دقیقه و یا حتی چند ساعت طول می‌کشند. شما به عنوان علامت سکته مغزی نباید از این حالت چشم پوشی کنید.

هنگام بروز علائم سکته مغزی چه باید کرد؟

۱- علائم سکته مغزی را نادیده نگیرید، حتی اگر فقط یک علامت داشتید و یا علائم خفیف بودند و یا برطرف شدند.

۲- معطل نکنید. هر یک دقیقه حیاتی است، پس فورا خودتان را به پزشک برسانید.

۳- اگر یکی یا چند تا از علائم سکته مغزی را برای بیش از چند دقیقه داشتید، به اورژانس (۱۱۵) زنگ بزنید. آمبولانس شما را سریعا به بیمارستان می‌رساند.

۴- زمانی را که علائم سکته مغزی شروع شده اند، بررسی کنید. این نکته مهمی است که باید به پزشک در بیمارستان بگویید.

درمان

در درمان سکته مغزی، ثانیه ها نیز اهمیت دارند. وقتی اکسیژن به مغز نمی رسد، مرگ سلول های مغز در چند دقیقه آغاز می شود. به شرط مصرف داروهای متلاشی کننده لخته خون در سه ساعت ابتدایی پس از بروز سکته مغزی، می توان از گسترش آسیب دیدن مغز کاست. وقتی بخشی از بافت مغز از میان می رود، اندام هایی از بدن که توسط بافت از میان رفته مغز کنترل می شدند از کار می افتند. به عبارت دیگر سکته مغزی سبب ناتوانی بلند مدت جسمی می شود.

درمان اولیه پس از وقوع یک سکته مغزی شامل تحت نظر گرفتن دقیق فرد و انجام اقدامات پرستاری برای محافظت راه تنفسی او می‌باشد. اگر در سی تی اسکن دیده شد که یک لخته خون در شریان وجود دارد، باید فوراً با استفاده از داروهای ترومبولیتیک اقدام به حل کردن آن نمود. این درمان ممکن است باعث بهبود عواقب سکته مغزی بشود اما در هر موردی نباید آن را بکار برد، زیرا باعث افزایش خطر بروز خونریزی در مغز می‌شود.

انجام درمان طولانی مدت برای کاهش خطر وقوع سکته‌های مغزی بعدی بستگی به این دارد که علت ایجاد این سکته مغزی چه بوده‌است. یکی از راههای درمان سکته مغزی ناشی از انسداد عروق، حل کردن لخته مسدود کننده رگ است.

این کار با استفاده از دارویی به نام Alteplase یا به اختصار tPA انجام می‌شود. هر قدر این درمان سریعتر انجام شود نتیجه بهتری دارد و حداکثر ظرف چهار ساعت و نیم از شروع سکته مغزی قابلیت تزریق وجود دارد.

هر قدر تزریق از شروع سکته به تاخیر بیفتد احتمال بروز خونریزی مغزی بدنبال این درمان بیشتر می‌شود. این دارو از طریق ورید بازویی یا داخل شریانی تزریق می‌شود. اگر زمان فوق از دست برود و علت سکته آمبولی یا ترومبوز عروق مغزی بوده‌باشد، داروهایی مثل آسپیرین یا وارفارین تجویز می‌شود تا با رقیق کردن خون از وقوع لخته‌های خون جلوگیری کند.

اگر مشخص شد که یک شریان دچار تنگی شده‌است ممکن است با جراحی بتوان آن را باز نمود. بعد از بروز یک سکته مغزی که علتش خونریزی و پاره شدن یک شریان بوده‌است، درمان بر روی زمینهٔ ایجاد کننده آن متمرکز می‌شود. درمان طولانی مدت آن ممکن است شامل تجویز داروهای ضد فشار خون باشد تا فشار خون را پایین آورده و از احتمال خونریزی‌های بعدی جلوگیری کند. اگر سکته مغزی بر اثر التهاب شریان باشد ٬داروی کورتون دار تجویز می‌شود.

در بیشتر موارد سکته‌های مغزی، درمان‌های توانبخشی مثل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی چه در بیمارستان و چه در خانه ضروری می‌باشد. بدون شک یکی از مهمترین مراحل درمانی بیماران سکته مغزی توانبخشی تحت نظر یک تیم توانبخشی است که اعضائ تیم شامل متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، کاردرمانگر فیزیوتراپیست ارتوپدی فنی، شنوایی شناس، گفتار درمان، بینایی‌شناسی روانشناس، کارشناس تغذیه، پرستار توانبخشی مددکار اجتماعی و خانه ساز (home maker)می‌باشد.

یکی از روشهای جدیدی که در توانبخشی و درمان بیماران سکته مغزی استفاده شده‌است استفاده از تحریک غیر تهاجمی مغز می باشد که شامل دو تکنولوژی تحریک مغناطیسی مغز یا rTMS و تکنولوژی تحریک الکتریکی مغز یا "تی دی سی اس” می‌باشد در بررسی بازبینی مقالات که توسط انجمن نوروفیزیولوژی بالینی در سال ۲۰۰۹ انجام شده و در ژورنال نوروفیزیولوژی بالینیبه چاپ رسیده‌است به مطالب زیر اشاره شده‌است.

در روش تحریک مغناطیسی مغز تحریک سلولهای مغزی برای اصلاح عملکرد سلولهای مغزی از طریق افزایش خاصیت نوروپلاستیسیتی مغز انجام می‌شود این روش بسیار کم عارضه بوده و توسط پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و یا مغز و اعصاب انجام می‌شود.

در این روش یا به کمک القای با فرکانس بالا نیمکره صدمه دیده تحریک می شود و یا به کمک القای با فرکانس پایین فعالیت نیمکره سالم کم می شود که در نتیجه آن فعالیت نیمکره صدمه دیده زیاد می شود.

این روش در بازگشت عملکرد دست بهبود گفتار کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران موثر بوده‌است.علت بروز سکته مغزی چیست؟

یکی از علل متداول سکته مغزی ضخیم و سخت شدن دیواره رگ های خونی است. پلاکت های ساخته شده از چربی، کلسیم، کلسترول و … انعطاف رگ های خونی را از میان می برند. لخته خون ممکن است سبب مسدود شدن رگ خونی غیر قابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود. عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشار خون بالا است که سبب انفجار رگ خونی ضعیف می شود.

عوامل خطر زا: بیماری های مزمن

بیماری های مزمن سبب افزایش احتمال بروز سکته مغزی می شوند. بیماری های مزمن عبارتند از:

– فشار خون بالا

– کلسترول بالا

– دیابت

– چاقی

کنترل و درمان بیماری های فوق احتمال بروز سکته مغزی را به شدت کاهش می دهد.

عوامل خطر زا: رفتارها

رفتارهای نامناسب و خطر زایی که در ادامه می خوانید خطر بروز سکته مغزی را به شدت افزایش می دهند:

– دود کردن سیگار

– ورزش نکردن

– نوشیدن الکل

عوامل خطر زا: تغذیه

پیروی کردن از رژیم غذایی نامناسب می تواند خطر بروز سکته مغزی را افزایش دهد. مصرف بیش از اندازه چربی و کلسترول می تواند سبب ضخیم شدن رگ های خونی شود. مصرف بیش از اندازه نمک ممکن است سبب بروز بیماری فشار خون شود. مصرف بیش از اندازه کالری سبب بروز اضافه وزن و چاقی می شود. با پیروی کردن از رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه، غلات و ماهی می توان از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد.

عوامل خطر زایی که در کنترل شما نیست

برخی از عوامل خطر زا – کهنسالی و وجود سابقه سکته مغزی در خانواده – که در بروز سکته مغزی موثرند خارج از کنترل انسان قرار دارند. جنسیت، نقش مهمی ایفاء می کند. سکته مغزی مردان را بسیار بیشتر از زنان تهدید می کند. با این وجود، زنان در اکثر مواردی که سکته مغزی بروز می کند جان شان را از دست می دهند. سکته مغزی، آفریقایی آمریکایی تبارها، سرخ پوست ها و اسکیموها را بیشتر از سایر نژاد ها تهدید می کند.

پیشگیری کردن از بروز سکته مغزی:

افرادی که بازمانده سکته مغزی هستند برای پیشگیری کردن از بروز دوباره سکته مغزی باید موارد زیر را رعایت کنند:

– پرهیز از دخانیات

– ورزش کردن و کنترل وزن

– پرهیز کردن از الکل و نمک

– مصرف مواد غذایی سالم مانند ماهی، سبزیجات و غلات

پیشگیری کردن از سکته مغزی: داروها

پزشکان برای افرادی که احتمال دارد سکته مغزی کنند داروهایی تجویز می کنند تا احتمال بروز سکته را کاهش دهند. داروهای ضد لخته خون، مثل آسپرین، پلاکت های خون را حفظ می کنند که سبب ایجاد لخته می شوند. داروهای ضد لخته خون، مانند وارفارین، برای بازماندگان سکته مغزی تجویز می شوند تا به بیداری بخش خاموش مغزشان کمک کنند. افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند برای درمان این بیماری باید به پزشک مراجعه کنند.

پیشگیری کردن از سکته مغزی: جراحی

در برخی از موارد، سکته مغزی در نتیجه تنگ شدن شریان کاروتید ایجاد می شود. پزشکان، افرادی را که سکته مغزی خفیف یا زود گذر (TIA ) کرده اند را جراحی می کنند و پلاکت ها را از دیواره این شریان پاک می کنند.

پیشگیری کردن از سکته مغزی: بالون و استنت

در برخی موارد، پزشکان برای باز کردن شریان کاروتید از آنژیو پلاسی برای قرار دادن بالون و استند استفاده می کنند.

زندگی پس از سکته مغزی

بیش از نیمی از افرادی که سکته مغزی کرده اند توانایی های خود را باز می یابند. کسانی که به اندازه کافی داروهای متلاشی کننده لخته خون مصرف می کنند ممکن است به طور کامل بهبود یابند و کسانی که دچار ناتوانی شده اند یاد می گیرند مستقل باشند.

منبع : پزشکان بدون مرز

پس از سکته مغزی خفیف آسپرین بخورید

به گزارش جام جم سرا ، متخصصان علوم پزشکی دانشگاه آکسفورد می‌گویند: با اینکه پزشکان می‌دانند که در این موارد باید درمان با آسپرین را شروع کنند اما تحقیقات اخیر اهمیت شروع فوری آسپرین بعد از سکته مغزی خفیف را بیش از پیش روشن کرده است.

آنها می‌گویند خطر ناتوانی‌های مادام‌العمر یا مرگ با مصرف «فوری» آسپیرین بعد از بروز علائم هشدار 70 تا 80 درصد کاهش پیدا می‌کند.

پژوهشگران دانشگاه آکسفورد 15 تحقیق درباره تاثیر آسپرین بر سکته مغزی را که روی 56 هزار بیمار انجام شده بود بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که بیشترین فایده آسپرین در هفته‌های اول بعد از سکته مغزی است.

در سکته مغزی خفیف و در قطع گذرای خون‌رسانی به مغز (TIA) جریان خون و اکسیژن به مغز قطع و باعث بروز علائمی مثل بی‌حسی و ناتوانی شدید دست‌ها و پاها یا مشکلات بینایی و حرف زدن می‌شود.

قطع گذرای خون‌رسانی به مغز معمولا کمتر از 24 ساعت طول می‌کشد و معمولا علائم آن در عرض 10 تا 60 دقیقه بر طرف می‌شود.

در سکته مغزی خفیف علائم بیشتر از 24 ساعت طول می‌کشند اما اغلب در عرض چند روز برطرف می‌شوند. اما در هر دو مورد خطر سکته مغزی شدید که باعث آسیب ماندگار می‌شود در چند روز اول بعد از این حملات در حداکثر است.

آسپیرین علاوه بر اثر ضددرد و التهاب، خاصیت رقیق‌ کردن خون را دارد از این رو در بیماری‌هایی که منشاء آن لخته شدن خون در رگ‌هاست؛ مثل سکته مغزی و قلبی، یکی از مهمترین ارکان درمان است.

پروفسور «پیتر راتول» که این تحقیق را سرپرستی کرده می‌‎‌گوید: یافته‌های ما تاثیر درمان فوری در سکته مغزی خفیف و در قطع گذرای خون‌رسانی به مغز را ثابت می‌کند و نشان می‌دهد آسپرین مهمترین رکن آن است. این یافته‌ها به کار پزشکان هم می‌آید. در صورت سکته مغزی خفیف یا قطع گذرای خون‌رسانی به مغز، آنها باید بلافاصله درمان با آسپرین را شروع کنند نه اینکه منتظر بررسی و ارزیابی‌های تخصصی بمانند.

به گفته پروفسور راتول، اهمیت درمانی آسپرین «بی‌اندازه دست کم گرفته شده» و گاهی تجویز آسپرین با تاخیر انجام می‌شود.

وی تاکید کرد: باید مردم را تشویق کنیم اگر فکر می‌کنند علائمی داشته‌اند که می‌تواند ناشی از سکته مغزی خفیف یا قطع گذرای خون‌رسانی به مغز باشد در کنار مراجعه به پزشک و بیمارستان بلافاصله مصرف آسپرین را شروع کنند.

دکتر «دیل وب» از موسسه خیریه انجمن سکته مغزی انگلیس نیز می‌گوید: با این حال باید به این نکته توجه کنیم که خوردن آسپرین جایگزین مراقبت و درمان‌های طبی نیست و هر کس که علائم قطع گذرای خون‌رسانی به مغز را داشت باید بلافاصله به اورژانس زنگ بزند.

وی افزود: این یافته‌ها نشان می‌دهد کسی که دچار سکته مغزی شده در حالیکه علائمش در حال فروکش است و منتظر رسیدگی پزشکی، آسپرین هم بخورد.

منبع: ایسنا

7 نشانه ضربه مغزی که نباید نادیده بگیرید

به گزارش جام جم سرا ، ضربه به سر حتی به صورت خفیف می ‌تواند عوارض جبران‌ ناپذیری به همراه داشته باشد و در واقع آسیب مغزی به دنبال ضربه به سر یکی از جدی‌ ترین مشکلاتی است که هر سال سلامت افراد بی شماری را به خطر می‌ اندازد.

در اینجا 7 نشانه ضربه مغزی که به هیچ وجه نباید مورد چشم پوشی قرار گیرند، معرفی شده است:

عدم هشیاری: فرد آسیب دیده اگر حداقل تا 30 دقیقه بعد از وقوع سانحه و ضربه به سر، هوشیاری و توجه کامل نداشت، این یک علامت نگران کننده است. عموما 8 حالت غیر عادی هوشیاری در پی ضربه مغزی عارض می گردد: گیجی، روان آشفتگی، بهت، کما، حالت نباتی، حالت نباتی پایدار، حالت هوشیاری حداقل، و مرگ مغزی.

خونریزی از گوش: اگر شما مطمئن نیستید که آسیب مستقیم به گوش وارد شده یا نه، این نکته را ارزیابی کنید: چکیدن چند قطره خون از گوش می تواند نشان دهنده شکستگی جدی جمجمه یا آسیب به یک رگ خونی در اطراف مغز باشد.

سردردهای منتشر: این سردردها اغلب عمیق و شدید است و در سراسر سر تجربه می شود. اگر داروهایی مانند استامینوفن یا تیلنول به کاهش این سردردها کمک نمی کند، و سردرد رو به وخامت دارد، می تواند نشانه ای از آسیب جدی باشد. تا زمانی که فرد آسیب دیده به طور کامل توسط متخصص بررسی نشود، باید از دادن برخی از داروها به او اجتناب کرد. به عنوان مثال آسپرین می تواند خطر ابتلا به خونریزی داخلی را افزایش دهد. ایبوپروفن نیز در این هنگام داروی پرخطری است

اتساع مردمک نامنظم: تغییر در سایز مردمک های چشم (اتساع یک یا هر دو مردمک چشم و یا نابرابری اندازه مردمکها) یکی دیگر از نشانه های ضربه مغزی است و می تواند نشانه ای از گسترش فشار روی مغز باشد. این وضعیت نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.

خروج مایع غیر معمول (مایع مغزی نخاعی) از بینی: جریان سیال از سوراخ های بینی یا گوش ها به خصوص اگر رنگ روشن داشته باشد، می تواند نشانه ای از پارگی پوشش اطراف مغز که دارای مایع مغزی نخاعی است، باشد.

تشنج: تشنج بعد از ضربه به سر حکایت از یک آسیب جدی به مغز دارد.

اشکال در حرکت: ناتوانی در حرکت دادن یک یا چند عضو بدن (دست ها و پاها) و یا کرختی و سوزن سوزن شدن آنها از نشانه های رایج ابتلا به ضربه مغزی است.

از سکته مغزی می‌ترسم

مغز، عضو بسیار پیچیده‌ای است که عملکردهای مختلفی در بدن دارد. هنگامی‌که سکته مغزی رخ دهد، جریان خون به منطقه خاصی از مغز که فعالیت مشخصی را تحت کنترل دارد، نرسیده و عملکرد آن قسمت مختل می‌شود. به همین دلیل، سکته مغزی می‌تواند باعث فلج یا ضعف عضلانی، از دست دادن حس، اختلال زبان و گفتار و حافظه و مشکلات استدلال، مشکلات بلع، بینایی و ادراک بینایی، کما و حتی مرگ شود، اما سکته مغزی با ما چه می‌کند؟

دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب پاسخ می‌دهد‌: سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند رگ خونی در مغز پاره یا به وسیله یک لخته خون مسدود شده است. اثرات سکته مغزی و میزان ناتوانی،‌ به محلی از مغز که دچار عدم خونرسانی شده و نیز وسعت بافت درگیر بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر سکته مغزی در ناحیه پشتی مغز رخ دهد، این احتمال وجود دارد که اختلال بینایی در فرد مبتلا ایجاد کند یا اگر در قسمت دیگری از مغز اتفاق بیفتد، ممکن است اختلال تکلم ایجاد کند.

وی در گفت‌وگو با جام جم می‌افزاید‌: به دلیل این که هر طرف از مغز کنترل طرف مقابل‌بدن را بر عهده دارد، سکته مغزی ایجاد شده در یک طرف با عوارض عصبی در طرف مقابل همراه خواهد بود که ممکن است ‌ علائمی‌چون فلج یک سمت بدن، مشکلات گفتاری و از دست دادن حافظه را شامل شود اگر سکته مغزی در ساقه مغز رخ دهد، بسته به‌شدت آسیب، هر دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و حتی باعث حالت قفل شدگی در فرد می‌شود که در این حالت، فرد قادر به صحبت کردن نیست و توانایی انجام هیچ حرکتی را از گردن به پایین ندارد.

جبران آسیب در زمان طلایی

سوال اینجاست که چه میزان از آسیب‌ها پس از سکته مغزی قابل درمان و آثار آن قابل ترمیم است‌؟

به گفته دکتر اشرافی، سکته مغزی براساس علت ایجاد به دو نوع خونریزی‌دهنده و انسدادی تقسیم می‌شود و درمان نیز بر همین اساس صورت می‌گیرد. در نوع انسدادی‌، ‌اگر کمتر از سه ساعت از شروع علائم گذشته باشد، از داروی خاصی استفاده می‌شود که شانس بهبود و از بین رفتن علائم را افزایش می‌دهد و در موارد نادری نیز ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد.

دکتر فرهاد عصارزادگان ، متخصص مغز و اعصاب نیز در این باره به جام‌جم می‌گوید: تنها درمان دارویی سکته مغزی حاد برای حل کردن لخته در رگ مسدود، آمپولی با عنوان « rtpa» است. پنجره زمانی برای اثر بخشی دارو، سه ساعت از زمان شروع علائم و حداکثر 5/4 ساعت است که از آن با عنوان زمان طلایی نام می‌برند.

این متخصص تاکید می‌کند: در سکته مغزی بر اساس آن که آسیب در کدام ناحیه مغز رخ داده باشد و حجم سکته و رگ درگیر چقدر بزرگ یا کوچک باشد، میزان آسیب متفاوت است. در مورد همه سکته‌ها نمی‌توان فرمول واحدی ارائه کرد‌. بعضی سکته‌ها با ناتوانی دائمی ‌همراه است و بعضی دیگر به شکل قابل توجهی بهبود می‌یابد.

سکته مغزی با کمترین ناتوانی

به گفته دکتر عصارزادگان، اولین قدم در کاهش عوارض سکته مغزی، پیشگیری از وقوع آن یا کاهش حجم سکته با کنترل فاکتورهای خطر است. مورد بعدی، تسریع در انتقال بیمار برای استفاده از زمان طلایی است و مورد سوم، درمان عوارض بیماری و انجام درمان‌های توانبخشی مناسب پس از وقوع سکته مغزی است.

وی تاکید می‌کند: پیشگیری از سکته مغزی با کنترل فاکتورهای خطر قابل اصلاح امکان‌پذیر است. مواردی از سکته مغزی با زمینه ژنتیک حتی بدون فاکتورهای خطر هم وجود دارد. از بخش‌های عمده درمان در سکته مغزی توانبخشی بیماران است که متاسفانه در کشور ما مغفول واقع شده و به شکل جدی پیگیری نمی‌شود.

بازتوانی پس از سکته مغزی

پس از سکته مغزی بیمار نیازمند سازگاری با تغییرات ایجاد شده و یادگیری روش‌های مقابله با آنهاست.

دکتر اشرافی در این باره توضیح می‌دهد: بازتوانی ممکن است برخی ناتوانی‌ها را که سکته مغزی در بیمار ایجاد کرده، به وی بازگرداند. بیمار ممکن است بهبود نسبی را به کمک گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و انجام ورزش‌های مشخص پیدا کند. هدف از بازتوانی، افزایش استقلال، بهبود عملکرد فیزیکی و بهبود کیفیت زندگی پس از سکته است. در کشور‌مان، مراکز متعددی تحت نظر پزشک و پرسنل بازتوانی به ارائه خدمت در این زمینه می‌پردازند.

این متخصص مغز و اعصاب تاکید می‌کند: هر فرد بسته به این که تا چه حد تحت تاثیر سکته مغزی قرار گرفته، نیاز به ملاحظات مختلف خواهد داشت. توانبخشی باید در حدی که فرد، توانایی انجام فعالیت‌های روزانه از قبیل خوردن، لباس پوشیدن و حمام کردن را به دست آورد، انجام شود.

مهم‌ترین نکته در بهبود و جلوگیری از سکته مغزی مجدد یا سایر عوارض پس از سکته مغزی، مصرف منظم و صحیح داروهایی است که پزشک تجویز می‌کند. در صورت امکان بهتر است از یک پرستار برای کمک به بیمار استفاده شود.

پونه شیرازی

عوامل بروز تومور مغزی و علائم آن

به گزارش جام جم آنلاین، امیر بهادری گفت: در مطالعات انجام شده عوامل خطرسازی که باعث ایجاد تومورهای مغزی می‌شوند، سابقه خانوادگی و پرتوهای یونیزه‌کننده هستند. این پرتوها که از اشعه‌های X در دوزهای بالا هستند، باعث صدمه به سلول‌های مغزی شده و منجر به ایجاد یک تومور می‌شوند، بنابر این افرادی که در معرض این پرتوها هستند خطر ابتلایشان به این بیماری بیش از سایرین است.

وی ادامه داد: سابقه خانوادگی نیز دلیل دیگری برای بروز این بیماری است البته شاید به ندرت اتفاق بیفتد که تومورهای مغزی در یک خانواده به طور مستمر بروز می‌کند و تنها تعداد کمی هستند که چندین عضو مبتلا به تومور مغزی دارند اما در بحث سرطان‌ها ژنتیک و سابقه خانوادگی عامل بسیار مؤثری است.

وی گفت: مطالعات جدیدی هم وجود دارد که به دنبال پاسخ این پرسش است که آیا استفاده از تلفن همراه،‌داشتن جراحات در سر یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا میدان‌های مغناطیسی باعث ایجاد این تومورها می‌شود یا خیر که باید در این زمینه مطالعات بیشتری صورت گیرد.

این متخصص مغز و اعصاب در مورد علائم این بیماری گفت:‌ علائم تومور مغزی به اندازه تومور، نوع و محل قرارگیری آن بستگی دارد علائم هنگامی بروز می‌کند که تومور بر عصب‌های یک قسمت از مغز فشار بیاورد و یا به آن صدمه بزند.

بهادری ادامه داد: همچنین تومور ممکن است موقعی آشکار شود که مانع جریان مایع در داخل مغز شده یا حتی تجمع مایع باعث تورم مغز شود اما به طور کلی رایج‌ترین نشانه‌های تومور مغزی که باید جدی گرفته شوند، سردرد که معمولاً در اوایل صبح شدیدتر است،‌حالت تهوع و استفراغ و تغییرات در صحبت کردن، بینایی و شنوایی است.

وی افزود: مشکلات در تعادل و راه رفتن، عدم توانایی تمرکز، مشکلات در حافظه، تغییرات در خلق و شخصیت، حرکات پرشی و ناگهانی عضله مثل حمله عصبی یا تشنج، خواب رفتگی و سوزش در بازوها و پاها از دیگر نشانه‌های این بیماری است.

بهادری گفت:‌ البته اغلب اوقات این علائم به علت وجود تومور مغزی نیست و برخی دیگر از مشکلات باعث آن است بنابر این اگر افراد این علائم را به کرات داشته یا با هم دارند، باید به پزشک خود مراجعه کرده و با آن مشورت کنند.

منبع: فارس

اگر این نشانه ها را دارید، سکته مغزی در راه است!

به گزارش جام جم سرا به نقل از مجله سیب سبز، اکثر افرادی که سکته مغزی کرده‌اند، عنوان می‌کنند که همه چیز در عرض چند دقیقه اتفاق افتاده و برای چند دقیقه نمی‌توانستند هیچ کاری برای بهبود خود انجام دهند. جالب است که همین عارضه چند دقیقه‌ای که مشکلات بسیاری را به همراه دارد، عللی طولانی‌مدت و حتی به اندازه طول عمر دارد.

یعنی عوامل گوناگونی در طول عمر دست به دست هم می‌دهند و روی هم انباشته می‌شوند تا سرانجام خود را به شکل چنین عارضه‌ای نمایان می‌کند. شاید نتوانیم زمان سکته مغزی را پیش‌بینی کنیم اما مسائل زیادی وجود دارد که با درنظر گرفتن‌شان می‌توانیم حدس بزنیم سکته مغزی انتظارمان را می‌کشد یا نه.

برای بیماری سختی مثل سکته مغزی این موضوع می‌تواند یک امیدواری بزرگ باشد، چراکه با در‌نظر گرفتن این عوامل و جست‌وجوی آن در خودمان می‌توانیم مراقبت بیشتری از خودمان داشته باشیم. ممکن است شما هم درمعرض خطر باشید، پس تا دیر نشده دست به کار شوید و یکی‌یکی عوامل ایجاد خطر را از زندگی خود حذف یا حداقل تاثیرشان را کاهش دهید. ما به شما می‌گوییم که چه چیزهایی را باید جدی بگیرید.

سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی را اغلب به‌نام «حمله مغزی» هم می‌شناسند چون آنچه واقعا رخ می‌دهد شبیه چیزی است که طی حمله قلبی اتفاق می‌افتد. در شایع‌ترین اشکال سکته مغزی، وقوع یک گرفتگی باعث مسدود شدن جریان خون در رگ‌هایی می‌شود که منبع تامین خون مغز هستند. رسوبات چربی در دیواره رگ‌های خونی اغلب شروع می‌کند به مسدود شدن، سپس لخته‌های خون در ناحیه این رسوبات شکل گرفته و این انسداد را بدتر می‌کنند. از طرفی لخته‌های خون می‌تواند در جای دیگری از بدن شکل بگیرد و از طریق جریان خون، خود را به مغز برساند، جایی که می‌تواند مسبب سکته مغزی شود.

چرا سکته می‌کنیم؟

تقریبا ۸۷‌درصد از سکته‌های مغزی، سکته مغزی ناشی از لخته‌های خون (سکته‌های مغزی ایسکمیک) هستند. از طرفی آنها زمانی رخ می‌دهند که رگ‌های خونی دچار پارگی شده و در مغز خونریزی می‌کنند (سکته مغزی هموراژیک). با آگاهی از عوامل شاخصی که ممکن است شما را در معرض سکته مغزی قرار دهد، می‌توانید از وقوع ناتوانی‌ها و معلولیت‌های بالقوه و حتی مرگ پیشگیری کنید.

به چه چیزهایی توجه کنید؟

هنگامی که سکته مغزی رخ می‌دهد، سلول‌های مغزی شروع به مردن می‌کنند، بنابراین شناسایی نشانه‌های سکته مغزی و تماس فوری با اورژانس ضروری است. زمان نقش مهمی در نجات بافت مغزی دارد. درمان فوری می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی از آسیب ناشی از سکته مغزی کم کند. برای اینکه بتوانید علائم سکته مغزی را تشخیص دهید، این چهار علامت را درنظر داشته باشید:

صورت: از شخص بخواهید لبخند بزند. آیا یک طرف صورتش کج می‌شود؟

بازوها: از شخص بخواهید هر دو بازویش را بالا ببرد. آیا یکی از بازوها پایین می‌افتد؟

گفتار: از شخص بخواهید عبارت ساده‌ای را تکرار کند. آیا صدای صحبت کردن فرد عجیب و غریب شده است و لکنت دارد؟

زمان: اگر بروز این نشانه‌ها را شاهد بودید، زمان زنگ زدن فوری به اورژانس فرا رسیده است.

بی‌حسی و ضعف صورت، بازو و پا به‌خصوص اگر یکطرفه باشد، گیجی، اختلال در درک و تکلم ناگهانی، اختلال یکطرفه یا دو طرفه ناگهانی در دید، اختلال ناگهانی در راه رفتن، سرگیجه، عدم تعادل و هماهنگی حرکتی، سردردهای شدید و ناگهانی بدون علت مشخص همگی از‌جمله علائم سکته مغزی هستند که باید به آنها توجه کنید. در ادامه به برخی از شاخص‌ترین عوامل خطرزای سکته مغزی و راهکارهای لازم برای بهبود شرایط و پیشگیری از آن می‌پردازیم.

سکته مخصوص کهنسالان نیست!

باور غلطی که وجود دارد این است که سکته مغزی، بیماری پیرمردهاست، اما حقیقت این است که آمار وقوع آن بین زنان بیشتر از مردان است. در‌واقع بیش از ۶۰‌درصد مرگ‌های ناشی از سکته مغزی بین زنان رخ می‌دهد.

سابقه خانوادگی‌تان را بررسی کنید

اگر مادر، پدر،‌ خواهر یا برادرتان سابقه سکته مغزی داشته باشند، خطر بروز این سکته در شما یک‌سوم بیشتر خواهد بود. در برخی مواقع، این خطر به خاطر اختلالی ژنتیکی رخ می‌دهد که می‌تواند به سکته مغزی بینجامد. بیماری سلول‌های داسی‌شکل یک نمونه از این اختلالات است.

یک جهش ژنی که آن را CADASIL می‌نامند (اتوزومال غالب سرخرگی مغزی با انفارکتوس و لولکو) هم اختلالی دیگر از این دست محسوب می‌شود. به خاطر داشته باشید که نمی‌توانید ژن‌های‌تان را تغییر دهید، اما می‌توانید سبک زندگی خود را تغییر دهید، بنابراین هر کاری که می‌توانید انجام دهید تا عادات بد و مخرب مربوط به شیوه زندگی‌تان را تغییر دهید.

فراموش نکنید که قومیت شما هم در بروز سکته مغزی نقش مهمی ایفا می‌کند. خطر بروز سکته مغزی در نژاد‌های آمریکایی-‌آفریقایی نسبت به نژادهای آسیایی بیشتر بوده و علت این مسئله تاحدودی به این خاطر است که درصد وقوع خطرات قلبی-‌عروقی که مسبب سکته مغزی می‌شود بین آنها بیشتر است. احتمال وقوع نخستین سکته مغزی بین نژادهای آفریقایی-‌آمریکایی تقریبا دو برابر نژاد‌های آسیایی است؛ از طرفی میزان مرگ و میر آنها هم بیشتر به‌دلیل سکته مغزی خواهد بود.

دود به بدن‌تان می‌رسانید؟

سیگار کشیدن به سلول‌هایی که باعث ترتیب و قرارگیری رگ‌های خونی می‌شوند آسیب وارد کرده، سرخرگ‌ها را ضخیم و نازک می‌کند و شرایط را برای شکل‌گیری لخته‌های خون فراهم می‌کند. از طرفی فشار خون را افزایش داده، کلسترول HDL (خوب) را کاهش داده و تری‌گلیسیرید را افزایش می‌دهد که همه و همه احتمال بروز سکته مغزی را بالا می‌برد. سعی کنید از مصرف انواع تنباکو خودداری کنید و در معرض دود آن هم قرار نگیرید.

تحقیقات نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران، خطر سکته مغزی را حتی بین افراد غیرسیگاری تا ۳۰درصد افزایش می‌دهد. اگر نمی‌توانید سیگار را به خاطر خودتان ترک کنید، لااقل این کار را به خاطر دیگران و بچه‌های اطراف‌تان انجام دهید. البته به یاد داشته باشید که فقط سیگار نیست که به‌عنوان دود و تنباکو عنوان می‌شود، قلیان هم می‌تواند همین تاثیرات را ایجاد کند یا حتی بدتر از سیگار محسوب شود.

تپل هستید؟

داشتن شاخص حجم بدن (BMI) ۲۵ یا بیشتر از آن، خطر بروز مشکلات قلبی-‌عروقی را افزایش می‌دهد. این عوامل عبارتند از: فشار خون بالا، مقاومت انسولین و تری‌گلیسیرید بالا. به خاطر داشته باشید که حتی کاهش ۵کیلوگرم از وزن‌تان می‌تواند به شکل بارزی به کاهش عوامل خطرزای مربوط به سکته مغزی مانند کاهش فشار خون و ارتقای میزان کلسترول منتهی شود. خوردن میوه‌ و سبزیجات بیشتر هم در برنامه کاهش وزن، نقش کلیدی بازی می‌کند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای را هم فراموش نکنید. این رژیم سرشار از آجیل، روغن‌زیتون و غلات کامل است که خطر بروز سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

تنبل هستید؟

داشتن سبک زندگی ساکن و کم‌تحرک می‌تواند باعث افزایش خطر سکته مغزی و بسیاری عوامل دیگر شود که مسبب آن هستند. در واقع، افرادی که می‌گویند معمولا در طول هفته ورزش نمی‌کنند -درواقع یک‌سوم جمعیت ۲۷۰۰۰نفری از افراد تحقیقی که در دانشگاه آلاباما در این زمینه انجام شد- خطر بروز سکته مغزی در آنها ۲۰درصد بیشتر است. بهتر است حداقل ۵روز در هفته تمرینات متعادلی مانند پیاده‌روی سریع یا دوچرخه‌سواری انجام دهید. اگر نمی‌توانید برنامه ۳۰دقیقه ورزش روزانه را در برنامه‌ روزانه‌تان بگنجانید، بهتر است آن را به ۱۵۰ساعت ورزش در هفته تغییر دهید.

فشار خون‌تان را اندازه گرفته‌اید؟

فشار خون بالا می‌تواند تنها عامل خطرزای مهم قابل‌ درمان در سکته مغزی باشد. علتش آن است که فشار خیلی زیاد داخل رگ‌های خونی می‌تواند به جداره داخلی‌شان آسیب وارد کند. این مسئله باعث ضخیم و سفت شدن دیواره سرخرگ‌ها می‌شود که در نهایت به بروز انسدادهای مختلف و لخته شدن و سکته مغزی ایسکمیک منتهی می‌شود. از طرفی فشار خون بالا می‌تواند مسبب خون‌مردگی در دیواره سرخرگ‌ها شود که منجر به پارگی و خونریزی می‌شود و از عوامل شایع سکته مغزی هوراژیک است. به خاطر داشته باشید که فشار خون بالا هیچ علامت مشخصی ندارد، بنابراین مادامی که وضعیت سلامت خود را چک نکنید، متوجه وجود آن نخواهید شد.

سعی کنید سالی یک ‌بار هم که شده به پزشک مراجعه کنید تا سلامت بدن‌تان را چک کند. معیارهای مربوط به شیوه زندگی مانند رژیم غذایی همراه با مصرف مقدار زیاد میوه و سبزیجات و مصرف نمک به مقدار کم هم باعث می‌شود فشار خون کاهش یابد. اگر فکر می‌کنید کارهای بیشتری در این زمینه لازم است، مصرف داروها هم می‌تواند موثر باشد. به خاطر داشته باشید که درباره داروها و علائم مربوط به فشار خون با پزشک‌تان صحبت کنید چرا‌که او می‌تواند درباره عوارض جانبی برخی از آنها اطلاعات کافی به شما بدهد.

قلب‌تان تند می‌زند؟

این بیماری را به‌نام فیبریلاسیون دهلیزی یا AFib می‌شناسند که طی آن دو دریچه فوقانی قلب (دهلیزها) به جای آنکه به‌طور کامل منقبض شوند، دچار لرزش و ارتعاش خواهند شد. این مسئله باعث می‌شود جریان خون در دهلیزها دچار هم‌فشردگی شود، خطر لخته شدن خون افزایش پیدا کند و درنتیجه خون لخته‌شده به مغز رفته و به سکته مغزی بینجامد. به خاطر داشته باشید که عدم کنترل فشار خون بالا یکی از دلایل عمده فیبریلاسیون دهلیزی است، بنابراین کاهش فشار خون می‌تواند باعث کاهش خطر سکته مغزی ناشی از AFib شود.

داروهای تنگ‌کننده رگ‌ها یا داروهای ضدانعقاد خون هم می‌تواند خطرات ناشی از AFib را کاهش دهد. به خاطر داشته باشید که تمام داروها دارای امتیازهای مثبت و منفی هستند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که نمونه‌های جدید داروهای ضدانعقاد خون نسبت به داروهایی که در قدیم برای مشکلات خونی استفاده می‌شد امن‌تر و مطمئن‌تر هستند.

زیادی شیرین هستید؟

ابتلا به دیابت به معنای بالا بودن قند خون است و بالا بودن قند خون، به رگ‌های خونی در کل بدن آسیب وارد کرده و منجر به بروز مشکلات فراوانی ازجمله بالا رفتن خطر سکته مغزی خواهد شد. در واقع خطر بروز سکته مغزی در افراد مبتلا به دیابت نسبت به افرادی که این بیماری را ندارند 5/1برابر بیشتر است. به خاطر داشته باشید که کنترل میزان قند خون شامل رعایت اقدامات مشابهی به منظور کاهش خطر سکته مغزی خواهد بود، اقداماتی مانند رژیم غذایی سالم و فعالیت و تحرک فیزیکی.

حتی استفاده از داروهای مخصوص دیابت هم که گفته می‌شود، می‌تواند باعث کاهش سکته مغزی شود هنوز به‌طور واضح و آشکار به لحاظ علمی مورد تایید قرار نگرفته است. اخیرا طی تحقیقی محققان دریافتند آن دسته از افرادی که طی یک بازه زمانی ۱۰‌ساله، بیماری‌شان تحت‌نظارت بود، ضرورتا نسبت به افرادی که با جدیت کمتری میزان قند خون خود را کنترل کردند طول عمرشان بیشتر نبوده اما مشکلات قلبی-‌عروقی کمتری داشتند ازجمله سکته مغزی.

کلسترول به جان‌تان افتاده؟

کلسترول بالا –ماده‌ای چرب و موم‌مانند که در خون جریان دارد– می‌تواند در دیواره سرخرگ‌ها جمع شود تا رسوبات و پلاکت‌ها را شکل دهد. این پلاکت‌ها باعث تنگ شدن رگ‌های خونی شده و موانعی را ایجاد می‌کند، اما از طرفی می‌تواند خون لخته‌شده را به مغز بفرستد. اگر از سایر بیماری‌های قلبی‌-عروقی رنج نمی‌برید، سعی کنید هر پنج سال حداقل یک‌بار کلسترول خود را چک کنید. اگر میزان LDL یا HDL شما نامتعادل باشد، پزشک داروهایی مانند استاتین‌ها را به منظور کاهش کلسترول و کم شدن خطر سکته مغزی برای شما تجویز خواهد کرد.

آیا سکته قابل درمان است؟

سکته مغزی براساس علت ایجاد به دو نوع خونریزی‌دهنده و انسدادی تقسیم می‌شود و درمان نیز بر همین اساس صورت می‌گیرد. در نوع انسدادی‌، ‌اگر کمتر از سه ساعت از شروع علائم گذشته باشد، از داروی خاصی استفاده می‌شود که شانس بهبود و از بین رفتن علائم را افزایش می‌دهد و در موارد نادری نیز ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. تنها درمان دارویی سکته مغزی حاد برای حل کردن لخته در رگ مسدود، آمپولی با عنوان rtpa است.

دوره زمانی برای اثر‌بخشی دارو، سه ساعت از زمان شروع علائم و حداکثر 5/4ساعت است که از آن با عنوان زمان طلایی نام می‌برند. در سکته مغزی بر‌اساس آنکه آسیب در کدام ناحیه مغز رخ داده باشد و حجم سکته و رگ درگیر چقدر بزرگ یا کوچک باشد، میزان آسیب متفاوت است. در مورد همه سکته‌ها نمی‌توان فرمول واحدی ارائه کرد‌. بعضی سکته‌ها با ناتوانی دائمی ‌همراه است و بعضی دیگر به شکل قابل‌توجهی بهبود می‌یابد.

فنون کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی

در واقع از هر پنج زن یک نفر و از هر شش مرد یک نفر تا 75 سالگی دچار سکته مغزی می‌شود. سکته مغزی یکی از چهار وضعیتی است که مردم از وقوع آنها ترس و وحشت دارند. در مورد سکته مغزی آمارهای بسیار زیاد و مختلفی تا کنون ارائه شده است. اما یکی از مهم‌ترین آمارها که به نوعی مهجور مانده و شاید هیچ‌کس به آن توجه نمی‌کند این است که از 80 درصد سکته‌های مغزی می‌توان جلوگیری کرد. البته براساس پژوهش‌های منتشر شده در هفته‌نامه مشهور پزشکی «لنست» این رقم در واقع 90 درصد است .

سردردهای مداوم علامت تومور مغزی

به گزارش جام جم آنلاین از مهر، غالبا سردردها به هر علتی که باشند با مصرف مسکن بهبود می یابند. دردهای مداوم می توانند ناشی از افزایش فشار در سر به دلیل وجود تومور مغزی باشند.

به گفته محققان، درد ناشی از تومور مغزی کُند و مداوم است و هر چقدر تومور بزرگ تر می شود درد افزایش می یابد چراکه فشار بیشتری به سر وارد می کند. اگر توموری در مغز باشد، سردرد به هنگام صبح یا شب شدیدتر می شود چراکه فشار در مغز به هنگام خواب افزایش می یابد.

محققان عنوان می کنند سردردهای نظیر میگرن به راحتی در مطب پزشک قابل تشخیص هستند، اما به گفته متخصصان مغز و اعصاب، بیماران مبتلا به تومور مغزی، سردرد متفاوتی را تجربه می کنند.

در این مطالعه، محققان ۹۵ بیمار مبتلا به تومور مغزی را بررسی کردند. در حدود نیمی از این بیماران دارای تلفیقی از علائمی همچون حمله ناگهانی، عملکرد بد شناختی و گفتاری، یا سایر ناهنجاری های عصب شناختی بودند. اگرچه در حدود یک چهارم آنها دارای سردردهای بدون هیچ گونه علامت بودند.

محققان دریافتند در حدود ۱۱ درصد بیماران فقط دارای سردرد به عنوان علامت تومور مغزی بودند. چهار نفر از آنها دارای سردرهای با علائم عصبی بودند. ۷ بیمار دیگر مبتلا به میگرن یا سایر انواع سردردها بودند.

این 8 نشانه آسیب مغزی را جدی بگیرید

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از عصر ایران ، ممکن است به واسطه یک زمین خوردن اتفاقی یا برخوردی شدید در یک مسابقه ورزشی ضربه ای به سر شما وارد شده باشد. در آن لحظه شاید همه چیز خوب به نظر برسد و فعالیت خود را ادامه دهید، اما ممکن است طی هفته های پیش رو برخی نشانه های بلند مدت ناشی از آن برخورد را تجربه کنید.

شاید آسیب وارده را فراموش کرده باشید، اما مغز شما این گونه نخواهد بود. نشانه های آسیب مغزی تروماتیک (TBI) می توانند برای روزها یا حتی هفته ها نمایان شوند و طیف گسترده ای از مشکلات را موجب شوند. در ادامه با برخی از نشانه های آسیب مغزی تروماتیک که باید به آنها توجه داشته باشید بیشتر آشنا می شویم.

نوسانات خلق و خو

اگر فردی خوشحال و شاد هستید و به ناگاه احساس غم و اندوه در شما شکل می گیرد که با رویدادهای عاطفی مرتبط نیستند، این احتمال وجود دارد که چنین حالاتی با آسیب مغزی تروماتیک مرتبط باشند. فردی با آسیب مغزی می تواند طیف گسترده ای از مشکلات عاطفی از جمله طغیان خشم را تجربه کند.

بخشی از مغز که تکانه ها را کنترل می کند ممکن است تحت تاثیر آسیب قرار گرفته باشد. این شرایط می تواند طی چند ماه نخست پس از بروز آسیب بهبود یابد، اما ممکن است به کمک یک روانشناس یا پزشک برای مدیریت برانگیختگی های عاطفی نیاز داشته باشید.

سر دردهای غیر قابل توضیح

سر دردها می توانند از عوارض جانبی یک آسیب مغزی تروماتیک باشند (تا 50 درصد از بیماران آن را تجربه می کنند)، و درد می تواند در بخشی که آسیب به آن وارد شده است غیر قابل توضیح یا موضعی باشد. درد می تواند در نتیجه آسیب به اعصاب کوچک در پوست سر یا مشکل عضله‌اسکلتی (چگونگی تعامل عضلات و استخوان ها) شکل بگیرد. به این نکته توجه داشته باشید که شدت آسیب همواره برابر با شدت سر دردها نیست.

عدم تمرکز

عدم تمرکز می تواند در اشکال مختلف رخ دهد که از فراموش کردن آدرس تا مشکل آفرین بودن فعالیت هایی که در گذشته دردسری برای شما ایجاد نمی کردند را شامل می شوند. افراد خانواده و دوستان نزدیک می توانند متوجه این تغییرات در شما شوند. به واسطه گیج شدن راحت، شما ممکن است با سرخوردگی در محل کار مواجه شوید و یا در انجام وظایف ساده خانگی با مشکل مواجه شوید. این نشانه ها می توانند در نتیجه یک آسیب مغزی تروماتیک خفیف نیز شکل بگیرند.

تهوع

اگر دچار ناراحتی معده شده اید یا نیاز مداوم به استفاده از دستشویی دارید و دلیلی برای این که چرا بیمار شده اید، پیدا نمی کنید بهتر است به عقب بازگشته و سابقه ضربه به سر را مد نظر قرار دهید. تهوع و استفراغ می توانند از نشانه های مرتبط با آسیب مغزی تروماتیک باشند. سرگیجه که گاهی اوقات همراه با تهوع شکل می گیرد، یکی دیگر از نشانه ها است که ممکن است به تنهایی نیز آن را تجربه کنید. اگر حالت تهوع ادامه پیدا کرد بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

تشنج

تشنج می تواند با یک آسیب مغزی تروماتیک متوسط تا شدید مرتبط باشد و حتی به از دست دادن هوشیاری نیز منجر شود. با این وجود، دلایل مختلفی برای بروز یک تشنج وجود دارند و از این رو تعیین علت دقیق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر چه بسیاری از افرادی که از آسیب مغزی تروماتیک رنج می برند هرگز تشنج را تجربه نمی کنند اما این شرایط به طور معمول روزها و هفته ها (گاهی اوقات حتی ماه ها یا سال ها) پس از حادثه رخ می دهند. داروهایی وجود دارند که می توانند احتمال بروز تشنج را در بسیاری از موارد کاهش دهند.

مشکلات ارتباطی

مهارت های پایه زبانی و ارتباطی فرد می توانند به واسطه یک آسیب مغزی تروماتیک تحت تاثیر قرار بگیرند. این شرایط می تواند به سادگی فراموش کردن واژه ها یا از دست دادن توانایی صحبت یا نوشتن در قالب جملات کامل باشد. در موارد دیگر، شما ممکن است از جملات کامل استفاده کنید اما آن چه مخاطب می شنود واژه ها و جملاتی نامفهوم باشد. شما ممکن است واژه هایی بسازید که برای خودتان عادی به نظر می رسند اما برای دیگران نامفهوم که این شرایط به نام «زبان پریشی سلیس» شناخته می شود. خود فرد ممکن متوجه این مساله نباشد اما نامفهوم بودن آن چه می گوید و غیر قابل درک بودن آن برای دیگران می تواند به ناامیدی و سرخوردگی وی منجر شود.

ناشی گری

پس از یک آسیب مغزی تروماتیک ممکن است از دست دادن هماهنگی چشم و دست خود را تجربه کنید که از ناتوانی در باز کردن یک قفل با کلید تا بستن بند کفش را شامل می شود. همچنین ممکن است در مهارت های رانندگی با خودرو یا موتورسیکلت اختلال ایجاد شود. همچنین، شما ممکن است با اشیا مختلف به طور مکرر برخورد کرده یا آنها را روی زمین بیندازید. رسیدگی پزشکی به این شرایط بسیار مهم است، به ویژه اگر با ماشین آلات سنگین سر و کار دارید یا به طور مرتب با خودرو رانندگی می کنید.

مشکلات بینایی

احساسات شما می توانند به واسطه یک آسیب مغزی تروماتیک تحت تاثیر قرار بگیرند و اغلب بینایی آشکارترین قربانی محسوب می شود. اگر پیش از حادثه دید شما 10/10 بوده است و پس از حادثه به ناگاه با تاری دید یا دشواری در تشخیص اجسام مواجه شده اید، این شرایط می تواند با آسیب مغزی تروماتیک در ارتباط باشد. از دیگر مشکلات بینایی مرتبط با آسیب مغزی تروماتیک می توان به دو بینی یا کاهش دید محیطی اشاره کرد. در برخی موارد حتی از دست دادن بینایی یک یا هر دو چشم نیز گزارش شده اند.

سکته مغزی در کمین شماست

دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب درباره راه‌های پیشگیری از سکته مغزی به جام‌جم می‌گوید: اختلال در خونرسانی به بافت‌های مغز بر اثر انسداد یا پارگی یک رگ موجب سکته مغزی در فرد می‌شود. سکته‌های ناشی از انسداد یک رگ فرعی یا اصلی در مغز شایع‌ترین نوع سکته است.

نقش ژنتیک در سکته مغزی

عوامل متعددی در بروز سکته مغزی موثر هستند که کنترل برخی از این عوامل در اختیار ما نیست، چرا که به صورت ژنتیک با ما زاده شده‌اند. به همین دلیل افرادی که سابقه فامیلی سکته مغزی دارند، بیشتر در معرض ریسک قرار دارند. در میان افرادی که به صورت ارثی به فشار خون، دیابت یا چربی خون مبتلا می‌شوند، خطر ابتلا20 تا 30 درصد افزایش می‌یابد.

دکتر اشرافی، تصلب شرایین و تنگی عروق گردن را یکی از دلایل مهم سکته مغزی در سنین بالا عنوان می‌کند و درباره آمار بالای سکته مغزی میان آقایان می‌گوید: جنسیت عامل اصلی آن است. هر چند افزایش سن در خانم‌ها باعث افزایش ریسک می‌شود.

هشدار نسبت به سکته دیابتی‌ها

دیابت که متاسفانه تعداد مبتلایان به آن هر روز در حال افزایش است، یکی از عوامل مستعد‌کننده سکته مغزی است. دکتر اشرافی با بیان این که اغلب دیابتی‌ها، چاق هستند یا بر اثر ابتلا به آن دچار چاقی می‌شوند، می‌گوید: در هر حال مراقبت از قند خون در ممانعت از سکته مغزی بسیار موثر است.

این متخصص مغز واعصاب تأکید می‌کند: با توجه به نقش بی تحرکی در افزایش وزن، در صورتی که افراد با هر وزنی پنج تا شش روز در هفته روزانه 30 تا 45 دقیقه، پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری کنند و ضربان قلب خود را افزایش دهند، خطر سکته را بسیار کاهش می‌دهند.

وی با بیان این که پرفشاری خون نیز در بروز سکته نقش دارد، می‌گوید: افراد مبتلا به پرفشاری خون باید مراقب باشند فشارشان از 14 روی 9 بالا تر نرود، چرا که باعث رسوب پلاک‌هایی در عروق و بسته شدن آنها می‌شود.

این متخصص مغز و اعصاب تأکید می‌کند: مشکلات کلیوی، سکته‌های قلبی، کلسترول بالا، اختلالات خواب، آپنه، خرخر، میگرن با علائم عصبی و اختلالات متابولیک نیز در بروز سکته مغزی موثر هستند.

وی تأکید می‌کند: کسانی که در سن پایین به مشکلات قلبی همچون نارسایی دریچه قلب و سوراخ بین بطنی یا دچار اختلالات انعقادی می‌شوند، چون خطر سکته مغزی در آنها افزایش می‌یابد، حتما بررسی‌های تکمیلی باید انجام دهند.

سکته مغزی بر اثر دود سیگار

به گفته متخصصان، افرادی که در معرض دود سیگار یا قلیان اطرافیان خود هستند، بیشتر در معرض سکته مغزی و بیماری‌های ناشی از مصرف مستقیم سیگار قرار دارند. دکتر اشرافی یکی از دلایل مهم تغییر سن سکته را شیوع مصرف دخانیات می‌داند و می‌گوید: در کشور ما علاوه بر ابتلای زودهنگام جوانان به دیابت، پرفشاری خون و چاقی بر اثر عدم رعایت رژیم غذایی مناسب و کم تحرکی، مصرف داروهای روانگردان و اعتیادآور باعث التهاب عروق خونی مغز و در نتیجه بروز سکته در آنان می‌شود.

مخاطرات هورمون درمانی

هورمون درمانی با وجود تاثیرات مثبتی که در درمان برخی بیماری‌های زنان دارد، اما عوامل افزایش ریسک سکته مغزی در خانم‌ها محسوب می‌شود.

دکتر اشرافی با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: خانم‌هایی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، بخصوص با سابقه مصرف سیگار یا میگرن، در معرض خطر قرار دارند. خانم‌ها با ارائه شرح کاملی از وضعیت خود قبل از شروع درمان، از بروز سکته مغزی پیشگیری کنند.

وی تأکید می‌کند: در خانم‌های مبتلا به پرفشاری خون یا دیابت، نسبت استروژن و پروژسترون باید به گونه‌ای تجویز شود که خطر سکته را کاهش دهد.

این متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به این پرسش که افزایش فشار خون بر اثر مسمومیت بارداری باعث سکته مغزی در خانم می‌شود، می‌گوید: افزایش فشار خون و پارگی رگ‌های مغز بر اثر مسمومیت بارداری که باعث ورم مغز می‌شود، در صورتی که بموقع درمان شود، سکته مغزی تلقی نمی‌شود.

وی ادامه می‌دهد: خطر سکته مغزی در زنانی که قبل از بارداری دارای سابقه میگرن، مصرف قرص‌های هورمونی، سیگار یا پرفشاری خون هستند، بالاتر است.

مصرف خودسرانه آسپرین ممنوع

باور عامه مردم این است که برای پیشگیری از تصلب شرایین مصرف آسپرین را باید از 40 سالگی آغاز کنند. دکتر اشرافی درباره این باور می‌گوید: آسپرین حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود. افرادی که عوامل خطر ندارند، نیازی نیست آسپرین مصرف کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی افراد مبتلا به دیابت یا پرفشاری خون که سابقه سکته قلبی یا مغزی ندارند هم نباید آسپرین مصرف کنند، چرا که با عوارض مصرف آن مواجه می‌شوند و احتمال خونریزی معده وجود دارد.

وی ادامه می‌دهد: معمولا مصرف آسپرین برای افرادی که دچار سکته مغزی یا قلبی شده‌اند، توسط پزشک تجویز می‌شود.

پیشگیری از سکته مجدد مغز

پیشگیری از بروز سکته بسیار مهم است، اما پیشگیری از سکته مجدد مغز نیز از عوامل مهم وقابل توجه دیگری است که متخصصان سعی می‌کنند با تجویز داروهای درمانی ضد لخته و ضد پلاکت مانع آسیب مجدد مغز شوند. علاوه بر‌ این، رژیم غذایی بدون نمک، کنترل شدید برای پایین نگه داشتن چربی خون، فشار خون و دیابت بیش از حد طبیعی، بررسی وضعیت دریچه‌های قلب بخصوص در افراد 50 تا 45 ساله و میزان تنگی عروق گردن، راه‌های دیگری است که برای محافظت از مغز در برابر انسدادها و خونریزی‌های احتمالی به کار گرفته می‌شود.

سکته مغزی بر اثر کم آبی

شاید باور نکنید کم آبی هم باعث سکته مغزی در افراد سن بالای مبتلا به تنگی عروق گردنی می‌شود. این افراد به دنبال اختلالاتی همچون اسهال، دچار کم آبی شده یا بر اثر خونریزی دچار افت فشار خون و سکته مغزی می‌شوند