کودکان کار فقط افراد پشت چراغ قرمز نیستند

جام جم سرا:مجید بیخیله اظهار داشت: اصلی‌ترین عامل بروز مسئله کودکان کار نگرشی است که تا به حال پشت این قضیه بوده است. متأسفانه همه در این مورد حرف می‌زنند و تصور می‌شود که کودکان کار و خیابان فقط همان بچه‌های پشت چراغ قرمزها هستند، درصورتی که اینها فقط 5 درصد کودکان کارند؛ از چند هزار کودکی که ترک تحصیل می‌کنند، عده‌ای بیکارند و عده‌ای در کارگاه‌های کوچکی که نظارتی برآنها نیست کار می‌کنند

وی ادامه داد: نگاه به قضیه کودکان کار یک نگاه احساسی و غیرعلمی شده است، درصورتی که باید جدی‌تر به این موضوع بپردازیم و ابتدا با شناسایی دقیق این مسئله در مورد آن به تعریف واحد برسیم، ضمن اینکه یک متولی دولتی بپذیرد که مسئولیت دارد چراکه تا به حال این موضوع بین بهزیستی، شهرداری و دولت پاسکاری شده و هر کدام اقداماتی جداگانه انجام داده‌اند.

به نقل از تسنیم، این فعال حقوق کودک افزود: برای تعریف واحد باید یک تحقیق گسترده میدانی انجام شود، با این فرض که چند بچه در سال ترک تحصیل می‌کنند؟ به کجا می‌روند. از سوی دیگر باید توجه کرد زمینه بزه و اعتیاد در این کودکان بالاست و همین مسئله مشکلات دیگری را در پی دارد.

بیخیله خاطرنشان کرد: وضعیت بهداشتی، اشتغال، آموزش، تحصیل، مشکلات خانواده‌ها خصوصا پدر این خانواده‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد، در بخش ساختار کلان جامعه یا آسیب‌پذیر‌بودن آنها به لحاظ اقتصادی و فرهنگی به طور مثال این عوامل منجر به ترک تحصیل کودکان می‌شود و کودکانی که در این سن با مدرسه به عنوان تنها نهاد تأثیرگذار قطع ارتباط می‌کنند دچار احساس طردشدگی می‌شوند.

وی در مورد بیمه کودکان کار به عنوان یکی از عواملی که در بهبود شرایط این کودکان مؤثر است نیز گفت: ریشه این مسئله به سال‌ها پیش برمی‌گردد و همه دولت‌ها با آن درگیر بوده و هستند اما روز به روز بغرنج‌تر می‌شوند همین که دولت پذیرفته این مسئله جدی و ساختاری است و راهکار آن در تعامل دولت NGOهاست خود خوب است اما همین طرح خود مسئله هم باید سنجیده شود تا بیمه اجتماعی این کودکان مطرح شود مثلاً چند کودک کار داریم؟ چند نفر از آنها اتباع بیگانه‌اند یا بر چه اساسی اولویت بیمه برای آنها در نظر گرفته شده است؟

مدیر سلبق خانه کودک شوش همچنین گفت: اگر پروسه شناخت طی نشود نتیجه طرح‌ها مطلوب نخواهد بود و دور باطلی است که در سازمان بهزیستی انجام می‌شود و شاید تصور شود که این سازمان در این مورد ناکارآمد عمل کرده البته این مسئله از قد و قواره سازمان بهزیستی بزرگتر است و درحد تعامل و همکاری چند وزارتخانه کار می‌برد، اگر برخی از اینها اتباع بیگانه هستند باید وضعیت قانونی بازنگری شود،اما به طور کلی نیازمند سیاست‌های کلان هستیم و برنامه‌های مقطعی جواب نمی‌دهد.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه عکس‌العمل شهروندان باید نسبت به کودکان کار چگونه باشد؟ گفت: در مورد کمک شهروندان به کودکان کار نیز نگاه‌های متفاوتی وجود دارد عده‌ای می‌گویند نباید به آنها کمک شود. و عده‌ای دیگر می‌گویند اگر کمک مردم به اینها نباشد از کجا می‌خواهند حداقل امرارمعاش را داشته باشند.باید گفت شهروندان نمی‌توانند کار خاصی انجام دهند،اگر این کودکان به درستی شناسایی شوند و برنامه‌های حمایتی برای آنها و خانواده‌هایشان تدارک دیده شود در آن صورت می‌توانیم از شهروندان بخواهیم که هیچ کدام به این کودکان کمک نکنند.

دل‌ درد کودکان

جام جم سرا: حتی در بعضی موارد با مراجعه به پزشکان و مصرف داروهای مختلف نیز بهبود قابل قبولی برای کودکی که به دل‌درد مبتلاست، اتفاق نمی‌افتد و این امر خانواده را برای انجام اقدامات درمانی بیشتر ترغیب کرده و آنان را وادار می‌کند تا از پزشک خود برای انجام اقداماتی مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی و دیگر اقدامات درخواست کمک کنند.

به دل‌دردی که حداقل سه ماه طول کشیده باشد مزمن اطلاق می‌شود، ولی بعضی پزشکان دردهای طولانی‌تر از یک ماه را نیز مزمن تلقی می‌کنند. دردی که بیش از سه نوبت تکرار شده باشد نیز طبق تعریف دل‌درد راجعه نام می‌گیرد.

احساس درد از سوی گیرنده‌های عصبی موجود در مخاط یا جدار احشا و عضلات حس می‌شود و توسط مغز آنالیز و درک می‌شود. آستانه درک درد بین افراد متفاوت است و عوامل روانی و استرس روی درک درد تاثیر زیادی دارند.

در صورت وجود دل‌درد در یک کودک احتمال وجود بیماری در یکی از ساختمان‌های داخل شکم و خارج از فضای شکم محتمل است، زیرا هر گونه تحریک این اعضا بواسطه عفونت یا التهاب یا سایر مواد می‌تواند ایجاد‌کننده چنین دردهایی در شکم کودک باشد.

به‌خاطر داشته باشید این دردها می‌تواند علتی به عنوان بیماری دستگاه‌های بدن داشته باشند. این بیماری‌ها شامل زخم‌معده و اثنی‌عشر، بیماری‌های کیسه صفرا و پانکراس، اشکالات ساختمانی در دستگاه گوارش، اختلال در هضم و جذب مواد غذایی، بیماری‌های مری، عفونت‌ها و مشکلات و سنگ در دستگاه ادراری، عفونت‌های تناسلی و لگن، مسمومیت با فلزات سنگین، یبوست، بیماری‌های انگلی و حتی وجود التهاب در ریه یا التهاب و عفونت میکروبی در گلو می‌شود.

در مواردی نیز با انجام بررسی‌های کامل علت دردها شناخته نمی‌شود. دردهای گاهگاهی شکم که کودک را از خواب بیدار نمی‌کند و مانع فعالیت‌های روزانه او نمی‌شود و ارتباطی با غذا‌خوردن و دفع مدفوع و فعالیت‌های فیزیکی نیز ندارد و همچنین هیچ علامت گوارشی دیگری مانند استفراغ، اسهال، یبوست و دفع خون نیز دیده نمی‌شود، به عنوان دل‌درد راجعه عملکردی در نظر گرفته می‌شود.

پزشک در بسیاری از موارد این بیماران را تحت نظر قرار می‌دهد و از دادن داروهای بیشتر به آنها اجتناب می‌کند. این دردها در 9 تا 15 درصد کودکان دیده می‌شود و حداکثر شیوع آن در سن پنج تا شش سالگی است.

فاکتورهای روانی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و فاکتورهای اجتماعی مانند جدایی و طلاق باعث تشدید درد می‌شود.

دردهای عملکردی نیز معمولا فقط به اقدامات حمایتی و تغذیه‌ای و اطمینان دادن به والدین و حذف استرس‌ها نیاز دارد. در دردهای عملکردی در کودکان، خوردن هوای زیاد همراه با غذا باعث تشدید درد می‌شود.

در بعضی موارد، امتناع از خوردن غذاهای حاوی قندهای غیرقابل جذب مانند آدامس و شیرینی‌های سوربیتول‌دار و‌غذاهای حاوی فروکتوز فراوان مانند سیب، گلابی و گیلاس باعث کاهش درد می‌شود. تکنیک‌های تمدد اعصاب نیز موجب بهبود درد می‌شود. البته داروهای شل‌‌کننده عضلات احشایی معمولا تاثیر ندارد، ولی به طور تجربی استفاده می‌شود.(دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال)

ارتباط تحصیلات مادر با بیماری‌های عفونی کودکان

جام جم سرا: سید مرتضی صفوی دانشیار تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره تعیین رابطه بین مدت زمان تغذیه با شیر مادر و میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی در کودکان زیر ۲ سال اظهار داشت: هدف از انجام این مطالعه، تعیین ارتباط سن و تحصیلات مادر، جنس و سن نوزاد، مدت زمان تغذیه انحصاری با شیر مادر، کل مدت زمان تغذیه با شیر مادر با میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی دستگاه گوارش، تنفسی، اسهال و عفونت گوش در کودکان زیر ۲ سال روستاهای شهرستان بافت بود.

به نقل از تسنیم، وی گفت: این مطالعه توصیفی – تحلیلی بر روی ۴۶ کودک روستایی که به روش نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب شده بودند انجام شد. جنس، وزن هنگام تولد، تاریخ تولد کودک، سن و تحصیلات مادر، مدت زمان تغذیه انحصاری با شیر مادر، کل مدت زمان تغذیه با شیر مادر، میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی بر اساس پرونده خانوار و فرم‌های مانا جمع آوری شد.

این دانشیار نعذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان عنوان کرد: ۵۰ درصد کودکان مورد بررسی دختر و ۵۰ درصد پسر بودند. بین مدت زمان تغذیه انحصاری با شیر مادر و میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی کودکان زیر ۲ سال رابطه معنی داری وجود دارد.

صفوی افزود: این ارتباط در مورد عفونت‌های دستگاه گوارش، اسهال، عفونتهای تنفسی و عفونت گوش معنی دار بود. تحصیلات مادر و میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی هم با هم رابطه معنی داری وجود داشت ولی سن مادر و جنسیت کودک با میزان ابتلا با بیماری‌های عفونی مرتبط نبودند. یافته‌های این مطالعه ضرورت و اهمیت ترویج تغذیه با شیر مادر را نشان می‌دهد.

چشمه علی؛ فرار کودکان از گرمای تابستان |مجموعه عکس|

دوشنبه 23 تیر 1393 ساعت 08:55

کوهی کم ارتفاع در شهر ری واقع شده که در دامنه آن چشمه‌ای پر آب به نام نهر سورین یا اسم معروفترش چشمه علی، از دل زمین می‌جوشد. چشمه علی ظاهراً منسوب به خاندان بزرگ سورن سردار معروف عهد اشکانیان است. بعد‌ها و در دوره صفویه این نهر به چشمه علی مشهور شد. تصاویری از این مکان را که در گذشته تفرجگاه و شکارگاه شاهان قاجار بوده و اکنون گردشگاه مردم است، برایتان فراهم آورده‌ایم. کودکان حوالی این منطقه در فصل گرما، برای خنک شدن به شنا در آب خنک آن روی می‌آورند.

آموزش حیوان دوستی به کودکان

جام جم سرا:راکبان به ناگاه از گرده الاغ پیاده شده و در چشم برهم‌زدنی، زیر خم حیوان را می‌گیرند و از روی پلی که روی آن ایستاده‌اند پرتابش می‌کنند داخل رودخانه. چهارپای بی‌آزار که از این حرکت چند موجود دوپا غافلگیر شده، دست و پا می‌زند برای نجات خود از جریان تند آب و مسببان، روی پل، گویی صحنه‌ای بس خوشایند را شاهدند، همه در کار شوخی و خنده و مسخره‌بازی.

در دگر تصویری؛ چند شکارچی خرس مادری را از پا درآورده‌اند و خرسکانی کوچک در اطراف لاشه مادر به ناله و فغان؛ چونان کودکان انسانی که بر سر مادر از دست‌رفته ضجه می‌زنند و مویه می‌کنند. غریبی و بی‌پناهی این خرس‌توله‌های قهوه‌ای کوچک زیبا دل سنگ خارا را هم آب می‌کند؛ غربت طفل‌های شیرخواره بر نعش مادری مرده. جنایت اما، هنوز کامل نشده است. چشم آنچه را می‌بیند دوست ندارد باور کند. شکارچیان بچه خرس‌های مادرمرده را در نهایت بی‌رحمی و کمال شقاوت، زنده زنده شکم می‌درند. حالا ناله و ضجه با هم درمی‌آمیزد؛ اولی در طلب مادر و دومی از درد دریده شدن شکم و بیرون ریختن امحاء و احشاء.

تصویری دیگر؛ یک انسان، یک آدم، یک اشرف مخلوقات، الاغ کوچکی را که در کنارش ایستاده؛ موقر و بی‌آزار؛ برای تفریح و سرگرم شدن، با پتک نوازش می‌دهد. حیوان بیچاره که باور ندارد این سنگدلی و سبعیت صاحبش را، حتی فرصت نمی‌کند عکس‌العملی در حد یک فرار ناموفق نشان دهد. با پتک سوم، پیچ و تابی می‌خورد و پهن می‌شود روی زمین. صدای خنده تصویر را پر کرده است، گویی که کمدی کلاسیک می‌بینند. پتک چهارم و پنجم حیوان نحیف را خلاص می‌کند از درد و از بی‌رحمی و ناسپاسی صاحبش.

و تصویر آخر؛ عکس‌هایی رسانه‌ای می‌شود از سگان بر دار شده در اطراف تهران. ماجرا از این قرار است که در یکی از کمپ‌های معدوم کردن سگ‌های ولگرد، به جای زدن تیر خلاص به این زبان‌بسته‌های مظهر وفا، برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، به دارشان می‌کشند در بی‌رحمی کامل و به دار کشیدن، نه به معنای آماده کردن چوبه دار و محکم کردن گره‌اش بر گردن حیوان، که طنابی را بر سر چوبی بستن و به گردن حیوان انداختن، شل و ول، و آن‌قدر در هوا معلقش نگه داشتن تا جان دادن و تصور کنید حیوان زبان‌بسته چقدر در هوا دست و پا زده و عذاب کشیده تا جان داده است.

حیوان​آزاری اختلال روانی است

این که با وجود موکدات دینی و اخلاقی، همچنان آدم‌هایی یافت می‌شوند که از رضایت خدا غافل شده، از سبیل انسانیت و مهربانی خارج شده و بنا را می‌گذارند بر آزار و اذیت مخلوقات بی‌گناه و مذموم‌تر آن‌که عده، معدودی، لذت می‌برند از شکنجه و عذاب این زبان‌بسته‌های بی‌آزار.

یک مدرس روان‌شناسی بالینی در دانشگاه، از حیوان‌آزاری (zoo sadism) به عنوان یکی از علائم اختلال شخصیتی و روانی انسان یاد می‌کند که با بروز رفتارهایی همچون اقدام به شکنجه یا لذت از تماشای آزار حیوانات قابل تشخیص است.

افشین بهادری در گفت‌وگو با جام‌جم، مشاهده الگوهای حیوان‌آزاری مانند آزار از سوی پدر و مادر یا اطرافیان را در شکل‌گیری این ناهنجاری در افراد موثر می‌داند و می‌گوید: ممکن است انسانی که خود در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته است، حیوانات را وسیله‌ای برای تخلیه روحی - روانی‌اش قرار دهد. وی به کسانی که در خود گرایش به حیوان‌آزاری را احساس می‌کنند یا از دیدن صحنه‌های آزار حیوانات لذت می‌برند توصیه اکید می‌کند که حتما با مراجعه به روانپزشک یا روان‌شناس اقدام به درمان خود کنند.

کودکان را از حیوانات نترسانیم

صدای جیغ زنی در خیابان می‌آید، بچه‌ای را هم همراه خود دارد. چنان رنگ از رخسارش پریده که گویا پلنگی دیده است یا نره شیری یا شاید هم اژد‌هایی دوسر. زبانش تقریبا بند آمده است، به زیر یک اتومبیل اشاره می‌کند. از زیر اتومبیل، عامل ایجاد رعب و وحشت بیرون می‌آید؛ بچه گربه‌ای است به غایت ملوس و زیبا با دمی که بالا گرفته و به نشانه تحبیب تکان می‌دهد و سرخوشانه جلو می‌آید. زن اما، این ملوسک را با ببر نری بنگالی اشتباه گرفته گویا؛ دست کودکش را محکم در دست دارد و از جلو رفتن برحذرش می‌دارد. کودک که ابتدا به هیجان آمده، با دیدن ترس و وحشت مادر کمی مردد می‌شود که مبادا این گربه کوچولو آزاری رساند و چنگی زند. پس به تحریک مادر که تشویقش می‌کند که «پیشتش کن بره» دنبال بچه گربه می‌افتد و با درآوردن سرو صداهای عجیب سعی می‌کند بترساندش و فراری‌اش دهد. گربه هم که انتظار نوازش داشته و می‌خواسته لوس‌بازی درآورد برای طفل و مادرش، پا به فرار می‌گذارد و گم می‌شود زیر یکی از ماشین‌های پارک شده در کنار خیابان.

همین کودک چون پا بگیرد و بزرگ‌تر شود، ذره‌بین به دست در صلات ظهر به جان مورچه‌های بیچاره می‌افتد و آنها را می‌سوزاند، که کباب می‌کند این دانه‌کشان بی‌آزار را با نور آفتابی که ذره‌بین متمرکزش کرده است و باز که بزرگ‌تر شود و نوجوان، موش می‌گیرد و طالب دیدن رقصش. پس بنزین روی موش بیچاره می‌ریزد و آتش به جانش می‌زند تا خود به تجربه ببیند که آیا همان‌گونه که شنیده، موش را که آتش زنند به رقص درمی‌آید یا نه؟ و چون نوجوانی را رد کند و به جوانی رسد؛ دم گربه بیچاره‌ای را که گوشه چشمی داشته به کبوترهایش، از بیخ می‌برد تا درس عبرتی شود هم برای خود گربه و هم دیگر همنوعانش تا مبادا خیال عبور از یک کیلومتری قفس کبوترها را هم از سر بگذرانند.

به اعتقاد بهادری، والدین در مقام الگوهای رفتاری کودکان باید توجهی جدی به رفتار خود با حیوانات داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه حیوان‌آزاری از سوی کودک، با اتخاذ رفتارهای مثبت جایگزین مانند نوازش و غذا دادن به حیوان، کودک را به طور غیرمستقیم متوجه اشتباه خود کنند.

این کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی از والدین می‌خواهد از هر نوع گفتار و رفتاری که مشوق حیوان‌آزاری در کودکان باشد اکیدا خودداری کنند، چراکه می‌تواند زمینه‌ساز رفتارهای ضداجتماعی و مجرمانه در بزرگسالی شود.

دوستی با حیوانات و تقویت ملاطفت در جامعه

انیمیشن تام و جری سال‌هاست محبوب دل نه فقط کودکان که حتی بزرگسالان و کهنسالان نیز هست. مجموعه‌ای که داستان‌هایش بر محور دعوای ابدی موش و گربه‌ای می‌چرخد. نکته قابل تامل آن‌، موش که از دید بسیاری چندش‌آور است و کثیف، آنچنان دوست‌داشتنی و تودل‌برو طراحی و به تصویر کشیده شده مخاطب و بیننده به طور کل فراموش می‌کند که این موجود کوچک بامزه گربه‌آزار، یک حیوان موذی و مضر است ناقل طاعون. کودکی که با چنین نگاه لطیف و انسانی به حیوانات رشد می‌کند و شخصیت‌اش شکل می‌گیرد، بعید است برخلاف آموزه‌های تربیتی خود عمل کرده و حیوانات بی‌گناه را بیازارد.

بهادری در این‌باره معتقد است: آموزش به کودک باید با ادبیات خودش همراه باشد، از ادبیات بازی و تصویر و نقاشی گرفته تا انیمیشن. وسایل ارتباط جمعی نیز می‌تواند با ساخت برنامه‌هایی با مضامین حمایتی و دوستی با حیوانات، در جهت جلوگیری از رشد روحیه پرخاشگری در جامعه اقدام کند.

او با اشاره به این‌که پرورش روحیه تعاون و مودت در جامعه باید از کودکان آغاز شود، تاکید می‌کند: تولید برنامه‌های اینچنینی، نه تنها در بحث برخورد با حیوانات تاثیرگذار است که روحیه دوستی و ملاطفت و همدلی را نیز در میان افراد جامعه تقویت می‌کند؛ روحیه‌ای که سال‌هاست به علت فقدان و نبودش دچار آسیب و خسران هستیم.

این روان‌شناس از والدین می‌خواهد علاوه بر بردن کودکان به محل نگهداری حیوانات غیربومی و وحشی، در صورت برخورداری از امکانات لازم، زمینه نگهداری و پرورش حیوانات اهلی را در خانه فراهم آورند.

گرفتن حق حیات به بهانه‌های واهی

طبق آموزه‌های دینی، تنها در صورتی می‌توان حق حیات موجودات زنده را گرفت که این سلب، منفعتی نصیب انسان حاصل کند یا زیانی را از جانش دفع. در غیر این دو حالت، کشتن هر حیوانی، اهلی یا وحشی، شهری یا بیابانی، حلال یا حرام گوشت جایز نیست. برای کشتن هم باید روشی را به کار برد که حیوان کمترین زجر و دردی را متحمل شود.

رسول خدا(ص) مردی را دید که پایش را روی سینه گوسفندی گذاشته و مشغول تیز کردن چاقوی خود است و گوسفند به او خیره. فرمود: نمی‌توانستی از قبل چاقویت را تیز کنی؟ نکند می‌خواهی جان این حیوان را دوبار بستانی؟

با وجود این اما، مردمانی هستند که می‌پندارند هر حیوان وحشی‌ را بی‌دلیل باید کشت، از آنجا که نمی‌دانند در اکوسیستم و چرخه حیات، هر موجود نقشی بی‌بدیل دارد و فقدانش، چرخه را معیوب می‌کند و از کار می‌اندازد.

عده‌ای دیگر از سر خرافات، مخلوقات خدا را می‌آزارند و جانشان را می‌گیرند. کفتار را بچه دزد و آدمخوار می‌پندارند، جغد را شوم می‌خوانند و گربه سیاه را هم جن و از ما بهتران. در شرق کشور رسم کله‌گرگی همچنان پابرجاست؛ در فصول سرما عده‌ای به طمع هدیه و پاداش راه کوه و دشت در پیش می‌گیرند و گرگ‌های بیچاره‌ای را جان و سر با هم می‌ستانند و با گرداندن سرهای جدا شده در میان روستاییان و دامداران دستخوش می‌گیرند و کفتار بیچاره را که خون‌آشام و پلید نام نهاده‌اند، شکار می‌کنند از بابت خوش‌شانسی!

فقدان قوانین جزایی مکفی

متاسفانه در قانون مجازات اسلامی بند، ماده و تبصره‌ای برای حمایت حیوانات وجود ندارد و تا قانونی نباشد، برخورد موثر امکان‌پذیر نیست. در کل قانون مجازات اسلامی تنها، در ماده‌های 679 و 680، مجازات‌هایی برای افرادی که حیوانات را بدون ضرورت به قتل می‌رسانند وجود دارد که البته تمام مجازات این افراد، حبس از 31 روز تا شش ماه و جریمه نقدی 150‌ تا 300‌ هزار تومان است. البته گویا پیش‌نویس قانون حمایت از حیوانات به مجلس پنجم تقدیم شده که تا به امروز همچنان در نوبت بررسی است و خاک می‌خورد.

فارغ از فقدان قوانین پیشگیرانه و جزایی مکفی برای حمایت از حیوانات و البته لزوم تدوین، تصویب و ارائه آن در اولین فرصت، آنچه انسان و حیوان را به یک همزیستی مسالمت‌آمیز و بدون تنش می‌رساند، نه قوانین که فرهنگ و نگرش به این مخلوقات دارای روح و حق حیات است. آنچه حیوانات کم‌نظیر و در حال انقراضی همچون پلنگ و یوز ایرانی را از نابودی ابدی می‌رهاند، نه قانون و جریمه و زندان که نگاه زیباشناختی ما به آنهاست. حیوانات همه آفریده پروردگار خالق هستند و آفرینش‌شان بی‌تردید دارای هدف و فلسفه. پس خود را محق دانستن تا جانی که خدا داده را ستاندن، آن هم به بهانه‌های واهی و بدتر از آن، با چاشنی آزار و اذیت، دخالت در کار خداست و ناسپاسی در حق حضرتش.

وضع حیوانات شهری از وحوش هم بدتر است، چون در خطر انقراض نیستند و در کانون توجه قرار ندارند. چه گربه‌های ملوس و سگ‌های بی‌آزاری که از دست ما انسان‌های شهری بی‌رحمی دیده و زخم برداشته‌اند و همچنان می‌بینند و برمی‌دارند و چه بسیار گربه‌های زیبایی که هر روز زیر چرخ‌های اتومبیل‌هایمان له می‌شوند و ما بی‌تفاوت و سنگدل گذر می‌کنیم و دریغ از حتی یک نیش‌ترمز و درنگی.

حقوقی که بر انسان واجب است

حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه به خداوند سوگند یاد کرده است که اگر قدرت همه عالم را به من بدهند به شرط گرفتن دانه گندم از دهان مورچه‌ای قبول نخواهم کرد.

فقه اسلام همان‌گونه که برای هر مخلوقی، حرمت و حقی قائل است برای حیوانات نیز حقوقی را مقرر کرده و انسان‌ها مکلف به اجرای آن هستند. دین مبین اسلام یک نوع از حقوق واجب بر انسان را حقوق حیوانات دانسته است.

بر مبنای فقه اسلامی، هر گاه کسی مالک حیوانی شود، بر او واجب است نیازهای آن حیوان را برآورد. در این حکم فرقی میان حیوان حلال‌گوشت یا حرام‌گوشت و پرنده و غیرپرنده نیست، زیرا حیوان تشنه و گرسنه می‌شود و حق حیات دارد.

همچنین اگر حیوانی تشنه در معرض مرگ است و آب به اندازه‌ای نیست که انسان، هم حیوان را سیراب را کند و هم وضو بگیرد، حکم فقهی می‌گوید باید حیوان را سیراب کند و به جای وضو تیمم.

امیر مومنان(ع) می‌فرماید: «پیامبر وضو می‌گرفت که گربه‌ای نزد او آمد. پیامبر دانست که آن حیوان تشنه است، پس ظرف آب را به سوی حیوان برد و سیرابش کرد. سپس وضو گرفت.»

از پیامبر(ص) نقل شده که فرمود: «در سفر معراج چون به بهشت می‌نگریستم زن گنهکاری را دیدم و از حالش پرسیدم. گفته شد وی از کنار سگی تشنه بر لب چاهی می‌گذشت. او برای سیراب کردن آن حیوان چادر خود را به درون چاه آویخت و چون آب چاه به آن نفوذ کرد با فشردن آن بر دهان سگ سیرابش کرد و خدا هم او را با این عمل آمرزید.»

امام صادق (ع) فرمود: «زنی به ​این سبب گرفتار عذاب الهی شد که گربه‌ای را بست تا از تشنگی جان داد.»

نظر اسلام در مورد نجس بودن سگ نیز به این معنی نیست که حیوانی شر و خبیث است. در مورد هوش و وفاداری سگ بسیار گفته شده اما نباید در خانه انسان باشد، ولی باید به آن رسیدگی شود و مورد آزار قرار نگیرد.( محسن محمدی / جام‌جم)

۵ بازی برای افزایش علاقه کودکان به حمام

جام جم سرا: ترفندهایی که گفته می‌شود، ساده، ارزان و در دسترس است و آنچه مهم است، توانایی و علاقه شماست تا هر چه موثرتر این شیوه‌ها را به کار ببندید.

بازی شماره یک ـ نقاشی حمامی

چیزهایی که لازم است آماده کنید:

1 ـ یک قاشق غذاخوری آرد ذرت

2 ـ یک قاشق غذاخوری پودر صابون یا پودرکف

3 ـ یکی دو قطره رنگ خوراکی (به تعداد رنگ‌هایی که دوست دارید)

4 ـ نصف قاشق چایخوری آب

همه این مواد را در ظرفی مناسب با هم ترکیب کرده و به‌هم بزنید. می‌توانید از پالت‌های آبرنگ برای نگهداری این رنگ‌های بی‌خطر خانگی استفاده کنید. حالا وقت آن رسیده که نقاشی را شروع کنید.

شما می‌توانید میزان غلظت رنگ‌هایی را که ساخته‌اید، با اضافه یا کم کردن آرد ذرت، آب یا صابون تنظیم کنید. ممکن است دوست داشته باشید که گاهی رنگ‌ها رقیق و روان باشند و گاهی اوقات چسبندگی بیشتری داشته باشند، هر طور که مایلید نسبت‌ها را تغییر دهید. می‌توانید به فرزند خود پیشنهاد بدهید که از بدن خودش یا دیوار‌های حمام به‌عنوان بوم نقاشی استفاده کند.

بازی شماره 2: یک ترافیک اسفنجی

این بازی همزمان با سرگرم کردن کودکان، می‌تواند قوه تخیل آنها را با داستان‌پردازی درباره شکل‌هایی که ساخته‌اید، تقویت کند.

وسایل لازم: یک قیچی تیز و مقداری پارچه اسفنجی (ابری) یا فوم رنگی که در آشپزخانه‌ها (مثلا کاورهای ابری که برای پوشش طبقات کابینت استفاده می‌کنید) و نیز در کارتن برخی اسباب بازی‌ها یا لوازم خانگی به عنوان روکش یا ضربه گیر استفاده می‌شود.

کافی است از کودک خود بخواهید که روی کاغذ شکل‌هایی نظیر ماشین، اتوبوس، آدمک، درخت و خانه بکشد. او را راهنمایی کنید که شکل‌ها را به گونه‌ای حاشیه‌دار نقاشی کند تا بتوانید از آن به عنوان الگوی برش استفاده کنید. الگوهای کاغذی را برش دهید. آنها را روی پارچه‌های اسفنجی (فوم‌ها) قرار داده و دور تا دور آن را ببرید.

خوبی استفاده از اسفنج‌ها این است که وقتی خیس می‌شوند، می‌توانید آنها را در یک صف پشت سر هم به دیوار‌های حمام یا روی کاشی‌ها بچسبانید و به یک بوم نقاشی جالب تبدیل کنید و با جابه‌جا کردن شکل‌های اسفنجی، صحنه‌های خلاقانه از ترافیک بسازید. حالا همه چیز آماده است که از کودک خود بخواهید درباره این شکل‌ها داستان‌سرایی کند. مثلا «دخترک از خانه بیرون می‌رود و با مادرش خداحافظی می‌کند تا سوار اتوبوس مدرسه بشود و...»

می‌توانید از فوم‌ها با تنوع رنگی بیشتری استفاده کنید و به‌جای ایده ترافیک اسفنجی، اشکال مرتبط با حروف و اعداد، حیوانات و حتی اعضای بدن ساخته و نام آنها را به کودک خود بیاموزید.

بازی شماره 3 ـ تَشتک و کف

یکی از جاهایی که می‌توانید از در بطرهای خالی آب معدنی یا نوشابه و... استفاده کنید، حمام است. در گذشته به در فلزی بطری‌های نوشابه تشتک می‌گفتند و اینجا هم ترجیح می‌دهم از این کلمه استفاده کنم. در بطری‌های پلاستیکی هم درست مانند تشت‌های کوچک است.

بهتر است از تشتک‌هایی با رنگ‌های متفاوت استفاده کنید تا جذابیت بیشتری برای کودکان داشته باشد.

کودک خود را آزاد بگذارید تا تخیلاتش را بروز دهد، مثلا ممکن است که در‌های بطری را با کف و خیالی‌اش حباب حمام پر کرده و به عنوان ظرف‌های پذیرایی از مهمانان خیالی‌اش استفاده کند.

اگر کمی صبر کنید، خواهید دید که تشتک‌ها به کاشی‌های خیس و مرطوب حمام می‌چسبند و به این ترتیب می‌توانید شکل‌های گوناگونی روی دیوار حمام درست کنید. راه دیگر این است که این تشتک‌های پلاستیکی را در وان یا لگن پر از آب بریزید، می‌بینید که شناور خواهند ماند، درست مانند تعداد زیادی قایق رنگارنگ!

فواید بازی تشتک و کف

1 ـ تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی کودکان

2 ـ تشویق قوه تخیل و خلاقیت

3 ـ آموختن و درک مفهوم شناوری و غرق شدن

4 ـ‌ تقویت ساخت الگوهای خلاقانه

5 ـ تقویت زبان ـ از طریق ساخت حروف و کلمات جدید با بطری‌ها

6 ـ افزایش عزت نفس کودکان ـ از آنجا که کودک در این بازی کاملا مختار و آزاد عمل کرده و مجبور نیست قاعده خاصی را رعایت کند، نسبت به تغییر و آزمایش چیز‌های جدید احساس امنیت می‌کند.

بازی شماره 4 ـ حباب بازی

لذتی که حباب‌ها به کودک می‌دهد شگفت‌آور است و تا زمانی که آب گرم باشد کودک می‌تواند به بازی خود ادامه دهد. بازی با حباب یادآور این نکته است که با چیزهای بسیار ساده هم می‌توان خوشحال شد. پس در دنیایی از حباب‌ها غرق شوید.

فواید حباب بازی

1 ـ کودک برای لمس حباب‌ها همزمان با تماشای آنها سر انگشتانش را به حباب‌ها نزدیک می‌کند و این تمرینی است برای هماهنگی دست‌ها و چشم‌ها.

2 ـ طی تلاش‌های پی‌درپی برای گرفتن حباب‌ها، تمرینی برای تقویت تعادل، کنترل و حرکات بدن کودک صورت می‌گیرد.

3 ـ همزمان با این که کودک تلاش می‌کند حباب‌ها را بیابد و حرکاتشان را زیر نظر بگیرد، در واقع دایره توجه و تمرکزش در حال پیشرفت و گسترش است.

4 ـ با تکرار تک واژه‌هایی نظیر «بگیرش»، «ترکید» و... کودک کلمات جدیدی می‌آموزد، پس از این طریق به تقویت زبان او نیز کمک می‌کنید.

بازی شماره 5 ـ بادکنک‌های آبی

این یک فرصت مناسب برای درگیر کردن اندام‌های حسی کودک همزمان با لذت بردن است.

پیشنهاد می‌شود تعداد زیادی بادکنک رنگی کوچک را با کمی آب و هوا پر کرده و گره بزنید. تنوع رنگ برای کودک بسیار جذاب است.

با توجه به این که درون بادکنک‌ها مقداری آب هست، براحتی به اطراف پراکنده نمی‌شود و از طرفی چون هنوز مقداری هوا داخل آنهاست، در آب پایین نمی‌رود. کودکتان عاشق این است که آنها را فشار دهد، بپیچاند و با دستانش به آنها شکل‌های مختلفی بدهد.

وقتی بادکنک به دست و پای کودک برخورد کند و به نوعی او را قلقلک دهد، از شدت خوشحالی قهقهه خواهد زد.

این بازی فرصت بسیار مناسبی است که کودک کلماتی توصیفی درباره آنچه تجربه می‌کند، به زبان بیاورد و احساساتش را بروز دهد: مثلا «لیزه، سُره، نرمه، سنگینه، صدای ترق وتروق می‌ده و...»

چرا بازی حسی؟

1 ـ‌ بازی حسی کودک را تشویق می‌کند تا با دستکاری‌کردن مواد و وسایل با آنها شکل‌های تازه خلق کند که این سبب ساخته شدن مهارت‌های حرکتی و هماهنگی او می‌شود.

2 ـ بازی حسی، تمام پنج حس کودک را به کار می‌گیرد و از این میان حس لامسه بیشتر درگیر می‌شود. کودکان و خردسالان از طریق همین حواس پنج گانه با محیط اطراف ارتباط برقرار می‌کنند، بنابراین با انجام این بازی یاد می‌گیرند که این حواس را کشف کنند.

3 ـ بازی حسی بر فرآیند بازی تمرکز می‌کند، نه بر نتیجه و ساختن یک محصول و این خالص‌ترین نوع آموختن اکتشاف به کودکان است.

بازی حسی فرصتی است برای خود بیانگری کودکان، زیرا جواب درست یا غلطی وجود ندارد و کودک در برابر تغییر و تجربه‌های نو، احساس امنیت می‌کند و همین موضوع سبب افزایش عزت نفس او می‌شود. (فاطمه عمانی/منبع: learning4kids.net/ضمیمه چاردیواری)

بدغذایی کودکان

جام جم سرا: خوردن میان‌وعده‌هایی که حاوی شیرینی و شکلات و تنفلات کم‌ارزش است موجب فساد دندان و سوءتغذیه یا چاقی کودک می‌شود.

عادت دادن کودک به مصرف میان‌وعده مانند میوه بسیار خوب است، اگر کودک تمایلی به خوردن غذای جدید از خود نشان نداد باید به او اجازه دهیم تا غذای جدید را بو و لمس کند. این امر پذیرش کودک را بیشتر می‌کند.

بهتر است غذا در زمانی که کودک کاملا گرسنه است به او داده شود، امر و نهی کردن در حین غذا خوردن باعث آزار کودک می‌‌شود، همچنین بی‌تحرکی و خواب ناکافی باعث بی‌اشتهایی کودک می‌شود.

برای تشویق کودک به غذا خوردن بهتر است از بشقاب و فنجان ثابت استفاده شده و غذا به تکه‌های کوچک تقسیم شود، باید به کودک اجازه داد اگر غذای بیشتری می‌خواهد ابراز کند، با توجه به اجازه به کودک برای استقلال بیشتر، ریخت و پاش بیشتر می‌شود، ولی باید تحمل کرد.

همچنین صحبت کردن آرام با کودک خردسال علاقه او را به غذا خوردن بیشتر خواهد کرد. ساعت غذا‌خوردن زمان خوبی برای ابراز رفتارهای صحیح است، در صورتی که کودکی غذا را دستکاری کرد واکنش منفی نشان ندهید.

برای کودکی که سخت غذا می‌خورد فراهم کردن فرصت‌هایی که با همسالان خود غذا بخورد به بهبود وضع تغذیه او کمک خواهد کرد.

نباید نوشابه‌ها، آبنبات، شربت،‌ مرکبات، چیپس،‌ خامه، شکلات و بستنی به میزان زیاد به کودکان داده شود. تنها ماده غذایی که در صورت تهیه در منزل با استفاده از میوه تازه برای افزایش وزن پیشنهاد می‌شود، بستنی است.

از دادن شیر زیاد به کودک اجتناب کنید و در صورتی که گوشت نمی‌خورد آن را به شکل تابه‌ای یا چرخ‌کرده و در ماکارونی بریزید و از گوشت مرغ و ماهی استفاده کنید.

اگر از خوردن سبزی و میوه اجتناب می‌کند به جای سبزی به او میوه بدهید و سبزی‌ها را به نحوی طبخ کنید که بیش از حد پخته نشوند و آنها را بخارپز کرده و اجازه دهید آن را با دست خود برداشته و بخورد. از ماست یا سس‌های تهیه‌شده خانگی همراه سبزی استفاده کنید و سبزی را در سوپ ریخته و میوه را به شکل‌های متنوع به صورت تازه پخته، آبمیوه و... به کودک بدهید.(دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال)

کودکان از 2 سالگی باید ضدآفتاب بزنند

جام جم سرا: دکتر سید مسعود داوودی در گفت‌وگو با جام‌جم افزود: البته در استفاده از ضدآفتاب برای کودکان شش ماهه تا دو ساله هنوز اتفاق نظر وجود ندارد و توصیه می‌شود در این سنین از مواجهه مستقیم کودکان با آفتاب جلوگیری شود. اما از دو‌ تا‌ 10 سالگی باید برای کودکان از ضدآفتاب‌های مخصوص کودکان که ترکیبات شیمیایی کمتری دارد استفاده شود و از 10 سالگی به بعد نیز می‌توان از ضدآفتاب‌های مشابه بزرگسالان، متناسب با نوع پوست بهره گرفته شود.

وی در ارتباط با ضرورت استفاده از ضدآفتاب برای کهنسالان اظهار کرد: در کهنسالی نیز پوست بسیار آسیب‌پذیر می‌شود، اما با توجه به این که کهنسالان کمتر در محیط باز و در معرض آفتاب قرار می‌گیرند بهتر است در زمان‌های کوتاهی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند از ضدآفتاب استفاده کنند تا از اثرات مثبت آفتاب در ساخت ویتامین D بهره‌مند شوند.

از تومورهای صورت کودکان نترسید

جام جم سرا: دکتر ضیاءالدین طباطبایی، جراح و متخصص بیماری‌های چشم و استاد دانشگاه تهران درباره همانژیوم به جام‌جم می‌گوید: همانژیوم شایع‌ترین تومور خوش‌خیم مادرزادی است که در آن مویرگ‌های منطقه درگیر متسع می‌شود و به‌صورت توده عروقی خودنمایی می‌کند. همانژیوم ممکن است سطحی یا عمقی باشد و گاهی بلافاصله بعد از تولد یا به فاصله چند هفته یا چند ماه پس از تولد خودنمایی کند. به گفته این متخصص چشم، این تومورهای مادرزادی در کودکان اغلب به درمان نیاز ندارد و در بیشتر موارد تا پنج سالگی خودبه‌خود از بین می‌رود.

همانژیوم پلک خودبه‌خود هم خوب می‌شود

دکتر طباطبایی می‌گوید: همانژیوم پلک که در حوالی یک سالگی رخ می‌دهد، رشد نسبتا سریعی دارد، ولی بعد ثابت می‌ماند و حدود 90 درصد آنها در سه تا پنج سالگی خودبه‌خود و بدون هرگونه مداخله درمانی کوچک‌ می‌شود و از بین می‌رود. او ادامه می‌دهد: همانژیوم‌های پلک بندرت همراه با درگیری دیگر اعضای بدن از جمله مغز یا احشای داخل شکم است. در حالت اخیر، ممکن است گلبول‌های خونی درون این ضایعات عروقی بماند و باعث کم‌خونی شود.

این متخصص بیماری‌های چشم درباره ظاهر ضایعات عروقی پلک و صورت می‌گوید: این ضایعات نمای توت‌فرنگی دارد، برعکس ضایعات عمقی که نمای آبی‌رنگ دارند. این ضایعات هنگام گریه و بی‌قراری نیز حجیم‌تر و پررنگ‌تر و برعکس ‌هنگام خواب کوچک‌تر و کمرنگ‌تر می‌شود که علت آن تجمع بیشتر خون در داخل ضایعات هنگام گریه و زور زدن است.

همانژیوم‌ها عوارض دارد

ضایعات عروقی حدقه چشم معمولا همراه با بیرون‌زدگی و جابه‌جایی کره چشم است و خطر تنبلی چشم و پیدایش انحراف را به دنبال دارد.

دکتر طباطبایی با اشاره به این مطلب می‌افزاید: انحراف چشم، گاهی ناشی از درگیری عضلات خارج چشم یا ثانویه به تنبلی چشم است. در مواردی که این ضایعات در سر و گردن باشد، ممکن ‌است مشکلات تنفسی ایجاد کند و در مواردی که مغز درگیر باشد، می‌تواند ایجاد صرع کند. به گفته این جراح، هنگامی که حدقه چشم درگیر باشد، در مقطع رشد سریع آن، ممکن است با دیگر ضایعات کره چشم از جمله تومورها افتراق داده شود.

چرا همانژیوم بروز می‌کند؟

دکتر طباطبایی درخصوص علت پیدایش همانژیوم می‌گوید: تئوری‌هایی در این باره مطرح شده که مورد قبول عام نیست و در حال حاضر علت آن ناشناخته است. بهترین درمان برای این بیماران، در صورتی که عوارض رخ نداده باشد، تحت‌نظر قرار دادن بیمار است، در تمام بیماران باید عیوب انکساری بررسی و در صورت لزوم عینک مناسب تجویز و تنبلی چشم درمان شود تا کوچک‌شدن خودبه‌خودی ضایعه اتفاق بیفتد.

این متخصص چشم توضیح می‌دهد: چنانچه عوارض بیماری ظاهر شود، باید درمان را آغاز کرد. امروزه درمان‌ شامل استفاده از پروپرانولول است که تحول شگرفی در درمان ضایعات عروقی ایجاد کرده است.

به گزارش جام جم سرا، در گذشته تجویز کورتون به‌صورت خوراکی یا تزریق داخل ضایعه انجام می‌گرفت که در طولانی‌مدت باعث بروز عوارض قابل توجهی می‌شد و تزریق کورتون داخل ضایعه نیز خطر لخته شدن خون و حرکت این لخته در رگ را ممکن است به دنبال داشته باشد.

به گفته دکتر طباطبایی، تجویز ایندرال به صورت قرص و ژل است که عوارض بسیار ناچیزی دارد و امروزه تقریبا تمام بیماران، غیر از مواردی که کودک مبتلا به آسم یا دیابت باشد از داروی پروپرانولول برای درمان این مشکل استفاده می‌کنند.

گاهی ضایعه‌ها خودبه‌خود خوب می‌شود

دکتر طباطبایی تاکید می‌کند: درمان تنها در مواردی که شیرخوار در معرض بروز عوارض باشد، توصیه می‌شود و در غیر این صورت به درمان نیاز نیست، زیرا در 90 درصد موارد تا سن پنج سالگی ضایعه خودبه‌خود محو می‌شود. او با اشاره به این‌که راهکارهای درمانی دیگر استفاده از کرایو یا لیزر یا اشعه یونیزان یا جراحی است، می‌افزاید: هر یک از این روش‌ها عوارض مربوط به خود را دارد. مادران و پدرانی که فرزندشان به این مشکل مبتلا هستند باید بدانند این ضایعه‌ها از شایع‌ترین تومورهای مادرزادی در کودکان است که اغلب به درمان نیاز ندارد و در بیشتر موارد تا پنج سالگی خودبه‌خود از بین می‌رود و تنها در مواردی که این ضایعات عروقی باعث محرومیت چشم از تحریکات بینایی شود و خطر تنبلی چشم و پیدایش انحراف در کار باشد، درمان توصیه می‌شود.

تشدید بیماری کودکان در تابستان

جام جم سرا: متاسفانه دما و رطوبت مناسب برای رشد و تکثیر فزاینده میکروب‌ها در تابستان از یک‌سو و خطاهای بهداشتی از سوی دیگر، اوضاع را برای تاخت و تاز بیماری‌های گوارشی کودکان فراهم می‌کند. دکتر پریسا ضیغمی، متخصص کودکان درباره علل و راه‌های پیشگیری از این بیماری برای ما توضیح می‌دهد.

***

اسهال و استفراغ کودکان در تابستان از چه نوعی است؟

اسهال و استفراغ کودکان عمدتا از نوع ویروسی یا میکروبی است. در فصل گرما عوامل زیادی دست به دست هم می‌دهند و باعث بیماری‌های گوارشی در کودکان می‌شوند. مثلا میکروب‌هایی که از طریق غذای آلوده یا فاسدشده به بدن کودک وارد می‌شود، مسمومیت غذایی ایجاد می‌کند. حساسیت‌های غذایی نیز در تابستان زیاد می‌شود. البته نقص دستگاه ایمنی کودک (نقص دستگاه ایمنی در کودکانی با کمبود روی، ویتامین A، بیماری سرخک، سرطان‌های کودک و...) نیز تشدیدکننده بیماری است.

معمولا این بیماری با چه علائمی آغاز می‌شود؟

علائمش فرق می‌کند؛ از اسهال خفیف و ساده گرفته تا اسهال شدید توام با استفراغ، دل‌درد، تب و حتی خون در مدفوع. البته ممکن است اسهال‌های معمولی هم که در اثر خوردن میوه آلوده ایجاد می‌شود زیاد دیده شود. این نوع از اسهال با دل‌پیچه و چند‌بار «شکم‌روی» همراه است که خودبه‌خود یا با همان درمان‌های خانگی برطرف می‌شود. ولی میکروب‌هایی هستند که بیماری را تشدید می‎‌کنند؛ میکروب‌هایی مانند ژیاردیا یا آمیب‌های موجود در آب آلوده باعث اسهال عفونی می‌شوند. اسهال عفونی علائمی شدید‌تر بروز می‌دهند و حتما به اقدامات پزشکی نیاز دارند. این نوع اسهال در تابستان بسرعت شکل اپیدمی(همه‌گیر) پیدا می‌کند. نوع دیگر هم اسهال مسافرتی است که به دلیل ناآشنایی به محیط جدید و عدم رعایت بهداشت درست در سفر اتفاق می‌افتد.

مهم‌ترین نکته‌ای که والدین باید به آن توجه کنند جبران آب بدن است. با اسهال و استفراغ حجم زیادی از آب بدن دفع می‌شود. بهترین راه دادن پودر او. آر. اس به کودک است. اسهال عفونی چند روز طول می‌کشد تا بهبود یابد. در این مدت فقط باید آب بدن کودک تامین شود. در بسیاری موارد حتی نیاز به آنتی‌بیوتیک(پادتن) هم نیست. فقط وقتی اسهال همراه با خون است، استفاده از آنتی‌بیوتیک ضرورت می‌یابد.

آیا درمان با داروهایی که اسهال را قطع می‌کنند، درست است؟

داروهایی که حرکات روده را کمتر کند به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. حرکات زیاد روده و اسهال در واقع واکنش دفاعی بدن برای دفع میکروب از روده‌هاست. دادن داروهای کاهنده حرکات روده باعث می‌شود میکروب در سطح شکمی پخش و وارد خون شود. بنابراین مصرف دارو فقط باید با نظر پزشک باشد. امروزه از داروهای دیگری به نام پروبیوتیک نیز استفاده می‌شود که اثر درمانی خوبی دارد.

پروبیوتیک چه نوع دارویی است؟

میکروب‌هایی است که باید به‌طور طبیعی در روده وجود داشته باشد. در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مختلف این وضع فیزیولوژیک به هم می‌خورد. در نتیجه، ما پروبیوتیک را از خارج وارد بدن می‌کنیم و به این ترتیب به محیط روده تعادل می‌دهیم و اجازه تکثیر میکروب‌های بیماری‌زا را می‌گیریم. دادن روی (zinc) نیز اثر خوبی در ترمیم مخاط روده‌ها دارد و حتی دوره بیماری را کوتاه‌تر می‌کند. البته باید دقت کنیم کودک دچار کمبود ویتامین A نباشد. گویا این کودکان بیشتر مستعد ابتلا به اسهال هستند.

شما روی او . آر. اس تاکید کردید. گاهی کودک دچار استفراغ است و نمی‌تواند هیچ ماده غذایی یا نوشیدنی را ببلعد، در این شرایط چه باید کرد؟

استفراغ معمولا با کمک داروهای ضدتهوع در عرض چهار ساعت درمان می‌شود. به محض این‌که کودک توانایی بلع را پیدا کرد، محلول پودر او .آر. اس را به تدریج هر بار یک قاشق غذاخوری، باید به کودک داد.

آیا هنگام اسهال غذا یا شیر مادر باید قطع شود؟

شیر مادر در کودکان مبتلا به اسهال قطع نمی‌شود. غذاهایی که باعث دل‌درد نشود، مانند کته ماست و میوه تمیز مانند سیب را هم می‌توان تا بهبودی کامل بیماری به کودک خوراند. تا یکی دو روز پس از بیماری و ترمیم مخاط‌های روده و کاهش درد اغلب کودکان اشتهای چندانی به غذا ندارند و اصرار برای خوراندن غذا نباید زیاد باشد. به ‌هر حال بهترین راه مقابله با اسهال و استفراغ این است که نگذاریم آب بدن کم شود. با هر بار اسهال لازم است 20 تا 30 سی‌سی پودر او. آر. اس داده شود.

توصیه شما به خانواده‌ها چیست؟

در وهله اول باید بهداشت مواد غذایی را رعایت کنند. میوه‌ها، سبزیجات و کاهو حتما باید با ماده ضدعفونی‌کننده شسته شود و خوب آبکشی شوند. انگل‌هایی که روی صیفی‌جات هستند، با آب معمولی تمیز نمی‌شوند. از خریدن مایعات مشکوک و پلمب‌ نشده و مواد غذایی فاسدشدنی در بین راه یا کنار خیابان یا سرو کردن غذا در رستوران‌های بین‌راهی که نمی‌شناسند، خودداری کنند. (ضمیمه سیب)

سودابه رضایی