تین‌نیوز| بوی نان تازه، صدای خوش پرندگان، سرک پرحرارت خورشید از لابه لای درختان و پنجره ها، صدای آواز چوپان و حرکت موزن گوسفندان به مقصد کوه ودشت و... نوید بخش صبحی زیبا در یک روستا برای گردشگری است که مقصدش، رسیدن به همین زیبایی های به ظاهر ساده است.
زندگی پیچیده شهری، به شدت سازمان یافته، بی نام (تصنعی، فشرده(متراکم )، استرس‌زا و.. همه وهمه چیزهایی که، آدمی را از اصل زندگی دور کرده، زمینه ساز توجه بیشتر افراد به نواحی روستایی شده است، هرچند در کشور ما هم عبارت، گردشگری روستایی، چندان ناآشنا نیست، اما می توان گفت، کمتر قابل لمس بوده است.
یکی از انواع گردشگری که روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می‌کند، گردشگری روستایی است و به نظر می‌رسد روستاها در آینده به یکی از مهمترین مقاصد گردشگران تبدیل شوند.
گردشگری روستایی را شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهیلات و خدمات رفاهی در نواحی روستایی می‌دانند، که امکان بهره‌مندی از منابع طبیعی و جاذبه‌های طبیعت را همراه با شرکت در زندگی روستایی و کار در مزرعه و کشاورزی، فراهم می‌آورد.
از آنجا که ماهیت صنعت گردشگری ایجاد اشتغال و درامد، متنوع سازی اقتصاد، مشارکت جمعی و استفاده از منابع محلی است، در انتخاب مناطق نمونه، محصولاتی از قبیل صنایع دستی، محصولات محلی، غذاهای سنتی و... باید جزء شاخص‌های گردشگری در نظر گرفته شود و برای آن برنامه ریزی کرد، چرا که رونق مداوم گردشگری یک منطقه به صرف داشتن جاذبه‌های طبیعی و یا تاریخی نتیجه مطلوب را نخواهد داد، هم چنین باید اضافه کرد که فروش صنایع دستی و سایر محصولات محلی است که افزایش درآمد منطقه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و ساکنین منطقه را در جذب و حفظ گردشگر متعهد‌تر می‌سازد.
گردشگری روستایی میتواند ضمن رشد در اقتصاد روستایی، مکمل فعالیتهای کشاورزی و دامداری روستاها باشد، از آنجا که بخش اعظم مشکلات عقب‌ماندگی و توسعه‌نیافتگی گردشگری روستایی به فقدان اگاهی از این صنعت برمی‌گردد، آموزش و اگاهی بخشی به مردم باید در اولویت قرار گیرد، زیرا برنامه ریزی درست گردشگری ضمن خنثی سازی محدودیت‌ها و مشکلات فوق میتواند به توسعه روستایی و در نهایت توسعه ملی منجر شود.
اجاره دادن کلبه های روستایی که براساس رسوم محلی مزین شدهاند به بازدیدکنندگان، یا تدارک خدمات موردنیاز آنها در نواحی روستایی، اردو زدن گردشگران در مزارع و بهره‌برداری از خدمات و فعالیتهای جانبی شامل دوچرخه سواری، قدم زدن، اسب سواری و مانند این، فعالیت هایی است که روستاهای بهره مند از این فرصت اقتصادی آن را به کار گرفته و اجرایی کرده اند.
یک کارشناس جهانگردی در خصوص گردشگری روستایی گفت: گردشگری روستایی میتواند منبع جدید درآمد برای روستاییان و به ویژه روستاییان کشورهای در حال توسعه باشد و تا اندازه‌ای مشکلات آنها را حل کند و یا تقلیل دهد.
هادی بزم آرا افزود: این امر مستلزم مدیریت و برنامهریزی خاصی است تا گردشگران علاوه بر دیدن مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی آن نقاط، با آداب و رسوم و فرهنگ آن روستا نیز آشنا شوند.
وی گفت: بدین ترتیب گردشگران به خرید محصولات روستا از قبیل صنایع دستی، محصولات محلی ، غذاهای سنتی و... علاقه‌مند می‌شوند و این به معنی افزایش درآمد روستاییانی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در این صنعت فعالیت می‌کنند.
بزم ارا تاکید کرد: بطور کلی جریان گردشگری روستایی را می توان از دو جهت مورد توجه قرار داد از یک جهت برای محیط های روستایی وپیرامون آنها این فرصت را مهیا می کند تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و تکنولوژی در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند و از دیگر سو در کنارآن اقتصاد روستایی وابسته به زمین می تواند راههای تنفس دیگری را تجربه کند.
وی با بیان اینکه، گردشگری روستایی باید به صورت یک شیوه زندگی بر پایه عقاید مربوط به جوامع روستایی درک شود و سرچشمه بیشتر جاذبه های روستایی فرهنگ مردم ساکن در آن منطقه است افزود: این نوع گردشگری که میتواند شامل اردو زدن، اقامت در منازل اجاره‌ای، گشت و شکار در حیات وحش، بازاریابی صنایع دستی، جشنواره‌های فرهنگی، ورزش‌های ماجراجویانه، راه‌پیمایی، بازدید از مکان‌های تاریخی، جشنواره‌های موسیقی و در واقع هر گونه فعالیت تفریحی در نواحی روستایی انجام شود ابزار و سیاستی برای باز ساخت اقتصاد روستایی است.
بزم آرا گفت: گردشگری روستایی با چالش‌های بسیاری در هویت بازاریابی روبه‌روست، دلیلی مهم که موجب محدود شدن گردشگری روستایی شده، کم بودن قدرت کشش عناصر روستایی و ناتوانی آن در رقابت با دیگر بازارهای گردشگری است.
وی تاکید کرد: اینجاست که نقش زیر ساخت ها وبرنامه ریزی مسئولان برای تحقق آن مشهود تر می شود.
گردشگری صنعت پولساز
پیام مهنانی، صاحب یکی از دفاتر وآژانس های گردشگری خراسان شمالی گفت: گردشگری صنعت پولساز ومحرک اقتصاد منطقه است.
وی که 4 سال است بصورت حرفه ای در این حوزه فعال شده است افزود: برای شروع کار تعدادی روستا وافراد مرتبط وفعال در این حوزه را شناسایی و با دریافت مجوز وحمایت های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وارد این حرفه شدیم .
مهنانی با اشاره به اینکه خراسان شمالی جاذبه های بسیاری برای گردشگری دارد بیان داشت: برای جذب گردشگر نیاز به ایجاد زیرساخت هایی است که دستگاه های متولی برای بهره مندی استان از این صنعت باید اقدام کنند تا بازاریابی دفاتر موثر باشد.
وی گفت: هدف ما جذب گردشگر به مقصد خراسان شمالی است و نه فقط ارائه خدمات به گردشگران عبوری که ماندگاری کمتری دارند.
مهنانی که به عنوان کارآفرین برتر در سال گذشته معرفی شده است بیان داشت: شاید در نگاه نخست، فعالیتم برای 2 نفر فرصت شغلی مستقیم ایجاد کرد اما در حقیت 50 نفر از فرصت هایی که این دو نفر در دفتر گردشگری فراهم می کنند فعالیت اقتصادی یافته اند.
وی با بیان اینکه ما با استان هایی که از 30 تا 40 سال پیش زیر ساخت های گردشگری را فراهم وبازار یابی لازم را انجام داده اند توان برابری و رقابت نداریم گفت: اما این بدان معنا نیست که باید بنشینیم و دست روی دست بگذاریم بلکه ما هم باید این زیر ساخت ها را ایجاد کنیم تا در زمان کمتری به توانمندی استان های موفق در این حوزه برسیم.
وی فعالیت تورهای گردشگری بدون مجوز را آفت فعالیت دفاتر رسمی ومجوز دار برشمرد و گفت: چون متولیان این تورها دغدغه این حوزه را ندارند با قیمت های ارزان تر اقدام به اجرای تور می کنند که روند کار دفاتر دارای مجوز با توجه به پرداخت مالیات وهزینه های داشتن یک مجوز منافات دارد و دفاتر از این حوزه ضربه می خورند.
وی بر نقش رسانه ها در رونق این صنعت پول ساز تاکید کرد و گفت: رسانه ها با تبین ضرورت استفاده از تورها ودفاتر دارای مجوز که در سطح استان 25 واحد آن فعال است می توانند به این صنعت کمک کنند.
مهنانی بااشاره به اینکه نگاه ما به این حوزه کلان است ومحدود به جذب گردشگر داخلی نیست بیان داشت: ظرفیت های استان توانایی جذب گردشگر خارجی را به شرط ایجاد زیر ساخت ها دارد.
گردشگری اجتماع محور
رئیس گروه سرمایه گذاری وتامین منابع اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری خراسان شمالی گفت: در حوزه گردشگری روستایی یا بوم گردی، رویکردی های همسویی از وزارت رفاه و گردشگری عملیاتی شده است.
اربابی اظهار داشت: میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری با رویکرد تحقق بوم گردی با تبدیل خانه های روستایی به واحدهای اقامتی با حفظ معماری سنتی، تزئینات بومی، محلی وفرهنگی روستا، عرضه غذاهای محلی و.. یکی دو سال است که فعالیت خود را آغاز کرده است.
وی گردشگری اجتماع محور را رویکرد وزارت رفاه در این حوزه عنوان کرد و بیان داشت: تفاوت گردشگری اجتماع محور با بوم گردی، نگاه توانمند سازی اقشار ضعیف روستاها است که با مشارکت بهزیستی و انتخاب گروه های هدف این نهاد حمایتی، این طرح اجرایی می شود.
اربابی با اشاره به اینکه، این طرح تجربه موفق کشورهای عضو کامسک (کمیته دائمی همکاری های اقتصادی سازمان همکاری اسلامی») است که در سال 2012 درترکیه، تجربه های موفق در توانمند سازی خانواده های محروم روستایی وکاهش فقر، با اجرای این طرح برای سایر کشورهای عضو مطرح شد.
وی اجرای این طرح را به عنوان فعالیت دوم اقشار ضعیف در حوزه ایجاد واحدهای اقامتی عنوان کرد وگفت: فضاهای مازاد برای ایجاد اقامتگاه در روستاهایی که در مسیر جاده اصلی هستند از سوی این خانواده ها تجهیز می شود وسایت های فعال شده ر این حوزه، این واحدها را در فضای مجازی با ارائه تصاویر، آدرس وبرنامه ها به گردشگران معرفی، علاقمندان به اقامت دراین فضاها، قبل از رسیدن به این مسیر ها اقدام به رزرو آن می کنند.
اربابی با اشاره به اینکه، روستاهای در مسیر جاده توجیه بیشتری در اجرای این طرح دارند افزود: اما این بدین معنا نیست که روستاهایی واقع شده در غیر مسیر جاده های اصلی محروم از اجرای این طرح هستند، بلکه نگاه در اجرای این طرح بیشتر دارا بودن جاذبه های طبیعی، تاریخی، تفریحی و.... است.
وی گفت: در استان این طرح در یکی دو واحد ازجمله اقامتگاه وصال روستای گردشگری روئین اسفراین اجرایی شده وچند پرونده هم در در دست اقدام وروستاهای گردشگری در اولویت اجرای این طرح هستند.
اربابی با بیان اینکه این طرح در اکثر روستاهای استان متقاضی دارد بیان داشت: متقاضی این طرح در دو قالب ساخت یا تجهیز تسهیلات دریافت می کند .
وی با بیان اینکه سقف تسهیلات دریافتی تا یک میلیارد ریال است است افزود: در زمان تقاضا برای ساخت، صفر تا صد اقامتگاه براساس ضوابط والگوی معماری متناسب با منطقه باید ساخته شود ودر تسهیلات تجهیز، فضای مازاد موجود تجهیز شده ومجوز می گیرد.
وی یادآورشد: تا 500 میلیون ریال تقاضای تسهیلات در سطح استان تصمیم گیری می شود وبرای یک میلیارد ریال در تهران، طرح مصوب می شود.
وی با اشاره به اینکه سالانه در پیک مسافرت ها، در پارک های مسیر جاده های اصلی استان شاهد برافراشته شدن 4 تا 5 هزار چادر مسافرتی هستیم بیان داشت: این ها بازار هدف اقامتگاه های بوم گردی است که برای بالفعل شدن آن باید فرهنگ سازی واطلاع رسانی شود تا از اقامتگاه های ارزان قیمت روستایی به جای این چادرها استفاده شود.
اربابی گفت:این واحدها درجه بندی می شود و از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری بر روند فعالیت آن ها نظارت می شود.
بوم گردی در خراسان شمالی جوانه زده است
سرپرست معاونت گردشگری، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: بوم گردی در استان ما نوپا است وپرونده این طرح ظرف امسال دراستان باز وعملیاتی شده است.
مینا هاشمی مرغزار در گفت وگو باایرنا اظهار داشت: این حوزه در نشست های مختلف با شوراها ودهیاران و بخش های مرتبط استان تبین و اهداف ومزایای آن تشریح شد.
وی به افتتاح 5 واحد اقامتگاه بوم گردی در سطح استان ظرف امسال اشاره کرد وبیان داشت: 43 تا 44 پرونده هم در دست اقدام است که تلاش می شود همه پرونده های دارای قابلیت اجرا تا قبل از سال نو مجوز بگیرند تا فعالیت خود را در یک زمان مناسب آغاز کنند.
هاشمی با بیان اینکه مهمترین مشکل روستائیان علاقمند به ایجاد این واحدها، تامین وثیقه مورد نظر بانک پرداخت کننده تسهیلات است بیان داشت: متولیان بخش خصوصی در قالب اجاره واحدهای مسکونی روستایی یا خرید آن با مشکلات کمتری موااجهند اما برای روستائیان علاقمند به فعالیت در این صنعت باید در سطح کلان کشور تمهیداتی اندیشیده شود.
به گفته این مسئول، صدور مجوز اقامتگاه بوم گردی بعد از دریافت استعلامات از چند دستگاه انجام می شود که تسریع پاسخگویی دستگا های مربوط به روند رو به رشد این واحدها کمک می کند ودراین حوزه هنوز به یک زمان ثابت وکوتاه دست نیافته ایم.
وی با اشاره به اینکه استقبال از طرح بوم گردی و ایجاد اقامتگاه های گردشگردی بیش از آنچه تصور می رفت بوده است گفت: در همین مدت کوتاه دفاتر و آژانس های گردشگری استان موفق به جذب گردشگر خارجی هم شده ان ونقش این دفاتر در جذب گردشگر حیاتی و اثرگذار بوده به نحوی که در مواردی مشاهده شد به همت این دفاتر توقف نیم روزی مسافرانی تبدیل به اقامت 3 وحتی بیشتر آنان در سطح اقامتگاه های استان شده است.
وی افزود: دفاتر گردشگری وآژانس ها با دفاتر استان های شمالی وجنوبی ارتباط گرفته اند تا از تجارب آنان برای رونق این صنعت در استان استفاده کنند.
هاشمی بیان داشت: ایجاد یک اقامتگاه به منزله پایان کار ما نیست، نظارت وارزیابی این واحد ها از پیش از افتتاح تا بعد از آغاز فعالیت برای انجام کار در راستای اهداف ایجاد آن ادامه می یابد.
وی گفت: این واحدها متناسب با فرهنگ بومی منطقه ساخته یا تجهیز می شود وباید معرف، ظرفیت های استان باشد.
هاشمی با بیان اینکه، استان ما دارای ظرفیت های بسیاری در گردشگری است که ناشناخته باقی مانده وباید برای استفاده از آن در قالب طرح های گردشگری فرهنگ سازی شود گفت: ازسفر مسئولان کلان کشور، میزبانی برنامه ها وجشنواره های کشوری در استان و... مثل بسیاری از استان ها می توان در حوزه زمینه سازی برای جذب گردشگر با اجرای این نشست ها وبرنامه ها در روستاهای گردشگری ودارای جاذبه استان استفاده کرد وبه نظر می رسد این رویکرد در استان کمرنگ ونیازمند توجه است.
وی گفت: تجربه استان های دیگر نشان داده است که میزبانی میهمان ومسئولان کشوری در فضاهای گردشگری در جذب گردشگر موثر بوده است ودر حقیقت فرصت رایگانی برای تبلغات این فضاهاست.
هاشمی گفت: این صنعت در استان شکل گرفته است وباروری آن نیازمند حمایت و فرهنگ سازی از سوی همه متولیان است.
