جام جم سرا: شاید توجه به این چند نکته ساده برای کنکوریهای فردا و پسفردا کمی استرسزدا باشد:
1- بهعنوان یک «رتبه یک» کنکور سابق و نالایق عرض میکنم خیال اینکه رتبه برتر کنکور شوید از تجربه خودش بهتر است. به خیالش اکتفا کنید. واقعا نمیصرفد این دو روز برای کسب تجربه رتبه بالاتر استرس داشته باشید.
2- کنکور شاید هنوز از بدیلهایش فساد و تبعیض کمتری داشته باشد و در رتبهبندی علمی دانشآموزان و ارتقای اجتماعی شایستگان در سطح کشوری با این سطحِ از توسعهیافتگی نسبتا کارآمد عمل کند، اما نظام ارزشیابی پیشرفته و کیفیای نیست و رتبه بهتر در آن لزوما و همیشه نشانگر شایستگی علمی بیشتر نیست. در همان سالی که کنکور دادم شخصا دوستانی را میشناختم که هم هوش و دانش بیشتری داشتند و هم مطالعه و تلاش بیشتری برای نتیجهگیری در کنکور کرده بودند، ولی رتبههای پایینتری کسب کردند. و اتفاقا اکثرشان در مقاطع بعدی میوههای بهره هوشی بالا، شایستگی علمی و همت بلندشان را چیدند.
3- موفقیت در کنکور همانقدر سرنوشتساز است که ناکامی در کنکور. شاید در دانشگاه مطلوبتان قبول نشوید و بهترین تجربههای وجودی، انسانهای دیدنی، درسهای تجربی، مبارکترین حادثهها (مثلا عشق) و خواستنیترین نعمتهای ظاهری و باطنی از همین مسیر ناکامی در کنکور در انتظارتان باشد. ناکامی در کنکور میتواند آغاز مسیری باشد که با جدیت و اقبال در بلندمدت به توفیقات علمی و حرفهای بیشتری بینجامد و لزوما نشانه کماستعدادی یا ضعف علمی شما نیست.
4- بر اساس مجموع مشاهدات شخصیام میتوانم بگویم میزان لذت و بهره دوران دانشجویی در مقطع کارشناسی در ایران بیشتر تحتتاثیر عواملی غیراز رتبه دانشگاهی است که در آن تحصیل میکنید. عوامل دیگری مثل همکلاسیها و دوستان نزدیک، نزدیکی به خانواده، آبوهوا و محیط فیزیکی دانشگاه، رشته تحصیلی و امکان فعالیتِ جمعی دانشجویی، در خوشی و خیرِ تجربه دوره کارشناسی تاثیر بیشتری دارند؛ چهبسا دوران دانشجویی در دانشگاه خوشآبوهوا و ساحلی بابلسر یا واحد علوموتحقیقات دانشگاه آزاد تهران خاطرهانگیزتر و خوشتر از سالهای دانشجویی در برق شریف و پزشکی تهران باشد.
5- اگر اهداف بلند آکادمیک دارید، دوره کارشناسیارشد و دکترایتان سرنوشتسازتر از دوران کارشناسیتان است. اگر به قدر کافی اهل مطالعه بابرنامه، جدی و هدفمند باشید، مهارتهای پایه و زبانی و شبکه روابط علمی-دانشگاهیتان را تقویت کنید و توصیهنامههای قوی داشته باشید، صرفنظر از اینکه امروز چقدر برای کنکور آمادهاید و کجا لیسانس میگیرید، میتوانید در مقاطع بالاتر در دانشگاههای برترِ ایران و جهان ادامه تحصیل دهید.
6- در ساعات باقیمانده تا کنکور نمیتوانید به نحو تعیینکنندهای آموختههایتان را بیشتر یا مهارتهای تستزدنتان را تقویت کنید، اما میتوانید به شیوه موثری وضعیت روانی، عاطفی و هیجانیتان را بهبود ببخشید و با آرامش، تمرکز، اعتمادبهنفس، نشاط و امیدِ بیشتر، نتیجه آزمونتان را بهتر کنید. برای افزایش آرامشتان شاید توجه به این واقعیت کارساز باشد: کنکور (و اساسا دانشگاه) اتفاقا آنچنان که اکثرا فکر میکنند مهم و سرنوشتساز نیست! و هر نتیجهای داشت میتوانید بگویید: «به درک!» و همچنان با فرصتشناسی و خودسازی؛ زندگی شکوفا، خلاق، معنادار، خوش، اخلاقی و اصیلی داشته باشید.
کیفیت زندگی شما بیش از آنکه وابسته به نام دانشگاهتان و عوامل و منابع بیرونی باشد، به نشاط فیزیکی و عاطفی خودتان و منابع درونی، مهارتها و امکانات ذهنی، هنر لذتبردن، قدرت خیال، دوستیها و روابط نزدیک، ارزشها، باورها، آموختهها، تجارب و نیکیهایتان بستگی دارد که نتیجه کنکور در حدی که تصور میکنید در آنها موثر نیست. منکر تاثیر و اهمیت آمادگی علمی بیشتر برای نتیجه بهتر در کنکور نیستم، اما حالا که کمتر از دو روز به کنکور مانده و به تعبیری کار از کار گذشته، بد نیست برای آرامشِ بیشتر و نتیجهگیری بهتر این نکته را به خودتان یادآوری کنید: میزان لذتی که در طول عمرتان میبرید و میرسانید و نیز خیری که میبینید و میرسانید چندان وابسته به نتیجه کنکور فردا و پسفردا نیست. اگر خیالتان راحت باشد، هم در کنکور بهتر عمل میکنید و هم تا اعلام نتایج و بعد از آن شادی، آرامش و امید بیشتری دارید. (محمدرضا جلاییپور/شرق)
جام جم سرا: بنا به گزارش مجله پریونشن نتیجه مطالعهای جدید در زمینه وضع روحی ـ روانی افراد در فصل تابستان، بتازگی منتشر شده که نشان میدهد یک سوم مردم آمریکا در ماههای گرم تابستان نسبت به دیگر فصول سال احساس استرس بیشتری میکنند.
ممکن است برای بسیاری از ما این مساله عجیب به نظر برسد، اما واقعیت این است که 33 درصد آمریکاییها گفتهاند تابستانهای پراسترسی دارند یا در تابستان استرسشان بیش از دیگر ایام سال است. هر چند شاید نتوان در ظاهر دلایلی علمی برای این پدیده ارائه کرد، اما پژوهشگران توضیحات قانعکنندهای برای آن دارند.
یکی از دلایل مهم بالا رفتن میزان استرس در این فصل آن است که مشغله ما در زندگی اجتماعی در این موقع از سال افزایش مییابد، زیرا مسائل بیشتری گریبانمان را میگیرد. مثلا استرس برای برنامهریزی سفر، هر چند سفر کوتاه یکی دو روزه، یکی از آنهاست. یکی دیگر از مشغلههای دائمی این فصل برای بسیاری از والدین، پرکردن و برنامهریزی برای اوقات تعطیل بچههاست و شاید مهمتر از آن ثبتنام و یافتن مدرسه مناسب برای سال آینده. بهعلاوه بسیاری از اجارهنشینها در همین فصل نقل و انتقال میکنند. کافی است یک بار چنین ماجرای مصیبتباری را تجربه کرده باشید تا بدانید چه استرسی ممکن است به خانواده وارد کند. دلیل دیگر بروز استرس در افراد مساله حساسیت فصلی است که خیلیها به آن مبتلا هستند و واقعا کلافهکننده است.
اما به عقیده این پژوهشگران عامل نهچندان واضح دیگری در کار است که شاید به نوعی در راس همه عوامل دیگر قرار داشته باشد: «بیخوابی یا کمخوابی». روزهای بلند تابستان برای عموم افراد نوید بخش فرصت بسیار طولانی برای انجام کارهای روزمره است. بسیاری از ما تصور میکنیم روزمان کش میآید و شب زودهنگام ما را از کار و زندگی نمیاندازد. اما از یاد میبریم که شبانهروز 24 ساعت است و تابستان چیزی به این ساعات نمیافزاید.
همین تصور سبب میشود از کوتاهی شب غفلت کنیم و به همین دلیل بیش از فصول دیگر سال سرگرم کارهای گوناگون شویم و حواسمان نباشد که خیلی زود نیمهشب از راه میرسد و میگذرد در حالی که ما هنوز نخوابیدهایم. به عبارت دیگر، به نظر این دانشمندان میزان خواب ما در فصل تابستان کمتر از سایر فصول است و همین کمخوابی عامل بسیار موثری در بروز استرس خواهد بود.
واضح است که راههای بسیار زیادی برای رفع مشکل خواب وجود دارد. اما دکتر اوز برای رفع این مشکل خاص یک راه میانبر پیش پای شما میگذارد. او میگوید از همین فردا تصمیم بگیرید که ساعت خاصی را از صبح تعیین کنید و خودتان را ملزم کنید هر روز، حتی روزهای تعطیل، درست سر همان ساعت از خواب بیدار شوید و بلافاصله از رختخواب بیرون بیایید.
این کار به بدن شما کمک میکند در یک برنامه منظم خواب و بیداری قرار بگیرد. به این ترتیب، بدن شما خود را بسیار بهتر با روند زندگی روزانهتان سازگار خواهد ساخت. این یک راهحل سهل و ممتنع است. سهل است یعنی بسیار ساده است و ظاهرا به هیچ اقدام خاصی نیاز ندارد. کافی است ساعتتان را کوک کنید و سر ساعت خاصی از خواب بیدار شوید. اما ممتنع است چون همه ما خوب میدانیم اجرای همین کار ساده چقدر دشوار است.
مثلا فرض کنید از همین فردا بخواهید این برنامه را اجرا کنید. با بازیهای جام جهانی که تا سحر ادامه دارد چه باید کرد! جام جهانی هم که تمام شود، یک سوم تابستان رفته. بعد از آن هم بهانه برای شببیداریهای تابستان بسیار است. (مسعود ایثاری/ضمیمه سیب/جام جم)
جام جم سرا: دکتر سید مسعود داوودی در گفتوگو با جامجم افزود: کسانی که در فشارهای روحی قرار دارند یا کارهای سخت و طاقت فرسا انجام میدهند، به آکنههای بزرگسالی مبتلا میشوند. این نوع آکنهها نسبت به جوشهای دوران بلوغ کمتعدادتر، ولی عمیقتر و ماندگارتر است. از آنجا که این نوع جوشها بیشتر در خانمها بروز میکند در درمان آن میتوان از داروهایی که خاصیت ضدهورمون مردانه دارد، بهره گرفت.
وی تاکید کرد: جوشهای غرور بیشتر ناشی از فعالیت غدد چربیساز بدن است و حداقل هفت تا هشت سال تداوم پیدا میکند، اما تشدید آن طی این مدت به عوامل محیطی و استرسزا بستگی دارد. در این خصوص کسانی که شغلشان در محیطهای مرطوب است یا اینکه از لوازم آرایشی، کرم و ژل مو زیاد استفاده میکنند، بیشتر در معرض تشدید جوشهای آکنهای قرار میگیرند.
البته در 90 درصد مبتلایان به آکنه، جوشهای صورت تا 30 سالگی بهبود مییابد، ولی طی این مدت بهتر است برای جلوگیری از باقی ماندن جای جوش و تسکین علائم از دارو استفاده شود.
جام جم سرا: امیرمحمد شهسوارانی با اشاره به اینکه استرس تعادل درونی بدن را برهم میزند اظهار داشت: هر عاملی که منجر به تغییر در وضعیت تعادل درونی بدن شود استرس است.
او افزود: استرس میتواند موجب افزایش وزن شود. تعادل درونی یا هموستازی به معنی ثابت نگه داشتن است و استرس موجب میشود تعادل درونی به هم ریخته شود و در این حالت بدن تلاش میکند تا به حالت اولیه بازگردد. بنابراین، غدد هیپوفیز، هیپوتالاموس، فوق کلیوی و برخی ارگانهای بدن برای برگشتن بدن به حالت هموستازی درگیر میشوند.
این متخصص حوزه بهداشت روان، «یکه خوردن» را یکی از عوامل ایجاد تنش عنوان کرد و ادامه داد: ترساندن دیگران و شوکه کردن میتواند آنها را در معرض سنکوپ قرار دهد. به همین جهت است که اکنون آمار سازمان جهانی بهداشت سن ابتلا به سکته قلبی را حدود 55 سال اعلام کرده است در حالی که وزارت بهداشت کشور از 35 سال سخن میگوید.
او همچنین یادآور شد: مشکلات اقتصادی و اجتماعی، آلودگی صوتی، ترافیک و نبود زیرساختهای کافی برای جمعیت فعلی از عوامل تولید استرس هستند.
این متخصص حوزه بهداشت روان با بیان اینکه اکثر رژیمهای غذایی تعادل درونی بدن را بر هم میزنند، گفت: علت اینکه بیشتر رژیمهای غذایی مؤثر واقع نمیشوند این است که به تعادل درونی بدن توجه نمیشود. وقتی تعادل درونی به هم ریخته میشود بدن دچار شوک شده و حتی نتیجه عکس نیز میدهد برای همین است که افراد موقع پیروی از رژیمهای غذایی تحریکپذیر میشوند و رفتار افراد مبتلا به استرس را نشان میدهند.
وی افزود: علت اینکه بسیاری از افراد نمیتوانند وزن خود را پس از رژیم غذایی ثابت نگه دارند این است که بدن دچار شوک شده است، از طرفی وزنی که طی 10 سال افزایش پیدا کرده است نباید طی 2 یا 3 ماه کاهش پیدا کند. تحقیقات علمی نشان میدهد هر فردی مجاز است ماهانه حداکثر یک یا دو کیلو وزن کم کند و در نهایت در سال باید 12 کیلو کاهش وزن داشته باشیم.
شهسوارانی تأکید کرد: کاهش شدید وزن موجب میشود بدن دچار ادراک قحطی شود و تمام تلاش خود را به کار گیرد تا وزن از دست رفته را جبران کند بدون اینکه بداند آیا این راهکار برای بدن خوب است یا خیر.
وی به عنوان راهکاری برای مقابله و مداخله در روند استرس، کسب اطلاع از چیزهایی که تعادل بدن را بر هم میزنند ضروری دانست و افزود: برای اینکه تعادل را به نقطه مطلوب برسانیم باید کاری کنیم تا بدن واکنش منفی نشان ندهد. این کار، آلوستازی نامیده میشود که نحوه رسیدن به هموستازی یا تعادل درونی را مشخص می کند.
او اضافه کرد: در آلوستازی پیشبینی میکنیم و متناسب با آن رفتار انجام میدهیم، در مورد رژیمهای غذایی وقتی غذا به بدن نمیرسد پیشبینی میکنیم که گرسنه میشویم و دچار کاهش مواد غذایی خواهیم شد. متأسفانه اکثر افراد برای درمان چاقی به روانشناس مراجعه نمیکنند در حالی که درمانگاههای درمان چاقی در کشورهای پیشرفته به گونهای است که پزشک، متخصص تغذیه، روانشناس و متخصص تربیت بدنی به صورت گروهی به درمان میپردازند. استفاده از نظرات روانشناس در پیروی از رژیم غذایی به دلیل پیدا کردن عوامل استرسزا و تأثیر آن بر افزایش وزن است.(تابناک)
جام جم سرا: دکتر عاطفه قنبری در گفتوگو با جامجم افزود: یکی از عوامل موثر در بروز چنین حالاتی که در ظاهر به مشکل کمخوابی یا بیماریهای جسمی نیز مرتبط نیست، فرسودگیهای شغلی و اختلافات خانوادگی است. اختلالات خواب نیز ممکن است با اثراتی که بر کاهش کیفیت خواب میگذارد به بروز خستگی، کوفتگی و کاهش تمرکز منجر شود. به غیر از این عوامل، آلودگی هوا و صوتی نیز خواب آلودگی و خستگی میآورد.
وی تاکید کرد: آموزش راهکارهای کنترلی برای مدیریت استرس از کودکی و از سوی خانواده در کاهش و کنترل عوارض ناشی از استرس بسیار موثر است. همچنین عملکرد سطوح مدیریتی در راس سازمان ها، ادارات و محیطهای شغلی اگر در راستای ارتقای امنیت روانی، اقتصادی و رفاهی کارمندان باشد، میتواند در کاهش استرسهای روحی بسیار موثر باشد. گاهی نیز شخص نیاز به دارو درمانی در کنار درمانهای روانشناسی دارد. با این حال در مواردی لازم است که برای کاهش اثرات استرس به توانایی پذیرش برخی از مسائل و اتفاقات برسیم که از هیچ طریق قابل تغییر نیست.
جام جم سرا: متخصصان روانشناسی بخشی از علت این مسأله را کوچ آنان و زندگی با یکی از والدین میدانند و به علت آنکه حضور ناگهانی یکی از والدین در کنار آنان بیرنگ میشود بخشی از ارتباط آنها با یک جای خالی مواجه شده و این ضربه سختی است که باید در برابر آن تاب بیاورند.
کارشناسان امور خانواده به پدر و مادرانی که قصد جدایی دارند، توصیه میکنند با توجه به رفتارهای خود که از روی ناآگاهی یا لجبازی است از وارد شدن آسیبها و ناکامیهای عمیقتر در قلب فرزندان خود جلوگیری کنند.
گام نخست
گروهی از والدین پس از طلاق سعی میکنند با یک تلاش بیش از اندازه نگاه و محبت فرزندشان را به خود جلب کنند. این تلاش به نوعی استرس عاطفی نادرست و ناهمگونی را به فرزندان آنها وارد میکند و آنان را در موقعیتی قرار میدهد که خود را مجبور به مذاکره و همصحبتی در مورد پدر و مادرشان و وضعیتی که ایجاد شده است، میکند. این استرس عاطفی در واقع یک نوع فشار مضاعف را بر روح و روان آنان وارد میکند.
متخصصان معتقدند به جای ایجاد این فشارهای عاطفی مستقیم بهتر است از طریق ایمیل، پیامک و... مدتی به او فرصت دهند که به ترمیم زخمهای عاطفیاش که حاصل فاصله ایجاد شده از درگیریهای قبلی و طلاق است، بپردازد. با این شیوه او به سلامت عاطفی دست خواهد یافت.
گام دوم
والدین هرگز نباید با بیان جزئیات خشم، نفرت، اضطراب و درگیریهایی که با شریک زندگیشان داشتهاند، جهان درونی کودک را وارونه سازند اگرچه بسیاری از والدین به علت وقوع طلاق و هجوم افکار و احساسات منفی و تنشها نیاز به همصحبت دارند و از طریق بیان سختیهایی که در حال لمس آن هستند باید با کسی درد دل کنند، ولی باید به خاطر داشته باشند که فرزندانشان گزینه خوبی برای به دوش کشیدن این ناراحتیها نیستند و در صورتی که این مرزها را رعایت نکنند، در آینده باید شاهد آسیبهای عمیقتری باشند.
گام سوم
کودکان و نوجوانان نیاز به درک شدن دارند. این نیاز پس از طلاق والدین شدت مییابد و باید احساسات آنها از سوی والدین درک شده و مورد توجه قرار گیرد. در این مواقع لازم نیست که به عنوان پدر و مادر که در هفته چندساعتی با او همصحبت هستند، از او انتقاد کرده یا او را نصیحت کنند. بچهها در این سن به جای واکنشهای والدین و دلنگرانیهایشان نیاز به کسی دارند که حرفهایشان را بشنود، در واقع راه حل در همین شنیدن و همراهی با اندوه آنان نهفته است.
در صورتی که والدین بتوانند ارتباطی با فرزند خود برقرار کنند که احساسات خود را برایشان بازگو کند، مشکلات عاطفی او کمتر خواهد شد.
گام چهارم
ارتباط با نزدیکان دیگر در آخر هفته بخشی از آلام و ناراحتی آنان را کم خواهد کرد. در این ارتباطها بچهها نباید مورد سؤال و جواب قرار گیرند، زیرا باعث میشود تنشهای آنها افزایش پیدا کند. به جای سؤال و جواب در مورد او و ریز شدن روی زندگی همسر سابقتان دامنه سؤالات را به خواستهها، علایق و... گسترش داده و عمومیتر با او به صحبت بپردازید.
گام پنجم
کودکان بخشندهتر از آنند که در ذهن میگنجد، بنابراین بهتر است به جای تقسیم بندیهای عاطفی تند و بروز خشم به ایجاد رابطههای مثبت با آنان پرداخت.
والدین طلاق باید از فرزندان خود عذرخواهی کنند و از سوی دیگرگاه به انتقاد از خود بپردازند. این شیوه یک سیگنال امن را به او میدهد زیرا مطمئن میشود خشم و اضطرابی که والدیناش درگیر آن بودهاند، هیچوقت او را درگیر نخواهد کرد و آنها متوجه اشتباهات گذشته خود هستند. این برخورد او را از خشم، نفرت، کینه، انتقام و... دور خواهد کرد. (مینو کیا/ایران)
جام جم سرا:
۱. هیچ گاه صبحانه را حذف نکنید
ممکن است دیگر از شنیدن این جمله که صبحانه مهمترین وعده غذایی است خسته شده باشید اما حقیقتاً خوردن صبحانه در افزایش راندمان روزانه شما و بهبود حالت روانی شما در طول روز نقش بسیار موثری ایفا میکند. حتی اگر زمان کافی برای تهیه صبحانه و میل آن بهصورت نشسته ندارید، سعی کنید بهصورت سرپایی بر روی میز به هنگامی که دارید آماده رفتن به محل کارتان میشوید صبحانه خود را میل کنید.
۲. پیاده روی کنید
شاید زمان کافی برای پیاده روی نداشته باشید، در این صورت هر یک ساعت یکبار از محل خود برخیزید و در محیط کارتان یا در سالن خود قدم بزنید. اگر تا محل کارتان با اتومبیل شخصیتان سفر میکنید، سعی کنید اتومبیل خود را در دورترین نقطه پارکینگ پارک کرده و سپس باقی مانده مسافت را پیاده بروید.
۳. حرکتهای کششی انجام دهید
در طول روز هنگامی که پشت میز کار خود نشستهاید به بدن خود نرمشهای کششی دهید. هر مرتبه سعی کنید قسمت متفاوتی از بدن خود را با حرکات نرمشی کششی درگیر کنید. برای مثال میتوانید با حرکت چرخش مچ دست و کشش دستان خود آغاز کنید.
۴. عصرانه و میانوعده سالم مصرف کنید
بعد از ظهر، هنگامی که انرژی شما تحلیل یافته، سعی کنید میانوعدههای سالم و طبیعی مصرف کنید. میوهها و سبزیجات میتوانند نوعی قند را برای شما فراهم کنند که به سرعت میتوانند جذب بدن شما شوند و انرژی لازم را برای شما فراهم میکنند.
۵. مراقب حالت نشستن و بدن خود باشید
زمانی که مشغول انجام پروژهای هستید و در کار خود غرق شدهاید شانههایتان به جلو خم میشوند و بدنتان از حالت طبیعی خارج میشود که در نتیجه باعث احساس گرفتگی و درد در بدن شما میشود. هر از چندگاهی در طول روز نفس عمیقی بکشید و حالت بدن خود را کنترل کنید.
۶. تقدم و تاخر در برنامههای خود را رعایت کنید
چنانچه در طول روز موظف هستید فعالیتهای متعددی را به سرانجام برسانید و این امر برای شما استرس به همراه میآورد، لازم است که برنامه تقدم کاری خود را اعمال کنید. کارهای بزرگ را به کارهای کوچکتر تقسیم کنید و سپس آنها را انجام دهید. این امر علاوه بر آنکه نوعی حالت روانی مثبت در شما ایجاد میکند، باعث میشود تمام کارهای خود را در زمان مناسب انجام دهید.
۷. خود را با فعالیت بیش از حد مشغول نکنید
فعال بودن تا زمانی خوب است که به فعالیتهای مهمتر شما ضربهای وارد نکند. همواره به اندازه ظرفیت کاری خود پروژه بپذیرید. قبول کارهای بیش از توان شما علاوه بر عدم ثمربخشی، به شما استرس زیادی تحمیل میکند.
۸. تصویر کسانی را که دوستشان دارید روی میز کارتان قرار دهید
زمانی که بسیار مشغول کار هستید و استرس زیادی را متحمل میشوید با نگاه به تصویر فرزند خود متوجه میشوید که چه چیزی بیشترین ارزش را دارد و همین امر به کاهش استرس شما کمک بسیار زیادی میکند.
۹. بعد از پایان کار، به فعالیتهای تخلیهکننده استرس بپردازید
انجام ورزشهایی مانند یوگا بعد از اتمام روز کاری میتواند استرس ناشی از فعالیت روزانه شما را تخلیه کند و شما را به تعادل روحی و روانی برساند. کلاسهای هنری و یا آشپزی نیز در این خصوص توصیه میشوند.
۱۰. تقاضای کمک کنید
اگر استرس فضای کاری برای شما به امری غیر قابل تحمل تبدیل شده است، با دیگران صحبت کنید و از آنان تقاضای کمک کنید. برخی از کارفرمایان در محل کار کارمندان چند وعده در ماه از مشاوران دعوت میکنند که به مشکلات روحی کارمندان رسیدگی کند. حال چنانچه تمایلی به صحبت با اینگونه افراد ندارید، با دوستان نزدیک خود و یا اعضا خانواده خود صحبت کنید و خود را تخلیه کنید. برخی اوقات صحبت با دیگران راجع به استرش کارتان میتواند باعث آزادسازی و کاهش آن شود. (تسنیم)
جام جم سرا:اصغر کیاننیا اظهار داشت: هر کنش و واکنشی که امروز نشان میدهیم بر اثر عمل و عکسالعملیهایی بوده که در کودکی ما رخ داده است. مثلا اگر کسی پرحرف و کمحرف، خونسرد یا عصبی، خوشیین و بدبین و اجتماعی و یا عزلتطلب است به حکم رفتاری بوده که اطرافیان با او داشته است.
این متخصص حوزه بهداشت روان در گفتگو با فارس گفت: اگر مربی در مهد کودک نوازشگر باشد، کودک یاد میگیرد تا در برخورد با انسانها و موجودات دیگر مهربان و نوازشگر باشد.
به طور کلی دو عامل بر شخصیت اثر میگذارد که این دو عامل ژن و محیط هستند. همه ما رنگ چشم، قد، رنگ پوست و ... را از اجداد خود به ارث میبریم و رفتار اطرافیان با ما و محیطهایی که در آن رشد میکنیم نیز بر شخصیتمان اثر میگذارد. مثلا رفتار ناظم و مدیر مدرسه موجب میشود تا در ضمیر ناخودآگاه فرد کنشهایی رخ دهد که در بزرگسالی واکنش آن را خواهیم دید.
وی افزود: دو نوع ضمیر وجود دارد، ضمیر آگاه و ناخودآگاه، ضمیر آگاه مانند رایانه میماند که هرچه به او بدهیم، به ما پاسخ میدهد. بنابراین هر فردی نتیجه توارث و اکتساب است.
این روانشناس تاکید کرد: چنانچه مادری در دوران بارداری استرس داشته باشد، فرزند او نیز استرس خواهد داشت، از طرفی رفتاری که با این کودک بعد از بدنیا آمدن میشود، تعیین میکند تا او در آینده با دیگران چگونه رفتار کند، مثلا اگر پای او را لگد کنند، بر اساس آموختههایش با فرد مقابل برخورد میکند. ممکن است عذرخواهی طرف مقابل را پذیرفته و این رفتار را تصادفی بداند، اما چنانچه در کودکی به او آموخته باشند دیگران قصد آزار و اذیت ما را دارند، ممکن است نه تنها عذرخواهی فرد مقابل را نپذیرد، بلکه با او رفتار نامناسبی داشته باشد.
این متخصص حوزه بهداشت روان با بیان اینکه «خود» علاوه بر ژن و محیط بر رفتار ما مؤثر است، تصریح کرد: درست بودن رفتار بستگی به نتیجه آن دارد. مثلا اگر فردی ببیند نتیجه رفتاری تا امروز خوب نبوده است، آن را متوقف میکند، بنابراین هر فردی میتواند فراتر از آنچه ژن و محیط به او داده است، رفتار کند.
وی خاطرنشان کرد: خودآگاهی و یادگیری مهارتهای ارتباطی بر روابط بین فردی بسیار مؤثر است و توصیه میشود هر فردی مانند گواهینامه رانندگی برای زندگی نیز دورههایی را گذرانده و گواهی آن را کسب کنند.
جام جم سرا: پزشکان میگویند استرس در افراد چاق خطر ابتلا به بیماریهای مزمن همچون بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 را بیش از افرادی که وزن طبیعی دارند، تشدید میکند. به اعتقاد متخصصان زمانی که افراد چاق در معرض استرسهای طولانی قرار میگیرند، مقادیر زیادی ماده «اینترلوکین6» در بدن آنها آزاد میشود که این پروتئین موجب افزایش التهابات در بدن میشود. این در حالیست که افرادی با وزن طبیعی در شرایط پراسترس این واکنش بدن را تجربه نمیکنند.
به اعتقاد کارشناسان، این التهاب که به دنبال آزاد شدن اینترلوکین6 در بدن افراد چاق بوجود میآید موجب ایجاد شرایطی برای تشدید گرفتگی رگها، ابتلا به دیابت نوع 2، سرطان و بیماری کبدچرب میشود. بنابراین احتمال تشدید و ابتلا به بیماری در افراد چاق علی الخصوص در موقعیتهای استرس زا و با توجه به ترشح پروتئین اشاره شده به مراتب بیشتر است. در یک بررسی انجام شده توسط گروهی از متخصصان، افرادی با وزنهای مختلف طی دو روز در شرایط پراسترس قرار گرفتند که یکی از آنها یک مصاحبه شغلی دشوار و دیگری آزمون شفاهی ریاضی بود. پس از این مرحله از بزاق دهان این افراد برای سنجش تاثیر استرس بر فعالیتهای شیمیایی بدن نمونهگیری شد.
یافتههای این مطالعه نشان میدهد میزان ترشح ماده اینترلوکین6 در افراد لاغر به مراتب کمتر از افراد چاق است اما هر دو گروه در نخستین روز آزمایش واکنشهای شیمیایی یکسانی نسبت به استرس نشان دادند. با این حال ترشح این ماده در روز دوم آزمایش در میان آن دسته از افرادی که اضافه وزن داشته یا چاق بودند در مقایسه با روز گذشته دو برابر شده بود اما برای افراد لاغر به همان میزان روز نخست بود.
این نتایج نشان میدهد که استرسهای طولانیمدت تاثیرات جسمی بیشتری بر افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن متناسب دارد و بهبودی پس از پایان استرس در این افراد نیز به صورت کندتری صورت میگیرد. در واقع انجام این آزمایشها در دومین روز نشان داد که به هر میزان فردی اضافه وزن داشته باشد مستعد التهابات بیشتری است. (ایسنا)
جام جم سرا: استرس در ذات خود بد نیست زیرا اگر نباشد افراد به خواب میروند، بنابراین برای فعالیت به سطح حداقل بهینهای از استرس نیاز داریم، مثلا این سطح از استرس موجب میشود تا کارمندان صبح از خواب برخیزند و به محل کار خود بروند یا یک راننده به علایم هشدار دهنده راهنمایی و رانندگی توجه کند.
اگر استرس از سطح حداقل بهینه بگذرد به عاملی مضر و منفی تبدیل میشود که منجر به مشکلات روانتنی و روانشناختی خواهد شد.
فشارخون، سکتههای قلبی و مغزی، کمردرد، دردهای استخوانی و اسکلتی، سندروم روده تحریکپذیر، مشکلات و بیماریهای دستگاه گوارشی نظیر معدهدرد و گلودرد شاخصهای عملی و جسمانی بیماری روانتنی هستند. همچنین اختلالات مرتبط با استرس، اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و حتی اختلالات شدید روانی مانند اسکیزوفرنی به علت استرس زیاد ایجاد میشود.
یکی از فعالیتهایی که در فرد ایجاد استرس میکند فعالیت شغلی و حرفهای است. فعالیت شغلی؛ یک فعالیت هدفمند است که به درآمدزایی برای فرد منجر میشود. در واقع شغل براساس محیط کاری و فرهنگ اجتماعی که فرد به آن تعلق دارد تعریف میشود، با توجه به اینکه افراد شاغل، بخش عمدهای از ساعات روزانه خود را به اشتغال اختصاص میدهند، به همین دلیل، مسائل کاری بر زندگی آنها تأثیر مهمی میگذارد. همچنین، شغل برای فرد مفهوم فرامادی دارد زیرا او خود را در شغل به تحقق میرساند و خودشکوفایی فرد میتواند از طریق شغلی باشد که او دارد، زیرا از این طریق میتواند خود را به جامعه و خود اثبات کند.
یکی از مواردی که در همه مشاغل وجود دارد، استرسها و فشارهایی است که فرد موقع کار با آنها مواجه میشود.
استرس شغلی درواقع تنشها و فشارهای فرد هنگام انجام فعالیت محوله در رده شغلی اوست که میتواند عمومی یا اختصاصی باشد، بهعنوان نمونه در شغل خبرنگاری در ردهها و سرویسهای مختلف خبری، خبرنگاران استرسهای بالایی را تجربه میکنند اما هر خبرنگار نیز به نوبه خود درحال دستوپنجه نرمکردن با استرسهایی است که مختص موقعیت شغلی وی است.
استرس شغلی به طورکلی ناشی از خواستهای شغلی شامل وظایف و کارهای محوله و در عین حال حمایتها و پاداشهای اجتماعی- شغلی مانند حقوق، ارزش فرد از منظر سازمانی و اجتماعی، به نسبت پایینتر از الزامات است.
استرس شغلی یکی از آسیبزاترین و هزینهبرترین موارد موجود در سازمانها و صنایع در سراسر دنیا شناخته میشود، همچنین به دلیل آنکه فرسودگی شغلی ایجاد میکند میتواند علت بسیاری از غیبتهای کارکنان از کار، هزینههای اضافی تحمیلشده به سازمانها برای درمان پرسنل و همچنین جایگزینی نیروی کار باشد.
اداره سلامت و ایمنی کار (HSE) برای مقابله با استرس و فرسودگی شغلی پیشنهاد داده است تا به صورت دورهای یعنی هر ۶ ماه یک بار ارزیابیهای کامل مربوط به سلامت کار و استرس و فرسودگی شغلی، توسط متخصصان سلامت و روانشناسان از کارکنان تمامی محیطهای کار به عمل آید تا به این ترتیب بتوان به سرعت به شناسایی و ارزیابی مسائل به وجود آمده بر اثر استرس و فرسودگی شغلی در محیطهای کاری پرداخت و راهحلهای مناسب برای غلبه با این مسائل را طراحی کرد.
در صورتی که استرس شغلی بالا باشد با توجه به ابعاد افزایشیافته استرس مانند روابط کارکنان با یکدیگر میتوان اقدام به ارایه آموزشهایی در زمینه حل مساله، روابط اجتماعی، روشهایی مانند آموزش آرمیدگی عضلانی و مراقبه و غلبهبر افسردگی در نظر گرفت.
اقدامات مناسب برای کاهش استرس شغلی
پوشیدن لباس مناسب، انجام ورزش صبحگاهی، ریلکسیشن، کاهش مصرف سیگار و قهوه و افزایش مصرف چای سبز و گلگاوزبان و البته خندیدن نقش موثری در کاهش استرس شغلی دارد.
استرس شغلی به تمامی موارد تنشزایی گفته میشود که منجر میشود تا فرد برای رهایی از تنش به سازگاری مجدد برسد. بر این اساس باید به افراد آموزش داده شود تا هر زمان احساس کردند در محیط کاری دچار استرس شغلی شدهاند دست به اقداماتی جهت کاهش تنش بزنند.
سازمانها باید برای کارکنان خود دورههایی ترتیب دهند که استرس شغلی و شاخصهای آن را شناسایی کنند. زمانی که این شاخصها شناسایی شوند افراد میتوانند با اقدامات ساده استرس خود را کاهش دهند.
تنظیم مبلمان اداری یکی از عوامل موثر در کاهش تنش شغلی است. اگر مبلمان تنظیم نشوند فشار زیادی به جسم افراد وارد میشود بنابراین تنظیماتی که براساس ارگونومی صورت میگیرد نقش موثری در کاهش استرس شغلی دارد. همچنین چیدمان اداری باید به گونهای باشد که فرد احساس آرامش کند. بر این اساس نظم در محیط کار میتواند با چیدن وسایل روی میز تنظیم فایلهای رایانه و همچنین در نظر گرفتن پوشهای برای نامههای اداری باشد.
کارکنان جهت کاهش استرس باید از لباسهای راحت و کفش مناسب استفاده کنند تا هنگام کار با تنش ناشی از این موارد مواجه نشوند.
انجام ورزش صبحگاهی در کاهش استرس شغلی موثر است. افراد علاوهبر ورزشهای صبحگاهی سعی کنند تا به ازای هر یک یا دو ساعت کار جهت کاهش تنشهای جسمانی نرمشهای کششی انجام دهند. همچنین انجام ورزش روزمره که سه بار در هفته و هر بار به مدت یک و نیم ساعت است، نقش موثری در کاهش استرس بهویژه استرس شغلی دارد. این رویه باید بیش از ٦ ماه به طول انجامد.
انجام ٥ دقیقه آرمیدگی عضلانی (ریلکسیشن) و کاهش مصرف دخانیات، قهوه، چای سیاه و افزایش مصرف چایسبز و گلگاوزبان نقش موثری در کاهش تنشهای شغلی دارد. یکی از تنشهای کارمندان اداری نماز پیش از نماز بعدی است بنابراین جهت کاهش استرس شغلی میتوانیم نماز را در دقایق اول آن بخوانیم.
مدیران جهت افزایش بهرهوری و کاهش تنش ناشی از مسائل شغلی باید ظرفیت کاری کارکنان خود را ارزیابی کنند. متاسفانه برخی مدیران ظرفیت شغل را میبینند درحالیکه باید ظرفیت فردی را دید که به آن شغل اشتغال دارد. همچنین آموزش مهارتهای روابط بین فردی و ارتباط کارمندان با یکدیگر در کاهش استرس شغلی موثر است. گفتن لطیفه متناسب با مضامین اخلاقی و تشکیل باشگاههای خنده درمانی برای کارکنان نقش موثری در کاهش استرس آنها دارد.
مهمترین سوال برای سیستمهای شغلی در کاهش استرس افزایش حمایت شغلی متناسب کردن نیاز شغل با توانمندیهای کارمندان و افزایش حمایتی قوانین در کنار ارایه آموزشهای مداوم و متناسب با شغل و مهارتهای کاهش استرس شغلی از سوی سازمانها است.(امیرمحمد شهسوارانی - روانشناس)