نزولنکردن بیضه
بیضه عضوی است که وظیفه مهمی چون ساختن هورمونهای مردانه را به عهده دارد. این عضو به دلیل ساختارش به دمای زیاد و حتی دمای بدن یعنی 37 درجه حساس است و اگر به مدت طولانی در این دما یا بالاتر قرار گیرد به بافت آن صدمه جدی وارد میشود و شاید برای همیشه کارایی خود را از دست بدهد. به همین دلیل در کیسهای به نام کیسه بیضه قرار گرفته تا دمای آن تنظیم شود. بیضه جنین انسان درون محفظه شکمی قرار دارد. مجرایی هم وجود دارد که بتدریج بیضهها وارد آن مجرا میشوند و از محیط شکمی فاصله میگیرند. پس وقتی نوزاد پسر متولد میشود، انتظار داریم هنگام معاینه بیضهها درون کیسه قرار داشته باشند؛ در حالی که گاهی این اتفاق نمیافتد، یعنی یکی یا هر دو بیضه درون شکم باقیماندهاند. شیوع بیضه نزولنکرده در نوزادن نارس بیشتر است.
این موضوع از دو نظر برای ما اهمیت دارد. همانطور که اشاره کردیم دمای زیاد باعث از بین رفتن بیضهها میشود. پس تا 12 ماهگی منتظر پایین آمدن بیضهها میمانیم. اگر این اتفاق نیفتاد حتما باید با کمک جراحی آنها را از حفره شکمی پایین آورد و در کیسه بیضه قرار دارد. اگر عدم نزول بیضه دوطرفه باشد و درمانی هم انجام نشود، نوزاد پسر درآینده مبتلا به اختلالات جنسی و ناباروری خواهد شد. موضوع بسیار مهم دیگر شیوع سرطان در بیضههای نزول نکرده است. در چنین بیمارانی شیوع ابتلا به سرطان 30 برابر افراد عادی است. حتی بعد از جراحی و پایین آوردن بیضهها هم خطر ابتلا به سرطان بیضه در این کودکان (در آینده) بیشتر از جمعیت مردانی است که چنین مشکلی هنگام تولد نداشتند. پس این بیماران را حتما باید سالانه پزشک متخصص معاینه کند.
سرطان بیضه
این نوع سرطان برخلاف دیگر سرطانها که بیشتر در سنین بالا اتفاق میافتد، در سنین جوانی شایع است (در دهه سوم زندگی). متاسفانه سیر پیشرفت سرطان بیضه خیلی سریع است، یعنی ممکن است توده طی ده روز به دو برابر برسد. اولین علامت سرطان بیضه وجود تودهای در بیضه است. این توده ممکن است به اندازه یک نخود باشد (هر نوع توده در داخل بیضه سرطان است، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود). به همین دلیل بهتر است مردها چگونگی معاینه بیضه را آموزش ببینند. البته محل بیماری طوری است که ممکن است بیماران زود به پزشک مراجعه نکنند. مراجعه دیرهنگام باعث پیشرفت بیماری میشود و مراحل درمانی هم دشوارتر خواهد بود. درمان سرطان بیضه خارجکردن کل بیضه است و اگر سرطان دوطرفه باشد بیمار ناتوانی جنسی پیدا خواهد کرد. بیماران شیمیدرمانی هم میشوند که درمان بسیار خوبی برای سرطان بیضه محسوب میشود. شیمیدرمانی ممکن است به بیضه سالم و غیربیمار آسیب برساند و باعث عقیمی بیمار برای همیشه شود. به همین دلیل قبل از شروع شیمیدرمانی توصیه میشود بیماران اسپرم خود را در آزمایشگاه ذخیره کنند تا در آینده بتوانند با لقاح مصنوعی صاحب فرزند شوند.
پیچش بیضه
پیچش بیضه بیماری خطرناکی است که باید خیلی زود درمان شود. درمان اورژانسی است و مدت طلایی شش ساعت است که تاخیر در درمان باعث از بین رفتن بیضه خواهد شد. بیماری در نوجوانان بیشتر دیده میشود (14 تا 20 سالگی). شاخصترین علامت پیچش بیضه وجود درد شدید و ناگهانی در کیسه بیضه است. علت بیماری این است که فرد دارای اشکالات آناتومیکی در طناب بیضه است که به دلایلی خاص، طناب بیضه دچار پیچش میشود. پیچش باعث میشود عروق تحت فشار قرار بگیرد و جریان خون بیضه قطع شود. فقدان خونرسانی به قطع اکسیژنرسانی به بافت و مرگ سلولهای بیضه منجر خواهد شد. با جراحی پیچش برطرف میشود و بیضه را به پوست کیسه متصل میکنند تا این اتفاق دیگر تکرار نشود.
عفونت بیضه
این بیماری نیز در دهه سوم و چهارم زندگی بیشتر رخ میدهد. علامت بیماری هم به صورت بزرگی بیضه، تورم و قرمزی است. پوست بیضه ملتهب و بسیار دردناک است. عفونت بیضه بیماری خطرناکی است. تاخیر در درمان باعث شکلگیری آبسه در بیضه میشود و درمان در این مرحله خارج کردن بیضه است. شایعترین علت عفونت بیضه بیماریهای آمیزشی است. افرادی که روابط خارج از عرف دارند بیشتر به عفونت بیضه مبتلا میشوند. عفونت ناشی از وجود باکتریهایی مانند سوزاک و کلامیدیا است.
ضربهخوردگی بیضه
ضربات به بیضه باید جدی گرفته شود. انجام ورزشهایی مانند فوتبال، کاراته و همه مواردی که احتمال ضربه به بیضه در آنها زیاد است، ممکن است به بیضه آسیب برساند. ضربات به بیضه علائمی مانند کبودی و تورم پدید میآورند که علت تجمع خون در کیسه است.
این افراد باید به بخش اورژانس اورولوژی بیمارستانها مراجعه کنند تا بررسی از بیضه با معاینه و سونوگرافی انجام شود و اگر پارگی در آن دیده شد با جراحی ترمیم شود؛ ولی اگر فقط پارگی مویرگها مطرح باشد، میتوان با دستورات دارویی و مراقبتی هماتوم یا خونمردگی را درمان کرد.
آتروفی یا تحلیلرفتگی بیضه
این بیماری دلایل زیادی دارد. یکی از دلایل مهم آتروفی ابتلای کودک به بیماری اوریون است. بیماری اوریون ممکن است به بیضهها حمله کند و هر دو بیضه را از بین ببرد. به همین دلیل واکسیناسیون کودکان ضد این بیماری اهمیت فراوانی در آینده آنها دارد. یکی دیگر از مواردی که امروزه باعث از بین رفتن و آتروفی بیضهها میشود، مصرف داروهای آنابولیزان یا استروئیدی در ورزشکاران بدنساز است.
هورمونهای استروئیدی برخلاف تصور عموم عملکرد معکوسی روی بیضهها دارند و مصرف طولانیمدت آنها باعث تحلیل آنها خواهد شد. موارد زیادی از طلاق بین ورزشکاران دیده میشود که دلیل آن ناباروری است، بدون اینکه خودشان اطلاعی از موضوع داشته باشند. این افراد در معاینه بیضههایی تحلیلرفته دارند.
این بیماری غیرقابلبرگشت است. متاسفانه ورزشکاران خودسرانه چنین داروهایی را تهیه کرده یا هورمونها را مربیانی بیتجربه تجویز میکنند که توجهی به عوارضش ندارند.(دکتر محمدرضا صفرینژاد/ متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری ، ضمیمه سیب روزنامه جام جم)
1479
آلودگی هوا به دلیل گازهای حاصل از سوخت اتومبیلها میتواند در بیمارانی که به حساسیت راههای هوایی مبتلا هستند، به عنوان محرک عمل کند و باعث تشدید علائم شود. از سوی دیگر با آلودگی هوا، غلظت اکسیژن کاهش مییابد و افرادی که اکسیژن خونشان در حالت طبیعی هم پایینتر از افراد سالم است، با استنشاق آن دچار مشکل میشوند. گاهی هم آلودگی هوا به دلیل انتشار
گرد و غبار و ذرات معلق در هوا ایجاد میشود و علائمی مانند سرفه، تنگینفس، خسخس، سوزش سینه و... ایجاد میکند. اما اینکه آلودگی هوا بتواند باعث ایجاد یک بیماری مستقل ریوی شود، هنوز اثبات نشده، اگرچه تنفس بیماران در هوای آلوده، باعث تشدید بیماری آنها خواهد شد. استفاده از ماسک میتواند تا حدی جلوی ورود ذرات معلق را به مجاری تنفسی بگیرد اما هرگز نمیتواند مانع ورود گازهای سمی به ریهها شود.
ناگفته نماند که آلودگی هوا فقط محدود به خیابانها نیست و آلودگی هوای خانه نیز میتواند خطرناک باشد. متاسفانه تغییر در معماری سنتی ما و برداشتن دیوار آشپزخانهها باعث شده هوای ناشی از پختوپز و سرخکردن مواد غذایی، گاز حاصل از سوختن گاز شهری یا NO2 بهخصوص گاز حاصل از بخاریها و شومینهها و... به راحتی در سایر فضاهای داخل خانه منتشر شود و افراد این گازها را استنشاق کنند. انتشار رطوبت آشپزخانه در سراسر خانه نیز یک نوع آلودگی هوا محسوب میشود، زیرا رطوبت زیاد باعث رشد انواع مایتها و موجودات ذرهبینی میشود که به شدت حساسیتزا هستند و باعث افزایش مشکلات تنفسی میشوند. (دکتر محمدعلی زحل - فوقتخصص ریه و دانشیار دانشگاه علومپزشکی قزوین/سلامتیران)
1153
بالا رفتن سن در زنان، آنها را با مشکلات جسمی مرتبط با جنسیتشان نظیر پوکی استخوان و سرطان پستان مواجه میکند اما بزرگترین خطری که زنان با افزایش سن با آن مواجه میشوند، مشکلی است که برخلاف تصور عمومی فقط مختصِ مردان نیست و آن بیماری قلبی است.
دکتر «کوین اونیل» متخصص آمریکایی در این مطالعه میگوید: در ایالات متحده بیماری قلبی قاتل درجه یک زنان است. در مطالعهای که در همین رابطه انجام گرفته، آشکار شده است که در این کشور ممکن است از هر ۲۵ زن ۱ نفر بر اثر سرطان پستان جان خود را از دست بدهد اما از هر ۲ زن، ۱ نفر قربانی بیماری قلبی یا سکته مغزی میشود.
به نقل از سایت اینترنتی مارشفیلدنیوزشرالد، متخصصان میگویند که عواملی چون کاهش ترشح استروژن پس از یائسگی، بیتحرکی و افزایش فشارخون از عوامل تشدیدکننده خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان مسن هستند.
علاوه بر این علائم بیماری قلبی در زنان متفاوت از مردان است به طوری که زنان مانند مردها ممکن است احساس درد در ناحیه قفسه سینه نداشته باشند اما در عوض دچار حالتهایی مثل تنگی نفس، حالت تهوع یا خستگی شدید شوند.
به گفته کارشناسان مرکز تخصصی مایوکلینیک، در واقع زنان مبتلا به بیماری قلبی بیش از مردان مبتلا به این بیماری، علائمی چون سوءهاضمه، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ، مشکلات تنفسی، سرگیجه یا خستگی شدید را تجربه میکنند.
پزشکان تاکید دارند که با ۳ راهکار ساده اما ضروری میتوان خطر بیماریهای قلبی را تا حد چشمگیری کاهش داد که عبارتند از:
- ترک سیگار:
سیگار کشیدن خطر بیماری قلبی و سکته را تا حد زیادی تشدید میکند و مزایای ترک آن بلافاصله پس از اقدام به این کار بروز میکند، حتی اگر سالهای زیاد سیگار کشیده باشید.
- تحرک داشتن:
حداقل نیم ساعت در روز ورزش کنید. پیادهروی، تمرینات تعادلی، تایچی، یوگا، آیروبیک و شنا، همه برای این منظور مفیدند و توصیه میکنیم ورزش جسمی و ذهنی را همزمان انجام دهید.
- ارتباط با دیگران:
افسردگی خطر بیماری قلبی را تشدید میکند. با دوستان، بستگان و آشنایان و حتی همسایههای خود در تماس باشید تا با افسردگی مقابله کنید و سلامت مغزتان حفظ شود. (ایسنا)
641
در حالی که بیماریهایی که مردان را تهدید میکند فقط مربوط به غده پروستات نیست و باید خیلی گستردهتر به بیماریهای مردانه نگاه کرد. اصولا این قشر کمتر به سلامت خود توجه میکنند و در بسیاری موارد در مراحل آخر بیماری به پزشک مراجعه میکنند. پس لازم است آگاهیها درباره بیماریهای مردان بیشتر شود تا بتوان میزان سلامت آنها را ارتقا بخشید. در این مطلب، به چند بیماری شایع مردانه اشاره میکنیم.
بیماریهای پروستات
عفونت ، التهاب، بزرگی خوشخیم پروستات و سرطان پروستات، سه بیماری مهم پروستات مردان در طول زندگیشان است. این بیماریها معمولا قابل پیشگیری نیستند.
بزرگی خوشخیم پروستات: بزرگی خوشخیم پروستات تقریبا در همه مردان بعد از چهل سالگی اتفاق میافتد و بخشی از پدیده فیزیولوژیک بدن محسوب میشود و از هر سه مرد مبتلا یک نفر باید عمل جراحی شود. ولی در بعضی از مردان روند بزرگی بیش از اندازه زیاد است و علامتهایی در بیمار ظهور میکند. شایعترین علامت بزرگی پروستات مشکل در ادرار کردن است. بزرگی خوشخیم پروستات سلامت زندگی مردان را به خطر نمیاندازد، ولی کیفیت زندگیشان را پایین میآورد. این بیماری اصلا قابل پیشگیری نیست.
سرطان پروستات: سرطان پروستات نیز قابل پیشگیری نیست. تاکنون علت دقیق بروز آن مشخص نشده است و ارتباطی بین شیوه زندگی و تغذیه غلط با این بیماری دیده نشده است. به همه مردان توصیه میشود از سن 45 ـ 40 سالگی به پزشک مراجعه کنند تا پروستات معاینه شود و سپس به صورت دورهای و با نظر پزشک آزمایشهایی انجام دهند.
التهاب بیضه: عفونت یا التهاب بیضه در اثر ورود عامل میکروبی به مجرای ادرار و حرکت صعودی آن به بالا و درگیر کردن سایر اعضای تناسلی رخ میدهد. بیماریهای عفونی پروستات ممکن است در اثر ابتلای فرد به بیماریهای منتقله از راه جنسی اتفاق بیفتد. عفونت پروستات ناشی از بیماریهای آمیزشی، قابل پیشگیری است.
شاید چنین به نظر برسد که وقتی از بیماریهای مردان صحبت میکنیم منظورمان افراد بزرگسال یا مردان میانسال است؛ در حالی که بیماریهای مربوط به دستگاه تناسلی مردان در هر سنی ممکن است دیده شود و چهبسا مواردی اتفاق بیفتد که خیلی مهمتر از بیماریهای پروستات باشد. به همین دلیل بیماری در جنس مذکر به چند بخش سنی تقسیم میشود:
بدو تولد تا 20 سالگی
در این سن مهمترین بیماری شایع «بیضه نزولنکرده» است. بعضی از کودکان پسر با بیضه نزولنکرده متولد میشوند. این کودکان باید تا 12 ماهگی تحتنظر باشند، چون گاهی اوقات بیضه خودبهخود نزول میکند و مشکل برطرف میشود؛ گرچه این کودکان هم باید تحتنظر پزشک باشند، ولی اگر نزول بیضه تا 12 ماهگی اتفاق نیفتاد، بیضهها باید با عمل جراحی خارج شوند. اگر این کار انجام نشود و کودک دچار بیضه نزولنکرده دوطرفه باشد، در بزرگسالی نابارور خواهد شد و مهمتر اینکه احتمال بروز سرطان بیضه در او بسیار بالا میرود.
21 تا 40 سالگی
سرطان بیضه: بیماریای که در این گروه سنی سلامت مردان را به مخاطره میاندازد سرطان بیضه است. سرطان بیضه در دهه سوم و چهارم زندگی دیده میشود. این سرطان بسیار خطرناک است و خیلی زود در سطح بدن منتشر میشود. مهمترین علامت آن هم وجود توده در بیضه است.
بیماریهای ناشی از مصرف هورمون توسط مردان: مصرف هورمونهای استروئیدی که در میان بدنسازان خیلی رواج دارد بشدت سلامت جنسی مردان را به خطر میاندازد. این هورمونها عوارض بسیار مضر و جبرانناپذیری روی سلامت مردان دارند که میتوان به تحلیل رفتن بیضهها و ناباروری دائم و ایجاد اختلالهای کبدی اشاره کرد.
بیماریهای آمیزشی: موضوع مهمی که مردان را در این گروه سنی درگیر میکند، بیماریهای منتقله از راه جنسی است. تقریبا تا 20 سال قبل شایعترین بیماری جنسی سوزاک محسوب میشد، ولی امروزه طیف بیماریهای آمیزشی کاملا تغییر کرده است و بیماریهای دیگری همچون زگیل تناسلی، هرپس سیمپلکس یا تبخال تناسلی جایگزین بیماریای مانند سوزاک شده است. تبخال تناسلی و زگیل تناسلی درمان ندارند. زگیل تناسلی باعث سرطان در مردان و زنان میشود و از سرطانهای مهمی که زنان به آن مبتلا میشوند سرطان دهانه رحم است. هر دو ویروس از طریق مقاربت به جنس مخالف انتقال پیدا میکنند. ویروس زگیل تناسلی واکسن دارد و باید برنامه واکسیناسیون در برنامههای بهداشتی کشور گنجانده شود. ویروس خطرناک دیگری که مردان و زنان به آن مبتلا میشوند ویروس اچآیوی است. البته این ویروس از سه طریق جنسی، سرنگ آلوده در معتادان و از طریق مادر به جنین وارد بدن میشود. (جام جم سرا/دکتر محمدرضا صفرینژاد - متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و استاد دانشگاه/سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
به همین دلیل باید با شناسایی این بیماریها هم از بروزشان پیشگیری کنیم و هم از راهکارهای درمانی باخبر شویم. البته سرماخوردگی شایعترین این بیماریهای ویروسی است که کمتر کسی درباره آن اطلاعاتی ندارد. فقط کافی است با شستن مداوم دستها از بروز آن پیشگیری کنیم و در صورت ابتلا هم با مصرف مایعات و سوپ گرم دوره بیماری را که معمولا 3 تا 5 روزه است، بگذرانیم، اما در مورد دیگر بیماریهای فصل بهار ماجرا تا حد زیادی متفاوت است.
یکی از مهمترین مشکلات افرادی که دچار آلرژی یا همان حساسیت فصلی هستند، این است که علائم هر نوع بیماری را به آلرژی نسبت میدهند، در حالی که در فصل بهار علاوه بر این حساسیتها زمینه بروز بیماریهای ویروسی هم فراهم میشود که یکی از مهمترین آنها آبلهمرغان است.
دکتر جلال عزتیان، متخصص بیماریهای داخلی در گفتوگو با جامجم میگوید: ویروس آبله مرغان در همه فصول سال وجود دارد، اما در فصل بهار که بیماریهای تنفسی بیشتر میشود، شرایط برای انتقال سریعتر آن افزایش مییابد.
بیحالی، بیاشتهایی، تب و سردرد ازجمله علائم بیماری آبلهمرغان است که یک روز بعد از ورود ویروس به بدن بروز میکنند و بعد از چند روز هم علائم پوستی به صورت جوشهای کوچک قرمز رنگ و خارشدار ظاهر میشود که بیشتر روی شکم، صورت، دستها هستند. البته مدتی طول میکشد تا ویروس سیر طبیعیاش را در بدن طی کند و از بین برود به همین دلیل در بیشتر موارد نیاز به درمان خاص ضدویروسی نیست و فقط برای پایین آمدن تب و کاهش خارشها مسکن و پماد تجویز میشود و بیماری هم بعد از یک هفته تا 10 روز درمان خواهد شد. همچنین خوشبختانه فرد برای همیشه در برابر این بیماری ایمن خواهد شد. البته بعضی از بیماران به مراقبتهای بیشتری نیاز دارند چراکه آبلهمرغان مثل بیماریهای ویروسی دیگری مانند سرخک و سرخجه میتواند باعث عوارض شدید شود. بهعنوان مثال اگر سیستم ایمنی فردی ضعیف باشد یا در بعضی موارد خاص ویروس به بافت مغز یا غشای اطراف آن نفوذ پیدا کند، سلامت او را بشدت تهدید میشود. بد نیست بدانید پیشگیری خاصی هم برای بیماری نیست و در صورتی که با فرد بیمار در تماس باشید احتمالا خودتان هم مبتلا خواهید شد.
زونا علیه سلامت
به گفته عزتیان، زونا هم ازجمله بیماری ویروسی است که عامل مولد آن شبیه ویروس آبله مرغان است، اما برخلاف آبله مرغان که بیشتر در بچهها دیده میشود، در افراد بالای 50 سال بروز میکند. باید بدانید تاولهای پوستی خارشدار و دردناک منطقهای، تب و لرز، بیحالی، تهوع، دلپیچه یا اسهال خفیف ازجمله علائم بیماری زوناست. حتی این ویروس ممکن است سالها در بدن به حالت غیرفعال باقی بماند و به دلایل مختلفی مثلا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن یا همزمان با آلرژی بهار فعال شود، اما اینبار دیگر بیماری آبله مرغان ایجاد نخواهد شد، بلکه زونا رخ میدهد. این بیماری برخلاف آبله مرغان به درمانهای خوراکی و حتی تزریقی نیاز دارد.
تبی به نام یونجه
احتمالا شما هم اسم تب یونجه را شنیدهاید؛ نوعی بیماری ویروسی که به دلیل حساسیت شدید به مواد حساسیتزای موجود در هوا مثل گرده گیاهان در فصل بهار ایجاد میشود. درواقع ورود این مواد آلرژن به چشمها، بینی، سینوسها، گلو و دستگاه تنفسی زمینه بروز یک آلرژی شدید تنفسی را فراهم میکند. به گفته دکتر عزتیان، آلرژیهای فصلی بهاره با ریزش اشک، درد و خارش گلو، آبریزش بینی، بیحالی و گاهی خوابآلودگی خود را نشان میدهند، اما در تب یونجه این حساسیتها بیشتر و شدیدتر است و علائم دیگری مثل خسخس سینه، حملات آسمی، خارش سقف دهان، عفونت ریه و... دارد و بیمار حتما باید تحت مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد. در مورد پیشگیری هم پرهیز از مواجهه با مواد آلرژیزا بهترین راهحل است که معمولا کار راحتی نیست چون نمیتوان به افراد توصیه کرد در معرض هوای آزاد قرار نگیرند.
ویروسی نیست، اما بهاری هست
علاوه بر بیماریهای ویروسی، بیماریهای دیگری هم وجود دارند که در فصل بهار عود میکنند. بهعنوان مثال فاویسم و باقالی دو واژهای است که همیشه کنار هم میآید. حتی خیلیها این بیماری را مرتبط با باقالی شمالیها میدانند، چراکه به گفته دکتر عزتیان هم ژن این بیماری در مناطق شمالی ایران بیشتر است و هم گیاهی که باعث بیماری میشود، در شمال کشور بیشتر وجود دارد. فاویسم همان بیماری حساسیت به باقلاست. در بیماران مبتلا به فاویسم یک نقص ژنتیکی کمبود نوعی آنزیم وجود دارد که باعث حساسیت گلبولهای قرمز میشود. در این افراد عمر گلبولهای قرمز کوتاهتر از بقیه است و به همین دلیل ممکن است دچار کمخونی یا زردی هم باشند. این در حالی است که کمخونی و شوک ناشی از تخریب گلبولهای قرمز بر اثر آلرژی باقلا حتی میتواند در افراد مبتلا به فاویسم باعث مرگ شود. این بیماری درمان خاصی ندارد و افراد مبتلا باید در فصل بهار مراقب مواجه شدن با این گیاه باشند. از طرفی حضور ناگهانی در مزرعه باقلا یا خوردن باقلای خام، میتواند باعث ایجاد شوک یا همان تجزیه ناگهانی گلبولهای قرمز شود. درمان فاویسم در مراحل اولیه، استفاده از داروهای ضد حساسیت برای کنترل علائم آلرژی، مایع درمانی و رقیق کردن غیرمستقیم خون است، اما در صورتی که فاویسم شدید و همراه با زردی حاد باشد، بیمار به تعویض خون و داروهای همزمان نیاز دارد.
پریسا اصولی / جامجم
دکتر مجید کاراندیش تصریح کرد: طبق تحقیقات انجام شده، کسانی که به اندازه زیادی کربوهیدرات مانند نان، برنج، ماکارونی و قند و شکر مصرف میکنند، خطر ابتلا آنها به آب مروارید بیشتر است.
این متخصص تغذیه با بیان اینکه رعایت اصول تغذیه صحیح و بویژه دریافت مقدار کافی برخی مواد مغذی میتواند در پیشگیری از این بیماریها موثر باشد، افزود: بیماری شبکوری تا حدود زیادی تحت تاثیر کمبود ویتامین A و پیشسازهای آن است که عدم دریافت کافی این ویتامین، موجب عدم تطابق چشم با نور کم یا اصطلاحا شبکوری شده و بعد از آن نیز در بافت ظاهری چشم تاثیر گذاشته و موجب بروز بیماریهایی مانند خشکی یا زخم قرنیه میشود.
کاراندیش ادامه داد: بیماری تحلیل لکه زرد شبکیه مانند آب مروارید وابسته به سن بوده و در افراد مسن شایعتر است. مواد مغذی که در این زمینه نقش دارند عمدتا گروهی از ویتامینها و املاح معدنی و از مهمترین آنها ویتامین A، ترکیبات تحت عنوان لوتئین و اگزانتین، ویتامینهای C و E، اسیدهای چرب ضروری، روی و سلینیوم است.
وی گفت: باید سعی شود ترکیبات فوق از طریق مواد غذایی به بدن برسد و در غیر این صورت باید این کمبود را از طریق مصرف مکملهای مربوطه جبران کنیم.
این متخصص تغذیه گفت: ویتامین A در غذاهای حیوانی مانند دل و جگر و تخممرغ و پیشسازهای آن اغلب در سبزیجات و هویج وجود دارد. همچنین لوتئین و اگزانتین که جزو آنتیاکسیدانها هستند، در سبزیجات سبزبرگ و زرده تخممرغ وجود دارد. ویتامین C عمدتا در میوهها و سبزیجات وجود دارد که البته ویتامین حساسی است و بهتر است به صورت تازه و تا حد امکان حرارت ندیده مصرف شود. ویتامین E نیز عمدتا در مغزهای گیاهی و جوانه گندم وجود دارد.
وی ادامه داد: اسیدهای چرب ضروری به دو دسته امگا 3 و امگا 6 تقسیم میشوند که در زمینه بینایی و تکامل بافت چشم در دوره جنینی و اوایل کودکی، گروه امگا 3 که منبع اصلی آن غذاهای دریایی است، از اهمیت خیلی بیشتری برخوردار است. همچنین روی را میتوان از غذاهای سرشار از پروتئین مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و بوقلمون تامین کرد. سلنیوم نیز در مغزهای گیاهی، گوشت و غلات یافت میشود.
این متخصص تغذیه اظهار کرد: هویج به دلیل داشتن پیشساز ویتامین A تحت عنوان گروه غذایی کاروتنوئیدها و نیز داشتن بتاکاروتن برای پیشگیری از بیماریهای چشمی مفید است که البته این مواد در سبزیجات دیگری مانند کدو حلوایی و سبزیجات برگسبز هم یافت میشود.
وی بر لزوم تغذیه صحیح جهت حفظ سلامت در مقابل بیماریهای چشمی تاکید و توصیه کرد: سعی شود هر روز 5 تا 9 واحد از مجموعه سبزیها و میوهها مصرف شود و درصورت امکان از غلات کامل یعنی غلات سبوسدار استفاده شود.
کاراندیش افزود: حداقل 2 بار در هفته، وعده اصلی غذایی ماهی باشد. از اضافه وزن و چاقی پیشگیری شود و از مصرف غذاهای سرخشده در روغن، فستفود، نوشابه و قند و شکر زیاد پرهیز شود. (ایسنا)
دکتر شهریار امیرحسنی اظهار کرد: یکی از شایعترین سرطانها میان مردان، سرطان پروستات است که رعایت اصول تغذیهای تا حد زیادی از آن پیشگیری میکند؛ به طوری که مصرف گوجهفرنگی، چای سبز، ویتامین C و D اثر پیشگیرانه دارند.
وی تصریح کرد: خوشبختانه سرطان پروستات، سرطان مهاجمی نیست و روند رشد آن تدریجی است و در صورت تشخیص زودرس به خوبی درمان میشود.
امیرحسنی خاطرنشان کرد: مردان 50 سال به بالا باید از طریق انجام آزمایش PSA غربالگری شوند تا در صورت مشاهده مورد مشکوک سریع تحت درمان قرار گیرند. مردان بالای 50 سال و افرادی که سابقه خانوادگی مبتلا به سرطان پروستات دارند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند.
وی تصریح کرد: قطع و وصل شدن ادرار، احتباس ادرار، تکرر ادرار، وجود خون در ادرار و درد در ناحیه لگن و پایین کمر در صورتی که متناوب باشد از علائم ابتلا به سرطان پروستات است.
این متخصص مجاری ادراری گفت: سرطان پروستات در موارد بسیار کمی موجب مرگ و میر افراد و در بیشتر موارد به خوبی درمان میشود؛ به شرطی که سرطان پروستات در مراحل اولیه باشد و اجزای مجاور را درگیر نکرده باشد، کل پروستات برداشته میشود.
امیرحسنی عنوان کرد: با توجه به شرایط بیمار و روند پیشرفت بیماری درمان آغاز میشود و از روشهای جراحی، پرتو درمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی با توجه به شرایط بیمار استفاده میشود. در روش جراحی، کل پروستات خارج و در روش رادیوتراپی از انرژی قوی برای کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. هورمون درمانی نیز به منظور متوقف کردن تولید هورمون تستوسترون در بدن انجام میشود، چراکه سلولهای سرطانی برای رشد، به هورمون تستوسترون نیاز دارند. (ایسنا)
به گزارش ایسنا، دکتر طاهر درودی رئیس بیمارستان مدینه منوره در حج امسال، به زائران برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای رایج در زمان حج توصیه کرد: به منظور جلوگیری از بیماریها، بهویژه از نوع تنفسی، زائران زمانی که از مسجدالحرام، مسجدالنبی(ص)، بازار و دیگر اماکن عمومی به هتل باز میگردند،حتماً به مدت 30 ثانیه دستهای خود را با محلول و یا صابون شستوشو دهند، بویژه قبل از صرف غذا.
وی افزود: با توجه به گرمای هوا و تعریق بالا، زائران حتماً به میزان کافی مایعات مصرف کنند تا دچار مشکلاتی از جمله گرمازدگی نشوند. در میان مایعات نیز مصرف آب، آن هم به میزان حداقل روزانه یکونیم لیتر توصیه میشود و توجه داشته باشند استفاده از نوشابه و چای را به عنوان جایگزینی برای نوشیدن آب قرار ندهند.
رئیس بیمارستان مدینه منوره گفت: زائران بعد از زیارت حرمین شریفین و زیارت دورهها زمانی که به هتل بازمیگردند، معمولاً تعریق کرده و آماده ابتلا به سرماخوردگی هستند، از اینرو به آنها توصیه میشود از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر و دستگاههای خنککننده و همچنین نوشیدن آب سرد جداً خودداری کنند.
درودی افزود: با توجه به تنوع برنامه غذایی در حج، زائران رژیم غذایی مناسب را رعایت و از پرخوری پرهیز کنند و برای دریافت ویتامینها حتما میوهای که برای آنها در نظر گرفته شده مصرف کنند.
وی اظهار کرد: به دلیل اینکه خوردن میوه بعد از صرف غذا موجب مشکلات گوارشی برای زائران میشود، زائران عزیز قبل از وعدههای غذایی میوه میل کنند.
رییس بیمارستان مدینه منوره در حج 94 درباره پیشگیری از ابتلا به بیماریهای تنفسی گفت: زائران برای خواندن نماز در مسجدالحرام و مسجدالنبی(ص) از سجاده شخصی استفاده کنند و در صورتی که دچار علائم بیماریهای تنفسی شدند حتماً از ماسک استفاده کرده و از دست دادن با دیگر زائران و هم اتاقیها خودداری کنند و در صورت تداوم و تشدید علائم بیماری بعد از 24 ساعت حتماً به پزشک مراجعه کنند.
به گزارش جام جم سرا به نقل از مجله زیبایی سالم، به هر حال همه انسان ها پس از بلوغ در معرض تماس با بیماری های تناسلی قرار می گیرند. تنها حالتی که ممکن است این گونه بیماری ها به زندگی دو نفر راه نیابد، این است که یک زوج از بدو تولد تا زمان مرگ با هیچ فرد دیگری در ارتباط نباشند اما ازدواج های پیشین و حتی بروز اتفاقاتی مثل انتقال برخی از بیماری ها به شیوه های غیرجنسی، چنین وضعیتی را محال می کند.
برخی گونه ها تغییر می کند
یک مشکل دیگر STD این است که برخی از گونه های آن تغییر می کند و به اشکال جدید بدل می شود. برای مثال در حال حاضر بیش از یکصد نوع ویروس HPV، همان عامل زگیل تناسلی شناسایی شده است.
همین طور پزشکان اخیرا گونه هایی از گنوره آ (میکروب عامل بیماری سوزاک) را کشف کرده اند که به درمان معمول مقاوم است. این حقایق نشان می دهد که همه افراد باید در مورد STD به طور جدی فکر کنند و همیشه به فکر احتمال ابتلا به انواع آن باشند و در زمان لازم برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنند.
سالی 300 میلیون نفر مبتلا
در سراسر جهان سالانه میلیون ها نفر به STD مبتلا می شوند. براساس برخی آمارها که سازمان بهداشت جهانی آن ها را تایید کرده است، سالانه در جهان حدود 300 میلیون نفر دچار STD می شوند و این بیماری یک از 5 علت اصلی مراجعه مردم جهان به پزشک است. در غرب وضعیت بسیار وخیم است. 70درصد زنان در طول زندگی خود با ویروس HPV (یا زگیل تناسلی) تماس پیدا می کنند، 30درصد هم با کلامیدیا.
شما، خود شما، در خطر هستید
خب، واقعیت این است که تقریبا تمامی انسان ها این تصور را در مورد خود دارند که در خطر ابتلا به STD نیستند. اما به هر حال باید این را بدانید که تمام انسان های بالغ در خطر ابتلا به این مشکل هستند. نکته ای که در حال حاضر بسیار مهم است و علت رشد سریع بیماری های STD ارزیابی می شود، این است که بسیاری از این بیماری ها هیچ علامتی ندارند یا علامت های بسیار خفیفی دارند. برای همین اکثرا افراد به خاطر آن ها به پزشک مراجعه نمی کنند و این بیماری ها درمان نمی شود.
به هر حال هر مرد یا زنی ممکن است ازدواج های دائم یا موقت داشته باشد و این می تواند باعث تماس او با گونه ای از این بیماری ها شود که ممکن است آن را به همسر بعدی اش انتقال دهد و...
خجالت را کنار بگذارید
شاید مهم ترین مشکل بیماری های STD مسئله «شرم» و «خجالت» ناشی از آن ها باشد. این مسئله باعث می شود این بیماری خطرناک تر شود. درواقع خجالت کشیدن از این بیماری ها و مطرح نکردن آنها با پزشک باعث می شود بیماری ها درمان نشود و انتشار آن ها بیشتر شود. اکثر افراد ترجیح می دهند که در این مورد سوال نکنند که همین کار را خراب می کند.
گاهی برخی افراد که احساس می کنند دچار مشکل هستند، سعی می کنند در اینترنت یا گفت و گو با دیگران اطلاعاتی کسب کنند، اما واقعیت این است که این بیماری ها آن قدر تنوع دارد که نمی توان با جست و جو در اینترنت و بدون مراجعه به پزشک متخصص در مورد آن ها اطلاعاتی به دست آورد. یک اشتباه شایع این است که افراد فکر می کنند که حتما باید در خارج از دستگاه تناسلی خود علائم یا نشانه هایی داشته باشند، در حالی که بسیاری از بیماری های STD در داخل دستگاه های تناسلی مرد و زن پنهان می شود.
فکر کنید آنفلوآنزا گرفته اید
به هر حال در مورد STD، این یک واقعیت است که بحث های روان شناختی هم، مرتبط با این بیماری پیش بیاید. به هر حال همان طور که گفته شد بسیاری از افراد به خصوص خانم ها، از ابتلا به این بیماری ها خجالت می کشند و احساس گناه آن ها را رها نمی کند.
اما ابتلا به بیماری هایی مثل کلامیدیا درواقع مثل ابتلا به بیماری آنفلوآنزاست، اگر شما همسر داشته باشید و سپس از او جدا شوید و بخواهید مجددا ازدواج کنید، اگر بیماری شما کاملا بهبود یافته باشد و مشکلی نداشته باشید، به همسر جدیدتان خواهید گفت که مثلا چند بار بیماری آنفلوآنزا گرفته اید؟
یک تصور دیگر در مورد بیماری های موسوم به بیماری های منتقل جنسی این است که هر کس به آنها مبتلا شود، دچار ناباروری خواهد شد اما این تصور درست نیست. شایع ترین بیماری های این گروه یعنی Hpv و هرپس اصلا تاثیری روی باروری افراد نخواهد گذاشت، اما اگر در زمان بارداری این بیماری ایجاد شود، ممکن است خطراتی برای جنین به وجود بیاید.
مهم ترین نکته این است که بدانید باید این گونه عفونت ها را قبل از انتشار در بدن و تبدیل شدن به خطر برای بدن و دستگاه های مختلف مثلا دستگاه تناسلی و زاد و ولد، تشخیص داده و درمان کرد.
از همین امروز شروع کنید
برای آن که بتوانید احتمال ابتلای تان به بیماری های STD را کاهش دهید، باید این گام ها را بردارید:
1- سیگار نکشید: سم های سیگار می تواند باعث آسیب های سلولی شود و باعث شود شما بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های منتقله جنسی قرار بگیرید، یا اگر این بیماری را دارید، شدت آن بیشتر شود. آمار نشان می دهد که زنانی که دچار HPV هستند و سیگار می کشند، دو یا سه برابر بیشتر احتمال ابتلا به سرطان سرویکس (گردن رحم) را دارند. در کل سیگار کشیدن احتمال درمان STD را سخت تر می کند.
2- مواظب PH باشید: PH معمول دستگاه تناسلی زنان اسیدی است و این احتمال ابتلا به بیماری های عفونی را کاهش می دهد. برای آنکه احتمال ابتلای تان به بیماری های STD را کاهش دهید.
از روش های تاثیرگذار روی PH و تامپون هایی که ممکن است تعادل PH شما را به هم بزند دور بمانید.
3- مواظب باشید، تراشیدن یا استفاده از واکس در ناحیه کمر ممکن است جراحت های بسیار کوچکی را رقم بزند که احتمال ابتلا به بیماری های STD را افزایش می دهد. برای همین هر روز یا با فواصل کم از این شیوه ها استفاده نکنید.
تریکو موناس، انگل دردناک
سالانه حدود 7.5 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند.
انتقال: این بیماری ناشی از یک انگل است که از طریق مایعات بدن یا از طریق تماس پوست با پوست در حین تماس جنسی انتقال پیدا می کند.
علائم: خارش در ناحیه تناسلی یا احساس سوزش یا خشکی ناراحت کننده در این ناحیه، ادرار دردناک یا درد در حین ارتباط و ترشحات با بوی بد.
آزمایش: اگر علائم این بیماری را داشتید یا شک کردید که به این بیماری مبتلا شده اید، از پزشک خود بخواهید که از شما آزمایش بگیرد (آزمایش دیدن مستقیم ترشحات زیر میکروسکوپ است). تست های تشخیص خانگی هم در دسترس است، اما دقت آن ها بسیار کمتر از دقت نمونه هایی است که پزشک متخصص می گیرد.
درمان: بیماری به سادگی با یک دوره آنتی بیوتیکی بهبود خواهد یافت.
میزان خطر: کم تا متوسط، این بیماری برای افراد عادی هیچ خطری ندارد اما برای زنان باردار بسیار خطرناک است.
همه دشمنان خودتان را بشناسید
بهترین راه برای پیشگیری از STD چیست؟ کاندوم؛ اما حتی این وسیله هم نمی تواند شما در صددرصد در مقابل STD محافظت کند. بسیاری از این عفونت ها علائم آشکار و مشخصی ندارند، برای همین باید در مورد این بیماری ها اطلاعات کافی داشته باشید. یادتان باشد اگر یک بار به این بیماری ها دچار و درمان شدید، این معنا را نمی دهد که دیگر به این گروه از بیماری ها مبتلا نخواهید شد.
HPV، ویروس سرطان زا
به طور متوسط 6 میلیون نفر در جهان سالانه به آن مبتلا می شوند که تخمین زده می شود که حدود 30 میلیون نفر در جهان به آن مبتلا هستند.
انتقال: این ویروس در حین ارتباط جنسی از پوست یا مخاط عبور می کند، یعنی پوست و مخاط در تماس با پوست یا مخاط فرد دیگری این ویروس را انتقال می دهد.
علائم: زگیل تناسلی یا زگیل در ناحیه گلو شاخص ترین علامت این بیماری است اما اکثریت افراد مبتلا به این ویروس هیچ علامتی ندارند.
آزمایش: متخصص زنان و زایمان می تواند با یک نمونه برداری- سواب تست- از ناحیه واژن این بیماری را تشخیص دهد. در حال حاضر نمونه هایی از واکسن علیه این ویروس در دسترس است که پزشک شما شاید بتواند آن را برای شما تجویز کند.
درمان: هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما 90 درصد از زنانی که به این بیماری مبتلا می شوند، پس از 2 سال به طور خود به خودی بهبود می یابند.
میزان خطر: معمولا زیاد نیست اما اگر این بیماری اصلا درمان نشود و هیچ مراقبتی از فرد صورت نگیرد، برخی از موارد آن در آینده می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود.
مشهورترین و قدیمی ترین گنوره آ (سوزاک)
بیشتر از 700 هزار نفر بیمار جدید هرساله به آمار مبتلایان به این بیماری اضافه می شو.
انتقال: این بیماری از طریق مایعات بدن در حین ارتباط انتقال پیدا می کند. هیچ واکسنی در مورد این بیماری وجود ندارد و به تازگی گونه های مقاوم به درمان آن شناسایی شده اند.
علائم: درد و سوزش هنگام ادرار کردن، ترشحات سفید رنگ از دستگاه تناسلی زنان و خونریزی در بین دوره های ماهانه زنان.
آزمایش: در صورت شک ابتلا به این بیماری، نمونه ای از دهانه رحم، با ادرار فرد گرفته شده و براساس آن بیماری تشخیص داده می شود.
درمان: به طور معمولی درمان با 2 داروی آنتی بیوتیک به طور هم زمان میکروب را از بین خواهد برد اما به هر حال اخیرا نمونه های مقاوم به درمان از این میکروب شناسایی شده است.
میزان خطر: کم، البته به شرطی که بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، مواردی که بدون درمان مناسب باقی بماند می تواند در آینده باعث ناباروری شود.
کلامیدیا
سالانه حدود 3 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند.
انتقال: در حین ارتباط جنسی، این باکتری از طریق مایعات مترشحه بدن به فرد مقابل انتقال پیدا می کند. حداقل تا 10 سال دیگر واکسن موثری در مورد این بیماری ساخته نخواهد شد.
علائم: در ناحیه پایی شکم یا پشت، ترحش واژینال، تهوع، استفراغ، تب، درد در حین ارتباط یا ادرار کردن، خونریزی در بین دوره های ماهانه اما در بیشتر موارد این بیماری بدون علامت است.
آزمایش: این بیماری هم با نمونه برداری از ناحیه سرویکس و بررسی آن زیر میکروسکوپ مشخص می شود.
خطر: کم، به شرطی که زود تشخیص داده شود. موارد تشخیص داده نشده یا درمان نشده می تواند منجر به ناباروری شود.
هرپس
سالانه یک میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند. نکته مهم این است که در حال حاضر حدود 15 درصد مردم بالغ جهان به آن مبتلا هستند.
انتقال: در حین ارتباط جنسی ویروس از طریق تماس پوستی یا مخاطی انتقال می یابد. پیشرفت های چشم گیری برای ساختن واکسنی موثر بر علیه این بیماری در سالیان اخیر صورت گرفته است.
علائم: زخم ها یا تورم های التهابی در ناحیه دهان، لب یا دستگاه تناسلی، علائمی مشابه آنفلوآنزا مثل تب یا ورم کردن گلو و....
آزمایش: با معاینه دقیق زخم ایجاد شده یا از طریق کشت خون یا ترشحات می توان به تشخیص بیماری رسید.
درمان: درمان کاملا موثری در مورد این بیماری وجود ندارد. درمان های ضدویروسی می تواند عود علائم را کاهش دهد و باعث کمتر شدن احتمال انتقال شود.
خطر: متوسط تا زیاد. متاسفانه ابتلا به این بیماری یعنی مبتلا شدن به یک بیماری مادام العمر، اما علائم بیماری با هر بار بروز آن، کاهش می یابد. این بیماری به این صورت است که فرد علامتی ندارد تا اینکه بیماری عود کند که در آن مقطع دچار ضایعه و زخم در ناحیه صورت و لب یا ناحیه تناسلی می شود و پس از مدتی بیماری فروکش می کند.
پیشرفت های چشمگیری برای ساختن واکسنی موثر برعلیه این بیماری در سالیان اخیر صورت گرفته است.
5 نکته در مورد STD
1- علائم را بشناسید: برجستگی یا دانه پوستی، زگیل، جوش چرکی، التهاب پوستی یا حساسیت و تغییر رنگ پوست می تواند از علائم بیماری ها STD باشد اما می تواند هم نباشد. اگر دچار این مشکلات شدید، فکر نکنید حتما مبتلا به این بیماری شده اید، خونسرد باشید و به پزشک خود مراجعه کنید.
2- پاپ اسمیر کافی نیست: دکر النا ردولف می گوید: خیلی از خانم ها فکر می کنند که با آزمایش پاپ اسمیر مشخص می شود که مبتلا به STD هستید یا نه، اما آزمایش پاپ اسمیر تنها سلول های پیش سرطانی ناشی از ویروس HPV را مشخص می کند و نشانگر وجود یا عدم وجود هیچ بیماری STD نیست.
3- هیچ وقت دیر نیست: اگر دچار یک STD شدید شاید فکر کنید که نباید هیچ کاری انجام دهید، اما بدانید که برای مثال حتما کسانی که به HPV مبتلا شده اند هم از تزریق واکسن این بیماری، سود خواهند برد و احتمال انتقال بیماری خود به سایرین یا ابتلای خود به انواع دیگر این ویروس را از بین خواهند برد.
4- شاید این بیماری نباشد: هر چیزی که تعادل دستگاه تناسلی را به هم بزند، می تواند باعث بروز ترشح شود؛ مثلا دوره های ماهانه، استفاده از دوش های قلیایی یا ارتباط جنسی. حتی ممکن است بیماری موسوم به BV (عفونت باکتریال واژن) رخ داده باشد، علامت آن ترشح، بوی بد، احساس سوزش و... است اما این بیماری کاملا متفاوت با STD است. این حالت خفیف که خیلی راحت با درمان خوب می شود، می تواند احتمال ابتلای شما به بیماری های منتقله از راه ارتباط جنسی را کاهش دهد.
5- در مورد خودتان حساس باشید: از پزشک تان بخواهید که در مورد علائم و نشانه های ظاهری بیماری های شایع STD به شما توضیح بدهد و در فواصل منظم خودتان را از لحاظ ابتلا به این علائم و نشانه ها مورد بررسی قرار دهید.
فشارهای محیطی و روحی به طور ناگهانی و یکدفعه آثار خود را بر سلامت فرد نشان نمیدهد؛ بلکه به مرور زمان، سلامت فرد را دچار مخاطره میکند و باعث بروز اختلالات سایکوسوماتیک (روان تنی) میشود.
بیماریهایی همچون میگرن، سردردهای تنشی، آسم، تهوع و استفراغ، کولیت مزمن (ورم مزمن روده بزرگ)، جوش و آکنه، کهیر، واکنشهای آلرژی، کاهش قند خون، افزایش ترشح غدد داخلی، زخم معده و اثنیعشر، سندرم روده تحریکپذیر، آرتریت روماتوئید، دیابت نوع دو، چاقی، فشار خون اساسی، بیماری کرونر قلب و افزایش ضربان قلب ازجمله مواردی هستند که عوامل روانی میتواند در بروز یا تشدید آنها نقش موثری داشته باشد.
رویکردهای متفاوتی درباره علت بروز مشکلات روانتنی و نحوه درمان آنها وجود دارد. برخی عوامل شناختی و روانشناختی، برخی استرس (فشارهای روانی) و بعضی دیگر عوامل ارثی را در بروز این اختلالات موثر میدانند.
منشأ درد شما عصبی است
دکتر سیدمسعود ارزاقی، فوقتخصص سایکوسوماتیک (روان تنی) در این زمینه به جامجم میگوید: همان گونه که بیماریهای روانی میتوانند باعث اختلال فعالیتهای جسمی شوند، بیماریهای جسمی نیز میتوانند سلامت روان را به مخاطره بیندازند.
وی با اشاره به جمله رایج «منشأ درد شما عصبی است» اضافه میکند: بیماریهایی که منشا جسمی ندارند و اصطلاحا منشأ روحی دارند، بسیار شایع هستند و سالهاست متخصصان اعصاب و روان در این زمینه پاسخگوی بیماران هستند. برعکس، بیماریهای جسمی هم میتوانند باعث استرس، اضطراب، تپش ناگهانی قلب، بههمریختگی ذهن، افسردگی و حتی خستگی مزمن و بیخوابی شوند که مراجعه به موقع فرد به متخصصان طب روان تنی میتواند مانع بروز این مشکلات در فرد شود.
روماتیسمیها در خطر اختلال حافظه
فوقتخصص روان تنی با بیان این که دیابت، فشار خون، اماس و بیماریهای روماتیسمی، تنفسی و قلبی ازجمله بیماریهایی هستند که میتوانند باعث بروز اختلالات روانی در فرد شوند، میگوید: این بیماریها با منشأ جسمی میتوانند باعث بروز افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات روان تنی در فرد شوند. فردی که برای بهبود بیماری جسمی خود مجبور به مصرف طولانیمدت دارو ست، با مراجعه به متخصصان روان تنی و دریافت داروهای مهارکننده آثار بیماری و داروهای آن میتواند از بروز مشکلات روانی ناشی از آن بیماری پیشگیری کند.
رزاقی میافزاید: فرد مبتلا به روماتیسم به دنبال مصرف کورتون ممکن است دچار اختلال حافظه، پرخاشگری و حتی بیخوابی شود. عفونت اداری نیز میتواند باعث بروز توهم در فرد شود که نمونه آن را در یک بیمار مبتلا به آلزایمر شاهد بوده ایم.از سوی دیگر، مصرف قرص ضداضطراب برای کنترل قند مبتلایان به دیابت ضروری است، چراکه استرس برای این بیماران، سم است و به مرور موجب افسردگی آنان میشود. بنابراین افرادی که به یکی از بیماریهای مزمنی که در بالا به آنها اشاره شد، مبتلا هستند باید تا زمانی که بیماری برقرار است، داروهای روانتنی را به عنوان مهارکننده بیماری
مصرف کنند.
بیماری روان تنی چه دارویی میخواهد؟
عضو هیأت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران درباره فرآیند مراجعه بیماران به متخصصان روان تنی و نوع داروهایی که تجویز میکنند، میگوید: عمدتا بیماران را همکاران و متخصصان رشتههای دیگر به ما ارجاع میدهند و کسی در ابتدا و به صورت مستقیم نباید به ما مراجعه کند. نوع داروهایی که از سوی متخصصان این رشته تجویز میشود، عمدتا تک دارویی با حداقل دوز است و با داروهای تجویزی از سوی روانپزشکان متفاوت است. به همین دلیل میان بیمار روانی اولیه با علامت روانپزشکی ثانویه که از جسم فرد نشات گرفته است، تفاوت قابل توجهی وجود دارد.
وی درباره مقاومت برخی مردم برای مراجعه به متخصصان روانتنی میگوید: مردم به اشتباه تصور میکنند با مراجعه به دکتر اعصاب و روان حتما داروی اعصاب با دوز بالا برای آنها تجویز میشود. میانگین طول درمان براساس شرایط فرد متفاوت است. ممکن است کسی مدت زمان طولانی دچار استرس شغلی و فردی دیگر تنها به مدت چند ماه درگیر آن باشد.
تاثیر درمانهای غیردارویی
«همیشه به مریضهایم میگویم، وقتی آسم و الرژی دارید تا هوا پاک باشد، حال شما هم خوب است، اما به محض آلودگی هوا شما نیز دچار تنگی نفس میشوید. بنابراین در این رابطه دو راه دارید؛ پیشگیری و ممانعت از ورود به هوای آلوده یا باید منتظر بمانید تا بیماریتان عود کند.»
دکتر رزاقی با بیان مطالب فوق میافزاید: کسانی که دردهای سایکوسوماتیک دارند، استعداد نهفتهای در درون خود دارند که اگر به موقع به آن توجه نشود، تبدیل به علامت جسمی میشود که آن وقت فرآیند درمان باید آغاز شود.
وی درباره استفاده از روشهای غیردارویی در درمان بیماریهای روانتنی میگوید: از سایر روشها هم میتوان برای درمان دردهای مزمن استفاده کرد. در درمانهای غیردارویی مانند نوروفیدبک، تحریکپذیری مغز را برای بروز درد پایین میآوریم. نوروفیدبک روشی غیرتهاجمی است که به فرد کمک میکند با استفاده از اصول روانشناسی به اصلاح امواج مغزیاش بپردازد. خوشبختانه اقدامات درمانی با کمک نوروفیدبک برای درمان میگرنهای عصبی قابل قبول بوده و میتوان به عنوان یک مکانیسم کمکی از آن استفاده کرد. از یوگا، مدیتیشن، ورزشهایی تحت نظر متخصصان طب ورزشی و سایر روشها نیز میتوان استفاده کرد.
سهیلا فلاحی - دانش و سلامت