کشوری که با گردشگر درمانی درآمد کسب می‌کند

پایین بودن هزینه عمل کاشت مو سالانه ده‌ها هزار نفر را راهی ترکیه می‌کند. از هر ده مرد، هشت نفر در طول زندگی به مرور زمان موهای سر خود را از دست می‌دهند. یکی از راه‌های حل‌‌های موجود که با استقبال زیادی هم از سوی مردان مواجه شده، کاشت موی سر است. شمار زیادی از مردان سرشناس عرصه سیاست، ورزش یا سینما به این روش روی آورده و از جمله هزاران مردی بوده‌اند که این راه را آزموده‌اند.

کاشت مو یک عمل جراحی پرهزینه در جهان به شمار می‌رود. هزینه این عمل برای مثال در آلمان بالغ بر چندین هزار یورو می‌شود، برای همین نیز مردان آلمانی که مایل به کاشت مو هستند، به دلیل پایین بودن قیمت این عمل در ترکیه به این کشور سفر می‌کنند. به نوشته سایت «اشپیگل» در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۳۶۰ هزار نفر با هدف کاشت مو به ترکیه سفر کردند.

رقمی که در مقایسه با سال ۲۰۰۸ نشان از افزایش ۳۹۰ درصدی دارد. ۱۶ درصد از این افراد که در اصطلاح به آنان «گردشگران درمانی» می‌گویند، اهل آلمان بوده‌اند. بیشتر این گردشگران مرد بوده‌‌‌اند و سهم زنان از این رقم، تنها یک دهم بوده است. تورهای کاشت مو در ترکیه برای مردان ثروتمند عرب هم جذابیت دارد، تا جایی که مؤسسات کاشت مو برای سرویس‌دهی مطلوب‌تر، کارمندان عرب زبان استخدام می‌کنند.

رونق اقتصادی با کاشت مو

سود اقتصادی حاصل از سفرهای درمانی به ترکیه از دید دولت این کشور پنهان نمانده است. مقامات ترک در نظر دارند تا سه سال آینده میزان سود را سه برابر کنند و برای همین برنامه‌ریزی دراز مدتی در این زمینه کرده‌اند. عمل کاشت مو پرطرفدارترین در میان گردشگرانی است که برای درمان‌و معاینات پزشکی راهی این کشور می‌شوند.
در حال حاضر نزدیک به ۵۰۰ مؤسسه ارائه خدمات کاشت مو در ترکیه فعال هستند. شماری از این مؤسسات با سرویس‌دهی مطلوب و حرفه‌ای به مشتریان برای خود شهرتی به هم زده‌اند. در این بین برخی گزارش‌ها نیز حاکی از سوءاستفاده این مؤسسات از مشتریان بوده است. (آخرین نیوز به نقل از دویچه وله)

915

راهکارهای درمانی و نشانه‌های ابتلا به آرتریت روماتویید

آرتریت روماتویید تحت عنوان JRA یا JIA بیان می‌شود و در کودکان زیر ۱۶‌سال اتفاق می‌افتد. مهم‌ترین نشانه آرتریت روماتویید این است که ورم مفصل باید حداقل ۶ هفته وجود داشته باشد و این ورم می‌تواند به صورت تک‌مفصلی یا چند مفصلی باشد، گاهی نیز به صورت سیستمی با طرح علایم پوستی مانند کهیر و دانه همراه است و بعد‌ها نیز می‌تواند تغییرات مفصلی ایجاد کند.
اهمیت آرتریت روماتویید این است که هر چه بیماری سریع‌تر تشخیص داده شود، عوارض مفصلی کمتری دارد و اگر آن را دیر‌تر تشخیص داده یا فرد مبتلا به موقع به روماتولوژیست اطفال ارجاع داده نشود قابلیت تخریب مفاصل در کودک وجود دارد، این بیماری یکی از شایع‌ترین علت معلولیت در کودکان است.

آرتریت روماتویید می‌تواند با التهاب چشم نیز همراه باشد که ممکن است خانواده در ظاهر متوجه نشود ولی همزمان با فعالیت بیمار وجود داشته باشد و موجب اختلال بینایی و حتی نابینایی فرد مبتلا شود. بنابراین ۲ عارضه مهم روماتیسم مفصلی کودکان، معلولیت جسمی و اختلالات بینایی یا عوارض چشمی ناشی از این بیماری است.

بسیاری از انواع بیماری‌های روماتیسمی مفصلی کودکان قابل کنترل و درمان است، بنابراین تأکید می‌شود در مواردی که کودک از خواب برمی‌خیزد و دچار خشکی صبحگاهی و خشکی مفاصل می‌شود‌، به علت عدم توانایی در حرکت طبیعی مفاصل، قابلیت برخاستن و حرکت کردن از مفاصل را ندارد به پزشک متخصص روماتولوژی مراجعه کند.

معمولا در این حالت، کودک ترجیح می‌دهد نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه در بستر بخوابد تا مفاصلش کم‌کم قابلیت حرکت پیدا کند، گاهی نیز موقع راه‌رفتن لنگ می‌زنند یا درد دارند. اگر ورم مفصل طول کشنده باشد ارجاع به روماتولوژیست اطفال ضروری است.

آرتریت روماتوئید در پسران و دختران دیده می‌شود. البته شیوع آن در جنس مذکر بیشتر از مونث است و بسته به این‌که نوع تک‌مفصلی، چندمفصلی و سیستمی باشد، بروز سنی آن متفاوت است

آرتریت روماتوئید در پسران و دختران دیده می‌شود. البته شیوع آن در جنس مذکر بیشتر از مونث است و بسته به این‌که نوع تک‌مفصلی، چندمفصلی و سیستمی باشد، بروز سنی آن متفاوت است.
نکته‌ قابل توجه این است که در طب روماتیسمی مفصلی کودکان برخلاف بزرگسالان، یافته‌های آزمایشگاهی طبیعی است بنابراین کمتر از ۱۰‌درصد مبتلایان به روماتیسم مفصلی فاکتور مثبت نامیده می‌شوند و حدود ۹۰‌درصد فاکتور روماتیسمی منفی دارند بنابراین اگر کودکی به روماتیسم مبتلا شود و پزشک در ارزیابی آزمایش را طبیعی عنوان کند نادرست است زیرا با یافته‌های آزمایشگاهی نمی‌توان این بیماری را تشخیص داد.

تشخیص آرتریت روماتوئید با معاینه بالینی و شرح حال توسط فوق تخصص روماتولوژی اطفال می‌سر است. در طب روماتیسمی کودکان، تشخیص سریع و درمان تهاجمی می‌تواند بیماری را در‌‌ همان ابتدا خاموش کند، بنابراین در مواردی که والدین با دردهای عضلانی - اسکلتی غیراختصاصی، تظاهرات عود‌کننده مفصلی، خشکی صبحگاهی و اختلال دید در کودک مواجه می‌شود به روماتولوژیست اطفال مراجعه کنند. (رضا شیاری - فوق تخصص روماتولوژی اطفال)

درمانی برای خونریزی لثه‌ها بعد از مسواک زدن

پاسخ مشاور: خونریزی لثه‌ها علل متعددی دارد. اما یکی از علل شایع خونریزی لثه، بیماری لثه است که به دنبال وجود پلاک‌ها بر سطح دندان‌ها و التهاب و تورم در لثه ایجاد می‌شود. از علل دیگر خونریزی لثه می‌توان به فقر ویتامین‌ها بویژه ویتامین C، مصرف داروهای تشنج و رقیق‌کننده خون یا بیماری‌های انعقادی خون، بیماری‌های ضعف سیستم ایمنی که در ۲۰ درصد موارد به دنبال بیماری ایدز است و در موارد نادر، سرطان‌های خونی ایجاد می‌شود. در صورتی که این خونریزی به صورت مزمن و طولانی شده یا همراه با آن تب یا مشکل در تنفس یا بلع غذا دارید، پیشنهاد می‌کنم سریعاً به متخصص جراح دندانپزشک مراجعه کنید. (دکتر سروش یزدی، دندانپزشک/ایران)

237

خواص درمانی سین‌های سفره هفت‌سین

سین‌هایی که بر سر سفره هفت‌سین قرار می‌گیرند با حساسیت بالایی انتخاب شده‌اند و اگر با دقت بیشتری به آنها نگاه کنیم، می‌توانیم فواید و خواص فراوانی نیز در آنها بیابیم که هریک در قالب نوعی درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها و رهایی از درد و رنج‌ها به کار می‌روند. در واقع گلچین این چند سین بر سر سفره هفت‌سین نمادی از دورشدن بیماری‌ها و امراض و نیز سلامت برای اهل خانواده است که به نوعی با قرار‌گیری آنها در کنار هم محقق می‌شود.

رژیم درمانی برای نارسایی‌های کلیه

دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیزمعتقد است نارسایی کلیه به قدری شایع شده که در حال حاضر با کمبود دستگاه‏های دیالیز در کشور مواجه هستیم. او در این گفت‌وگو از اصول رژیم‌درمانی در بیماری‌های کلیوی گفته است.

* چه عواملی در نارسایی کلیه نقش دارند؟

نارسایی کلیه ۲ نوع دارد؛ در نارسایی حاد، کلیه‏‌ها ناگهانی و به دلیل وجود جراحت در اثر تصادف، سوختگی، ضربه و... عملکرد خود را از دست می‌‏دهند. در نارسایی مزمن کلیه که مهم‌ترین عوامل ایجادکننده آن دیابت یا بیماری قند و سپس فشارخون بالاست، فرد در طولانی‏مدت دچار مشکلات کلیوی می‌شود، اما تا وقتی که فرد آزمایش ندهد و سطح ترکیب‌های دفعی مانند اوره، کراتینین و اسیدوز ادرارش که در بیماری‏های کلیه افزایش می‌‏یابند، معلوم نشود، متوجه بیماری خود نخواهد شد.

* این بیماری چه علائمی در بدن ایجاد می‌‏کند؟

به‏ طورکلی خستگی، پرفشاری خون، ورم چشم‏‌ها و دست و پا‌ها، کم‏خونی، شب ادراری، کاهش اشت‌ها و خارش‏های پوستی مهم‌ترین علائم هستند.

* آیا با رژیم غذایی می‌‏توان به این افراد کمک کرد؟

بله. بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید زیر نظر متخصص تغذیه رژیمی دریافت کنند که بتواند سیر بیماری را رو به بهبود ببرد یا پیشرفت آن را به تعویق بیندازد. هدف از رژیم‏درمانی بیماران کلیوی، این است که کار فرد به دیالیز کشیده نشود بنابراین باید میزان پروتئین، انرژی، سدیم، پتاسیم و فسفر رژیم غذایی این بیماران به دقت تنظیم شود و اولین نکته مهم رژیم غذایی بیماران، تنظیم پروتئین آن است. مقدار پروتئین فردی که دچار نارسایی مزمن کلیه شده و هنوز به مرحله دیالیز نرسیده، با فردی که به مرحله دیالیز رسیده است، تفاوت دارد. به این صورت که باید دریافت پروتئین رژیم غذایی‏اش بسیار محدود شود تا سطح ترکیب‌های اوره، کراتینین و اسیداوریک خونش افزایش نیابد. به همین دلیل در ‌‌نهایت حدود ۴۰ تا ۵۰ گرم پروتئین حیوانی در رژیم بیمار قرار می‌‏دهیم ولی افرادی که به مرحله دیالیز می‌‏رسند، چندان محدودیت پروتئین ندارند زیرا دستگاه دیالیز مواد دفعی موجود در خون را دفع می‌‏کند پس باید مقدار پروتئین دریافتی این بیماران بیشتر باشد.
دومین عامل، سدیم است. همان‌طور که می‌‏دانید نمک از دو جزء کلر و سدیم تشکیل شده است. سدیم عامل اصلی فشارخون بالاست. دریافت سدیم در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه در مرحله پیش از دیالیز یا مرحله دیالیز تفاوتی ندارد و باید به ۲ هزار تا ۳ هزار میلی‏گرم در روز محدود شود. در صورتی که بیمار فشارخون داشته باشد و دچار تجمع مایع در بدن شده باشد یا به نارسایی احتقانی قلب مبتلا باشد، میزان دریافتی سدیم رژیمش نباید از ۲ هزار میلی‏گرم در روز بیشتر شود. علاوه بر این، بسیاری از مواد غذایی مانند انواع پنیر‌ها، سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی، آجیل‏های شور و... حاوی سدیم بالایی هستند و نباید مصرف شوند.

* پتاسیم و فسفر چطور؟

پتاسیم یک ماده معدنی است که در میوه‏‌ها و سبزی‌ها به مقدار فراوان یافت می‌‏شود. بیمارانی که به نارسایی مزمن کلیه مبتلا هستند و میزان دفع ادرار آن‌ها کافی است یا حجم ادرار روزانه‏شان بیش از یک لیتر است، محدودیت زیادی برای مصرف پتاسیم ندارند. این افراد می‌‏توانند روزانه تا ۳ هزار میلی‏گرم پتاسیم استفاده کنند ولی باید مقدار پتاسیم دریافتی بیمارانی که در مرحله آخر نارسایی مزمن کلیه هستند، محدود شود. گروه سبزی‏‌ها، میوه‏‌ها، شیر و فراورده‏های گوشتی و غلات سبوس‏دار غنی از پتاسیم هستند. میزان فسفر نیز در رژیم غذایی بیماران پیش از دیالیز و بیمارانی که مرحله دیالیز را می‌‏گذرانند، متفاوت است. مصرف فسفر در بیماری که اوره و کراتینین خونش بالا رفته ولی هنوز به مرحله دیالیز نرسیده، محدود‌تر از بیماری است که دیالیز می‌‏کند. این میزان حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‏گرم در روز است. غذاهایی مانند شیر، ماست، بستنی، پنیر، دوغ، کشک و خامه، نان‏های سبوس‏دار، حبوبات مثل لوبیا، عدس و لپه، نوشابه‏های حاوی اسیدفسفریک مانند نوشابه‏های سیاه یا کولادار، برخی از ماهی‏‌ها، آجیل‏‌ها و مغز‌ها، گوشت امعاء و احشاء مثل دل، قلوه، جگر و مغز فسفر بالایی دارند و بیماران کلیوی باید در مصرف آن‌ها دقت داشته باشند.

* آیا میزان مایعات دریافتی در این بیماران هم مهم است؟

اگر بیمار کلیوی ادم یا تجمع مایعات در بدن نداشته باشد، می‌‏تواند به‌قدر احتیاجش یعنی به اندازه‏ای که رفع تشنگی کند، مایعات دریافت کند ولی اگر بیمار دچار ادم به‌خصوص در قسمت‏های انتهایی بدن مثل ادم ناحیه مچ شده باشد، باید مقدار کمی مایعات دریافت کند که میزان آن را متخصص تغذیه تعیین خواهد کرد.

* چه توصیه‌ای دیگری به بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی دارید؟

افراد مبتلا به نارسایی کلیه هیچ‌گاه نباید در ظرف‏های آلومینیومی غذا بخورند زیرا آلومینیوم برایشان سم است. چربی‏های دریافتی این بیماران باید از روغن‏های مفید مایع مانند کانولا تامین شود زیرا بیشتر بیماران کلیوی کلسترول و تری‏گلیسرید بالایی دارند. حرارت پخت غذای بیماران نیز نباید خیلی زیاد باشد زیرا حرارت بالا باعث تخریب روغن می‌‏شود. (سلامت)

موارد درمانی پروتز گونه و سن مناسب برای عمل

دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی اضافه کرد: پروتز گونه به عنوان یکی از ارکان جراحی صورت از سال‌ها قبل متداول شده است. عمل جراحی گونه‌گذاری یا گذاشتن گونه در حقیقت نوعی افزایش بافت و برجسته‌ کردن گونه است که روش‌های متعددی دارد. این روش جراحی اغلب در مورد گونه‌های عقب رفته یا صاف کاربرد دارد و علت صاف بودن گونه یا عقب بودن آن متفاوت است. برخی مواقع در اثر کاهش چربی روی گونه‌ها این حالت ایجاد می‌شود و در مواقعی دیگر به دلیل عقب بودن اسکلت گونه یا قسمت‌های میانی استخوان صورت است. گاهی نیز به دلیل تصادف ممکن است یک گونه یا هر دو گونه عقب‌نشینی کند یا در اثر ضربه شدید به چند قطعه شکسته و مقداری از استخوان آن جذب شود.

وی یادآور شد: در مواردی که عیب استخوان میانی صورت وجود دارد و فک بالا هم عقب است، بهترین راه اصلاح جلو آوردن قسمت میانی صورت است، اما در مواقعی که فقط مشکل در گونه و زیر چشم باشد، تقویت استخوان گونه هم موثراست.

این فوق تخصص جراحی پلاستیک با بیان اینکه پروتز گونه دارای انواع متفاوتی از نوع سیلیکونی تا استخوانی است، گفت: هر کدام از این انواع که خود دارای اندازه‌های متفاوتی هم هستند برای موارد متفاوت عقب رفتگی گونه است و فوائد و مضرات مربوط به خود را دارند.

وی افزود: پروتز گونه اغلب از طریق برش داخل دهان گذاشته می‌شود (با ایجاد شکاف دو طرفه) ولی از طرق دیگر همانند شکاف زیر پلک یا جلوی گوش هم کار گذاشته می‌شود. بعضی از جراحان پلاستیک تمایل دارند که در موقع انجام جراحی پلک پایین در صورت لزوم پروتز را از همین شکاف روی گونه بگذارند و بعضی دیگر در موقع جراحی کشش صورت از طریق برش جلوی گوش، ولی در هر صورت شایع‌ترین روش کارگذاری پروتز گونه از راه دهان است. پروتز گونه را در مرد و زن جوان می‌توان از سن بالای ۱۸ سال کار گذاشت.

کلانتر هرمزی یادآور شد: این پروتز را می‌توان با بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی کامل کار گذاشت ولی بهتر است در اطاق عمل مجهز و استاندارد گذاشته شود. در صورتی که اصول استاندارد انتخاب بیمار و محل مناسب رعایت شود و به دست متخصص گذاشته شود، این جراحی با حداقل عوارض همراه است ولی به ندرت ممکن است عوارضی همچون خونریزی محل عمل، خون‌مردگی، جابجایی پروتز و عفونت هم حاصل شود. به غیر از مورد عفونت به طور معمول بقیه موارد قابل کنترل هستند.
وی همچنین گفت: در مورد عفونت حتما باید پروتز خارج شود و در صورت لزوم چند ماه بعد دوباره اقدام به گذاشتن آن کرد. بعضی از جراحان پلاستیک با سلیقه شخصی یا تقاضای بیمارشان ممکن است به جای پروتز از تزریق چربی برای تقویت گونه استفاده کنند که گرچه این روش بسیار خوبی است ولی در مواردی ممکن است تمام یا قسمتی از چربی جذب شود.

این فوق تخصص جراحی پلاستیک اضافه کرد: برای افزایش حجم ناحیه گونه تزریق ژل جایگاه علمی ندارد و به دلیل غیرقابل جذب بودن ممکن است عوارض متعددی ایجاد کند. در مورد عمر پروتز گونه در جایی اشاره نشده است ولی تا مادامی که باعث مشکل برای بیمار نشود، وجود آن بی‌ضرر است. (ایسنا)

149

فراموش کردن درد با موسیقی درمانی

از دوران باستان، موسیقی به عنوان ابزار درمانی استفاده می‌شده است و در آن روزگار مراسم‌ شفابخشی با اجرای اصوات و موسیقی در فرهنگ‌های بسیاری وجود داشته و در مورد قدرت شفابخشی موسیقی افسانه‌های بسیاری گفته شده است.

استفاده از موسیقی به عنوان درمان به طور مشخص در یونان در زمان ارسطو و افلاطون مشاهده شده و از آن زمان به بعد در درمان بیماری‌های مختلف گاهی از موسیقی استفاده شده است، اما در قرن بیستم، استفاده از موسیقی برای درمان به شکل تخصصی و ویژه از زمان جنگ جهانی اول آغاز شد و پزشکان در کنار درمان‌های استاندارد به وسیله موسیقی درمانی، فرآیند درمان را سرعت می‌بخشیدند؛ هرچند استفاده از این روش درمانی با مشکلاتی همراه بود، اما بتدریج با تحقیق بیشتر، موسیقی‌درمانی نیز پیشرفت کرد و انجمن‌های مختلفی تشکیل شد تا جایی که در سال 1944 در دانشگاه میشیگان برای اولین بار برنامه آموزش موسیقی‌درمانی در جهان ارائه شد. سپس در سال 1950 انجمن موسیقی شروع به کار کرد و در سال 1985 فدراسیون جهانی موسیقی‌درمانی در سطح بین‌المللی تشکیل شد.

در یکی از کتاب‌های افلاطون در مورد اثر موسیقی روی ذهن انسان صحبت شده است. افلاطون از قول ارسطو می‌نویسد: «با کمک برخی ریتم‌های خاص می‌توان انسان را به داشتن زندگی هماهنگ و با شهامت تشویق کرد یا او را به حالتی از رخوت و اندوه فرو برد.» در دنیای مدرن نیز محققان پس از تحقیق‌های متفاوت به این نتیجه رسیدند که موسیقی اثر مستقیمی روی ذهن انسان دارد و می‌تواند روی حالت روحی، شخصیت و سلامت او اثر بگذارد.

2 روش درمانی

در موسیقی‌درمانی 2 روش فعال و غیرفعال وجود دارد. در روش غیرفعال بیمار با شنیدن موسیقی‌ای در حال نواخته شدن درمان می‌شود و این روش بیشترین تاثیر را در برانگیختن واکنش‌های عاطفی و ذهنی دارد، اما روش فعال دربرگیرنده نواختن و خواندن است که به دنبال آن واکنش‌های مختلف عاطفی، ذهنی، جسمی و حرکتی دیده می‌شود. برنامه‌های موسیقی‌درمانی متناسب با نیاز بیماران تنظیم می‌شود.

در موسیقی‌درمانی 3 عامل مهم در نظر گرفته می‌شود:

* نوازنده حرفه‌ای

* نیاز بیماران

* روش‌های به کار گرفته شده در درمان

درواقع نوع موسیقی‌درمانی باید براساس تجویز پزشک درخصوص نیاز بیمار صورت بگیرد.

نوع موسیقی در درمان

موسیقی انواع متفاوتی دارد و برخی از آنها آرام و برخی دیگر تند هستند. تاثیر موسیقی‌های مختلف بر ذهن و سلامت انسان متفاوت است و نباید هر نوع موسیقی‌ای را به کار گرفت، زیرا برخی موسیقی‌ها علاوه بر این‌که نقش بهبوددهنده ندارند، برای عملکردهای مختلف مغز و همچنین حالت روحی انسان مضر هستند. هنگام درمان باید از قطعاتی از موسیقی که آرامش ذهنی و در عین حال عملکرد بهتر مغز را موجب می‌شود، استفاده کرد. این نوع موسیقی روی اراده و روحیه بیماران اثرات مطلوبی گذاشته و موجب درمان سریع آنها می‌شود.

موسیقی و بیمارهای روانی

بیماری شیزوفرنی همیشه موضوع تحقیقات متنوعی در کاربرد موسیقی‌درمانی بوده است. در نهایت محققان به این نتیجه رسیده‌اند که موسیقی می‌تواند برخی علائم و اختلالات این بیماران را درمان کند.

در یکی از این تحقیقات، 85 بیمار مبتلا به شیزوفرنی ـ البته با وضعیت بیماری خفیف و کسانی که تا حدی ثبات روحی در آنها دیده می‌شد ـ را تحت معالجه معمولی قرار دادند و برخی دیگر را با کمک موسیقی بین 8 تا 12 جلسه، هفته‌ای یک بار و هر بار 45 دقیقه درمان کردند.

پس از مدتی متوجه شدند افرادی که تحت موسیقی‌درمانی قرار داشتند، بسیار بیشتر از کسانی که تحت درمان معمولی پزشکی بودند، علائم بهبود از خود نشان دادند.

درواقع این درمان باعث شد علائمی مانند افسردگی و اضطراب در آنها کم شده و حالات منفی شیزوفرنی مانند عقب‌نشینی احساسی از بین برود. بنابر نظر محققان، بیماران شیزوفرنی ممکن است نتوانند با کلمات وجود خود را ابراز کنند، اما با کمک مهارت درمانگرشان در به کار گرفتن موسیقی می‌توانند با دیگران به روشی موثر، خلاق و فرح‌بخش ارتباط برقرار کنند.

موسیقی‌درمانی و کودکان و نوجوانان

تحقیقات بسیاری نشان داده است که موسیقی می‌تواند افسردگی را در کودکان و نوجوانانی که دچار مشکلات رفتاری و عاطفی هستند، کاهش دهد. در این تحقیقات کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی به روش موسیقی‌درمانی بخوبی واکنش نشان دادند و از میزان افسردگی‌شان کاسته شد و حتی به طور کلی اعتماد به نفس‌شان افزایش پیدا کرد. در این روش درمانی از حرکات موزون و خواندن استفاده شد، البته برای این‌که روش‌های درمانی با موسیقی بدرستی صورت بگیرد باید از افراد حرفه‌ای چه در نواختن موسیقی و چه در تجویز نوع موسیقی بهره گرفت.درواقع ساختار موسیقی باید به صورت علمی به کار برده شود تا به بیماران برای غلبه بر یکسری از مشکلات عاطفی و جسمی‌شان کمک کند.

در درمان این بیماران چند موضوع زیر باید در نظرگرفته شود:

1ـ دسترسی به گذشته بیمار

2ـ منحصرا روی زمان حال متمرکز شدن

3ـ احساس آرامش و راحتی هنگام برگزاری جلسات موسیقی‌درمانی

4ـ توجه به گفته‌ها و اشارات تصادفی بیمار نسبت به موضوعات مختلف

با در نظر گرفتن موارد فوق پزشک می‌تواند واکنش‌های بیمار را بررسی کرده و راه‌حل‌های مناسبی بیابد.

کاربرد موسیقی در توانبخشی

با توجه به این‌که پردازش موسیقی در مغز و در مناطقی متفاوت از جمله گفتارصورت می‌گیرد، امروزه از موسیقی درمانی در توانبخشی ذهنی و جسمی کمک گرفته می‌شود. همچنین از این روش درمان برای بهبود دقت شنیداری، توجه و تمرکز و در نهایت رشد مهارت‌های گفتاری استفاده می‌شود. این درمان در کودکان مبتلا به اوتیسم یا اختلال یادگیری بسیار موثر است.

توانبخشی روانی ـ اجتماعی سالمندان یکی از مهم‌ترین مشکلات در سلامت این افراد است. حدود یک‌چهارم افراد بالای 65 سال دچار مشکلات روحی و روانی می‌شوند، اما تجربه نشان داده است موسیقی‌درمانی می‌تواند تاثیر مهمی در درمان این افراد داشته باشد. از طرفی موسیقی توانسته است به کسانی که به آلزایمر مبتلا شده‌اند، کمک بسیاری کند و علائم بیماری‌شان را تا حدی بکاهد. افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند، اغلب دچار افسردگی، خشم و دیگر مشکلات روانشناختی می‌شوند و موسیقی‌درمانی اثر بسیار مثبتی در کاهش علائم بیماری دارد.

همچنین موسیقی به بهبود افرادی که قدرت تکلم یا عملکرد خوب حافظه خود را از دست داده‌اند، کمک بسیاری کرده است. اهداف موسیقی‌درمانی بر مبنای همکاری دوجانبه، بهبود حالات روحی و ابراز وجود خود، بهبود وضع عقلی و ذهنی و تحریک حسی و حرکتی در بیماران است.

همچنین موسیقی در درمان حافظه بیماران مبتلا به آلزایمر بسیار موثر است. بنابر گفته محققان، موسیقی احساس را تحریک می‌کند و احساس نیز می‌تواند با خود خاطرات را به یاد آورد. بیماران هنگام انجام دادن کارهایشان موسیقی گوش می‌کنند و به این ترتیب می‌توانند ریتمی به وجود آورند که به آنها کمک می‌کند خاطرات مربوط به فعالیت‌هایشان را به خاطر بسپارند و بتدریج توانایی شناختی‌شان بهبود یابد.

موسیقی و ضربان قلب

اثر موسیقی روی ضربان قلب و فشار خون موضوع مورد تحقیق قرار گرفته است. براین اساس تحقیقات نشان داده موسیقی می‌تواند وضع قلب و عروق افراد را بهبود بخشد. درواقع می‌تواند مستقیما موجب تغییرات فیزیولوژی در بدن شده و به این ترتیب فشار خون، ضربان قلب و تنفس را تنظیم کند.

موسیقی و درمان درد‌های ناشی از سرطان

سرطان یکی از مهم‌ترین و گاه دردناک‌ترین بیماری‌ها در دنیاست. درد سرطان می‌تواند از خود سرطان یا معالجات سرطان همچون شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و جراحی ناشی شود. موسیقی می‌تواند درد، استرس و سطح نگرانی بیماران را کاهش دهد. درواقع موسیقی موجب ترشح اندورفین در خون می‌شود و به این ترتیب درد را کنترل می‌کند.

موسیقی و کیفیت خواب

بی‌خوابی مشکل بسیاری از مردم است که اگر ادامه پیدا کند، مشکلات سلامت بسیاری درکنار کمبود انرژی، خستگی مفرط، افسردگی و مشکل در یادگیری به وجود می‌آورد، اما تحقیقات نشان داده است موسیقی می‌تواند در به خواب رفتن فرد بویژه کودکان کمک بسیاری کند. درحقیقت موسیقی می‌تواند به اندازه داروهای خواب‌آور موثر باشد.

musictherapyworld / مترجم: نادیا زکالوند

آندومتریوز، علائم و راه و روش‌های درمانی

دکتر الهام السادات هاشمیان نایینی با اشاره به اینکه بیماری اندومتریوز ممکن است با شایع‌ترین علائم مانند درد و نازایی ظاهر شود یا بدون هیچ گونه علامتی به وجود آید، گفت: نازایی حدود 30 تا 40 درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز را گرفتار می‌کند و باید به این نکته توجه داشت که علائم بیماری بسته به محل رشد بافت اندومتر متفاوت است. از جمله علایم آن درد قاعدگی (کرامپ) پیش از پریود و هنگام آن (اغلب بدتر از کرامپ‌های قاعدگی طبیعی)، درد حین فعالیت جنسی یا پس از آن، نازایی و خونریزی شدید است. علائم دیگر ممکن است شامل خستگی، حرکات دردناک روده‌ای - معده‌ای و درد پایین کمر حین قاعدگی باشد و اکثر دردهای ناشی از ابتلا به آندومتریوز با مصرف داروهای مسکن رایج برطرف نمی‌شود.
هاشمیان نایینی افزود: در برخی موارد، خونریزی از بافت‌های درگیر با بافت اندومتر مانند روده مشاهده می‌شود. پیدایش خلط‌های خونی به دلیل ایجاد بافت آندومتر در ریه نیز از علائم ابتلا به این بیماری است. خونریزی‌های نامنظم و شدید، مشاهده خون هنگام دفع ادرار یا مدفوع، ابتلا به حالت تهوع، استفراغ و یبوست نیز از علائم ابتلا به بیماری آندومتریوز است. بسیاری از مبتلایان همراه با آندومتریوز، اختلالات ایمنی دیگری مانند آلرژی، آسم، اگزما و بیماری‌های خاص خود ایمن را هم تجربه کرده‌اند.
وی اضافه کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده، آندومتریوز یکی از اصلی‌ترین علل نازایی میان زنان است. ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در بدن زنان به همراه تغییرات هورمونی باعث افزایش احتمال ابتلا به ناباروری ناشی از این بیماری در زنان است. ایجاد اختلال در عملکرد لوله‌های فالوپ که وظیفه انتقال تخمک‌ها را دارند، از دیگر دلایل ایجاد نازایی در اثر ابتلا به آندومتریوز است. از طرف دیگر در صورت ابتلا به آندومتریوز در نوع شدید، احتمال چسبندگی لوله های رحمی به لگن افزایش پیدا کرده و اختلال در انتقال تخمک و تغییر در حرکت لوله های رحمی باعث ایجاد نازایی می‌شود.

این جراح و متخصص زنان گفت: تشخیص اولیه بیماری با بررسی علائم و معاینات فیزیکی توسط پزشک امکان پذیر است. انجام سونوگرافی و بررسی علائم در تشخیص اولیه بیماری در مرحله خفیف موثر است و با انجام سونوگرافی می توان بیماری را تشخیص داد.
وی تاکید کرد: تاخیر در بارداری می‌تواند سبب افزایش احتمال به ابتلا به اندومتریوز شود. باروری در سنین پایین‌تر نیز می تواند در کاهش علائم، پیشگیری از ابتلا به بیماری و حتی درمان در مراحل اولیه بیماری تاثیرگذار باشد.
هاشمیان نایینی دارو درمانی و هورمون درمانی را از دیگر روش‌های درمان در نوع خفیف آندومتریوز دانست و گفت: مصرف داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهابی نیز برای تخفیف دردهای خفیف ناشی از بیماری توصیه می شود. در برخی از موارد تجویز قرص‌های ضدبارداری برای کاهش سطح هورمون‌ها، در کنترل و درمان بیماری مؤثر است.
این جراح و متخصص زنان در خصوص درمان بیماری اندومتریوز در نوع شدید، گفت: پس از بررسی پیشرفت بیماری، در صورتی که بیماری در مرحله حاد باشد، از روش تشخیصی لاپاراسکوپی استفاده می‌شود. با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی می توان چسبندگی های رحمی را آزاد کرد و در مراحل پیشرفته‌تر با استفاده از روش IVF (لقاح خارج از رحم) اقدام به درمان کرد. مصرف قرص‌های حاوی ترکیبات پروژسترون و استفاده از آمپول‌های پروژسترونی که هر ماه یکبار تزریق می‌شود، در توقف تخمک‌گذاری و کاهش رشد بافت اندومتر و در نتیجه تقلیل درد بیمار مؤثر است.
هاشمیان نایینی با تاکید بر اینکه تشخیص زودهنگام بیماری و درمان آن در پیشگیری از عوارض بیماری مانند نازایی و درد موثر است، گفت: بیماری آندومتریوز اگر در مراحل اولیه درمان شود، شانس بارور شدن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
وی همچنین اضافه کرد: تحقیقات اخیر نشان می‌دهد، احتمال سرطانی شدن بافت‌های درگیر با آندومتریوز وجود دارد و این بیماری می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به سرطان رحم شود. از این رو مراجعه زودهنگام در صورت مشاهده علائم بیماری به پزشک به منظور پیشگیری از پیشرفت بیماری و درمان آن ضروری است. (ایسنا)

با «فصد» آشنا شوید؛ یک شیوه درمانی در طب ایرانی-اسلامی

این شیوه درمانی سنتی «فصد» نام دارد. در روایات آمده است که فصد یک روش درمانی مجاز و مطلوب است و همچون حجامت آن را از درمان‌های قابل پذیرش شمرده‌اند.

دکتر محمدعلی زارعیان، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران در این خصوص به جام‌جم می‌گوید: فصد واژه‌ای عربی و در اصل به معنای شکافتن و زدن رگ است که در گذشته به وسیله یک ابزار کوچک فلزی به نام «نیشتر» انجام می‌شد که شکل و اندازه آن برای هر رگ متفاوت بود.

به گفته این پژوهشگر طب سنتی، هنگام ضرورت، به خارج کردن خون از وریدها (سیاهرگ‌ها) برای مداوای برخی بیماری‌ها فصد گفته می‌شود. برخی پزشکان به این روش درمانی نگرش منفی دارند و آن را مضر می‌دانند چون بر این باورند که اهمیت و منافع خون برای بدن به حدی است که نباید آن را از بدن خارج کرد. اما تعداد زیادی از حکما و پزشکان طب سنتی معتقدند زمانی که کمیت اخلاط چهارگانه بدن به واسطه پرخوری، روی هم‌خوری و کم‌تحرکی در بدن افزایش یابد یکی از مسیرهای مناسب برای درمان این حالت فصد و خارج کردن خون از وریدهاست.

حکما بدن انسان را تشکیل یافته از چهار خلط خون، بلغم، صفرا و سودا می‌دانند و معتقدند اگر میزان این چهار خلط در حد تعادل و تناسب باشد بدن در حالت سلامت قرار دارد، اما اگر تعادل و تناسب بدن به سبب کاهش یا افزایش این اخلاط دستخوش تغییراتی شود بدن دچار بیماری می‌شود.

هدف از فصد کردن چیست؟

در طب قدیم گاهی به منظور کم کردن زیادی خون و گاه برای انحراف خون از عضو آسیب دیده فصد صورت می‌گرفت. مثلا فردی که دچار التهاب و پرخونی ناشی از التهاب در عضوی می‌شد برای تقلیل درد و التهاب و پرخونی، فصد را در نزدیک‌ترین رگ محل درد انجام می‌داد و مقداری خون می‌گرفت، اما اگر منظور پیشگیری از درد باشد دورترین رگ را برای فصد انتخاب می‌کنند. زارعیان در این باره می‌گوید: معمولا فصد رگ‌های نواحی مختلف بدن همچون گردن، پیشانی، پشت زانو و... را برای التیام دردهای مختلف از جمله درد بواسیر، درد رحم، سوءهاضمه، کمر درد، واریس، خونریزی شدید بینی، پرفشاری خون و برای درمان برخی نازایی‌ها به کار می‌برند.

تفاوت فصد با حجامت

وی با اشاره به این که فصد و حجامت هر دو با خارج کردن مقداری خون از بدن، روشی برای پیشگیری و درمان برخی بیماری‌هاست می‌گوید: البته این دو روش درمانی تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند. در فصد، رگ را کاملا می‌گشایند تا مقدار مشخصی خون از بدن بیمار خارج شود، اما در حجامت رگی شکافته نمی‌شود بلکه توسط وسایلی خاص بدن را ـ اغلب در پشت، صورت، دست و پا ـ بادکش کرده و محل را با ابزار مخصوصی خراش می‌دهند تا خون مویرگی از قسمت‌های سطحی بدن و پوست و اغلب از مویرگ‌های داخل عضله خارج شود. در واقع خون خارج شده در حجامت از مویرگ‌هاست ولی در فصد از عروق اصلی است. خون حجامت رقیق و نواحی سطحی پوست را از اخلاط پاک می‌کند ولی خون فصد غلیظ و از عمق بدن اخلاط و سموم را خارج می‌کند.

فصد به چه کسانی و چه زمانی توصیه می‌شود؟

چون میزان خون خارج شده در فصد بیشتر است امکان ضعف فرد و ضرر به اعضای اصلی بدن همچون کبد، کلیه و قلب وجود دارد. به همین دلیل بنابر گفته این پژوهشگر طب سنتی فصد برای کودکان و افراد سالمند مناسب نیست و برای افراد بالغ گرم مزاج در مناطق گرمسیر کشور و بخصوص در فصل بهار و در ساعات اولیه روز پس از هضم غذا و بعد از کار کردن شکم پیشنهاد می‌شود.

علت مناسب بودن فصد در فصل بهار این است که در این فصل بدن انسان با هیجاناتی همراه است و اخلاط و فضولات در خون به جریان در می‌آیند و در نتیجه خون گرفتن باعث دفع این فضولات خواهد شد و همچنین فشار خون در حدی است که بیم عوارض ناشی از فصد کمتر وجود دارد. در حالی که در فصل‌های سرد، فضولات غلیظ و ساکن شده و خون گرفتن موجب دفع قسمت بیشتری از بخش مفید خون می‌شود. این متخصص طب سنتی توصیه می‌کند در فصل تابستان و نیز در فصول سرد سال جز به ضرورت و تجویز درمانگر حاذق فصد انجام نشود.

چگونگی انجام فصد و مراقبت‌های لازم

به گفته این پزشک طب سنتی برای انجام فصد باید سن بیمار، مزاج بدنی، نوع فصل، نوع بیماری، آب و هوا، محل زندگی، چاقی یا لاغری بیمار و قوت و ضعف معده در نظر گرفته شود و پس از ملاحظه این شرایط، اگر مانعی برای اجرای فصد نباشد با توجه به رگ مورد نظر، عمق شکاف، مقدار خون و نوبت‌های خونگیری، عمل فصد را انجام می‌دهند. این روش درمانی به دلیل آن که مضرات احتمالی همچون ضعف نیروی بدن، سستی و رخوت، بی‌اشتهایی، ضعف معده و کبد، سوءمزاج و... را به همراه دارد، برای افراد تب‌دار، ساکنان مناطق سردسیر و افرادی که از شدت بیماری چهره‌ای زرد دارند ممنوع است.

همچنین افرادی که قبل از عمل فصد به حمام رفته و ضعف معده و کبد دارند یا بشدت گرسنه بوده یا برعکس پرخوری کرده‌اند، نباید فصد کنند. ضمن این که بیمار تا 12 ساعت پیش از فصد نباید مقاربت زناشویی داشته باشد چرا که قوای بدنش تحلیل رفته و امکان بیهوشی یا افت فشار خون او هنگام عمل فصد وجود دارد.

وی می‌افزاید: پیش از فصد به منظور کاهش صفرا نوشیدنی‌های ترش مزه مانند آب انار، آبغوره، آب سیب ترش یا خوراک‌های ترش مناسب است و به بیمار توصیه می‌شود پس از فصد از پرخوری اجتناب و غذاهای لطیف مانند انواع سوپ مصرف کند و آهسته بخورد و هنگام استراحت به پشت دراز بکشد، اما به خواب نرود و از خوردن غذاهای شور و دودی بپرهیزد. این متخصص با اشاره به این که فصد یک کار تخصصی است و هر کسی اجازه انجام آن را ندارد می‌گوید: تجربه، مهارت کافی و دانش شناخت دقیق محل و نوع رگ‌ها و اعضای بدن و آگاهی از ویژگی‌های عمومی فرد بیمار و توجه به سن و سال بسیار ضرورت دارد. هر گونه اشتباه در انجام فصد پیامدهای جبران‌ ناپذیری به دنبال دارد که گاهی به مرگ بیمار منجر می‌شود و برای پزشک پیامدهای حقوقی و کیفری دارد.

به دلیل آن که فصد همواره خطراتی برای بیماران دارد، جز در مواقع اضطرار نباید به آن اقدام کرد. در طول تاریخ افرادی بوده‌اند که خودسرانه و بدون تجویز پزشک فصد کرده‌اند و با عواقب جبران‌ناپذیری مواجه شده‌اند.

فاخره بهبهانی / گروه سلامت

لیموترش؛ میوه‌ای که شیمی‌ درمانی می‌کند

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، ﭼﺮﺍ ﻣﺎ ﭼﯿﺰﯼ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ فواید لیموترش ﻧﻤﯽ ﺩﺍﻧﯿﻢ؟ ﺯﯾﺮﺍ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺕ ﺁﻥ ﺳﻮﺩ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﮐﺴﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ .

ﺍﯾﻨﮏ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﯿﺪ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﯿﺎﺯﻣﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ ، ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﮕﻮﺋﯿﺪ ﮐﻪﺁﺏ ﻟﯿﻤﻮ ﺗﺮﺵ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮﯼ ﺍﺯ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺳﻮﺩﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ.ﻃﻌﻢ ﺁﻥ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﻮﺍﺭﺽ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﯿﻤﯽ ﺩﺭﻣﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ.ﺍﮔﺮ میﺗﻮﺍﻧﯿﺪ ﯾﮏ ﺩﺭﺧﺖ ﻟﯿﻤﻮ ﺩﺭ ﺣﯿﺎﻁ ﯾﺎ ﭘﺎﺳﯿﻮﯼ ﺧﻮﺩ ﺑﮑﺎﺭﯾﺪ .

ﻟﯿﻤﻮ ﺗﺮﺵ ﺭﺍ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﻤﻮﺩ. ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻮﺷﺘﯽﺁﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺭﺩ ﯾﺎ ﺁﺏ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﻤﻮﺩ ، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺮﺑﺖ ﻭ ﯾﺎ ﺻﻮﺭت ﺩﯾﮕﺮ.

ﺟﺎﻟﺐ ﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺁﻥ ﺍﺛﺮﺵ ﺑﺮﺭﻭﯼ ﮐﯿﺴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻮﻣﻮﺭﻫﺎﺳﺖ . ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﮔﯿﺎﻩ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﺠﻨﯿﻦ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﺿﺪ ﻗﺎﺭﭺﻭ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻭ ﮐﺮﻡ ﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ . ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﻥ ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺿﺪ ﺍﻓﺴﺮﺩﮔﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺮﺱ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻻﺕ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

یک ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺩﺍﺭﻭﯾﯽ ﻓﺎﺵ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﺎﺕ ﺁﺯﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪﺍﺯﺳﺎﻝ 1970 ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﻟﯿﻤﻮ ﺗﺮﺵ ﺳﻠﻮﻝ ﻫﺎﯼ ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ 12 ﻧﻮﻉ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺍﺯﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺭﻭﺩﻩ ، ﺳﯿﻨﻪ ، ﭘﺮﻭﺳﺘﺎﺕ ، ﺭﯾﻪ ﻭ ﭘﺎﻧﮑﺮﺍﺱ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.