قم- ایرنا – مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور گفت: تحقیق های سطح پایین نباید ما را قانع کند، بلکه محققانی مانند شهید مطهری را باید در بدنه های حوزه های علمیه تربیت کرد.
اگر پیشتر باید یک حرف را چند بار میگفتید و کسی توجه نمیکرد، از این به بعد فقط یک بار با جدیت بگویید. اگر او اهمیتی نداد، پیامدی متناسب با کردهاش در نظر بگیرید.
تشویق کنید: همیشه جریمه کارگر نیست. تشویق نیز میتواند بسیار موثر باشد، بخصوص هنگامی که کودک برخلاف عادات قبلی، برای نخستین بار به حرف شما گوش میکند و آنچه را خواستهاید انجام میدهد. هرگاه متوجه حرفشنوی فرزندتان شدید، او را تشویق کنید و به او بگویید از این کارش متشکرید.
برای هر دستور به او زمان بدهید: هیچ گاه به فرزندتان نگویید، همین الان بلند شو و اتاقات را مرتب کن. خود شما هم اگر وسط انجام کاری باشید، دوست ندارید همان لحظه از شما بخواهند رشته ذهنیتان برای آن کار را رها کنید و سراغ کاری دیگر بروید. پس به فرزندتان هم مهلت بدهید. مثلا به او بگویید تا یک ربع دیگر فرصت داری اتاقات را مرتب کنی. بعد از آن میتوانی بازی رایانهای کنی.
از شکست نهراسید: اگر تا دیروز رفتار دیگری با فرزندتان داشتهاید و از امروز تصمیم گرفتهاید رویهای متفاوت در پیش بگیرید، احتمال شکست زیاد است. شما به فرزندتان مهلت دادید که آشغالها را دم در بگذارد تا بعد از آن مجاز به بازی کردن باشد. حال آن فرصت به سرآمده و او این کار را انجام نداده و در دل دعا میکند که شما مانند گذشته، به حرفتان پایبند نباشید. اما این طور نیست. نیازی نیست فرزندتان را دعوا کنید تا روزی کار به حرمتشکنی برسد. تنها در نهایت صبوری و آرامش به او بگویید مهلتش به پایان رسیده و او کارش را انجام نداده، خودتان آشغال را دم در میگذارید و او امشب کلا مجاز به بازی کردن نیست. اما اگر فردا به حرفتان گوش کند، فرصتی دوباره برای بازی کردن خواهد یافت.
اردستان، کاشان - ایرنا - دومین همایش پژوهش در عرصه تعلیم و تربیت گامی بسوی توسعه پایدار در سالن همایش های دانشگاه پیام نور اردستان برگزار شد.
* لینک جستجو کانال ایرنا کاشان در تلگرام: irnakashan@
*ایمیل: kashan@irna.ir
در این یادداشت با ۱۰ اصل مهم در تربیت کودک آشنا میشویم.
۲. ثبات قدم و استمرار
وقتی
مقرراتی را برای کودکتان تعیین میکنید، نباید آن را به سادگی تغییر
دهید. اغلب والدین برای برقراری آرامش در خانه و یا پایان دادن به گریه
فرزندشان، قوانین را نقض میکنند اما اگر قاعدهای را تعیین کردید، هیچ کس –
پرستار بچه، همسرتان و حتی خود شما – نباید آن را نقض کند و همگی باید آن
را محترم بشمارید. قانون وقتی قانون است که همه آن را رعایت کنند و در
برابر آن مطیع باشند.
تربیت صحیح فقط با وجود نظم امکان پذیر است اما این فقط فرزند شما نیست که باید نظم را رعایت کنید بلکه تمام اعضای خانواده باید منظم باشند تا کودک منظم زندگی کند و امکان تربیتش فراهم شود. تعیین روال مشخص، چهارچوب برنامه خانواده است و باید آن را حفظ کرد اما افراط نکنید و عاقلانه انعطاف به خرج دهید چرا که بی شک خانه پادگان نیست.
۴. حد و حدود و خط قرمزها
کودکان
باید به طور کامل با حد و حدود و خط قرمزها آشنا باشند و به وضوح بدانند
چه کارهایی پذیرفته و کدام غیرقابل قبول هستند. با تعیین حد و حدود برای
فرزندتان مشخص میکنید از وی چه انتظاری دارید و محدوده آزادی عمل او
کجاست.
۵. نظم
حد و
حدود و خط قرمزها با رعایت نظم امکان پذیر میشود و نظم یعنی نظارتی
قاطعانه و عادلانه. برای برقراری نظم راههای متفاوتی مانند قاطعیت در صحبت
کردن یا هشداری ساده با حرکت انگشت سبابه وجود دارد، اما نکته پراهمیت
این است که هرگز نباید نظم را با استفاده از خشونت و تنبیه برقرار کنید.
۶. هشدارها
هشدار
دو نوع است. در هشدار نوع اول برنامه بعدی روزانه را به اطلاع کودک
میرسانید. برای مثال به او اطلاع میدهید که به زودی باید آماده رفتن به
رختخواب شود یا اینکه تا چند دقیقه دیگر سفره غذا پهن میشود. در هشدار نوع
دوم رفتار نامناسب فرزندتان را به گوشزد میکنید و در واقع به او فرصت
میدهید تا رفتار خود را تصحیح کند.
۷. انتظارها
بهتر
است به بچههایتان بگویید که چه انتظاری از آنها دارید و چه رفتاری را
میپسندید. برای این منظور با آنان راجع به خواستههایتان صحبت کنید اما از
ارائه توضیحات اضافه، استدلال و پیچیده کردن موضوع پرهیز کنید و فقط نکته
اصلی را به سادهترین شکل ممکن بیان کنید. به خاطر بسپارید: توضیحهای
خود را متناسب با سن فرزندانتان بیان کرده و از آنها سوال کنید، آیا
متوجه شدهاند که چرا چنین انتظاری از آنان دارید یا خیر، تا به تدریج نظم
مورد نظر شما را بپذیرند.
۸. محدودیتها
خونسرد
بوده و بر اعصاب خود مسلط باشید. بی شک تصمیم نهایی بر عهده شما والدین
است. نافرمانی را نباید با خشم و فریاد پاسخ دهید. همچنین اجازه ندهید
کودکان به راحتی با اعصابتان بازی کنند.
۹. مسئولیت پذیری
کودکان
در نهایت روزی بزرگ خواهند شد، به آنها
اجازه رشد بدهید. به آنها امکان دهید کارهای کوچک را خودشان به تنهایی
انجام دهند و موفقیتهای هرچند ناچیز به دست آورند تا اعتماد به نفسشان
پرورش یابد و مهارتهای زندگی و تواناییهای اجتماعی در آنان تقویت گردد.
اما دقت کنید که انتظارهای شما باید متناسب با سن و تواناییهای کودک باشد،
در غیر این صورت به جای برنده شدن، بازنده بودن را به کودک میآموزید.
۱۰. آسودگی خیال و آرامش
وقت
اختصاصی برای تمام اعضای خانواده – حتی خود شما – از اهمیت فراوانی
برخوردار است. علاوه بر آن آگاه باشید که قصه گفتن و در آغوش کشیدن کودک،
روشهای مناسبی برای آرام کردن او به شمار میآیند.
به دلیل آنکه توجه، ترکیبی از تایید کلامی و غیرکلامی است، اعضای خانواده باید از طریق گفتار و رفتار به یکدیگر اطمینان خاطر بدهند که برای همدیگر مهم و دوست داشتنی هستند و این قانون فقط شامل حال کودکان نمیشود بلکه در مورد والدین هم صادق است.
جام جم سرا:
برای تربیت صحیح کودک مهارتهای زیادی را باید بیاموزیم، با توجه به سن کودکتان فرصت خوبی برای اصلاح الگوهای تربیتی دارید در ادامه به ۶ مهارت اساسی اشاره میکنیم:
هدف خود را مشخص کنید
برای آنکه رفتارهای صحیحی را به منظور پرورش فرزند خود در پیش بگیرید بهترین روش این است که در مقابل هر رفتاری که انجام میدهید از خود بپرسید هدف من از این کار چه بود و در واقع میخواستم با این کار به کجا برسم. به عنوان مثال اگر در مقابل رفتاری او را تشویق میکنم یا به او میخندم قصدم چیست آیا میخواهم که کودک این رفتار را در آینده نیز داشته باشد و تکرارش کند یا آنکه تکرار این رفتار را نمیپسندم اما ناگهان خندهام گرفته است؟ همچنین اگر برایش تنبیهی در نظر میگیرم قصدم چیست؟ آیا تنها خشم خودم را خالی کردم؟ آیا چون حوصله ندارم به کودک فشار میآورم؟ یا آنکه تنبیهی مناسب با کار نامطلوب کودک برگزیدهام که در آینده از احتمال تکرار رفتار نامناسب میکاهد و در ضمن رابطه من و کودک را تخریب نمیسازد.
کودک را لوس بار نیاورید
والدین کودک خود را دوست دارند و به او عشق میورزند از این رو این علاقه را در عمل نیز نشان میدهند. این عشق ورزی نیاز هر کودک است و برای پرورش مناسب او ضرورت دارد. اما همین ابراز علاقه چنانچه افراطی باشد در پرورش کودک آسیب زا خواهد بود. اینکه کودک هرگز ناکامی را تجربه نکند باعث نمیشود که در آینده فرد سالم تری باشد بلکه زمانی او در بزرگسالی رشدیافته خواهد شد که بتواند در مقابل مشکلات راه حلهای مناسب را برگزیند.
ثبات داشته باشید
بسیار مهم است که رفتارهای شما برای کودک قابل پیش بینی باشد زمانی که تنها بر اساس وضعیت روحی خود واکنش نشان میدهید و نه بر اساس قوانینی که وضع کردهاید، نمیتوانید والد موثری باشید. اگر حرف زشت زدن بد است همیشه بد است نه آنکه چون امروز حالتان مساعد نیست او را تنبیه کنید و روز دیگر این رفتار را نادیده بگیرید. یکی از موضوعهایی که در این حوزه بر سلامت کودک موثر است متعهد شدن به اجرای قولهایی است که میدهید. همچنین یکپارچگی در کلام و رفتار شما در موقعیتهای گوناگون به کودک میآموزد که شما فرد قابل اتکایی هستید که میتواند از رفتارهای شما الگو بگیرد و حتی بر اساس آن تعیین کند که چه چیز درست و چه چیز نادرست است.
اعطای مسئولیت را فراموش نکنید
فرزند شما عضوی از خانواده شما و جامعهای است که در آن زندگی میکند. در آینده نیز باید نقش والدی و دیگر مسئولیتهای شغلی را به عهده بگیرد. برای اجرای صحیح این نقشها بهترین کار آن است که تمرین در پذیرفتن مسئولیت را از کودکی آغاز کنید. والدینی که در برآوردن تمامی نیازهای فرزندانشان پیش قدم میشوند و نمیگذارند کودک با استقلال دست به عملی بزند تحمل دشواریهای آینده را برای کودک سختتر میسازند و نمیتوان گفت که با فدا کردن خود برای کودک زندگی بهتری را برای او میسازند بلکه حتی میتوان گفت، این والدین زندگی آینده کودک را تخریب میکنند. با این حال، مسئولیتهایی که برایش در نظر میگیرید باید مناسب با سن او باشد و در قبال انجام صحیح آن نیز به او پاداش دهید. این پاداش میتواند یک لبخند، تمجید کلامی و یا حتی تهیه یک هدیه باشد. مهم آن است که کودک دریابد شما به عملکرد او توجه دارید و البته هدف از دادن مسئولیت به او تنبیه او نیست بلکه شایستگی او را نشان میدهد.
مراقب دوربینها باشید
کودک شما از همان ماههای اول تولد شروع به ثبت اعمال شما میکند. به یاد داشته باشید که این فیلم برداری دائمی در رفتارهای جزئی یا حتی سبک کلی رفتار زندگی کودک تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین زمانی که با همسر خود صحبت میکنید، در هنگام مکالمه با تلفن و یا حتی وقتی حرفی نمیزنید اما رفتارهای شما احساساتی را در بر دارد، او به ثبت کنشها و واکنشهای شما میپردازد و در آینده بر اساس آنچه آموخته عمل خواهد کرد؛ بنابراین باید مراقب اعمال خود در مقابل چشمان نظاره گر کودک باشید.
تفکر انتقادی را به او بیاموزید
کودک سالم کودکی نیست که همواره به پیروی از شما بپردازد و هر دیدگاهی را که شما به او ارائه میکنید بپذیرد. باید تلاش کنید تا کودک بیاموزد که ورای هر رفتار، نظر و عقیدهای را بررسی کند حتی اگر رفتارها، دیدگاهها و اعمال خود شما باشد. البته آنچه اهمیت دارد آن است که کودک بیاموزد نحوه بیان آن انتقاد نیز به چه صورت مناسبتر است. یعنی در گام اول به او آموزش دهید که تمامی ابعاد، دلایل و پیامدهای موضوعات گوناگون را بررسی کند و در گام دوم اگر دیدگاه متفاوتی نسبت به آن مسئله دارد آن را با در نظر گرفتن حرمتها و آنچه که صحیحتر است ابراز کند. (زهرا حسین زاده ملکی- روان شناس/ خراسان)
جام جم سرا:
خوردن صبحانه
کارشناسان دلیل خوبی برای تأکید بر صبحانه خوردن کودکان دارند: صبحانه یکی از مهمترین وعده های غذایی روزانه است و به کودک برای کل روز سوخت بدنی را می رساند. صبح ها زودتر فرزندتان را بیدار کنید تا قبل از آنکه او را به مدرسه بفرستید وقت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشد. کودکان سالم بطور منظم صبحانه می خورند و کلسیم بیشتری به شکل شیر مصرف می کنند.
داشتن رژیم غذایی سالم
وقتی نوبت به غذا خوردن می رسد کودکان سالم غذاها و خوراکی های سالم را انتخاب می کنند، این بدان معناست که آنها شکر و قند کمتر و غذاهای تازه بیشتری مصرف می کنند. کودکان نیز درست مثل بزرگسالان باید میوه و سبزیجات بیشتر و لبنیات کم چرب تر بخورند. آنها باید کمتر فست فود بخورند.
گوش کردن به صدای شکم!
وقتی غذا می خورید به کودکتان یاد بدهید که به صدای دردهای گرسنگی اش گوش کند. اگر یاد بگیرد که با شکم خود هماهنگ باشد، وسوسه نمی شود که زیاد غذا بخورد. کار بچه این است که وقتی گرسنه اش شد غذا بخورد و وقتی سیر شد دست از غذا خوردن بکشد. والدین تصمیم می گیرند که چه غذایی به آنها داده شود. اگر انتخاب ها درست باشند و کودکان با خانواده و والدین خود که در غذا خوردن الگوی آنها هستند غذا بخورند، بقیه چیزها خود به خود درست می شوند.
مسواک زدن
بیشتر عادات بهداشتی لزوماً اگر رعایت نشوند مشکل زا نیستند. ولی بهداشت دهان کاملاً ضروری است. کودکان باید از سن 12 ماهگی با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنند. آنها باید دو بار در روز مسواک بزنند و در صورت نیاز کمک بگیرند. والدین باید تا 7 – 8 سالگی به آنها کمک کنند تا درست مسواک بزنند.
انجام چکاپ
کودکان باید بطور منظم نزد پزشک برده شوند تا از سلامت آنها و ایمنی بدنی مناسب آنها اطمینان حاصل شود. قواعد ایمن سازی هر ساله به روز رسانی می شوند و گاهی تغییراتی در واکسن ها داده می شود، بنابراین باید از همه اینها اطلاع داشته باشید تا بتوانید فرزند خود را در برابر بیماری ها مقاوم کنید.
محدود کردن تماشای تلویزیون و کامپیوتر
از تلویزیون گرفته تا تبلت و موبایل و... کودکان امروزی 24 ساعت شبانه روز به همه چیز دسترسی دارند. والدین باید زمان دسترسی کودکان به تلویزیون و تبلت را به کمتر از 2 ساعت در روز محدود کنند.
فعال بودن
اسباب بازی های الکترونیکی و تکنولوژیک را کنار بگذارید. کودکان سالم با انجام بازی و ورزش های فوق برنامه از صفحه تلویزیون و کامپیوتر دوری می کنند. آنها فعالیت جسمانی بالایی دارند و فعال تر هستند و در تیم های ورزشی مدرسه یا خارج از مدرسه بازی می کنند. تا جائی که می توانید آنها را فعال نگه دارید.
لذت بردن از طبیعت
کودکان را تشویق کنید تا طبیعت را در آغوش بگیرند و به سکوت و آرامش طبیعت احترام بگذارند. زمانی را به ورزش و بهره بردن از هوای تمیز طبیعت اختصاص دهید. والدین باید سعی شان بر این باشد که کودکان را از زیر سقف خانه به سمت طبیعت سوق دهند. با فرزندتان در پارک پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید و از طبیعت لذت ببرید.
خواب کافی
کودکان در حال رشد هستند و بیش از شما به خواب نیاز دارند. آنها به خواب زیادی احتیاج دارند. برای آنها وقت خواب تعیین کنید و کاری کنید که آن را رعایت کنند. در کل کودکان مدرسه ای به حدود 10 ساعت خواب در روز نیاز دارند، نوجوانان به هشت و نیم یا نه و نیم ساعت خواب نیاز دارند.
شاد بودن
باید کاری کنید که فرزندان شما از همان سال های اولیه زندگی به احساسات خود اهمیت بدهد. او باید در فعالیت هایی شرکت کند که او را پرنشاط نگه دارد، زیرا شادی و نشاط بهترین دارو برای سختی های زندگی است. بچه هایی که افسرده هستند وارد چرخه زیاد غذا خوردن و عدم آگاهی از وزن شان می شوند. اگر فرزندتان دائماً ناراحت و افسرده است، باید کشف کنید که چه چیزی او را ناراحت کرده است. باید برنامه روزانه او را پر از فعالیت های سرگرم کننده نمائید و اگر افسردگی او رفع نمی شود، حتماً او را نزد پزشک ببرید. (برترینها)
جام جم سرا:
در سال تحصیلی جدید قرار است مدارس در روزهای پنجشنبه بهصورت اختیاری و آزمایشی با هزینههایی که خود مردم پرداخت میکنند، فعال باشند. مخالفین تعطیلی پنجشنبه معتقدند این تعطیلی یعنی از دست رفتن یک ششم فرصت تعلیم و تربیت و موافقین آن معتقدند حضور کودکان در کنار خانواده آثار تربیتی بهتری دارد.
علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش درباره روز بدون کیف و کتاب در مدرسه میگوید:پنجشنبهها بچهها با خودشان کیف نیاورند و در مدرسه به کارهای فکری و هنری و مهارتهای زندگی بپردازند. ما امسال بهطور آزمایشی و اختیاری روزهای پنجشنبه را راهاندازی میکنیم و به اولیا میگویم هر کسی مایل است میتواند پول بدهد و بیاید در مدرسه و سر کلاس؛ نه بار دولت را به لحاظ هزینه افزایش میدهیم و نه اجبار میکنیم.
فانی گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان الان برنامههایشان را نوشتهاند و با معاون پرورشی و معاون تربیتبدنی ما جلسه داشتهاند و این سه قسمت با هم بسته پنجشنبهها را آماده کردند.
وی اظهار داشت: بازخوردها را میگیریم و ارزیابی میکنیم و حسب ارزیابی اگر لازم شد اصلاحاتی انجام میدهیم.
در همین حال حجتالاسلام والمسلمین محمدباقر عبادی عضو کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه اجرای آزمایشی تعطیلی پنجشنبهها در این کمیسیون نقد و بررسی میشود، گفت: اگر کلاسهای فوق برنامه روز پنجشنبه مدارس در حیطه وظایف آموزش و پرورش باشد نمیتوانند پول دریافت کنند. اما وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه در روزهای پنجشنبه به فکر پر کردن خلأهای موجود آموزش و پرورش هستیم، گفت: امروز در آموزش و پرورش بچهها مهارتهای زندگی یاد نمیگیرند و برای زیستن تربیت نمیشوند برای این است که وقتی بزرگ میشوند نمیتوانند با دیگران ارتباط برقرار کنند. ما باید از پنجشنبهها برای اینکه بچهها تربیت اجتماعی شوند و جامعه پذیری آنها افزایش یابدو بتواند تعاملات اجتماعی آنها افزایش پیدا کند، استفاده کنیم.(فرهنگیان نیوز)
جام جم سرا: ناظم دبستانی که متهم است دو کودک را مورد آزار جنسی قرار داده همچنان در بازداشت بهسر میبرد و در همین حال که رسیدگی قضایی به این پرونده ادامه دارد، یک فعال حقوق کودک خواستار ارائه آموزشهای لازم به کودکان برای پیشگیری از انواع کودکآزاری شده است.
شیوا دولتآبادی، روانشناس و مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان، در اینباره گفت: «مطرحشدن بحث پیشگیری از انواع کودکآزاری جامعه را آگاهتر و مجهزتر میکند تا افراد از نظر علمی و عملی بتوانند جلو عوارض کودکآزاری را بگیرند و کودکان را توانمندتر کنند. این کار برعهده خانواده است تا خود را به اطلاعات کافی مجهز و از فرزندان محافظت کند. چنین کاری به سرمایهگذاری با حوصله و بدون ترساندن کودکان نیاز دارد تا از عوارض روانی آن کاسته شود و کودکان بتوانند نشانههای خطر را شناسایی کنند. این کار باید با حوصله انجام شود زیرا اگر کودکان زیاد در کپسول حمایتی قرار بگیرند آسیبپذیری شکل دیگری خواهد یافت بنابراین والدین برای اینکه بتوانند کاری موثر انجام بدهند باید از نظر متخصصان استفاده کنند تا یاد بگیرند چگونه موضوع را به فرزندانشان بگویند تا از آنها محافظت شود.»
به نقل از تبیان، وی افزود: «در روانشناسی سه نوع پیشگیری داریم که پیشگیری اولیه فراتر از انواع دیگر است و از آن بهعنوان پیشگیری ارتقایی نیز یاد شده است. در این نوع از پیشگیری آگاهی جامعه بهطور عام بالا میرود و افراد یاد میگیرند چطور آمادگی ذهنی و عملی ایجاد کنند تا در شرایط آسیبزا قرار نگیرند. وقتی به پیشگیری ثانویه یا نوع دوم میرسیم، میبینیم گروههای در خطر بهخاطر شرایط زندگی، اجتماعی و سنی خطرپذیری بالایی دارند اما خود را آسیبناپذیر تصور میکنند و معتقدند اتفاقات بد شامل حال آنها نمیشود و همین تصور آنها را بیشتر در معرض خطر قرار میدهد. در مورد سوءاستفاده جنسی نیز چنین شرایطی وجود دارد. در سطح کلان جامعه در مورد سوءاستفاده جنسی کم صحبت میشود چون عدهای میگویند نباید جامعه را نگران کنیم البته صحبت بیش از حد در اینباره میتواند جامعه را در شرایط پارانوییدی قرار دهد در حالیکه اعضای جامعه باید با هماهنگی و همدلی در کنار یکدیگر زندگی و احساس امنیت کنند.»
جام جم سرا: اما حالا زمانه عوض شده، نه دختران موشهای کوچک و بیدستوپا شدهاند و نه پسران شیران بیشه. هر کدام به قدر توان و ظرفیت رشد کرده و جایگاه خود را به دست آوردهاند. بویژه دختران که چند سالی است یک روز هم در تقویم به نامشان ثبت شده تا هر سال در ولادت حضرت معصومه(س) میزبان تبریک دیگران باشند.
دختران قوی به دست مادران قوی تربیت میشوند و این شباهت، حاصل یک ارتباط پویا و سازنده است. برخی از مادران منتظر گذر زمانند تا دخترشان بزرگ شود،آن وقت با او صمیمی شوند، در حالی که برای صمیمی شدن با فرزندتان باید از همان کودکی با او دوست باشید و اعتماد کردن را به او بیاموزید. به خاطر داشته باشید شما برای دخترتان نمایی از آیندهاش هستید، پس سبک زندگی شما تاثیر عمیقی بر روان او دارد.
اگر شما مادری حساس و زودرنج هستید، احتمالا دخترتان هم همین خصیصه را از شما به ارث میبرد، اگر در تصمیمهایتان زنی مصمم و منطقی هستید به احتمال زیادی دخترتان هم همینگونه خواهد بود. به خاطر بیاورید در زمان کودکی و نوجوانیتان چگونه مادری را دوست داشتید، و برای دخترتان همان مادر شوید.
سنین بلوغ برای بسیاری از دخترانِ نوجوان ناراحتکننده است، علاوه بر تغییر ظاهر و نامتناسب شدن اعضای بدن یا صورت هم میتواند آزاردهنده باشد. این در حالی است که مادران در آگاهی بخشیدن به دختران نقش بسزایی دارند. وقتی آنها اطلاعات مربوط به بلوغ را از مادر دریافت میکنند، خیلی خوب سازگار میشوند، ضمن اینکه آگاهی بخشی از طریق مادر به نوعی علامت بزرگ شدن دختر است و او خود را در آغاز راه جوانی میبیند. بسیاری از دختران در این برهه حساس، عبوس، تندخو و سرکش میشوند بویژه با بلوغ جسمانی دوست دارند مانند بزرگسالان رفتار کنند، در حالی که برای وارد شدن به بزرگسالی باید تجربه کنند و پختهتر شوند. معمولا تعارضات مادران با دختران بیشتر از پسران است؛ زیرا والدین محدودیتها و مراقبتهای بیشتری برای دختران اعمال میکنند و این فقط منحصر به جامعه ایرانی نیست، بلکه در تمام دنیا دختران بیشتر در معرض خطر هستند و به تبع آن محدودیتهای بیشتری را باید تحمل کنند.
رابطه با دختر نوجوان پیچیدگیهای خاص خود را دارد، باید بتوانید با احترام گذاشتن به حریم شخصیاش به او نزدیک شوید و از افکار و احساساتش بیخبر نمانید. اگر میخواهید ارتباطش با شما عمق پیدا کند از مقایسه کردن او با دوستانش یا گذشته خودتان یا دیگران بشدت خودداری کنید و برای اصلاح رفتارش از روشهای غیرمستقیم کمک بگیرید و سعی کنید انتقادهای گزنده و مستقیم نداشته باشید. دختران در تمام سنین به آراستگی خود اهمیت زیادی میدهند، شکل و شمایل این آراستگی با توجه به اقتضائات هر سنی متفاوت است، در مواجهه با این ویژگی نه محدودیتهای افراطی برایش قائل شوید و نه آزادیهای بیقاعده، اگر از دوران کودکی او را با ارزشها و هنجارها آشنا کرده باشید و ابعاد معنوی زندگیاش را رشد داده باشید، او توانایی و بلوغ انتخاب مسیرهای درست را دارد.
تاثیر مستقیم رفتارهای مادران و روشهای تربیتی آنان روی دخترانشان بسیار عمیق و مشهود است، اما باید بدانیم که پدران سهم مهمی در پرورش شخصیت دخترانشان دارند. آنها با همراه کردن سبک رفتاری مقتدرانه و ابراز احساسات و عواطف میتوانند علاوه بر قانونمند کردن فرزند، او را به قدرت تدبیر و مدیریت خود مطمئن کنند. اقتدار پدران سبب میشود دختران توانایی روحی بالایی پیدا کنند. معمولا این دختران مقابل شکست مقاومترند و در مواقع حساس تصمیمات درستتری اتخاذ میکنند. ارتباط عاطفی موثر میان پدران و دختران، احتمال گرایش به رفتارهای ناهنجار در سنین نوجوانی را کاهش میدهد و سبب میشود دختران در ارتباط با جنس مخالف منطق بالاتری داشته باشند و کمتر تحت تاثیر هیجانات قرار بگیرند.
وقتی دخترتان علاقه نشان میدهد، تا جایی که میتوانید او را با مهارتهای مورد نیازی که مربوط به حوزههای مردانه است آشنا کنید، به او یاد دهید چطور با جعبه ابزار کار کند، یک لامپ ساده را خودش عوض کند، از آچار و پیچ گوشتی استفاده کند، در پمپ بنزین به جای شما بنزین بزند، یا هنگام پنچری ماشین، راه و رسم تعویض لاستیک را یاد بگیرد. وقتی دخترتان این تواناییها را کسب میکند علاوه بر بالارفتن اعتماد به نفسش شما هم او را باور میکنید و این حس خوبی به او میدهد. به او کمک کنید با برخی از ترسهایش مواجه شود، مثل ترس از رانندگی در جاده، ترس از حیواناتی مثل سگ و گربه یا حشراتی مثل سوسک و عنکبوت؛ مراقب باشید در این مورد، اول ترسش را به رسمیت بشناسید و بعد آرام آرام و با رضایت خودش اقدام کنید.
بسیاری از دختران نظم و ترتیب، تلاش و پشتکار، مقاومت و سرسختی را از پدر میآموزند و این آموزش محصول با هم بودن است. اگر ساعات با هم بودنتان کوتاه است کیفیت لحظاتی را که با هم هستید بالا ببرید؛ مثلا آخر هفتهها را با هم باشید، با هم حرف بزنید و تجربه کنید. تا جایی که امکانپذیر است فضای دونفره بسازید دو نفری به ورزش صبحگاهی بروید، دو نفری خریدهای خانه را انجام دهید این فضای دونفره موجب میشود بیشتر با هم حرف بزنید و فاصلهتان کمتر شود. اگر نمیتوانید افکار و احساساتش را درک کنید از همسرتان کمک بگیرید. از او بپرسید وقتی به سن دخترتان بود چه دغدغههایی داشت. این به شما کمک میکند بهتر او را بشناسید و با او رفتار کنید.
دختران هویت خود را از پدرشان میگیرند زیرا دنیا را از طریق پدر میبینند و میشناسند. در واقع این پدر است که دختر را به درون جامعه میفرستد و هویتی مستقل به او میدهد. دختران تواناییهای فیزیکی خود را به پدر نسبت میدهند و در تمام فعالیتهایشان میدانند که یک حامی همیشگی دارند و همین حمایت پنهانی به آنها جرات تجربه کردن و یاد گرفتن میدهد.
شیما نادری
جام جم سرا به نقل از تیک: کودکان مدام حد و حدودی که والدین برای آنها تعیین میکنند را محک میزنند، بنابراین وقتی نوبت به آموزش نظم و انضباط به فرزندان میرسد نباید توقع معجزه داشته باشید؛ تربیت فرزند به صبر و دقت زیادی احتیاج دارد.
۱-رفتار خوب را تشویش کنید. با وجود اینکه تنبیه و مجازات بخش عمده توجه اغلب والدین در مقوله آموزش نظم به فرزندان است ولی خوب است بدانید که همواره از تقویت نقاط مثبت فرزندتان نسبت به تنبیه کارهای بد دستاوردهای بیشتری خواهید داشت.
۲- قوانین روشن و مشخص داشته باشید. اگر قوانین شما مشخص و واضح نباشد و یا فقط وقتی که کسی آن را زیر پا میگذارد وجودشان مطرح شود. کودک شما برای درک و رعایت آن را با مشکل مواجه خواهد شد. این وظیفه شماست که برای کودکتان کاملا واضح بگویید که چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد. انتخاب زمان مناسب، برای شفاف سازی قوانین، به عهده شماست. زمانی که شما بتوانید با آرامش و واضح صحبت کنید و فرزندتان آمادگی شنیدن و فهم و درک آنها را داشته باشد.
۳-در بحثها معتدل باشید. با کودکی که به حرف شما گوش نمیدهد و بحث میکند چگونه برخورد میکنید؟ مراقب باشید که از بحث و جدلهای بیهوده دوری کنید. مثلا اگر فرزند شما بگوید: «این عادلانه نیست.» فقط بگویید: «میدانم.» یا اگر گفت: «همه دوستانم فلان اسباب بازی را خریدهاند.» فقط بگویید: «میدانم.» یا میتوانید بگویید: «اما من به تو چه گفتم؟» تا بدین گونه حد و قانونی را که قبلا برایش مشخص کرده بودید یادآوری کنید. گاهی هر چه واضحتر و کمتر حرف بزنید نتیجه بهتری میگیرید.
۴-برای خودتان وقت بخرید. ممکن است خوانده باشید که بچهها باید عکس العمل کارشان را هر چه سریعتر ببینند. یا شنیده باشید که والدین باید هنگام تربیت فرزندان آرامش خود را حفظ کنند. اما در واقعیت، ممکن است گاهی نتوانید خونسردی خود را حفظ کنید و درست رفتار کنید. در چنین شرایطی بهتر است برای خودتان وقت بخرید تا بتوانید عکس العمل درستی از خود نشان دهید. میتوانید به او بگویید که کار درستی انجام نداده است و برای تصمیم گیری در مورد او احتیاج به چند دقیقه تامل دارید. با این کار هم خودتان آرامشتان را بدست میآورید و هم به فرزندتان اجازه میدهید تا به کار خود بیشتر فکر کند.
۵-در اجرای قوانین جدی و پایدار باشید. نادیده گرفتن قوانین توسط والدین همه چیز را زیر سوال میبرد و به فرزندان میآموزد که گاهی میتوان از حد و حدود تعیین شده پا فراتر گذاشت.
۶-یک الگوی مناسب برای فرزندتان باشید. دوست داشته باشید یا نه فرزندانتان، شما را زیر نظر دارند. اگر هر چقدر میتوانید نصیحت کنید ولی رفتار شما طور دیگری باشد. مطمین باشید که نصیحتهای شما بسیار کم رنگ جلوه میکند و آنچه نمود بیشتری میابد رفتارتان خواهد بود. واقعیت این است که تربیت فرزندان منضبط کارآسانی نیست. هر چقدر تلاش کنید همیشه روزهای خوب و بد وجود خواهند داشت.