جام جم سرا: یکی از ابعاد مهم زندگی مشترک، روابط جنسی سالم بین زوجین است که به دلبستگی بیشتر آنها می‌انجامد؛ به همین دلیل همسران باید در طول سال‌های متمادی زندگی زناشویی در روابطشان شور و هیجان لازم را داشته باشند تا روابطشان به حالت یکنواخت در نیاید.
انتقادپذیر باشیم
دکتر نرگس رزاقی، روانشناس و مدرس دانشگاه در این باره می‌گوید: همسران باید حساسیت‌های یکدیگر را شناسایی کنند و کاملا انتقادپذیر باشند تا روابط آنها سرد و یکنواخت نشود.
وی ادامه می‌دهد: باید به این نکته توجه داشت که انتقاد حتما باید در فضایی نرم و با مهربانی ابراز شود و تحت هیچ شرایطی نباید مسائل دیگر را وارد این گونه انتقادها کنیم. همسران باید با هم قرار بگذارند تا زمانی که در اتاق خواب هستند هیچ گونه مسائل خانوادگی، شغلی و حتی ناراحتی‌های پیش آمده بین خود را به این فضا نیاورند.بعضی از افراد در حل مسائل قدرت ضعیفی دارند و نمی‌توانند مسائل را از هم تفکیک کنند و همین موضوع باعث بروز مشکلاتی در زندگی زناشویی‌شان میشود، چون هر چیزی در زمان خودش باید حل شود، اگر شما در حین انتقاد جنسی از همسرتان مشکلات دیگر را مطرح کنید، نه تنها انتقاد اثر خود را از دست می‌دهد، بلکه نتیجه عکس نیز دارد.
بایدها و نباید‌های انتقاد جنسی
در کل در بحث انتقاد جنسی، زوجین باید به چند نکته توجه داشته باشند: اول اینکه هدف از انتقاد جنسی چیست و به چه دلیلی و با چه انگیزه‌ای می‌خواهیم از همسر خود انتقاد کنیم، دومین نکته اینکه از چه چیزی می‌خواهیم انتقاد کنیم و سوم این که چگونه و با چه شیوه‌ای انتقاد جنسی‌مان را مطرح کنیم؟ نکته چهارم اینکه چه بایدها و نبایدهایی را هنگام انتقاد جنسی رعایت کنیم و پنجمین نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، این است که همسر ما از چه ویژگی‌های شخصیتی برخوردار است؟
دکتر رزاقی معتقد است: مساله مهم دیگر در انتقاد جنسی به کار بردن لحن مناسب است؛ اگر لحن، بد، توهین آمیز و همراه با سردی باشد اثر خود را از دست می‌دهد و باعث دلسردی طرف مقابل میشود.
| زن و شوهر نباید از بیان انتقاد جنسی خود هدفی جز بهبود روابط زناشویی داشته باشند. نباید انتقاد جنسی به ابزاری برای انتقام‌جویی یا سلطه‌طلبی یا باج‌گیری از همسر تبدیل شود |
از انتقادهای تحقیرکننده و تهدیدکننده پرهیز کنید. جملاتی مانند زندگی ما به آخر خط رسیده! تو دیگه تغییر نمی‌کنی! دیگه ادامه این زندگی معنا نداره! تو اصلا زن نیستی! و نظایر آن فقط به خراب کردن مسیرهای احتمالی و باقی‌مانده تفاهم و بهبود روابط زناشویی می‌انجامد و هیچ سود دیگری ندارد.
نکته بعدی در انتقادات جنسی، بایدها و نباید‌های انتقادات جنسی است و باید مراقب باشیم در انتقادات خود کلی‌گویی و مبهم‌گویی نکرده و از کلمات همیشه، هیچ‌وقت و هرگز استفاده نکنیم و طوری صحبت کنیم که همسر ما متوجه منظور ما بشود و موضوع انتقاد را بفهمد.
زوجین باید برای یکدیگر بسیار ریز و جزیی با صداقت مشکل یا موردی را که ناراحت‌کننده است، بیان کنند؛ چون فقط در این صورت است که طرف مقابل متوجه میشود احیانا چه چیزی را باید تغییر بدهد یا اصلاح کند.
انتقاد باید جنبه توصیفی داشته باشد و همین‌طور در طول انتقاد کردن نباید به دنبال مقصر جلوه دادن طرف مقابل باشیم، بلکه باید سعی کنیم با کمک همدیگر برای مشکل خود راه‌حل پیدا کنیم.
انتقاد جنسی بهتر است به شکل بیان احساس باشد یعنی آنچه را که اتفاق افتاده بیان کنیم و به طور شفاف توضیح دهیم که این مساله از نظر احساسی چه پایانی خواهد داشت یا مثلا واضح بگوییم اگر این مساله ادامه پیدا کند موجب دلسردی‌ام میشود.
نکته بعدی در مطرح کردن انتقادهای جنسی این است که شیوه انتقاد فقط کلامی نیست، بلکه می‌توانیم انتقاد جنسی خود را به صورت رفتاری نیز مطرح کنیم و با رفتار یا واکنش‌های احساسی ظریف خود، به صورت غیرمستقیم به همسر خود اعلام کنیم از چه چیزی اکراه و از چه چیزی رضایت بیشتری داریم.
انتقاد، نه انتقام
زن و شوهر نباید از بیان انتقاد جنسی خود هدفی جز بهبود روابط زناشویی داشته باشند. نباید انتقاد جنسی به ابزاری برای انتقام‌جویی یا سلطه‌طلبی یا باج‌گیری از همسر تبدیل شود.
اگر از انتقاد به عنوان ابزاری برای انتقام‌جویی استفاده کنیم یا کینه‌توزانه دست به انتقاد جنسی بزنیم، انتقاد فقط به آشفته و وخیم‌تر کردن زندگی مشترک منجر میشود و در صورتی که بعدها از روی صدق و خیرخواهی بخواهیم از همسرمان انتقاد کنیم معنی‌ای که او از این انتقاد دریافت می‌کند براساس همان ذهنیت قبلی خواهد بود و این کار بیشتر به سوءتفاهم و دامن زدن به اختلافات منجر میشود، بنابراین انتقاد جنسی باید فارغ از باج‌گیری، کینه‌ورزی و عوض کردن موضوع مورد مناقشه باشد.
انتقاد و تفاوت شخصیتی
نکته دیگری که باید هنگام انتقاد جنسی رعایت کنیم این است که همسر ما چه شخصیتی دارد؛ اگر او فردی حساس و زودرنج است و اعتماد به نفس پایینی دارد، انتقاد بدون ملاحظه از وی بیشتر به اضطراب و عقب‌نشینی او منجر خواهد شد و همان اندک روابطی را هم که با ما دارد کاهش می‌دهد تا مبادا مجددا با موجی از انتقاد مواجه شود؛ برعکس اگر همسر ما فردی بی‌تفاوت و سهل‌انگار باشد، باید انتقاد جنسی از وی را بسیار جدی‌تر و صریح‌تر مطرح کنیم.
| متخصصان یادآوری می‌کنند که مغز، مهمترین نقش را در رابطه جنسی دارد. اگر در اثر انتقاد یا تلقین، به خود بقبولانیم که دچار ناتوانی جنسی هستیم، ممکن است در عمل هم به این وضع دچار شویم |
زوجین مراقب باشند در انتقادهای خود طرف مقابل را تحقیر نکنند، چرا که این کار موجب مقاومت و لجبازی طرف مقابل میشود و وی را بیشتر از ما دور می‌کند. یادمان باشد هدف ما از انتقاد جنسی برای نزدیک‌تر شدن به شریک زندگی است نه دورتر شدن از او.
دکتر رزاقی به نکته دیگری درباره انتقاد جنسی اشاره می‌کند و می‌گوید: از همه مهم‌تر این که در بیان انتقاد، مراقب حفظ عزت نفس طرف مقابلمان باشیم؛ هر زن و شوهری دوست دارد برای طرف مقابل جذابیت داشته باشد و این نکته با پایمال کردن عزت نفس یکدیگر در تضاد است و باعث بدتر شدن مشکل میشود.
به طور مثال وقتی کسی انزال زودرس داشته باشد و همسرش مرتب با لحن تحقیرآمیزی در این مورد شکایت کند و با توهین درباره این موضوع، عزت نفس او را پایمال کند، مشکل فرد بدتر میشود، بویژه اینکه بیشتر مشکلات جنسی جنبه روانی دارد.
مساله دیگری که در انتقاد جنسی باید مورد توجه قرار گیرد، این است که نه تنها در انتقاد جنسی بلکه در هیچ نوع از انتقادها نباید روی نقطه ضعف‌های طرف مقابل دست بگذاریم، چون فرد در موضع دفاع برمی‌آید و به طور کامل انتقاد نتیجه عکس می‌دهد و بهتر است به طور ویژه در انتقاد جنسی که با عاطفه و روان افراد در ارتباط است، از شیوه خلع سلاح استفاده کنیم؛ یعنی به طور مثال قبل از بیان انتقاد بگوییم که او می‌داند که چقدر دوستش داریم و تحت هر شرایطی در کنارش هستیم و... و این مساله باعث میشود طرف مقابل حالت دفاعی نگیرد و انتقاد در کمال آرامش مطرح شود و بیشترین تاثیر را داشته باشد.
انتقاد بر پایه شنیده‌ها، باورها و تصورات، فیلم‌های مستهجن، ماهواره یا ادعاهای سودجویان نیز بی‌پایه و بی‌نتیجه است. زوجین باید بر پایه شناخت از توانایی‌ها و استعداد‌های یکدیگر از هم توقع داشته باشند؛ زیرا تنها در این صورت است که می‌توانند از زندگی زناشویی، احساس رضایت واقعی کنند.یک خطر بزرگ در انتقاد جنسی این است که این انتقاد میتواند به صورت پیشگوییهایی درآید که خودبه‌خود به حقیقت میپیوندد. مرد یا زنی که مرتب به تصور ناتوانایی جنسی مورد انتقاد قرار می‌گیرند، ممکن است عملا دچار ناتوانی شوند. متخصصان یادآوری می‌کنند که مغز، مهمترین نقش را در رابطه جنسی دارد. اگر در اثر انتقاد یا تلقین، به خود بقبولانیم که دچار ناتوانی جنسی هستیم، ممکن است در عمل هم به این وضع دچار شویم؛ برای مثال در بسیاری موارد، ناتوانی در مردان فقط نتیجه ترس از ناتوانی است.
نکته آخر که دکتر رزاقی به آن اشاره می‌کند، اینکه مراقب باشیم در انتقاد خود به کل شخصیت فرد حمله نکنیم، مثل بیان این مطلب که تو آدم بی‌توجه و بی‌احساسی هستی؛ حمله به کل شخصیت فرد نه تنها وضع را بهتر نمی‌کند، بلکه باعث میشود فرد مقابل بیشتر بر مشکلش پافشاری کند. پس باید توجه کنیم در این نوع انتقاد همان مشکل خاص و آن هم به صورت عینی مطرح شود.(الهام طباطبایی/ضمیمه چاردیواری/جام جم)
