لبنیات کم‌چرب خطر سنگ کلیه را کم می‌کند

جام جم سرا: دکتر آریا جنابی در گفت‌و‌گو با جام‌جم با تاکید بر مصرف روزانه 12ـ8 لیوان مایعات در مبتلایان به سنگ کلیه افزود: البته مصرف این میزان مایعات که شامل آب، آبمیوه و چای کمرنگ می‌شود، باید طی روز باشد حتی لازم است یک لیوان آب، قبل از خواب شبانه و یک لیوان هم در نیمه‌های شب نوشیده شود تا احتمال غلیظ شدن ادرار و تقویت خطر ایجاد سنگ در افراد مستعد کاهش پیدا کند. از سوی دیگر مصرف نوشابه‌های گازدار، بویژه نوشابه‌هایی که رنگ تیره دارد در مبتلایان به سنگ کلیه بسیار محدود شود.

وی تاکید کرد: بی‌شک مصرف نمک و پروتئین‌های حیوانی، بویژه گوشت قرمز در افراد مستعد سنگ کلیه باید بسیار محدود شود و به جای آن پروتئین‌های گیاهی، میوه و سبزیجات در رژیم غذایی گنجانده شود.

زنی در ۴۷ سالگی متوجه شد ۳ کلیه سالم در بدنش دارد!

جام جم سرا: فریبا کانونی زن ۴۷ ساله‌ای که در روستای سیبلی شهرستان آستارا زندگی می‌کند دارای سه کلیه سالم است.
این زن دراین باره اظهار کرد: به دلیل بیماری آزمایش دادم و پزشک ابتدا تصور کرد غده دارم اما پس از انجام آزمایش‌های تخصصی، پزشکان اعلام کردند من سه کلیه سالم در بدن دارم و هر سه کلیه همزمان و بدون ایراد کار می‌کنند.

به گزارش جام جم سرا، کانونی، مادر یک فرزند دبیرستانی است و می‌گوید تاکنون نمی‌دانستم که سه کلیه دارم. (فارس)

علل بروز، علائم و روش‌های درمان کیست کلیه

جام جم سرا به نقل از تصویرنما: کیست کلیه ممکن است به صورت تکی و یا چند تایی در کلیه‌ها شکل بگیرد. کیست ساده، شایع‌ترین نوع کیست در کلیه‌ها می‌باشد. این بیماری با بیماری کلیه پلی کیستیک متفاوت است. کلیه پلی کیستیک یک بیماری پیشرونده و خطرناک است که به از دست دادن کلیه‌ها منجر می‌شود. کیست ساده کلیه اغلب باعث ایجاد مشکل حادی نمی‌شود.

علل کیست کلیه

علت بروز کیست ساده کلیه‌ها هنوز به درستی کشف نشده است اما به نظر نمی‌رسد که یک بیماری ارثی باشد. این بیماری در مردان شایع‌تر است. سن نیز یکی از عوامل اصلی موثر در بروز کیست کلیه است. تقریبا نیمی از افراد بالای ۵۰ سال یک یا چند کیست ساده کلیه دارند. اندازهٔ این کیست‌ها با افزایش سن بزرگ‌تر می‌شود به گونه‌ای که بعد از ۱۰ سال ممکن است دو برابر شوند.

علائم و خطرات کیست کلیه

کیست ساده کلیه معمولا علائم خاصی ندارد. در اکثر موارد، پزشک در حین انجام یک سونوگرافی و یا توموگرافی کامپیوتری که به منظور تشخیص بیماری دیگری انجام می‌شود، کیست ساده کلیه‌ها را تشخیص می‌دهد. با این حال کیست‌های ساده کلیه ممکن است علائمی از جمله موارد زیر داشته باشند:

• اگر این عارضه‌ها بزرگ شوند و به سایر اعضای بدن فشار وارد آورند می‌توانند منجر به احساس درد در پهلو‌ها، پشت و یا بالای شکم شوند.
• خونریزی
• ایجاد عفونت و بروز علائم ناشی از عفونت مانند تب و لرز
• مختل کردن عملکرد کلیه‌ها (نادر است)

کیست ساده کلیه با فشار خون بالا همراه است اما هنوز رابطه بین این دو بیماری معلوم نیست.

درمان کیست

اگر کیست کلیه شما علائم یا عوارض خاصی را ایجاد نمی‌کند نیازی نیست که به فکر درمان باشید. البته حتما به پزشک مراجعه کنید تا پزشک تائید کند که کیست ساده کلیه شما هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند. با این حال در مواردی نادر که کیست شما باعث بروز علائم یا عوارض می‌شود، شما ملزم هستید برای درمان کیست کلیه‌های خود اقدام کنید.

درمان کیست ساده کلیه ممکن است شامل مراحل زیر باشد:
پزشک با استفاده از یک سوزن بلند و از طریق پوست و با کمک دستگاه سونوگرافی وارد کلیه‌ها شده، کیست را سوراخ و آن را تخلیه می‌کند. ممکن است داخل آن را با محلولی که حاوی الکل است پر کند. این کار باعث می‌شود که بافت سخت شده و شانس عود کردن آن پایین بیاید.
در برخی موارد کیست دوباره عود کرده و با مایع پر می‌شود. در چنین مواردی ممکن است پزشک به انجام یک عمل جراحی سنگین‌تر که مستلزم بیهوشی عمومی و ایجاد یک برش بزرگ‌تر است مجبور شود. در این عمل، پزشک به کمک لاپاراسکوپ و سایر تجهیزات پزشکی مایع داخل کیست را تخلیه کرده و دیوارهٔ آن را حذف می‌کند و یا می‌سوزاند. این کار از شکل گیری مجدد آن پیشگیری می‌کند. در این عمل ممکن است لازم باشد که شما برای یک یا دو روز در بیمارستان بستری شوید.

جوشانده «ارغوان»؛ برطرف‌کننده برودت معده و کلیه

جام جم سرا: محسن پویان گفت: ارغوان گیاهی از خانواده نخود است؛ درختی کوچک با گل‌هایی ارغوانی. در کتب قدیم ایران مانند الابنیه عن الحقایق الادویه به نام «داذی» و در منابع دیگر به نام‌های «اکوان»، «ارجوان»، «ارجوان‌العرب»، «خرزیق» و «زعید» آمده است. برگ‌های آن قلوه‌ای شکل و به رنگ سبز روشن است. مصرف گل‌های آن مفرح است و اخلاط لزج را خارج می‌کند و برودت معده و کلیه را برطرف می‌کند و صدا را صاف و سنگ مثانه را خرد می‌کند.

این پژوهشگر گیاهان دارویی گفت: دم‌کرده گل آن قی‌آور است و معده را پاک می‌کند. دم‌کرده پوست ریشه آن نیز قی‌آور است. گرد سوخته شده ریشه آن به عنوان مداد ابرو کاربرد دارد مژگان را بلند و خوش حالت می‌کند. از گل ارغوان در اروپا نوعی ترشی درست می‌کنند، پوست و چوب ارغوان در معالجه آبسه‌ها و ناراحتی‌های سر مورد استفاده دارد. پوست درخت ضدعفونی کننده است. برای تهیه جوشانده ملایم پوست و ریشه از 8 گرم ماده گیاه در یک لیتر آب استفاده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ارغوان درختچه‌ای زیبا است که به صورت پرورشی در پارک‌ها و باغات و بلوار‌ها از آن استفاده می‌شود. (ایسنا)

رژیم درمانی برای نارسایی‌های کلیه

دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیزمعتقد است نارسایی کلیه به قدری شایع شده که در حال حاضر با کمبود دستگاه‏های دیالیز در کشور مواجه هستیم. او در این گفت‌وگو از اصول رژیم‌درمانی در بیماری‌های کلیوی گفته است.

* چه عواملی در نارسایی کلیه نقش دارند؟

نارسایی کلیه ۲ نوع دارد؛ در نارسایی حاد، کلیه‏‌ها ناگهانی و به دلیل وجود جراحت در اثر تصادف، سوختگی، ضربه و... عملکرد خود را از دست می‌‏دهند. در نارسایی مزمن کلیه که مهم‌ترین عوامل ایجادکننده آن دیابت یا بیماری قند و سپس فشارخون بالاست، فرد در طولانی‏مدت دچار مشکلات کلیوی می‌شود، اما تا وقتی که فرد آزمایش ندهد و سطح ترکیب‌های دفعی مانند اوره، کراتینین و اسیدوز ادرارش که در بیماری‏های کلیه افزایش می‌‏یابند، معلوم نشود، متوجه بیماری خود نخواهد شد.

* این بیماری چه علائمی در بدن ایجاد می‌‏کند؟

به‏ طورکلی خستگی، پرفشاری خون، ورم چشم‏‌ها و دست و پا‌ها، کم‏خونی، شب ادراری، کاهش اشت‌ها و خارش‏های پوستی مهم‌ترین علائم هستند.

* آیا با رژیم غذایی می‌‏توان به این افراد کمک کرد؟

بله. بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید زیر نظر متخصص تغذیه رژیمی دریافت کنند که بتواند سیر بیماری را رو به بهبود ببرد یا پیشرفت آن را به تعویق بیندازد. هدف از رژیم‏درمانی بیماران کلیوی، این است که کار فرد به دیالیز کشیده نشود بنابراین باید میزان پروتئین، انرژی، سدیم، پتاسیم و فسفر رژیم غذایی این بیماران به دقت تنظیم شود و اولین نکته مهم رژیم غذایی بیماران، تنظیم پروتئین آن است. مقدار پروتئین فردی که دچار نارسایی مزمن کلیه شده و هنوز به مرحله دیالیز نرسیده، با فردی که به مرحله دیالیز رسیده است، تفاوت دارد. به این صورت که باید دریافت پروتئین رژیم غذایی‏اش بسیار محدود شود تا سطح ترکیب‌های اوره، کراتینین و اسیداوریک خونش افزایش نیابد. به همین دلیل در ‌‌نهایت حدود ۴۰ تا ۵۰ گرم پروتئین حیوانی در رژیم بیمار قرار می‌‏دهیم ولی افرادی که به مرحله دیالیز می‌‏رسند، چندان محدودیت پروتئین ندارند زیرا دستگاه دیالیز مواد دفعی موجود در خون را دفع می‌‏کند پس باید مقدار پروتئین دریافتی این بیماران بیشتر باشد.
دومین عامل، سدیم است. همان‌طور که می‌‏دانید نمک از دو جزء کلر و سدیم تشکیل شده است. سدیم عامل اصلی فشارخون بالاست. دریافت سدیم در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه در مرحله پیش از دیالیز یا مرحله دیالیز تفاوتی ندارد و باید به ۲ هزار تا ۳ هزار میلی‏گرم در روز محدود شود. در صورتی که بیمار فشارخون داشته باشد و دچار تجمع مایع در بدن شده باشد یا به نارسایی احتقانی قلب مبتلا باشد، میزان دریافتی سدیم رژیمش نباید از ۲ هزار میلی‏گرم در روز بیشتر شود. علاوه بر این، بسیاری از مواد غذایی مانند انواع پنیر‌ها، سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی، آجیل‏های شور و... حاوی سدیم بالایی هستند و نباید مصرف شوند.

* پتاسیم و فسفر چطور؟

پتاسیم یک ماده معدنی است که در میوه‏‌ها و سبزی‌ها به مقدار فراوان یافت می‌‏شود. بیمارانی که به نارسایی مزمن کلیه مبتلا هستند و میزان دفع ادرار آن‌ها کافی است یا حجم ادرار روزانه‏شان بیش از یک لیتر است، محدودیت زیادی برای مصرف پتاسیم ندارند. این افراد می‌‏توانند روزانه تا ۳ هزار میلی‏گرم پتاسیم استفاده کنند ولی باید مقدار پتاسیم دریافتی بیمارانی که در مرحله آخر نارسایی مزمن کلیه هستند، محدود شود. گروه سبزی‏‌ها، میوه‏‌ها، شیر و فراورده‏های گوشتی و غلات سبوس‏دار غنی از پتاسیم هستند. میزان فسفر نیز در رژیم غذایی بیماران پیش از دیالیز و بیمارانی که مرحله دیالیز را می‌‏گذرانند، متفاوت است. مصرف فسفر در بیماری که اوره و کراتینین خونش بالا رفته ولی هنوز به مرحله دیالیز نرسیده، محدود‌تر از بیماری است که دیالیز می‌‏کند. این میزان حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‏گرم در روز است. غذاهایی مانند شیر، ماست، بستنی، پنیر، دوغ، کشک و خامه، نان‏های سبوس‏دار، حبوبات مثل لوبیا، عدس و لپه، نوشابه‏های حاوی اسیدفسفریک مانند نوشابه‏های سیاه یا کولادار، برخی از ماهی‏‌ها، آجیل‏‌ها و مغز‌ها، گوشت امعاء و احشاء مثل دل، قلوه، جگر و مغز فسفر بالایی دارند و بیماران کلیوی باید در مصرف آن‌ها دقت داشته باشند.

* آیا میزان مایعات دریافتی در این بیماران هم مهم است؟

اگر بیمار کلیوی ادم یا تجمع مایعات در بدن نداشته باشد، می‌‏تواند به‌قدر احتیاجش یعنی به اندازه‏ای که رفع تشنگی کند، مایعات دریافت کند ولی اگر بیمار دچار ادم به‌خصوص در قسمت‏های انتهایی بدن مثل ادم ناحیه مچ شده باشد، باید مقدار کمی مایعات دریافت کند که میزان آن را متخصص تغذیه تعیین خواهد کرد.

* چه توصیه‌ای دیگری به بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی دارید؟

افراد مبتلا به نارسایی کلیه هیچ‌گاه نباید در ظرف‏های آلومینیومی غذا بخورند زیرا آلومینیوم برایشان سم است. چربی‏های دریافتی این بیماران باید از روغن‏های مفید مایع مانند کانولا تامین شود زیرا بیشتر بیماران کلیوی کلسترول و تری‏گلیسرید بالایی دارند. حرارت پخت غذای بیماران نیز نباید خیلی زیاد باشد زیرا حرارت بالا باعث تخریب روغن می‌‏شود. (سلامت)

آنچه خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش می‌دهد

حسن یاری اظهار کرد: مصرف قرص کلسیم در افرادی که سنگ از نوع کلسیم دارند باید با مایعات فراوان و مدت ‌زمان اعلام‌ شده باشد. مصرف لبنیات در بیماران مبتلا به سنگ‌سازی مشکلی ندارد و باید در حد اعتدال مورد استفاده قرار گیرد.

وی افزود: عدم مصرف مایعات فراوان و زندگی ماشینی از دلایل بروز سنگ‌سازی در افراد است. همچنین مصرف غذاهای آماده و کم‌تحرکی نیز از دیگر علل افزایش سنگ‌سازی در افراد است. از این‌ رو توجه به مصرف مایعات و تحرک بیشتر از ضروریات است، این در حالیست که بیشتر افراد آب سنگین را از دلایل اصلی بروز سنگ کلیه می‌دانند که این عامل بارها از سوی متخصصان مربوطه رد شده است.

یاری تصریح کرد: سنگ‌شکنی رایج‌ترین روش درمان سنگ‌های کلیوی به شمار می‌رود که در این شیوه امواج و شوک ایجاد شده در خارج از بدن از طریق پوست و بافت عبور کرده و پس از برخورد با سنگ کلیه آن را خرد می‌کند. در این حالت سنگ‌ها به شکل شن‌هایی درمی‌آیند که به ‌آسانی از طریق ادرار دفع می‌شوند. در ضمن سنگ کلیه در بیشتر مناطق دنیا از جمله اروپای شرقی، آفریقا و خاورمیانه و ایران شیوع بیشتری دارد که این امر نیز به عوامل گوناگونی بستگی دارد. (ایسنا)

168

راهنمای سریعی برای شناخت علائم سنگ‌ساز کلیه

به این ترتیب که این ترکیبات به هم چسبیده و به صورت یک سنگ در می‌آید. اندازه سنگ‌ها از یک دانه شن تا یک توپ گلف متغیر است. بیشتر سنگ‌ها داخل کلیه‌ها تشکیل و سنگ‌های ریز معمولا بدون بروز مشکل خاصی از دستگاه ادراری دفع می‌شوند، اما سنگ‌های بزرگتر درد شدیدی ایجاد می‌کنند که آن‌ را با درد زایمان مقایسه کرده‌اند. حدود 70 تا 80 درصد این سنگ‌ها از اگزالات کلسیم تشکیل می‌شوند و در بین آقایان رواج بیشتری دارند. در این مطلب 8 علامت نشان‌دهنده وجود سنگ کلیه را بیان می‌کنیم.

عوامل موثر در تشکیل سنگ کلیه

به طور طبیعی، ادرار حاوی ترکیبات شیمیایی است که مانع از تشکیل سنگ کلیه می‌شود، اما برخی افراد بیشتر در معرض این مشکل قرار می‌گیرند و عوامل متعددی از جمله مصرف مواد غذایی حاوی اگزالات کلسیم یا اسید اوریک، عدم مصرف کافی مایعات، مسدود شدن مجاری ادرار، برخی بیماری‌های متابولیک، عفونت‌های ادراری، مصرف زیاد ویتامین C و D و مصرف برخی داروها باعث بروز سنگ کلیه می‌شوند. البته در برخی موارد دلیل خاصی برای بروز این مشکل یافت نمی‌شود.

علائم سنگ کلیه

نیاز مکرر به دستشویی رفتن و احساس درد در حین ادرار:‌ سنگ کلیه بیشتر در بین آقایان و از سن بیست و هشت سالگی دیده می‌شود. این مشکل در افرادی که در شرایط آب و هوایی گرم زندگی می‌کنند رایج‌تر است. نیاز مستمر به دستشویی رفتن یکی از علائم اصلی سنگ کلیه محسوب می‌شود. این مشکل با احساس درد در کمر همراه است که در نتیجه جابه‌جایی سنگ در حالب‌ها بروز می‌کند. به عقیده متخصصان عبور سنگ بسیار دردناک بوده و امکان دارد براحتی باعث ایجاد عفونت مجاری ادراری شود. بنابراین اگر شب‌ها و وقت و بی‌وقت نیاز به دستشویی پیدا می‌کنید و در حین دفع احساس درد شدیدی دارید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

درد کمر: افرادی که از سنگ کلیه رنج می‌برند از درد شدید در پشت و بخصوص در پهلوها و درست در نقاطی که کلیه‌ها قرار دارند شکایت می‌کنند. امکان دارد که درد به سمت پایین شکم و تا کشاله ران و کمر و پشت نیز سرایت کند. این درد پیچشی، تیرکشنده و بسیار آزاردهنده است.

وجود خون در ادرار: ادرار افرادی که از سنگ کلیه رنج می‌برند در اغلب موارد به رنگ صورتی، قرمز و قهوه‌ای است. بتدریج که این سنگ‌ها بزرگ‌تر شده و پیشابراه را مسدود می‌کنند، رنگ ادرار نیز تغییر کرده و از زرد شفاف به رنگ قرمز متمایل می‌شود که به آن «هماچوری» یا خون در ادرار گفته می‌شود. وجود خون در ادرار طبیعی نیست و در صورت مشاهده آن باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود.

حالت تهوع و استفراغ: در صورت وجود سنگ در کلیه علائمی مانند حالت تهوع یا دل‌درد به قدری شدید است که فرد دچار استفراغ می‌شود. این حالت به دو دلیل بروز می‌کند. اول: به سبب این‌که استفراغ به دلیل درد شدید رد شدن سنگ کلیه ایجاد می‌شود. دوم: به این دلیل که کلیه‌ها وظیفه دفع ضایعات از بدن را به عهده دارند. زمانی که اختلالی در کار این اعضا بروز می‌کند یا به دلیل سنگ کلیه دچار انسداد می‌شوند، بدن از استفراغ به عنوان تنها روش خلاص‌شدن از شر سموم استفاده می‌کند.

ادرار با بوی تند و زننده: علاوه بر تغییر رنگ ایجاد شده، بوی ادرار افرادی که از سنگ کلیه رنج می‌برند نیز به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی سخت یا توکسین‌های موجود در آن تند و زننده می‌شود. این ترکیبات شیمیایی موجود در ادرار به جای دفع شدن در بدن باقی می‌مانند و به هم چسبیده و به سنگ کلیه تبدیل می‌شود.

دشواری در نشستن: در بیشتر موارد، اگر سنگ‌های کلیه بزرگ شده باشند، فرد بیمار نمی‌تواند بنشیند یا راحت بخوابد. به دلیل این‌که سنگ‌ها باعث ایجاد فشار و درد در کلیه‌ها می‌شوند. به همین دلیل افرادی که دچار سنگ کلیه هستند اغلب سرپا می‌ایستند و در این وضع درد کمتری احساس می‌کنند.

تب و لرز: اگر سنگ کلیه درمان نشود باعث بروز تب (خفیف یا شدید) و در پی آن لرز می‌شود. امکان دارد که این مشکل از عفونت مجاری ادرار باشد که در این صورت بیمار باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کند. در حالت کلی تب و لرز نشان از وجود مشکل در سلامت بدن است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

ورم کلیه‌ها و شکم: ممکن است سنگ‌های بزرگ کلیه‌ راه دفع و عبور ادرار را بگیرند و به این ترتیب کلیه‌ها به طور دردناکی ورم ‌کنند. همان‌طور که می‌دانید کلیه‌ها در دو طرف ستون مهره‌ها و کمی پایین‌تر از قفسه سینه در نزدیکی کمر قرار دارند. زمانی که این اعضا دچار التهاب می‌شود، این التهاب و تورم در ناحیه شکم و کشاله ران نیز مشاهده می‌شود.

چگونه می‌توان از تشکیل سنگ‌کلیه پیشگیری کرد؟

درست است که کلیه برخی افراد سنگ‌ساز است، اما به طور کلی می‌توان با کارهای ساده‌ای از تشکیل این سنگ‌ها پیشگیری کرد.

برای این کار بهتر است روزانه یک و نیم تا دو لیتر آب بنوشید. اگر شب‌ها برای رفتن به دستشویی از خواب بیدار می‌شوید یک لیوان آب بنوشید. حواستان باشد که بعد از ورزش یا غذا خوردن نیز به میزان کافی آب مصرف کنید. اگر سنگ اگزالات کلسیم دارید، بهتر است به میزان دریافت کلسیم از طریق مصرف مواد غذایی دقت کنید و از مصرف مواد غذایی سرشار از اگزالات مانند چای یا شکلات بپرهیزید. در جذب ویتامین‌C احتیاط کنید. میزان دریافتی ویتامین C برای شما روزانه 4 گرم است. از مصرف زیاد داروهای ضداسید بپرهیزید. توجه داشته باشید که ویتامین6 B(حداکثر 50 میلی گرم در روز) از تشکیل سنگ‌های اگزالات کلسیم پیشگیری می‌کند. تا حد امکان مصرف پروتئین و نمک را کاهش دهید. اگر از سنگ‌های ادراری اسید اوریک رنج می‌برید مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانید.

فاطمه مهدی‌پور

منبع:‌ activebeat‌ msn

سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)

نارسایی‌ مزمن کلیه در کمین دیابتی‌ها و فشارخونی‌ها

کلیه‌های ما به اعضای مظلوم معروف هستند، چون با وجود ناراحتی، همچنان به کار خود ادامه می‌دهند تا جایی که کارایی خود را از دست می‌دهند و خاموش می‌شوند.

نارسایی مزمن کلیه ممکن است هر طیف سنی از کودک تا کهنسال را در هر دو جنس درگیر کند، اما دیابت، فشار خون و حتی پروستات خوش‌خیم اگر درمان ‌نشود ممکن است باعث نارسایی مزمن کلیه شود. دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، متخصص کلیه و مجاری ادرار، در این باره به جام‌جم می‌گوید: نارسایی کلیه دو نوع مهم حاد و مزمن دارد.

وقتی کلیه‌ها بتدریج و با گذشت زمان کارایی خود را از دست می‌دهند، نارسایی مزمن کلیه اتفاق افتاده است. صفری‌نژاد با بیان این مطلب می‌افزاید: بیش از 80 درصد موارد نارسایی مزمن کلیه قابل پیشگیری است و معمولا بر اثر سهل‌انگاری، کلیه‌ها از کار می‌افتند.

مثلا کودکی را در نظر بگیرید که دچار عفونت ادراری مکرر است و در بررسی‌ها معلوم شده برگشت ادرار دارد. اگر این مشکل درست و علمی درمان نشود، باعث بروز عفونت مکرر در کلیه می‌شود و به آن آسیب می‌زند و در نهایت نارسایی مزمن کلیه می‌شود. این متخصص کلیه توضیح می‌دهد: سنگ‌های کلیه راجعه هستند، یعنی عود می‌کنند و این مشکل بسیار ساده که می‌تواند با اقدام‌های آسان، درمان شود می‌تواند به نارسایی مزمن کلیه تبدیل شود؛ مثلا اگرسنگی شش هفت میلی‌متری به مدت 8 ـ 6 هفته در حالب گیر کند، می‌تواند کلیه فرد را از بین ببرد. حالا اگر این اتفاق برای هر دو کلیه بیفتد، بیمار کلیه‌هایش را که دچار نارسایی شده است، از دست خواهد داد.

بیماری‌ها هم باعث نارسایی کلیه می‌شوند

صفری‌نژاد با اشاره به این که برخی بیماری‌ها می‌توانند بر کلیه اثر بگذارند و عملکرد آن را مختل کنند، می‌گوید: سردسته آنها دیابت است و پس از آن فشارخون کنترل‌نشده. او ادامه می‌دهد: اگر دیابت کنترل نشود و بیمار تحت‌نظر پزشک نباشد طی 10 تا 15 سال باعث نارسایی کلیه خواهد شد. به طور کلی در جامعه ما شایع‌ترین علت نارسایی کلیه که کار را به پیوند می‌کشاند، دیابت است. متهم ردیف دوم، فشارخون است و اگر کنترل و درمان نشود، با گذشت زمان به کلیه آسیب می‌زند و عملکرد آن را دچار نارسایی مزمن می‌کند. به گفته این استاد دانشگاه، برخی بیماری‌های بافت کلیه هم اگر درمان نشوند، باعث نارسایی آن می‌شوند، مانند نشانگان نفروتیک.

مشکلی که دیر خود را نشان می‌دهد

دکتر صفری‌نژاد می‌گوید: متاسفانه علائم نارسایی مزمن کلیه برای خود بیمار قابل‌شناسایی نیست، اما وقتی آزمایش انجام می‌شود، نتایج نشان می‌دهد اوره و کراتینین خون بالاست و پزشک با توجه به این موضوع متوجه مشکل می‌شود. در غیر این صورت، چند سال بعد از ابتلا و وقتی کلیه‌ها 80 ـ 70 درصد عملکرد و کارایی خود را از دست داده‌اند و بیمار دچار کم‌خونی، حالت تهوع، خواب‌آلودگی و... شده، متوجه مشکل می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند و البته آن زمان دیگر خیلی برای درمان دیر است. این متخصص کلیه و مجاری ادرار توصیه می‌کند: با توجه به دیر ظاهر شدن علائم نارسایی مزمن کلیه، افراد مبتلا به فشارخون، دیابت، سابقه بیماری کلیوی در خانواده و افرادی که خودشان سابقه ابتلا به بیماری کلیوی داشته‌اند باید سالانه از نظر کارکرد و عملکرد کلیه بررسی شوند تا هر گونه اختلال در کارکرد و عملکرد کلیه‌ها در مراحل ابتدایی تشخیص داده و درمان شود.

نارسایی مزمن کلیه درمان هم دارد؟

این متخصص کلیه در پاسخ به پرسش فوق می‌گوید: درمان نارسایی مزمن کلیه در مراحل اول، نگهدارنده است؛ یعنی پزشک مصرف مایعات و مواد پروتئینی را محدود و رژیم غذایی خاصی برای بیمار توصیه می‌کند، اما در مرحله‌ای که مواد سمی در بدن تجمع پیدا کرد‌ه‌اند و کلیه‌ها نمی‌توانند آنها را دفع کنند، درمان جایگزین نیاز است. او درباره درمان جایگزین توضیح می‌دهد: درمان جایگزین، دو نوع است؛ همودیالیز یا دیالیز کردن بیمار و پیوند کلیه. بهترین روش درمان نارسایی‌ مزمن کلیه هم انجام پیوند است. به شرطی که بیمار شرایط خاص انجام این جراحی را داشته باشد. اگر این امکان وجود نداشته باشد، به ناچار دیالیز انجام می‌شود و پزشک تعیین می‌کند بیمار چند بار در هفته برای دیالیز مراجعه کند.

نارسایی حاد کلیه درمان دارد

دکتر صفری‌نژاد با بیان این که نارسایی حاد کلیه، ناگهانی اتفاق می‌افتد، ادامه می‌دهد: اگر بیمار هنگام عمل جراحی یا تصادف دچار خونریزی شدید شده، عضلاتش له یا به مسمومیت خاصی مبتلا ‌شود کلیه را ناگهان دچار نارسایی حاد می‌کند. او توضیح می‌دهد: نارسایی حاد کلیه معمولا قابل ‌درمان است و پس از گذشت چند هفته از درمان، کلیه‌ها دوباره کار خود را از سر می‌گیرند. او هشدار می‌دهد: اگر هم این نارسایی درست درمان نشود، به نارسایی مزمن کلیه تبدیل خواهدشد. کلیه‌ها رزرو یا ذخیره خیلی خوبی دارند و اگر تا 50 درصد عملکرد خود را از دست نداده باشند، معمولا میزان اوره و کراتینین خون بالا نمی‌رود؛ اما اگر میزان کراتینین خون به بیش از 1.8 برسد، یعنی بیمار در حال ابتلا به نارسایی مزمن کلیه است. البته نارسایی مزمن کلیه از نظر علمی چند مرحله دارد و درمان به این که بیمار در کدام یک از این مراحل قرار داشته باشد، بستگی دارد.

مراقب کلیه‌هایمان باشیم

دکتر صفری‌نژاد در نهایت تاکید می‌کند: افرادی که به بیماری‌هایی مثل دیابت، فشارخون و سنگ کلیه دچارند که ممکن است به نارسایی مزمن کلیه بینجامد، حتما باید سالانه از نظر سلامت کلیه بررسی شوند. متاسفانه اگر کسی دچار یکی از این بیماری‌های زمینه‌ای باشد و از آن به هر دلیل بی‌اطلاع بماند، بیماری‌اش در مراحل پیشرفته خود را نشان می‌دهد که شاخص‌ترین علائم آن که خود بیمار متوجه‌شان می‌شود رنگ‌‌پریدگی، خستگی، حالت تهوع و به علت جمع شدن اوره، خارش شدید پوست است.

زهرا صفوی سهی ‌/ ‌جام‌جم

باید مانع انجام پیوند کلیه در کشور شد

دکتر محمد‌رضا خاتمی، پیش از آنکه به عنوان پزشکی حاذق و پژوهشگر عرصه پزشکی شناخته شده باشد، به پیشینه سیاسی‌اش معروف است. بی‌شک او را به عنوان دبیرکل جبهه مشارکت، عضو هیات رئیسه و نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره ششم و همینطور به عنوان برادر رئیس جمهوری اسبق به یاد می‌آورند اما برای مصاحبه به مناسبت روز پزشک به نظر می‌رسد گزینه مناسبی است.

به گزارش آنا، برای حضور در اتاق دکتر محمدرضا خاتمی به بیمارستان امام خمینی(ره) تهران سری می‌زنیم. اتاقی کوچک در انتهای راه‌روی بخش پیوند کلیه که بسیار ساده به نظر می‌رسد، محل قرار گفت‌وگو است. اتاقی با کتابخانه‌ای کوچک که همه نوع کتاب را می‌توانی در آن ببینی؛ از قران مجید و مفاتیح تا کتاب‌های تخصصی پزشکی. بیماران البته برای عرض تبریک روز پزشک به دیدار خاتمی می‌آیند و با هدایای کوچک مانند شکلات و شیرینی این روز را تبریک می‌گویند. او که به نظر می‌رسد محبوبیت بالایی میان بیمارانش دارد، برای احترام در اتاقش را به روی تمام بیماران باز گذاشته است.

* جایگاه نظام پزشکی کشور را کجا می‌بینید؟ اساسا تعریف شما از جایگاه پزشک در ایران چیست؟

- خدمات بهداشتی و درمانی یکی از مورد نیازترین خدماتی است که در هر جامعه‌ای وجود دارد و خدمتی است که با زندگی بشر زاده شده است و از روزی که بشر زندگی خود را آغاز کرده است، نیاز به این خدمات وجود داشته است. در دین اسلام نیز از بهداشت و درمان به عنوان یکی از دو علم یا خدمت برتر یاد شده است. بنابراین نیاز به خدمات پزشکی یک امر بدیهی و طبیعی برای تامین رفاه هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان گفت خدمات پزشکی یکی از برترین خدماتی است که یک جامعه می‌تواند به آن نیاز داشته باشد.

* سطح علمی جامعه پزشکی کشور را چگونه توصیف می‌کنید؟

- باید بپذیریم هر نوع خدماتی که در جامعه ارائه می‌شود، نیازمند یک مبنای علمی است. علوم پزشکی یکی از پیشرفته‌ترین رشته‌هاست که همه امور آن بر اساس تحقیق، پژوهش و آخرین پیشرفت‌های دنیا بنا نهاده شده است اما واقعیت این است که ما و سایر کشورهای جهان سوم متاسفانه سرمایه‌گذاری لازم را در زمینه این مشارکت‌های علمی در دنیای امروز انجام نداده است برای همین زمانی که سطح پزشکان را با سایر کشورها مقایسه می‌کنیم متوجه فاصله بسیار زیادی می‌شویم که رفع این موضوع نیازمند آن است که با وسواس و دقت بیشتر از دستاوردهای کشورهای دیگر استفاده کنیم. اما باید گفت پزشکان ایرانی پیوند محکمی با علم پزشکی دنیا دارند و نسبت به علوم دیگر در کشور بیشتر است و بسیار راحت‌تر می‌توانند از دستاوردهای سایر کشورها استفاده کنند.

جامعه پزشکی ما جزو نخبگان این کشور محسومب می‌شوند که وارد رشته پزشکی شده‌اند. توان و استعداد یادگیری و آموزش جامعه پزشکی بسیار زیاد است و از طرف دیگر چون ارتباط با دنیا از ارتباطات فیزیکی خارج شده است جامعه پزشکی بسیار راحت می‌تواند از دستاوردهای دنیا استفاده کنند اما زمانی مشکلات ما آغاز می‌شود که به مرحله استفاده از تکنولوژی می‌رسیم، زیرا بخش عمده‌ای از پیشرفت‌های پزشکی به پیشرفت‌های مهندسی و سایر علوم مربوط می‌شود اما چون در این قسمت دچار عقب ماندگی و محدودیت دسترسی هستیم نمی‌توانیم از بسیاری از تکنولوژی استفاده کنیم.

جامعه پزشکی ما، امروزه به لحاظ دانایی قابل مقایسه با کشورهای دیگر نیستند و زمانی که به یک کشور پیشرفته سفر می‌کنند به لحاط دانش در جایگاه والایی قرار می‌گیرند اما زمانی که همین پزشکان وارد ایران می‌شوند به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد نمی‌توانند از بخش عمده علم خود استفاده کنند، در واقع دانش آنها به صورت یک دانش نظری باقی می‌ماند.

* بسیاری از منتقدان جامعه پزشکی، اخلاق پزشکی را در کشور زیر سوال ببرند، آیا از نظر شما اخلاق پزشکی در کشور ما دچار بحران شده است؟

- اخلاق پزشکی جزئی از اخلاق حرفه‌ای و اخلاق عمومی است. یعنی وقتی در اخلاق پزشکی دچار مشکل شویم کل اخلاق در جامعه ما دچار مشکل و بحران شده است اما عده‌ای هستند که به دلیل رابطه‌ خاصی که بین پزشک و جامعه عمومی وجود دارد، سعی می‌کنند فرافکنی کنند. بد اخلاقی در هر جامعه‌ای از جمله پزشکی وجود دارد اما این افراد سعی بر بزرگنمایی و بازتاب گسترده این مساله دارند.

* چه افرادی سعی بر این فرافکنی‌ها دارند؟

درآمد‌ها کافی نیست و تورم در کشور کمرشکن است که این مسائل نیز بر عهده نظام است که نظام اقتصادی را توسعه، درآمد مردم را افزایش دهد اما چون نمی‌توانند این کار را انجام دهند، مردم زمانی که دچار بیماری می‌شوند، بیشترین درد را متحمل می‌شوند.
یک دسته افرادی هستند که به دلیل نقش مهمی که در اداره کشور و مسئولیت‌های مدیریتی دارند و در انجام مسئولیت‌ها ناتوان مانده‌اند، می‌خواهند این مشکلات را بر گردن افراد دیگری بیندازند. برای مثال در خصوص ویزیت پزشکان باید گفت دولت و نظام مسئول تامین خدمات درمانی مردم است و در تمام دنیا در این حوزه سرمایه‌گذاری شده است اما نظام ما سرمایه‌گذاری کافی برای بهداشت و درمان مردم نمی‌کند بعد می‌خواهد بار این موضوع را به گردن پزشکان بیندازد. این در حالی است که اگر این افراد قادر باشند یک نظام درمانی کارآمد داشته باشند و ارزش خدمات را درست قیمت گذاری کنند، به هیچ عنوان این مسائل پیش نمی‌آید. بنابراین این افراد به دلیل مسائل سیاسی نمی‌توانند و یا نمی‌خواهند این کار را انجام دهند.

یکی دیگر از دلایل این فرافکنی‌ها این است که اقتصاد کشور پویا نیست. درآمد‌ها کافی نیست و تورم در کشور کمرشکن است که این مسائل نیز بر عهده نظام است که نظام اقتصادی را توسعه، درآمد مردم را افزایش و هم چنین تورم را کنترل کند اما چون نمی‌توانند این کار را انجام دهند، مردم زمانی که دچار بیماری می‌شوند، بیشترین درد را متحمل می‌شوند.

مردم می‌توانند با کاهش وعده‌های غذایی، خریداری نکردن کتاب، محدود کردن مسافرت‌ها و هم چنین ایجاد محدودیت‌های تحصیلی برای فرزندشان به نوعی مخارج خود را کنترل کنند و احساس کمبود آنچنانی نکنند اما کسی که دردمند است و نیاز به درمان دارد و پولی ندارد و دولت هم امکانات لازم در اختیار آنها نگذاشته است آن هم بر سر جامعه پزشکی سرشکن می‌شود البته بنده منکر برخی بی‌اخلاقی‌ها در میان پزشکان نیستم اما این حلقه مفقوده‌ای است که جزئی از جامعه پزشکی است و باید به آن کلیت پرداخت تا بتوان برطرف کرد اما ممکن است با یکسری تبلیغات، اعمال فشارها، تحریم‌ها و حتی برخوردهای خاصی که وجود دارد یک زمانی روی این مسائل را سرپوش گذاشت اما در طول بعد از انقلاب این مسائل وجود داشته و هیچ یک از این راهکارهای مقطعی پاسخگو نبوده است بنابراین باید یک راهکار اساسی اندیشیده شود.

از دوره بعد از انقلاب تاکنون سیاست کدام وزیر بهداشت توانسته تا حدودی برطرف کننده این مساله باشد؟

متاسفانه در نظام ما یا نظام‌های جهان سومی این مشکل وجود دارد. اصولا امور خدمات مورد توجه نیست و این موضوع ارتباطی به این ندارد که وزیر چه کسی باشد. وزیر بهداشت، آموزش و پرورش و وزیر علوم جزو مستضعفین کابینه هستند. کابینه دست کسانی است که دیدگاه اقتصادی دارند و برای آنها تولید ثروت مهم است، بنابراین توجه بر اقداماتی است که موجب کاهش تورم و افزایش ثروت باشد، بنابراین در این میان قشر آسیب‌پذیر تا زمانی که به رشد اقتصادی خوبی دست پیدا کنیم دچار‌ آسیب می‌شود. این دیدگاه در نظام وجود ندارد که چگونه آسیب‌ها را پوشش دهیم، بنابراین ارتباطی به این ندارد که وزیر چه کسی باشد.

مشکلات بهداشت و درمان از گذشته همین بوده و هست برخی از وزرا با مشکلات برخورد کردند، عده‌ای امتیاز دادند و برخی هم کنار آمدند بنابراین مشکلات ادامه دارد. بنده معتقد هستم این دیدگاه کلان در دولتمردان ما باید اصلاح شود که پرداختن به سلامت هزینه کردن نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است.

عمده مشکلات ما ناشی از چه چیزی می‌تواند باشد؟

بخش عمده مشکلات کشور ما ناشی از بی‌توجهی به قانون اساسی است. قانون اساسی بهداشت، آموزش و امنیت را جزو وظایف دولت قرار داده است. به عقیده بنده دولت نباید به فکر گرداندن بنگاه‌های اقتصادی باشد بلکه باید اصول این کار را تعیین و بر عهده ملت بگذارد. دولت ما شاید به دلیل میراثی که از گذشته برایش باقی مانده به کارفرمایانی تبدیل شده‌اند که در نقش نیروهای عملیاتی درآمده‌اند. وزارتخانه‌های ما باید وزارتخانه ستادی برنامه ریز هدایتگر باشند اما وزاتخانه‌های ما ستادهای عملیاتی هستند که تغییر این موضوع نیازمند تغییر نگرش‌ها است که لازمه این موضوع در آن است که دولت در ابتدا بداند سرمایه‌گذاری در حوزه بهداشت، هزینه نیست و دوم اینکه دولت باید به وظیفه اصلی خود و به آنچه قانون اساسی تعیین کرده است، عمل کند و کارهای اجرایی و اقتصادی نکند و به وظیفه حاکمیتی خود برسد.

*دکتر هاشمی، وزیر بهداشت نیز بر این عقیده است که سرمایه‌گذاری در امر بهداشت هزینه محسوب نمی‌شود آیا اعتقاد به این موضوع می‌تواند تاثیری داشته باشد؟

همه وزرای بهداشت این دیگاه را دارند و داشته‌اند اما در کابینه نقش آفرین نیستند.

* اجرای طرح تحول سلامت که جزو مهم‌ترین برنامه دولت یازدهم است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟

- برنامه تحول سلامت یک اقدام مثبتی است که اجرای آن بخش عمده‌ای از بیماران را راضی کرده است اما این یک برنامه استراتژیک است یا خیر نمی‌دانیم. طرح تحول سلامت علیرغم ویژگی‌ها و مزیت‌ها هنوز در ذهن مشتری‌ها این ابهام دارد که تا کجا ادامه خواهد داشت. طرح تحول بدان معناست که دولت یک مقدار پول بیشتری را به این حوزه تزریق کرده است اما طیق چه برنامه و اصولی مشخص نیست و چه انتظاری در آینده از اجرای این برنامه خواهد شد نیز مشخص نیست. بنابراین از اجرای این برنامه نگران هستیم، برای مثال می‌دانیم دولت در این بخش سرمایه‌گذاری کرده این در حالی است که درآمد دولت وابسته به نفت است و اگر قیمت نفت دچار تغییر شود اثر مستیقم بر سلامت می‌گذارد. بنابراین ما نگران هستیم زیرا برای تداوم اجرای این برنامه باید یک منبع کافی و مولد ادامه‌دار در نظر گرفته شود و باید دقت داشت سیستم بهداشت و درمان زمانی موفق خواهد بود که بیمه‌ها نظام‌مند باشند اما متاسفانه شاهد آن هستیم که از طرفی دولت برای اجرای تحول سلامت به بیمارستان‌ها پول می‌دهد اما از طرف دیگر بیمه‌ها میلیاردها به بیمارستان‌ها بدهکار هستند. برای همین بیمارستان‌ها نمی‌توانند خود را اداره کنند و برای همین کشور ما نیاز به یک برنامه جامع دارد.

* با توجه به اینکه جنابعالی ریاست بخش پیوند کلیه بیمارستان امام خمینی (ره) را بر عهده‌ دارید، وضعیت «پیوند کلیه» در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

از نظر من باید مانع انجام پیوند کلیه در کشور شد. زیرا فرهنگ بسیار غلطی است که جز تجارت و خرید و فروش عضو هیچی چیزی در آن وجود ندارد. اهدای کلیه در فرهنگ ما به غلط مرسوم شده است، زیرا پیوند فقط از افراد هم‌خون جایز است و از نظر اخلاق پزشکی پذیرفته است و فقط افراد خانواده می‌توانند کلیه به یکدیگر اهدا کنند و برای مثال حتی دختر عمو نمی‌تواند به پسر عمو و غیره کلیه بدهد زیرا به لحاظ ژنتیکی این موضوع امکانپذیر نیست. در کشورهای خارجی که عضو بسیار کم دارند و صف لیست انتظار زیاد است مردم را تشویق می‌کنند که برخی‌ها به صورت خیرخواهانه کلیه خود را اهدا کنند اما نه اینکه به هر کسی که خودشان می‌خواهند کلیه اهدا کنند بلکه پزشکان از نظر بافت شناسی و ژنتیکی بررسی می‌کنند و اهدا صورت می‌گیرد.

متاسفانه در کشور ما مردم آگهی می‌دهند و برای اهدا مبالغ هنگفتی را تعیین می‌کنند که این موضوع باعث شده کشور ما در جامعه به لحاظ اخلاق، متهم ردیف اول شناخته شده شود. بنابراین بنده با شیوه‌ اهدای کلیه در ایران مخالف هستم. دلیل دوم مخالفت ما این است که پیوند کلیه می‌تواند از اجساد انجام شود، بنابراین انجام آن از افراد زنده قابل پذیریش نیست. در کشور ما سالانه 2500 تا 3 هزار پیوند کلیه انجام می‌شود یعنی اگر ما 1500 عضو داشته باشیم کفایت می‌کند و این در حالی است که سالانه 20 هزار نفر بر اثر تصادف در کشور کشته می‌شوند که اگر از این تعداد تنها 2 هزار جسد اهدایی داشته باشیم نه تنها نیاز ما به کلیه در کشور برطرف می‌شود بلکه می‌توانیم صادرات کلیه نیز داشته باشیم. پس نیاز کشور به کلیه نشان دهنده کم کاری دولت است، زیرا باید یک سیستمی در دولت باشد که بتوان فرآوری اعضا داشت برای مثال باید آمبولانس، ICU و انتقال مصدوم به مراکز درمان به گونه‌ای انجام شود که در درجه اول بتوان جان مجروحان را نجات داد و یا در صورت فوت، عضو بدست آوریم. اگر این کار انجام شود نیاز به پیوند کلیه از افراد زنده وجود ندارد ما باید فرهنگ اهدای عضو از جسد را تشویق کنیم و برای آن قانون بگذاریم.

* آیا برای ترویج این فرهنگ اقداماتی انجام شده است؟

- خوشبختانه در این خصوص گام‌های خوبی برداشته شده است به گونه‌ای که می‌توان گفت اهدای عضو از جسد و افراد زنده با یکدیگر برابر شده است.

* مردم برخلاف گذشته نسبت به جامعه پزشکی بی‌اعتماد شده‌اند. از نظر شما ریشه این مساله ناشی از عملکرد پزشکان است و یا مردن دچار اشتباه شده‌اند؟

- یکی از ایرادهای عمده جامعه پزشکی این است که 90 درصد پزشکان ما زمان کافی برای بیمار نمی‌گذارند که عوامل مختلفی در این مساله تاثیرگذار است. مهم‌ترین این عوامل آموزش پزشکی است. آموزش پزشکی در کشور ما رهاست. یک زمانی گفتند ما پزشک کم داریم برای همین به صورت فله‌ای دانشجو پذیرفته شد. نتیجه آن شد که در یک اتاق، ده‌ها پزشک همراه با یک استاد بر بالین بیمار حضو پیدا می‌کردند. به نظر می‌رسد آموزش علمی ما ارزشی ندارد. برای مثال در همین بیمارستان، درآمد پزشکی که وقت خود را صرف آموزش کرده یک دهم پزشکی است که فقط دارو تجویز می‌کند.

عادت های غذایی کلیه خراب کن

باید بدانید که برخی عادت های غذایی روزمره باعث آسیب های جدی به این دو اندام لوبیایی شکل و حیاتی می شوند. در ادامه به این عادت های مخرب اشاره می کنیم.

مصرف زیاد گوشت قرمز

مصرف زیاد گوشت قرمز به ویژه گوشت گاو و غیره باعث افزایش میزان ضایعات لازم به دفع خون می شود. در واقع مصرف گوشت قرمز زیاد به معنی افزایش فشار وارده به کلیه ها است. این فشار در طولانی مدت باعث خستگی و آسیب به کلیه شده و حتی تا اختلالات جدی در عملکرد آن ها پیش می رود.

چه باید کرد؟

به گزارش تبیان، میزان نیاز بدن ما به پروتئین روزانه 1 گرم برای هر کیلوگرم وزن بدنمان است. یعنی یک فرد 60 کیلوگرمی روزانه به 60 گرم پروتئین نیاز دارد. بنابراین لازم است که مواد غذایی حاوی پروتئین به خصوص گوشت قرمز با تعادل مصرف شوند. همین جا می گوییم که لطفاً به این سادگی ها تن به پیروی از رژیم های پرپروتئین به مدت طولانی ندهید. توجه داشته باشید که یک استیک 100 گرمی از گوشت گاو 28 گرم پروتئین وارد بدن می کند. بنابراین می توانید با این مثال میزان پروتئین دریافتی تان را تخمین بزنید.

جذب زیاد سدیم (نمک) باعث تشکیل سنگ کلیه می شود. سنگ های کلیوی ارتباط مستقیمی با میزان کلسیم تجمع یافته در کلیه دارد. میزان بالای کلسیم موجود در ادرار می تواند باعث تشکیل این سنگ ها شود.

ننوشیدن آب کافی

هر روز کلیه های ما میزان زیادی خون تصفیه می کنند و در حدود 2 لیتر ضایعات از بدن جدا می سازند. کمبود آب بدن مشکلات جدی به خصوص برای افرادی که دچار عفونت ادراری یا سنگ کلیه هستند به بار می آورد. واقعیت این است که برای حفظ سلامت کلیه ها باید به میزان کافی مایعات و به خصوص آب نوشید. البته نوشیدن آب بیش از حد نیز باعث حفاظت هر چه بیشتر از کلیه ها نمی شود.

چه باید کرد؟

بهترین کار این است که با توجه به شرایط آب و هوایی روزانه بین 1 تا 2.5 لیتر آب و مایعات بنوشید. یادتان باشد که به محض احساس نیاز به دفع ادرار به دستشویی بروید تا از احتباس ادرار جلوگیری شود. احتباس ادرار به کلیه ها فشار وارد کرده و مانع از عملکرد درست آن ها می شود.

مصرف بی رویه ی دارو های مسکن و ضدالتهاب

مصرف بی رویه و طولانی مدت داورهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و مسکن هایی مانند آسپرین و استامینوفن و غیره برای کلیه ها آسیب رسان است. داروهای ضدالتهاب باعث کاهش شستشو و تمیزی سلول های کلیوی می شوند. مصرف خودسرانه و بی رویه ی مسکن ها نیز در طولانی مدت کلیه ها را با مشکل مواجه می کنند.

عدم درمان فشار خون بالا و دیابت

پرفشاری خون و همچنین دیابت نوع 2 دو عامل اصلی ابتلا به نارسایی کلیوی مزمن هستند. لازم است که این دو بیماری تحت کنترل در بیایند چون باعث آسیب به رگ ها و قلب شده و آبیاری سلول های کلیوی را کاهش می دهند.

چه باید کرد؟

به پزشک مراجعه کنید و آزمایش دهید. حواستان به وزنتان باشد. چاقی فشار زیادی روی عملکرد کلیوی وارد می کند. اگر دچار این دو بیماری هستید حتماً تحت نظر پزشک نسبت به کنترل آن ها اقدام کنید.

سیگار کشیدن

دخانیات به طور بالقوه نفروتوکسیک هستند. به همین دلیل نیز باعث آسیب های جدی به عملکرد کلیه ها می شوند. در واقع فلزات سنگین موجود در دود در کلیه ها تجمع کرده و در طولانی مدت بیماری زا می شوند. نتایج پژوهش ها نشان می دهند که خطر ابتلا به نارسایی کلیوی در افراد سیگاری 4 برابر بیشتر از غیرسیگاری ها است.

چه باید کرد؟

خیلی ساده است. هر چه زودتر سیگار را ترک کنید. همیشه زمان برای بهبود و حفظ عملکرد کلیه ها وجود دارد. البته ترک سیگار به نفع همه ی ارگان های دیگر نیز هست.

عدم مصرف مرکبات

اگر می خواهید کلیه هایتان سالم تر بماند به سراغ مرکباتی مانند گریپ فروت یا لیموترش بروید. عدم مصرف مرکبات کافی باعث افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه می شود.

چه باید کرد؟

نتایج پژوهشی که در روزنامه ی Nature به چاپ رسیده است نشان می دهد ترکیبات شیمیایی کمک کننده به تشکیل سنگ کلیه در افرادی که به مدت یک ماه مرکبات بیشتری مصرف کردند کاهش یافت. در نتیجه محققان توصیه می کنند که از مصرف پرتقال، گریپ فروت و لیموترش و غیره غافل نمانید.

مصرف مواد غذایی شور

نتایج بررسی های محققان American Urological Association نشان داده است که جذب زیاد سدیم (نمک) باعث تشکیل سنگ کلیه می شود. سنگ های کلیوی ارتباط مستقیمی با میزان کلسیم تجمع یافته در کلیه دارد. میزان بالای کلسیم موجود در ادرار می تواند باعث تشکیل این سنگ ها شود. علاوه بر این اگر شما از پرفشاری خون رنج می برید باید تا حد امکان مصرف سدیم را کاهش دهید.

چه باید کرد؟

تا حد امکان از مصرف زیاد نمک (سدیم) و مواد غذایی شور بپرهیزید. این میزان باید روزانه کمتر از 1500 میلی گرم باشد.

برای حفظ سلامت کلیه ها باید به میزان کافی مایعات و به خصوص آب نوشید. البته نوشیدن آب بیش از حد نیز باعث حفاظت هر چه بیشتر از کلیه ها نمی شود.

مصرف زیاد ملین ها

پزشکان و متخصصان حوزه ی سلامت نسبت به مصرف زیاد و خودسرانه ی ملین ها هشدار می دهند. نتایج پژوهشی که در سال 2010 در روزنامه ی Drugs به چاپ رسیده است نشان می دهد افرادی که در مصرف ملین ها زیاده روی می کنند (به ویژه افرادی که از اختلالات غذایی مانند بولیمی و آنورکسی رنج می برند) بیشتر در معرض تشکیل سنگ کلیه قرار دارند.

چه باید کرد؟

نتایج پژوهش ها نشان می دهند که زیاده روی در مصرف ملین ها روی جذب مواد مغذی تأثیر منفی می گذارد. بنابراین کمبود مواد مغذی و الکترولیت ها و همچنین کمبود آب بدن باعث بروز و افزایش تشکیل سنگ های کلیه می شود. در نتیجه لازم است از مصرف خودسرانه و بیش از حد ملین ها بپرهیزید. بهتر است برای رفع یبوست از روش های طبیعی استفاده کرده و آب بیشتری بنوشید.